Vấn đề phát triển ngành thủy sản và lâm nghiệp
Lý thuyết về Vấn đề phát triển ngành thủy sản và lâm nghiệp
Bài 24: VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN NGÀNH THỦY SẢN VÀ LÂM NGHIỆP
1. Ngành thủy sản
a) Những điều kiện thuận lợi và khó khăn để phát triển ngành thuỷ sản
* Thuận lợi
- Bờ biển dài 3260 km và vùng đặc quyền kinh tế rộng lớn.
- Nguồn lợi hải sản khá phong phú: tổng trữ lượng khoảng 3,9-4,0 triệu tấn, có hơn 2000 loài cá, 1647 loài giáp xác,…
- Có 4 ngư trường trọng điểm: Cà Mau - Kiên Giang; Ninh Thuận - Bình Thuận - Bà Rịa - Vũng Tàu; Hải Phòng - Quảng Ninh; quần đảo Hoàng Sa, quần đảo Trường Sa.
- Dọc bờ biển có bãi triều, đầm phá, cánh rừng ngập mặn thuận lợi cho nuôi trồng thủy sản nước lợ.
- Ở một số hải đảo có các rạn đá, là nơi tập trung nhiều thủy sản có giá trị kinh tế,...
- Ven bờ có nhiều đảo và vụng, vịnh, các bãi cá đẻ.
- Có nhiều sông suối, kênh rạch, ao hồ, ở vùng đồng bằng có các ô trũng có thể nuôi thả cá, tôm nước ngọt.
- Nhân dân có kinh nghiệm và truyền thống đánh bắt và nuôi trồng thuỷ sản.
- Các phương tiện tàu thuyền, ngư cụ được trang bị ngày càng tốt.
- Các dịch vụ thủy sản và chế biến thuỷ sản được mở rộng.
- Thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước ngày càng mở rộng.
- Sự đổi mới chính sách của Nhà nước về phát triển ngành thuỷ sản.
* Khó khăn
- Nhiều thiên tai tự nhiên: bão, áp thấp nhiệt đới,…
- Tàu thuyền, các phương tiện đánh bắt nói chung còn chậm được đổi mới.
- Hệ thống các cảng cá còn chưa đáp ứng yêu cầu.
- Công nghiệp chế biến còn nhiều hạn chế.
- Ở một số vùng ven biển, môi trường bị suy thoái và nguồn lợi thủy sản cũng bị đe dọa suy giảm.
b) Sự phát triển và phân bố ngành thuỷ sản
Tình hình chung
- Sản lượng thủy sản năm 2019 hơn 8,3 triệu tấn, lớn hơn sản lượng thịt cộng lại từ chăn nuôi gia súc, gia cầm.
- Nuôi trồng thủy sản chiếm tỉ trọng ngày càng cao trong cơ cấu sản xuất và giá trị sản lượng thủy sản.
Khai thác thuỷ sản
- Sản lượng khai thác hải sản năm 2019 đạt 3.777,7 nghìn tấn.
- Tất cả các tỉnh giáp biển đều đẩy mạnh đánh bắt hải sản, nhưng nghề cá có vai trò lớn hơn ở các tỉnh duyên hải Nam Trung Bộ và Nam Bộ.
- Các tỉnh dẫn đầu về sản lượng đánh bắt là Kiên Giang, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Định, Bình Thuận và Cà Mau.
Nuôi trồng thủy sản
- Nuôi tôm
+ Nghề nuôi tôm nước lợ và tôm càng xanh phát triển mạnh.
+ Kĩ thuật nuôi tôm đi từ quảng canh sang quảng canh cải tiến, bán thâm canh và thâm canh công nghiệp.
+ Phân bố: Đồng bằng sông Cửu Long. Nghề nuôi tôm cũng đang phát triển mạnh ở hầu hết các tỉnh duyên hải.
+ Tính đến năm 2019, sản lượng tôm nuôi là 899,8 nghìn tấn.
- Nuôi cá nước ngọt
+ Phân bố: Đồng bằng sông Cửu Long và Đồng bằng sông Hồng, nổi bật là tỉnh An Giang.
+ Tính đến năm 2019, sản lượng cá nuôi đã lên tới 3.137,2 triệu tấn.
2. Ngành lâm nghiệp
a) Ngành lâm nghiệp ở nước ta có vai trò về mặt kinh tế và sinh thái
Lâm nghiệp có vị trí đặc biệt trong cơ cấu kinh tế của hầu hết các vùng lãnh thổ do nước ta 3/4 diện tích là đồi núi, lại có vùng rừng ngập mặn ven biển.
b) Sự phát triển và phân bố ngành lâm nghiệp
Các hoạt động lâm nghiệp bao gồm: lâm sinh (trồng rừng, khoanh nuôi bảo vệ rừng) và khai thác, chế biến gỗ, lâm sản.
Trồng rừng
- Cả nước có khoảng 2,5 triệu ha rừng trồng tập trung, trong đó chủ yếu là rừng làm nguyên liệu giấy, rừng gỗ trụ mỏ, thông nhựa,... rừng phòng hộ.
- Hàng năm, cả nước trồng trên dưới 200 nghìn ha rừng tập trung.
Khai thác, chế biến gỗ và lâm sản
- Khai thác: khoảng 2,5 triệu m3 gỗ, khoảng 120 triệu cây tre luồng và gần 100 triệu cây nứa.
- Các sản phẩm gỗ: gỗ tròn, gỗ xẻ, ván sàn, đồ gỗ, gỗ lạng và gỗ dán.
- Công nghiệp bột giấy và giấy được phát triển. Lớn nhất là nhà máy giấy Bãi Bằng (tỉnh Phú Thọ), Liên hiệp giấy Tân Mai (Đồng Nai).
- Rừng còn được khai thác để cung cấp nguồn gỗ củi và than củi.
Bài tập tự luyện có đáp án
Câu 1: Các tỉnh nuôi tôm lớn nhất ở nước ta là
- A
- B
- C
- D
Đồng bằng sông Cửu Long là vùng nuôi tôm lớn nhất cả nước, nổi bật là các tỉnh Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng, Bến Tre, Trà Vinh và Kiên Giang.
Câu 2: Tỉnh nào ở nước ta có ngành thuỷ sản phát triển toàn diện cả khai thác và nuôi trồng?
- A
- B
- C
- D
Cà Mau là tỉnh có cả điều kiện để ngành thuỷ sản phát triển toàn diện cả khai thác (diện tích mặt biển lớn) và nuôi trồng (diện tích nuôi trồng lớn).
Câu 3: Ngư trường nào không được xác định là ngư trường trọng điểm?
- A
- B
- C
- D
Các ngư trường trọng điểm của nước ta là: Hải Phòng – Quảng Ninh, Hoàng Sa – Trường Sa, Ninh Thuận – Bình Thuận, Cà Mau – Kiên Giang,…
Câu 4: Chủ trương nào là chủ trương đẩy mạnh phát triển ngành thủy sản ở nước ta?
- A
- B
- C
- D
Khuyến ngư nghĩa là khuyến khích phát triển nghề liên quan đến ngành thủy sản, người làm nghề biển.
Câu 5: Ở vùng Đồng bằng sông Hồng có ngư trường nào dưới đây?
- A
- B
- C
- D
Nước ta có 4 ngư trường trọng điểm và ở vùng Đồng bằng sông Hồng có ngư trường Hải Phòng – Quảng Ninh hay còn gọi là ngư trường vịnh Bắc Bộ.
Câu 6: Nghề nuôi cá tra, cá basa phát triển nhất ở tỉnh nào?
- A
- B
- C
- D
Nghề nuôi cá nước ngọt phát triển mạnh ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long và Đồng bằng sông Hồng. Tỉnh An Giang nổi tiếng về nuôi cá tra, cá basa trong lồng bề trên sông Tiền, sông Hậu với sản lượng cá nuôi là 179 nghìn tấn vào năm 2005.
Câu 7: Ở nước ta, vùng nào dẫn đầu cả nước về trồng cây đậu tương, mía và cây ăn quả ?
- A
- B
- C
- D
Câu 8: Trong các địa phương dưới đây, tỉnh nào có tỉ lệ diện tích rừng so với diện tích toàn tỉnh cao nhất?
- A
- B
- C
- D
Trong các địa phương dưới đây, nơi có ti lệ diện tích rừng so với diện tích toàn tỉnh cao nhất là Quảng Bình (trên 60%), Các tỉnh Bình Dương (dưới 12%), Thái Bình (dưới 12%) và Vĩnh Phúc (từ 12 đến 20%).
Câu 9: Một trong những ngư trường trọng điểm của nước ta là
- A
- B
- C
- D
Các ngư trường trọng điểm của nước ta là: Hải Phòng – Quảng Ninh, Hoàng Sa – Trường Sa, Ninh Thuận – Bình Thuận, Cà Mau – Kiên Giang,…
Câu 10: Hai tỉnh chiếm gần một nửa diện tích mặt nước đã sử dụng để nuôi trồng thủy sản ở nước ta là
- A
- B
- C
- D
Cả nước đã sử dụng hơn 850 nghìn ha diện tích mặt nước để nuôi trồng thủy sản, trong đó 45% thuộc các tỉnh Cà Mau, Bạc Liêu.
Câu 11: Những điều kiện thuận lợi để nuôi trồng thủy sản nước ngọt là
- A
- B
- C
- D
Nước ta có nhiều sông suối, kênh rạch, ao hồ, các ô trũng ở đồng bằng có thể nuôi thả cá, tôm nước ngọt.
Câu 12: Trong các địa phương dưới đây, tỉnh nào có tỉ lệ diệ tích rừng so với diện tích toàn tỉnh cao nhất?
- A
- B
- C
- D
Tỉ lệ diệ tích rừng so với diện tích toàn tỉnh cao nhất là tỉnh Kon Tum (trên 60%), Vĩnh Phúc (từ 12-20%), còn Hưng Yên và Bình Dương đều dưới 12%.
Câu 13: Một trong những ngư trường trọng điểm của nước ta là ngư trường
- A
- B
- C
- D
Theo SGK Địa lí 12 trang 100, nước ta có nhiều ngư trường, trong đó có 4 ngư trường trọng điểm đã được xác định là : ngư trường Cà Mau – Kiên Giang (ngư trường vịnh Thái Lan), ngư trường Ninh Thuận – Bình Thuận – Bà Rịa – Vũng Tàu, ngư trường Hải Phòng – Quảng Ninh (ngư trường vịnh Bắc Bộ) và ngư trường quần đảo Hoàng Sa, quần đảo Trường Sa.
Câu 14: Một trong những ngư trường trọng điểm của nước ta là
- A
- B
- C
- D
Các ngư trường trọng điểm của nước ta là: Hải Phòng – Quảng Ninh, Hoàng Sa – Trường Sa, Ninh Thuận – Bình Thuận, Cà Mau – Kiên Giang,…
Câu 15: Diện tích nuôi trồng thủy sản ở nước ta là
- A
- B
- C
- D
Cả nước đã sử dụng hơn 850 nghìn ha diện tích mặt nước để nuôi trồng thủy sản, trong đó 45% thuộc các tỉnh Cà Mau, Bạc Liêu.
Câu 16: Tài nguyên rừng ở vùng nào ở nước ta được ví như “ kho vàng xanh của cả nước”?
- A
- B
- C
- D
Câu 17: Ngư trường Vịnh Bắc Bộ là hay còn gọi là ngư trường
- A
- B
- C
- D
Câu 18: Khó khăn về tự nhiên đối với ngành đánh bắt thủy hải sản là
- A
- B
- C
- D
Cả 4 ý trên đều là những khó khăn đối với đánh bắt thủy sản nhưng khó khăn về tự nhiên là hằng năm nước ta có khoảng 9 – 10 cơn bão xuất hiện ở biển Đông và khoảng 30 – 35 đợt gió mùa Đông Bắc, nhiều khi gây thiệt hại về người và tài sản của ngư dân, hạn chế số ngày ra khơi.