Thuyết minh về một phương pháp cách làm

A. Củng cố kiến thức cơ bản

1. Khi cần thuyết minh cách làm một đồ vật (hay cách nấu món ăn, may áo quần,…) người ta thường trình bày:

   + Nguyên liệu

   + Cách làm

   + Yêu cầu về thành phẩm

   - Cách trình bày được thể hiện: từ điều kiện, cách thức, trình tự …làm ra sản phẩm và yêu cầu cần thiết đối với chất lượng của sản phẩm làm ra.

2. Khi giới thiệu một phương pháp (cách làm) nào, người viết phải tìm hiểu, nắm chắc, phương pháp (cách làm) đó.

3. Lời văn cần ngắn gọn, rõ ràng

B. Bài tập củng cố

   Em hãy thuyết minh về một món ăn dân tộc hoặc một món ăn mà em yêu thích

   Ví dụ: Cách làm bánh chưng

   Mở bài: Giới thiệu Tết truyền thống của Việt Nam và các món ăn đặc trưng trong đó có bánh chưng.

   Thân bài:

1. Nguyên liệu chính: nếp, lá dong, thịt, đậu xanh, hành khô. Ngoài ra cần có lạt buộc, khuôn bánh (nhiều nơi còn gói bánh chưng đường)

   + Nếp chọn những hạt chắc, tròn.

   + Đậu xanh nên chọn loại có màu vàng đẹp để làm nhân bánh chưng.

   + Lá dong cần phải tươi, gân chắc, không bị rách.

   + Thịt: chọn loại thịt ba chỉ

   + Hành củ: to, chọn loại hành thơm

2. Cách làm

   a. Quy trình chuẩn bị

   + Lá gói bánh: lá dong rửa lá cho sạch để ráo nước

   – Gạo nếp: được vo sạch, ngâm để hạt được mềm

   – Đỗ xanh: ngâm tách vỏ, đồ lên hoặc để nguyên

   – Thịt lợn: rửa sạch, cắt thành miếng

   - Hành: Thái dọc

   b. Gói bánh

   + Thường dùng khuôn khoảng 20 cm x 25 cm để gói bánh chưng cho đẹp.

   + Khéo léo gấp 4 góc lá dong lại, bên trong gồm cho lớp gạo nếp (khoảng gần 1 bát ăn cơm) sau đó cho nhân (đậu, thịt, hành) rồi cho lớp gạo nếp

   + Dùng dây để gói bánh chưng lại, dây giúp nhân bên trong không bị xê dịch trong quá trình nấu bánh.

   c. Nấu bánh chưng

   + Tùy theo số lượng mà chuẩn bị nồi to hay nhỏ.

   + Đổ nước vào nồi, cho bánh chưng vào và nấu bằng củi trong thời gian từ 10 đến 12 tiếng (Thường xuyên đổ nước, tiếp củi, than vào trong quá trình luộc)

   + Sau khi vớt bánh phải đè để bánh rắn chắc

3. Yêu cầu thành phẩm

   - Bánh chưng chín đều (tránh bị sống)

   - Màu bánh chưng xanh

   - Khi đè bánh tránh bị lòi nhân bên trong

4. Trang trí

   + Bánh chưng sau khi chín nhẹ nhàng gỡ bánh. Cắt bánh cho ra đĩa.

   + Ăn kèm bánh chưng với nước chấm hoặc một số món khác như củ hành muối, dưa món. . . .

5. Dùng bánh chưng để làm gì?

   + Những chiếc bánh đẹp thờ cúng trên bàn thờ tổ tiên.

   + Bánh chưng đãi khách đến nhà hoặc làm quà biếu.

   + Dùng ăn trong nhà trong những ngày Tết.

5. Ý nghĩa bánh chưng

   + Món ăn truyền thống dân tộc, tượng trưng cho sự tròn đầy và hạnh phúc trong năm mới.

   + Đề cao nền văn minh lúa nước và sự biết ơn đối với tổ tiên.

   Kết bài: Bánh chưng là món ăn truyền thống của người Việt Nam, cần được lưu giữ và phát triển truyền thống này.

Phần trắc nghiệm

Câu 1: Khi giới thiệu một phương pháp ( cách làm ) người viết cần:

A. Tìm hiểu, nắm chắc phương pháp cách làm đó.

B. Trình bày rõ điều kiện, cách thức, trình tự. . . làm ra sản phẩm và yêu cầu chất với sản phẩm đó.

C. Lời văn cần ngắn gọn, rõ ràng.

D. Kết hợp cả A,B,C.

Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án: D

Câu 2: Đọc văn bản sau:

1. Nguyên liệu (đủ cho hai bát)

- Rau ngót: 300g ( 2 mớ )

- Thịt lợn nạc thăn: 150g

- Nước mắm, mì chính, muối.

2. Cách làm:

- Rau ngót chọn lá nhỏ, tươi non, tuốt lấy lá, bỏ cọng, rửa sạch, vò hơi giập.

- Thịt lợn nạc rửa sạch, thái miếng mỏng (Hoặc băm nhỏ ).

- Cho thịt vào nước lã, đun sôi, hớt bọt, nêm nước mắm, muối vừa ăn, cho rau vào đun sôi khoảng 2 phút, cho chút mì chính rồi bắc ra ngay.

Hãy cho biết văn bản trên thiếu nội dung nào ?

A. Yêu cầu thành phẩm B. Cách thức

C. Trình tự D. Điều kiện

Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án: A

Câu 3: Đọc văn bản sau:

Canh dưa cải nấu lạc

Nguyên liệu:

- Dưa cải muối: 1 kg      - Hành hoa: 0,5 kg

- Lạc nhân: 0,2 kg      - Nước mắm, muối, mì chính.

Cách làm:

- Dưa cải rửa sạch cho bớt chua, để ráo nước, nếu là dưa muối nén cả cây thì cắt khúc dài 3 cm.

- Lạc nhân giã dập, hành hoa nhặt rửa sạch, thái nhỏ.

- Cho dưa, nước mắm, muối vào nồi đun lên, đảo đều cho ngấm mắm muối.

Cho lạc vào khoảng 3 lít nước vào dưa, đậy vung, đun nhỏ lửa, để sôi âm ỉ cho dưa chín mềm, nêm lại mắm muối vừa ăn. Bắc ra, cho hành hoa, mì chính.

Hãy cho biết, văn bản trên thiếu nối dung nào ?

A. Điều kiện B. Cách thức

C. Trình tự D. Yêu cầu thành phẩm

Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án: D

Câu 4: Hãy sắp xếp các dòng dưới đây theo thứ tự hợp lí để tạo thành dàn ý phần Thân bài của bài thuyết minh về một phương pháp (một thí nghiệm).

a. Cách thức b. Yêu cầu chất lượng

c. Điều kiện d. trình tự

A. a – b – c - d B. c – a – d – b

C. d – c – b – a D. d – b – c – a

Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án: B

Câu 5: Khi thuyết minh về cách làm đền lồng giấy đón Trung thu, các dòng sau nằm ở phần nào?

“+ Giấy màu cứng, keo dán, chỉ, kéo

+ Băng dính trong, bút chì, thước kẻ, que gỗ”

A. Cách thực hiện B. Nguyên liệu

C. Yêu cầu thành phẩm D. Không nằm ở phần nào

Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án: B

Câu 6: Trong bài thuyết minh về một phương pháp (cách làm), lời văn cần:

A. Ngắn gọn, rõ ràng B. Mượt mà, bay bổng

C. Cụ thể, chi tiết D. Cả A, B, C đều đúng

Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án: A

Câu 7: Các câu văn sau nằm trong phần nào của bài thuyết minh về “cách nấu canh rau ngót với thịt lợn nạc”:

“ - Rau ngót chọn lá nhỏ, tươi non, tuốt lấy lá, bỏ cọng, rửa sạch, vò hơi giập.

- Thịt lợn nạc rửa sạch, thái miếng mỏng (Hoặc băm nhỏ ).

- Cho thịt vào nước lã, đun sôi, hớt bọt, nêm nước mắm, muối vừa ăn, cho rau vào đun sôi khoảng 2 phút, cho chút mì chính rồi bắc ra ngay. ”

A. Nguyên liệu B. Yêu cầu thành phẩm

C. Cách làm D. Không nằm ở phần nào

Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án: C

Câu 8: Các câu văn sau nằm trong phần nào của bài thuyết minh về “cách làm đồ chơi em bé đá bóng”:

“Các phần thân, đầu và tay chân con người phải có tỉ lệ phù hợp, lại phải ghép các bộ phận sao cho cầu thủ có dáng tâng bóng sinh động thì mới đẹp”

A. Nguyên liệu B. Yêu cầu thành phẩm

C. Cách làm D. Không nằm ở phần nào

Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án: B

Câu 9: Đọc văn bản sau:

Thuyết minh về cách làm món ăn: Đậu phụ sốt cà chua

Cách thực hiện:

Bước 1: Rửa sạch đậu, cà chua, hành lá để ráo nước.

Bước 2: Chiên đậu sơ qua.

Bước 3: Phi hành tím, hành vàng cho cà chua vào xào nhừ rồi nêm gia vị vừa ăn.

Bước 4:Nước sốt sánh thì trút đậu vào, đảo đều, đun trong 5 phút sau đó rắc hành lá cắt khúc lên.

Yêu cầu thành phẩm: Đậu vàng, thấm gia vị, có mùi thơm.

Hãy cho biết, văn bản trên thiếu nối dung nào ?

A. Nguyên liệu B. Yêu cầu thành phẩm

C. Cách thực hiện D. Không thiếu nội dung nào

Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án: A

Câu 10: Các câu dưới đây có thể nằm ở phần nào của bài thuyết minh về “Cách nấu canh rau ngót với thịt lợn nạc”

“ Trạng thái: Rau chín mềm, tỉ lệ nước – cái là 1-1.

Màu sắc: rau xanh, nước trong.

Mùi vị: Canh thơm mùi đặc trưng của nguyên liệu, độ ngọt cao, vị vừa ăn. ”

A. Nguyên liệu B. Yêu cầu thành phẩm

C. Cách làm D. Không nằm ở phần nào

Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án: B