Luyện tập: đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận

Bài 1: Hãy chỉ ra yếu tố biểu cảm trong đoạn văn sau và cho biết tác dụng của nó:

   “Các bạn đã tấp nập đầu quân, các bạn dã không ngần ngại rời bỏ quê hương xiết bao trìu mến để người thì hiến xương máu của mình như lính khố đỏ, kẻ thì hiến dâng cánh tay lao động của mình như lính thợ”.

   Nếu quả thật người An Nam phấn khởi đi lính đến thế, tại sao lại có cảnh, tốp thì bị xích tay điệu về tỉnh lị, tốp thì trước khi xuống tàu, bị nhốt trong một trường trung học ở Sài Gòn, có lính Pháp canh gác, lưỡi lê tuốt trần, đạn lên nòng sẵn? Những cuộc biểu tình đổ máu ở Cao Miên, những vụ bạo động ở Sài Gòn, ở Biên Hoà và ở nhiều nơi khác nữa, phải chăng là những biểu hiện của lòng sốt sắng đầu quân “tấp nập” và “không ngần ngại”.

(Thuế máu – Nguyễn Ái Quốc)

Hướng dẫn làm bài

   Trong đoạn trích, tác giả sử dụng nhiều yếu tố biểu cảm như: Tấp nập đầu quân,không ngần ngại, xiết bao trìu mến, hiến dâng, nếu quả thật, phấn khởi, lưỡi lê tuốt trần, sốt sắng, không ngần ngại

   Tác dụng: Cho thấy bộ mặt tráo trở, quỷ quyệt,bịp bợm, vô nhân tính của thực dân Pháp. Chúng bất chấp mọi thủ đoạn, mọi biện pháp tàn bạo, ghê tởm nhất để gom đủ số người cho cuộc chiến tranh vô nghĩa của chúng.

   Đồng thời cho thấy thái độ căm phẫn, tố cáo quyết liệt chống trả bọn chúng của nhân dân.

Bài 2: Viết đoạn văn sử dụng yếu tố biểu cảm về “Hiện tựơng sống ảo của giới trẻ ngày nay”

   Sống ảo là một hiện tượng tiêu cực, dễ dàng ảnh hưởng tới sự phát triển của mỗi người. Chẳng ai có thể lường trước những hậu quả khi một người sống quá ảo. Sống xa rời thực tế, họ ngại bắt chuyện với cộng đồng, lúc nào cũng bó mình nơi bốn bức tường với máy tính, smartphone có kết nối internet. Họ tìm đến những người xa lạ chưa gặp mặt bao giờ để trút bầu tâm sự. Điều đó không những đánh mất đi chính con người thật của họ mà còn là nguyên nhân gây nên chứng bệnh trầm cảm ở giới trẻ hiện nay. Thế giới ảo đầy rẫy những nút like, nút share, là thế giới mà con người kết bạn bốn phương nhưng nói chuyện để rồi quên mà chẳng bao giờ gặp gỡ. Thế giới của những tâm tư, tình cảm, thế giới của những điều huyễn hoặc mà khi con người đắm chìm vào sẽ rất khó để thoát ra, nó như có ma lực khiến con người mê mệt với các trang mạng xã hội. Nguyên nhân sâu xa hơn bắt nguồn từ chính bản thân mỗi người trẻ. Họ dễ bị cám dỗ, không làm chủ được mình, không có ý thức sắp xếp thời gian hợp lí, vì vậy vô tình để thế giới ảo điều khiển con người mình. Cuộc sống này ngắn ngủi lắm, chúng ta cần gấp máy tính lại, tắt màn hình để cũng tận hưởng không khí trong lành của cuộc sống thực, của tình người và của hạnh phúc.

Phần trắc nghiệm

Đọc đoạn trích dưới đây và trả lời các câu hỏi từ câu 1 đến câu 2.

Bởi vậy, cho đến khi chữ tôi, với cái nghĩa tuỵêt đối của nó, xuất hiện giữa thi đàn Việt Nam, bao nhiêu con mắt nhìn nó một cách khó chịu. Nó cứ luôn luôn đi theo những chữ anh, chữ ông đã thấy chướng. Huống bây giờ nó đến một mình!

Nhưng ngày một ngày hai, nó mất dần cái vẻ bỡ ngỡ. Nó được vô số người quen. Người ta lại còn thấy nó đáng thương. Mà thật nó tội nghiệp quá!

(Hoài Thanh, Thi nhân Việt Nam)

Câu 1: Tác giả đã kết hợp các phương thức biểu đạt nào trong đoạn trích trên?

A. Nghị luận + miêu tả.      B. Miêu tả + biểu cảm.

C. Nghị luận + biểu cảm.      D. Nghị luận + tự sự.

Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án: C

Câu 2: Tác giả đã sử dụng loại câu nào để bộc lộ cảm xúc của mình?

A. Câu nghi vấn.      B. Câu trần thuật.

C. Câu cảm thán.      D. Câu cầu khiến.

Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án: C

Câu 3: Với đề văn “Sự bổ ích của những chuyến tham quan, du lịch đối với học sinh”, em có thể đưa yếu tố biểu cảm vào luận điểm nào là hợp lý?

A. Những chuyến tham quan du lịch giúp chúng ta thêm khỏe mạnh.

B. Những chuyến tham quan du lịch giúp chúng ta hiểu sâu hơn những điều được học trong nhà trường hoặc những bài học chưa có trong sách vở.

C. Chúng ta tìm thêm được thật nhiều niềm vui cho bản thân và thêm yêu thiên nhiên, đất nước.

D. Cả A,B,C đều đúng.

Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án: C

Câu 4: Văn bản “ Thuế máu” của Nguyễn ái Quốc có yếu tố biểu cảm hay không?

A. Có      B. Không

Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án: A

Câu 5: Trong đoạn ba của văn bản “Đi bộ ngao du”, tác giả sử dụng loại câu nào để bộc lộ cảm xúc?

A. Câu nghi vấn dùng để bộc lộ cảm xúc.     B. Câu cảm thán

C. Câu trần thuật      D. Câu cầu khiến

Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án: B

Câu 6: Văn bản nghị luận nào trong các văn bản sau có yếu tố biểu cảm?

A. Thuế máu      B. Chiếu dời đô

C. Hịch tướng sĩ     D. Cả A, B, C

Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án: D

Câu 7: Nếu phải trình bày luận điểm "Những chuyến tham quan, du lịch đem đến cho ta thật nhiều niềm vui", em hãy cho biết luận điểm này gợi cho em cảm xúc gì?

A. Vui vẻ, thích thú khi được đi tham qua

B. Háo hức muốn khám phá địa điểm đó

C. Ngỡ ngàng, sung sướng trước vẻ đẹp của cảnh quan

D. Cả A,B,C đều đúng

Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án: D

Đọc đoạn văn và trả lời câu hỏi từ câu 8 đến câu 10:

“Các bạn đã tấp nập đầu quân, các bạn dã không ngần ngại rời bỏ quê hương xiết bao trìu mến để người thì hiến xương máu của mình như lính khố đỏ, kẻ thì hiến dâng cánh tay lao động của mình như lính thợ”.

Nếu quả thật người An Nam phấn khởi đi lính đến thế, tại sao lại có cảnh, tốp thì bị xích tay điệu về tỉnh lị, tốp thì trước khi xuống tàu, bị nhốt trong một trường trung học ở Sài Gòn, có lính Pháp canh gác, lưỡi lê tuốt trần, đạn lên nòng sẵn? Những cuộc biểu tình đổ máu ở Cao Miên, những vụ bạo động ở Sài Gòn, ở Biên Hoà và ở nhiều nơi khác nữa, phải chăng là những biểu hiện của lòng sốt sắng đầu quân “tấp nập” và “không ngần ngại”.

Câu 8: Đoạn văn trên nằm ở phần nào của văn bản “Thuế máu” (Nguyễn Ái Quốc)

A. Chiến tranh và người bản xứ.

B. Chế độ lính tình nguyện.

C. Kết quả của sự hi sinh.

Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án: B

Câu 9: Đoạn văn trên có sử dụng yếu tố biểu cảm không?

A. Có B. Không

Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án: A

Câu 10: Tác dụng của việc sử dụng yếu tố biểu cảm trong đoạn văn trên là?

A. Lột tả chân thực bộ mặt tráo trở, quỷ quyệt, bịp bợm, vô nhân tính của thực dân Pháp.

B. Khơi gợi thái độ căm phẫn, tố cáo quyết liệt chống trả bọn chúng của nhân dân ta.

C. Gợi sự đau đớn, xót xa, thương xót đối với người An Nam.

D. Cả A,B,C đều đúng.

Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án: D