Đặc điểm của văn bản nghị luận

Đặc điểm của văn bản nghị luận

4.7/5

Tác giả: Thầy Tùng

Đăng ngày: 19 Aug 2022

Lưu về Facebook:
Hình minh họa Đặc điểm của văn bản nghị luận

I. Kiến thức cơ bản

- Một bài văn nghị luận có luận điểm, luận cứ, lập luận. Bài văn có luận điểm chính và luận điểm phụ

+ Luận điểm ý kiến thể hiện tư tưởng, quan điểm của bài được nêu ra dưới hình thức câu khẳng định, diễn đạt sáng tỏ, dễ hiểu

+ Luận điểm cần đúng đắn, tiêu biểu mới khiến cho luận điểm có sức thuyết phục

+ Luận cứ là lí lẽ, dẫn chứng đưa ra làm cơ sở cho luận điểm, luận cứ phải chân thật, đúng đắn thì mới khiến luận điểm có sức thuyết phục

- Lập luận là cách nêu luận cứ dẫn đến luận điểm, lập luận chặt chẽ thì bài văn mới có sức thuyết phục

II. Bài tập vận dụng

Đọc đoạn văn sau và cho biết luận điểm, luận cứ, cách lập luận trong bài. Nhận xét sức thuyết phục của bài văn ấy

Để thỏa mãn nhu cầu hưởng thụ và phát triển cho tâm hồn, trí tuệ, không gì có thể thay thế được việc đọc sách.

Cuốn sách tốt là người bạn giúp ta học tập, rèn luyện hằng ngày.

Sách mở mang trí tuệ, hiểu biết cho ta, dẫn dắt ta vào những chỗ sâu sắc, bí ẩn của thế giới xung quanh, từ sông ngòi, rừng núi cho tới vũ trụ bao la, Sách đưa ta vào thế giới cực lớn, như thiên hà, hoặc cực nhỏ, như thế giới của các hạt vật chất.

Sách đưa ta vượt qua thời gian, tìm về với những biến cố xa xưa hoặc chắp cánh cho ta tưởng tượng tới ngày mai, hoặc hiểu sâu hơn về hiện tại.

Sách văn học đưa ta vào thế giới của những tâm hồn người đủ các thời đại để ta thông cảm với cuộc đời, chia sẻ những niềm vui, nỗi đau dân tộc và nhân loại.

Sách đem lại cho con người những phút giây thư giãn trong cuộc đời bận rộn, bươn chải, Sách làm cho ta được thưởng thức vẻ đẹp của thế giới và con người. Sách cho ta hưởng vẻ đẹp và thú chơi ngôn từ, giúp ta biết nghĩ những ý hay, dùng những lời đẹp, mở rộng con đường giao tiếp với mọi người xung quanh.

Sách là báu vật không thể thiếu đối với mỗi người. Phải biết chọn sách mà đọc và trân trọng, nâng niu những cuốn sách quý.

Gợi ý trả lời:

Luận điểm tổng quát: Để thỏa mãn nhu cầu hưởng thụ và phát triển cho tâm hồn, trí tuệ, không gì có thể thay thế được việc đọc sách.

Luận điểm triển khai:

Cuốn sách tốt là người bạn giúp ta học tập, rèn luyện hằng ngày.

Sách là báu vật không thể thiếu đối với mỗi người. Phải biết chọn sách mà đọc và trân trọng, nâng niu những cuốn sách quý.

Dẫn chứng: Sách mở mang trí tuệ, hiểu biết cho ta, dẫn dắt ta vào những chỗ sâu sắc, bí ẩn của thế giới xung quanh, từ sông ngòi, rừng núi cho tới vũ trụ bao la

Sách đưa ta vượt qua thời gian, tìm về với những biến cố xa xưa hoặc chắp cánh cho ta tưởng tượng tới ngày mai, hoặc hiểu sâu hơn về hiện tại

Phần trắc nghiệm

Câu 1: Một bài văn nghị luận phải có yếu tố nào ?

A. Luận điểm        B. Luận cứ

C. Lập luận        D. Cả ba yếu tố trên.

Hướng dẫn giải:

Đáp án D

Câu 2: Thế nào là luận điểm trong bài văn nghị luận ?

A. Là lí lẽ và dẫn chứng đưa ra trong tác phẩm.

B. Là cảm xúc suy nghĩ của người đọc sau khi cảm nhận tác phẩm.

C. Là ý kiến thể hiện tư tưởng, quan điểm của người nói hoặc người viết.

D. Là cách sắp xếp các ý theo một trình tự hợp lý.

Hướng dẫn giải:

Đáp án C

Câu 3: Thế nào là luận cứ trong bài văn nghị luận ?

A. Là ý kiến thể hiện tư tưởng quan điểm của người nói hoặc người viết.

B. Là lí lẽ, dẫn chứng đưa ra làm cơ sở cho luận điểm.

C. Là cách sắp xếp các ý, các dẫn chứng theo một trình tự hợp lý.

D. Là nêu cảm xúc,suy nghĩ của người đọc sau khi cảm nhận tác phẩm

Hướng dẫn giải:

Đáp án B

Câu 4: Lập luận trong bài văn nghị luận là gì?

A. Là ý kiến thể hiện tư tưởng quan điểm của người nói hoặc người viết.

B. Là lí lẽ, dẫn chứng đưa ra làm cơ sở cho luận điểm.

C. Là nêu cảm xúc,suy nghĩ của người đọc sau khi cảm nhận tác phẩm.

D. Là cách nêu luận cứ để dẫn đến luận điểm.

Hướng dẫn giải:

Đáp án D

Câu 5: Luận điểm chính trong bài “Chống nạn thất học” (sgk Ngữ văn 7 tập 2 trang 7) là gì?

A. Chống nạn thất học B. Mỗi người đều có quyền được đi học.

C. Học tập giúp con người không bị tụt hậu. D. Cả A,B,C đều sai

Hướng dẫn giải:

Đáp án A

Câu 6: Luận cứ trong bài “Chống nạn thất học” (sgk Ngữ văn 7 tập 2 trang 7) là gì?

A. Chính sách ngu dân của thực dân Pháp làm cho hầu hết người Việt Nam mù chữ, nước Việt Nam không tiến bộ được.

B. Nay chúng ta đã dành được độc lập, cần phải nhanh chóng nâng cao dân trí để xây dựng đất nước.

C. Cả A và B đều đúng

D. Cả A và B đều sai

Hướng dẫn giải:

Đáp án C

Câu 7: Trình từ lập luận nào đúng trong bài “Chống nạn thất học”?

A. Nêu lí do vì sao phải chống nạn thất học. – chống thất học bằng cách nào. – chống thất học để làm gì

B. Nêu lí do vì sao phải chống nạn thất học - chống thất học để làm gì - chống thất học bằng cách nào.

C. chống thất học bằng cách nào - Nêu lí do vì sao phải chống nạn thất học. - chống thất học để làm gì

D. chống thất học để làm gì - chống thất học bằng cách nào - Nêu lí do vì sao phải chống nạn thất học

Hướng dẫn giải:

Đáp án B

Đọc văn bản “Cần tạo ra thói quen tốt trong đời sống xã hội” (sgk ngữ văn 7 tập 2 trang 9) và trả lời các câu hỏi từ câu 8 đến câu 10.

Câu 8: Luận điểm của bài là?

A. Chúng ta làm gì để có thói quen tốt B. Khái niệm thói quen tốt trong đời sống xã hội

C. Cần tạo ra thói quen tốt trong đời sống xã hội D. Cả A,B,C đều đúng

Hướng dẫn giải:

Đáp án C

Câu 9: Luận cứ trong bài này là gì?

A. Có thói quen tốt như luôn dậy sớm, luôn đúng hẹn, giữ lời hứa...

B. Có thói quen xấu như hút thuốc lá, mất trât tự, vứt rác bừa bãi....

C. Cần tạo ra thói quen tốt trong đời sống xã hội

D. Cả A và B đều đúng

Hướng dẫn giải:

Đáp án D

Câu 10: Tác giả đã lập luận như thế nào trong bài này để sáng tỏ luận điểm?

A. Phân tích tác hại của thói quen xấu – nhắc nhở mọi người tạo ra thói quen tốt để tạo nếp sống văn mình cho xã hội

B. Nhắc đến thói quen tốt sau đó phê phán thói quen xấu

C. Đan xen cả thói quen tốt và thói quen xấu vào nahu.

D. Cả A,B,C đều sai.

Hướng dẫn giải:

Đáp án A