Định nghĩa: Góc $\widehat{BAx}$ có đỉnh $A$ nằm trên đường tròn, cạnh $Ax$ là một tia tiếp tuyến còn cạnh kia chứa dây cung $AB$. Ta gọi góc $\widehat{BAx}$ là góc tạo bởi tiếp tuyến và dây cung.
Định lí: Số đo của góc tạo bởi tiếp tuyến và dây cung bằng nửa số đo của cung bị chắn.
Hệ quả: Trong một đường tròn, góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung và góc nội tiếp cùng chắn một cung thì bằng nhau.
Xét $ (O) $ có $ \widehat{MAB}=\widehat{ACB} $ cùng bằng một nửa sd $ \overset\frown{AB} $
Mà góc $ \widehat{AMB}=\widehat{CDB} $
$ \Rightarrow \Delta AMB $ $ \backsim $ $ \Delta CDB $ (g - g)
Xét đường tròn $ (O) $ có $ \widehat{ABT} $ là góc tạo bởi tiếp tuyến $ BT $ và dây cung $ AB $
$ \widehat{APB} $ là góc nội tiếp chắn cung $ AB $
Suy ra $ \widehat{ABT}=\widehat{APB} $ (hệ quả).
Ta có $ \widehat{IAK}=\widehat{IBA} $ bằng một nửa số đo cung $ \overset\frown{AK} $
Xét $ \Delta IKA $ và $ \Delta IAB $ có
$ \widehat{IAK}=\widehat{IBA} $
Góc $ \widehat{AIK} $ chung
Nên $ \Delta IKA $ $ \backsim $ $ \Delta IAB $ (g – g)
Tam giác $ AMB $ có $ \cos \widehat{MAB}=\dfrac{AM}{AB}=\dfrac{\sqrt{3}}{2}\Rightarrow \widehat{MAB}={{30}^{{}^\circ }} $ .
Ta có: $ \widehat{CIM} $ là góc tạo bởi tiếp tuyến và dây cung chắn cung $ \overset\frown{IC} $
$ \widehat{IOC} $ là góc ở tâm chắn cung $ \overset\frown{IC} $
$ \Rightarrow \widehat{CIM}=\dfrac{1}{2}\widehat{IOC}\Rightarrow \widehat{IOC}=2\widehat{CIM}=2.30{}^\circ =60{}^\circ $
$ \Rightarrow \widehat{IOA}=90{}^\circ -60{}^\circ =30{}^\circ $ .
Hai tam giác đồng dạng là
Xét $ (O) $ có $ \widehat{ACB}=\widehat{BAP} $ đều bằng một nửa số đo cung $ \overset\frown{AB} $
Xét tam giác $ \Delta PAC $ và $ \Delta PBA $ có
$ \widehat{ACB}=\widehat{BAP} $
Góc $ \widehat{P} $ chung
Suy ra $ \Delta PAC $ $ \backsim $ $ \Delta PBA $ (g - g)
Trong một đường tròn, góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung và góc nội tiếp cùng chắn một cung thì bằng nhau.
Xem thêm các bài tiếp theo bên dưới