1. Biến trở:
- Biến trở là điện trở có thể thay đổi trị số và có thể được dùng để thay đổi cường độ dòng điện trong mạch.
- Các loại biến trở được dử dụng là biến trở con chạy, biến trở tay quay, biến trở than (chiết áp). Biến trở là điện có thể thay đổi trị số và dùng để điều chỉnh cường độ dòng điện trong mạch.
- Kí hiệu trong mạch:
2. Điện trở dùng trong kĩ thuật
- Điện trở dùng trong kĩ thuật thường có trị số rất lớn.
- Được chế tạo bằng lớp than hoặc lớp kim loại mỏng phủ ngoài bằng một lớp cách điện.
- Có hai cách ghi trị số điện trở dùng trong kĩ thuật là:
+ Trị số được ghi trên điện trở.
+ Trị số được thể hiện bằng các vòng màu sơn trên điện trở ( 4 vòng màu).
Các điện trở dùng trong kĩ thuật (các mạch điện của rađio, tivi ) được chế tạo bằng một lớp than mỏng phủ ngoài một lõi cách điện.
Đèn sáng mạnh lên khi chuyển con chạy của biến trở về đầu M.
Vì khi dịch chuyển về đầu M, biến trở sẽ có điện trở càng nhỏ (hay giảm) nên tổng trở mạch cũng nhỏ dần, dẫn đến cường độ dòng điện trong mạch tăng, nên đèn sẽ sáng mạnh hơn.
Biến trở không có kí hiệu như hình 2.
Để đèn sáng mạnh hơn thì phải dịch chuyển con chạy C về phía gần M, để chiều dài phần dây dẫn có dòng điện chạy qua giảm. (gần M, điện trở biến trở giảm, cường độ dòng điện tăng).
Chiều dài của dây dẫn là:
$ \ell =\dfrac{RS}{\rho }=\dfrac{30.0,{{5.10}^{-6}}}{0,{{4.10}^{-6}}}=37,5m. $
Biến trở hoạt động dựa trên tính chất "Điện trở của dây dẫn tỉ lệ thuận với chiều dài dây dẫn".
Do điện trở có chiều dài tỉ lệ thuận với chiều dài nên giá trị của biến trở khi dòng điện chạy qua 40% số vòng dây của biến trở là: $ {{R}_{b}}=20.40\%=8\Omega $
Khi dịch chuyển con chạy của biến trở, ta có thể làm thay đổi chiều dài dây dẫn của biến trở.
Biến trở có điện trở lớn nhất là $ 30\Omega $ và chịu được dòng điện có cường độ lớn nhất là 2,5A.
Tiết diện của dây là:
$ S=\dfrac{\rho \ell }{R}=\dfrac{1,{{1.10}^{-6}}.50}{50}=1,{{1.10}^{-6}}{{m}^{2}}=1,1m{{m}^{2}}. $
Ý nghĩa của hai số ghi trên biến trở:
+) $ 50\Omega $ - điện trở lớn nhất của biến trở;
+) $ 2,5A $ – cường độ dòng điện lớn nhất mà biến trở chịu được.
Hiệu điện thế lớn nhất được đặt lên hai đầu cuộn dây của biến trở là:
$ {{U}_{\max }}={{I}_{\max }}.{{R}_{\max }}=2,5.50=125V. $
Biến trở là dụng cụ có thể được dùng để đổi chiều dòng điện trong mạch.
Xem thêm các bài tiếp theo bên dưới