Tác động của nội lực đến địa hình bề mặt Trái Đất
Lý thuyết về Tác động của nội lực đến địa hình bề mặt Trái Đất
BÀI 8: TÁC ĐỘNG CỦA NỘI LỰC ĐẾN ĐỊA HÌNH BỀ MẶT TRÁI ĐẤT
I. Nội lực
- Khái niệm: Là lực phát sinh từ bên trong Trái Đất.
- Nguyên nhân: Nguồn năng lượng sinh ra nội lực chủ yếu là nguồn năng lượng ở trong lòng Trái Đất:
+ Năng lượng của sự phân hủy các chất phóng xạ.
+ Sự dịch chuyển các dòng vật chất theo trọng lực.
+ Các phản ứng hóa học,…
II. Tác động của nội lực
Thông qua các vận động kiến tạo, làm cho các lục địa nâng lên hay hạ xuống, uốn nếp hay đứt gãy, gây ra động đất hay núi lửa,...
1. Vận động theo phương thẳng đứng
- Khái niệm: Là vận động nâng lên, hạ xuống của vỏ Trái Đất diễn ra trên diện tích rộng lớn, xảy ra rất chậm và lâu dài.
- Biểu hiện: Hiện tượng biển tiến và biển thoái.
- Ví dụ điển hình: Khu vực phía bắc của Thụy Điển, Phần Lan đang tiếp tục được nâng lên, còn khu vực lãnh thổ Hà Lan đang bị hạ xuống.
2. Vận động theo phương nằm ngang
a) Hiện tượng uốn nếp
- Khái niệm: Là hiện tượng các lớp đá bị uốn thành nếp nhưng không làm phá vỡ tính chất liên tục của chúng.
- Nơi diễn ra: Thường ở những nơi đá mềm, độ dẻo cao.
- Kết quả: Cường độ ban đầu yếu nếp uốn, cường độ sau mạnh tạo núi uốn nếp.
b) Hiện tượng đứt gãy
- Nơi diễn ra: Thường ở những nơi đã cứng sẽ bị đứt gãy dịch chuyển ngược với nhau theo phương gần thẳng đứng hay phương nằm ngang.
- Kết quả:
+ Cường độ tách dãn yếu đá chỉ bị nứt không dịch chuyển, tạo thành khe nứt.
+ Cường độ mạnh tạo thành địa lũy, địa hào.
- Ví dụ điển hình: Thung lũng sông Hồng, dãy con voi nằm kẹp giữa sông Hồng và sông Chảy, Biển Hồ, các hồ dài ở Đông Phi,…
Bài tập tự luyện có đáp án
Câu 1: Nội lực là lực sinh ra
- A
- B
- C
- D
Nội lực là lực phát sinh từ bên trong bề mặt Trái Đất.
Câu 2: Hệ quả của hiện tượng đứt gãy là
- A
- B
- C
- D
Hiện tượng đứt gãy làm cho các lớp đất đá bị gãy, đứt rồi dịch chuyển ngược hướng nhau. Sự dịch chuyển với biên độ lớn sẽ làm cho các lớp đất đá có bộ phận trồi lên, có bộ phận sụt xuống, sinh ra các địa lũy, địa hào.
Câu 3: Hệ quả của hiện tượng đứt gãy là
- A
- B
- C
- D
Hiện tượng đứt gãy diễn ra ở những nơi đã cứng sẽ bị đứt gãy dịch chuyển ngược với nhau theo phương gần thẳng đứng hay phương nằm ngang.
\Rightarrow1 Kết quả:
- Cường độ tách dãn yếu đá chỉ bị nứt không dịch chuyển, tạo thành khe nứt.
- Cường độ mạnh tạo thành địa lũy, địa hào, hẻm vực, thung lũng.
Câu 4: Trong các đứt gãy bộ phận trồi lên được gọi là
- A
- B
- C
- D
Trong các đứt gãy bộ phận trồi lên được gọi là địa lũy còn bộ phận hạ xuống là địa hào.
Câu 5: Các vận động kiến tạo, các hoạt động động đất, núi lửa,… là biểu hiện của
- A
- B
- C
- D
Các vận động kiến tạo, các hoạt động động đất, núi lửa,… là biểu hiện do tác động của nội lực đến địa hình bề mặt Trái Đất.
Câu 6: Các dãy núi được hình thành khi có các mảng kiến tạo
- A
- B
- C
- D
Các dãy núi được hình thành khi có các mảng kiến tạo dịch chuyển xô vào nhau. Điển hình như dãy núi trẻ An – đet ở Nam Mĩ được hình thành do sự tiếp xúc của 2 mảng kiến tạo là mảng Nam Mĩ và mảng Phi.
Câu 7: Lực được sinh ra bên trong của Trái Đất được gọi là
- A
- B
- C
- D
Nội lực là lực phát sinh từ bên trong Trái Đất.
Câu 8: Vận động theo phương nằm ngang ở lớp đá cứng sẽ xảy ra hiện tượng nào dưới đây?
- A
- B
- C
- D
Vận động theo phương nằm ngang ở lớp đá mềm sẽ xảy ra hiện tượng uốn nếp còn vận động theo phương nằm ngang ở lớp đá cứng sẽ xảy ra hiện tượng đứt gãy.
Câu 9: Vận động theo phương nằm ngang gây ra hiện tượng
- A
- B
- C
- D
Vận động theo phương nằm ngang làm cho vỏ Trái Đất bị nén ép ở khu vực này và tách dãn ở khu vực kia, gây ra các hiện tượng uốn nếp và đứt gãy.
Câu 10: Lực được sinh ra bên trong của Trái Đất được gọi là
- A
- B
- C
- D
Nội lực (nội tâm – xảy ra bên trong) là lực được sinh ra ở bên trong Trái Đất. Nguyên nhân chủ yếu sinh ra nội lực là các nguồn năng lượng trong lòng Trái Đất, như: năng lượng của sự phân huỷ các chất phóng xạ, sự chuyển dịch và sắp xếp lại vật chất cấu tạo Trái Đất theo trọng lực, sự ma sát vật chất,…
Câu 11: Sự thay đổi mực nước đại dương ở nhiều nơi là biểu hiện rõ nét nhất của
- A
- B
- C
- D
Vận động theo phương thẳng đứng (nâng lên, hạ xuống) của vỏ trái đất diễn ra trên diện tích rộng lớn, xảy ra rất chậm và lâu dài \Rightarrow1 - Kết quả gây ra hiện tượng biển tiến và biển thoái
- Ở nơi địa hình được nâng lên cao - > mực nước biển hạ thấp - > biển thoái.
- Ở nơi địa hình hạ thấp - > mực nước biển dâng cao - > biển tiến.
Câu 12: Nội lực không sinh ra nguồn năng lượng nào dưới đây?
- A
- B
- C
- D
Nguồn năng lượng sinh ra nội lực chủ yếu là nguồn năng lượng ở trong lòng Trái Đất như năng lượng của sự phân hủy các chất phóng xạ, sự dịch chuyển của các dòng vật chất theo quy luật của trọng lực, năng lượng của các phản ứng hóa học…
Câu 13: Vận động làm cho bộ phận này của lục địa được nâng lên, trong khi bộ phận khác bị hạ xuống gọi là vận động
- A
- B
- C
- D
Vận động của vỏ Trái Đất theo phương thẳng đứng (còn gọi là vận động nâng lên và hạ xuống) làm cho bộ phận này của lục địa được nâng lên, trong khi bộ phận khác bị hạ xuống.
Câu 14: Biểu hiện rõ rệt nhất của sự vận động theo phương thẳng đứng ở lớp vỏ Trái Đất là
- A
- B
- C
- D
Vận động theo phương thẳng đứng (nâng lên, hạ xuống) của vỏ trái đất diễn ra trên diện tích rộng lớn, xảy ra rất chậm và lâu dài. Kết quả gây ra hiện tượng biển tiến và biển thoái.
- Ở nơi địa hình được nâng lên cao - > mực nước biển hạ thấp - > biển thoái.
- Ở nơi địa hình hạ thấp - > mực nước biển dâng cao - > biển tiến.
Câu 15: Vận động tạo núi là vận động
- A
- B
- C
- D
Vận động tạo núi là vận động nâng lên - hạ xuống do tác động của nội và ngoại lực.
Câu 16: Những vận động của nội lực là
- A
- B
- C
- D
Những vận động của nội lực là nâng lên - hạ xuống, uốn nếp - đứt gãy.
Câu 17: Sự vận động của vỏ Trái Đất theo phương thẳng đứng có đặc điểm gì?
- A
- B
- C
- D
Vận động của vỏ Trái Đất theo phương thẳng đứng xảy ra rất chậm và trên một diện tích lớn.
Xem thêm các bài tiếp theo bên dưới