1. Quan hệ giữa đường vuông góc và đường xiên, đường xiên và hình chiếu
Định lí 1: Trong các đường vuông góc và đường xiên kẻ từ một điểm nằm ngoài một đường thẳng đến đường thẳng đó, đường vuông góc ngắn hơn mọi đường xiên.
Ví dụ: $AH\bot a\Rightarrow AH<AC,AH<AD$ (hình vẽ)
2. Quan hệ giữa đường xiên và hình chiếu
Định lý 2: Trong hai đường xiên kẻ từ một điểm nằm ngoài một đường thẳng đến đường thẳng đó:
+ Đường xiên nào có hình chiếu lớn hơn thì lớn hơn
$AH\bot a,HD>HC\Rightarrow AD>AC$
+ Đường xiên nào lớn hơn thì có hình chiếu lớn hơn
$AH\bot a,AD>AC\Rightarrow HD>HC$
+ Nếu hai đường xiên bằng nhau thì hai hình chiếu bằng nhau; nếu hai hình chiếu bằng nhau thì hai đường xiên bằng nhau.
$AB=AC\Leftrightarrow HB=HC$
Xét tam giác MNP có $ \widehat{M} < \widehat{P}\Rightarrow NP < MN $
Ta có $ NK\bot MP $ gt
Mà PK là hình chiếu của PN; KM là hình chiếu của NM nên $ KP\text{ } < \text{ }KM $ .
Xét tam giác $ DMN $
Theo đề bài $ DI\bot MN $ nên I là hình chiếu của điểm D lên MN
$ \Rightarrow IM;IN $ là hình chiếu của $ DM;DN $
Mà $ IM < IN\Rightarrow DM < DN $ ( quan hệ giữa hình chiếu và đường xiên).
Vì OH và OH’ tương ứng là hình chiếu của OA trên đường thẳng d và đường thẳng d’ nên
$ AH\bot d\, $ tại H, $ AH'\bot d' $ tại $ H' $ .
Xét tam giác $ AOH $ và tam giác $ AOH' $ có:
$ \widehat{AHO}=\widehat{AH'O}={{90}^{o}} $ ; $ OH=OH' $ ; cạnh $ OA $ chung
$ \Rightarrow \,\Delta AOH=\Delta AOH' $ (cạnh huyền, cạnh góc vuông)
$ \Rightarrow \,AH=AH' $ .
Chọn khẳng định đúng.
- So sánh $ MB $ và $ MC $ .
Ta có: $ AB < AC $ nên $ HB < HC $ $ \Rightarrow \,\,MB < MC $ (quan hệ giữa đường xiên và hình chiếu).
- So sánh $ MD $ và $ HD $ .
Vì $ \Delta MHB $ vuông tại H $ \Rightarrow \widehat{HMB} $ là góc nhọn.
$ \Rightarrow \widehat{DMH} $ là góc tù (hai góc kề bù).
Xét $ \Delta MHD $ có: $ \widehat{DMH} $ là góc tù
$ \Rightarrow HD $ là cạnh lớn nhất (quan hệ góc-cạnh đối diện) hay $ MD < HD. $
Vậy khẳng định đúng là: $ MD < HD. $
Cho $ \Delta ABC $ có đường cao $ AH $ $ \left( HB < HC \right) $ , trung tuyến $ AM $ . Trên tia đối của tia $ MA $ lấy điểm $ D $ sao cho $ MD=MA $ .
Xét các khẳng định sau:
(I) $ \Delta ABM=\Delta DCM $ .
(II) $ AC > DC $ .
Xét tam giác \[ \Delta ABM=\Delta DCM \] có
\[ \left. \begin{array}{l} AM=MD \\ BM=MC \\ \widehat{AMB}=\widehat{CMD\left( dd \right)} \end{array} \right\}\Rightarrow \Delta ABM=\Delta DCM\,\,\left( c-g-c \right) \]
\[ \Rightarrow AB=DC \] ( 2 cạnh tương ứng )
Tam giác \[ \Delta ABC \] có \[ AH \] là đường cao nên \[ H \] là hình chiều của \[ A \] lên \[ BC \]
\[ \Rightarrow HB;HC \] là hình chiếu của \[ AB;AC \] .
Mà \[ HB < HC \] nên \[ AB < AC \] ( quan hệ giữa hình chiếu và đường xiên ).
Lại có \[ AB=DC \] nên \[ AC > DC \]
Vậy cả (I) và (II) đúng.
So sánh nào sau đây là đúng ?
Xét tam giác $ AMC $ có $ AM+AC > MC $ (theo bất đẳng thức tam giác)
$ \Rightarrow \,\,2AM > MC $ (Vì $ AM=AC $ ).
Gọi N là giao điểm của CM và AB $ \Rightarrow N $ nằm giữa A và B $ \Rightarrow AN < AB $ (1)
Gọi H là hình chiếu của A trên MC.
Vì $ AM=AC $ nên $ HM=HC, $ mà $ HM < HN $ nên $ HC < HN\Rightarrow AC < AN. $ (2)
Từ (1) và (2) $ \Rightarrow AC < AB. $
Chọn khẳng định đúng.
Đường xiên $ DC > DB $ nên hình chiếu $ HC > HB. $
Hình chiếu $ HC > HB $ nên đường xiên $ AC > AB. $
Chọn khẳng định đúng.
Đường xiên $ AB=AC $ nên hình chiếu $ HB=HC. $
Ta lại có: $ DB=CE\Rightarrow HD=HE. $
Hình chiếu $ HD=HE $ nên đường xiên $ AD=AE. $
So sánh nào sau đây là đúng ?
$ \Delta AHC $ có $ AC $ là cạnh huyền nên $ AC > AH. $
$ \Delta ABC $ có $ \widehat{C} > \widehat{B}\Rightarrow AB > AC. $
Đường xiên $ AB > AC $ nên hình chiếu $ HB > HC. $
Xét tam giác $ AHC $ có $ AC $ là cạnh huyền nên $ AH < AC. $
Ta có: $ AB < AC\Rightarrow HB < HC $ (quan hệ giữa đường xiên và hình chiếu).
Cho tam giác $ ABC $ có $ AB=8cm,\text{ }AC=6cm,\text{ }BC=10cm $ . $ D,\text{ }E,\text{ }F $ là các điểm trên đường thẳng $ AB $ sao cho $ AD=4cm,\text{ }AE=2cm,\text{ }AF=5cm $ . So sánh các đoạn thẳng $ CD,\text{ }CE,\text{ }CF $ ta được kết quả
Xét tam giác $ \Delta ABC $ có
$ A{{C}^{2}}+A{{B}^{2}}=B{{C}^{2}} $ ( do $ {{6}^{2}}+{{8}^{2}}={{10}^{2}} $ )
$ \Rightarrow \Delta ABC $ vuông tại $ A $
Nên $ A $ là hình chiếu của $ C $ lên $ AB $
$ \Rightarrow AE;AD;AF $ là hình chiếu của nên $ CE;CD;CF $ .
Mà $ AD=4cm,\text{ }AE=2cm,\text{ }AF=5cm $ nên $ AE < AD < AF $
Vậy $ CE < CD < CF $ ( quan hệ giữa hình chiếu và đường xiên ).
Xét tam giác $ DEF $
Ta có $ \widehat{F}={{180}^{0}}-\widehat{D}-\widehat{E}={{180}^{0}}-{{80}^{0}}-{{50}^{0}}={{50}^{0}} $
Vì $ \widehat{D} > \widehat{E}=\widehat{F}\,\,\Rightarrow EF > DF=DE $
Theo đề bài $ DM\bot EF $ nên M là hình chiếu của điểm D lên EF
$ \Rightarrow ME;MF $ là hình chiếu của $ DE;DF $
Mà $ DE=DF $ nên $ DE=DF $ ( quan hệ giữa hình chiếu và đường xiên) .
Xét tam giác $ ABC $
Ta có $ \widehat{C}={{180}^{0}}-\widehat{A}-\widehat{B}={{180}^{0}}-{{70}^{0}}-{{50}^{0}}={{60}^{0}} $
Vì $ \widehat{A} > \widehat{C} > \widehat{B}\,\,\Rightarrow BC > AB > AC $
Theo đề bài $ AH\bot BC $ nên H là hình chiếu của điểm A lên BC
$ \Rightarrow BH;HC $ là hình chiếu của $ BA;AC $
Mà $ AB > AC $ nên $ BH > HC $ ( quan hệ giữa hình chiếu và đường xiên) .
Xét tam giác ABC có $ AD\bot BC $
Mà $ AB\text{ } < \text{ }AC\,\,\Rightarrow \widehat{ACB}\,\, < \,\,\widehat{ABC} $ và $ DB\text{ } < \text{ }DC $ .
Xét $ \Delta AIH $ và $ \Delta BIK $ có:
$ \widehat{AHI}=\widehat{BKI}={{90}^{o}} $ ;
$ IA=IB $ (Vì I là trung điểm của AB);
$ \widehat{AIH}=\widehat{BIK} $ (đối đỉnh)
$ \Rightarrow $ $ \Delta AHI=\Delta BKI $ (cạnh huyền-góc nhọn).
$ \Rightarrow IH=IK $ (hai cạnh tương ứng).
Xét tam giác ABC vuông tại A có
$ AD < AE < AB $ $ \left( 3 < 5 < 8 \right) $ ( giả thiết)
Mà $ AD;AE;AB $ lần lượt là hình chiếu của $ CD;CE;CB $
Nên $ CB > CE > CD $ ( quan hệ giữa hình chiếu và đường xiên).
(1) Từ một điểm ở ngoài một đường thẳng ta chỉ kẻ được duy nhất một đường vuông góc với đường thẳng đó.
(2) Trong các đường xiên và đường vuông góc kẻ từ một điểm ở ngoài một đường thẳng đến đường thẳng đó, đường vuông góc ngắn hơn mọi đường xiên.
(3) Nếu hai điểm có cùng một hình chiếu trên một đường thẳng thì hai điểm ấy trùng nhau.
Khẳng định nào đúng ? Khẳng định nào sai?
- Khẳng định 1 là đúng:
Từ một điểm ở ngoài một đường thẳng ta chỉ kẻ được duy nhất một đường vuông góc với đường thẳng đó.
- Khẳng định 2 là đúng (theo định lí 2 về quan hệ giữa đường xiên và hình chiếu).
- Khẳng định 3 là sai. Chẳng hạn hình vẽ sau:
Hình chiếu của điểm A trên d là H, hình chiếu của B trên d là H nhưng A và B không trùng nhau.
Khẳng định nào sau đây là đúng ?
Kẻ $ AH\bot BC. $
Đường xiên $ AB=AC $ suy ra hình chiếu $ HB=HC. $
Ta lại có: $ HD > HC\Rightarrow HD > HB. $
Hình chiếu $ HD > HB $ nên đường xiên $ AD > AB. $
Xét tam giác $ ABC $ vuông ở $ A $ nên $ AB\bot AC $
Nên $ A $ là hình chiếu của $ B $ lên $ AC $
$ \Rightarrow AE;AD;AF $ là hình chiếu của nên $ BE;BD;BF $ .
Mà $ AD=13cm,\text{ }AE=10cm,\,\text{ }AF=18cm $ nên $ AE < AD < AF $
Vậy $ BF > BD > BE $ ( quan hệ giữa hình chiếu và đường xiên ).