Dạng bài toán về phản ứng este hóa
Phương pháp
- Phương trình hóa học điều chế este no, đơn chức, mạch hở
$RCOOH+{{R}^{'}}OH\,\,\overset{{{t}^{0}},\,{{H}_{2}}S{{O}_{4}}}{\leftrightarrows}\,\,\,RCOO{{R}^{'}}+{{H}_{2}}O$
- Hiệu suất phản ứng este hóa:
+ Trường hợp 1 (axit cacboxylic dư): $H\%=\frac{{{n}_{este}}}{{{n}_{ancol}}}.100\%$
+ Trường hợp 2 (ancol dư): $H\%=\frac{{{n}_{este}}}{{{n}_{axit\,cacboxylic}}}.100\%$
Ví dụ 1: Đun sôi hỗn hợp gồm 12 gam axit axetic và 11,5 gam ancol etylic (xúc tác ${{H}_{2}}S{{O}_{4}}$ đặc), sau phản ứng thu được bao nhiêu gam este? Biết hiệu suất của phản ứng là 75%.
A. 19,8 gam. B. 35,2 gam. C. 13,2 gam. D. 23,47 gam.
Hướng dẫn giải
${{n}_{C{{H}_{3}}COOH}}=0,2\,mol;\,{{n}_{{{C}_{2}}{{H}_{5}}OH}}=0,25\,mol$
${{n}_{C{{H}_{3}}COOH}}<{{n}_{{{C}_{2}}{{H}_{5}}OH}}\to $hiệu suất phản ứng tính theo $C{{H}_{3}}COOH$
${{n}_{este}}=0,2.0,75=0,15\,mol\to {{m}_{este}}=0,15.88=13,2\,gam.$
Ví dụ 2: Đun 12 gam axit axetic với 13,8 gam etanol (có ${{H}_{2}}S{{O}_{4}}$ đặc làm xúc tác) đến khi phản ứng đạt tới trạng thái cân bằng, thu được 11 gam este. Hiệu suất của phản ứng este hoá là
A. 55%. B. 50%. C. 62,5%. D. 75%.
Hướng dẫn giải
${{n}_{C{{H}_{3}}COOH}}=0,2\,mol;\,{{n}_{{{C}_{2}}{{H}_{5}}OH}}=0,3\,mol;\,{{n}_{este}}=0,125$
${{n}_{C{{H}_{3}}COOH}}<{{n}_{{{C}_{2}}{{H}_{5}}OH}}\to H\%=\frac{0,125}{0,2}.100\%=62,5\%$
$ C{{H}_{3}}COOH+{{C}_{2}}{{H}_{5}}OH\overset{{}}{leftrightarrows}C{{H}_{3}}COO{{C}_{2}}{{H}_{5}}+{{H}_{2}}O $
Xem thêm các bài tiếp theo bên dưới