Đấu tranh cho một thế giới hòa bình
MỤC LỤC
A. Nội dung bài học
I. Đôi nét về tác giả
- Nhà văn G.G Mác - két (Gabriel Garcia Marquez) sinh năm 1928
- Quê quán: Nhà văn người Cô - lôm - bi - a
- Sự nghiệp sáng tác:
+ Năm 1936, tốt nghiệp tú tài, ông học ngành Luật tại trường đại học Tổng hợp Bô-gô - ta và viết những truyện ngắn đầu tay
+ Các tác phẩm nổi tiếng: Trăm năm cô đơn (1976)
+ Ông được nhận giải thưởng Nô-ben cao quý về văn học năm 1982, đây là giải thưởng xứng đáng cho những cống hiến của ông cho nèn văn học Cô - lôm - bi - a nói riêng và nền văn học thế giới nói chung
- Phong cách sáng tác:
+ Ông thương viết nhiều tiểu thuyết theo khuynh hướng hiện thực huyền ảo nổi tiếng
+ Toàn bộ những sáng tác của G.G Mác - két xoay quanh các chủ đề chính như: sự cô đơn - mặt trái của tình đoàn kết, lòng yêu thương giữa con người…Tất cả đều mang đậm giá trị hiện thực nhưng giàu tính nhân văn sâu sắc.
II. Đôi nét về tác phẩm Đấu tranh cho một thế giới hòa bình
1. Hoàn cảnh sáng tác
Tác phẩm được trích từ bài tham luận của G.G Mác - két trong buổi gặp gỡ lần thứ hai vào tháng 8 năm 1986 giữa nguyên thủ 6 nước Ấn Độ, Mê-hi-cô, Thụy Điển, Ác-hen-ti-na, Hi Lạp, Tan-da-ni-a tại Mê-hi-cô để cùng đưa ra một bản tuyên bố kêu gọi chấm dứt chạy đua vũ trang, thủ tiêu vũ khí hạt nhân để bảo vệ an ninh và hòa bình thế giới
2. Bố cục: 3 đoạn
- Đoạn 1 (Từ đầu đến “mất đi khả năng sống tốt đẹp hơn”): Chiến tranh hạt nhân là mối nguy hại khủng khiếp đe dọa đến loài người và mọi sinh vật sinh sống trên Trái đất
- Đoạn 2 (Từ tiếp đến “trở lại điểm xuất phát của nó”: Chạy đua vũ trang giữa các nước làm mất khả năng để con người được sống tốt đẹp hơn, chiến tranh hạt nhân đi ngược lại lí trí của loài người và quy luật tự nhiên
- Đoạn 3 (Từ tiếp đến hết): Nhiệm vụ đấu tranh ngăn chặn chiến tranh hạt nhân, hướng đến một thế giới hòa bình, văn minh.
3. Giá trị nội dung
Tác phẩm đề cập đến nguy cơ chiến tranh hạt nhân đang đe dọa toàn bộ sự sống trên Trái đất và nhiệm vụ của con người đó chính là phải ngăn chặn nguy cơ đó, là đáu tranh cho một thế giới hòa bình.
4. Giá trị nghệ thuật
Đây là một văn bản nghị luận rất giàu tính thuyết phục; tất cả các luận điểm và hệ thông luận cứ vô cùng rõ ràng , các chứng cứ đưa ra rất xác đáng, cụ thể; lập luận chặt chẽ giàu thuyết phục.
III. Dàn ý: phân tích Đấu tranh cho một thế giới hòa bình
I. Mở bài
- Giới thiệu vài nét khái quát về tác giả G.G Mác - két - một tác giả nổi bật với những tác phẩm mang đậm chủ nghĩa hiện thực và chủ nghĩa nhân văn sâu sắc
- Khái quát những nét cơ bản nhất về tác phẩm Đấu tranh cho một thế giới hòa bình: Tác phẩm tiêu biểu về chủ đề chống chiến tranh bảo vệ hòa bình
II. Thân bài
1. Chiến tranh hạt nhân là mối nguy hại khủng khiếp đe dọa đến loài người và mọi sinh vật sinh sống trên Trái đất
- Với thời gian hết sức cụ thể, số liệu cụ thể (hơn 50000 đầu đạn hạt nhân) cùng một phép tính hết sức đơn giản ⇒ mỗi người trên Trái đất đang ngồi trên 4 tấn thuốc nổ, nết tất cả nổ tung sẽ làm biến hết thảy 12 lần sự sống trên hành tinh này
⇒ Tính chất khốc liệt và sự khủng khiếp của chiến tranh hạt nhân
- Mác - két đã đưa ra những tính toán lí thuyết: với kho vũ khí đó nó có thể tiêu diệt tất cả các hành tinh đang xoay quanh mặt trời cộng với bốn hành tinh nữa ⇒ phá hủy thế thăng bằng của hệ mặt trời
⇒ Vào đề trực tiếp với chứng cớ cụ thể, xác thực ⇒ gây chú ý và giúp mỗi người nhận ra hiểm họa khủng khiếp của chiến tranh hạt nhân
2. Chạy đua vũ trang giữa các nước làm mất khả năng để con người được sống tốt đẹp hơn, chiến tranh hạt nhân đi ngược lại lí trí của loài người và quy luật tự nhiên
a. Chạy đua vũ trang giữa các nước làm mất khả năng để con người được sống tốt đẹp hơn
- Tác giả đã đưa ra những dẫn chứng với số liệu cụ thể:
+ Số tiền 100 tỉ đô la bỏ ra cho 100 máy bay Mĩ và gần 7000 tên lửa có thể cải thiện cuộc sống cho 500 triệu trẻ em nghèo khổ nhất thế giới
+ Gía 10 chiếc tàu sân bay Ni-mít đủ để thực hiện chương trình phòng bệnh trong 14 năm cho hơn 1 tỉ người và cứu hơn 14 triệu trẻ em châu Phi...
+ Chỉ 2 chiếc tàu ngầm mang vũ khí hạt nhân là đủ tiền xóa mù chữ cho toàn thế giới...
⇒ Số liệu cụ thể trên các lĩnh vực xã hội, y tế, tiếp tế thực phẩm, giáo dục, những mặt thiết yếu trong đời sống....⇒ làm nổi bật sự tốn kém ghê gớm và tính chất phi lí của cuộc chạy đua vũ trang
⇒ Lập luận xác đáng, dẫn chứng cụ thể, giàu sức thuyết phục
b. Chiến tranh hạt nhân đi ngược lại lí trí của loài người và quy luật tự nhiên
- Chiến tranh hạt nhân không nhừn tiêu diệt toàn bộ loài người mà còn phá hủy mọi sự sống trên Trái đất ⇒ đi ngược lại quy luật tiến hóa, quy luật tự nhiên
- Tác giả đã đưa ra những chứng cứ khoa học địa chất:
+ trải qua 380 triệu năm thì con bướm mới biết bay
+ 180 triệu năm bông hồng mới nở
+ Trải qua 4 kỉ địa chất con người mới hát hay hơn chim và mới chết vì yêu...
⇒ nhưng chỉ cần “bấm nút” tất cả quá trình vĩ đại đó sẽ quay trở về điểm xuất phát của nó
⇒ Chiến tranh hạt nhân đẩy lùi quá trình tiến hóa, tiêu hủy mọi thành quả của quá trình tiến hóa
3. Nhiệm vụ đấu tranh ngăn chặn chiến tranh hạt nhân, hướng đến một thế giới hòa bình, văn minh
- Mác két kêu gọi mọi người chống lại cuộc chạy đua vũ trang, kêu gọi mọi người “hãy tham gia vào bản đồng ca của những người đòi hỏi một thế giới không có vũ khí và một cuộc sống hòa bình, công bằng...”
- Ông đề nghị mở một nhà băng lưu trữ trí nhớ, có thể tồn tại được sau tai họa hạt nhân, để nhân loại tương lai biết rằng có sự sống đã từng tồn tại
⇒ Cách diễn đạt đặc sắc, độc đáo, những thông điệp Mác - két đưa ra là những thông điệp có ý nghĩa cấp thiết và thực sự quan trọng
III. Kết bài
- Khái quát lại những nét đặc sắc về nghệ thuật làm nên thành công về nội dung của văn bản: Dẫn chứng cụ thể, sinh động, lập luận hùng hồn, thuyết phục, lời kêu gọi thiết tha...
- Suy nghĩ bản thân về tâm hồn nhân văn của Mác – két và hiện trạng chạy đua vũ trang hiện nay...
B. Bài tập luyện tập
Câu 1: Đấu tranh cho một thế giới hòa bình là văn bản viết theo phương thức nào?
A. Tự sự B. Nghị luận
C. thuyết minh D. Miêu tả
Hướng dẫn giải:
Chọn đáp án: B
Câu 2: Văn bản Đấu tranh cho một thế giới hòa bình có nội dung gì?
A. Nói về nguy cơ chiến tranh hạt nhân đe dọa tới sự sống của nhân loại
B. Sự tốn kém của cuộc chạy đua vũ trang cướp đi sự phát triển của nhân loại
C. Biện pháp ngăn chặn, xóa bỏ nguy cơ chiến tranh hạt nhân
D. Tất cả các đáp án trên
Hướng dẫn giải:
Chọn đáp án: D
Câu 3: Chi tiết nào nói về chiến tranh hạt nhân phi lí và tốn kém
A. Dẫn ví dụ về y tế B. Dẫn ví dụ về tiếp tế thực phẩm
C. Dẫn ví dụ về giáo dục D. Tất cả các đáp án trên
Hướng dẫn giải:
Chọn đáp án: D
Câu 4: Tại sao văn bản lại được đặt tên “Đấu tranh cho một thế giới hòa bình” ?
A. Vì chủ đích của người viết
B. Không phải chỉ là mối đe dọa hạt nhân, mà muốn nhấn mạnh vào nhiệm vụ đấu tranh
C. Nhan đề thể hiện luận điểm cơ bản của bài văn, đồng thời như một khẩu hiệu, kêu gọi
D. Cả 3 phương án trên
Hướng dẫn giải:
Chọn đáp án: C
Câu 5: Văn bản hấp dẫn, thuyết phục bởi vấn đề cấp thiết với sức thuyết phục cao, lập luận chặt chẽ, chứng cứ phong phú, xác thực, cụ thể và còn bởi sự nhiệt tình của tác giả, đúng hay sai?
A. Đúng B. Sai
C. D.
Hướng dẫn giải:
Chọn đáp án: A
Câu 6: Văn bản Đấu tranh cho một thế giới hòa bình của Mác- két được coi là một văn bản nhật dụng vì?
A. Vì văn bản thể hiện những suy nghĩ, trăn trở về đời sống của tác giả
B. Vì lời văn bản giàu màu sắc biểu cảm
C. Vì nó bàn về một vấn đề lớn lao luôn được đặt ra ở mọi thời
D. Vì nó kể lại một câu chuyện với những tình tiết li kì, hấp dẫn
Hướng dẫn giải:
Chọn đáp án: C
Câu 7: Nội dung nào không được đặt ra trong văn bản Đấu tranh cho một thế giới hòa bình?
A. Nguy cơ chiến tranh hạt nhân đang đe dọa toàn bộ sự sống trên trái đất
B. Nhiệm vụ cấp bách của toàn thể nhân loại để ngăn chặn nguy cơ đó
C. Cần kích thích khoa học kĩ thuật phát triển nhưng không phải bằng con đường chạy đua vũ trang
D. Cần chạy đua vũ trang để chống lại chiến tranh hạt nhân
Hướng dẫn giải:
Chọn đáp án: C
Câu 8: Cách lập luận nào của tác giả Mác-két khiến người đọc hiểu rõ nguy cơ khủng khiếp của chiến tranh hạt nhân?
A. Xác định thời gian cụ thể B. Đưa ra số liệu đầu đạn hạt nhân
C. Đưa những tính toán lí thuyết D. Cả A, B, C đều đúng
Hướng dẫn giải:
Chọn đáp án: D
Câu 9: Các lĩnh vực như ý tế, thực phẩm, giáo dục… được tác giả đưa ra trong bài viết nhằm mục đích gì?
A. Làm nổi bật sự tốn kém, tính phi lí của cuộc chạy đua vũ trang
B. Làm cho mọi người thấy chi cho những lĩnh vực này tốn kém
C. Làm cho mọi người thấy đây là những vấn đề mà các nước nghèo không thể cải thiện được
D. Thể hiện sự hiểu biết về các vấn đề thời sự nóng hổi
Hướng dẫn giải:
Chọn đáp án: A
Câu 10: Đặc sắc nhất về nghệ thuật lập luận của tác giả trong đoạn văn nói về các lĩnh vực y tế, thực phẩm, giáo dục… là gì?
A. Lập luận giải thích B. Lập luận chứng minh
C. Kết hợp giải thích và chứng minh D. Không có các thao tác trên
Hướng dẫn giải:
Chọn đáp án: C
Câu 11: Vì sao tác giả không nêu luận điểm “chúng ta phải có nhiệm vụ ngăn chặn chiến tranh hạt nhân, đấu tranh vì một thế giới hòa bình” lên trước luận điểm “nguy cơ chiến tranh hạt nhân đang đe dọa toàn bộ sự sống trên trái đất”?