Con chó Bấc

A. Nội dung bài học

I. Vài nét về tác giả

- G. Mô- pa- xăng (1850-1893) tên đầy đủ là Guy de Maupassant

- Quê quán: vùng Normandie ở miền Bắc nước Pháp

- Cuộc đời và sự nghiệp sáng tác:

   + Năm 1871, ông đến Paris làm một viên chức nhỏ cho Bộ Hải quân

   + Từ năm 1878 trở đi ông làm một viên chức Bộ Giáo dục

   + Hoạt động văn chương của ông bắt đầu khoảng giữa thời gian từ 1871-1880, bắt đầu bằng những bài thơ

   + Trong khoảng 1880-1891, ông đã sáng tác thêm khoảng 300 truyện ngắn, trong đó có rất nhiều truyện xuất sắc như: Người đã khuất, Món tư trang, Cái thùng con, …

II. Tác phẩm

1. Hoàn cảnh sáng tác

- Văn bản là một phần của truyện ngắn Bố của Xi- mông, lấy từ Tuyển tập truyện ngắn Pháp, thế kỉ XIX, bản dịch của Lê Hồng Sâm, NXB Đại học và THCN, Hà Nội, 1986

2. Bố cục

- 4 phần:

   + Phần 1: Nỗi tuyệt vọng của Xi- mông

   + Phần 2: Xi- mông gặp bác Phi- líp

   + Phần 3: Bác Phi- líp đưa Xi- mông về nhà

   + Phần 4: Ngày hôm sau ở trường

3. Giá trị nội dung

- Qua diễn biến tâm trạng của ba nhân vật: Xi- mông, Blăng- sốt và Phi- líp, nhà văn gợi cho ta về lòng yêu bạn bè, mở rộng ra là yêu thương con người, sự thông cảm với những nỗi đau hoặc lầm lỡ của người khác

4. Giá trị nghệ thuật

- Ngòi bút miêu tả tâm lí nhân vật của tác giả thật sâu sắc, tinh tế; hình thức giản dị trong sáng, thể hiện một nội dung cô đọng, sâu sắc.

5. Phân tích

I. Mở bài

- Vài nét về tác giả G. Mô- pa- xăng: Một nhà văn Pháp tài năng với gia tài văn chương đồ sộ

- Khái quát về đoạn trích Bố của Xi-mông: Đoạn trích là một phần của truyện ngắn Bố của Xi- mông, khắc họa thành công nét đẹp của các nhân vật Xi-mông, Blăng- sốt và Phi- líp

II. Thân bài

1. Nhân vật Xi-mông

- Là một đứa trẻ đáng thương: "Nó độ bảy, tám tuổi. Nó hơi xanh xao, rất sạch sẽ, vẻ nhút nhát gần như vụng dại", là đứa trẻ không có bố, thường bị bạn bè trêu chọc

- Ý nghĩa và hành động: Bỏ nhà ra bờ sông định tự tử.

- Tâm trạng: cảm giác uể oải, buồn bã vô cùng, chẳng nhìn thấy gì và chẳng nghĩ gì?

- Cử chỉ, hành động: Khóc, nức nở, khóc hoài

- Về nhà, nhìn thấy mẹ: - Nhảy lên ôm cổ mẹ, oà khóc

- Nói năng: ấp úng, ngắt quãng, không nên lời.

- Khi được bác Phi-líp nhận làm con: Kiêu hãnh, tự tin

   + Hết cả buồn.

   + Đưa con mắt thách thức lũ bạn.

⇒ Nghệ thuật miêu tả, so sánh ⇒ Đây là một đứa trẻ ngây thơ, hồn nhiên, đáng yêu và đáng thương nhưng đồng thời Xi – mông cũng là đứa rất có nghị lực

2. Nhân vật Blăng- sốt

- Được giới thiệu: là một thiếu phụ, cao lớn, xanh xao, nghiêm nghị.

- Sống cùng đứa con trai Xi-mông trong ngôi nhà nhỏ, quét vôi trắng, hết sức sạch sẽ.

- Thái độ với khách: đứng nghiêm nghị…như muốn cám đàn ông bước qua ngướng cửa.

- Nỗi lòng với con

   + Tái tê đến tận xương tuỷ, nước mắt lã chã tuôn rơi.

   + Lặng ngắt và quằn quại vì hổ thẹn

⇒ Nghệ thuật miêu tả, tác giả đã cho thấy Blăng- sốt là một người thiếu phụ đẹp, đức hạnh, trót lỡ lầm

3. Nhân vật Phi - lip

- Được giới thiệu là một người:

   + Cao lớn, râu tóc quăn đen

   + Bàn tay chắc nịch, giọng ồm ồm.

- Khi gặp Xi-mông:

   + Đặt tay lên vai em ôn tồn hỏi, nhìn em nhân hậu.

- Trên đường đưa Xi-mông về nhà nghĩ bụng có thể đùa cợt với chị - “tự nhủ thầm”

- Hành động: Trò chuyện và nhận làm bố của Xi-mông

⇒ Nghệ thuật kể chuyện sinh động, nghệ thuật miêu tả, ngôn ngữ đối thoại ⇒ Bác Phi-líp là người nhân hậu, giàu tình thương đã cứu sống Xi-mông, nhận làm bố của Xi-mông, đem lại niềm vui cho em.

II. Kết bài

- Khẳng định lại những nét tiêu biểu về nội dung và nghệ thuật của đoạn trích: Nghệ thuật: miêu tả diễn biến tâm trạng nhân vật sắc nét.

Nội dung: Nhắc nhở lòng thương yêu con người, bè bạn.

- Liên hệ bản thân

B. Bài tập luyện tập

Câu 1: Giắc Lân đơn là nhà văn cùng quốc tịch với nhà văn nào?

A. O Hen-ri B. Đi – phô

C. Mô pa-xăng D. Ta-go

Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án: A

Giải thích: Cả hai nhà văn đều có quốc tịch Mỹ

Câu 2: Văn bản Con chó Bấc được trích từ tác phẩm nào?

A. Chó hoang Đin-gô B. Chiếc lá cuối cùng

C. Cố hương D. Tiếng gọi nơi hoang dã

Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án: D

Câu 3: Văn bản trích có thể chia làm mấy phần?

A. Hai B. Ba

C. Bốn D. Không thể phân chia được

Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án: B

Câu 4: Nội dung chính của đoạn trích?

A. Kể về hoàn cảnh của con chó Bấc B. Miêu tả tình cảm của chó Bấc đối với ông chủ

C. Miêu tả tình cảm của ông chủ đối với chó Bấc D. Miêu tả tình cảm của những con người

Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án: C

Câu 5: Vì sao con chó Bấc lại được ông chủ Thooc –tơn chăm sóc?

A. Vì nghĩa vụ B. Vì lợi ích kinh doanh

C. Vì tình yêu chân thành D. Vì cùng sống dưới một mái nhà

Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án: C

Câu 6: Tình cảm Thooc- tơn dành cho Bấc cho thấy Thooc –tơn coi Bấc như thế nào?

A. Con cái, bạn bè B. Đồng loại

C. Anh em D. Một con chó bình thường

Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án: B

Câu 7: Ý nào cho thấy nhà văn thể hiện chiều sâu “tâm hồn” của con chó Bấc?

A. Tình yêu thương của Bấc phần lớn được diễn đạt bằng sự tôn thờ

B. Nó thường nằm phục vụ ở chân Thooc- tơn hàng giờ

C. Nó nằm xa hơn, về một bên hoặc đằng sau anh, quan sát hình dáng của anh và từng cử động của thân thể anh

D. Tình cảm của Bấc ngời ánh lên qua đôi mắt nó tỏa rạng ra ngoài

Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án: D

Câu 8: Câu nào rõ nhất tâm trạng lo sợ của Bấc sau khi được Thooc- tơn cứu sống

A. Một thời gian dài sau khi được cứu sống, Bấc không muốn rời Thooc-tơn một bước

B. Từ lúc anh ra khỏi lều cho đến lúc anh quay trở về, Bấc luôn bám theo gót chân anh

C. Ngay cả đêm, trong các giấc mơ, nó cũng bị nỗi lo sợ này ám ảnh

D. Nó vội vùng dậy không ngủ nữa, trườn ra ngoài giá lạnh, đến tận mép lều đứng đấy, lắng nghe tiếng thở đều đều của chủ

Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án: D

Câu 9: Đoạn trích thể hiện trí tưởng tượng tuyệt vời khi đi sâu vào “tâm hồn” của con chó Bấc, đồng thời bộc lộ tình cảm yêu thương của mình đối với loài vật, đúng hay sai?

A. Đúng B. Sai

Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án: A