Hoạt động của GV - HS

Nội dung bài học

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI.

Hoạt động 1: Tìm hiểu chung

a. Mục tiêu: tìm hiểu tác giả, tác phẩm

b) Nội dung: HS quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV

c) Sản phẩm: Từ bài HS vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra.

d) Tổ chức thực hiện:

- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

GV giới thiệu, yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

GV đặt câu hỏi:

Nêu những hiểu biết của em về nhà văn Lỗ Tấn ?

? Nêu xuất xứ của tác phẩm ?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: trình bày theo nhóm.

- Một nhóm trình bày.

- Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học mới.

- GV chuẩn kiến thức:

* Giáo viên giới thiệu ảnh chân dung nhà văn Lỗ Tấn, và bổ sung thêm những tư liệu về ông: Lỗ Tấn là nhà văn TQ, sinh trưởng trong 1 gia đình quan lại sa sút, cơ nghiệp cha ông có tới 40, 50 mẫu ruộng, sống không đến nỗi vất vả.Cha ông là Chu Phượng Nghi (hiệu Bá Nghi, mẹ là Lỗ Thụy (hiệu Trình Hiên). Bà là người hiền lành, nhân hậu, tự học đến trình độ xem sách được, bà dễ tiếp thu cái mới, hiểu thời thế, tán thành những việc Lỗ Tấn làm (sống đến 1943 mới chết). 18 tuổi ông xa quê. Từ năm 28 tuổi (1909) đến năm 30 tuổi (1911), Lỗ Tấn dạy học tại trường trung học và sư phạm ở quê nhà. Năm 39 tuổi (1919), Lỗ Tấn đưa mẹ và em lên Bắc Kinh, từ đó ông ít có dịp về thăm quê

+ Bối cảnh xã hội Trung Quốc trì trệ, lạc hậu, những đặc điểm tinh thần của người Trung Quốc đầu thế kỉ XX đã thôi thúc nhà văn có ý chí và mục đích lập nghiệp cao cả.

+ Các công trình nghiên cứu và tác phẩm của Lỗ Tấn rất đồ sộ và đa dạng: 17 tạp văn và 2 tập truyện ngắn xuất sắc: "Gào thét" (1923) và "Bàng hoàng" (1926).

Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản/ HD học sinh đọc, tìm hiểu chú thích, PTBĐ, bố cục

a. Mục tiêu: HS nắm được phương thức biểu đạt và bố cục văn bản.

b. Nội dung: HS quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.

c. Sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện:

NV1:

- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

* Giáo viên hướng dẫn đọc: Chú ý giọng điệu chậm buồn, hơi bùi ngùi khi kể, tả, giọng ấp úng của nhân vật Nhuận Thổ; giọng chua chát của tím Hai Dương; giọng suy ngẫm, triết lí ở 1 số câu, đoạn.

? Hãy tóm tắt nội dung của truyện?

* Giáo viên cùng học sinh giải nghĩa 1 số chú thích trong SGK

? Xác định thể loại, phương thức biểu đạt chính của truyện ? Ngôi kể ?

? Chuyện được kể theo ngôi thứ nhất. Vậy nhân vật Tôi có phải là tác giả không ? Tại sao?

? Câu chuyện được kể theo trình tự nào ?

? Tìm hiểu bố cục của truyện ?

? Em có nhận xét gì về sự tương ứng này ?

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

- Một nhóm trình bày.

- Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

Kết quả mong đợi:

Tóm tắt nội dung của truyện :

(1) Tôi trở về quê sau hơn 20 năm xa cách, lúc này thời tiết vào độ giữa đông: âm u, gió lạnh lùa vào khoang thuyền, hình ảnh xóm làng tiêu điều xơ xác, hình ảnh quê cũ hiện lên trong kí ức làm lòng Tôi thấy không vui. Về quê chuyến này Tôi có ý định từ giã quê lần cuối và lo chuyển nhà đi nơi khác. (2) Những ngày ở quê, Tôi gặp lại những người bạn thưở nhỏ là Nhuận Thổ, 1 cậu bé nông dân khoẻ mạnh, tháo vát, hiểu biết, hồn nhiên – ngày ấy 2 đứa chơi với nhau rất thân. Sau 20 năm gặp lại Nhuận Thổ thay đổi nhiều: Anh trở thành người nông dân nghèo khổ, đần độn, mụ mẫm…gặp lại chị Hai Dương (Tây Thi đậu phụ)…(3) Tôi buồn bã rời quê với niềm băn khoăn không biết tương lai của cháu Hoàng (cháu của nhân vật Tôi) và Sinh (con Nhuận Thổ) sẽ ra sao…hình ảnh con đường cuối truyện -> Hi vọng cho sự đổi thay của đất nước Ttung Quốc.

- Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS

GV chuẩn kiến thức:

+ Phương thức biểu đạt sinh động, phong phú: Yếu tố chính là tự sự (kể, tường thuật) song phương thức biểu cảm có vai trò quan trọng (nhiều đoạn đối thoại, độc thoại nội tâm, ngôi kể thứ nhất để dẫn dắt truyện, dễ bộc lộ suy nghĩ, tình cảm, quan điểm của bản thân, kể cả khi miêu tả lập luận tình cảm của tác giả thể hiện ở mỗi dòng, mỗi chữ, mỗi hình ảnh, chi tiết,…)

* Truyện có nhiều chi tiết là sự việc có thật trong cuộc đời Lỗ Tấn song không nên đồng nhất nhân vật “tôi” với tác giả bởi ngay câu đầu ta đã thấy vai trò hư cấu trong sáng tạo nghệ thuật: “ Xa quê đã hơn 20 năm nay”

-> nổi bật sự thay đổi ghê gớm của quê hương, đặc biệt là nguời bạn thời thơ ấu-> Phản ánh tình trạng sa sút của xã hội Trung Quốc những năm đầu thế kỉ XX, đồng thời chỉ ra nguyên nhân…những tiêu cực trong tâm hồn, tính cách của người lao động ( qua nhân vật Nhuận Thổ, chị Hai Dương…)

Trình tự :

+ Diễn ra theo trình tự thời gian, nhưng mạch tường thuật sự việc luôn bị gián đoạn bởi những đoạn hồi ức xen kẽ.

+ Theo trình tự thời gian trong một chuyến đi với

sự thay đổi không gian: Tôi trên đường trở về

thăm quê, trên thuyền, và những ngày ở quê.

+ Thay đổi thời gian: nhớ lại quá khứ hồi còn nhỏ đan xen với thời gian hiện tại.

Bố cục :

+ Đ1: “ Tinh mơ sáng hôm sau… sạch như quét (215)”: Nhân vật “Tôi” những ngày ở quê

+ Đ2: Còn lại: Nhân vật “Tôi” trên đường rời quê.

🡪 Nhận xét : Một con người đang suy tư trong một con thuyền dưới bầu trời u ám về cố hương và cũng con người ấy đang suy tư trong một chiếc thuyền rời cố hương.

🡪 “Đầu cuối tương ứng”. Một con người đang suy tư trong 1 chiếc thuyền, dưới bầu trời u ám, về cố hương và cũng con người ấy đang suy tư trong 1 chiếc thuyền rời cố hương. Tất nhiên tương ứng không phải là lặp lại đơn thuần. Trên đường rời quê, còn có mẹ “Tôi”, Hoàng, về quê, “Tôi” hình dung, dự đoán thực trạng của cố hương - rời quê, “Tôi” ước mơ cố hương đổi mới...

=> Trong quá trình phân tích, không theo trình tự chia đoạn mà phân tích bổ ngang.

Hoạt động 3: Đọc hiểu văn bản/ tìm hiểu nhân vật Nhuận Thổ

a. Mục tiêu: HS nắm được đặc điểm nhân vật

b. Nội dung: HS quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.

c. Sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện:

NV1:

- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

Gv yêu cầu HS quan sát văn bản và trả lời :

? Ai là nhân vật chính của tác phẩm ?

? Trong kí ức của nhân vật“Tôi”, hình ảnh Nhuận Thổ gắn với cảnh tượng nào?

? Tại sao nhân vật “Tôi” gọi đó là “cảnh tượng thần tiên” ?

? Trong cảnh tượng thần tiên ấy, Nhuận Thổ hiện lên với những biểu hiện nào?

? Hình dáng, trang phục, tính tình, sự hiểu biết).

? Trong kí ức của nhân vật “Tôi”, Nhuận Thổ là cậu bé như thế nào ?

? Em nhận xét gì về PTBĐ ở đoạn này ?

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

- Một nhóm trình bày.

- Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

Kết quả mong đợi:

Nhân vật chính của tác phẩm : Nhuận Thổ

Trong kí ức của nhân vật“Tôi”, hình ảnh Nhuận Thổ gắn với cảnh thần tiên kì dị:

+ Vầng trăng tròn vàng thắm nằm trên nền trời xanh đậm

+ Dưới là bãi cát trên bờ biển, trồng toàn dưa hấu, bát ngát 1 màu xanh rờn.

+ 1đứa bé 11-12 tuổi, cổ đeo vòng bạc, đứng giữa ruộng dưa, tay lăm lăm cầm chiếc đinh ba…đang cố sức đâm theo 1 con tra…

- Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS

GV chuẩn kiến thức:

+ Đoạn văn chủ yếu là phương thức tự sự (kể) kết hợp miêu tả, biểu cảm làm nổi bật tình bạn của 2 người thời quá khứ, đồng thời làm nổi bật sự thay đổi của Nhuận Thổ với tôi hiện nay ở phần sau.

+ Tình bạn sau hơn 20 năm xa cách…kí ức không phai mờ trong tâm trí “Tôi”…niềm khao khát gặp bạn càng mãnh liệt…hi vọng bao nhiêu cho tới ngày gặp bạn, chuẩn bị cho sự xuất hiện tâm trạng mới của nhân vật “Tôi »

A. Giới thiệu chung.

1. Tác giả : Lỗ Tấn (1881- 1936) là nhà văn nổi tiếng của T.Quố.

+ Sự nghiệp sáng tác đồ sộ & đa dạng.

2. Tác phẩm:

+ Trích trong tập truyện ngắn

" Gào thét" năm 1923.

B. Đọc- Hiểu văn bản:

1. Đọc - chú thích:

2. Thể loại- Bố cục:

+ Thể loại: Truyện ngắn có yếu tố hồi kí.

+ PTBĐ: tự sự kết hợp miêu tả, biểu cảm, nghị luận.

+ Ngôi kể ngôi thứ 1.

+ Bố cục: 2 phần

3. Phân tích:

a Hình ảnh những con người lao động:

a. Nhân vật Nhuận Thổ:

* Nhuận Thổ thời quá khứ:

+ Gắn với cảnh tượng thần tiên kì dị.

-> Kí ức đẹp, tươi sáng, dấu hiệu cho một cuộc sống thanh bình hạnh phúc ở làng quê

- Hình dáng: Khuôn mặt tròn trĩnh, nước da bánh mật.

- Trang phục: đầu đội mũ lông chiên, cổ đeo vòng bạc sáng loáng.

- Tính tình: Bẽn lẽn

- Biết nhiều chuyện lạ lùng

-> Nhuận thổ khôi ngô, khoẻ mạnh, nhanh nhẹn, hồn nhiên và hiểu biết, gần gũi và giàu tình cảm.

+ Phương thức tự sự (kể) kết hợp miêu tả, biểu cảm, nghị luận.

HĐ CỦA THẦY VA TRÒ

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI.

Hoạt động 1: Tìm hiểu nhân vật Nhuận Thổ 

a. Mục tiêu: hiểu được đặc điểm, tính cách nhân vật

b) Nội dung: HS quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV

c) Sản phẩm: Từ bài HS vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra.

d) Tổ chức thực hiện:

- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

GV yêu cầu HS theo dõi tiếp văn bản và đặt câu hỏi:

? Khao khát gặp bạn và có nhiều điều muốn nói với nhau, vậy mà sau 20 năm Nhuận Thổ xuất hiện ntn?

? Tại sao khi Nhuận Thổ chào: “Bẩm ông…”, nhân vật “Tôi” cảm thấy “chết điếng, không nói nên lời”?

? Em có nhận xét gì về sự kết hợp giữa các phương thức biểu đạt? Tác dụng ?

? Thông qua sự thay đổi của nhân vật: Nhuận Thổ tác giả muốn chúng ta hiểu gì về cuộc sống ở quê hương ?

? Thái độ của tác giả với cuộc sống ấy như thế nào ?

(Thảo luận nhóm)

? Tác giả làm rõ sự thay đổi ấy bằng biện pháp nghệ thuật nào?

? Theo em, nguyên nhân nào dẫn đến sự thay đổi về tính cách của những người dân lao động ?

? Em suy nghĩ gì về lời than thở của nhân vật “Tôi” dành cho Nhuận Thổ: “con đông, mùa mất, thuế nặng, lính tráng, trộm cướp, thân hào đầy đoạ thân anh…”?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: trình bày theo nhóm.

- Một nhóm trình bày.

- Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

Kết quả mong đợi:

+ Trong kí ức tuổi thơ đẹp đẽ, “Tôi” và Nhuận Thổ là 2 người bạn thân thiết, bình đẳng…Sau 20 năm gặp bạn, sự đổi thay không chỉ trong hình dáng mà còn có cả sự phân cách về đẳng cấp.

+ Nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi lạ kì đó chính là tình trạng thê thảm của người dân trong xã hội đen tối bị áp bức…-> Hiện thực c/s trong xã hội đã mà người dân phải chịu.

- Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học mới.

GV chuẩn kiến thức:

* Sự thay đổi của Nhuận Thổ là có nguyên nhân từ cách sống lạc hậu của người nông dân, tự hiện thực đen tối của xã hội áp bức...Hoàn cảnh xã hội đã khiến cho diện mạo, tinh thần của người Trung Quốc thay đổi_-> Nạn nhân của xã hội, lạc hậu của chính mình.

* Ở NhuậnThổ có sự thay đổi từ hình dáng -> lời nói, cử chỉ, suy nghĩ. Nhưng trước người bạn cũ, anh vẫn giữ được những phẩm chất tốt đẹp: quý bạn, biết tin bạn về là đến thăm ngay, mang chút quà quê tặng bạn, không tham lam, chỉ xin mấy thứ cần thiết cho cuộc sống vật chất và hi vọng tinh thần nhỏ nhỏi, đáng thương của mình.

* Như tác giả nhận xét: “Anh trở nên đần độn, mụ mẫm…”, “khổ mà không nói ra được, chỉ trầm ngâm hút thuốc…”-> Miêu tả bằng hồi ức và đối chiếu so sánh làm nổi bật sự thay đổi của nhân vật Nhuận Thổ: Già mua, tiều tuỵ, hèn kém, cam chịu số phận.

* Qua sự thay đổi của nhân vật, tác giả phản ánh tình trạng sa sút về mọi mặt của xã hội Trung Quốc đầu thế kỉ XX. Đó là cuộc sống nghèo khổ làm cho con người kẻ thì hèn kém tiều tuỵ, kẻ thì tàn tạ, bất lương…tác giả đã chỉ ra ngay những mặt tiêu cực trong tâm hồn, tình cảm của bản thân người lao động, lên án các thế lực đã tạo ra thực trạng đáng buồn ấy-> Cuộc sống quẩn quanh bế tắc, nghèo khổ lạc hậu khiến làng quê ngày càng tàn tạ, con người hèn kém, khổ sở, bất lương

* Điều là nhân vật “Tôi” cảm thấy đáng buồn hơn từ nhân vật Nhuận Thổ chính là gánh nặng về tinh thần: Đó chính là cảnh sống lạc hậu của người dân, sự mê tín và quan niệm cũ kĩ về đẳng cấp, sự phân biệt đẳng cấp, đặc biệt là thái độ cam chịu, an phận của người nông dân.

* Trong bài Tập làm văn “Vì sao tôi viết tiểu thuyết” Lỗ Tấn nói rõ: Ông hay chọn những người bất hạnh làm đề tài, chọn như vậy trong điều kiện lịch sử đương thời có thể làm 1 công đôi việc. Vừa có điều kiện vạch trần ung nhọt của xã hội, vừa có điều kiện lôi hết bệnh tật của chính những người nông dân, người lao động ra làm cho mọi người chú ý tìm cách chạy chữa. Trong việc chỉ rõ sự thay đổi của con người, cảnh vật, làng quê, tác giả có nói đến sự sa sút về kinh tế, tình cảnh đói nghèo của nông dân do nạn áp bức tham nhũng nặng nề, song trọng tâm vẫn là làm nổi bật sự thay đổi về diện mạo tinh thần 🡪 điểm tiêu cực của người nông dân.

Hoạt động 2: Tìm hiểu nhân vật “Tôi”

a. Mục tiêu: HS nắm được đặc điểm, tính cách nhân vật

b. Nội dung: HS quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.

c. Sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện:

- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

Gv yêu cầu HS quan sát tiếp văn bản và trả lời câu hỏi :

? Nhân vật Tôi có vai trò gì trong tác phẩm ?

? Nhân vật “Tôi” rời quê hương trong thời điểm nào? Việc lựa chọn thời điểm ấy có ý nghĩa gì ?

? Vì sao khi rời quê, nhân vật “Tôi” lại cảm thấy “không chút lưu luyến” và “vô cùng lẻ loi ngột ngạt”?

? Nhân vật “Tôi” đã mong ước điều gì khi rời quê ?

? Theo em, cuộc đời mới mà nhân vật “Tôi” mong ước là cuộc đời như thế nào ?

? Cùng với hi vọng ấy, cảnh tượng nào xuất hiện? Điều đó bộc lộ mong ước gì của nhân vật “Tôi”? Em đã gặp hình ảnh này ở đoạn nào?

? Suy nghĩ của em về hình ảnh con đường cuối truyện ?

? Tại sao khi nói tới hi vọng, mong mỏi 1 cuộc đời mới cho cố hương, tác giả lại nhắc tới hình ảnh con đường ?

? Từ đó nhân vật“Tôi” bộc lộ tư tưởng, tình cảm nào muốn nói với cố hương?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

- Một nhóm trình bày.

- Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

Kết quả mong đợi:

+ Nv Tôi là nhân vật trung tâm, đồng thời là người kể chuyện.

Nhân vật “Tôi” rời quê hương trong thời điểm : Buổi chiều khi hoàng hôn buông xuống.

Nhân vật “Tôi” đã mong ước khi rời quê :

+ “…con cháu được sống…không bao giờ phải cách bức nhau, thân thiết, không phải chạy vạy vất vả,…không phải khốn khổ đần độn…không tàn nhẫn…sống 1 cuộc đời mới mà tôi chưa từng được sống”.

+ Mong ước cho thế hệ mai sau, con cháu được sống 1 cuộc đời mới:

Qua đó nv bộc lộ mơ ước :

+ “ Một cánh đồng cát màu xanh biếc, cạnh bờ biển, treo trên vòm trời xanh đậm…trăng tròn vàng thắm…”

+ Từ ước mơ trở thành niềm hi vọng của “Tôi”

+ Hình ảnh, cuộc sống ấm no, yên bình. Thể hiện tình yêu quê hương -> Hình ảnh đẹp về quê hương đã từng hiện lên trong kí ức của “Tôi”, nay lại trở về trong hi vọng.

- Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS

GV chuẩn kiến thức:

+ Là nhân vật trung tâm, đồng thời là người kể chuyện. Đó là hình tượng nhân vật nhạy cảm, hiểu biết, sâu sắc và tỉnh táo, là hóa thân của tác giả tuy không đồng nhất với tác giả. Nhân vật này thực hiện vai trò đầu mối của toàn bộ câu chuyện, có quan hệ với hệ thống các nhân vật, từ đó thể hiện tư tưởng chủ đạo của tác phẩm.

+ Hình ảnh quê hương vô cùng tốt đẹp trong kí ức giờ đây đã hoàn toàn sụp đổ, nhân vật “Tôi” rời quê không còn chút lưu luyến song không tránh khỏi những suy tư, day dứt về quê, đặc biệt là sự sụp đổ của 1 tình bạn nay đã cách bức, phân biệt làm cho nhân vật “Tôi” cảm thấy lẻ loi, cô độc, cuộc sống nơi quê hương nghèo nàn lạc hậu, sự mụ mẫm, an phận của người dân làm cho nhân vật “Tôi” cảm thấy ngột ngạt.

+ Nv mong ước cho thế hệ mai sau, con cháu được sống 1 cuộc đời mới 🡪 Cuộc sống yên bình, ấm no, hạnh phúc, bình đẳng, không phân biệt giàu nghèo, đẳng cấp.

+ Mong ước từ cụ thể, hiện thực đến khái quát cho tương lai, trở thành niềm hi vọng vào tương lai.

+ Quê hương luôn thường trực trong tâm trí “Tôi” -> tình yêu đối với quê.

+ Con đường là hình ảnh đi tới tương lai, tới cuộc sống đổi mới, tự do, hạnh phúc, là con đường có ý nghĩa biểu tượng, tượng trưng. Để có con đường con người phải “đi mãi”, phải hành động, xây dựng. Con đường ấy không tự nhiên mà có, không do thần linh hay chúa trời ban tặng mà do chính con người góp phần tạo dựng lên.

🡪 Tác giả muốn thức tỉnh điều gì ở người dân Trung Quốc : Không cam chịu cuộc sống nghèo hèn, bị áp bức. Ông tin thế hệ con cháu sẽ mở đường đến ấm no hạnh phúc cho quê hương.

* Giáo viên giáo dục KNS cho học sinh:

+ Có được con đường ấy con người phải biết hi vọng, phải hành động, xây dựng, tạo dựng lên.

+ Thức tỉnh con người không cam chịu cuộc sống nghèo nàn áp bức, phải tự mình hành động tạo dựng cuộc sống mới.

+ Tin tưởng vào thế hệ trẻ và cuộc sống mới ở quờ hương.

* Giáo viên bình: Lỗ Tấn mong ước, hi vọng vào thế hệ trẻ, vào tương lai, mong ước cái lí tưởng dân chủ, ấm no, bình đẳng không ngăn cách. hạnh phúc…được mọi người tin tưởng làm theo. Có như thế quê hương mới thoát khỏi sự nghèo nàn, lạc hậu và ngột ngạt-> Tư tưởng tiến bộ của nhà văn, phê phán sâu sắc xã hội Trung Quốc đầu thế kỉ XX và niềm tin trong sáng vào sự xuất hiện tất yếu của xã hội mới, cuộc sống mới.

Hoạt động 3: Tổng kết

a. Mục tiêu: HS nắm được nội dung và nghệ thuật văn bản

b. Nội dung: HS quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.

c. Sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện:

- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

GV đặt câu hỏi, HS thảo luận theo cặp đôi:

? Hãy cho biết giá trị nội dung và giá trị tư tưởng của văn bản “Cố hương” ?

? Hãy nêu những đặc sắc nghệ thuật của tác phẩm?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

- Một nhóm trình bày.

- Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS

GV chuẩn kiến thức:

+ Giá trị nội dung: Thuật lại chuyến về thăm quê lần cuối của nhân vật “Tôi”, tâm trạng của nhân vật “Tôi” trước sự đổi thay của quê hương và những con người ở đây, đặc biệt là Nhuận Thổ- người bạn thân thời thơ ấu.

+ Giá trị tư tưởng: Phê phán xã hội và lễ giáo phong kiến, đặt ra vấn đề đường đi của người dân và toàn xã hội Trung Quốc, thức tỉnh họ.

Nghệ thuật :

+ Kết hợp nhuần nhuyễn các PTBĐ tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận.

+ Xây dựng hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng.

+ Kết hợp giữa kể với tả, biểu cảm và lập luận làm cho câu chuyện được kể sinh động, giàu cảm xúc và sâu sắc.

* Nhuận Thổ thời hiện tại:

+ Nước da vàng xạm, vết nhăn sâu hoắm, mi mắt viền đỏ, húp mọng.

+ Người co ro, cúm rúm

+ 2 bàn tay nứt nẻ...

+ Mũ lông chiên rách, áo bông mỏng

+ Dáng điệu: cung kính: “Bẩm ông…”

+ Kết hợp nhuần nhuyễn các PTBĐ tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận làm nổi bật sự thay đổi của nhân vật Nhuận Thổ: Nghèo khổ, vất vả, tội nghiệp -> Tình cảnh sa sút, suy nhược của người Trung Quốc đầu thế kỉ XX mà cố hương là hình ảnh thu nhỏ của XH TQ thời đó.

+ So sánh, đối chiếu tương phản, sử dụng nhiều phương thức biểu đạt: tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận

* Nguyên nhân của thực trạng đáng buồn đó:

- Tình trạng thê thảm của người dân trong xã hội đen tối bị áp bức

- Cảnh sống lạc hậu của người dõn, sự mê tín và quan niệm cũ kĩ về đẳng cấp.

- Thái độ cam chịu, an phận của người nông dân -> Điều trăn trở của nhà văn.

3.2 Nhân vật “Tôi”:

- Hình ảnh con đường mang nhiều nét nghĩa:

+ Nghĩa đen: Hình ảnh con đường & đường đi của tác giả

+ Nghĩa bóng: Con đường là hình ảnh ẩn dụ, mang ý nghĩa triết lí sâu sắc- hình ảnh đi tới tương lai mới, tự do, bình đẳng và hạnh phúc.

4. Tổng kết:

a Nộị dung- Ý nghĩa :

* Nộị dung:

+ Tâm trạng của nhân vật “Tôi” trước sự đổi thay của quê hương và những con người ở đây,

+ Phê phán xã hội và lễ giáo phong kiến, đặt ra vấn đề đường đi của người dân và toàn xã hội Trung Quốc, thức tỉnh họ.

* Ý nghĩa : Cố hương là nhận thực về một thực tại và là mong ước đầy trách nhiệm của lỗ Tấn về một đất nước Truing Quốc đẹp đẽ trong tương lai.

b Nghệ thuật:

+ Kết hợp nhuần nhuyễn các phương thức biểu đạt tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận.

+ Xây dựng hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng.

+ Kết hợp giữa kể với tả, biểu cảm và lập luận làm cho câu chuyện được kể sinh động, giàu cảm xúc và sâu sắc.

c Ghi nhớ: (SGK-219)

HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS

NỘI DUNG BÀI HỌC

* Giáo viên chép lại đề bài và yêu cầu học sinh đọc lại đề bài.

? Xác định thể loại, yêu cầu của đề văn trên?

? Nội dung, hình thức cần đảm bảo cho đề bài văn tự sự trên?

* Giáo viên cho học sinh trình bày dàn ý đã chuẩn bị ở nhà -> Học sinh khác nhận xét và bổ sung hoàn chỉnh.

* Giáo viên dùng bảng phụ cho học sinh chữa lỗi sai chính tả( gọi những học sinh hay sai lỗi tạo cơ hội cho các em phát hiện lỗi và cách sửa lỗi chính tả)

* Giáo viên dùng phiếu học tập cho học sinh chữa lỗi sai về cách dùng từ, đặt câu( gọi những học sinh hay sai lỗi tạo cơ hội cho các em phát hiện lỗi và cách sửa lỗi dùng từ đặt câu)

* Giáo viên dùng phiếu học tập cho học sinh thảo luận nhóm để chữa lỗi sai phương pháp(lập luận-> Các nhóm trình bày kết quả thảo luận, các nhóm khác nhận xét và bổ sung hoàn chỉnh

* Giáo viên tiếp tục cho học sinh thảo luận nhóm( mỗi phiếu học tập chỉ gồm 2 đoạn văn chưa hoàn chỉnh cần sửa chữa) chỉ ra lỗi sai trong các phần của Bố cục-> Đưa ra một đoạn văn Mở bài và Kết bài đầy đủ nội dung và trình bày rõ ràng mạch lạc-> các nhóm khác nhận xét và bổ sung hoàn chỉnh

* Giáo viên dùng các phiếu học tập cho học sinh đọc rút kinh nghiệm các đoạn, các phần bài viết của nhữnh học sinh Khá, Giỏi để các em nhận xét và rút ra kinh nghiệm làm bài cho bản thân.

* Giáo viên thống kê điểm bài viết số 1 cho học sinh nghe.

A. Bài viết Tập làm văn số 3

I Đề bài- Dàn bài:

(Giáo án tiết 69,70 Viết bài Tập làm văn số 3-Văn tự sự )

II. Nhận xét chung:

1. Ưu điểm:

a. Kiểu bài: Đa số đều đúng kiểu bài văn tự sự

b. Nội dung: Hầu hết đảm bảo nội dung của một bài văn mang yếu tố tưởng tượng kể về lần trót xem nhật kí(9A1) và kỉ niệmvới thầy cố giáo cũ(9A2)

c. Phương pháp:

+ Đa số học sinh đã nắm được phương pháp làm bài văn tự sự. Biết kết hợp các yếu tố miêu tả nội tâm và nghị luận khi kể lại những sự việc chính của văn bản. Không có học sinh nào nhầm lẫn đối tượng, yêu cầu của đề văn tự sự.

* Một số em có bài viết khá:

+ Nắm chắc phương pháp, có kiến thức sâu rộng về thể loại văn tự sự, sử dụng yếu tố miêu tả nội tâm, biểu cảm, nghị luận khá tốt nhờ đó tạo cho bài văn sinh động hấp dẫn, có cảm xúc.

9a1: Hằng, Phương Anh, Ngân

9a2: Hà phương, Minh, Lê Huyền

II. Nhựơc điểm:

+ Một số bài viết quá sơ sài về nội dung ( kiến thức về nhân vật không đầy đủ, chưa vận dụng sáng tạo và linh hoạt các phương pháp, các yêu tố kết hợp khi làm văn tự sự. Miêu tả nội tâm quá mờ nhạt, chưa có sự sáng tạo. Yếu tố nghị luận đưa vào gượng ép, quá sơ sài, thiếu ý:

9a1: Vũ, Việt, Trường

9a2: Cường, Minh, Đức B

+ Một số bài viết cẩu thả về chữ, thiếu nét, cách trình bày: dập xoá nhiều, bẩn:

9a1: Tuấn, Tới, Nguyễn Tùng, Ngà, Hải, Bình, Thắng, Quang, Thảo, Đạt, Nam,

9ª2: Nam, Đức, Loan, P.Hương, Huy,

+ Một số em không đảm bảo về bố cục bài văn: thiếu một trong 3 phần của bố cục bài văn, nội dung Mở bài (Kết bài) không đủ ý, không rõ ràng,

9a1: Tuấn, Kim Anh, Sơn, Tới, Nguyễn Tùng, Ngà, Hải, Thương, Trang, Bình, Thắng, Thảo, Nam,

9a2: Điệp, Nam, Bùi Hoàng, Thế, Nguyễn Hương, Huy, Hiếu,

+ Toàn bộ Thân Bài là một đoạn văn dài:

9 a2: Cường

+ Một số bài văn tự sự xong không có sự phân biệt giữa lời thoại với lời kể, hoặc thiếu lời thoại

9a2: Lụa, Thoan, Bùi Hoàng, Thuỳ Linh, Bảo, Loan, Nguyễn Hương, An Linh, Thế,

+ một số bài phần mở bài chưa gt vấn đề cần kể: Một lần trót xem nhật kí của bạn, đi kể lan man về tình bạn( 1,5 trang giấy rồi mới đi kể về lần đọc trộm nhật kí)

9A1: Hương

9A2: Hòa

+ Một số bài viết chưa bám vào vào văn, nội dung bài viết chưa sâu, chưa đủ ý theo yêu cầu

9a1: Thanh, Tuấn, Vũ Huyền, Bình, Thắng, Tứ,

9a2: Thi, Nam, Nguyệt,

+ Diễn đạt lủng củng:

9a1: Kim Anh,

9a2: Lệ, Quyên, Bình, Tuấn Anh, Duy, Nguyệt,

+ Một bài còn viết tắt nhiều, viết hoa không đúng quy định:

9a2: Nguyễn Tùng, Trang, Toàn, Sơn, Vũ Huyền, Bình, Thắng, Ba,

+ Dấu câu chưa đúng chỗ

9a2: Hải, Bình, Thắng,

III. Trả bài học sinh:

IV. Chữa lỗi:

1. Chính tả:

+ lắm chặt-> Nắm chặt, núi lại-> níu lại, không nén lổi cảm xúc-> không nén nổi, căm gét-> căm ghét, nằm vật ra dường-> nằm vật ra giường,

2. Dùng từ:

+ chiến tranh nội tâm -> đấu tranh

3. Câu:

+ Tình yêu làng của tôi nằm gọn trong tình yêu nước-> Tình yêu làng thống nhất trong tình yêu đất nước (Tình yêu nước bao trùm lên tình yêu làng)

+ Theo thói quen như thường lệ, tôi ra phòng thông tin nghe đọc báo-> bỏ chữ 1 trong 2 chữ có nghĩa giống nhau( thói quen, thường lệ)

V. Đọc bài, đoạn, phần tiêu biểu:

+ 9a1: Hằng, Phương Anh

+ 9a2: Hà Phương, Hải Minh

Lớp

Điểm 9 – 10

Điểm 7 – 8

Điểm 5 – 6

Điểm 3 – 4

Điểm 1 -2

9a1

9a2

* Giáo viên cho học sinh xem lại đề bài và nêu đáp án biểu điểm dàn ý đã chuẩn bị ở nhà. Giáo viên nhận xét và bổ sung hoàn chỉnh ( ghi ngắn gọn)

* Giáo viên nhận xét nhanh các ưu nhược điểm của học sinh

* Giáo viên dùng bảng phụ cho học sinh chữa lỗi sai chính tả( gọi những học sinh hay sai lỗi tạo cơ hội cho các em phát hiện lỗi và cách sửa lỗi chính tả)

* Giáo viên dùng phiếu học tập cho học sinh chữa lỗi sai về cách dùng từ, đặt câu( gọi những học sinh hay sai lỗi tạo cơ hội cho các em phát hiện lỗi và cách sửa lỗi dùng từ đặt câu)

* Giáo viên dùng phiếu học tập cho học sinh thảo luận nhóm để chữa lỗi sai phương pháp(lập luận-> Các nhóm trình bày kết quả thảo luận, các nhóm khác nhận xét và bổ sung hoàn chỉnh.

* Giáo viên dùng các phiếu đọc rút kinh nghiệm các đoạn, các phần bài viết của nhữnh học sinh Khá, Giỏi để các em nhận xét và rút ra kinh nghiệm làm bài cho bản thân.

* Giáo viên thống kê điểm bài viết số 1 cho học sinh nghe.

B. Trả bài kiểm tra Văn

Đề bài& Đáp án biểu điểm( Giáo án tiết 76- Kiểm tra thơ và truyện hiện đại)

II. Nhận xét chung:

1. Ưu điểm:

+ Học sinh có sự chuẩn bị cho giờ kiểm tra khá tốt.

9 a1: Phương Anh, Hà Phương, Nguyệt Hà,

9 a2: Hà Phương, Minh, Lê Huyền.

+ Nhiều em có sự tiến bộ trong ý thức học tập thể hiẹn ở kết quả bài kiểm tra có sự thay đổi nhiều so với bài kiểm tra trước.

9 a1: Trang, Long, Hoàng Anh, Huệ Phương

9a2: Đức, Nguyễn Hương, Thế, Ninh, Hậu,

II. Nhựơc điểm:

+ Mở đoạn chưa giới thiệu được nhân vật cần phân tích & những đặc điểm của anh TN, ông Hai

9 a1: Vũ Huyền, Thanh,

9 a2: Lụa, Huy, Đức, Hậu, M.Hương, Vũ Hoàng, Thế, Bùi Hoàng, P.Hương,

+ Kết đoạn đã có nhưng chưa liên hệ bản thân:

9 a1: Tuấn, Vũ Huyền, Toàn, Phượng, Tới, Sơn, Đạt, N.Huyền, Ba, Nhật, Xoài, Trang, Phi, Tứ, Đỗ Tùng, Hải, Quang, Tiên

9 a2: Hiếu, P,Hương, Lệ, Huy, Thoan, Bảo, N.Hương, Thuỳ Linh, Thi, Nam, Điệp, Nguyệt, Đức, Yên, Hậu, P.Anh, Vũ Hoàng, An Linh, Yến, Dung, Thế, Bùi Hoàng,

+ Mở đoạn chưa có:

9ª2Lụa, Quyên, Hải, Vương, Trường, M.Hương, Bình

+ Học bài chưa kĩ nên các phẩm chất của anh thanh niên phân tích chưa sâu, thiếu dẫn chứng ở một số đặc điểm, bài văn phân tích nhân vật thiếu sức thuyết phục

9 a2: Hạnh, Vũ Huyền, Tuấn, Thảo, Trâm, Thương, Sơn, Toàn, Bình, Tới, Đạt, Ba, N.Tùng, Tứ, Hải, Quang,

+ Một số học sinh chưa có ý thức chuẩn bị chu đáo cho giờ kiểm tra, chưa học bài, chưa có kiến thức về nhân vật nên bài viết quá sơ sài, thiếu nhiều ý

9 a1: Nam, Thương,

9 a2: Điệp, Huy, Quyên, Hiếu

+ Một số bài trình bày quá bẩn, gạch, dùng bút xoá nhiều:

9 a1: Hoà, Công

9 a2: Lụa, Nguyệt, Bình

+Câu 6: Một số học sinh liên hệ về lí tưởng sống của tuổi trẻ hiện nay còn hời hợt.

III. Trả bài học sinh:

IV. Chữa lỗi:

1. Chính tả:

+ trò truyện-> chuyện niềm vui lớn nao-> lao, anh thanh liên-> niên, ngắn lắp-> nắp, trân thành-> chân thành, dan lao-> gian lao, trính xác-> chính xác, bàn gế-> ghế, nhà ba dan-> gian, dản dị-> giản dị, từ trối->từ chối,

2. Dùng từ:

+ Hành động của anh thể hiện tư chất quý báu-> phẩm chất quý báu

3. Câu:

+ Công việc đòi hỏi sự tỉ mỉ để định nắng, khả năng quan sát để nhìn trời vào ban đêm, thấy sao nào khuất, sao nào sáng thì tính được mây và gió.

4. Phương pháp ( lập luận)

+ Đó là những đức tính quý báu phẩm chất tốt đẹp ở anh thanh niên càng cho anh trở nên lí tưởng cho một bức chân dung mà ông hoạ sĩ muốn vẽ.

( diễn đạt lủng củng, chưa thoát ý)=> Những phẩm chất tốt đẹp của anh thanh niên đã giúp ông hoạ sĩ nhận ra anh chính là hình mẫu lí tưởng mà ông đang khao khát kiếm tìm làm đề tài sáng tác nghệ thuật của ông.

+ Anh rất thèm người để trò chuyện, Anh chặt cây to chắn ngang đường khi nào thấ xe đến thì anh chạy ra để trò chuyện. Bác lái xe đã gặp anh thanh niên nghe bác lái xe nói vợ bác bị ốm anh liền đào củ tam thất đưa cho bác để ngâm rượu cho vợ uống.

( Đoạn văn còn có câu dài, cách diễn đạt giống như kể chuyện chứ không phải cảm nhận về nhân vật) => Nỗi khó khăn lớn nhất của anh là phải đối diện với nỗi cô đơn, buồn chán không có ai làm bầu bạn. Anh nghĩ ra cách chặn xe lại để có thể trò chuyện cùng mọi người. Anh là người rất coi trọng, quan tâm, chu đáo đến mọi người. Khi nghe tin vợ bác lái xe bị ốm, anh đã tìm đào được mấy củ tam thất gửi biếu vợ bác lái xe.

+ Bạn của anh là những vật vô tri vô giác: cỏ cây mây núi Sa Pa. Sống các dụng cụ đo mây, đo mưa, đo gió.

( Diễn đạt lủng củng, câu chưa rõ ý)

=> Anh sống cô đơn một mình trên đỉnh núi Yên Sơn cao 2600m. Bốn mùa bạn bè xung quanh anh chỉ là cỏ, cây, mây, núi, nên mới đầu anh cũng thấy cô đơn và thèm người để trò chuyện.

V. Đọc bài, đoạn, phần tiêu biểu:

+ 9 a1: Hằng, Hà Phương, Phương Anh...

+ 9 a2: Hà Phương

Lớp

Điểm 9 – 10

Điểm 7 – 8

Điểm 5 – 6

Điểm 3 – 4

Điểm 1 -2

9a1(38)

9a2(34)

Hoạt động của giáo viên- học sinh

Nội dung

HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU

1. Mục tiêu:

- Tạo tâm thế hứng thú cho HS.

- Kích thích HS tìm hiểu về vai trò và tầm quan trọng của sách.

2. Phương thức thực hiện:

- Hoạt động cá nhân, HĐ cả lớp.

3. Sản phẩm hoạt động

- Trình bày miệng

4. Phương án kiểm tra, đánh giá

- Học sinh đánh giá.

- Giáo viên đánh giá.

5. Tiến trình hoạt động:

*Chuyển giao nhiệm vụ

Quan sát bức chân dung nhà văn Mác xim Gorki.

? Cho biết đây là bức chân dung nhà văn nào?

? Trình bày những hiểu biết của em về nhà văn này?

? Em có biết yếu tố nào đã giúp cho M. G trở thành đại văn hào của Nga không?

*Thực hiện nhiệm vụ

- HS nghe câu hỏi, trả lời miệng.

3. Dự kiến sản phẩm:

- Nhà văn Mác xim Gorki

- Nhà văn có tuổi thơ cay đắng, bất hạnh...Ông trưởng thành từ những trường đại học thực tế cs... Làm đủ thứ nghề... Nhờ sách...

*Báo cáo kết quả

*Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

GV: Đúng vậy các em ạ. M. G là nhà văn có một tuổi thơ đầy cay đắng, bất hạnh.... Ông đã vươn lên và trở thành nhà văn vĩ đại, chính là nhỡ những cuốn sách đấy. Sách đã mở ra trước mắt ông những chân trời mới lạ, đem đến cho ông bết bao điều kỳ diệu trog cuộc đời. Vậy sách có tầm quan trọng ntn? Phải đọc sách ntn cho có hiệu quả? ý nghĩa và tầm quan trọng của việc đọc sách ra sao? Hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu vb “Bàn về đọc sách” của Chu Quang Tiềm để tìm câu trả lời cho các câu hỏi trên.

HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

I. Giới thiệu chung:

1. Tác giả

-(1897-1986), là nhà mỹ học, lý luận văn học nổi tiếng của Trung Quốc.

2. Tác phẩm

a. Hoàn cảnh, xuất xứ:

- Bài văn được trích từ sách “Danh nhân TQ bàn về niềm vui, nỗi buồn của công việc đọc sách”

b. Đọc, chú thích, bố cục:

* Kết cấu, bố cục

- 3 phần:

+ Từ đầu…phát hiện thế giới mới=> Khẳng định tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sách.

+ Tiếp..tự tiêu hao lực lượng=> Các khó khăn, nguy hại dễ gặp cuảviệc đọc sách trong tình hình hiện nay.

+ Còn lại=>Bàn về p/pháp đọc sách.

Hoạt động 1: Giới thiệu chung

* Mục tiêu: Giúp HS nắm được những nét cơ bản về tác giả Chu Quang Tiềm và văn bản Bàn về đọc sách

* Nhiệm vụ: HS tìm hiểu ở nhà.

* Phương thức thực hiện: trình bày dự án, hoạt động chung, hoạt động nhóm.

* Yêu cầu sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng video (hoặc dự án nhóm), phiếu học tập, câu trả lời của HS.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ:

? Trình bày dự án nghiên cứu của nhóm về tác giả, văn bản?

2.Thực hiện nhiệm vụ:

- HS: trao đổi lại, thống nhất sản phẩm, trình bày các thông tin về tác giả Chu Quang Tiềm, hoàn cảnh ra đời của truyện ngắn, có tranh minh họa

- GV: Quan sát, lựa chọn sản phẩm tốt nhất.

- Dự kiến sản phẩm…

+ tg: (1897-1986), là nhà mỹ học, lý luận văn học nổi tiếng của Trung Quốc.

+ Bài văn được trích từ sách “Danh nhân TQ bàn về niềm vui, nỗi buồn của công việc đọc sách”

3. Báo cáo kết quả: HS lên bảng trình bày kết quả chuẩn bị của nhóm, các nhóm khác nghe.

4. Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng

- Ông bàn về đọc sách lần này không phải là lần đầu.

- Bài viết này là kết quả của quá trình tích luỹ kinh nghiệm, dày công suy nghĩ, là những lời bàn tâm huyết của người đi trước muốn truyền lại cho thế hệ sau.

? Đề xuất cách đọc văn bản?

- Đọc chậm rãi như lời tâm tình trò chuyện của 1 người đang chia sẻ kinh nghiệm thành công hay thất bại của mình trong thực tế với người khác.

Thảo luận nhóm bàn:

? Vb bàn về vđ gì? Đc trình bày bằng ptbđ nào? Từ đó xđ kiểu vb của bài viết?

? Vđ đọc sách đc trình bày thành mấy lđ? Tóm tắt ngắn gọn nd của từng lđ?

Dự kiến TL:

- Bàn về tầm quan trọng của việc đọc sách- PT nghị luận

- 3 luận điểm

* Gv: Đó cũng chính là bố cục của vb.

Hoạt động 2: Tìm hiểu văn bản

* Mục tiêu: Giúp học sinh tìm hiểu tầm quan trọng của việc đọc sách.

* Nhiệm vụ: HS quan sát skg, thực hiện yêu cầu của GV.

* Phương thức thực hiện: HĐ chung, thảo luận nhóm.

* Yêu cầu sản phẩm: phiếu học tập, trả lời miệng.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ:

Thảo luận nhóm bàn(7 phút):

? Theo tg, con đường nào để có được học vấn là gì?

? Vậy đối với con đường phát triển của nhân loại, sách có 1 ý nghĩa ntn? Tìm dẫn chứng minh họa.

? Từ những lí lẽ trên của tác giả, em hiểu gì về sách và lợi ích của việc đọc sách?

? Nhận xét về cách lập luận của nhà văn?

2.Thực hiện nhiệm vụ:

- HS: đọc sgk, hđ cá nhân, trao đổi trong nhóm bàn thống nhất kết quả.

- GV: Quan sát, lựa chọn sản phẩm tốt nhất.

- Dự kiến sản phẩm…

+ Đọc sách là con đ­ường quan trọng của học vấn:

+ Mọi thành quả của nhân loại đều do sách vở ghi chép.

+ Sách là kho tàng quí báu ghi chép, lưu truyền mọi tri thức, mọi thành tựu mà loài người tích luỹ được qua từng thời đại.

+ Sách có giá trị là cột mốc trên con đường phát triển học thuật của nhân loại.

+ Đọc sách là chuẩn bị để có thể làm cuộc trường chinh vạn dặm trên con đường học vấn đi phát hiện thế giới mới.

+ Lập luận chặt chẽ, dẫn chứng tiêu biểu, sd hình ảnh ss thú vị,...

3. Báo cáo kết quả: HS lên bảng trình bày kết quả chuẩn bị của nhóm, các nhóm khác nghe.

4. Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng

? Những cuốn SGK các em đang học có phải là những “di sản tinh thần” vô giá đó không? Vì sao?

*Gv: Có thể nói, cách lập luận của học giả Chu Quang Tiềm rất thấu tình đạt lí và sâu sắc. Trên con đường gian nan trau dồi học vấn của CN, đọc sách trong tình hình hiện nay vẫn là con đường quan trọng trong nhiều con đường khác.

? Theo TG, đọc sách là “hưởng thụ", là “chuẩn bị” trên con đường học vấn. Vậy, em đã “hưởng thụ” được gì từ việc đọc sách Ngữ văn để “chuẩn bị” cho học vấn của mình?

Dự kiến: Tri thức về TV, về vb giúp em có kĩ năng sd đúng và hay ngôn ngữ dân tộc trong nghe, đọc, nói và viết, kĩ năng đọc - hiểu các loại vb trong văn hoá đọc sau này của bản thân.

- Đọc sách là con đường tích luỹ, nâng cao vốn tri thức.

*Gv: Song tg không tuyệt đối hoá, thần thánh hoá việc đọc sách. Ông đã chỉ ra việc hạn chế trong việc trau dồi học vấn trong đọc sách. Đó là những thiên hướng nào? Tác hại của chúng ra sao? Thì tiết sau chúng ta sẽ tìm hiểu tiếp.

II. Tìm hiểu văn bản

1. Tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sách

- Đọc sách là con đ­ường quan trọng của học vấn:

+ Mọi thành quả của nhân loại đều do sách vở ghi chép.

+ Sách là kho tàng quí báu…

+ Sách là cột mốc…

- H/a ẩn dụ thú vị; cách nói hình tg.

-> Đọc sách là con đ­ường tích luỹ, nâng cao vốn tri thức; là sự chuẩn bị để làm cuộc tr­ường chinh vạn dặm trên con đường học vấn, đi phát hiện thế giới mới.

Muốn tiến lên trên con đường học vấn, không thể không đọc sách.

=>Ptích đúng đẵn , rõ ràng, xác thực.

HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP

* Mục tiêu: Vận dụng hiểu biết về phần 1 của vb để làm bài tập.

* Nhiệm vụ: HS viết đv

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân.

* Yêu cầu sản phẩm: Câu trả lời của HS; vở ghi.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

Viết một đv trình bày suy nghĩ của em về vai trò của sách

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

- Nghe và làm bt>- GV hướng dẫn HS về nhà làm.

IV. Luyện tập:

HOẠT ĐỘNG 3: VẬN DỤNG

* Mục tiêu: HS biết vận dụng kiến thức đã học áp dụng vào cuộc sống thực tiễn.

* Nhiệm vụ: HS vận dụng kiến thức đã học về văn bản để trả lời câu hỏi của GV.

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân

* Sản phẩm: Câu trả lời của HS

* Cách tiến hành:

1. Gv chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

Hiện nay, trong thời đại kỹ thuật số con người có cần đến sách không? Vì sao?

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ.

+ Nghe yêu cầu.

+ Trình bày cá nhân.

+ Dự kiến sp: Vẫn cần đọc sách vì trong sách có nhiều thông tin, kiến thức hữu ích,..

HOẠT ĐỘNG 5: TÌM TÒI MỞ RỘNG, SÁNG TẠO

* Mục tiêu: HS mở rộng vốn kiến thức đã học

* Nhiệm vụ: Về nhà tìm hiểu, liên hệ

* Phương thức hoạt động: cá nhân

* Y/cầu sản phẩm: câu trả lời của HS vào trong vở

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

- Tìm những câu nói nổi tiếng nói về sách và tầm quan trọng của việc đọc sách.

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ Đọc yêu cầu.

+ Về nhà suy nghĩ trả lời.

Hoạt động của giáo viên- học sinh

Nội dung

HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU

* Mục tiêu:

- Tạo tâm thế hứng thú cho HS.

- Kích thích HS tìm hiểu về phương pháp đọc sách.

* Nhiệm vụ: HS nghe câu hỏi của GV

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân, HĐ cả lớp.

* Yêu cầu sản phẩm: Trả lời miệng

* Cách tiến hành:

- GV chuyển giao nhiệm vụ:

? Ở lớp 8 , các em đã học tác phẩm Đon ki hô tê- Xec- van- tét, hayxcho biết: vì sao Đonkihôtê lại có những hành động điên rồ và nực cười?

Dự kiến TL: Ngốn qua nhiều sách kiếm hiệp-> hoang tưởng…

GV dẫn dắt vào bài: Sách có vai trò vô cùng quan trọng, song đọc sách ntn, hạn chế trong việc trau dồi học vấn trong đọc sách là gì? Tác hại của chúng ra sao? Tiết học này chúng ta sẽ tìm hiểu tiếp.

HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hoạt động 1: Tìm hiểu mục 2 phần bài học

* Mục tiêu: HS hiểu đc những khó khăn, nguy hại dễ gặp phải khi đọc sách trong tình hình hiện nay

* Nhiệm vụ: HS tìm hiểu bài- tìm ý

* Phương thức thực hiện: trình bày hoạt động chung, hoạt động nhóm.

* Yêu cầu sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của HS.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ:

Thảo luận nhóm:

1)Tác giả chỉ ra những nguy hại nào của việc đọc sách ?

2) ý kiến của tác giả về cách đọc chuyên sâu, không chuyên sâu? Đọc lạc hướng là gì?

3)Nhận xét gì về nội dung và cách trình bày từng nhận xét, đánh giá của tác giả? Từ đó, em có liên hệ gì đến việc đọc sách của mình?

2.Thực hiện nhiệm vụ:

- HS: làm việc cá nhân, thảo luận nhóm, cử đại diện trình bày.

- GV: Quan sát, lựa chọn sản phẩm tốt nhất.

- Dự kiến sản phẩm…

2 nguy hại thường gặp:

+ Sách nhiều khiến ta ko chuyên sâu, dễ sa vào lối “ăn tươi nuốt sống”, chưa kịp tiêu hoá, không biết nghiền ngẫm.

+ Sách nhiều khiến người đọc lạc hướng, lãng phí thời gian và sức lực trên những cuốn sách không thật có ích.

- các ý kiến đưa ra xác đáng

- Hình thức: đưa ra những so sánh cụ thể

3. Báo cáo kết quả: HS lên bảng trình bày kết quả chuẩn bị của nhóm, các nhóm khác nghe.

4. Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng

I. Giới thiệu chung:

II. Tìm hiểu văn bản

1. Tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sách

2. Những khó khăn, nguy hại dễ gặp phải khi đọc sách trong tình hình hiện nay

- 2 nguy hại thường gặp:

+ Sách nhiều khiến ta ko chuyên sâu, dễ sa vào lối “ăn tươi nuốt sống”, chưa kịp tiêu hoá, không biết nghiền ngẫm.

+ Sách nhiều khiến người đọc lạc hướng, lãng phí thời gian và sức lực trên những cuốn sách không thật có ích.

- Nội dung các lời bàn và cách trình bày của tg’ thấu tình, đạt lý: các ý kiến đưa ra xác đáng, có lý lẽ từ tư cách 1 học giả có uy tín, từng trải qua quá trình nghiên cứu, tích luỹ, nghiền ngẫm lâu dài.

- Hình thức: đưa ra những so sánh cụ thể

Hoạt động 2: Tìm hiểu mục 3 phần bài học

* Mục tiêu: HS hiểu đc những khó khăn, nguy hại dễ gặp phải khi đọc sách trong tình hình hiện nay

* Nhiệm vụ: HS tìm hiểu bài- trả lời câu hỏi

* Phương thức thực hiện: trình bày hoạt động chung, hoạt động nhóm.

* Yêu cầu sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của HS.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ:

Thảo luận nhóm theo kỹ thuật khăn phủ bàn

? Theo tg, pp đọc sách có mấy yêu cầu? Chỉ ra?

? Theo tác giả, muốn tích luỹ học vấn, đọc sách hiệu quả cần lựa chọn sách ntn?

? Tg đã dùng cách nói ví von nhưng rất cụ thể cách đọc sách không có suy nghĩ, nghiền ngẫm ntn? ý nghĩa của hình thức so sánh đó?

? Tại sao các học giả chuyên môn vẫn cần phải đọc sách thường thức?

2.Thực hiện nhiệm vụ:

- HS: đọc sgk, hđ cá nhân, trao đổi trong nhóm thống nhất kết quả.

- GV: Quan sát, lựa chọn sản phẩm tốt nhất.

- Dự kiến sản phẩm…

3. Báo cáo kết quả: HS lên bảng trình bày kết quả chuẩn bị của nhóm, các nhóm khác nghe.

4. Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng

3. Bàn về phương pháp đọc sách

a. Cần lựa chọn sách khi đọc.

- Không tham đọc nhiều mà phải chọn cho tinh, đọc cho kỹ những quyển sách nào thực sự có giá trị, có lợi ích cho mình.

b. Cách đọc sách có hiệu quả.

+ Ko nên đọc lướt qua, đọc chỉ để trang trí bộ mặt mà phải vừa đọc, vừa suy nghĩ nhất là đối với các sách có giá trị.

+ Không nên đọc một cách tràn lan mà cần đọc có kế hoạch.

Hoạt động 3: Tổng kết

* Mục tiêu: HS nắm được những đặc sắc về ND, NT của văn bản.

* Nhiệm vụ: HS nghe câu hỏi của GV

* Phương thức thực hiện: hđ cá nhân

* Yêu cầu sản phẩm: câu trả lời miệng của HS.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ:

? Khái quát những nét đặc sắc về ND, NT của văn bản?

2. Thực hiện nhiệm vụ:

- HS: Suy nghĩ, khái quát bằng sơ đồ tư duy hoặc gạch ý.

- Dự kiến sản phẩm:

- Nội dung:

+ Tầm quan trọng của vc đọc sách.

+ Phương pháp đọc sách đúng đắn.

- Nghệ thuật: Cách trình bày xác đáng, cách viết sinh động, thú vị, giàu h/ảnh.

3. Báo cáo kết quả: HS trình bày kết quả

4. Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng

III. Tổng kết

1. Nội dung

- Tg đã nêu ra những ý kiến xác đáng về việc chọn sách và đọc sách hiệu quả trong thời đại ngày nay.

2. Nghệ thuật

- Cách trình bày xác đáng, thấu tình, đạt lý.

- Ptích cụ thể, dẫn dắt tự nhiên.

- Giọng điệu trò chuyện, tâm tình.

- Cách viết sinh động, thú vị, giàu h/ảnh, so sánh, đối chiếu gần gũi=> thuyết phục.

- Bố cục chặt chẽ, hợp lý.

3. Ghi nhớ

HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP

* Mục tiêu: Vận dụng hiểu biết về vb để làm bài tập.

* Nhiệm vụ: Hs nghe câu hỏi, viết đv

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân.

* Yêu cầu sản phẩm: Câu trả lời của HS; vở ghi.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

Viết một đoạn văn ngắn với câu chủ đề: ‘Sách mở ra trước mắt tôi những chân trời mới”

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

- Nghe và làm bt

- GV hướng dẫn HS về nhà làm.

HOẠT ĐỘNG 3: VẬN DỤNG

* Mục tiêu: HS biết vận dụng kiến thức đã học áp dụng vào cuộc sống thực tiễn.

* Nhiệm vụ: HS vận dụng kiến thức đã học về văn bản để trả lời câu hỏi của GV.

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân

* Sản phẩm: Câu trả lời của HS

* Cách tiến hành:

1. Gv chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

Một số bạn em thường hay sa đà vào những cuốn sách vô bổ. Em hãy cho các bạn ấy lời khuyên.

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ.

+ Nghe yêu cầu.

+ Trình bày cá nhân.

+ Dự kiến sp: Không nên sa đà, phải có cách để chọn sách hay, biết cách đọc sách hiệu quả.

HOẠT ĐỘNG 5: TÌM TÒI, MỞ RỘNG, SÁNG TẠO

* Mục tiêu: HS mở rộng vốn kiến thức đã học

* Nhiệm vụ: Về nhà tìm hiểu, liên hệ

* Phương thức hoạt động: cá nhân

* Yêu cầu sản phẩm: câu trả lời của HS vào trong vở.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

- Tìm những câu nói nổi tiếng nói về sách và tầm quan trọng của việc đọc sách.

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ Đọc yêu cầu.

+ Về nhà suy nghĩ trả lời.

HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU

* Mục tiêu:

- Tạo tâm thế hứng thú cho HS.

- Kích thích HS tìm hiểu về khởi ngữ.

* Nhiệm vụ: HS nghe câu hỏi của GV

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân, HĐ cả lớp.

* Yêu cầu sản phẩm: HS suy nghĩ trả lời.

* Cách tiến hành:

- GV chuyển giao nhiệm vụ:

1) Câu gồm mấy thành phần? Là những tp nào?

- Câu gồm 2 tp: chính, phụ

2) Kể tên những tp chính, phụ đã học?

- Tp chính: chủ ngữ, vị ngữ

- Tp phụ: trạng ngữ

3) Chỉ ra các thành phần câu có trong VD sau:

Quyển sách này, sáng nay, em đọc nó rồi.

? TN CN VN

GV: Ngoài tp phụ trạng ngữ còn có tp phụ nữa. Vậy quyển sách này là thành phần gì trong câu, có đặc điểm, cn gì? Có gì khác với trạng ngữ=> Bài học hôm nay cô sẽ cùng các em tìm hiểu.

HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI:

Hoạt động 1: Tìm hiểu đặc điểm và công dụng của khởi ngữ:

* Mục tiêu: Giúp HS nắm được những nét cơ bản về đặc điểm và công dụng của khởi ngữ.

* Nhiệm vụ: HS hoàn thành yêu cầu vào phiếu học tập.

* Phương thức thực hiện: hoạt động nhóm.

* Yêu cầu sản phẩm: phiếu học tập, câu trả lời của HS.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ:

+ YC HS đọc vd?

+ Phân tích cấu tạo ngữ pháp câu a, b, c?

+ Xác định vị trí của từ in đậm trong câu?

+ Phần in đậm có ý nghĩa gì trong câu? Nó có thể k.h với từ nào ở phía tr­ước? Nó ngăn cách với nòng cốt câu bởi dấu hiệu nào?

GV: Với những câu hỏi trên, yêu các các em thảo luận nhóm lớn trong thời gian 7 phút.

2.Thực hiện nhiệm vụ:

- HS: Làm việc cá nhân, sau đó thống nhất kết quả trong nhóm

- GV: Quan sát, lựa chọn sản phẩm tốt nhất.

- Dự kiến sản phẩm:

+ Bộ phận in đậm-->đứng tr­ước CN(ko có qh C-V) + Nêu đề tài đc nói đến trong câu

(có thể thêm Qht: về, đối với; ngăn cách với nòng cốt câu bởi dấu phẩy, hoặc trợ từ thì)

3. Báo cáo kết quả: HS lên bảng trình bày kết quả chuẩn bị của nhóm, các nhóm khác nghe.

4. Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng

? Em hiểu khởi ngữ là gì?

? Đặt câu có khởi ngữ?

HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP

Bài tập 1:

* Mục tiêu: HS biết xác định được khởi ngữ trong văn cảnh cụ thể.

* Nhiệm vụ: HS nghe câu hỏi trả lời.

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân.

* Yêu cầu sản phẩm: Câu trả lời của HS; vở ghi.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

+ Đọc yêu cầu.

+ Xác định khởi ngữ trong các câu?

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

- Nghe và làm bt

3. Dự kiến sản phẩm:

a. ...điều này

b… chúng mình

c. .....một mình

d... làm khí t­ượng

e.... cháu

2. Bài tập 2:

* Mục tiêu: HS chuyển câu có sử dụng KN.

* Nhiệm vụ: HS nghe câu hỏi trả lời.

* Phương thức thực hiện: HĐ nhóm cặp

* Yêu cầu sản phẩm: Phiếu học tập; vở ghi.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

+ Đọc yêu cầu bài tập.

+ Chuyển câu có sd KN.

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

- Nghe và làm bt

3. Dự kiến sản phẩm:

a. Làm bài, anh ấy cẩn thận lắm

b. Hiểu thì tôi hiểu rồi nh­ưng giải thì tôi chưa giải đựơc.

3. Bài tập 3:

* Mục tiêu: HS viết được đoạn văn có sử dụng KN.

* Nhiệm vụ: HS đọc yêu cầu, viết đv.

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân.

* Yêu cầu sản phẩm: vở ghi.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

+ Viết một đoạn văn nói về tầm quan trọng của sách. Trong đv có sử dụng khởi ngữ.

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

- Nghe và làm bt

3. Dự kiến sản phẩm:

- Đối với tôi, sách có vai trò vô cùng quan trọng….

HOẠT ĐỘNG 3: VẬN DỤNG

* Mục tiêu: HS biết vận dụng kiến thức đã học áp dụng vào cuộc sống thực tiễn.

* Nhiệm vụ: HS vận dụng kiến thức đã học về văn bản để trả lời câu hỏi của GV.

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân

* Sản phẩm: Câu trả lời của HS

* Cách tiến hành:

1. Gv chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

Đặt câu có sử dụng khởi ngữ để:

+ Giới thiệu sở thích của mình.

+ Bày tỏ quan điểm cảu mình về một vấn đề nào đó?

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ.

+ Nghe yêu cầu.

+ Trình bày cá nhân.

+ Dự kiến sp:

VD: Về thể thao, tôi thích nhất là…

Về học tập, tôi học giỏi nhất môn…

HOẠT ĐỘNG 5: TÌM TÒI, MỞ RỘNG, SÁNG TẠO

* Mục tiêu: HS mở rộng vốn kiến thức đã học

* Nhiệm vụ: Về nhà tìm hiểu, liên hệ

* Phương thức hoạt động: cá nhân

* Yêu cầu sản phẩm: câu trả lời của HS vào trong vở.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

- Tìm khởi ngữ trong những văn bản văn học mà em đã được học.

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ Đọc yêu cầu.

+ Về nhà suy nghĩ trả lời.

I. Đặc điểm và công dụng của khởi ngữ:

1. Ví dụ:

2. Nhận xét:

- Bộ phận in đậm:

+ đứng tr­ước CN.

+ Nêu đề tài đc nói đến trong câu

=>Khởi ngữ

Lưu ý:

+ Trước KN: có thể thêm thêm Qht: về, đối với;

+ Sau KN có thể thêm trợ từ thì hoặc dùng dấu phẩy (ngăn cách với nòng cốt câu).

3. Ghi nhớ: ( SGK)

II. Luyện tập

1. Bài tập 1:

a. ...điều này

b… chúng mình

c. .....một mình

d... làm khí t­ượng

e.... cháu

2. Bài tập 2:

a. Làm bài, anh ấy cẩn thận lắm

b. Hiểu thì tôi hiểu rồi nh­ưng giải thì tôi chưa giải đựơc.

3. Bài tập 3:

- Đối với tôi, sách có vai trò vô cùng quan trọng….

Hoạt động của giáo viên- học sinh

Nội dung

1. HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU

* Mục tiêu:

- Tạo tâm thế hứng thú cho HS.

- Kích thích HS hiểu được thế nào là phép lập luận pt và tổng hợp..

* Nhiệm vụ: HS nghe câu hỏi của GV

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân, HĐ cả lớp.

* Yêu cầu sản phẩm: HS suy nghĩ trả lời.

* Cách tiến hành:

- GV chuyển giao nhiệm vụ:

GV: Cho các ý sau:

+ Những bông hoa nở rực rỡ khi mùa xuân về.

+ Bầu trời trong sáng như pha lê.

+ Mưa xuân phơi phới.

+ Cỏ cây tràn trề nhựa sống.

? Các gợi ý trên khiến em liên tưởng đến điều gì? Hãy khái quát ý chung của các gợi ý trên bằng một câu văn?

- Thực hiện nhiệm vụ: HS nghe, trả lời miệng câu hỏi

- Dự kiến sản phẩm:

+ Sức sống của vạn vật khi mùa xuân về.

+ Mùa xuân thật là đẹp.

GV: Trong khi nói và viết, kĩ năng PT và tổng hợp vô cùng cần thiết đối với mỗi người. Vậy thế nào là phép PT? Thế nào là phép tổng hợp? Chúng ta cùng tìm câu trả lời trong tiết học hôm nay.

HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI:

Hoạt động 1: Tìm hiểu phép lập luận phân tích và tổng hợp

* Mục tiêu: Giúp HS nắm được bản chất của phép lập luận phân tích và tổng hợp

* Nhiệm vụ: HS hoàn thành yêu cầu vào phiếu học tập.

* Phương thức thực hiện: hoạt động nhóm.

* Yêu cầu sản phẩm: phiếu học tập, câu trả lời của HS.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ:

+ YC HS đọc văn bản.

?) Bài văn bàn về vấn đề gì?

?) Vấn đề đó được tác giả lập luận như thế nào?

?) Nêu những dẫn chứng cho cách lập luận của tác giả?

GV: Với những câu hỏi trên, yêu các các em thảo luận nhóm lớn trong thời gian 7 phút.

2. Thực hiện nhiệm vụ:

- HS: Làm việc cá nhân, sau đó thống nhất kết quả trong nhóm

- GV: Quan sát, lựa chọn sản phẩm tốt nhất.

- Dự kiến sản phẩm:

+ Bài văn bàn về vấn đề thế nào là trang phục đẹp.

+ Vấn đề đó được tác giả lập luận bằng cách đưa ra những hiện tượng tương phản về trang phục( những quy tắc ngầm trong ăn mặc)

- Dẫn chứng:

3. Báo cáo kết quả: HS lên bảng trình bày kết quả chuẩn bị của nhóm, các nhóm khác nghe.

4. Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng

+ Các quy tắc ngầm của văn hoá khiến mọi người phải tuân theo.

- Trình bày từng bộ phận của vấn đề để làm rõ nội dung sâu kín bên trong.

GV kết luận: Tác giả đã tách ra từng trường hợp để cho thấy quy luật ngầm của vh chi phối cách ăn mặc.

=>Cách lập luận trên của tác giả chính là lập luận phân tích.

? Em hiểu phép lập luận phân tích là gì?

? Sau khi đã phân tích, tác giả đã viết câu văn nào tổng hợp các ý đã phân tích?

- Ăn mặc ra sao cũng phải phù hợp với hoàn cảnh riêng của mình và hoàn cảnh chung nơi công cộng

? Từ tổng hợp quy tắc ăn mặc nói trên, bài viết đã mở rộng sang vấn đề ăn mặc đẹp ntn?

*GV: Cách viết trên của tác giả là phép tổng hợp.

? Em hiểu thế nào là phép tổng hợp?

Hoạt động nhóm cặp:

?) Nếu chưa có sự phân tích thì có phép tổng hợp không?

?) Phép tổng hợp thường diễn ra ở phần nào của bài văn?

?) Phép phân tích và tổng hợp có vai trò ntn trong bài văn nghị luận?

- Đọc ghi nhớ

HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP

1. Bài 1:

* Mục tiêu: Vận dụng hiểu biết về phép lập luận pt và tổng hợp để làm bài tập.

* Nhiệm vụ: HS đọc yêu cầu, trao đổi nhóm.

* Phương thức thực hiện: HĐ nhóm cặp đôi

* Yêu cầu sản phẩm: Phiếu học tập, vở ghi.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

? kỹ năng phân tích trong bài “ Bàn về đọc sách”

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

- Đọc, làm cá nhân, trao đổi với bạn.

- GV hướng dẫn HS.

- Dự kiến sản phẩm:

- Luận điểm: Học vấn không chỉ là chuyện đọc sách nhưng đọc sách rốt cuộc là con đường quan trọng của học vấn

- Lc:

+ Học vấn là của nhân loại.

+Học vấn của nhân loại do sách truyền lại.

+ Sách là kho tàng học vấn.

3. Báo cáo kết quả: HS trình bày kết quả chuẩn bị của nhóm, các nhóm khác nghe.

4. Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

->Giáo viên chốt kiến thức

2. Bài 2:

* Mục tiêu: Vận dụng hiểu biết về phép lập luận pt và tổng hợp để làm bài tập.

* Nhiệm vụ: HS đọc yêu cầu, trao đổi nhóm.

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân

* Yêu cầu sản phẩm: vở ghi.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

? Kỹ năng phân tích trong bài “ Bàn về đọc sách”

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

- Đọc, làm cá nhân.

- GV hướng dẫn HS.

- Dự kiến sản phẩm:

- 2 lý do:

+ Sách nhiều khiến người ta không chuyên sâu......

+ Sách nhiều khiến người đọc lạc hướng.......

3. Báo cáo kết quả: HS trình bày kết quả, các HS khác khác nghe.

4. Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

->Giáo viên chốt kiến thức

3. Bài 3:

* Mục tiêu: Vận dụng hiểu biết về phép lập luận pt và tổng hợp để làm bài tập.

* Nhiệm vụ: HS đọc yêu cầu, trao đổi nhóm.

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân

* Yêu cầu sản phẩm: vở ghi.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

? kỹ năng phân tích trong bài “ Bàn về đọc sách”

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

- Đọc, làm cá nhân.

- GV hướng dẫn HS.

- Dự kiến sản phẩm:

+ đọc sách để chuẩn bị làm cuộc trường chinh...

+ Nếu chúng ta đọc thì mới mong tiến lên từ văn hoá học thuật.

+ Nếu không đọc tự xoá bỏ hết các thành tựu. Nếu xoá bỏ hết thì chúng ta tự lùi về điểm xuất phát.

3. Báo cáo kết quả: HS trình bày kết quả, các HS khác khác nghe.

4. Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

->Giáo viên chốt kiến thức

HOẠT ĐỘNG 3: VẬN DỤNG:

* Mục tiêu: HS biết vận dụng kiến thức đã học áp dụng vào cuộc sống thực tiễn.

* Nhiệm vụ: HS vận dụng kiến thức đã học về văn bản để trả lời câu hỏi của GV.

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân

* Sản phẩm: Câu trả lời của HS

* Cách tiến hành:

1. Gv chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

Chỉ ra phép lập luận phân tích và tổng hợp trong bài văn của em?( có bài văn chuẩn bị trước)

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ.

+ Nghe yêu cầu.

+ Trình bày cá nhân.

HOẠT ĐỘNG 5: TÌM TÒI, MỞ RỘNG, SÁNG TẠO:

* Mục tiêu: HS mở rộng vốn kiến thức đã học

* Nhiệm vụ: Về nhà tìm hiểu, liên hệ

* Phương thức hoạt động: cá nhân

* Yêu cầu sản phẩm: câu trả lời của HS vào trong vở.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

- Tìm những đoạn văn tiêu biểu sử dụng phép lập luận pt và tổng hợp trong các văn bản văn học em đã được học.

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ Đọc yêu cầu.

+ Về nhà suy nghĩ trả lời.

I. Tìm hiểu phép lập luận phân tích và tổng hợp

1. Ví dụ

2. Nhận xét

* Bài văn: Trang phục

- Vấn đề: trang phục đẹp.

- Các quy tắc ngầm của văn hoá khiến mọi người phải tuân theo.

* Không . . . hở bụng

* Ăn mặc. . . đi tát nước..

* Ăn mặc . . . cộng đồng.

=>lập luận phân tích

* Đẹp tức là phải phù hợp với VH, đạo đức, môi trường.

=>phép tổng hợp.

3. Ghi nhớ

II. Luyện tập:

1. Bài 1:

- Luận điểm: Học vấn không chỉ là chuyện đọc sách nhưng đọc sách rốt cuộc là con đường quan trọng của học vấn

- LC:

+ Học vấn là của nhân loại.

+Học vấn của nhân loại do sách truyền lại.

+ Sách là kho tàng học vấn.

2. Bài 2:

- 2 lý do:

+ Sách nhiều khiến người ta không chuyên sâu......

+ Sách nhiều khiến người đọc lạc hướng.......

3. Bài 3:

+ đọc sách để chuẩn bị làm cuộc trường chinh...

+ Nếu chúng ta đọc thì mới mong tiến lên từ văn hoá học thuật.

+ Nếu không đọc tự xoá bỏ hết các thành tựu. Nếu xoá bỏ hết thì chúng ta tự lùi về điểm xuất phát.

Hoạt động của giáo viên- học sinh

Nội dung

HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU

* Mục tiêu:

- Tạo tâm thế hứng thú cho HS.

- Kích thích HS hiểu được vai trò của phép lập luận pt và tổng hợp.

* Nhiệm vụ: HS nghe câu hỏi của GV

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân, HĐ cả lớp.

* Yêu cầu sản phẩm: HS suy nghĩ trả lời.

* Cách tiến hành:

- GV chuyển giao nhiệm vụ:

? Theo em khi nào cần tới phép PT và tổng hợp? Thế nào là PT? Tổng hợp là gì?

- Thực hiện nhiệm vụ: HS nghe, trả lời miệng câu hỏi

- Dự kiến sản phẩm:

+ Người ta dùng phép PT và tổng hợp khi muốn làm rõ YN của 1 sự vật, hiện tượng nào đó.

+ PT là phép lập luận trình bày từng bộ phận, phương tiện của 1 VĐ nhằm chỉ ra ND của sự vật, hiện tượng.

+ Tổng hợp là phép lập luận rút ra cái chung từ những điều đã PT . Không có PT thì không có tổng hợp.

GV: Giờ học hôm nay, các em sẽ được thực hành việc nhận diện VB PT và tổng hợp. Đồng thời luyện kĩ năng viết VB (đoạn văn) PT và tổng hợp.

HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI+ LUYỆN TẬP

Hoạt động 1: Tìm hiểu bài tập 1.

* Mục tiêu: HS vận dụng lý thuyết ở tiết trước để chỉ rõ phép lập luận pt và th được sử dụng trong văn bản cụ thể.

* Nhiệm vụ: HS đọc yêu cầu, làm bài.

* Phương thức thực hiện: trình bày hoạt động nhóm lớn

* Yêu cầu sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của HS.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ:

Thảo luận nhóm bằng kỹ thuật khăn phủ bàn( 7 phút)

?) Đọc đoạn văn và cho biết tác giả đã vận dụng phép lập luận nào và vận dụng ntn?

2. Thực hiện nhiệm vụ:

- HS: làm việc cá nhân, thảo luận nhóm, cử đại diện trình bày.

- GV: Quan sát, lựa chọn sản phẩm tốt nhất.

- Dự kiến sản phẩm…

Đoạn văn a

- Thơ hay là hay cả hồn lẫn xác, hay cả bài..

+ Cái hay ở các điệu xanh

+ ở những cử động

+ ở các vần thơ

+ ở các chữ không non ép

Đoạn văn b

- Nêu các quan niệm mấu chốt của sự thành đạt

- Phân tích từng quan niệm đúng sai thế nào và kết lại ở việc phân tích bản thân chủ quan ở mỗi người.

3. Báo cáo kết quả: HS lên bảng trình bày kết quả chuẩn bị của nhóm, các nhóm khác nghe.

4. Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng

Hoạt động 2: Tìm hiểu bài tập 2

* Mục tiêu: HS vận dụng lý thuyết ở tiết trước để chỉ rõ phép lập luận pt được sử dụng trong văn bản cụ thể.

* Nhiệm vụ: HS đọc yêu cầu, làm bài.

* Phương thức thực hiện: trình bày hoạt động nhóm cặp đôi.

* Yêu cầu sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của HS.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ:

Hoạt động nhóm cặp đôi

?) Đọc đoạn văn và cho biết tác giả đã vận dụng phép lập luận nào và vận dụng ntn?

2.Thực hiện nhiệm vụ:

- HS: làm việc cá nhân, thảo luận nhóm, cử đại diện trình bày.

- GV: Quan sát, lựa chọn sản phẩm tốt nhất.

- Dự kiến sản phẩm…

Phân tích thực chất của lối học đối phó.

+ học mà không lấy việc học làm mục đích chính

+ học bị động, cốt đối phó với sự đòi hỏi của thầy cô, của thi cử.

+ không thấy hứng thú, chán học, hiệu quả thấp.

+ học hình thức, không đi sâu vào thực chất kiến thức của bài học

+ có bằng cấp nhưng đầu óc vẫn rỗng tuếch

3. Báo cáo kết quả: HS lên bảng trình bày kết quả chuẩn bị của nhóm, các nhóm khác nghe.

4. Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng

Hoạt động 3: Tìm hiểu bài tập 3

* Mục tiêu: HS vận dụng lý thuyết ở tiết trước để chỉ rõ phép lập luận pt được sử dụng trong văn bản cụ thể.

* Nhiệm vụ: HS đọc yêu cầu, làm bài.

* Phương thức thực hiện: trình bày hoạt động cá nhân

* Yêu cầu sản phẩm: câu trả lời của HS.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ:

?) Phân tích các lý do khiến mọi người phải đọc sách

2. Thực hiện nhiệm vụ:

- HS: làm việc cá nhân, trình bày.

- Dự kiến sản phẩm…

Phân tích các lý do khiến mọi người phải đọc sách

- Sách vở đúc kết tri thức của nhân loại.

- Muốn tiến bộ, phát triển thì phải đọc sách để tiếp thu tri thức, kinh nghiệm.

- Đọc sách cần đọc kỹ, hiểu sâu, đọc rộng...

3. Báo cáo kết quả: HS lên bảng trình bày kết quả chuẩn bị của nhóm, các nhóm khác nghe.

4. Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng

*GV hướng dẫn hs:

- Nêu tổng hợp tác hại của lối học đối phó trên cơ sở phân tích ở trên.

- Tóm lại những điều đã phân tích về việc đọc sách.

HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG:

* Mục tiêu: HS biết vận dụng kiến thức đã học áp dụng vào cuộc sống thực tiễn.

* Nhiệm vụ: HS vận dụng kiến thức đã học để trả lời câu hỏi của GV.

* Phương thức thực hiện: HĐ nhóm cặp

* Sản phẩm: Tình huống hội thoại

* Cách tiến hành:

1. Gv chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

Dựng một tình huống đối thoại có sử dụng phép lập luận PT và tổng hợp

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ.

+ Nghe yêu cầu.

+ Trình bày nhóm cặp

+ Dự kiến sp:

A: Cậu có thể cho mình biết hút thuốc là có tác hại gì không?

B: ........

-> Phân tích

A: Vậy qua những dẫn chứng trên cậu rút ra được bài học gì cho mình?

B: Để bảo vệ sức khỏe cho mình và mọi người, chúng ta không nên hút thuốc lá

-> tổng hợp.

HOẠT ĐỘNG 5: TÌM TÒI, MỞ RỘNG, SÁNG TẠO:

* Mục tiêu: HS mở rộng vốn kiến thức đã học

* Nhiệm vụ: Về nhà tìm hiểu, liên hệ

* Phương thức hoạt động: cá nhân

* Yêu cầu sản phẩm: câu trả lời của HS vào trong vở.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

- Tiếp tục tìm những đoạn văn tiêu biểu sử dụng phép lập luận pt và tổng hợp trong các văn bản văn học em đã được học.

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ Đọc yêu cầu.

+ Về nhà suy nghĩ trả lời.

1. Bài tập 1

Đoạn văn a

- Thơ hay là hay cả hồn lẫn xác, hay cả bài..

+ Cái hay ở các điệu xanh

+ ở những cử động

+ ở các vần thơ

+ ở các chữ không non ép

Đoạn văn b

- Nêu các quan niệm mấu chốt của sự thành đạt

- Phân tích từng quan niệm đúng sai thế nào và kết lại ở việc phân tích bản thân chủ quan ở mỗi người

2. Bài tập 2

- Phân tích thực chất của lối học đối phó.

+ Học đối phó là học mà không lấy việc học làm mục đích, xem việc học là việc phụ

+ Học đối phó là học bị động, không chủ động, cốt đối phó với sự đòi hỏi của thầy cô, của thi cử.

+ Do học bị động nên không thấy hứng thú, mà đã không hứng thú thì chán học, hiệu quả thấp.

+ Học đối phó là học hình thức, không đi sâu vào thực chất kiến thức của bài học

+ Học đối phó thì dù có bằng cấp nhưng đầu óc vẫn rỗng tuếch

Bài tập 3

Phân tích các lý do khiến mọi người phải đọc sách

- Sách vở đúc kết tri thức của nhân loại.

- Muốn tiến bộ, phát triển thì phải đọc sách để tiếp thu tri thức, kinh nghiệm.

- Đọc sách không cần nhiều mà cần đọc kỹ, hiểu sâu, đọc quyển nào nắm chắc quyển đó như thế mới có ích.

- Bên cạnh việc đọc sách chuyên sâu phục vụ ngành nghề còn cần phải đọc rộng. Kiến thức rộng giúp hiểu các vấn đề chuyên môn tốt hơn.

Tóm lại, muốn đọc sách có hiệu quả phải chọn những sách quan trọngnhất mà đọc cho kỹ, đồng thời chú trọng đọc rộng thích đáng để hỗ trợ cho việcnghiên cứu chuyên sâu.

Bài tập 4: Thực hành tổng hợp

HĐ của thầy và trò

ND kiến thức(ghi bảng)

HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU

* Mục tiêu:

- Tạo tâm thế hứng thú cho HS.

- Kích thích HS bầy tỏ cảm xúc của mình trước một tác phẩm văn học nào đó ở bất cứ thời kì nào.

* Nhiệm vụ: HS theo dõi câu hỏi và suy ngẫm và thực hiện yêu cầu của GV.

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân, HĐ cả lớp.

* Yêu cầu sản phẩm: HS suy nghĩ trả lời.

* Cách tiến hành:

- GV chuyển giao nhiệm vụ:

+ GV giao câu hỏi :

? Hs đọc bất cứ 1 bài thơ nào em thích.

Trình bầy cảm xúc, suy ngẫm của mình khi đọc bài thơ đó ?

- Dự kiến TL:

? HS khác còn với em khi nghe bài thơ bạn đọc em có rung cảm nào?

-Dự kiến TL:

GV dẫn dắt vào bài: Sau khi nghe phần trình bầy của các em chúng nhận thấy ở mỗi văn bản hay bài thơ khi đọc ra có nhiều cung bậc cảm xúc được cảm nhận khác nhau. Vậy tại sao có được điều đó ? chúng ta tìm hiểu trong bài học hôm nay

-HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ Nghe câu hỏi và trả lời cá nhân.

HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

*Mục tiêu: Giúp HS nắm được những nét cơ bản về tác giả Nguyễn Đình Thi và văn bản Tiếng nói văn nghệ

*Nhiệm vụ: HS tìm hiểu ở nhà

*Phương thức thực hiện: trình bày dự án, hoạt động chung, hoạt động nhóm

*Yêu cầu sản phẩm: phiếu học tập của nhóm, câu trả lời của HS.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ: trình bày dự án tác giả Nguyễn Đình Thi

- Dự kiến TL:

-Nguyễn Đình Thi (1924-2003)...,

- Quê: Hà Nội

- Hoạt động văn nghệ từ trư­ớc cách mạng tháng Tám 1945

- Thành công ở thể loại kịch, thơ, âm nhạc, còn là cây bút lí luận phê bình nổi tiếng

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ: trình bày theo nhóm.

+ Một nhóm trình bày.

+ Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

• GV chốt kiến thức:

? Nêu những hiểu biết về văn bản?

• 1 HS trả lời.

Dự kiến TL: - Viết năm 1948 – thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp

• GV chốt:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ:

HĐ NHÓM (3 phút):

• 1. Xác định kiểu văn bản?
  2. Nêu PTBĐ chính của văn bản?
  3. Vấn đề nghị luận là gì?

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ HS đọc yêu cầu.

+ HS hoạt động cá nhân.

+ HS hoạt động cặp đôi.

+ HS thảo luận.

• Đại diện nhóm trình bày.
• Dự kiến TL:

- Kiểu vb: Nghị luận

- Ph­ương thức biểu đạt chính: nghị luận

- Vấn đề nghị luận: Nội dung của văn nghệ và sức mạnh kì diệu của văn nghệ đối với đời sống con người

- Đọc văn bản.

GVhướng dẫn: Giọng mạch lạc, rõ ràng. Đọc diễn cảm các dẫn chứng thơ.

HS đọc.

?Hãy tóm tắt hệ thống luận điểm và chỉ ra các phần nội dung tương ứng?

• HS trả lời.
• Nhận xét.
• GV chốt:

- 3 luận điểm tương ứng 3 phần:

+ P1…một cách sống của tâm hồn 🡪 Nội dung của văn nghệ: Cùng với thực tại khách quan, nội dung VN còn là nhận thức mới mẻ, là tất cả tư tưởng t/c của cá nhân nghệ sĩ. Mỗi tác phẩm văn nghệ lớn là 1 cách sống của tâm hồn, từ đó làm “thay đổi hẳn mắt ta nhìn, óc ta nghĩ”

+ P2: Chúng ta…trang giấy

🡪 Công dụng của văn nghệ: Rất cần thiết đối với đời sống con người nhất là hoàn cảnh chiến đấu sx vô cùng gian khổ của Dt ở những năm đầu kháng chiến.

+ P3: Còn lại:

Sức mạnh kì diệu của văn nghệ: Khả năng cảm hóa sức mạnh lôi cuốn của nó thật là kì diệu bởi đó là tiếng nói của tình cảm, tác động tới mỗi con người qua những rung cảm sâu xat từ trái tim.

*Mục tiêu: Giúp HS tìm hiểu về nội dung của văn nghệ.

* Nhiệm vụ: HS thực hiện yêu cầu của GV

* Phương thức thực hiện: hoạt động chung, hoạt động nhóm.

* Yêu cầu sản phẩm: phiếu học tập của nhóm, câu trả lời của HS.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ:

THẢO LUẬN NHÓM (5 phút)- phiếu học tập

a. Nội dung phản ánh của Văn nghệ là gì

b. Câu văn nào của đoạn nêu lên luận điểm ấy? Em hiểu gì về nội dung phản ánh của văn nghệ?

c. Theo tác giả, thì tác phẩm nghệ thuật lấy chất liệu từ đâu để xây dựng?

? Nhưng ở đây có phải là sự sao chép giản đơn, “chụp ảnh” nguyên xi thực tại ấy hay không ?

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ HS đọc yêu cầu.

+ HS hoạt động cá nhân.

+ HS thảo luận.

- Đại diện trình bày.

- Dự kiến TL:

c. Đặc điểm của tác phẩm nghệ thuật: Lấy chất liệu ở thực tại đời sống khách quan 🡪 tác giả sáng tạo gửi vào đó một cách nhìn mới, một lời nhắn nhủ.

HĐ cặp đôi:? Tác giả đã lấy dẫn chứng nào để minh hoạ?

? Nêu nhận xét về cách lập luận của t/giả?

? Từ 2 ý phân tích của tác giả về nội dung của tác phẩm nghệ thuật em hãy nêu nội dung của văn nghệ?

HS hoạt động cá nhân => Hoạt động cặp đôi

=> trình bày kết quả.

Dự kiến TL:

+ Dẫn chứng 1: “Truyện Kiều” - Nguyễn Du 🡪 Đọc câu thơ, rung động trước cảnh đẹp ngày xuân, bâng khuâng nghe lời gửi của tác giả.

+ Dẫn chứng 2: An-na Ca-rê-nhi-na-Lép Tôn- xtôi.

- Tác phẩm nghệ thuật không cất lên những lời lí thuyết khô khan mà chứa đựng tất cả những say sưa, vui buồn, yêu ghét, mơ mộng của nghệ sĩ 🡪 khiến ta rung động ngỡ ngàng trước những điều… rất quen thuộc.

GV giảng

- GV rút ra kết luận chung chốt

? HĐ theo nhóm: Vậy nội dung tiếng nói của văn nghệ khác với nội dung của các bộ môn khoa học khác như thế nào ?

HS dự kiến trả lời:

- Nội dung của các môn KH khác khám phá miêu tả và đúc kết bộ mặt tự nhiên, xã hội, các quy luật khách quan.

- Còn tiếng nói của văn nghệ thì khám phá, thể hiện chiều sâu tính cách, số phận con người, thế giới bên trong của con người

GV chốt

HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP

*Mục tiêu: Vận dụng hiểu biết về văn bản để làm bài

*Nhiệm vụ: HS suy nghĩ, trình bày

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân

*Yêu cầu sản phẩm: câu trả lời của HS.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

? Trình bầy trong tác phẩm thơ đã học kì I em yêu thích tp nào phân tích ý nghĩa và tác động của tp đó đối với mình.

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

- Nghe câu hỏi->GV nhận xét câu trả lời của HS->GV định hướng:

HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG

*Mục tiêu: HS biết vận dụng kiến thức đã học áp dụng vào cuộc sống thực tiễn.

*Nhiệm vụ: HS suy nghĩ, trình bày

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân

*Yêu cầu sản phẩm: câu trả lời của HS.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

Sau khi học xong văn bản “Bếp lửa” của Bằng Việt em nhận thấy văn bản có tác động như thế nào đến tình cảm gia đình và kỉ niệm tuổi thơ của mỗi người?

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ Đọc yêu cầu.

+ Suy nghĩ trả lời.

+ 2 HS trả lời.

- GV nhận xét câu trả lời của HS.

- GV khái quát về tình cảm gia đình, kỉ niệm tuổi thơ – nhắc nhở HS về đạo làm con về giữ gìn kỉ nệm tuổi thơ của mình

HOẠT ĐỘNG 5: TÌM TÒI, VẬN DỤNG, SÁNG TẠO

*Mục tiêu: HSmở rộng vốn kiến thức đã học

*Nhiệm vụ: HS tìm hiểu ở nhà, liên hệ.

* Phương thức thực hiện: trình bày dự án cá nhân

*Yêu cầu sản phẩm: phiếu học tập, câu trả lời của HS

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho Hs:

Em hãy kể lại câu chuyện đã học kì I mà em thích và nhận thấy ý nghĩa câu chuyện đó đem lại cho mình điều gì

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ Đọc yêu cầu.

+ Về nhà sưu tầm.

I. Giới thiệu:

1. Tác giả:

-Nguyễn Đình Thi (1924-2003)...,

- Quê: Hà Nội

- Hoạt động văn nghệ từ trư­ớc cách mạng tháng Tám 1945

- Thành công ở thể loại kịch, thơ, âm nhạc, còn là cây bút lí luận phê bình nổi tiếng

2. Văn bản:

- Viết năm 1948 – thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp

- Ph­ương thức biểu đạt chính : nghị luận

- Vấn đề nghị luận : Nội dung của văn nghệ và sức mạnh kì diệu của văn nghệ đối với đời sống con người

II. Tìm hiểu văn bản

1. Nội dung của văn nghệ.

- Văn nghệ không chỉ phản ánh thực tại khác quan mà còn thể hiện t­ư

t­ưởng, tình cảm của nghệ sĩ, thể hiện đời sống tinh thần của người sáng tác.

- Văn nghệ mang lại những rung cảm và nhận thức khác nhau trong tâm hồn đọc giả mỗi thế hệ

- VN tập trung khám phá thể hiện chiều sâu tính cách số phận thế giới nội tâm của con người qua cái nhìn và tình cảm mang tính cá nhân người nghệ sĩ .

HĐ của thầy và trò

ND(ghi bảng)

HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU:

* Mục tiêu:

- Tạo tâm thế hứng thú cho HS.

- Kích thích HS phân tích tìm ra được công dụng và sự ảnh hưởng của tác phẩm đối với mình và mọi người

* Nhiệm vụ: HS theo dõi câu hỏi và suy ngẫm và thực hiện yêu cầu của GV.

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân, HĐ cả lớp.

* Yêu cầu sản phẩm: HS suy nghĩ trả lời.

* Cách tiến hành:

- GV chuyển giao nhiệm vụ:

+ GV giao câu hỏi:

Em tâm đắc nhất truyện ngắn nào đã học trong chương trình ngữ văn 9 tập I và trình bầy ý nghĩa của văn bản đó với em và mọi người.

- Dự kiến TL:

GV dẫn dắt vào bài: Sau khi nghe phần trình bầy ta thấy được sức mạnh lan tỏa của truyện ngắn đó hay nói cách khác vb của người nghệ sĩ sáng tác có ảnh hưởng như thế nào chúng ta tìm hiểu tiếp

-HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ Nghe câu hỏi và trả lời cá nhân.

HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

*Mục tiêu Giúp HS nắm được vai trò của Tiếng nói văn nghệ

*Nhiệm vụ HS tìm hiểu ở nhà

*Phương thức thực hiện hoạt động chung, hoạt động nhóm.

*Yêu cầu sản phẩm phiếu học tập của nhóm, câu trả lời của HS

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ:

a. Vì sao con người cần đến tiếng nói của văn nghệ?

b. Tác giả đã chứng minh trong lĩnh vực nào của đời sống?

c. Cách lựa chọn hoàn cảnh sống để phân tích tác dụng của tiếng nói văn nghệ như thế nào?

? Nếu không có văn nghệ thì đời sống con người sẽ ra sao?

• Dự kiến TL:

a. V a. Văn nghệ giúp ta sống phong phú

hơn, thay đổi mắt ta nhìn, óc ta nghĩ. Văn nghệ là sợi dây nối kết con người với cuộc sống đời thường đối với quần chúng nhân dân.

b. Cuộc sống lao động sản xuất, chiến đấu, hàng ngày

c. Hoàn cảnh khắc nghiệt, đặc biệt, dễ gây ấn tượng.

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ: trình bày theo nhóm.

+ Một nhóm trình bày.

+ Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

• GV chốt kiến thức:

Em có n/xét gì về cách sử dụng ngôn ngữ phân tích của tác giả?

🡪 Trữ tình, thiết tha.

GV bình: Sự Tác động của văn nghệ thật kì diệu...Chúng ta thử hình dung một ngày nào đó c/s của chúng ta không có sự hiện diện của VN c/s của chúng ta sẽ ra sao, sẽ buồn tẻ như thế nào.

*Mục tiêu: Giúp HS nắm được sức mạnh kì diệu của Tiếng nói văn nghệ.

*Nhiệm vụ: HS tìm hiểu đọc

*Phương thức thực hiện: hoạt động chung, hoạt động nhóm.

*Yêu cầu sản phẩm: phiếu học tập của nhóm, câu trả lời của HS

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ:

- Gọi HS đọc đoạn cuối.

? Tác giả đã lí giải xuất phát từ đâu mà văn nghệ có sức cảm hoá?

Gợi ý: Tiếng nói của văn nghệ đến với người đọc bằng cách nào mà có khả năng kì diệu đến như vậy ? Tư tưởng nội dung của văn nghệ được thể hiện bằng hình thức nào ? Tác phẩm nghệ thuật tác động đến người đọc qua con đường nào ? Bằng cách gì ?

• Dự kiến TL:

+ Nghệ thuật là tiếng nói của tình cảm.

+ Tác phẩm văn nghệ chứa đựng tình yêu, ghét, vui buồn… của con người chúng ta.

+ Tư tưởng của nghệ thuật không khô khan trừu tượng.

+ Tác phẩm nghệ thuật lay động cảm xúc, đi vào nhận thức tâm hồn qua con đường tình cảm.

2.HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ HS đọc yêu cầu.

+ HS hoạt động cá nhân.

+ HS hoạt động nhóm.

+ HS thảo luận.

• Đại diện nhóm trình bày.
• HS trả lời>Nhận xét.
• >GV chốt:

* GV bình thêm: Đến với một tác phẩm văn nghệ, chúng ta được sống cùng cuộc sống miêu tả trong đó, được yêu, ghét, vui buồn, đợi chờ… cùng các nhân vật và cùng nghệ sĩ. “Nghệ thuật không đứng ngoài trỏ vẽ cho ta đường đi, nghệ thuật vào đốt lửa trong lòng chúng ta, khiến chúng ta tự phải bước lên con đường ấy.”

HĐ cặp đôi

? Cách viết trong "Tiếng nói của VN" có gì giống và khác bài "Bàn về đọc sách"

Dự kiến trả lời:

* Giống: Lập luận từ các luận cứ, giàu lí lẽ, dẫn chứng và nhiệt tình của người viết.

* Khác: Tiếng nói của VN là bài NLVH nên có sự tinh tế trong phân tích, sắc sảo trong tổng hợp, lời văn giàu hình ảnh, gợi cảm...

• HS trả lời.
• Nhận xét.
• GV chốt:

HĐ cá nhân

? Vậy văn nghệ có khả năng kì diệu gì?

? Em hãy lấy dẫn chứng minh hoạ về một tác phẩm văn nghệ chứa đựng những tình cảm yêu, ghét, buồn vui ?

- HS tự do phát biểu ý kiến.

• HS trả lời.
• Nhận xét.
• GV chốt:

*Mục tiêu: Giúp HS nắm được những nét nét đặc sắc về nghệ thuật và nội dung của văn bản.

*Nhiệm vụ: HS thực hiện yêu cầu

*Phương thức thực hiện: Hoạt động cá nhân

*Yêu cầu sản phẩm: câu trả lời của HS

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

HOẠT ĐỘNG CÁ NHÂN(2 phút)

? Qua bài học, em rút ra nhận xét gì về nghệ thuật nghị luận của tác phẩm?

? Tiểu luận nhằm thuyết phục người đọc điều gì?

- HS trả lời, GV chốt một số ý về nghệ thuật nghị luận của tác phẩm.

- Gọi HS đọc ghi nhớ - SGK 17.

HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

? Khi đọc một cuốn sách hay khi xem xong một bộ phim…em có tâm trạng thế nào? Trình bầy cảm xúc của mình.

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

- Nghe câu hỏi

- GV nhận xét câu trả lời của HS.

- GV định hướng:

HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG

*Mục tiêu: HS biết vận dụng kiến thức đã học áp dụng vào cuộc sống thực tiễn.

*Nhiệm vụ: HS suy nghĩ, trình bày

*Phương thức thực hiện: Hoạt động cá nhân

*Yêu cầu sản phẩm: câu trả lời của HS

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

Sau khi chứng kiến câu chuyện cảm động của cha con ông Sáu, em có suy nghĩ cảm xúc như thế nào về tình cảm gia đình trong chiến tranh và trong cuộc sống hiện nay?

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ Đọc yêu cầu.

+ Suy nghĩ trả lời.

+ 2 HS trả lời.

- GV nhận xét câu trả lời của HS.

- GV khái quát về tình cảm gia đình – nhắc nhở HS về đạo làm con

HOẠT ĐỘNG 5: TÌM TÒI, MỞ RỘNG, SÁNG TẠO

*Mục tiêu: HS mở rộng vốn kiến thức đã học

*Nhiệm vụ: HS tìm hiểu ở nhà, liên hệ.

*Phương thức thực hiện: trình bày dự án cá nhân

*Yêu cầu sản phẩm: phiếu htập, câu trả lời của HS

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho Hs:

Sưu tầm những câu chuyện, bài thơ, bài hát cho biết đem lại cho em những cảm xúc, suy ngẫm nào.

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ Đọc yêu cầu.

+ Về nhà sưu tầm.

I. Giới thiệu 

II. Tìm hiểu văn bản

1. Nội dung của văn nghệ

2. Vai trò của văn nghệ

- Văn nghệ giúp ta sống phong phú hơn, thay đổi mắt ta nhìn, óc ta nghĩ.

- Văn nghệ là sợi dây nối kết con người với cuộc sống đời thường đối với quần chúng nhân dân.

- Văn nghệ mang lại niềm vui ước mơ và những rung cảm thật đẹp cho tâm hồn, giúp họ tin yêu cuộc sống, v­ượt lên bao khó khăn gian khổ của cuộc sống hiện tại.

3. Sức mạnh kì diệu của văn nghệ.

- Lay động cảm xúc, tâm hồn

- Thay đổi nhận thức của con người...

IV. Tổng kết.

1. Nghệ thuật:

- Bố cục chặt chẽ, hợp lí, cách dẫn dắt tự nhiên .

- Lập luận chặt chẽ, giàu hình ảnh, dẫn chứng phong phú giàu thuyết phục

- Giọng văn chân thành say mê làm tăng sức thuyết phục và tính hấp dẫn của văn bản

2. Nội dung:

- Nội dung phản ánh của VN

- Công dụng và sức mạnh kì diệu của văn nghệ đối với cuộc sống của con người.

V. Luyện tập

HĐ của thầy và trò

ND(ghi bảng)

HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU

* Mục tiêu:

- Tạo tâm thế hứng thú cho HS.

- Kích thích HS tìm hiểu những đặc điểm cơ bản của các thành phần biệt lập

* Nhiệm vụ: HS nghiên cứu bài học.

* Phương thức thực hiện: Hđ cá nhân, hđ cả lớp.

* Yêu cầu sản phẩm: Hs suy nghĩ trả lời

* Cách tiến hành:

- GV chuyển giao nhiệm vụ: Cô giáo có câu:

- Chao ôi, các em chăm học quá!

- Có lẽ Lan nghỉ học vì ốm.

? Xác định kết cấu C-V của 2 câu văn trên? Cho biết từ “Chao ôi”, “Có lẽ” có tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu không? Vậy nó là thành phần gì?

-HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ, suy nghĩ và trả lời:

-2 Hs phản biện

GV dẫn dắt vào bài học

HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

* Mục tiêu: Giúp HS nắm được những nét cơ bản về Thành phần tình thái

* Nhiệm vụ: HS tìm hiểu ở nhà

* Phương thức thực hiện: trình bày dự án, hoạt động chung, hoạt động nhóm.

*Yêu cầu sản phẩm phiếu học tập, câu trả lời của HS.

*Cách tiến hành:

- Gv chuyển giao nhiệm vụ

Treo bảng phụ các VD phần I- gạch dưới các từ in đậm SGK, HS theo dõi

? Những câu trên trích từ văn bản nào?

? Xác định cấu trúc cú pháp các câu trên?

? Các từ ngữ gạch chân trong 2 câu trên thể hiện nhận định của người nói đối với sự việc nêu trong câu như thế nào? Tìm một số từ tương tự như những từ đó

( Gợi ý:? Từ nào thể hiện thái độ tin cậy cao hơn?)

? Nếu bỏ những từ ngữ đó đi thì nghĩa sự việc của câu chứa chúng có thay đổi không? Vì sao?

-Hs tiếp nhận nhiệm vụ và thực hiện yêu cầu

+ HS đọc yêu cầu.

+ HS hoạt động cá nhân.

+ HS hoạt động cặp đôi.

+ HS thảo luận.

• Đại diện nhóm trình bày.
• Dự kiến TL:

a)Với lòng … anh, chắc anh nghĩ rằng...cổ anh.

(Khởi ngữ) (CN) (VN)

b) Anh quay lại nhìn con vừa .......vừa cười.

(CN) (VN)

Có lẽ vì khổ tâm đến nỗi không khóc được, nên anh phải cười vậy thôi.

(CN) (VN)

- “ chắc”, “ có lẽ” là nhận định của người nói đối với sự việc được nói đến trong câu.

+ “chắc”: độ tin cậy cao hơn.

+ “có lẽ”: độ tin cậy thấp.

- một số từ khác:

+chắc chắn, chắc hẳn, chắc là, nhất định, thế nào cũng….-> độ tin cậy cao.

+ hình như, dường như, nghe nói, có lẽ là…-> độ tin cậy thấp.

• Bỏ chúng thì nghĩa của câu Không thay đổi

-Hs phản biện

-Gv chốt: Không thay đổi vì các từ đó không nằm trong thành phần chính, không trực tiếp nêu sự việc(tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu) mà chỉ thể hiện thái độ của người nói đối với sự việc trong câu. Những từ ngữ này là thành phần tình thái.

? Vậy em hiểu thế nào là thành phần tình thái

- Tình thái là thành phần được dùng để thể hiện cách nhìn của người nói đối với sự việc được nói đến trong câu.

HS trình bày, nhận xét->Gv chốt

? HS đọc GN

? Lấy VD minh họa

HS phản biện->Gv chốt .

* Mục tiêu: Giúp HS nắm được những nét cơ bản về Thành phần cảm thán

* Nhiệm vụ: HS tìm hiểu ở nhà

* Phương thức thực hiện: trình bày dự án, hoạt động chung, hoạt động nhóm.

*Yêu cầu sản phẩm phiếu học tập, câu trả lời của HS.

*Cách tiến hành:

- Gv chuyển giao nhiệm vụ

Treo bảng phụVD phần II.

? Các từ gạch chân có chỉ sự vật sự việc không? Chúng có tham gia vào nòng cốt câu không?

? Các từ ” trời ơi”,”ồ” thể hiện thái độ tâm trạng gì?

? Các từ này có thể tách thành câu đặc biệt được không? Nếu được là loại câu nào?

- Hs tiếp nhận nhiệm vụ

+ HS đọc yêu cầu.

+ HS hoạt động cá nhân.

+ HS hoạt động cặp đôi.

+ HS thảo luận.

• Đại diện nhóm trình bày.
• Dự kiến TL:

+Không chỉ sự vật, sự việc mà biểu lộ thái độ, tình cảm. Không tham gia vào nòng cốt câu.

+ Có thể tách câu->câu đặc biệt (câucảm thán).

HS phản biện->Gv chốt

GV giảng: những từ trên được gọi là thành phần cảm thán.

? Vậy em hiểu thế nào là thành phần cảm thán?

Hđ cặp đôi:

? Điểm giống nhau của TPTT và TPCT là gì? Thế nào là thành phần biệt lập

Hs trình bày, phản biện

Gv chốt.

HS đọc phần GN? VD minh họa

HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP

* Mục tiêu: Giúp HS luyện kĩ năng làm bài: nhận diện TPTT, TPCT, kĩ năng sáng tạo

* Nhiệm vụ: HS tìm hiểubài tập/sgk

* Phương thức thực hiện: hoạt động cá nhân, hđchung, hoạt động nhóm

*Yêu cầu sản phẩm: Vở bài tập

*Cách thức tiến hành:

• Gv chuyển giao nhiệm vụ lần lượt từng yêu cầu bài tập
• Hs tiếp nhận và làm việc
• Yêu cầu sản phẩm: vở bài tập+ 1 số hs lên bảng làm
• Hs phản biện
• Gv: đánh giá, sửa, chốt

HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG

* Mục tiêu: Giúp HS vận dụng sáng tạo kiến thức đã học làm bài tập thực hành.

* Nhiệm vụ: HS tìm hiểu trên lớp

* Phương thức thực hiện: hoạt động cá nhân

*Yêu cầu sản phẩm: Vở bài tập của hs.

*Cách thức tiến hành:

• Gv chuyển giao nhiệm vụ
• Hs tiếp nhận nhiệm vụ và làm bài

? Viết một đoạn văn trình bày tác dụng của việc đọc sách với con người, trong đó có chứa 1 khởi ngữ và 1 thành phần biệt lập

? Hs trình bày, phản biện

Gv chốt.

HOẠT ĐỘNG 5: TÌM TÒI, MỞ RỘNG, SÁNG TẠO

* Mục tiêu: Giúp HS vận khắc sâu và mở rộng kiến thức về TPTT, TPCT

* Nhiệm vụ: HS tìm hiểu ở nhà

* Phương thức thực hiện : hoạt động cá nhân

*Yêu cầu sản phẩm Vở bài tập của hs.

*Cách thức tiến hành:

Gv chuyển giao nhiệm vụ

? vẽ sơ đồ tư duy hệ thống bài học

? tìm thành phần biệt lập đã học trong bài “Tiếng nói của văn nghệ”

• Hs tiếp nhận nhiệm vụ và làm bài
• Yêu cầu sản phẩm: vở bài tập-> giờ sau Gv kiểm tra.

I/ Thành phần tình thái

1. Ví dụ

2. Nhận xét

- Chắc, có lẽ là nhận định của người nói đối với sự việc được nói đến trong câu.

+ “Chắc:: thể hiện độ tin cậy cao.

+ “Có lẽ”: thể hiện độ tin cậy thấp.

->Thể hiện nhận định của người nói với sự việc được nói đến trong câu.

->Không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu.

-> Thành phần tình thái

3. GN/sgk

II/ Thành phần cảm thán

1. Ví dụ
2. Nhận xét

-“trời ơi”-> tiếc nuối; -“ồ” ->vui sướng

-> Biểu lộ thái độ t́nh cảm của người nói

-> Không tham gia diễn đạt nghĩa sự việc của câu

=> thành phần cảm thán.

1. GN(sgk)

III/ Luyện tập

1. Bài tập 1: Xác định TP tình thái, TP cảm thán.

- TP tình thái:

a) có lẽ c)chả lẽ

b) hình như

- TP cảm thán:

b) chao ôi.

2. Bài tập 2.

3. Bài tập 3.

- Chịu trách nhiệm cao nhất về độ tin cậy

Với lòng…hình như…anh nghĩ rằng.

* “ chiếc lược ngà” dùng “ chắc” biểu thị độ tin cậy cao của sự việc nói đến

HĐ của thầy và trò

ND(ghi bảng)

HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU:

* Mục tiêu:

- Tạo tâm thế hứng thú cho HS.

- Kích thích HS tìm hiểu những đặc điểm cơ bản của kiểu bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống

* Nhiệm vụ: HS nghiên cứu bài học.

* Phương thức thực hiện: Hđ cá nhân, hđ cả lớp.

* Yêu cầu sản phẩm: Hs suy nghĩ trả lời

* Cách tiến hành:

- GV chuyển giao nhiệm vụ

? Hãy kể một số sự việc hiện tượng trong cuộc sống mà em biêt

? Theo em sự việc nào đáng khen, sự việc nào đáng chê? Vì sao?

? Để làm rõ điều đó, chứng ta cần lập luận như thế nào để thuyết phục người nghe, người đọc?

-HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ, suy nghĩ và trả lời:

GV từ đó dẫn dắt vào bài học: NL là dùng luận cứ, luận chứng, luận điểm để làm sáng tỏ 1 vấn đề. Vấn đề NL rất trừu tượng có thể là một sự việc, hiện tượng đời sống đáng khen hoặc đáng chê ...

HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

* Mục tiêu: Giúp HS nắm được những nét cơ bản về bài Nl về một sự việc hiện tương trong đời sống

* Nhiệm vụ: HS tìm hiểu ở nhà và trên lớp

* Phương thức thực hiện: trình bày dự án, hoạt động chung, hoạt động nhóm.

* Yêu cầu sản phẩm: phiếu học tập, câu trả lời của HS

*Cách tiến hành:

- Gv chuyển giao nhiệm vụ

? VB bàn về vấn đề gì?

? VB có mấy phần? ý của mỗi phần là gì?

?Để làm rõ được những vấn đề đó t/ giả đã nêu ra = cách nào?

? Quan sát vào bài văn hãy cho biết tác giả đã trình bày vấn đề qua những luận điểm nào(có mấy luận điểm)?

? Những LĐ đó được thể hiện qua những luận cứ nào?

(GV gợi ý cụ thể trong từng luận điểm: Tác giả chỉ rõ bệnh lề mề có những biểu hiện gì ? Có phải trong trường hợp nào người mắc căn bệnh này cũng đến muộn không ? Vì sao ?)

? Tác giả đã đánh giá hiện tượng đó như thế nào?

? Nguyên nhân của bệnh lề mề là gì?

? Bệnh lề mề có thể gây ra những tác hại gì? Tác giả đã phân tích cụ thể tác hại đó qua những ý nào?

? theo tác giả chúng ta phải làm gì để chống lại căn bệnh đó?

? Nhận xét về bố cục của bài viết có mạch lạc và chặt chẽ không? Vì sao?

- Hs tiếp nhận nhiệm vụ

+ HS đọc yêu cầu.

+ HS hoạt động cá nhân.

+ HS hoạt động cặp đôi.

+ HS thảo luận.

• Đại diện nhóm trình bày.
• Dự kiến TL:

? " Bệnh lề mề"có phải là sự việc, hiện tượng xảy ra phổ biến trong đời sống không?

- Hs tiếp nhận nhiệm vụ

+ HS đọc yêu cầu.

+ HS hoạt động cá nhân.

+ HS hoạt động cặp đôi.

+ HS thảo luận.

• Đại diện nhóm trình bày.
• Dự kiến TL:

- Bệnh lề mề

- 3 phần:

+ MB( Đ1): Nêu vấn đề: thế nào là bệnh lề mề.

+ TB( Đ2,3,4): Nguyên nhân, biểu hiện, tác hại của bệnh lề mề.

+ KB(Đ5): Đấu tranh với bệnh lề mề- 1 biểu hiện của người có văn hoá.

Trả lời

- Dùng luận điểm, luận cứ, luận chứng cụ thể, xác đáng, rõ ràng

- 3 luận điểm:

LĐ1: Những biểu hiện của bệnh lề mề.

LĐ2: Nguyên nhân của bệnh lề mề.

LĐ3: Tác hại của bệnh lề mề.

* LĐ1: Biểu hiện của bệnh lề mề là coi thường giờ giấc(họp 8h thì 9h mới đến; giấy mời 14h thì 15h mới đến)

- Không-> việc riêng đúng giờ, việc chung đến muộn.

(ra sân bay... chắc không đến muộn bởi có hại ngay đến quyền lợi bản thân; nhưng đi họp...là việc chung có đến muộn cũng không thiệt hại gì đến mình)

Trả lời

- trở thành 1 thói quen có hệ thống, khó chữa, không sửa được.

* LĐ2: Nguyên nhân:

- Do thiếu tự trọng, chưa biết tôn trọng người khác.

- Quý trọng thời gian của mình mà không tôn trọng thời gian của người khác.

- Thiếu tinh thần trách nhiệm với công việc chung.

* LĐ3: Tác hại:

- Gây phiền hà cho tập thể(đi họp muộn không nắm được nội dung...dài thời gian).

- ảnh hưởng đến những người đến đúng giờ phải chờ đợi.

- Tạo ra một tập quán không tốt: phải ghi trừ hao thời gian trên giấy mời họp.

=> ý kiến của tác giả:

- Tôn trọng lẫn nhau.

- Tự giác tham gia đúng giờ.

- Thể hiện tác phong của người có văn hoá.

- Hợp lí, mạch lạc, chặt chẽ vì:

+ MB: nêu vấn đề(nêu sự việc hiện tượng cần bàn)

+ TB: dùng luận điểm, luận cứ, luận chứng để làm sáng tỏ vấn đề.

+ KB: bày tỏ ý kiến thái độ, gợi nhiều suy nghĩ cho người đọc.

Hs trả lời, phản biện

Gv giảng và chố

HĐ cặp đôi

? Qua tìm hiểu, em em hiểu thế nào là bài văn nghị luận về một sự việc hiện tượng trong đời sống, có yêu cầu gì về nội dung và hình thức của kiểu bài này

? Hs trả lời, phản biện

Gv chốt-> GN/sgk

? Hs đọc-> Gv khắc sâu.

HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP

*Mục tiêu: Giúp HS nắm được những nét cơ bản về bài Nl về một sự việc hiện tương trong đời sống

* Nhiệm vụ: HS tìm hiểu từ thực tế cuộc sống

* Phương thức thực hiện: hoạt động nhóm

* Yêu cầu sản phẩm: phiếu học tập, câu trả lời của HS.

*Cách thức thực hiện

GV chuyển giao nhiệm vụ

Hs tiếp nhận nhiệm vụ

+ Hđ cá nhân

+Hđ cặp đôi

+ Hđ nhóm

+ Cử đại diện trình bay

+ Hs phản biện

>GV chốt.

HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG

Mục tiêu: Giúp HS vận dụng sáng tạo kiến thức đã học làm bài tập thực hành.

Nhiệm vụ: HS tìm hiểu trên lớp

Phương thức thực hiện: Hoạt động cá nhân

Yêu cầu sản phẩm: Phiếu học tập.

Cách thức tiến hành:

• Gv chuyển giao nhiệm vụ
• Hs tiếp nhận nhiệm vụ và làm bài

? Kể một số sự việc hiện tượng đáng bàn ở địa phương em? Đáng chê hay đáng khen, chỉ ra những mặt lợi, hai, khen chê.

? Hs trình bày, phản biện

>Gv chốt.

HOẠT ĐỘNG 5: TÌM TÒI, MỞ RỘNG, SÁNG TẠO

*Mục tiêu: Giúp HS vận khắc sâu và mở rộng kiến thức về TPTT, TPCT

* Nhiệm vụ: HS tìm hiểu ở nhà

* Phương thức thực hiện: hoạt động cá nhân

* Yêu cầu sản phẩm: Phiếu học tậpcủa hs.

*Cách thức tiến hành:

Gv chuyển giao nhiệm vụ

? Tìm hiểu sự việc: vấn đề rác thải ở địa phương em

• Hs tiếp nhận nhiệm vụ và làm bài

Yêu cầu sản phẩm: phiếu học tập-> giờ sau Gv kiểm tra.

I. Tìm hiểu bài NL về một sự việc, hiện tượng đời sống.

1. Ví dụ: Văn bản “Bệnh lề mề”.

1. Nhận xét

- Vấn đề nghị luận: Bệnh lề mề->một vấn đề đáng suy nghĩ.

- 3 luận điểm:

LĐ1: Những biểu hiện của bệnh lề mề.

LĐ2: Nguyên nhân của bệnh lề mề.

LĐ3: Tác hại của bệnh lề mề.

- Bày tỏ ý kiến thái độ, gợi nhiều suy nghĩ cho người đọc.

=> Bố cục bài viết mạch lạc, chặt chẽ.

1. GN/sgk

II/ Luyện tập

Bài 1/21

- Hiện tượng xấu: sai hẹn, không giữ lời hứa, nói bậy, đua đòi, lười biếng, học tủ, quay cóp.

- Hiện tượng tốt: tấm gương học tốt, học sinh nghèo vượt khó, tinh thần hỗ trợ lẫn nhau.

2. Bài tập 2:

HĐ của thầy và trò

ND(ghi bảng)

HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU

* Mục tiêu:

- Tạo tâm thế hứng thú cho HS.

- Kích thích HS tìm hiểu những đặc điểm cơ bản của kiểu bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống

* Nhiệm vụ: HS nghiên cứu bài học.

* Phương thức thực hiện: Hđ cá nhân, hđ cả lớp.

* Yêu cầu sản phẩm: Hs suy nghĩ trả lời

* Cách tiến hành:

- GV chuyển giao nhiệm vụ

? Thế nào là nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống?

? Yêu cầu về hình thức, nội dung nghị luận về một hiện tượng đời sống?

-HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ, suy nghĩ và trả lời:

- Giáo viên nhận xét

HS hỏi: Bạn có biết cách làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống không? Tớ không biết. Chúng ta nhờ cô giáo giúp nhé!

GV từ đó dẫn dắt vào bài học: Các em ạ! Tiết học trước cô đã giúp các em làm quen và biết nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. Hôm nay, cô trò chúng ta tìm hiểu về cách làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống.

HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

*Mục tiêu: Giúp HS nắm được đề bài Nl về một sự việc hiện tương trong đời sống

* Nhiệm vụ: HS tìm hiểu ở nhà và trên lớp

* Phương thức thực hiện: trình bày dự án, hoạt động chung, hoạt động nhóm

* Yêu cầu sản phẩm: phiếu học tập, câu trả lời của HS.

*Cách tiến hành:

- Gv chuyển giao nhiệm vụ

* GV hướng dẫn HS tìm hiểu đề bài nghị luận.

- GV cho HS lần lượt đọc 4 đề bài - SGK 22.

Chia nhóm học sinh thảo luận: Hoạt động cập đôi (5 phút)

? Qua phần đọc, các em hãy cho biết cấu tạo của các đề bài? Các đề bài có điểm gì giống nhau ? Hãy chỉ ra những điểm giống nhau đó ?

? Trên cơ sở đó, mỗi em nghĩ ra một đề bài tương tự ?

• GV gợi ý thêm: Hãy xác định cấu tạo của đề bài ? Trên cơ sở đó so sánh điểm giống nhau ?

Học sinh tiếp nhận nhiệm vụ

Thảo luận trao đổi. Sau đó trình bày kết quả. Dự kiến trả lời

Giáo viên nhận xét, chốt

- GV lưu ý thêm cho HS: Phần nêu lên sự việc, hiện tượng:

🡪 Có đề cung cấp sẵn sự việc, hiện tượng dưới dạng một truyện kể, một mẩu tin để người làm bài sử dụng, có đề không cung cấp nội dung sẵn mà chỉ gọi tên, người làm bài phải trình bày, mô tả sự việc, hiện tượng đó.

Ví dụ: Vừa qua trường em có phát động phong trào: “Tết cho HS nghèo”. Hãy nêu suy nghĩ của em về việc ấy

* Hướng dẫn HS cách làm bài văn nghị luận.

*Mục tiêu: Giúp HS nắm được đề bài Nl về một sự việc hiện tương trong đời sống

* Nhiệm vụ: HS tìm hiểu ở nhà và trên lớp

* Phương thức thực hiện: trình bày dự án, hoạt động chung, hoạt động nhóm

* Yêu cầu sản phẩm: phiếu học tập, câu trả lời của HS.

*Cách tiến hành:

- Gv chuyển giao nhiệm vụ

- Cho HS đọc đề bài mục II - SGK 23.

+ Bước 1 : Hướng dẫn HS tìm hiểu đề và tìm ý.

Cách thức thực hiện

GV chuyển giao nhiệm vụ

Hs tiếp nhận nhiệm vụ

+ HHđ cá nhân

+Hđ cặp đôi

+ Hđ nhóm

+ Cử đại diện trình bày

+ Hs phản biện

GV chốt.

? Đề thuộc dạng văn nào? Đề nêu sự việc, hiện tượng gì? Nêu yêu cầu của đề bài?

? Những việc làm của Nghĩa, chứng tỏ em là người như thế nào?

? Vì sao Thành đoàn Hồ Chí Minh lại phát động phong trào học tập bạn Phạm Văn Nghĩa?

? Những việc làm của Nghĩa có khó không?

? Nếu mọi HS đều làm được như Nghĩa thì cuộc sống sẽ như thế nào?

- GV định hướng cho HS trả lời từng vấn đề.

- GV chốt lại các ý chính.

+ Bước 2: Hướng dẫn HS lập dàn bài.

- Cho HS đọc khung dàn ý - SGK 24.

- HS hướng dẫn HS cụ thể hoá các mục nhỏ thành dàn ý chi tiết theo các ý đã tìm ở trên.

? Phần mở bài, để giới thiệu hiện tượng Phạm Văn Nghĩa cần phải giới thiệu nội dung gì ?

? Phần thân bài cần đạt được những nội dung nào?

? Quan điểm của em về vấn đề này ra sao?

? Mục đích việc phát động của Thành đoàn là gì ?

? Hãy đánh giá việc làm của Nghĩa?

? Em sẽ khái quát như thế nào về tấm gương này ?

? Phần kết bài, em nên liên hệ bản thân như thế nào?

- Cho HS trình bày từ 2 - 3 ý kiến khác nhau.

- GV nhận xét, đánh giá.

+ Bước 3: Hướng dẫn HS viết bài.

- Cho HS xem lại bài đã chuẩn bị ở nhà.

- Gọi HS đọc đoạn văn đã được chuẩn bị. HS khác nhận xét, sửa chữa.

+ Bước 4: Hướng dẫn HS đọc lại bài viết đã sửa chữa.

- Sửa chữa lỗi chính tả, lỗi dùng từ, lỗi ngữ pháp.

- Chú ý liên kết mạch lạc giữa các câu trong đoạn văn và giữa các phân trong bài văn.

* GV củng cố lại bài, hướng dẫn HS rút ra nội dung ghi nhớ.

- GV củng cố lại nội dung chính.

? Muốn làm tốt bài văn nghị luận… cần chú ý điều gì ?

? Nêu dàn bài chung của bài văn nghị luận ?

- HS rút ra nội dung ghi nhớ - SGK 24.

- Gọi HS đọc lại toàn bộ phần ghi nhớ SGK.

HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP

*Mục tiêu: Giúp HS HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP, làm đề bài Nl về một sự việc hiện tương trong đời sống

* Nhiệm vụ: HS tìm hiểu từ thực tế cuộc sống * Phương thức thực hiện: hoạt động chung, hoạt động nhóm

* Yêu cầu sản phẩm: phiếu học tập, câu trả lời của HS.

*Cách thức thực hiện

GV chuyển giao nhiệm vụ

Hs tiếp nhận nhiệm vụ

+ H Hđ cá nhân

+ Hđ cặp đôi

+ Hđ nhóm

+ Cử đại diện trình bay

+ Hs phản biện

GV chốt.

* Hướng dẫn HS làm phần luyện tập.

- GV hướng dẫn HS cách làm.Yêu cầu học sinh đọc phần gợi ý SGK/25

HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG

*Mục tiêu: Giúp HS vận dụng sáng tạo kiến thức đã học làm bài tập thực hành. * Nhiệm vụ: HS tìm hiểu trên lớp và từ thực tế cuộc sống

* Phương thức thực hiện: Hoạt động cá nhân

* Yêu cầu sản phẩm: phiếu học tập, câu trả lời của HS.

* Cách thức tiến hành:

• Gv chuyển giao nhiệm vụ
• Hs tiếp nhận nhiệm vụ và làm bài

? Kể một số sự việc hiện tượng đáng bàn ở địa phương em? Đáng chê hay đáng khen, chỉ ra những mặt lợi, hai, khen chê.

? Hs trình bày, phản biện

Gv chốt.

HOẠT ĐỘNG 5: TÌM TÒI, MỞ RỘNG, SÁNG TẠO

*Mục tiêu: Giúp HS vận khắc sâu và mở rộng kiến thức về cách làm bài nghị luận về một sự việc, hiên tượng đời sống

* Nhiệm vụ: HS tìm hiểu ở nhà và từ thực tế cuộc sống

* Phương thức thực hiện: Hoạt động cá nhân

* Yêu cầu sản phẩm: Phiếu học tậpcủa hs.

*Cách thức tiến hành:

Gv chuyển giao nhiệm vụ

? Tìm hiểu sự việc: Hiện tượng học qua loa đối phó của một số học sinh hiện nay

• Hs tiếp nhận nhiệm vụ và làm bài
• Yêu cầu sản phẩm: phiếu học tập-> giờ sau Gv kiểm tra.

I. Đề bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống

1. Ví dụ: Các đề bài - SGK 22.

2. Nhận xét

* Cấu tạo của đề: Thường gồm hai phần.

- Phần nêu sự vật, hiện tượng.

- Mệnh lệnh của đề (Nêu suy nghĩ của mình, nêu nhận xét, suy nghĩ của mình, nêu ý kiến…)

*Điểm giống nhau : Đều đề cập đến những sự vật, hiện tượng của đời sống xã hội, đều yêu cầu người viết trình bày nhận xét, suy nghĩ…

* Các đề bài nghị luận khác

II. Cách làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống

1 .Ví dụ - SGK 23

2. Nhận xét

1. Tìm hiểu đề, tìm ý.

a. Loại đề: Nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống.

b. Hiên tượng, sự việc: Học tập Phạm Văn Nghĩa.

c. Yêu cầu: Nêu suy nghĩ về hiện tượng ấy.

d. Tìm ý

- Nghĩa là người biết thương mẹ, giúp đỡ mẹ trong việc đồng áng.

- Nghĩa là người biết kết hợp học và hành.

- Nghĩa là người biết sáng tạo, làm cái tời cho mẹ kéo nước đỡ mệt.

- Học tập Nghĩa là học yêu cha mẹ, học lao động, học cách kết hợp học và hành, học sáng tạo, làm những việc nhỏ mà có ý nghĩa lớn.

2. Lập dàn ý

a. Mở bài

- Giới thiệu hiện tượng Phạm Văn Nghĩa.

+ Phạm Văn Nghĩa là ai?

+ Làm việc gì?

- Nêu sơ lược ý nghĩa của tấm gương Phạm Văn Nghĩa: việc nhỏ, nghĩa lớn.

b. Thân bài

- Phân tích ý nghĩa việc làm.

+ Ý nghĩa của việc làm này là ở đâu + Đánh giá việc làm : Đúng hay sai? Mặt tích cực?

- Đánh giá ý nghĩa việc phát động của Thành đoàn.

+ Học tập tấm gương tốt.

c. Kết bài

- Khái quát ý nghĩa tấm gương Phạm Văn Nghĩa: Một con người chăm chỉ, có ý chí, có nghị lực.

- Liên hệ bản thân : Việc không khó, quyết tâm… có thể làm.

3. Viết bài

- Viết đoạn mở bài.

- Viết đoạn thân bài.

- Viết đoạn kết bài.

4. Đọc lại bài viết và sửa chữa.

5. Ghi nhớ - SGK 24

III. Luyện tập:

Đề bài: Lập dàn ý đề 4-SGK

* Mở bài:

- Giới thiệu hiện tượng Nguyễn Hiền.
- Nêu tóm tắt ý nghĩa của tấm gương Nguyên Hiền.
* Thân bài:

* Kết bài:
- Nêu ý nghĩa của tấm gương Nguyễn Hiền.
- Rút ra bài học cho bản thân.

I- Mở bài
- Giới thiệu về nhân vật Nguyễn Hiền 
II-Thân bài

a. Ý nghĩa tấm gương Nguyễn Hiền:

b. Nhận đinh, đánh giá.

- Phân tích ý nghĩa về tinh thần học tập của Nguyễn Hiền: Giới thiệu về hoàn cảnh của Nguyễn Hiền: nhà rất nghèo, phải xin làm chú tiểu trong chùa. Việc chính là quét lá và dọn dẹp vệ sinh.

- Tinh thần ham học và chủ động học tập của Hiền:

Nói về sự thông minh, ham học hỏi của cậu và những khó khăn khi học của Nguyễn Hiền:

+ Cậu rất thông minh và ham học. Những buổi thầy giảng kinh, cậu đều nép bên cửa lắng nghe, rồi chỗ nào chưa hiểu, cậu hỏi thầy giảng thêm.

+ Thấy Nguyễn Hiền thông minh, mau hiểu, thầy dạy cho cậu học chữ. Không có giấy, Nguyễn Hiền lấy lá để viết chữ, rồi lấy que xâu thành từng xâu ghim xuống đất. Mỗi ghim là mộtbài.
+ Nguyễn Hiền xin thầy đi thi: Dẫn chứng bằng đối thoại

- Đánh giá tinh thần học tập đó: Thái độ học tập nghiêm túc, luôn tìm tòi mày mò để học và để được học. Biết khả năng của bản thân và biết vận dụng đúng lúc để thử khả năng của mình => biết vận dụng khả năng.

-Nêu ý nghĩa của ý thức tự trọng:
+ Cách ứng xử của Hiền với vua: Nguyễn Hiền nêu ra lí lẽ và vua đành cho các quan mang võng lọng rước quan Trạng tí hon về kinh.
=> cho ta thấy sự thông minh của cậu

- Em học tập Nguyễn Hiền: Chăm chỉ học tập, kiên trì, vượt khó… để trở thành con ngoan, trò giỏi, người công dân có ích cho gia đình và xã hội

- Nêu ý nghĩa của ý thức tự trọng:

yêu cầu nhà vua có võng lọng với đầy đủ nghi thức đến đón mới chịu về.
III-Kếtbài:
- Nêu lên nhận định về nhân tài Nguyễn Hiền
- Khẳng định nhân tài Đất Việt có ý nghĩa như thế nào tuy rất nhỏ (tự hào về nhân tài Đất Việt)

HĐ của thầy và trò

ND(ghi bảng)

HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU

1. Mục tiêu:

- Tạo tâm thế hứng thú cho HS.

- Kích thích HS tìm hiểu về vai trò và tầm quan trọng của sách.

2. Phương thức thực hiện:

- Hoạt động cá nhân, HĐ chung cả lớp.

3. Sản phẩm hoạt động

- Trình bày miệng

4. Phương án kiểm tra, đánh giá

- Học sinh đánh giá.

- Giáo viên đánh giá.

5. Tiến trình hoạt động:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Giáo viên dán một số bức tranh trên bảng

? Các em quan sát những bức tranh trên và cho biết mỗi bức tranh trên nói về vấn đề gì?

? Địa phương em hiện nay có những sự việc hiện tượng nào đang diễn ra?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS nghe câu hỏi, quan sát tranh, trả lời miệng.

Bước 3: Dự kiến sản phẩm:

- Nội dung tranh:

Ảnh 1: ô nhiễm nguồn nước

Ảnh 2: tai nạn giao thông

Ảnh 3: học sinh chơi điện tử

Ảnh 4: vứt rác bừa bãi.

- Hiện tượng diễn ra ở địa phương

VD: cả 4 hiện tượng trên.

Bước 4: Báo cáo kết quả

Học sinh báo cáo kết quả trả lời của cá nhân.

Bước 5: Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá lẫn nhau

- Giáo viên nhận xét, đánh giá:

Những vấn đề nói trên đang diễn ra rất phổ biến ở nhiều nơi, nhiều địa phương. Vậy ở địa phương chúng ta, hiện tượng nào diễn ra phổ biến ? Hiện tượng ấy là tích cực hay tiêu cực? Làm thế nào để hạn chế tác hại của hiện tượng tiêu cực và phát huy tác dụng của hiện tượng tích cực ở địa phương mình? Tiết học này cô sẽ hướng dẫn các em đi tìm hiểu vấn đề đó.

HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI:

Hoạt động 1: Xác định những vấn đề có thể bàn luận ở địa phương.

* Mục tiêu: Giúp HS nắm được những sự việc hiện tượng đang diễn ra phổ biến ở địa phương mình.

* Nhiệm vụ: HS tìm hiểu ở nhà.

* Phương thức thực hiện: trình bày dự án, hoạt động chung, hoạt động nhóm.

* Yêu cầu sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng video (hoặc dự án nhóm), phiếu học tập, câu trả lời của HS.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ:

? Trình bày dự án nghiên cứu của nhóm về các vấn đề đang diễn ra ở địa phương?

2.Thực hiện nhiệm vụ:

- HS: trao đổi lại, thống nhất sản phẩm, trình bày các vấn đề đã chuẩn bị.

- GV: Quan sát, lựa chọn sản phẩm tốt nhất. (Sản phẩm có thể có hình ảnh minh họa)

- Dự kiến sản phẩm…

+ Vấn đề về môi trường

+ Vấn đề về quyền trẻ em

+ Vấn đề về an toàn giao thông

....

3. Báo cáo kết quả:

HS lên bảng trình bày kết quả chuẩn bị của nhóm, các nhóm khác nghe.

4. Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng

Hoạt động 2: Tìm hiểu cách viết về một trong các vấn đề trên.

* Mục tiêu: Giúp học sinh định hướng được cách làm bài văn bàn về một trong các vấn đề xã hội đang diễn ra ở địa phương.

* Nhiệm vụ: HS thực hiện yêu cầu của GV.

* Phương thức thực hiện: HĐ chung, thảo luận nhóm.

* Yêu cầu sản phẩm: phiếu học tập, trả lời miệng.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ:

Thảo luận nhóm 2 bàn (6 phút):

? Về nội dung vấn đề cần bàn luận cần có đặc điểm gì ?Khi đưa ra thực trạng của hiện tượng em cần đảm bảo yêu cầu nào? Ngôn ngữ trong bài viết cần ra sao?

? Về hình thức, bài nghị luận cần đảm bảo bố cục như thế nào? Hệ thống luận điểm, luận cứ cần đảm bảo yêu cầu gì?

2.Thực hiện nhiệm vụ:

- HS: trao đổi trong nhóm bàn thống nhất kết quả viết ra giấy.

- GV: Quan sát, lựa chọn sản phẩm tốt nhất.

- Dự kiến sản phẩm…

+ Vấn đề cần bàn luận phải có tính phổ biến...Khi bàn về thực trạng vấn đề cần đảm bảo khách quan, trung thực, không nên nói quá..Ngôn ngữ trong bài làm cần đơn giản, tường minh.....

+ Về hình thức: bài làm ba phần đầy đủ. Luận điểm, luận cứ rõ ràng...

3. Báo cáo kết quả:

HS lên bảng trình bày kết quả chuẩn bị của nhóm, các nhóm khác nghe.

4. Đánh giá kết quả:

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng.

HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP

Bài tập: Xây dựng dàn ý cho đề bài sau:

Trình bày suy nghĩ của em về hiện tượng vi phạm giao thông ở địa phương em.

* Mục tiêu: Hs xây dựng được dàn ý cho đề văn nghị luận về một vấn đề ở địa phương.

* Nhiệm vụ: HS đọc yêu cầu, trao đổi nhóm.

* Phương thức thực hiện: HĐ nhóm lớn (8 phút)

* Yêu cầu sản phẩm: Phiếu học tập lớn, vở ghi.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

Hãy xây dựng dàn ý sơ lược cho đề văn trên.

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

- Đọc, làm cá nhân, trao đổi với bạn trong nhóm.

- GV hướng dẫn HS.

- Dự kiến sản phẩm:

+ Mở bài:

Giới thiệu vấn đề trong đề bài

Đánh giá khái quát về hiện tượng ở địa phương trong đề bài.

+ Thân bài:

Thực trạng vi phạm giao thông ở địa phương: đi sai làn đường, đi quá tốc độ, đi xe máy, xe đạp điện không đội mũ bảo hiểm, vượt đèn đỏ, đi hàng ba...

Nguyên nhân: chủ quan: do người tham gia giao thông không nắm được luật giao thông, có người cố tình không thực hiện đúng...

Hậu quả: tai nạn giao thông, hỏng phương tiện đi lại, bị thương, chết, tốn kém tiền của , ảnh hưởng đến tinh thần...

Giải pháp khắc phục: nâng cao ý thức chấp hành luật giao thông, tuyên truyền, xử phạt...

+ Kết bài: Khái quát lại vấn đề

Đưa ra lời khuyên...

3. Báo cáo kết quả: HS trình bày kết quả chuẩn bị của nhóm, các nhóm khác nghe.

4. Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

->Giáo viên chốt kiến thức = bài làm của nhóm học sinh làm tốt nhất.

HOẠT ĐỘNG 3: VẬN DỤNG:

* Mục tiêu: HS biết vận dụng kiến thức đã học áp dụng vào cuộc sống thực tiễn.

* Nhiệm vụ: HS vận dụng kiến thức đã học để trả lời câu hỏi của GV.

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân

* Sản phẩm: Câu trả lời của HS

* Cách tiến hành:

1. Gv chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

? Để góp phần thực hiện tốt luật an toàn giao thông, em cần làm gì?

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ.

+ Nghe yêu cầu.

+ Trình bày cá nhân.

HOẠT ĐỘNG 5: TÌM TÒI, MỞ RỘNG, SÁNG TẠO:

* Mục tiêu: HS mở rộng vốn kiến thức đã học

* Nhiệm vụ: Về nhà tiếp tục tìm hiểu về những vấn đề khác ở địa phương em

* Phương thức hoạt động: cá nhân

* Yêu cầu sản phẩm: câu trả lời của HS vào trong vở.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

Ghi lại những sự việc ở địa phương mà em thấy diễn ra phổ biến.

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ Đọc yêu cầu.

+ Về nhà suy nghĩ trả lời.

1. Xác định những vấn đề có thể bàn luận ở địa phương:

a. Vấn đề môi trường:

- Hậu quả của việc phá rừng

- ô nhiễm bầu không khí

- Hậu quả của rác thải khó tiêu huỷ (bao bì ni lông, chai lọ bằng nhựa tổng hợp) đối với việc canh tác trên đồng ruộng ở nông thôn.

b. Vấn đề quyền trẻ em:

- Giúp đỡ trẻ em có hoàn cảnh khó khăn.

- Bạo hành trẻ em.

c. Vấn đề giao thông:

- Đi xe máy không đội mũ bảo hiểm

- Vượt đèn đỏ

- Tai nạn giao thông.

2. Xác định cách viết:

a. Yêu cầu về nội dung:

- Sự việc, hiện tượng mang tính phổ biến

- Trung thực, có tính xây dựng, không cường điệu

- Phân tích nguyên nhân phải đảm bảo tính khách quan và có sức thuyết phục

- Nội dung bài viết giản dị, dễ hiểu, tránh kiến thức sách vở dài dòng

b. Yêu cầu về hình thức:

- Bài viết phải đủ 3 phần: MB, TB, KB

- Bài viết phải có luận điểm, luận cứ, lập luận rõ ràng.

HĐ của thầy và trò

ND(ghi bảng)

HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU

1. Mục tiêu:

- Tạo tâm thế hứng thú cho HS.

- Kích thích HS tìm hiểu về vai trò và tầm quan trọng của sách.

2. Phương thức thực hiện:

- Hoạt động cá nhân, HĐ chung cả lớp.

3. Sản phẩm hoạt động

- Trình bày miệng

4. Phương án kiểm tra, đánh giá

- Học sinh đánh giá.

- Giáo viên đánh giá.

5. Tiến trình hoạt động:

*Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv viết các câu trên bảng:

1. Ôi, trời rét thế!

2. Cũng may mà bằng mấy nét vẽ, họa sĩ đã ghi xong lần đầu gương mặt người thanh niên.

3. Trâu ơi ta bảo trâu này

Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta.

4. Chính Hữu (tác giả của bài thơ "Đồng chí") tên thật là Trần Đình Đắc.

? Tìm thành phần biệt lập trong các câu trên.

? Hãy cho biết tên gọi của các thành phần biệt lập đó?

*Thực hiện nhiệm vụ

- HS nghe yêu cầu, thực hiện cuộc thi trên bảng.

- Trả lời miệng.

* Dự kiến sản phẩm:

- Ôi

- Cũng may

- Trâu ơi, này

- ( tác giả của bài thơ "Đồng chí")

Học sinh có thể chỉ ra được thành phần biệt lập đã học nhưng không chỉ ra được thành phần mà chưa được học.

*Báo cáo kết quả:

*Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

- Gv lấy những điều học sinh còn chưa biết rõ để vào bài học hôm nay.

HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hoạt động 1: Tìm hiểu đặc điểm và công dụng của thành phần gọi- đáp:

* Mục tiêu: Giúp HS nắm được những nét cơ bản về đặc điểm và công dụng của thành phần gọi- đáp.

* Nhiệm vụ: HS hoàn thành yêu cầu vào phiếu học tập.

* Phương thức thực hiện: hoạt động nhóm.

* Yêu cầu sản phẩm: phiếu học tập, câu trả lời của HS.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ:

+ YC HS đọc vd?

+ Phân tích cấu tạo ngữ pháp câu a, b, c?

+ Xác định vị trí của từ in đậm trong câu?

+ Các từ ngữ đó có tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu không? Vì sao?

2. Thực hiện nhiệm vụ:

- HS: Làm việc cá nhân, sau đó thống nhất kết quả trong nhóm

- GV: Quan sát, lựa chọn sản phẩm tốt nhất.

- Dự kiến sản phẩm:

+ Bộ phận in đậm ->đứng tr­ước CN (ko có qh C-V)

+ Không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa của câu.

+ Dùng để tạo lập, duy trì cuộc hội thoại.

3. Báo cáo kết quả: HS lên bảng trình bày kết quả chuẩn bị của nhóm, các nhóm khác nghe.

4. Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng

? Em hiểu thành phần gọi đáp là gì?

? Đặt câu có thành phần gọi- đáp?

- Yêu cầu học sinh đọc ghi nhớ sgk.

Gv chia học sinh làm bốn nhóm cùng chơi trò chơi sau:

Trong vòng 5 phút, nhóm viết ra những câu ca dao, hò vè, thơ có sử dụng thành phần gọi đáp và gạch chân dưới các thành phần đó. Đội nào viết được nhiều và đúng nhất sẽ giành chiến thắng.

- Hs thảo luận nhóm, viết ra giấy.

- Hs trình bày dán trên bảng, đọc và xác định

- Hs nhóm khác nhận xét.

- Gv nhận xét 4 nhóm, cho điểm

Hoạt động 2: Tìm hiểu đặc điểm và công dụng của thành phần phụ chú:

* Mục tiêu: Giúp HS nắm được những nét cơ bản về đặc điểm và công dụng của thành phần phụ chú.

* Nhiệm vụ: HS hoàn thành yêu cầu vào phiếu học tập.

* Phương thức thực hiện: hoạt động nhóm.

* Yêu cầu sản phẩm: phiếu học tập, câu trả lời của HS.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ:

GV gọi HS đọc các ví dụ

? Nếu l­ược bỏ các từ in đậm nghĩa của câu có thay đổi không? Vì sao?

? Trong câu a các từ ngữ in đậm đ­ược dùng để làm gì (chú thích cho từ ngữ nào)

? Trong câu b, cụm chủ vị in đậm được dùng để làm gì, chú thích điều gì?

2.Thực hiện nhiệm vụ:

- HS: Làm việc cá nhân, sau đó thống nhất kết quả trong nhóm

- GV: Quan sát, lựa chọn sản phẩm tốt nhất.

- Dự kiến sản phẩm:

- Khi bỏ các từ in đậm nghĩa của câu không thay đổi vì các từ đó không nằm trong cấu trúc cú pháp.

- Từ in đậm trong câu a chú thích : Đứa con gái đầu lòng của anh.

- Cụm chủ vị in đậm trong câu b chú thích cho suy nghĩ của nhân vật Tôi.

3. Báo cáo kết quả: HS lên bảng trình bày kết quả chuẩn bị của nhóm, các nhóm khác nghe.

4. Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng

? Thế nào là thành phần phụ chú của câu?

? Dấu hiệu nhận biết thành phần phụ chú, cấu tạo thành phần phụ chú?

GV: HS đọc ghi nhớ.

HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP

Bài tập 1:

* Mục tiêu: HS biết xác định được thành phần gọi - đáp trong văn cảnh cụ thể.

* Nhiệm vụ: HS nghe câu hỏi trả lời.

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân.

* Yêu cầu sản phẩm: Câu trả lời của HS; vở ghi.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

+ Đọc yêu cầu.

+ Xác định khởi ngữ trong các câu?

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

- Nghe và làm bt

3. Dự kiến sản phẩm:

a. Từ dùng để gọi: Này

b. Từ dùng để đáp: Vâng

2. Bài tập 2:

* Mục tiêu: HS biết xác định được thành phần gọi - đáp trong câu ca dao

* Nhiệm vụ: HS nghe câu hỏi trả lời.

* Phương thức thực hiện: HĐ nhóm cặp

* Yêu cầu sản phẩm: Phiếu học tập; vở ghi.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

+ Đọc yêu cầu bài tập.

+ xác định được thành phần gọi - đáp

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

- Nghe và làm bt

3. Dự kiến sản phẩm:

a. Cụm từ dùng để gọi: Bầu ơi

b. Đối tượng hướng tới của sự gọi: tất cả các thành viên trong cộng đồng người Việt

3. Bài tập 3:

* Mục tiêu: HS viết được một đoạn văn có sử dụng khởi ngữ.

* Nhiệm vụ: HS đọc yêu cầu, viết đv.

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân.

* Yêu cầu sản phẩm: vở ghi.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

+ Đọc yêu cầu bài tập.

+ Tìm thành phần phụ chú và nêu tác dụng của thành phần đó trong từng ví dụ

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

- Nghe và làm bt

3. Dự kiến sản phẩm:

a. TP phụ chú "kể cả anh" giải thích cho cụm từ "mọi người"

b. TP phụ chú "các thầy, cô giáo, các bậc cha mẹ, đặc biệt là những người mẹ" giải thích cho cụm từ "những người nắm giữ chìa khoá của cánh cửa này"

c. TP phụ chú "những người chủ thực sự của đất nước trong thế kỷ tới" giải thích cho cụm từ "lớp trẻ"

d. Các TP phụ chú và tác dụng của nó

- Thành phần phụ chú "có ai ngờ" thể hiện sự ngạc nhiên của nhân vật trữ tình "tôi"

- TP phụ chú " thương quá đi thôi" thể hiện tình cảm trìu mến của nhân vật trữ tình "tôi" với nhân vật "cô bé nhà bên"

HOẠT ĐỘNG 3: VẬN DỤNG

* Mục tiêu: HS biết vận dụng kiến thức đã học áp dụng vào cuộc sống thực tiễn.

* Nhiệm vụ: HS vận dụng kiến thức đã học về văn bản để trả lời câu hỏi của GV.

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân

* Sản phẩm: Câu trả lời của HS

* Cách tiến hành:

1. Gv chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

+ Tạo lập một cuộc hội thoại từ hai nhân vật trở lên trong đó có sử dụng thành phần gọi đáp phù hợp.

+ Từ đó rút ra bài học trong giao tiếp

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ.

+ Nghe yêu cầu.

+ Trình bày cá nhân

+ Dự kiến sp:

VD:

Mẹ: Con ơi con đã làm xong bài chưa?

Con: Dạ, thưa mẹ, con đã làm xong rồi ạ!

= > khi giao tiếp cần sử dụng thành phần gọi đáp cho phù hợp với lứa tuổi, thứ bậc trong gia đình...

HOẠT ĐỘNG 5: TÌM TÒI, MỞ RỘNG, SÁNG TẠO

* Mục tiêu: HS mở rộng vốn kiến thức đã học

* Nhiệm vụ: Về nhà tìm hiểu, liên hệ

* Phương thức hoạt động: cá nhân

* Yêu cầu sản phẩm: câu trả lời của HS vào trong vở.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

- Tìm thành phần gọi đáp và phụ chú trong những văn bản văn học mà em đã được học ở học kì 1.

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ Đọc yêu cầu.

+ Về nhà suy nghĩ trả lời.

I. Thành phần gọi- đáp

1. Ví dụ

2. Nhận xét

Này: dùng để gọi.

Th­ưa ông: dùng để đáp.

- Những từ này không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu-> chúng là các thành phần biệt lập.

- Công dụng:

+ Từ: Này dùng để tạo lập cuộc hội thoại.

+ Từ: Thư­a ông dùng để duy trì cuộc hội thoại.

3. Ghi nhớ: SGK

II. Thành phần phụ chú.

1.Ví dụ .

2. Nhận xét:

- Khi bỏ các từ in đậm nghĩa của câu không thay đổi vì các từ đó không nằm trong cấu trúc cú pháp.

- Từ in đậm trong câu a chú thích: Đứa con gái đầu lòng của anh

- Cụm chủ vị in đậm trong câu b chú thích cho suy nghĩ của nhân vật Tôi.

3. Ghi nhớ: SGK

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung

HĐ1. HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU:

* Mục tiêu:

- Tạo tâm thế hứng thú cho HS.

- Kích thích HS tìm hiểu về đặc điểm của bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí

* Nhiệm vụ: HS theo dõi và thực hiện yêu cầu của GV.

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân, HĐ cả lớp.

* Yêu cầu sản phẩm: HS suy nghĩ trả lời.

* Cách tiến hành:

- GV chuyển giao nhiệm vụ:

Đê 1: Suy nghĩ về hiện tượng ô nhiễm môi trường ở địa phương em.

Đề 2: Tác hại của tệ nạn xã hội.

Đề 3: Bàn về vấn đề thực phẩm bẩn hiện nay.

Đề 4: Suy nghĩ về lòng biết ơn.

? Em hãy cho biết các đề trên đề nào thuộc kiểu bài nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống?

- Dự kiến TL:

+ Đề 1,2,3: Nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống

+ Đề 4: ?

? Đặc điểm bài văn nghị luận về một sự việc đời sống?

- Dự kiến TL: Bàn về sự việc, hiện tượng xảy ra trong đời sống hàng ngày của con người.

* GV chốt lại và dẫn dắt vào bài: Đề 4 có phải là dạng bài nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống không? Bài học hôm nay cô và các em sẽ tìm hiêu để có được câu trả lời.

HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI.

* Mục tiêu: Giúp học sinh tìm hiểu về một vấn đề tư tưởng đạo lí

* Nhiệm vụ: HS thực hiện yêu cầu của GV.

* Phương thức thực hiện: HĐ chung, Thảo luận nhóm, Hoạt động cặp đôi.

* Yêu cầu sản phẩm: vở ghi HS.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ:

THẢO LUẬN NHÓM(3p)

a. Cho biết văn bản trên bàn về vấn đề gì?

b. Văn bản trên chia làm mấy phần, chỉ ra nội dung từng phần và mối quan hệ của chúng với nhau.

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ HS đọc yêu cầu.

+ HS hoạt động cá nhân.

+ HS thảo luận.

- Đại diện trình bày.

- Dự kiến TL:

a. Văn bản bàn về vấn đề vai trò của tri thức và người trí thức trong đời sống xã hội.

b. Chia làm ba phần:

+ Phần mở bài(đoạn 1): đặt vấn đề tri thức là sức mạnh

+ Phần thân bài (đoạn văn 2,3): Chứng minh tri thức đúng là sức mạnh trong công việc và khẳng định tri thức là sức mạnh cách mạng.

+ Phần kết bài(đoạn còn lại): Phê phán những người không biết quý trọng tri và sử dụng tri thức không đúng mục đích.

⇒ Mối quan hệ giữa các thành phần là chặt chẽ, cụ thể:

- Phần mở bài: nêu vấn đề

- Phần thân bài: Lập luận chứng minh vấn đề

- Phần kết bài: Mở rọng vấn đề để bàn luận

- 2 HS phản biện.

- GV đánh giá quá trình thảo luận nhóm, đánh giá sản phẩm của HS.

- GV chốt kiến thức

HĐ cá nhân

?Chỉ ra các câu mang luận điểm chính trong bài. Các luận điểm ấy đã diễn đạt được rõ ràng , dứt khoát ý kiến của người viết chưa?

HS hoạt động cá nhân => trình bày kết quả.

Dự kiến TL:

* Các câu mang luận điểm trong bài:

- 2 câu đầu tiên của đoạn mở bài

- Câu đầu tiên của đoạn thứ 2: đúng là tri thức là sức mạnh.

- 2 câu kết của đoạn 2

- câu mở đoạn 3

- câu mở đoạn 4 và câu kết đoạn 4

Cụ thể:

Nhà khoa học... sức mạnh.

Sau này Lê Nin... được sức mạnh.

Tri thức đúng là sức mạnh.

Rõ ràng người có... làm nổi.

Tri thức ... cách mạng.

Tri thức... quý trọng tri thức.

Họ không ... trên mọi lĩnh vực.

⇒ Các luận điểm trên đã diễn đạt được rõ ràng, dứt khoát ý kiến của người viết. Nói cách khác, người viết muốn tô đậm, nhấn mạnh hai ý:

- Tri thức là sức mạnh

- Vai trò to lớn của người tri thức trên mọi lĩnh vực của đời sống.

HĐ cá nhân

? Văn bản trên đã sử dụng phép lập luận chính nào? Cách lập luận có thuyết phục không?

Dự kiến TL:

- Phép lập luận chứng minh là chủ yếu.

- Thuyết phục mọi người bởi đẫn chứng rõ ràng, cụ thể

GV chốt: Với phép lập luận chứng minh này có sức thuyết phục vì đã giúp cho người đọc nhận thức được vai trò của tri thức và vai trò người trí thức đối với sự phát triển, tiến bộ của xã hội, phê phán tư tưởng không biết trọng tri thức dùng sai mục đích. Vì vậy, nó mang tầm vóc là một vấn đề tư tưởng đạo lí của cả xã hội.

HĐ cặp đôi

? Qua đây em hiểu thế nào là bài văn nghị luận về tư tưởng, đạo lí ? Theo em muốn làm nổi bật một vấn đề tư tưởng đạo lí bằng cách nào? Về hình thức đảm bảo yêu cầu gì?

HS hoạt động cá nhân => Hoạt động cặp đôi => trình bày kết quả.

* Dự kiến TL:

- Nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí là bàn về một vấn đề thuộc lĩnh vực tư tưởng, đạo đức, lối sống.

• Giải thích, chứng minh, so sánh, đối chiếu, phân tích.

? Về hình thức bài viết phải đảm bảo yêu cầu gì?

• Có bố cục 3 phần, luận điểm đúng đắn rõ ràng, lời văn chính xác, sinh động.

Thảo luận nhóm(3p)

? Qua bài học này em cho biết bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí khác với bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống như thế nào?

HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ HS đọc yêu cầu.

+ HS hoạt động cá nhân.

+ HS thảo luận.

- Đại diện trình bày.

- Dự kiến TL:

• Nghị luận sự việc, hiện tượng đời sống là xuất phát từ thực tế đời sống (sự việc, hiện tượng) mà nêu ra những vấn đề tư tưởng.
• Nghị luận tư tưởng đạo lí: dùng lập luận giải thích, chứng minh phân tích... để làm sáng tỏ các tư tưởng đạo lí quan trọng đối với đời sống con người.

* Mục tiêu: Giúp học sinh bước đầu nhận dạng được kiểu bài nghị luận Xh về một vấn đề tư tưởng đạo lí

* Nhiệm vụ: HS thực hiện yêu cầu của GV.

* Phương thức thực hiện: HĐ chung, Thảo luận nhóm, Hoạt động cặp đôi.

* Yêu cầu sản phẩm: vở ghi HS.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ:

THẢO LUẬN NHÓM(3p)

a.Cho biết văn bản trên thuộc loại nghị luận nào?

b. Văn bản nghị luận về vấn đề gì? Chỉ ra luận điểm chính của nó?

c.Phép lập lập luận chính trong bài văn là gì? Cách lập luận trong bài có sức thuyết phục như thế nào?

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ HS đọc yêu cầu.

+ HS hoạt động cá nhân.

+ HS thảo luận.

- Đại diện trình bày.

- Dự kiến TL:

a. Văn bản thuộc loại nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí

b, văn bản bàn về giá trị của thời gian

* Luận điểm:

-Thời gian là sự sống

- Thời gian là thắng lợi

- Thời gian là tiền

- Thời gian là tri thức

C, Phép lập luận chủ yếu của văn bản là phân tích và chứng minh

Cách lập luận này có sức thuyết phục , giản dị và dễ hiểu

HS phản biện

GV chốt lại

HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG

* Mục tiêu: HS biết vận dụng kiến thức đã học áp dụng vào cuộc sống thực tiễn.

* Nhiệm vụ: HS vận dụng kiến thức đã học về đặc điểm của bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân

* Sản phẩm: Câu trả lời của HS

* Cách tiến hành:

1. Gv chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

Từ việc tìm hiểu ở trên hãy xác định đề 4 trong phần KĐ thuộc kiểu bài nghị luận nào? Nêu một vài vấn đề tư tưởng đạo lí của con người trong cuộc sống

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ.

+ Nghe yêu cầu.

+ Trình bày cá nhân: Đề 4 thuộc kiểu nghị luận về vấn đề tư tưởng đạo lí

*Một số vấn đề tư tưởng đạo lí của con người: Đạo lí uống nước nhớ nguồn, lá lành đùm lá rách...

- GV chốt:

HOẠT ĐỘNG 5: TÌM TÒI, MỞ RỘNG, SÁNG TẠO

* Mục tiêu: HS mở rộng vốn kiến thức đã học

* Nhiệm vụ: Về nhà tìm hiểu, liên hệ

* Phương thức hoạt động: cá nhân

* Yêu cầu sản phẩm: câu trả lời của HS vào trong vở.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

Tìm và đọc một số đoạn văn, bài văn thuộc thể loại nghị luận về vấn đề tư tưởng đạo lí

+ Đọc yêu cầu.

+ Về nhà suy nghĩ trả lời.

I- Tìm hiểu bài nghị luận về vấn đề tư tưởng, đạo lí.

1. Ví dụ: văn bản: ‘Tri thức là sức mạnh”.

2. Nhận xét

- Văn bản bàn về vấn đề vai trò của tri thức và người trí thức trong đời soonga xã hội..

- Mở bài: nêu vấn đề.

- Thân bài: lập luận, chứng minh vấn đề.

- Kết bài: mở rộng bàn luận vấn đề.

*Nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí là bàn về một vấn đề thuộc lĩnh vực tư tưởng, đạo đức, lối sống.

• - Giải thích, chứng minh, so sánh, đối chiếu, phân tích.
• - Có bố cục 3 phần, luận điểm đúng đắn rõ ràng, lời văn chính xác, sinh động.

3. Ghi nhớ:

II. Luyện tập:

HĐ của thầy và trò

ND(ghi bảng)

HĐ 1. HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU:

* Mục tiêu:

- Tạo tâm thế hứng thú cho HS.

- Kích thích HS tìm hiểu về cách liên kết câu và liên kết đoạn văn trong tạo lập văn bản.

* Nhiệm vụ: HS theo dõi, quan sát và thực hiện yêu cầu của GV.

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân, HĐ cả lớp.

* Yêu cầu sản phẩm: HS suy nghĩ trả lời.

* Cách tiến hành:

- GV chuyển giao nhiệm vụ:

+ GV chiếu 1 đoạn văn, yêu cầu học sinh đọc và thực hiện yêu cầu:

Cắm bơi một mình trong đêm(1). Đêm tối bưng không nhìn rõ mặt đường(2). Trên con đường ấy, chiếc xe lăn bánh rất êm(3). Khung xe phía cô gái ngồi lồng đầy bóng trăng(4). Trăng bồng bềnh nổi lên qua dãy Pú Hồng(5). Dãy núi này có tính chất quyết định đến gió mùa đông bắc nước ta(6). Nước ta bây giờ là của ta rồi, cuộc đời đã bắt đầu hửng sáng(7).

? Nêu nội dung của đoạn văn trên?

-Dự kiến trả lời: Mỗi câu nói về một sự việc khác nhau, không hướng vào một chủ đề nào.

?Em thấy đoạn văn trên có sự liên kết với nhau không? vì sao?

- Dự kiến TL: Các câu trong đoạn văn trên nối tiếp nhau bằng những phương thức liên kết hình thức (câu trước với câu sau có từ ngữ được lặp lại). Nhưng nội dung của các câu lại hướng về những đề tài, chủ đề khác nhau. -->Nội dung lủng củng, rời rạc, khó hiểu.

? Vậy để nội dung đoạn văn hay, dễ hiểu và có sự liên kết chặt chẽ ta phải làm thế nào?

-Dự kiến TL: Các yếu tố liên kết hình thức phải gắn bó chặt chẽ với sự liên kết về mặt nội dung (các câu trong đoạn văn phải cùng hướng tới một chủ đề).

GV dẫn dắt vào bài: Vậy làm thế nào để liên kết câu và liên kết đoạn văn về nội dung và hình thức cô và các em sẽ tìm hiểu qua tiết học ngày hôm nay…

HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

* Mục tiêu: Giúp HS nắm được thế nào là liên kết về nội dung và hình thức.

* Nhiệm vụ: HS tìm hiểu ở nhà các câu hỏi sgk:

- Câu hỏi 1: ? Đ/v bàn về vấn đề gì? chủ đề ấy có quan hệ ntn với chủ đề chung của VB?(Nhớ lại nd văn bản cho biết văn bản bàn về vấn đề nào?)

- Câu hỏi 2: ?Cách phản ứng với thực tại có mqh ntn với tiếng nói văn nghệ?Từ đó em thấy chủ đề đoạn văn và chủ đề văn bản có mqh ntn?

-Câu hỏi 3: ? Nội dung chính của mỗi câu trong đ/v? những nội dung ấy có quan hệ ntn với chủ đề đ/v? Nêu nhận xét về trình tự sắp xếp các câu trong đoạn văn?

?Rút ra nhận xét gì về sự liên kết nội dung giữa các câu trong một đoạn văn hay giữa các đoạn văn trong một văn bản?

-Câu hỏi 4: ?Mối quan hệ chặt chẽ về nội dung giữa các câu trong đ/v được thể hiện = những biện pháp nào? ( chỉ rõ từ ngữ biểu hiện?)

? Qua tìm hiểu, em thấy việc liên kết giữa các câu trong một đoạn văn về hình thức thường thông qua những phép nào?

* Phương thức thực hiện: trình bày dự án, hoạt động chung, hoạt động nhóm.

* Yêu cầu sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của HS.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ: trình bày dự án1,2,3,4.

- Dự kiến TL:

N1: - Đoạn văn bàn về vấn đề: cách người nghệ sĩ phản ánh thực tại.

- Chủ đề của văn bản:Bàn về tiếng nói văn nghệ.

N2:- Là 1 phần tạo lên tiếng nói văn nghệ.

- Quan hệ bộ phận và toàn bộ.

N3:- (1) Tp’ nghệ thuật phẩn ánh thực tại

(2) Khi phản ánh thực tại, nghệ sĩ muốn nói lên một điều mới mẻ

(3) Cái mới mẻ ấy là lời gửi của người nghệ sĩ.

- ND các câu này đều hướng vào chủ đề của đoạn văn.

- Trình tự các ý hợp lôgic

N4:- Lặp từ: tác phẩm.

- Dùng từ cùng trường liên tưởng:

tác phẩm - nghệ sĩ .

- Phép thế từ: nghệ sĩ - anh.

- Dùng từ đồng nghĩa: cái đã có rồi - những vật liệu mượn ở thực tại.

- Dùng quan hệ từ: nhưng.

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

-Trình bày theo nhóm (các nhóm 1,2,3 lên trình bầy sản phẩm)

+ Sau mỗi nhóm trình bày.

+ Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

sau khi 3 nhóm trình bầy sản phẩm Gv chốt kiến thức liên kết về nội dung.

-HS nhóm 4 trình bầy sản phẩm xong GV chốt kiến thức liên kết về hình thức.

-GV chốt kiến thức sang phần nội dung ghi bản và kết luận đây cũng là ội dung phần ghi nhớ sgk/43

? Một bạn đọc to nội dung phần ghi nhớ trong sgk.

GV quay trở lại phần khởi động, chiếu lại đoạn văn và chữa: Qua tìm hiểu phần lí thuyết chúng ta thấy đoạn văn trên mới có sự liên kết về hình thức qua phép lặp từ ngữ mà chưa có sự liên kết về nội dung(mỗi câu nói về một sự vc khác nhau) vì vậy đoạn văn trên không phải là một đoạn văn hoàn chỉnh mà chỉ là một chuỗi các câu lộn xộn.

?Hãy đọc ghi nhớ?

HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP

* Mục tiêu: Vận dụng hiểu biết kiến thức về liên kết câu và liên kết đoạn văn để làm các bài tập.

* Nhiệm vụ: HS hoạt động cá nhân; hoạt động cặp đôi; HSvề nhà làm.

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân, HĐ cặp đôi.

* Yêu cầu sản phẩm: Câu trả lời của HS; vở bài tập.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

-Các bài tập trong sgk

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ Nghe và hoạt động cá nhân rồi hoạt động căp đôi trả lời câu 1.

+ Về nhà làm câu 2.

- GV nhận xét câu trả lời 1 của HS.

- GV hướng dẫn HS về nhà làm câu 2.

1.* Chủ đề đ/v: Khẳng định năng lực trí tuệ con người Việt Nam, những hạn chế cần khắc phục

* Nội dung các câu trong đoạn văn đều tập trung vào chủ đề ấy

* Trình tự sắp xếp hợp lý của các ý trong câu

- Mặt mạnh của trí tuệ VN

- Những điểm hạn chế

- Cần khắc phục hạn chế để đáp ứng sự phát triển của nền kinh tế mới

2. Các câu được LK

- Bản chất trời phú ấy (2) - (1): phép đồng nghĩa

- Nhưng (3), (2): phép nối

- ấy là (4), (5): phép lặp

- Lỗ hổng (4), (5): phép lặp

- Thông minh (5), (1): phép lặp

HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG

* Mục tiêu: HS biết vận dụng kiến thức đã học áp dụng vào làm các bài tập cũng như khi viết văn, hay trong lời ăn tiếng nói hàng ngày.

* Nhiệm vụ: HS vận dụng kiến thức đã học về liên kết câu và liên kết đoạn văn để trả lời câu hỏi của GV.

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân

* Sản phẩm: Câu trả lời của HS

* Cách tiến hành:

1. Gv chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

? Tại sao phải liên kết câu, liên kết đoạn văn?

?Liên kết về nội dung và liên kết về hình thức là như thế nào?

- 3 HS trả lời.

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ.

+ Nghe yêu cầu.

+ Trình bày cá nhân.

- GV chốt:

- Các câu có LK => mới có đ/v hoàn chỉnh

- Các đ/v liên kết => mới có văn bản hoàn chỉnh

* Các loại LK

- LK nội dung: Là quan hệ đềtài và lôgic

+ Các câu trong đ/v tập chung làm rõ chủ đề

+ Dấu hiệu nhận biết là trình tự sắp xếp hợp lý các câu

- LK hình thức: Là cách sử dụng những từ ngữ cụ thể có tác dụng nối câu với câu, đoạn với đoạn.

Dấu hiệu: là phép lặp từ ngữ, phép nối, phép thế,các từ ngữ đồng nghĩa, gần nghĩa, trái nghĩa, đại từ …

HOẠT ĐỘNG5: TÌM TÒI, MỞ RỘNG, SÁNG TẠO

* Mục tiêu: HS mở rộng vốn kiến thức đã học

* Nhiệm vụ: Về nhà tìm hiểu, liên hệ

* Phương thức hoạt động: cá nhân

* Yêu cầu sản phẩm: câu trả lời của HS vào trong vở.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

? Viết một đoạn văn khoảng 6 câu nói về chủ đề học tập, trong đó có sử dụng phếp nối, phép thế và dùng từ trái nghĩa để liên kết câu (chỉ rõ).

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ Về nhà suy nghĩ trả lời.

+ Nắm nd bài.

+ Chuẩn bị “ Luyện tập liên kết”

I. Khái niệm liên kết

1. Ví dụ:

2. Nhận xét:

-Về nội dung:

+ các câu trong một đoạn văn, các đoạn văn trong một văn bản phải cùng hướng đến chủ đề chung của đoạn văn hay văn bản.

+ Các câu, các đoạn phải đc sắp xếp theo một trình tự hợp lí, lôgic.

-Về hình thức:

Liên kết bằng phép lặp từ ngữ, phép thế, phép nối, dùng từ cùng trường liên tưởng, từ đồng nghiã- trái nghĩa,....

3. Ghi nhớ: sgk/43

HĐ của thầy và trò

ND(ghi bảng)

HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU

*Mục tiêu:

- Tạo tâm thế hứng thú cho HS

* Nhiệm vụ: HS lắng nghe câu hỏi và thực hiện yêu cầu của GV

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân, HĐ cả lớp.

* Yêu cầu sản phẩm: HS suy nghĩ trả lời

* Cách thức tiến hành:

- GV chuyển giao nhiêm vụ:

?GV đưa đoạn văn và yêu cầu HS xác định các phép liên kết trong đoạn văn?

HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

* Mục tiêu: Giúp HS nhớ lại các phép liên kết câu, liên kết đoạn văn.

* Nhiệm vụ: HS học bài ở nhà.

* Phương thức thực hiện: Cá nhân trình bày,

* Yêu cầu sản phẩm:Câu trả lời của HS.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ:

? Thế nào là liên kết câu và liên kết đoạn văn?

-Các đoạn văn trong một văn bản cũng như các câu văn trong một văn bản phải liên kết chặt chẽ với nhau về nội dung và hình thức.

? Tại sao phải liên kết đoạn văn?

-Các câu liên kết với nhau mới tạo ra một đoạn văn hoàn chỉnh về nội dung và hình thức, nếu không cũng chỉ là một chuỗi câu hỗn hợp không thông báo được nội dung trọn vẹn.

- Các đoạn văn đó liên kết với nhau mới có một văn bản hoàn chỉnh, nếu không cũng chỉ là tập hợp các đoạn văn hỗn độn.

HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ: Cá nhân trả lời.

? Chú ý vào cả hai ví dụ sau:

• Mùa thu đã về. Nắng thu vàng óng trải dài trên những con đường làng. Gió thu nhè nhẹ thoang thoảng mùi hương cốm…
• Các bạn học sinh đang đến trường.Cây đa cổ thụ đầu làng bốn mùa xanh tốt. Không hiểu sao cá chết trắng cả ao. Con cò bỗng ngẩng lên ngơ ngác.

? Trong 2 ví dụ trên nội dung nào được coi là đoạn văn, ví dụ nào không được coi là đoạn văn?

• Ví dụ 1: là đoạn văn hoàn chỉnh, vì:

+ Chủ đề nói về mùa thu với những đặc điểm của nó.

+ Hình thức: lặp từ thu trong câu 2, 3.

• Ví dụ 2: Không phải là đoạn văn mà là một chuỗi câu hỗn độn không thông báo vấn đề hoàn chỉnh, mỗi câu nói về một vấn đề không liên quan đến nhau. Về hình thức...

GV: Nếu tách riêng từng câu thì mỗi câu đều đúng ngữ pháp, có nghĩa. Nhưng đứng cạnh nhau thì chúng lại trở nên hỗn độn.

HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP

* Mục tiêu: Giúp HS nhớ lại các phép liên kết câu, liên kết đoạn văn.

* Nhiệm vụ: HS học bài ở nhà.

* Phương thức thực hiện: Cá nhân trình bày,

* Yêu cầu sản phẩm:Câu trả lời của HS.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

? Đọc và nêu yêu cầu bài tập?

• Chỉ ra phép liên kết câu và liên kết đoạn trong từng trường hợp .

? Muốn thực hiện được yêu cầu này ta phải làm gì?

- Về hình thức: Các câu, các đoạn liên kết với nhau nhờ từ ngữ nào qua phép liên kết nào?

? Căn cứ vào đó em hãy thực hiện yêu cầu bài tập?

1. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ

? Học sinh đọc và nêu yêu cầu bài tập?

? Cho học sinh thảo luận và thực hiện yêu cầu bài tập.

Gợi ý:

• Các cặp từ trái nghĩa:

Thời gianvật lí Thời gian tâm lí

Vô hình hữu hình.

Giá lạnh nóng bỏng

Thẳng tắp hình tròn

đều đặn lúc nhanh lúc chậm.

Đọc bài tập 3? Yêu cầu bài tập?

• Chỉ ra lỗi về liên kết nội dung của đoạn văn?

? Cho biết nội dung thông báo của đoạn văn?

• Không nêu được vì mỗi câu nói đến một đối tượng khác nhau.

? Vậy muốn cho các câu tập trung làm rõ chủ đề ta phải làm bằng cách nào?

• Thêm một số từ ngữ hoặc câu để thiết lập liên kết chủ đề giữa các câu.

? Căn cứ vào đó em hãy thực hiện?

1. Cắm đi một hình trong đêm. Trận địa pháo đại đội 2 của anh ở phía bãi bồi bên một dòng sông. Anh chợt nhớ hồi đầu mùa lạc hai bố con anh cùng viết đơn xin ra mặt trận. Bây giờ, mùa thua hoạch lạc đã vào chặng cuối.
2. Thêm trạng ngữ chỉ thời gian vào đầu câu 2 để làm rõ mối quan hệ thời gian giữa các sự kiện.

.. suốt hai năm anh ốm nặng, chị làm quần quật...

Bài tập 4: Gợi ý về nhà:

1. Dùng từ không thống nhất: nó- chúng.
2. Dùng từ không cùng nghĩa như trên: văn phòng- hội trường.

HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG

Mục tiêu: HS biết vận dụng kiến thức đã học áp dụng vào cuộc sống thực tiễn.

Nhiệm vụ: HS biết vận dụng kiến thức đã học về phép liên kết câu, liên kết đoạn văn để làm bài tập.

Phương thức thực hiện: Cá nhân trình bày,

Yêu cầu sản phẩm:Câu trả lời của HS.

Cách tiến hành

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

?Viết một đoạn văn có sử dụng phép liên kết câu.

1. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ

HOẠT ĐỘNG 5: TÌM TÒI, MỞ RỘNG, SÁNG TẠO

Mục tiêu: HS mở rộng vốn kiến thức đã học.

Nhiệm vụ: Về nhà tìm hiểu, liên hệ

Phương thức thực hiện: Cá nhân trình bày,

Yêu cầu sản phẩm:Câu trả lời của HS vào vở

Cách tiến hành

GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

? Tìm phép liên kết câu trong trong một số đoạn văn, đoạn thơ đã học.

1. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ

Đọc yêu cầu

Về nhà suy nghĩ trả lời.

I- Lý thuyết

1. Liên kết nội dung

2. Liên kết hình thức.

II. Luyện tập

ập

Bài tập 1/49.

a) Liên kết câu: Câu 1, 2 ở đoạn 1 liên kết bằng phép lặp: “trường học”

- Đoạn 1 và 2 được liên kết bằng phép thế.

b) Liên kết câu: bằng phép lặp:"văn nghệ”. Liên kết đoạn bằng phép phép lặp: sự sống, văn nghệ.

1. Liên kết phép lặp: Thời gian, con người.
2. Liên kết trái nghĩa: yếu đuối- mạnh mẽ, hiền lành- ác.

Bài tập 2

Bài tập 3.

Bài tập 4

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung (ghi bảng)

HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU(3 phút)

1. Mục tiêu:

- Tạo tâm thế hứng thú cho HS.

- Kích thích HS t?m hiểu về mùa xuân, cảm xúc của người nghệ sĩ về mùa xuân.

HĐ cá nhân, HĐ cả lớp.

2. Phương thức thực hiện:

- Hoạt động cá nhân, cả lớp

- PP nêu vấn đề

3. Sản phẩm hoạt động

- HS trả lời miệng

4. Phương án kiểm tra, đánh giá

- Học sinh đánh giá.

- Giáo viên đánh giá.

5. Tiến trình hoạt động:

*Chuyển giao nhiệm vụ

- Em hãy kể tên những tác phẩm văn học viết về đề tài mùa xuân? Em thích nhất bài thơ nào? Vì sao em thích?

*Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh tìm hiểu, trả lời:

- Giáo viên: Quan sát hướng dẫn…

- Dự kiến sản phẩm: Mùa xuân chín - Hàn Mặc Tử, Mùa xuân xanh- Nguyễn Bính…Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải...

Mùa xuân luôn là đề tài bất tận của thi ca. Dưới con mắt của các thi sĩ, mùa xuân hiện lên có màu sắc có âm thanh sống động. Em thích nhất bài thơ MXNN bởi nó cho thấy vẻ đẹp mùa xuân cùng cảm xúc cuả con người …

*Báo cáo kết quả: Mùa xuân chín- Hàn Mặc Tử, Mùa xuân xanh - Nguyễn Bính… Mùa xuân nho nhỏ.

Em thích nhất là bài Mùa xuân nho nhỏ vì bài thơ có âm điệu trong sáng, ngọt ngào, có nhiều h?nh ảnh thơ đẹp....

*Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá:

Mùa xuân luôn là nguồn cảm hứng, đề tài bất tận của thi ca. Dưới con mắt của các thi sĩ, mùa xuân hiện lên với những màu sắc, dáng vẻ khác nhau. Bức tranh mùa xuân trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải được hiện lên như thế nào, cảm xúc của thi sĩ ra sao bài học hôm nay sẽ giúp các em trả lời được câu hỏi ấy ...

HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI(32 phút)

Hoạt động 1: Giới thiệu chung

1. Mục tiêu: HS nắm được những nét chính về tác giả và văn bản.

….

2. Phương thức thực hiện:

- PP: Vấn đáp, thuyết trình, dạy học theo dự án; Kĩ thuật đặt câu hỏi…

- Hoạt động cá nhân, hoạt động cả lớp, …

3. Sản phẩm hoạt động: Phiếu học tập của cá nhân

4. Phương án kiểm tra, đánh giá

- Học sinh đánh giá lẫn nhau.

- Giáo viên đánh giá.

5. Tiến trình hoạt động

*Chuyển giao nhiệm vụ

? Giới thiệu vài nét về nhà thơ Thanh Hải và bài thơ Mùa xuân nho nhỏ mà các em đã chuẩn bị?

*Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh lên trình bày…

- Giáo viên quan sát, lắng nghe…

- Dự kiến sản phẩm: Những nét chính về Thanh Hải và bài thơ "Mùa xuân nho nhỏ"

*Báo cáo kết quả: HS lên trình bày

*Đánh giá kết quả

- Học sinh khác nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng

- GV hướng dẫn đọc: Thể thơ 5 chữ, không ngắt nhịp trong câu, giọng vui tươi, trìu mến; đoạn giữa nhanh; đoạn cuối suy tư, trầm lắng.

- GV đọc mẫu đoạn 1, gọi HS đọc tiếp các phần còn lại.

? Nêu mạch cảm xúc của bài thơ? Từ đó chia bố cục của bài ?

* GV gợi ý thêm: Từ cảm xúc về mùa xuân thiên nhiên, đất trời 🡪 cảm xúc về mùa xuân đất nước🡪 Ước nguyện trước mùa xuân.

HĐ 2. Hướng dẫn HS tìm hiểu văn bản.

ND 1

1. Mục tiêu: Học sinh cảm nhận được bức tranh mùa xuân có màu sắc, đường nét…và tâm trạng của tác giả.

2. Phương thức thực hiện:

- PP Nêu vấn đề, vấn đáp, thuyết tr?nh, TL nhóm, kĩ thuật đặt câu hỏi…

- Hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm, cả lớp…

3. Sản phẩm hoạt động: Phiếu hoạt động của nhóm

4. Phương án kiểm tra, đánh giá:

- Học sinh đánh giá lẫn nhau.

5. Tiến trình hoạt động:

* Chuyển giao nhiệm vụ: HĐ nhóm

a. Hình ảnh mùa xuân thiên nhiên được gợi tả qua hình ảnh nghệ thuật nào? Em cảm nhận được gì về bức tranh mùa xuân?

b. Xác định biện pháp nghệ thuật độc đáo trong hai câu thơ cuối đoạn thơ và nêu tác dụng của biện pháp nghệ thuật ấy?

* Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh: Đọc yêu cầu, hoạt động cá nhân, nhóm theo bàn -> thảo luận…

- Giáo viêm: Quan sát trợ giúp HS

- Dự kiến sản phẩm

- H?nh ảnh: + Mọc giữa dòng sông xanh

+ Một bông hoa tím biếc

+ Con chim chiền chiện…

=> Bức tranh xuân tươi đẹp có sự hài hòa về mầu sắc, rộn rã âm thanh, -khỏe khoắn căng tràn sức sống

- NT: Ẩn dụ: Giọt long lanh-> âm thanh tiếng chim chiền chiện ngưng đọng lại long lanh trong ánh sáng mùa xuân

+ Kế hợp với 2 động từ đưa, hứng

-> Tâm trạng say sưa ngây ngất, nâng niu trân trọng vẻ đẹp của mùa xuân xứ Huế.

*Báo cáo kết quả

HS lên bảng trình bày kết quả thảo luận của nhóm.

(Trình trên bảng phụ)

*Đánh giá kết quả

HS nhóm khác phản biện, nhận xét, bổ sung

- Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả thảo luận của các nhóm

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng

Gv bình: Chỉ với 6 câu thơ, với vài nét phác vẽ đơn sơ mà đặc sắc, bằng những hình ảnh nho nhỏ, thân quen, bình dị, nhà thơ đã gợi lên một lên một bức tranh xuân tươi tắn, thơ mộng, mang đậm phong vị xứ Huế - quê hương của tác giả. Đặc biệt là âm thanh của tiếng chim chiền chiện – sứ giả của mùa xuân vang ngân lên từng tiếng một, thật trong, thật tr?n làm xao xuyến hồn thi nhân để rồi nhà thơ đón nhận với tất cả sự đắm say, trân trọngbằng cả tâm hồn qua hành động “hứng”...

ND2

1. Mục tiêu: Cảm nhận được cảm xúc trước mùa xuân đất nước, mùa xuân cách mạng.

2. Phương thức thực hiện:

- PP Nêu vấn đề, vấn đáp, thuyết trình, TL nhóm, kĩ thuật đặt câu hỏi…

- Hoạt động cá nhân, hoạt động cặp đôi, cả lớp…

3. Sản phẩm hoạt động: Phiếu hoạt động của cặp đôi

4. Phương án kiểm tra, đánh giá:

- Học sinh đánh giá lẫn nhau.

5. Tiến trình hoạt động:

* Chuyển giao nhiệm vụ: HĐ cặp đôi

a. Hình ảnh mùa xuân đất nước được gợi lên qua hình ảnh thơ nào? Em có nhận xét gì về hình ảnh ấy?

b. Xác định biện pháp nghệ thuật độc đáo trong đoạn thơ và nêu tác dụng của biện pháp nghệ thuật ấy?

c. Qua những hình ảnh, nghệ thuật đó em cảm cảm nhận được gì về tâm trạng cảm xúc của nhà thơ?

* Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh: Đọc yêu cầu, hoạt động cá nhân, hoạt động cặp đôi

- Giáo viên: Quan sát trợ giúp HS

- Dự kiến sản phẩm

- H?nh ảnh: + Người cầm súng

+Người ra đồng

+ Lộc

-> Hình ảnh đa nghĩa (vừa thực lại vừa có ý nghĩa tượng trưng cho hai nhiệm vụ quan trọng của đất nước: chiến đấu bảo vệ và lao động xây dựng đất nước). …

- Điệp ngữ: Tất cả như

-Từ láy hối hả, xôn xao; nhịp thơ rộn rã-> Khí thể tưng bừng, nhộn nhịp của đất nước vào xuân.

- Nhân hóa: Đất nước ...vất vả, gian lao

- So sánh: Đất nước như vì sao

=> Hình ảnh đất nước hiện lên thật gần gũi, bình dị, trường tồn... đồng thời thể hiện niềm tự hào về đất nước, niềm tin vào tương lai của đất nước.

*Báo cáo kết quả

HS lên bảng trình bày kết quả thảo luận của nhóm.

(Trình trên bảng phụ)

*Đánh giá kết quả

HS nhóm khác phản biện, nhận xét, bổ sung

- Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả thảo luận của các nhóm

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng

ND3

1. Mục tiêu: Cảm nhân được khát vọng đẹp đẽ của nhà thơ muốn dâng hiến cho cuộc đời.

2. Phương thức thực hiện:

- PP Nêu vấn đề, vấn đáp, thuyết trình, TL nhóm, kĩ thuật đặt câu hỏi, khăn phủ bàn…

- Hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm, cả lớp…

3. Sản phẩm hoạt động: Phiếu hoạt động của nhóm theo tổ

4. Phương án kiểm tra, đánh giá:

- Học sinh đánh giá lẫn nhau.

5. Tiến trình hoạt động:

* Chuyển giao nhiệm vụ: HĐ nhóm theo tổ

a. Trước vẻ đẹp của mùa xuân đất nước mùa xuân cách mạng nhà thơ đã bộc lộ nguyện ước gì?

b. Chỉ ra nghệ thuật độc đáo mà nhà thơ sử dụng trong đoạn thơ? Nêu tác dụng?

? Nêu nhận xét của em về điều tâm niệm của nhà thơ?

GV phát phiếu HT cho HS

* Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh: Đọc yêu cầu, hoạt động cá nhân, nhóm theo tổ -> thảo luận…

- Giáo viên: Quan sát trợ giúp HS

- Dự kiến sản phẩm

- Ước: Ta làm con chim hót

Ta làm một cành hoa

Ta nhập vào hòa ca/ Một nốt trầm xao xuyến

=> Ước nguyện chân thành, muốn được cống hiến phần nhỏ bé nhưng có ích cho cuộc đời, muốn được hoà nhập vào cuộc sống của đất nước.

- NT: Điệp ngữ Ta làm, Dù là

Ẩn dụ: mùa xuân nho nhỏ

Hoán dụ “tuổi hai mươi”, “khi tóc bạc”

• Ước nguyên cống hiến, hòa nhập của nhà thơ: Muốn được cống hiến phần nhỏ bé, tốt đẹp, hữu ích cho cuộc đời cho đất nước. Nguyện ước của nhà thơ thật đáng trân trọng bởi diễn ra bền bỉ, cống hiến trọn đời

*Báo cáo kết quả

HS lên bảng trình bày kết quả thảo luận của nhóm mình.

(Trình trên bảng phụ)

*Đánh giá kết quả

HS nhóm khác phản biện, nhận xét, bổ sung

- Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả thảo luận của các nhóm

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng

GV bình

ND4

1. Mục tiêu: Cảm nhân được khát vọng đẹp đẽ của nhà thơ muốn cất cao tiếng hát ngơi ca quê hương.

2. Phương thức thực hiện:

- PP vấn đáp, thuyết trình, kĩ thuật đặt câu hỏi…

- Hoạt động cá nhân, cả lớp…

3. Sản phẩm hoạt động: HS trình bày miệng

4. Phương án kiểm tra, đánh giá:

GV đánh giá

5. Tiến trình hoạt động:

* Chuyển giao nhiệm vụ: HĐ cá nhân

? Nhận xét về âm hưởng của đoạn thơ? Tình cảm mà tác giả gửi gắm ở đây là gì?

? Đặt bài thơ trong hoàn cảnh ra đời, em có suy nghĩ gì về lí tưởng sống của tác giả?

* Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh: nghe, hoạt động cá nhân suy nghĩ để trả lời-

- Giáo viên: Quan sát trợ giúp HS

- Dự kiến sản phẩm:

- Mùa xuân ta xin hát

…

Nhịp phách tiền đất Huế

* Âm hưởng của khúc dân ca xứ Huế: Làn điệu Nam ai, Nam bình ngọt ngào sâu lắng

Điệp khúc như lời hát.

=> Lòng tự hào, thiết tha yêu quê hương, đất nước.

* Đặt trong hoàn cảnh ra đời khi nhà thơ đang nằm trên giường bệnh và không lâu sau thì qua đời -> Lí tưởng sống cao đẹp của nhà thơ của một con người trọn đời đi theo cách mạng trọn đời cống hiến...

*Báo cáo kết quả

HS lên trình bày suy nghĩ của m?nh.

*Đánh giá kết quả

HS khác nhận xét, bổ sung

- Giáo viên nhận xét, đánh giá kết

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng

Hoạt động 3

* Mục tiêu: Giúp học sinh khái quát được những nét đặc sắc về nghệ thuật và nội dung của văn bản.

* Nhiệm vụ: HS thực hiện yêu cầu của GV

* Phương thức thực hiện: Hoạt động cá nhân

* Yêu cầu sản phẩm: câu trả lời của HS

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

HOẠT ĐỘNG CÁ NHÂN(2 phút)

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ Đọc yêu cầu.

+ HS làm việc cá nhân.

- GV nhận xét câu trả lời của HS.

- GVchốt trên bảng phụ bằng bản đồ tư duy

1 Nghệ thuật :

- Thể thơ năm chữ, làn điệu dân ca miền Trung, âm hưởng nhẹ nhàng tha thiết.

- Hình ảnh thơ tự nhiên, giản dị.

- Cấu tứ bài thơ chặt chẽ.

- Giọng điệu bài thơ thể hiện tâm trạng, cảm xúc của tác giả.

2.Nội dung

- Bài thơ thể hiện tâm niệm chân thành, tha thiết mà hết sức khiêm tốn của nhà thơ muốn cống hiến trọn đời cho đất nước.

- Bài thơ là lời kêu gọi, thúc giục mọi thế hệ hãy sống đẹp, có ích cho cuộc đời, cho đất nước.

HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP (5 PHÚT)

1. Mục tiêu: Vận dụng hiểu biết về văn bản để làm bài

2. Phương thức thực hiện: HĐ cặp đôi

3. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

4. Phương án kiểm tra, đánh giá:

- HS nhận xét đánh giá

- GV đánh giá.

5. Cách tiến hành:

*. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

TRAO ĐỔI CẶP ĐÔI (1phút)

Giải thích nhan đề Mùa xuân nho nhỏ

* HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh: thực hiện cá nhân

- Giáo viên: theo dõi, hướng dẫn

- Dự kiến sản phẩm…

+Tên bài thơ là một sáng tạo độc đáo, một phát hiện mới mẻ của nhà thơ.

+ Hình ảnh mùa xuân nho nhỏ là biếu tương cho những gì tinh túy nhất, đẹp đẽ nhất của sự sống và của cuộc đời mỗi con người.

+ Thể hiện nguyện ước của nhà thơ muốn làm một mùa xuân, nghĩa là sống đẹp, sống với tất cả sức sống tươi trẻ của mình nhưng rất khiêm nhường là một mùa xuân nhỏ góp vào mùa xuân lớn của đất nước của cuộc đời.

+ Thể hiện quan điểm về sự thống nhất giữa cái riêng và cái chung, giữa cá nhân và cộng đồng.

*Báo cáo kết quả: HS trình bày

*Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

->Giáo viên chốt kiến thức

HOẠT ĐỘNG 3: VẬN DỤNG (03 PHÚT)

1. Mục tiêu: HS biết vận dụng kiến thức đã học áp dụng vào cuộc sống thực tiễn.

2. Nhiệm vụ: HS suy nghĩ , trình bày

3. Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân

4. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

5. Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

Sau khi học xong văn bản này em có suy nghĩ gì về lẽ sống của tuổi trẻ hiện nay?

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ Đọc yêu cầu.

+ Suy nghĩ trả lời.

+ 2 HS trả lời.

- GV nhận xét câu trả lời của HS.

- GV khái quát ( có thể chiếu clip, tranh ảnh thể hiện lẽ sống của con người VN, của tuổi trẻ VN hiện nay) -> nhắc nhở HS lí tưởng sống của bản thân

HOẠT ĐỘNG 5: TÌM TÒI, MỞ RỘNG, SÁNG TẠO(02 PHÚT)

* Mục tiêu: HS mở rộng vốn kiến thức đ? học.

* Nhiệm vụ: Về nhà t?m hiểu, liên hệ.

* Phương thức hoạt động: cá nhân.

* Yêu cầu sản phẩm: T?m thêm những câu chuyện, bài thơ, bài hát, nhân vật có lí tưởng, lẽ sống cao đẹp.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho Hs:

Viết đoạn văn ngắn (7 dòng) trình bày cảm nhận về vẻ đẹp của mùa xuân xứ Huế?

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ Đọc yêu cầu.

+ Về nhà sưu tầm.

I. Giới thiệụ:

1. Tác giả:

- Tên thật: Phạm Bá Ngoãn (1930- 1980).

- Quê: Thừa Thiên- Huế.

- Tham gia cả hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ

- Tác phẩm chính: Những đồng chí trung kiên

2. Văn bản

a. Hoàn cảnh ra đời, xuất xứ:

- Viết tháng 11/1980, khi tác giả đang nằm trên giường bệnh, không lâu sau nhà thơ qua đời

b. Đọc – chú thích – Bố cục

* Đọc

*Chú thích

* Bố cục

🡪 4 phần.

II. Tìm hiểu văn bản

1. Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên, đất trời

- Nghệ thuật đảo ngữ, hình ảnh chọn lọc, tiêu biểu.

=>Bức tranh xuân, cao rộng, thoáng đãng; màu sắc tươi thắm; âm thanh vang vọng. Đó là bức tranh mùa xuân xứ Huế đẹp, thơ mộng, đầy sức sống.

* Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác, động từ gợi tả

- Từng giọt long lanh rơi

Tôi đưa tay tôi hứng

=> Cảm xúc say sưa, ngây ngất, thái độ trân trọng trước vẻ đẹp của đất trời mùa xuân.

2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước, Cách mạng

* Hình ảnh đa nghĩa (vừa thực lại vừa có ý nghĩa biểu trưng). Người cầm súng và người ra đồng, họ đi đến đâu mang theo lộc non (may mắn, hạnh phúc…) đến đó. 🡪 Đem mùa xuân đến cho mọi nơi.

* Nhịp thơ hối hả, rộn rã.

=> Khí thế tưng bừng, khẩn trương nhộn nhịp vào xuân.

* Hình ảnh so sánh sáng tạo, hình ảnh đẹp, từ ngữ khẳng định.

=> Sự trường tồn của dân tộc, vẻ đẹp tương lai

🡪 Tình cảm tự hào, mến yêu cuộc sống.

3. Tâm niệm của nhà thơ

­

- Ta làm: con chim hót

một cành hoa

nhập vào hoà ca

nốt trầm xao xuyến

* Điệp ngữ, có sự chuyển đổi cách xưng hô “ta”, hình ảnh đẹp, lặp lại tạo sự đối ứng chặt chẽ.

=> Ước nguyện chân thành, muốn được cống hiến phần nhỏ bé nhưng có ích cho cuộc đời, muốn được hoà nhập vào cuộc sống của đất nước.

…

Dù là khi tóc bạc

* Ẩn dụ “mùa xuân nho nhỏ”; Điệp ngữ “Dù là”; Hoán dụ “tuổi hai mươi”, “khi tóc bạc”

=> Ước nguyện dâng hiến nhỏ bé, khiêm nhường không ồn ào, khoa trương... nguyện cống hiến cả cuộc đời cho đất nước

-> Điều tâm niệm thật chân thành, tha thiết, bình dị rất đáng trân trọng, ngợi ca.

4. Lời ngợi ca quê hương, đất nước

- Khổ thơ cuối mang âm hưởng của khúc dân ca xứ Huế. Điệp khúc như lời hát.

=> Lòng tự hào, thiết tha yêu quê hương, đất nước.

III. Tổng kết:

1. Nghệ thuật:

- Thể thơ năm chữ, âm hưởng dân ca xứ Huế

- Hình ảnh thơ tự nhiên, giản dị.

- Cấu tứ bài thơ chặt chẽ.

- Giọng điệu bài thơ thể hiện tâm trạng, cảm xúc của tác giả.

2. Nội dung

- Bài thơ thể hiện tâm niệm chân thành, tha thiết mà hết sức khiêm tốn của nhà thơ muốn cống hiến trọn đời cho đất nước.

- Bài thơ là lời kêu gọi, thúc giục mọi thế hệ hãy sống đẹp, có ích cho cuộc đời, cho đất nước.

3. Ghi nhớ - SGK 58.

III. Luyện tập

1. Bài tập 1

2. Bài tập 2

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung (ghi bảng)

HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU(3 phút)

1. Mục tiêu:

- Tạo tâm thế hứng thú cho HS.

- Kích thích HS tìm hiểu Bác, về tình cảm của nhà thơ của mọi người Vn đối với Bác

HĐ cá nhân, HĐ cả lớp.

2. Phương thức thực hiện:

- Hoạt động cá nhân, cả lớp

3. Sản phẩm hoạt động

- HS trả lời miệng

4. Phương án kiểm tra, đánh giá

- Học sinh đánh giá.

- Giáo viên đánh giá.

5. Tiến tr?nh hoạt động:

*Chuyển giao nhiệm vụ

- GV cho Hs nghe bài hát "Viếng lăng Bác"

? Bài hát này của ai, viết về ai? Em biết gì về bài hát này?

? Qua bài hát em có cảm nhận được gì về tình cảm người nhà thơ?

*Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh tìm, hiểu trả lời:

- Giáo viên: Quan sát hướng dẫn…

- Dự kiến sản phẩm:

+ Bài hát của Hoàng Hiệp viết về Bác Hồ về tình cảm của nhân dân ta với lãnh tụ.

+ Bài hát được phổ nhạc từ bài thơ Viếng lăng Bác của Viễn Phương.

+ Bài hát đã thể hiện được tình cảm yêu mến tự hào, lòng biết ơn sâu sắc của nhà thơ đối với Bác...

*Báo cáo kết quả:

HS trình bày theo ý kiến của cá nhân

*Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá:.

Bác Hồ vị lãnh tụ muôn vàn kính yêu của dân tộc VN luôn là nguồn cảm hứng, đề tài bất tận của thi ca. Mặc dù Người không còn nữa nhưng hình ảnh của Bác vẫn còn sống mãi trong trái tim của người dân đất Việt. Cho đến bây giờ người yêu nhạc vẫn nhớ mãi đến một bài hát dạt dào xúc động, càng nghe càng thấm thía, càng thương nhớ Bác Hồ khôn nguôi. Đó là bài hát "Viếng lăng Bác" của nhạc sĩ Hoàng Hiệp, phổ thơ của Viễn Phương. Bài hát đã diễn tả được tình cảm của đồng bào miền Nam ra Bắc viếng lăng Bác thông qua xúc cảm của nhà thơ VP. Tình cảm được thể hiện như thế nào cô trò mình sẽ cùng đi tìm hiểu qua bài học hôm nay

HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI(30 phút)

Hoạt động 1: Giới thiệu chung

1. Mục tiêu: HS nắm được những nét chính về tác giả và văn bản.

….

2. Phương thức thực hiện:

• PP Vấn đáp, thuyết trình, dạy học theo dự án; Kĩ thuật đặt câu hỏi…

- Hoạt động cá nhân, hoạt động cả lớp, …

3. Sản phẩm hoạt động: Phiếu học tập của cá nhân

4. Phương án kiểm tra, đánh giá

- Học sinh đánh giá lẫn nhau.

- Giáo viên đánh giá.

5. Tiến trình hoạt động

*Chuyển giao nhiệm vụ

? Giới thiệu vài nét về nhà thơ Viễn Phương mà các em đã chuẩn bị?

? Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh nào?

*Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh lên trình bày…

- Giáo viên quan sát, lắng nghe…

- Dự kiến sản phẩm:

- Tên thật là Phan Thanh Viễn (1928 - 2005)

- Quê An Giang.

- Là một trong những cây bút có mặt sớm nhất của lực lượng văn nghệ giải phóng ở miền Nam thời kỳ chống Mĩ cứu nước.

- Thơ của Viễn Phương dung dị, cảm xúc sâu lắng thiết tha, ngôn ngữ thơ đậm đà màu sắc Nam Bộ.

- Tác phẩm chính: “Mắt sáng học trò”, ”Nhớ lời di chúc”, “Như mây mùa xuân”,

*Báo cáo kết quả: HS lên trình bày

*Đánh giá kết quả

- Học sinh khác nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng

-.GV hướng dẫn HS đọc: Giọng trang nghiêm, tha thiết, chậm, sâu lắng.

- GV đọc mẫu khổ thơ đầu, gọi HS đọc tiếp đến hết.

- Gọi một HS đọc lại toàn bài thơ.

? Nêu mạch cảm xúc của bài thơ? Bài thơ có bố cục mấy phần? Nêu nội dung của từng phần

HĐ 2. Hướng dẫn HS tìm hiểu văn bản.

1. Mục tiêu: HS nắm được tâm trạng xúc động của nhà thơ khi đứng trước cảnh vật bên ngoài lăng Bác.

2. Phương thức thực hiện:

- PP Nêu vấn đề, vấn đáp, thuyết trình, T/luận nhóm, kĩ thuật đặt câu hỏi…

- Hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm, cả lớp…

3. Sản phẩm hoạt động: Phiếu hoạt động của nhóm

4. Phương án kiểm tra, đánh giá:

- Học sinh đánh giá lẫn nhau.

- GV nhận xét, đánh giá.

5. Tiến tr?nh hoạt động:

* Chuyển giao nhiệm vụ: HĐ nhóm

a. Tìm từ ngữ xưng hô trong đoạn thơ trên? Cách xưng hô ấy đem lại hiệu quả gì?

b. Ra thăm lăng Bác vào thời điểm nào, hình ảnh nào gây ấn tượng nhất với nhà thơ? Hình ảnh ấy có ý nghĩa như thế nào?

* Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh: Đọc yêu cầu, hoạt động cá nhân, nhóm theo bàn -> thảo luận…

- Giáo viên: Quan sát trợ giúp HS

- Dự kiến sản phẩm

- Xưng hô con-Bác-> gần gũi, thân thương, kính trọng như tình cảm của người con đối với người Cha.

Câu thơ vừa là lời thông báo vừa như một lời chào -> tâm trạng xúc động của người con từ chiến trường miền Nam lần đầu tiên được ra thăm, viếng Bác.

• Ra thăm lăng Bác vào buổi sớm. Hình ảnh gây ấn tượng nhất là hình ảnh hàng tre
• Hình ảnh thực nhưng cũng là hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng cho sức sống hiên ngang kiên cường bất khuất của dân tộc VN, tạo sự gần gũi thân thuộc của lăng Bác...

*Báo cáo kết quả

HS lên bảng trình bày kết quả thảo luận của nhóm.

(Trình trên bảng phụ), hoặc trên máy chiếu

*Đánh giá kết quả

HS nhóm khác phản biện, nhận xét, bổ sung

- Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả thảo luận của các nhóm

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng

1. Mục tiêu: Cảm nhận được cảm xúc của nhà thơ khi hòa cùng dòng người vào lăng viếng Bác.

2. Phương thức thực hiện:

- PP Nêu vấn đề, vấn đáp, thuyết trình, TL nhóm, kĩ thuật đặt câu hỏi, khăn phủ bàn

- Hoạt động cá nhân, hoạt động cặp đôi, cả lớp…

3. Sản phẩm hoạt động: Phiếu hoạt động của nhóm

4. Phương án kiểm tra, đánh giá:

- Học sinh đánh giá lẫn nhau.

5. Tiến trình hoạt động:

* Chuyển giao nhiệm vụ: HĐ cặp đôi

a. Chỉ ra nghệ thuật độc đáo được sử dụng trong khổ thơ 2? Phân tích hiệu quả của những biện pháp nghệ thuật đó trong việc thể hiện nội dung của đoạn thơ?

b. Qua đó, em cảm cảm nhận được gì về tâm trạng cảm xúc của nhà thơ?

* Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh: Đọc yêu cầu, hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm theo kĩ thuật khăn phủ bàn

- Giáo viên: Phát phiếu học tập cho HS, Quan sát trợ giúp HS

- Dự kiến sản phẩm

- Sử dụng hình ảnh thực và ẩn dụ sóng đôi nhau: mặt trời trên lăng – mặt trời trong lăng; dòng người...- tràng hoa..

-> sự lớn lao vĩ đại của Bác, sự tôn kính lòng thành kính, biết ơn vô hạn của nhân dân đối với Bác

- Điệp ngữ: ngày ngày -> Sự lặp đi lặp lại của thời gian, của tình người làm nổi bật lòng thành kính, biết ơn của nhân dân ta...

- Tâm trạng của nhà thơ xúc động trào dâng

*Báo cáo kết quả

HS lên bảng trình bày kết quả thảo luận của nhóm.

(Trình trên bảng phụ)

*Đánh giá kết quả

HS nhóm khác phản biện, nhận xét, bổ sung

- Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả thảo luận của các nhóm

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng

Khổ thơ 3

1. Mục tiêu: Cảm nhân cảm xúc của nhà thơ khi vào trong lăng viếng Bác.

2. Phương thức thực hiện:

- PP Nêu vấn đề, vấn đáp, thuyết trình, kĩ thuật đặt câu hỏi…

- Hoạt động cá nhân, cả lớp…

3. Sản phẩm hoạt động: Câu trả lời của HS

4. Phương án kiểm tra, đánh giá:

- Học sinh đánh giá lẫn nhau.

- GV đánh giá

5. Tiến trình hoạt động:

* Chuyển giao nhiệm vụ: HĐ cá nhân

a, Hai câu thơ đầu K3 gợi cho em những liên tưởng nào? Những liên tưởng ấy được khơi gợi từ hình thức nghệ thuật nào?

b. Chỉ ra nghệ thuật độc đáo mà nhà thơ sử dụng trong 2 câu thơ cuối? Nêu tác dụng?

* Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh: phân tích câu hỏi và dự kiến trả lời …

- Giáo viên: Quan sát trợ giúp HS

- Dự kiến sản phẩm

- Hai câu đầu: không khí trang nghiêm thanh tĩnh ở trong lăng Bác, người đọc hình dung Bác đang ngủ một giấc ngủ yên bình dưới ánh sáng dịu nhẹ của vầng trăng. Hình ảnh trăng... khiến người đọc nhớ đến tâm hồn cao đẹp trong sáng của Bác và những câu thơ tràn ngâp ánh trăng của Người.

Hai câu cuối: h?nh ảnh ẩn dụ: Trời xanh và nghe nhói...

-> Sự trường tồn bất tử của Bác và nỗi đau đớn xót xa trước sự ra đi của Người...

*Báo cáo kết quả

HS trình bày ý kiến của bản thân, HS khác nhận xét đánh giá, bổ sung

*Đánh giá kết quả

- Giáo viên nhận xét, đánh câu trả lờicủa HS

->Giáo viên chốt kiến thức trên bảng phụ; HS ghi vở

GV bình: Vào lăng viếng Bác đứng trước di hài của Bác lí trí của nhà thơ vẫn tự nhủ rằng Bác chưa mất Bác chỉ đi ngủ thôi nhưng từ trong sâu thẳm trái tim của nhà thơ vẫn trào lên cảm xúc đau đớn xót xa đến thắt lòng vì sự thật Bác đã đi rồi. Nhói đau vốn được cảm nhận bằng xúc giác nhưng nhà thơ lại cảm nhận cảm giác đó bằng thính giác – một sự chuyển đổi thật tinh tế của VP. Phải là người có tình cảm sâu sắc với Bác nhà thơ mới cảm nhận được cảm xúc ấy.

Khổ 4.

1. Mục tiêu: Cảm nhân được ước nguyện đẹp đẽ, tấm lòng thủy chung son sắt của nhà thơ với Bác.....

2. Phương thức thực hiện:

- PP vấn đáp, thuyết trình, thảo luận nhóm, kĩ thuật đặt câu hỏi…

- Hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm, cả lớp…

3. Sản phẩm hoạt động: HS trình bày miệng

4. Phương án kiểm tra, đánh giá:

GV đánh giá

5. Tiến trình hoạt động:

* Chuyển giao nhiệm vụ: HĐ cá nhân

? Chỉ ra nghệ thuật đặc sắc trong khổ thơ cuối của bài thơ? Những nghệ thuật đó có tác dụng trong việc thể hiện tình cảm của tác giả?

? Mở đầu bài thơ là hình ảnh hàng tre kết thúc bài thơ là cây tre, việc lặp lại cấu trúc ấy có tác dụng thế nào?

* Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh: nghe, hoạt động cá nhân suy nghĩ để trả lời-

- Giáo viên: Quan sát trợ giúp HS

- Dự kiến sản phẩm:

- Điệp ngữ Muốn làm -> ước nguyện tha thiết chân thành của nhà thơ: muốn hoá thân vào những vật xung quanh lăng Bác để được ở gần Bác, tô điểm cho hương sắc vườn Bác để dâng lên cuộc đười đẹp như những mùa xuân của Người.

- Ẩn dụ cây tre trung hiếu -> tấm lòng thủy chung son sắt của nhà thơ với Bác với con đường, với mục tiêu lí tưởng mà Bác đ? chọn

🡪 Đó là tình cảm, tấm lòng của nhân dân Việt Nam đối với vị lãnh tụ kính yêu.

• - Kết cấu đầu cuối tương ứng đã nhấn mạnh hình ảnh gây ấn tượng với nhà thơ khi ra thăm lăng Bác, làm cho bài thơ có sự cân đối hài hòa và cũng làm cho dòng cảm xúc của nhà thơ càng trọn vẹn hơn.

*Báo cáo kết quả

Đại diện nhóm lên báo cáo kết quả

HS nhóm khác nhận xét, bổ sung.

*Đánh giá kết quả

- Giáo viên nhận xét, đánh giá kết

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng

HĐ 3 tổng kết:

* Mục tiêu: Giúp học sinh khái quát được những nét đặc sắc về nghệ thuật và nội dung của văn bản.

* Nhiệm vụ: HS thực hiện yêu cầu của GV

* Phương thức thực hiện:

- PP vấn đáp, thuyết trình.

- Kĩ thuật bản đồ tư duy

- Hoạt động cá nhân

* Yêu cầu sản phẩm: câu trả lời của HS

* Cách tiến hành:

- GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

? Nêu khái quát những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của văn bản

• HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ Đọc phân tích câu hỏi yêu cầu.

+ HS làm việc cá nhân .

- Dự kiến sản phẩm:

- GV nhận xét câu trả lời của HS.

- GVchốt trên bảng phụ:

HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP (5 PHÚT)

1. Mục tiêu: Vận dụng hiểu biết về văn bản để làm bài

2. Phương thức thực hiện: HĐ cặp đôi

3. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

4. Phương án kiểm tra, đánh giá:

- HS nhận xét đánh giá

- GV đánh giá.

5. Cách tiến hành:

*GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

TRAO ĐỔI CẶP ĐÔI

? Nêu cảm nghĩ của em sau khi học xong văn bản?

? Em thích nhất câu thơ, hình ảnh thơ nào? Vì sao?

* HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh: thực hiện cá nhân, trao đổi với bạn

- Giáo viên: theo dõi, hướng dẫn

*Báo cáo kết quả: HS trình bày

HS tự do trình bảy theo cảm nhận của cá nhân GV khuyến khích những cảm nhận có sáng tạo thể hiện những cảm nhận sâu sắc

*Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

->Giáo viên chốt kiến thức

HOẠT ĐỘNG 3: VẬN DỤNG (04 PHÚT)

1. Mục tiêu: HS biết vận dụng kiến thức đã học áp dụng vào cuộc sống thực tiễn.

2. Nhiệm vụ: HS suy nghĩ, trình bày

3. Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân

4. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

5. Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

Viết một đoạn văn ngắn khoảng 5 dòng nêu cảm nhận của em về một khổ thơ mà em thích nhất trong đoạn văn có sử dụng thành phần cảm thán?

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ Xác định yêu cầu.

+ Suy nghĩ trả lời.

+ 2 HS trả lời.

- GV nhận xét câu trả lời của HS.

HOẠT ĐỘNG 5: TÌM TÒI, MỞ RỘNG, SÁNG TẠO (01 PHÚT)

* Mục tiêu: HS mở rộng vốn kiến thức đã học.

* Nhiệm vụ: Về nhà tìm hiểu, liên hệ.

* Phương thức hoạt động: cá nhân.

* Yêu cầu sản phẩm: Tìm thêm những câu chuyện, bài thơ, bài hát, nhân vật có lí tưởng, lẽ sống cao đẹp.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho Hs:

Sưu tầm những câu chuyện, bài thơ, bài hát viết về Bác.

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ Đọc yêu cầu.

+ Về nhà sưu tầm.

I. Giới thiệụ:

1. Tác giả:

- Tên thật là Phan Thanh Viễn (1928 - 2005)

- Quê An Giang.

- Là một trong những cây bút có mặt sớm nhất của lực lượng văn nghệ giải phóng ở miền Nam thời kỳ chống Mĩ cứu nước.

- Ngôn ngữ thơ dung dị, cảm xúc sâu lắng thiết tha, đậm đà màu sắc Nam Bộ.

- Tác phẩm chính: “Mắt sáng học trò”, ”Nhớ lời di chúc”, “Như mây mùa xuân”,

2. Văn bản

a/ Xuất xứ, thể loại:

- Viết 4/1976. Cuộc kháng chiến chống Mĩ mới thắng lợi. Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh vừa khánh thành.

- In trong tập “Như mây mùa xuân”

- Thể thơ : 8 chữ.

b. Đọc – chú thích – Bố cục

* Đọc

*Chú thích

* Bố cục: 4 phần

- Cảm xúc trước không gian, cảnh vật bên ngoài lăng (K1).

- Cảm xúc trước cảnh đoàn người vào lăng(K2).

- Cảm xúc khi vào trong lăng(K3).

- Cảm xúc trước khi ra về(K4).

II. Đọc- hiểu văn bản

1. Khổ thơ 1

- Xưng hô con-Bác-> gần gũi, thân thương, kính trọng như tình cảm của người con đối với người Cha.

Câu thơ vừa là lời thông báo vừa như một lời chào.

=> Tâm trạng xúc động của người con từ chiến trường miền Nam lần đầu tiên được ra thăm, viếng Bác.

- Câu cảm, từ láy, hình ảnh vừa có ý nghĩa thực vừa có ý nghĩa tượng trưng.

=> Hình ảnh gần gũi, thân thuộc của lăng Bác -> Hình ảnh biểu trưng cho sức sống bền bỉ, kiên cường bất khuất hiên ngang của dân tộc Việt Nam.

2. Khổ thơ 2

- Hình ảnh thực và ẩn dụ sóng đôi nhau: mặt trời trên lăng – mặt trời trong lăng; dòng người...- tràng hoa..

-> sự lớn lao vĩ đại của Bác, sự tôn kính lòng thành kính, biết ơn vô hạn của nhân dân đối với Bác

- Điệp ngữ: ngày ngày -> Sự lặp đi lặp lại của thời gian, của tình người làm nổi bật lòng thành kính, biết ơn của nhân dân ta...

=> Tâm trạng của nhà thơ xúc động trào dâng của nhà thơ và của nhân dân đối với Bác.

3. Khổ thơ 3

- Hai câu đầu:

+ Không khí trang nghiêm thanh tĩnh ở trong lăng

+ Ẩn dụ vầng trăng..., -> gợi tâm hồn cao đẹp, sáng trong của Bác và những vần thơ tràn ngập ánh trăng của Người.

- Hai câu cuối: Hình ảnh ẩn dụ, từ ngữ gợi cảm.

=> Khẳng định sự trường tồn của Bác đối với non sông, đất nước và nỗi đau xót, sự mất mát lớn lao của cả dân tộc của nhân dân về sự ra đi của Người.

4. Khổ thơ cuối

- Điệp ngữ-> ước nguyện tha thiết chân thành của nhà thơ: muốn hoá thân vào những vật xung quanh lăng Bác để được ở gần Bác, tô điểm cho hương sắc vườnBác-

- Ẩn dụ cây tre trung hiếu -> tấm lòng thủy chung son sắt của nhà thơ với Bác.

🡪 Đó là tình cảm, tấm lòng của nhân dân Việt Nam đối với vị lãnh tụ kính yêu.

III. Tổng kết

1. Nghệ thuật.

- Bài thơ có giọng điệu thiết tha, trầm lắng, trang trọng, thành kính phù hợp với không khí cảm xúc nhà thơ.

- Sử dụng cách xưng hô thân mật gần gũi, hình ảnh ẩn dụ có giá trị biểu đạt tình cảm sâu sắc.

2. Nội dung.

- Bài thơ Viếng lăng Bác thể hiện lòng thành kính và niềm xúc động sâu sắc của nhà thơ và của mọi người đối với Bác khi vào lăng viếng Bác.

3. Ghi nhớ: SGK

III. Luyện tập

1. Nêu cảm nghĩ của em sau khi học xong văn bản?

2. Em thích nhất câu thơ, hình ảnh thơ nào? Vì sao?

Hoạt động của GV và HS

Nội dung

HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU

1. Mục tiêu:

- Tạo tâm thế hứng thú cho HS.

- Kích thích HS tìm hiểu về cách làm bài văn NL về một tư tưởng đạo lí

2. Phương thức thực hiện:

- Hoạt động cá nhân, cả lớp

3. Sản phẩm hoạt động

- HS trả lời miệng

4. Phương án kiểm tra, đánh giá

- Học sinh đánh giá.

- Giáo viên đánh giá.

5. Tiến trình hoạt động:

*Chuyển giao nhiệm vụ

? Để tạo lập một văn bản NL về một vấn đề tư tưởng đạo lí chúng ta sẽ tiến hành theo mấy bước? Đó là những bước nào? Nhiệm vụ của từng bước ra sao?

*Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh tìm hiểu trả lời:

- Dự kiến sản phẩm:

Câu trả lời của HS

*Báo cáo kết quả:

HS trình bày theo ý kiến của cá nhân

*Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét và dẫn vào bài

HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hoạt động 1 :

1. Mục tiêu: HS nắm được cách ra đề bài nghị luận về một tư tưởng đạo lí.

….

2. Phương thức thực hiện:

• PP Vấn đáp, thuyết trình; Kĩ thuật đặt câu hỏi…

- Hoạt động cá nhân, hoạt động cả lớp, …

3. Sản phẩm hoạt động:

Câu trả lời của HS

4. Phương án kiểm tra, đánh giá

- Học sinh đánh giá lẫn nhau.

- Giáo viên đánh giá.

5. Tiến trình hoạt động

*Chuyển giao nhiệm vụ

? Chỉ ra điểm giống nhau và khác nhau của các đề bài trên?

? Em hãy đặt một số đề bài tương tự như những đề bài trên?

*Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh lên trình bày…

- Giáo viên quan sát, lắng nghe…

- Dự kiến sản phẩm:

Câu trả lời của HS

*Báo cáo kết quả: HS lên trình bày

*Đánh giá kết quả

- Học sinh khác nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng

HĐ II. Cách làm bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí

1. Mục tiêu: HS nắm được cách làm bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng ...

2. Phương thức thực hiện: Sử dụng PP

- DH theo dự án

- Nêu vấn đề, giải quyết vấn đề

- Dạy học theo nhóm

- Vấn đáp, thuyết trình

- Kĩ thuật đặt câu hỏi, thảo luận nhóm theo Kt khăn phủ bàn…

- Hoạt động cá nhân, cả lớp…

3. Sản phẩm hoạt động: Kết quả thảo luận nhóm của HS

4. Phương án kiểm tra, đánh giá:

- Học sinh đánh giá lẫn nhau.

- GV đánh giá

5. Tiến trình hoạt động:

* Chuyển giao nhiệm vụ: HĐ cá nhân, HĐ nhóm

a. Dựa vào việc chuẩn bị bài rồi hãy cho biết có mấy bước để làm một bài văn NL về một tư tưởng đạo lí.

? Việc tìm hiểu đề bài, lập dàn ý có ý nghĩa và vai trò như thế nào đối với việc làm bài?

b. Vận dụng vào làm đề văn Suy nghĩ từ câu tục ngữ “Uống nước nhớ nguồn”.

* Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh: phân tích câu hỏi và dự kiến trả lời …

- Giáo viên: Quan sát trợ giúp HS

- Dự kiến sản phẩm

+ Có 4 bước để làm bài văn NL về một tư tưởng đạo lí: Tìm hiểu đề; Lập dàn ý, Viết bài; Kiểm tra sửa chữa

+T?m hiểu đề giúp chúng ta đi đúng yêu cầu của đề bài, tránh lạc đề; lập dàn ý giúp người viết trình bày sự việc một cách mạch lạc, rõ ràng...

+ Vận dụng:

B1. Tìm hiểu đề:

- Kiểu bài: NL về một tư tưởng đạo lí.

- Nội dung: Đạo lí uống nước nhớ nguồn

- Pvi kiến thức cần có: + Hiểu về tục ngữ Việt Nam + Vận dụng các tri thức về đời sống.

- Tìm ý:

+ Giải thích nghĩa đen, nghĩa bóng của câu tục ngữ;

+ Nhận định, đánh giá câu tục ngữ (ý nghĩa của câu tục ngữ)

+ Hiện nay truyền thống ấy được vận dụng như thế nào...

B2. Lập dàn ý

a. Mở bài: Dẫn dắt vấn đề.

- Nêu vấn đề và trích dẫn câu tục ngữ.

b. Thân bài

* Giải thích ý nghĩa câu tục ngữ.

- Nghĩa đen: Uống nước là sử dụng nước có trong tự nhiên để tồn tại và phát triển

- Nghĩa bóng: Uống nước”: hưởng thụ thành quả, sản phẩm vật chất và tinh thần; “Nhớ nguồn”: là lòng biết ơn đối với những người đã làm ra thành quả;

-> Nghĩa chung: Hưởng thụ thành quả phải biết ơn người tạo ra thành quả (lòng biết ơn)

* Nhận định, đánh giá.

- Là lời nhắc nhở đối với những ai vô ơn.

- Câu tục ngữ nêu đạo lí làm người.

- Câu tục ngữ nêu truyền thống tốt đẹp của dân tộc, nền tảng để duy trì và phát triển xã hội.

* Mở rộng vấn đề:

- Khích lệ mọi người cống hiến cho xã hội, cho đất nước.

- Lên án phê phán những người có thái độ vô ơn.

-“nhớ nguồn” một cách thiết thực ...

c. Kết bài

- Câu tục ngữ thể hiện một nét đẹp của truyền thống và con người Việt Nam.

- Khuyên nhủ, kêu gọi mọi người.

B3. Viết bài: Dựa vào bài để viết thành bài hoàn chỉnh

B4. Đọc và kiểm tra sửa chữa.

*Báo cáo kết quả

HS trình bày kết quả của nhóm mình đã được phân công, HS nhóm khác nhận xét đánh giá, bổ sung, đưa ra câu hỏi để y/c giải đáp

*Đánh giá kết quả

- Giáo viên nhận xét, đánh câu trả lời của HS

->Giáo viên chốt kiến thức trên bảng phụ hoặc trên sản phẩm của HS; HS ghi vở

? Như vậy dể tiến hành tạo lập một bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí chúng ta thực hiện như thế nào?

HS trả lời

GV chốt lại và HS đọc ghi nhớ

HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP + VẬN DỤNG (7 PHÚT)

1. Mục tiêu: Vận dụng hiểu biết về cách làm bài văn Nl về một tư tưởng đạo lí để làm bài

2. Phương thức thực hiện: HĐ cặp đôi

3. Sản phẩm: Câu trả lời của HS, phiếu học tập

4. Phương án kiểm tra, đánh giá:

- HS nhận xét đánh giá

- GV đánh giá.

5. Cách tiến hành:

*. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

TRAO ĐỔI CẶP ĐÔI

? Vận kiến thức đã học thực hiện tìm hiểu đề lập dàn ý đại cương cho đề bài sau:

Suy nghĩ về câu tục ngữ: Ăn quả nhớ kẻ trồng cây

* HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh: thực hiện cá nhân, trao đổi với bạn

- Giáo viên: theo dõi, hướng dẫn

*Báo cáo kết quả: HS trình bày trên bảng phụ hoặc máy chiếu vật thể

*Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

->Giáo viên chốt kiến thức

HOẠT ĐỘNG 5: TÌM TÒI, MỞ RỘNG, SÁNG TẠO(02PHÚT)

* Mục tiêu: HS mở rộng vốn kiến thức đã học để tự đặt những đề bài tương tự và thực hiện đúng các bước để tạo lập văn bản

* Nhiệm vụ: Về nhà tìm hiểu, liên hệ.

* Phương thức hoạt động: cá nhân.

* Yêu cầu sản phẩm: Câu trả lời của HS

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho Hs:

? Em hãy tự đặt một đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí và vận dụng các kiến thức đã họ để giải quyết đề bài đó?

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ Đọc yêu cầu.

+ Về nhà thực hiện.

I. Đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí

1VD - SGK 51, 52

2. Nhận xét

a. Giống nhau: Đều là đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí.

b. Khác nhau:

- Các đề 1, 3, 10: Là những đề có lệnh đề.

- Các đề còn lại: Đề mở, không có mệnh lệnh.

c. Đề bài tương tự:

- Nêu suy nghĩ về câu tục ngữ “Lá lành đùm lá rách”.

- Em em có suy nghĩ gì về lòng dũng cảm?

- Quan niệm của em về hạnh phúc?

II. Cách làm bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí.

* Đề bài: Suy nghĩ từ câu tục ngữ “Uống nước nhớ nguồn”.

B1. Tìm hiểu đề:

- Kiểu bài: NL về một tư tưởng đạo lí.

- Nội dung: Đạo lí uống nước nhớ nguồn

- Pvi kiến thức cần có:

+ Hiểu về tục ngữ Việt Nam

+ Vận dụng các tri thức về đời sống.

- Tìm ý:

+ Giải thích nghĩa đen, nghĩa bóng của câu tục ngữ;

+ Nhận định, đánh giá câu tục ngữ (ý nghĩa của câu tục ngữ)

+ Hiện nay truyền thống ấy được vận dụng như thế nào...

B2. Lập dàn ý

a. Mở bài: Dẫn dắt vấn đề.

- Nêu vấn đề và trích dẫn câu tục ngữ.

b. Thân bài

* Giải thích:

- Nghĩa đen: Uống nước là sử dụng nước có trong tự nhiên để tồn tại và phát triển

- Nghĩa bóng: Uống nước”: hưởng thụ thành quả, sản phẩm vật chất và tinh thần; “Nhớ nguồn”: là lòng biết ơn đối với những người đã làm ra thành quả;

-> Nghĩa chung: Hưởng thụ thành quả phải biết ơn người tạo ra thành quả (lòng biết ơn)

* Nhận định, đánh giá.

- Là lời nhắc nhở đối với những ai vô ơn.

- Câu tục ngữ nêu đạo lí làm người.

- Câu tục ngữ nêu truyền thống tốt đẹp của dân tộc, nền tảng để duy trì và phát triển xã hội.

* Mở rộng vấn đề:

- Khích lệ mọi người cống hiến cho xã hội, cho đất nước.

- Lên án phê phán những người có thái độ vô ơn.

-“nhớ nguồn” một cách thiết thực ...

c. Kết bài

- Câu tục ngữ thể hiện một nét đẹp của truyền thống và con người Việt Nam.

- Khuyên nhủ, kêu gọi mọi người.

B3. Viết bài: Dựa vào bài để viết thành bài hoàn chỉnh

B4. Đọc và kiểm tra sửa chữa.

3. Ghi nhớ - SGK 54.

Hoạt động của GV và HS

Nội dung

HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU (2 phút)

1. Mục tiêu:

- Tạo tâm thế hứng thú cho HS.

- Kích thích HS tìm hiểu về cách làm bài văn NL về một tư tưởng đạo lí

2. Phương thức thực hiện:

- Hoạt động cá nhân, cả lớp

3. Sản phẩm hoạt động

- HS trả lời miệng

4. Phương án kiểm tra, đánh giá

- Học sinh đánh giá.

- Giáo viên đánh giá.

5. Tiến trình hoạt động:

*Chuyển giao nhiệm vụ

? Để tạo lập một văn bản NL về một vấn đề tư tưởng đạo lí chúng ta sẽ tiến hành theo mấy bước? Đó là những bước nào? Nhiệm vụ của từng bước ra sao?

*Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh tìm hiểu trả lời:

- Dự kiến sản phẩm: Câu trả lời của HS

*Báo cáo kết quả:

HS trình bày theo ý kiến của cá nhân

*Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét và dẫn vào bài

HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP(36 phút)

1. Mục tiêu: Vận dụng hiểu biết về cách làm bài văn Nl về một tư tưởng đạo lí để làm bài

2. Phương thức thực hiện:

- Dạy học nêu vấn đề và giải quyết vấn đề.

- Dạy học theo nhóm

- Thuyết trình, vấn đáp

- Kĩ thuật đặt câu hỏi, khăn phủ bàn

- Hđ cá nhân, nhóm,

3. Sản phẩm: Câu trả lời của HS, phiếu học tập

4. Phương án kiểm tra, đánh giá:

- HS nhận xét đánh giá

- GV đánh giá.

5. Cách tiến hành:

*. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

TRAO ĐỔI NHÓM

Đề bài: Tinh thần tự học

Hãy thực hành tìm hiểu đề và lập dàn ý cho đề văn trên?

* HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh: thực hiện cá nhân, trao đổi với nhóm

- Giáo viên: Chia lớp thành 4 nhóm theo dõi, hướng dẫn

* Dự kiến sản phẩm:

B1.Tìm hiểu đề:

- Kiểu bài: NL về một tư tưởng đạo lí.

- Nội dung: Tinh thần tự học

- Pvi kiến thức cần có: Kiến thức về đời sống.

- Tìm ý:

+Giải thích Thế nào tự học; người có tinh thần tự học là gì...

+Nhận định, đánh giá: Tự học có vai trò, ý nghĩa như thế nào

+Tinh thần tự học trong giới trẻ hiện nay thế nào?

B2: Lập dàn ý

a. Mở bài: Giới thiệu vấn đề cần nghị luận

b. Thân bài

* Giải thích:

- Học là hành động thu nhận kiến thức và hình thành kĩ năng của một chủ đề học tập nào đó.

- Tự học dựa trên cơ sở của những kiến thức và kĩ năng đã được học ở trường để tiếp tục tích luỹ tri thức và rèn luyện kĩ năng mà không cần ai nhắc nhở đôn đốc.

* Nhận định, đánh giá.

- Tự học có vai trò rất quan trọng đối với mỗi người nhất là trong tình hình hiện nay.

- Tự học càng quan trọng hơn với giới trẻ bởi họ là chủ nhân tương lai của đất nước cần phải có tri thức kĩ năng ... để đáp ứng yêu cầu của xã hội.

- Tự học là phương pháp học cần thiết có ý nghĩa với mọi người. Tự học giúp ta có ý chí vượt qua mọi khó khăn, trở ngại để học, làm việc có hiệu quả.

- Tinh thần tự học là một đức tính tốt đẹp của mỗi con người.

* Mở rộng vấn đề:

- Hiện nay nhiều người có tinh thần tự học...

- Bên cạnh đó còn có nhiều người nhất là giới trẻ chưa có tinh thần tự học, còn ham vui chơi, những người đó rất đáng bị lên án phê phán

- Để có thể nhanh chóng chiếm lĩnh được tri thức của nhân loại em sẽ cố gắng tự học nhiều hơn nữa....

c. Kết bài

- Khẳng định vai trò tự học và tinh thần tự học trong việc phát huy và hoàn thiện nhân cách của mỗi con người.

- Khuyên nhủ, kêu gọi mọi người

*Báo cáo kết quả: HS đại nhóm trình bày

*Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

->Giáo viên chốt kiến thức ngay trên sản phẩm của học sinh

? Viết một đoạn văn mở bài, đoạn văn nhận xét đánh giá của em về tinh thần tự học, đoạn văn kết bài

HS viết - trình bày trước lớp

HS đánh giá

GV nhận xét đánh giá và cho điểm.

HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG (7 PHÚT)

1. Mục tiêu: Vận dụng hiểu biết về cách làm bài văn Nl về một tư tưởng đạo lí để làm bài

2. Phương thức thực hiện: HĐ cặp đôi

3. Sản phẩm: Câu trả lời của HS, phiếu học tập

4. Phương án kiểm tra, đánh giá:

- HS nhận xét đánh giá

- GV đánh giá.

5. Cách tiến hành:

*. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

TRAO ĐỔI CẶP ĐÔI

? Vận kiến thức đã học thực hiện tìm hiểu đề lập dàn ý đại cương cho đề bài sau:

Suy nghĩ về câu tục ngữ: Lá lành đùm lá rách

* HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh: thực hiện cá nhân, trao đổi với bạn

- Giáo viên: theo dõi, hướng dẫn

*Báo cáo kết quả: HS trình bày sản phẩm của mình

HS khác phản biện

*Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

->Giáo viên chốt kiến thức

HOẠT ĐỘNG 5: TÌM TÒI, MỞ RỘNG, SÁNG TẠO(02 PHÚT)

* Mục tiêu: HS mở rộng vốn kiến thức đã học để tự đặt những đề bài tương tự và thực hiện đúng các bước để tạo lập văn bản

* Nhiệm vụ: Về nhà tìm hiểu, liên hệ.

* Phương thức hoạt động: cá nhân.

* Yêu cầu sản phẩm: Câu trả lời của HS

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho Hs:

? Em hãy tự đặt một đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí và vận dụng các kiến thức đã học để giải quyết đề bài đó?

Sưu tầm những bài NL về một vấn đề tư tưởng đạo lí hay đê đọc và tham khảo cách viết.

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ Đọc yêu cầu.

+ Về nhà thực hiện.

II- Luyện tập:

Đề bài: Tinh thần tự học.

B1.Tìm hiểu đề:

- Kiểu bài: NL về một tư tưởng đạo lí.

- Nội dung: Tinh thần tự học

- Pvi kiến thức cần có: Kiến thức về đời sống.

- Tìm ý:

+Giải thích Thế nào tự học; người có tinh thần tự học là gì...

+Nhận định, đánh giá: Tự học có vai trò, ý nghĩa như thế nào

+Tinh thần tự học trong giới trẻ hiện nay thế nào?

B2: Lập dàn ý

a. Mở bài: Giới thiệu vấn đề cần nghị luận

b. Thân bài

* Giải thích:

- Học là hoạt động nhằm chiếm lĩnh tri thức...

- Tự học dựa trên cơ sở của những kiến thức và kĩ năng đã được học ở trường để tiếp tục tích luỹ tri thức và rèn luyện kĩ năng mà không cần ai nhắc nhở đôn đốc.

* Nhận định, đánh giá.

- Tự học có vai trò rất quan trọng đối với mỗi người nhất là trong tình hình hiện nay.

- Tự học càng quan trọng hơn với giới trẻ bởi họ là chủ nhân tương lai của đất nước cần phải có tri thức kĩ năng ... để đáp ứng yêu cầu của xã hội.

- Tự học là phương pháp học cần thiết có ý nghĩa với mọi người. Tự học giúp ta có ý chí vượt qua mọi khó khăn, trở ngại để học, làm việc có hiệu quả.

- Tinh thần tự học là một đức tính tốt đẹp của mỗi con người.

* Mở rộng vấn đề:

- Hiện nay nhiều người có tinh thần tự học...

- Bên cạnh đó còn có nhiều người nhất là giới trẻ chưa có tinh thần tự học, còn ham vui chơi, những người đó rất đáng bị lên án phê phán

- Để có thể nhanh chóng chiếm lĩnh được tri thức của nhân loại em sẽ cố gắng tự học nhiều hơn nữa....

c. Kết bài

- Khẳng định vai trò tự học và tinh thần tự học trong việc phát huy và hoàn thiện nhân cách của mỗi con người.

- Khuyên nhủ, kêu gọi mọi người

B3. Viết một số đoạn văn tiêu biểu

Hoạt động của GV và HS

Nội dung

* GV gt đề bài trên bảng phụ. Hướng dẫn HS phân tích đề.

- Gọi HS đọc lại đề bài.

? Phân tích yêu cầu của đề bài.

Tìm hiểu đề

- TL: nghị luận xã hội

- ND: Hiện tượng vứt rác bừa bài nơi công cộng.

- Phạm vi: Kiến thức trong thực tế cuộc sống.

* Hướng dẫn HS xây dựng dàn ý sơ lược.

- GV tổ chức cho HS thảo luận xây dựng dàn ý theo đáp án của tiết 104-105

- GV nhận xét và bổ sung cho hoàn chỉnh theo yêu cầu cần đạt và thông qua biểu điểm cho từng phần.

Nhận xét và đánh giá bài làm của HS.

- GV nhận xét, đánh giá chung.

1. Về ưu điểm

- Nhìn chung các em đã xác định được đúng nội dung và phương pháp làm bài văn nghị luận. Hệ thống luận điểm rõ ràng, biết sắp xếp theo một trình tự hợp lí các ý: Biểu hiện - Nguyên nhân - Tác hại - Cách khắc phục.

- Biết đặt những nhan đề khá ấn tượng, sát với nội dung bài văn như: Tiếng kêu cứu của môi trường, Hãy cứu lấy hành tinh của chúng ta, Hãy bảo vệ môi trường sống, Rác - mối hiểm hoạ của loài người…

- Nội dung đảm bảo theo yêu cầu chung.

- Một số bài văn thể hiện rõ giọng văn nghị luận, có màu sắc triết lí…

2. Về tồn tại

- Lối viết còn ảnh hưởng của văn tự sự, còn kể lể, giãi bày, chưa thể hiện rõ đặc trưng kiểu bài văn nghị luận …

- Nội dung bài sơ sài, các luận điểm lộn xộn, thiếu ý, chưa làm rõ được nội dung nghị luận…

- Vẫn còn hiện tượng sai nhiều về lỗi câu như lỗi chính tả, lỗi dùng từ, lỗi viết câu, lỗi viết hoa, viết tắt…

- Một số em trình bày bài cẩu thả, gạch xoá nhiều, chữ xấu khó đọc…

- Đặc biệt một số em viết thiếu dấu(giống như tiếng nc ngoài, ngôn ngữ tắt thường thấy khi nhắn tin trên điện thoại)

GV treo bảng phụ (hoặc dùng máy chiếu vật thể) một số những đoạn văn bài văn còn mắc nhiều lỗi:

- Lạc đề

- Trình bày không mạch lạc, chưa có sự gắn kết giữa các phần với nhau

- Lỗi chính tả, lỗi lô gic, lỗi dùng từ, đặt câu...

? Chỉ ra những lỗi còn mắc phải trong bài, trong đoạn văn?

HS chỉ ra

? Em hãy sửa lại cho đúng?

HS làm

HS khác nhận xét

GV chốt lại

GV trả bài cho học sinh và lấy điểm

GV chọn một số bài văn hay để đọc cho HS tham khảo

I. Đề bài: ­Suy nghĩ của em về hành động vứt rác bừa bãi nơi công cộng của nhiều người hiện nay(Một hiện tượng khá phổ biến hiện nay là vứt rác ra đường hoặc những nơi công cộng. Ngồi bên hồ, dù là hồ đẹp nổi tiếng, người ta cũng tiện tay vứt rác xuống… Em hãy đặt một nhan đề để gọi tên hiện tượng ấy và viết bài văn để nêu lên suy nghĩ của mình).

II. Đáp án và biểu điểm chấm

*Kĩ năng: 2đ

- HS vận dụng cách làm bài nghị luận để tạo lập được vb nghị luận có bố cục đầy đủ, rõ ràng 0,5đ

- Diễn đạt tốt, chữ sạch, đẹp, ko sai các lỗi hoặc sai 2 lỗi từ trở xuống 0,5đ

- Đặt nhan đề: 1đ

* Kiến thức: 8đ

a. Mở bài: 0,5đ

- Gt hiện tượng vứt rác bừa bãi nơi công cộng.

b. Thân bài: 7đ

- Biểu hiện: Hiện tượng vứt rác bừa bãi nơi công cộng: trong quán ăn, rạp chiếu phim, trong công viên, trên đường phố…. -> Hiện tượng rất phổ biến hiện nay. 1,5 đ

- Tác hại: mất mĩ quan, ô nhiễm môi trường; Gây nguy hiểm cho người khác: vỏ chuối, mảnh thủy tinh…; làm xấu hình ảnh của ta trong mắt bạn bè quốc tế... 1,5 đ - Nguyên nhân: 1,5đ + Sự yếu kém về nhận thức của mỗi người trong việc giữ gìn vệ sinh môi trường, thiếu tinh thần bảo vệ, giữ gìn, xây dựng mĩ quan nơi công cộng. Thiếu ý thức tôn trọng người lao động, nhất là những công nhân vệ sinh môi trường.

+ Chưa nhận thức được tác hại to lớn của hành động xả rác bừa bãi ...

+ Sự giáo dục của cha mẹ của thầy cô về vấn đề này chưa sâu

+ Chưa có chế tài xử lí nghiêm khắc các hành vi xả rác thải ra môi trường, quản lí còn lỏng lẻo….....

- Giải pháp: 1,5đ

+ Nâng cao ý thức trách nhiệm giữ gìn, xây dựng môt môi trường xanh –sạch- đẹp.

+ Tuyên truyền, giáo dục mạnh mẽ hơn nữa về tác hại của hành vi xả rác bừa bãi ra môi trường.

+ Nhà nước cần có chế tài xử lí thật nghiêm khắc phạt thật nặng đối với những cá nhân tổ chức vi phạm.

……

- Bài học: Có ý thức trách nhiệm trong việc bảo vệ môi trường ngay từ những việc nhỏ nhất những thói quen nhỏ nhất

c. Kết bài: 0,5đ

- Xả rác thải ra môi trường là những hành động việc làm đáng bị lên án và phê phán.

- Kêu gọi mọi người...

.III. Nhận xét, chữa lỗi

1. Về ưu điểm

1. Về tồn tại

3. Chữa lỗi

a. Nội dung

b. Hình thức

- Lỗi từ

- Lỗi diễn đạt

III. Trả bài

IV. Đọc bài văn hay

HĐ của thầy và trò

ND(ghi bảng)

HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU

* Mục tiêu:

- Tạo tâm thế hứng thú cho HS.

- Kích thích HS tìm hiểu về vẻ đẹp của nhân vật anh thanh niên trong đoạn trích  

- Phương pháp: Đóng vai.

- Kĩ thuật: Kĩ thuật đặt câu hỏi.

* Nhiệm vụ: HS đóng vai.

* Phương thức thực hiện: HĐ cặp đôi.

* Yêu cầu sản phẩm: một phân cảnh.

* Cách tiến hành:

- Nữ (Cô kỹ sư): Giới thiệu hoàn cảnh chương trình.

- Nam(bác lái xe): Đến tham dự chương trình, tóm tắt cuộc sống của anh thanh niên 1 mình trên đỉnh núi cao trong suốt 4 năm, thèm người quá nên đẩy cây ra giữa đường để trò chuyện với mọi người... GV bắt dẫn vào bài: Nhân vật anh thanh niên có những phẩm chất nào đáng mến? Vì sao em thích vẻ đẹp đó của anh?

Dự kiến trả lời:

• Anh thanh niên là người yêu đời, yêu nghề có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc.
• Anh thanh niên khiêm tốn.
• Anh hiếu khách ...

GV : Đó là những nhận xét đánh giá về nhân vật trong truyện, vậy dựa trên cơ sở nào ta có thể đánh giá về nhân vật trong truyện. Chúng ta sẽ tìm câu trả lời trong tiết học hôm nay.

HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI:

* Mục tiêu: HS nắm đ­ược những yêu cầu đối với bài văn nghị luận về tác phẩm truyện.

+ Căn cứ để xác định những luận điểm, luận cứ.

* Nhiệm vụ: HS theo dõi bài nghị luận của Quỳnh Tâm trong SGK để trả lời.

* Phương thức thực hiện: Thảo luận nhóm, đàm thoại.

* Yêu cầu sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của học sinh.

*Cách thức tiến hành.

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

? Gọi học sinh đọc văn bản sgk?

GV: Trong một văn bản vấn đề nghị luận là t­ư tưởng cốt lõi là chủ đề của một bài văn nghị luận.

? Vậy vấn đề nghị luận trong văn bản trên là gì?

- Vấn đề nghị luận: những phẩm chất đức tính tốt đẹp đáng yêu của nhân vật anh thanh niên làm công tác khí

t­ượng kiêm vật lí địa cầu trong truyện ngắn: “Lặng lẽ Sa Pa”

? Tìm câu văn thể hiện vấn đề nghị luận một cách tập trung, nêu vị trí?

- Câu: “Dù được miêu tả... cũng khó phai mờ” nằm ở mở bài.

? Em có thể đặt nhan đề cho văn bản trên là gì?

- Một vẻ đẹp nơi Sa Pa lặng lẽ.

- Vẻ đẹp của anh thanh niên trong “Lặng lẽ Sa Pa”

? Qua phân tích, em thấy muốn tìm chủ đề của bài văn nghị luận thì căn cứ vào đâu?

- Chủ đề nghị luận là t­ư tư­ởng cốt lõi, vấn đề chủ chốt của văn bản.

Thảo luận nhóm bằng kĩ thuật khăn phủ bàn ( 7 phút )

GV chia lớp thành 4 nhóm:

Nhóm 1: Phần mở bài, kết bài(Nhiệm vụ của từng phần )

Nhóm 2: Luận điểm 1

Nhóm 3: Luận điểm 2

Nhóm 4: Luận điểm 3

Câu hỏi cho nhóm 2,3,4:

? Vấn đề nghị luận đ­ược triển khai qua những luận điểm nào?

? Luận điểm này đư­ợc triển khai bằng những luận cứ nào?

? Em có nhận xét gì về cách trình bày trong văn bản này?

? Tác giả trình bày từng luận điểm như­ thế nào?

1. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ

+ HS đọc yêu cầu

+ HS hoạt động cá nhân

+ HS thảo luận

- Đại diện nhóm trình bày

- Dự kiến trả lời

* Nhóm 1:

Phần mở bài

- Dẫn dắt, hoàn cảnh ra đời

- Vấn đề nghị luận hai câu “ Dù đ­ược miêu tả... phai mờ”

* Nhóm 2:

- Luận điểm 1: Anh thanh niên đẹp ở tấm lòng yêu đời, yêu nghề, ở tinh thần trách nhiệm cao với công việc.

* Luận cứ:

- Hoàn cảnh sống: Là ng­ười cô độc nhất thế gian sống một mình trên đỉnh núi Yên Sơn bốn mùa mây mù.

- Công việc: Nghề khí t­ượng kiêm vật lí địa cầu thực chất công việc rất tỉ mỉ, chịu khó.

- Yêu công việc: Quan niệm của anh về công việc “Khi ta làm việc ta với công ... ->coi công việc là niềm vui.

- Lo toan tổ chức cuộc sống khoa học nề nếp ngăn nắp.

* Nhóm 3:

- Luận điểm 2: Là ng­ười đáng yêu qua nỗi thèm ng­ười, lòng hiếu khách. Câu văn:” Nh­ưng anh thanh... cách chu đáo”.

- Luận cứ :

- Vui đ­ược đón khách, thái độ nhiệt tình chu đáo.

- Say s­ưa kể về công việc của mình.

- Đón mọi ng­ười đến thăm nơi ở của mình.

* Nhóm 4:

- Luận điểm 3: Là ngư­ời khiêm tốn.

Câu “Công việc vất vả... khiêm tốn”.

- Luận cứ:

- Thấy đóng góp của mình nhỏ bé so với ng­ười khác.

- Từ chối vẽ chân dung, giới thiệu ng­ười khác.

* Nhóm 1:

- Đoạn kết bài có ý nghĩa: cô đúc vấn đề nghị luận. Qua câu: “Cuộc sống chúng ta... đáng tin yêu”.

- 2 HS phản biện

- Gv đánh giá hoạt động nhóm, đánh giá sản phẩm của HS.

- Gv chốt kiến thức

? Bố cục của văn bản này đã hợp lí chư­a? Văn bản gồm mấy phần? Mỗi phần đảm bảo vai trò gì?

GV: Những vấn đề và luận điểm đó đều đ­ược triển khai theo ý nội dung chính trong một tác phẩm cụ thể. Văn bản trên là văn bản nghị luận về một tác phẩm truyện.

? Vậy thế nào là nghị luận về một tác phẩm truyện?

? Khi viết một bài văn nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) cần phải chú ý những yêu cầu gì?

- Những nhận xét đánh giá về truyện phải xuất phát từ ý nghĩa của cốt truyện, tính cách số phận của nhân vật và nghệ thuật trong tác phẩm đư­ợc ngư­ời viết phát hiện và khái quát.

- Các nhận xét phải rõ ràng, đúng đắn có luận cứ và lập luận thuyết phục.

- Bố cục mạch lạc, lời văn chuẩn xác gợi cảm.

HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP

* Môc tiªu: HS biết vận dụng kiến thức đã học về truyện để xác định luận điểm trong bài nghị luận về lão Hạc.

* Nhiệm vụ: HS suy nghĩ, trình bày.

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân

* Yêu cầu sản phẩm: Câu trả lời của học sinh.

*Cách thức tiến hành.

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

? Đọc đoạn văn trong sgk/64.

? Vấn đề nghị luận của đoạn văn này là gì?

? Đoạn văn nêu những ý chính nào?

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ Nghe yêu cầu

+ Trình bày cá nhân

DKTL:

- Tình thế lựa chọn nghiệt ngã của nhân vật Lão Hạc và vẻ đẹp của nhân vật này

- Đấu tranh nội tâm: Những mâu thuẫn giằng xé quanh việc lựa chọn giữa sống và chết (phân tích nội dung nhân vật).

- Hoạt động: Cuối cùng lão chọn cái chết, cái chết đã đ­ược chuẩn bị từ lâu.

- Sự nhận thức đánh giá về nhân vật:

+ Ng­ười cha rất mực th­ơng con, hi sinh cho con.

+ Ng­ười nông dân giàu lòng tự trọng, thà chết còn hơn sống nhục.

->Lão Hạc là ng­ười đáng thư­ơng, đáng kính, đáng trân trọng.

HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG

* Môc tiªu: HS biết vận dụng kiến thức đã học về truyện để xác định luận điểm trong bài nghị luận về tác phẩm truyện đã học.

* Nhiệm vụ: HS suy nghĩ, trình bày.

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân

* Yêu cầu sản phẩm: Câu trả lời của học sinh.

* Cách thức tiến hành.

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

- ViÕt ®o¹n v¨n nghÞ luËn vÒ mét vÎ ®Ñp cña nh©n vËt mµ em yªu thÝch?

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ Nghe yêu cầu

+ Trình bày cá nhân

HOẠT ĐỘNG 5: TÌM TÒI, MỞ RỘNG, SÁNG TẠO:

* Môc tiªu: HS mở rộng vốn kiến thức đã học.

* Nhiệm vụ: Về nhà tìm hiểu, liên hệ

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân

* Yêu cầu sản phẩm: tên những tác phẩm truyện của những nhà văn nổi tiếng phù hợp với lứa tuổi HS.

* Cách thức tiến hành.

• Đọc văn bản và trả lời câu hỏi :

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

- Tìm đọc những bµi viÕt nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn …

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ;

Về nhà, suy nghĩ, trả lời

I- Tìm hiểu bài nghị luận của tác phẩm truyện

1. Ví dụ

2. Nhận xét

-Vấn đề nghị luận: Những phẩm chất, đức tính tốt đẹp của nhân vật anh thanh niên

- Xác định hệ thống luận điểm.

- Tác giả trình bày rõ ràng, ngắn gọn. Cả 3 luận điểm đều tập trung vào vấn đề cần nghị luận

- Từng luận điểm đ­ược phân tích chứng minh một cách thuyết phục bằng các lí lẽ dẫn chứng trong tác phẩm.

- Các luận điểm đều sử dụng hệ thống luận cứ, luận chứng một cách xác đáng, sinh động.

Có 3 phần:

+ Mở bài: nêu vấn đề nghị luận

+ Thân bài: Phân tích diễn giải từng luận điểm.

+ Kết bài: Khẳng định nâng cao vấn đề nghị luận.

3. Ghi nhớ :sgk

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung kiến thức

HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU

* Mục tiêu:

- Tạo tâm thế hứng thú cho HS.

- Kích thích HS tìm hiểu về vẻ đẹp của nhân vật ông Hai trong đoạn trích " Làng"

- Phương pháp: Đóng vai.

- Kĩ thuật: Kĩ thuật đặt câu hỏi.

* Nhiệm vụ: HS đóng vai.

* Phương thức thực hiện: HĐ cặp đôi.

* Yêu cầu sản phẩm: một phân cảnh.

* Cách tiến hành:

- Nữ (Mụ chủ nhà):

Giới thiệu hoàn cảnh chương trình.

- Nam(Ông Hai): Đến tham dự chương trình, tóm tắt cuộc sống của ông Hai khi mới lên tản cư... GV bắt dẫn vào bài: Nhân vật ông Hai có những phẩm chất nào đáng mến? Vì sao em thích vẻ đẹp đó của ông?

Dự kiến trả lời:

• Ông Hai là người yêu làng, yêu nước.
• Ông Hai là người chăm chỉ, chịu khó...

GV: Đó là những nhận xét đánh giá về nhân vật trong truyện, vậy dựa trên cơ sở nào ta có thể đánh giá về nhân vật trong truyện; cách làm bài nghị luận về truyện như thế nào? Chúng ta sẽ tìm câu trả lời trong tiết học hôm nay.

HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI:

* Mục tiêu: HS nắm đ­ược những yêu cầu đối với đề bài nghị luận về tác phẩm truyện.

+ Căn cứ để xác định thể loại, nội dung của đề bài.

* Nhiệm vụ: HS theo dõi đề bài nghị luận trong SGK để trả lời.

* Phương thức thực hiện: Thảo luận nhóm, đàm thoại.

* Yêu cầu sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của học sinh.

* Cách thức tiến hành.

• Đọc văn bản và trả lời câu hỏi:

1.GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

- Đọc các đề bài 1, 2, 3, 4, trong sgk

? Xác định vấn đề cần nghị luận? Yêu cầu căn cứ vào đâu để nghị luận?( Mỗi nhóm 1 đề)

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ

+ HS đọc yêu cầu

+ HS hoạt động cá nhân

+ HS thảo luận .

- Đại diện nhóm trình bày.

- Dự kiến trả lời

* Đề 1- Nhóm 1

- Vấn đề nghị luận: Thân phận ng­ười phụ nữ trong xã hội cũ.

- Yêu cầu: Qua nhân vật Vũ N­ương đề xuất những nhận xét về thân phận ng­ười phụ nữ trong xã hội cũ.

* Đề 2- Nhóm 2

- Vấn đề nghị luận: Cốt truyện trong truyện ngắn: Làng- Kim Lân.

- Yêu cầu: Phân tích những đặcđiểm nổi bật trong cốt truyện của tác phẩm.

* Đề 3- Nhóm 3

- Vấn đề nghị luận: Thân phận Thuý Kiều trong đoạn trích.

- Yêu cầu: nêu suy nghĩ của bản thân về thân phận Thuý Kiều trong đoạn trích (mở rộng ra thân phận ng­ười phụ nữ trong xã hội cũ) VD: Quyền sống của con ng­ười, địa vị của ng­ười phụ nữ trong xã hội cũ.

* Đề - Nhóm 4

- Vấn đề nghị luận: Đời sống tình cảm gia đình.

- Yêu cầu: Nêu những suy nghĩ của bản thân về một vấn đề có tính khái quát: đời sống tình cảm gia đình trong chiến tranh.

* Mục tiêu: Giúp HS nắm được các b­ước làm bài văn nghị luận về tác phẩm truyện

* Nhiệm vụ: HS theo dõiSGK để trả lời.

* Phương thức thực hiện: Hoạt động cá nhân, Thảo luận nhóm, đàm thoại.

* Yêu cầu sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của học sinh.

* Cách thức tiến hành.

Đề bài: Suy nghĩ về nhân vật ông Hai trong truyện ngắn “Làng”- Kim Lân

? Đọc kĩ đề và gạch chân những từ quan trọng?

Xác định thể loại, đối t­ượng nội dung của đề?

- Thể loại: Nghị luận.

- Đối t­ượng: Nhân vật ông Hai.

- Nội dung: Truyện ngắn Làng- Kim Lân.

* Tìm ý:

Thảo luận nhóm bằng kĩ thuật khăn phủ bàn ( 12 phút )

GV chia lớp thành 4 nhóm:

Câu hỏi cho nhóm 1,2,3,4 :

Nhóm 1: Nét nổi bật nhất ở nhân vật ông Hai?

Nhóm 2: Tình yêu làng, yêu n­ước bộc lộ trong những tình huống nào?

Nhóm 3: Tình yêu ấy có đặc điểm gì ở hoàn cảnh cụ thể nào?

Nhóm 4: Tình yêu làng của ông Hai đ­ược tác giả khai thác nh­ư thế nào?

? Thông th­ường một bài văn gồm mấy phần?

1. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ

+ HS đọc yêu cầu

+ HS hoạt động cá nhân

+ HS thảo luận

- Đại diện nhóm trình bày

- Dự kiến trả lời

Nhóm 1:

? Nét nổi bật nhất ở nhân vật ông Hai?

- Tình yêu làng hoà quyện với tình yêu n­ước của ông Hai (nét mới trong đời sống tinh thần của ng­ười dân trong kháng chiến chống Pháp).

Nhóm 2:

? Tình yêu làng, yêu n­ước bộc lộ trong những tình huống nào?

- Tình huống thể hiện:

+ Khi nghe tin đồn làng theo giặc.

+ Khi nghe tin cải chính làng kháng chiến.

Nhóm 3:

- Tình yêu làng yêu n­ước của ông Hai càng chứng tỏ cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp là kháng chiến toàn diện. Đó là sự thể hiện niềm tin của toàn dân đối với Đảng, đối với cách mạng.

Nhóm 4:

? Tình yêu làng của ông Hai đ­ược tác giả khai thác nh­ư thế nào?

- Qua cử chỉ, hành động, lời nói của ông Hai.

? Thông th­ường một bài văn gồm mấy phần?

- Mở bài, thân bài, kết bài.

2 HS phản biện

- Gv đánh giá hoạt động nhóm, đánh giá sản phẩm của HS.

- Gv chốt kiến thức

? Bài nghị luận tác phẩm truyện có bố cục nh­ư thế nào? yêu cầu từng phần?

- Mở bài: Giới thiệu khái quát:

+ Tác giả Kim Lân.

+ Tác phẩm: Làng

+ Nhân vật ông Hai.

? Phần thân bài trình bày thành mấy luận điểm?

- Luận điểm 1: Tình yêu làng, yêu n­ước của ông khi đi tản c­ư.

- Luận điểm 2: Tình yêu làng, yêu n­ước của ông Hai khi nghe tin làng theo giặc.

- Luận điểm 3: Tình yêu làng, yêu n­ước khi nghe tin cải chính.

- Luận điểm 4: Nghệ thuật xây dựng nhân vật.

? Phần kết bài ta phải làm như­ thế nào?

- Sức hấp dẫn của hình t­ượng nhân vật ông Hai.

- Thành công của nhà văn khi xây dựng nhân vật ông Hai.

? Gọi học sinh đọc hai phần mở bài mẫu sgk.

Hư­ớng dẫn học sinh viết.

- Chú ý cách lập luận, đư­a dẫn chứng lí lẽ...

? Gọi học sinh trình bày bài viết của mình - giáo viên bổ sung sửa chữa.

? Từ việc tìm hiểu trên hãy rút ra cách làm văn nghị luận về tác phẩm truyện (đoạn trích)?

- Bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) có thể bàn về chủ đề nhân vật, cốt truyện, nghệ thuật của truyện.

? Bố cục bài nghị luận và yêu cầu từng phần?

- Mở bài: Gthiệu tg, tp và đánh giá khái quát...

- Thân bài: nêu các luận điểm chính về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm (có phân tích, chứng minh bằng các luận cứ tiêu biểu và xác thực).

- Kết bài: Nêu nhận định đánh giá chung của mình về tác phẩm.

GV: Cần trình bày sự cảm thụ ý kiến riêng của ng­ười viết. Có sự liên kết tự nhiên, hợp lí ...

HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP

*Mục tiêu:HS biết vận dụng kiến thức đã học về truyện để xác định luận điểm trong bài nghị luận về lão Hạc.

* Nhiệm vụ: HS suy nghĩ, trình bày.

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân

* Yêu cầu sản phẩm: Câu trả lời của học sinh.

* Cách thức tiến hành.

• Đọc văn bản và trả lời câu hỏi :

* GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

? Đọc yêu cầu bài tập?

- Suy nghĩ của em về truyện LHạc của NCao.

? Xác định thể loại và yêu cầu của đề bài ?

? Lập dàn ý cho đề bài trên?

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ Nghe yêu cầu

+ Trình bày cá nhân

DKTL:

* Đề:

- Thể loại: Nghị luận

- Nội dung: Truyện Lão Hạc.

* Nội dung:

- Cuộc sống của Lão Hạc

- Vẻ đẹp tâm hồn Lão Hạc

* Nghệ thuật

- Xây dựng tình huống, xây dựng nhân vật...

- Dàn ý

A. Mở bài:

+ Giới thiệu tác giả- tác phẩm.

+ ý kiến đánh giá sơ bộ

B. Thân bài:

1. Nội dung:

- Luận điểm: Cuộc sống của Lão Hạc.

+ Hoàn cảnh gia đình của Lão Hạc

+ Tình thế lựa chọn của Lão Hạc.

2.Vẻ đẹp của nhân vật Lão Hạc

- Giàu tình yêu th­ương: con trai, con vàng.

- Giàu lòng tự trọng.

- Tấm lòng hi sinh cao quý.

HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG:

* Mục tiêu: HS biết vận dụng kiến thức đã học về truyện để xác định luận điểm trong bài nghị luận về tác phẩm truyện đã học.

* Nhiệm vụ: HS suy nghĩ, trình bày.

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân

* Yêu cầu sản phẩm: Câu trả lời của học sinh.

* Cách thức tiến hành.

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

? Viết phần mở bài cho đề bài trên?

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ Nghe yêu cầu

+ Trình bày cá nhân

DKTL:

Gợi ý: Truyện ngắn “Lão Hạc” của Nam Cao là một tác phẩm tbiểu viết về cuộc sống ngư­ời nông dân trong xã hội. Tác phẩm để lại ấn tượng sâu sắc về hình ảnh Lão Hạc- một ng­ười nông dân có cuộc sống nhiều bất hạnh như­ng lại là ng­ười nhân hậu, giàu lòng yêu th­ương và lòng tự trọng. Đặc biệt là đức hi sinh cao quý.

HOẠT ĐỘNG 5: TÌM TÒI, MỞ RỘNG, SÁNG TẠO:

* Mục tiêu: HS mở rộng vốn kiến thức đã học.

* Nhiệm vụ: Về nhà tìm hiểu, liên hệ

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân

* Yêu cầu sản phẩm: tên những tác phẩm truyện của những nhà văn nổi tiếng phù hợp với lứa tuổi HS.

* Cách thức tiến hành.

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho H:

- Tìm đọc những bài viết nghị luận về tác phẩm truyện

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

Về nhà, suy nghĩ, trả lời

I- Đề bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)

II- Các b­ước làm bài văn nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)

1/ Tìm hiểu đề, tìm ý

2. Lập dàn ý

A. Mở bài: Giới thiệu tác phẩm, nhân vật

B. Thân bài:

- Nêu các luận điểm chính về nội dung nghệ thuật

- Có luận cứ tiêu biểu xác thực để phân tích chứng minh

C. Kết bài: Nêu nhận định đánh giá

3. Viết bài.

4. Đọc bài, sửa chữa.

* Ghi nhớ

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung kiến thức

HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU

* Mục tiêu:

- Tạo tâm thế hứng thú cho HS.

- Kích thích HS tìm hiểu về vẻ đẹp của nhân vật ông Sáu và bé Thu trong đoạn trích "Chiếc lược ngà"

- Phương pháp: Đóng vai.

- Kĩ thuật: Kĩ thuật đặt câu hỏi.

* Nhiệm vụ: HS đóng vai.

* Phương thức thực hiện: HĐ cặp đôi.

* Yêu cầu sản phẩm: một phân cảnh.

* Cách tiến hành:

- Nữ (Phóng viên): Giới thiệu hoàn cảnh chương trình.

- Nam( bác Ba): Đến tham dự chương trình, tóm tắt lại phần đầu câu chuyện => Xúc động không thể kể hết được câu chuyện => Nhờ cô giáo kể tiếp => GV bắt dẫn vào bài: Nhân vật ông Sáu và Bé Thu có những phẩm chất nào đáng mến? Vì sao em thích vẻ đẹp đó của ông ?

Dự kiến trả lời:

• Ông Saú là người yêu cha rất mực yêu thương con
• Bé Thu là cô bé cá tính, yêu cha mãnh liệt, sâu sắc

GV: Đó là những nhận xét đánh giá về nhân vật trong truyện, vậy dựa trên cơ sở nào ta có thể đánh giá về nhân vật trong truyện; cách làm bài nghị luận về truyện như thế nào? Chúng ta sẽ tìm câu trả lời trong tiết học hôm nay.

HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI:

* Mục tiêu: HS nắm đ­ược những yêu cầu đối với bài văn nghị luận về tác phẩm truyện.

+ Các bước làm bài văn nghị luận về truyện.

* Nhiệm vụ: HS theo dõi đề bài nghị luận trong SGK để trả lời.

* Phương thức thực hiện: Trình bày cá nhân, đàm thoại.

* Yêu cầu sản phẩm: Kết quả bằng câu trả lời của học sinh.

* Cách thức tiến hành.

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

? Thế nào là nghị luận về tác phẩm truyện?

? Nêu các b­ước làm bài nghị luận?

? Yêu cầu các phần của lâp dàn ý

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ Nghe yêu cầu

+ Trình bày cá nhân

* DKTL: Khái niệm

- Nghị luận về tác phẩm truyện (đoạn trích) là trình bày những nhận xét, đánh giá của mình về nhân vật, sự kiện, chủ đề hay nghệ thuật của tác phẩm cụ thể.

* Các b­ước làm bài;

-Tìm hiểu đề, tìm ý.

- Lập dàn ý.

- Viết bài

- Đọc bài viết và sửa chữa

HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP

* Mục tiêu: Vận dụng những kiến thức đã học để làm bài văn nghị luận về tác phẩm truyện.

* Nhiệm vụ: HS theo dõi đề bài nghị luận trong SGK để trả lời.

* Phương thức thực hiện: Trình bày cá nhân, đàm thoại.

* Yêu cầu sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của học sinh.

* Cách thức tiến hành.

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

* Đề bài: Cảm nhận của em về đoạn trích Chiếc lược ngà Nguyễn Quang Sáng.

? Xác định yêu cầu của đề bài? Theo em trình bày cảm nhận có nghĩa là như­ thế nào?

? Phần mở bài em phải giới thiệu như­ thế nào?

? Phần thân bài em triển khai thành mấy luận điểm? Luận điểm về nội dung là gì? Từ luận điểm này em triển khai thành mấy l uận cứ và triển khai luận cứ đó nh­ư thế nào?

? Phần kết bài ta làm như­ thế nào?

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ Nghe yêu cầu

+ Trình bày cá nhân

Dự kiến trả lời

- Thể loại: nghị luận về đoạn trích.

- Nội dung: Đoạn trích: “Chiếc l­ược ngà” của Nguyễn Quang Sáng.

- Phải nêu đ­ược những cảm nhận sâu sắc của bản thân về nội dung, nghệ thuật của đoạn trích.

- Hai luận điểm: một luận điểm về nội dung và một luận điểm về nghệ thuật.

- Luận cứ 1: Cuộc gặp gỡ của hai cha con sau tám năm xa cách.

+ Dẫn chứng: Thái độ, tình cảm của bé Thu

tr­ước và sau khi nhận ra ông Sáu.

Tình cảm và tâm trạng của ông Sáu tr­ước thái độ tình cảm của Thu.

- Luận cứ 2: ở khu căn cứ, tình cảm của ông Sáu thể hiện tập trung nhất, sâu sắc nhất.

+ Dẫn chứng: Tâm trạng ông Sáu sau khi chia tay con, quá trình ông làm ra cây l­ược, lời trăn trối của ông tr­ước khi ông hi sinh.