Dinh dưỡng nitơ ở thực vật- 2

I, NGUỒN CUNG CẤP NITƠ TỰ NHIÊN CHO CÂY:

1. Nitơ trong không khí:

- Nitơ phân tử (${N_2}$) trong khí quyển chiếm khoảng gần 80%, cây không thể hấp thụ được ${N_2}$, còn $NO$ và $N{O_2}$ trong khí quyển là độc hại với thực vật. Các vi sinh vật cố định đạm có enzim nitrôgenaza có khả năng liên kết ${N_2}$ với hidro $ \to $ $N{H_3}$ thì cây mới đồng hoá được.

  2. Nitơ trong đất:

- Nguồn cung cấp chủ yếu nitơ cho cây là đất. Nitơ trong đất tồn tại ở 2 dạng: nitơ vô cơ (nitơ khoáng) và nitơ hữu cơ (trong xác SV) ,

-  Rễ cây chỉ hấp thụ từ đất nitơ vô cơ ở dạng: $NH_4^ + $ và $NO_3^ - $

- Cây không hấp thụ trực tiếp nitơ trong xác SV mà phải nhờ các VSV trong đất khoáng hoá thành: $NH_4^ + $ và $NO_3^ - $

II. QUÁ TRÌNH CHUYỂN HOÁ NITƠ VÀ CỐ ĐỊNH NITƠ TRONG ĐẤT:

 1. Quá trình chuyển hoá nitơ trong đất:

- Trong đất còn xảy ra quá trình chuyển hoá nitrat thành nitơ phân tử ($NO_3^ - $$ \to $${N_2}$) do các VSV kị khí thực hiện, do đó đất phải thoáng để ngăn chặn việc mất nitơ.

 2. Quá trình cố định nitơ phân tử:

- Là quá trình liên kết ${N_2}$ với ${H_2}$ $ \to $ $N{H_3}$ (trong môi trường nước $N{H_3}$ $ \to $ $NH_4^ + $).

* Con đường hóa học kết hợp với vật lí: xảy ra trong điều kiện có sấm sét, tia lửa điện

$\begin{array}{*{20}{l}}
{{N_2} + {O_2} \to 2NO}\\
{2NO + {O_2} \to 2N{O_2}}\\
{2N{O_2} + 2{H_2}O + 3{O_2} \to 4HN{O_3} \to NO_3^ -  + {H^ + }}
\end{array}$

* Con đường sinh học: do VSV thực hiện (các VK này có enzim nitrogenaza có khả năng bẻ gãy 3 liên kết cộng hoá trị của nitơ để liên kết với hidro tạo ra $N{H_3}$), gồm 2 nhóm:

+ Nhóm VSV sống tự do như VK lam có nhiều ở ruộng lúa.

+ Nhóm VSV sống cộng sinh với thực vật như VK nốt sần ở rễ cây họ Đậu.

III. PHÂN BÓN VỚI NĂNG SUẤT CÂY TRỒNG VÀ MÔI TRƯỜNG:

  1. Bón phân hợp lí và năng suất cây trồng:

* Đúng lượng, đúng loại, đúng lúc, đúng cách

  2. Các phương pháp bón phân:

- Bón phân qua rễ: bón vào đất (bón lót và bón thúc)

- Bón phân qua lá: phun lên lá (khi trời không mưa và nắng không gay gắt)

  3. Phân bón và môi trường:

- Bón phân hợp lí sẽ tăng năng suất cây trồng và không gây ô nhiễm môi trường.