Sự tương phản về trình độ phát triển kinh tế - xã hội của các nhóm nước. Cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại

Từ một mạng máy tính nội bộ xuất hiện đầu tiên năm 1969 ở Hoa Kì, đến năm 1989, mạng Internet đã phát triển rộng khắp trên thế giới.

Theo SGK Địa lí 11, trang 8: “Cuối thế kỉ XX đầu thế kỉ XXI, nhân loại tiến hành cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại với đặc trưng là sự xuất hiện và phát triển nhanh chóng của công nghệ cao”.

Các nước đang phát triển là nhóm những nước nghèo, trình độ phát triển kinh tế thấp, đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn => có GDP bình quân đầu người thấp, nợ nước ngoài nhiều và HDI ở mức thấp.

Chỉ số HDI (Human Development Index - HDI) là chỉ số so sánh, định lượng về mức thu nhập, tỷ lệ biết chữ, tuổi thọ và một số nhân tố khác của các quốc gia trên thế giới. HDI giúp tạo ra một cái nhìn tổng quát về sự phát triển của một quốc gia. Như vậy, HDI là thước đo phản ánh sự phát triển của con người trên phương diện thu nhập, tri thức và sức khỏe.

Trong cơ cấu kinh tế: các nước phát triển khu vực dịch vụ chiếm tỉ lệ rất lớn, nông nghiệp rất nhỏ và các nước đang phát triển tỉ lệ ngành nông nghiệp còn cao.

Các nước phát triển là những quốc gia có nền kinh tế ở trình độ cao, thu nhập bình quân đầu người lớn, chỉ số HDI cao $\Rightarrow1$ các nước này tập trung chủ yếu ở khu vực Bắc Mĩ (Hoa Kì, Canađa), Tây Âu (Anh, Pháp, Ý, Thủy Sĩ, Đức,…) và Ô-xtrây-li-a.

Theo SGK Địa lí 11, trang 7: “Các nước đang phát triển thường có GDP/người thấp, nợ nước ngoài nhiều và HDI ở mức thấp”. Như vậy, các nước đang phát triển là những nước nợ nước ngoài nhiều.

Một số nước và vùng lãnh thổ đạt được trình độ nhất định về công nghiệp gọi là các nước công nghiệp mới (NICs), như: Hàn Quốc, Xin-ga-po, Đài Loan, Bra-xin, Ác-hen-ti-na,…

vào cuối thế kỷ XX, đầu thế kỉ XXI, cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại được tiến hành

Theo SGK Địa lí lớp 11 trang 7, các nước đang phát triển thường có GDP/người thấp, nợ nước ngoài nhiều và HDI ở mức thấp. Ngoài ra, đa số các nước đang phát triển đều có tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên cao. Như vậy, đáp án của câu hỏi là: Tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên thấp.

Đặc trưng của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại là sự xuất hiện và phát triển nhanh chóng - bùng nổ công nghệ cao.

Theo SGK Địa lí lớp 11, trang 6: "Các nước phát triển có  tổng sản phẩm trong nước bình quân đầu người (GDP/người) cao, đầu tư nước ngoài (FDI) nhiều, chỉ số phát triển con người (HDI) ở mức cao". Như vậy, đặc điểm đúng với các nước phát triển là đầu tư ra nước ngoài nhiều.

Cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại tác động ngày càng sâu sắc, làm cho nền kinh tế thế giới chuyền dần từ nền kinh tế công nghiệp sang một loại hình kinh tế mới, dựa trên tri thức, kĩ thuật, công nghệ cao, được gọi là nền kinh tế tri thức.

Các nước phát triển là nhóm nước giàu, có nền kinh tế rất phát triển nên có tổng sản phẩm trong nước bình quân đầu người (GDP/người) cao, đầu tư nước ngoài (FDI) nhiều và chỉ số phát triển con người (HDI) ở mức cao.

Trong  nền  kinh  tế  tri  thức,  những  ngành  kinh  tế  có  tác  động  to  lớn  tới  sự phát  triển  là  những  ngành  dựa  vào  tri  thức,  dựa  vào  những  thành  tựu  mới  của khoa học, công nghệ. Đó có thể là những ngành kinh tế mới dựa trên công nghệ cao  (như  công  nghệ  thông  tin,  công  nghệ  sinh  học…);  nhưng  cũng  có  thể  là những ngành kinh tế truyền thống (như nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ) được ứng dụng khoa học, công nghệ cao. 

Cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại dựa vào thành tựu KH mới với hàm lượng tri thức cao. Đó là các trụ cột chính của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại đều có đặc điểm chung là có hàm lượng tri thức cao.

Theo SGK Địa lí lớp 11, trang 9: "Cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại tác động ngày càng sâu sắc, làm cho kinh tế thế giới chuyển dần  từ nền kinh tế công nghiệp sang một loại hình kinh tế mới, dựa trên tri thức, kĩ thuật, công nghệ cao, được gọi là nền kinh tế tri thức".

Một số nước và vùng lãnh thổ đạt được trình độ nhất định về công nghiệp gọi là các nước công nghiệp mới (NICs) như: Hàn Quốc, Xin-ga-po, Đài Loan, Bra-xin, Ác-hen-ti-na,…

Cơ cấu GDP phân theo khu vực kinh tế của 2 nhóm nước là, nhóm nước đang phát triển (khu vực I: 25%, khu vực II: 32% và khu vực III: 43%), nhóm nước phát triển (khu vực I: 2%, khu vực II: 27% và khu vực III: 71%).

Thế giới có trên 200 quốc gia và vùng lãnh thổ và được xếp vào hai nhóm: nhóm các nước phát triển và nhóm các nước đang phát triển. Sự tương phản của hai nhóm nước về trình độ phát triển kinh tế -xã hội giữa các nhóm nước được thể hiện ở sự chênh lệch lớn về GDP/người, đầu tư nước ngoài (FDI) và chỉ số phát triển con người (HDI).