Phản ứng hóa học không có sự thay đổi số oxi hóa, không phải là phản ứng oxi hóa khử.
Nhận xét: Các phản ứng trao đổi, một số phản ứng hóa hợp và một số phản ứng phân hủy thuộc loại phản ứng này:
VD: Phản ứng trao đổi : $N{{a}^{+}}{{O}^{-2}}{{H}^{+}}+{{H}^{+}}C{{l}^{-}}\to N{{a}^{+}}C{{l}^{-}}+H_{2}^{+}{{O}^{-2}}$
Phản ứng phân hủy: $C{{u}^{+2}}{{({{O}^{-2}}{{H}^{+}})}_{2}}\xrightarrow{{{t}^{o}}}C{{u}^{+2}}{{O}^{-2}}+H_{2}^{+}{{O}^{-2}}$
Phản ứng hóa hợp: $C{{a}^{+2}}{{O}^{-2}}+{{C}^{+4}}O_{2}^{-2}\xrightarrow{{{t}^{o}}}C{{a}^{+2}}{{C}^{+4}}\text{O}_{3}^{-2}$
Phản ứng trao đổi luôn không thuộc loại phản ứng oxi hoá - khử vì trong phản ứng trao đổi luôn không có sự thay đổi số oxi hoá của một số nguyên tố.
Gọi a là số mol của mỗi chất $ {{(N{{H}_{4}})}_{2}}C{{O}_{3}} $ ,
$ {{(N{{H}_{4}})}_{2}}S{{O}_{4}} $ , $ N{{H}_{4}}Cl $ , $ {{(N{{H}_{4}})}_{3}}P{{O}_{4}} $
Khi cho mỗi chất vào dung dịch NaOH dư thì khí tạo thành là khí $ N{{H}_{3}} $
$ \begin{array}{l} & {{(N{{H}_{4}})}_{2}}C{{O}_{3}}\xrightarrow{+NaOH}2N{{H}_{3}} \\ & a\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\to \,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,2\text{a} \end{array} $
$ \begin{array}{l} & {{(N{{H}_{4}})}_{2}}S{{O}_{4}}\xrightarrow{+NaOH}2N{{H}_{3}} \\ & a\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\to \,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,2\text{a} \end{array} $
$ \begin{array}{l} & N{{H}_{4}}Cl\xrightarrow{+NaOH}N{{H}_{3}} \\ & a\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\to \,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\text{a} \end{array} $
$ \begin{array}{l} & {{(N{{H}_{4}})}_{3}}P{{O}_{4}}\xrightarrow{+NaOH}3N{{H}_{3}} \\ & a\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\to \,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,3\text{a} \end{array} $
$ \to $ Chọn $ N{{H}_{4}}Cl $ tạo ra số mol khí nhỏ nhất
Phản ứng không có sự thay đổi số oxi hóa của một số nguyên tố:
$ CaC{{O}_{3}}+2HCl\to CaC{{l}_{2}}+C{{O}_{2}}+{{H}_{2}}O $
Phát biểu sai: Phản ứng hóa hợp luôn có sự thay đổi số oxi hóa.
$ \text{Ba }\xrightarrow{1}\text{BaO}\xrightarrow{2}\text{ BaC}{{\text{O}}_{\text{3}}}\text{ }\xrightarrow{3}\text{BaO}\xrightarrow{4}\text{BaC}{{\text{l}}_{\text{2}}} $
Số phản ứng không có sự thay đổi số oxi hóa trong chuỗi phản ứng trên là
Có 3 phản ứng không có sự thay đổi số oxi hóa trong chuỗi phản ứng trên là các phản ứng: 2, 3, 4
$ BaO+C{{O}_{2}}\to BaC{{O}_{3}} $
$ BaC{{O}_{3}}\xrightarrow{{{t}^{o}}}BaO+C{{O}_{2}} $
$ BaO+2HCl\to BaC{{l}_{2}}+{{H}_{2}}O $
Có 1 phản ứng không có sự thay đổi số oxi hóa trong chuỗi phản ứng trên là phản ứng 4
$ S{{O}_{3}}+{{H}_{2}}\text{O}\to {{H}_{2}}\text{S}{{O}_{4}} $
Phản ứng không có sự thay đổi số oxi hóa của nguyên tố:
$ AlC{{l}_{3}}~+~3AgN{{O}_{3}}~~~~\to ~Al{{\left( N{{O}_{3}} \right)}_{3}}~~+~3AgCl $
Phản ứng giữa bazơ và axit luôn không có sự thay đổi số oxi hóa.
$ Cr~\xrightarrow{1}~C{{r}_{2}}{{O}_{3}}\xrightarrow{2}Cr{{\left( N{{O}_{3}} \right)}_{3}}\xrightarrow{3}Cr{{\left( OH \right)}_{3}}\xrightarrow{4}Na\left[ Cr{{\left( OH \right)}_{4}} \right] $
Số phản ứng không có sự thay đổi số oxi hóa trong chuỗi phản ứng trên là
Có 3 phản ứng có sự thay đổi số oxi hóa trong chuỗi phản ứng trên là: 2, 3 và 4
$ \begin{array}{l} & \begin{array}{*{35}{l}} C{{r}_{2}}{{O}_{3}}+6HN{{O}_{3}}\to 2Cr{{\left( N{{O}_{3}} \right)}_{3}}+3{{H}_{2}}O \\ Cr{{\left( N{{O}_{3}} \right)}_{3}}+3N{{H}_{3}}+3{{H}_{2}}O\to Cr{{\left( OH \right)}_{3}}+3N{{H}_{4}}N{{O}_{3}} \end{array} \\ & Cr{{\left( OH \right)}_{3}}+NaOH\to Na\left[ Cr{{\left( OH \right)}_{4}} \right] \end{array} $
Gọi m là khối lượng của mỗi chất $ N{{a}_{2}}C{{O}_{3}} $ ,
$ {{K}_{2}}S{{O}_{3}} $ , $ FeS $ , $ BaS $ .
Khi cho mỗi chất vào dung dịch HCl dư thì áp dụng bảo toàn nguyên tố dễ thấy số mol khí tạo thành = số mol muối tham gia.
Mặt khác:
$ \dfrac{m}{{{M}_{F\text{e}S}}} > \dfrac{m}{{{M}_{N{{a}_{2}}C{{O}_{3}}}}} > \dfrac{m}{{{M}_{{{K}_{2}}S{{O}_{3}}}}} > \dfrac{m}{{{M}_{BaS}}} $
$ \to $ Chọn $ FeS $ tạo ra số mol khí lớn nhất
Có 3 phản ứng không có sự thay đổi số oxi hóa là: (b), (c), (d)
Phản ứng hóa hợp không có sự thay đổi số oxi hóa: $ CaO+C{{O}_{2}}\to {{CaCO}_{3}} $
$ Fe\xrightarrow{1}FeS\xrightarrow{2}FeS{{O}_{4}}\xrightarrow{3}F{{e}_{2}}{{\left( S{{O}_{4}} \right)}_{3}}\xrightarrow{4}Fe{{\left( OH \right)}_{3}} $
Số phản ứng không có sự thay đổi số oxi hóa trong chuỗi phản ứng trên là
Có 2 phản ứng có sự thay đổi số oxi hóa trong chuỗi phản ứng trên là: 2 và 4
$ FeS~+~{{H}_{2}}S{{O}_{4}}\to ~~FeS{{O}_{4}}~+~{{H}_{2}}S $
$ F{{e}_{2}}{{\left( S{{O}_{4}} \right)}_{3}}~+~6NaOH~\to ~~2Fe{{\left( OH \right)}_{3}}~+~3N{{a}_{2}}S{{O}_{4}} $
Xem thêm các bài tiếp theo bên dưới