Sự tương phản về trình độ phát triển kinh tế - xã hội của các nhóm nước. Cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại
Lý thuyết về Sự tương phản về trình độ phát triển kinh tế - xã hội của các nhóm nước. Cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại
BÀI 1: SỰ TƯƠNG PHẢN VỀ TRÌNH ĐỘ PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI CỦA CÁC NHÓM NƯỚC. CUỘC CÁCH MẠNG KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HIỆN ĐẠI
I. Sự phân chia thế giới thành các nhóm nước
- Trên thế giới có hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ khác nhau về đặc điểm tự nhiên, dân cư, xã hội, trình độ phát trienr và được chia làm 2 nhóm nước: phát triển và đang phát triển.
+ Các nước đang phát triển thường có GDP/ người thấp, nợ nước ngoài nhiều, HDI thấp.
+ Các nước phát triển thì ngược lại.
- Một số nước và vùng lãnh thổ đã trải qua quá trình công nghiệp hoá và đạt được trình độ nhất định về công nghiệp gọi chung là các nước công nghiệp mới (NICs) như: Hàn Quốc, Đài Loan, Xin-ga-po,…
II. Sự tương phản về trình độ phát triển kinh tế - xã hội của các nhóm nước
- GDP bình quân đầu người chênh lệch lớn giữa các nước phát triển và đang phát triển.
- Trong cơ cấu GDP phân theo khu vực kinh tế:
+ Các nước phát triển khu vực dịch vụ chiếm tỉ trọng cao nhất, thấp nhất là nông nghiệp.
+ Các nước đang phát triển thì tỉ trọng của nông nghiệp cao nhất, thấp nhất là khu vực dịch vụ.
- Tuổi thọ trung bình của các nước phát triển cao hơn các nước đang phát triển.
- Chỉ số HDI các nước phát triển cao hơn các nước đang phát triển.
III. Cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại
- Cuối thế kỷ XX, đầu thế kỉ XXI, cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại xuất hiện.
- Đặc trưng: bùng nổ công nghệ cao.
+ Dựa vào thành tựu KH mới với hàm lượng tri thức cao
+ Bốn công nghệ trụ cột: công nghệ sinh học; công nghệ vật liệu; công nghệ năng lượng; công nghệ thông tin.
=> Tác dụng: thúc đẩy sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế mạnh mẽ, đông thời hình thành nền kinh tế tri thức – nền kinh tế dựa trên tri thức, kĩ thuật, công nghệ cao.
Bài tập tự luyện có đáp án
Câu 1: Mạng Internet phát triển đầu tiên ở quốc gia nào dưới đây?
- A
- B
- C
- D
Từ một mạng máy tính nội bộ xuất hiện đầu tiên năm 1969 ở Hoa Kì, đến năm 1989, mạng Internet đã phát triển rộng khắp trên thế giới.
Câu 2: Đặc trưng của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại
- A
- B
- C
- D
Theo SGK Địa lí 11, trang 8: “Cuối thế kỉ XX đầu thế kỉ XXI, nhân loại tiến hành cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại với đặc trưng là sự xuất hiện và phát triển nhanh chóng của công nghệ cao”.
Câu 3: Nhóm các nước đang phát triển có đặc điểm chung nào dưới đây?
- A
- B
- C
- D
Các nước đang phát triển là nhóm những nước nghèo, trình độ phát triển kinh tế thấp, đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn => có GDP bình quân đầu người thấp, nợ nước ngoài nhiều và HDI ở mức thấp.
Câu 4: HDI là thước đo phản ánh sự phát triển của con người trên phương diện nào dưới đây?
- A
- B
- C
- D
Chỉ số HDI (Human Development Index - HDI) là chỉ số so sánh, định lượng về mức thu nhập, tỷ lệ biết chữ, tuổi thọ và một số nhân tố khác của các quốc gia trên thế giới. HDI giúp tạo ra một cái nhìn tổng quát về sự phát triển của một quốc gia. Như vậy, HDI là thước đo phản ánh sự phát triển của con người trên phương diện thu nhập, tri thức và sức khỏe.
Câu 5: Cơ cấu GDP phân theo khu vực kinh tế của các nước phát triển có đặc điểm là
- A
- B
- C
- D
Trong cơ cấu kinh tế: các nước phát triển khu vực dịch vụ chiếm tỉ lệ rất lớn, nông nghiệp rất nhỏ và các nước đang phát triển tỉ lệ ngành nông nghiệp còn cao.
Câu 6: Quốc gia nào dưới đây có GDP/người ở mức cao?
- A
- B
- C
- D
Các nước phát triển là những quốc gia có nền kinh tế ở trình độ cao, thu nhập bình quân đầu người lớn, chỉ số HDI cao $\Rightarrow1$ các nước này tập trung chủ yếu ở khu vực Bắc Mĩ (Hoa Kì, Canađa), Tây Âu (Anh, Pháp, Ý, Thủy Sĩ, Đức,…) và Ô-xtrây-li-a.
Câu 7: Các nước đang phát triển là những nước
- A
- B
- C
- D
Theo SGK Địa lí 11, trang 7: “Các nước đang phát triển thường có GDP/người thấp, nợ nước ngoài nhiều và HDI ở mức thấp”. Như vậy, các nước đang phát triển là những nước nợ nước ngoài nhiều.
Câu 8: "Trải qua quá trình công nghiệp hóa và đạt trình độ phát triển nhất định về công nghiệp" là đặc điểm nổi bật của nhóm nước
- A
- B
- C
- D
Một số nước và vùng lãnh thổ đạt được trình độ nhất định về công nghiệp gọi là các nước công nghiệp mới (NICs), như: Hàn Quốc, Xin-ga-po, Đài Loan, Bra-xin, Ác-hen-ti-na,…
Câu 9: Cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại xuất hiện vào thời gian nào sau đây?
- A
- B
- C
- D
vào cuối thế kỷ XX, đầu thế kỉ XXI, cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại được tiến hành
Câu 10: Trình độ phát triển kinh tế - xã hội của các nước đang phát triển không biểu hiện ở
- A
- B
- C
- D
Theo SGK Địa lí lớp 11 trang 7, các nước đang phát triển thường có GDP/người thấp, nợ nước ngoài nhiều và HDI ở mức thấp. Ngoài ra, đa số các nước đang phát triển đều có tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên cao. Như vậy, đáp án của câu hỏi là: Tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên thấp.
Câu 11: Dấu hiệu đặc trưng của cuộc cách mạng khoa học công nghệ hiện đại là
- A
- B
- C
- D
Đặc trưng của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại là sự xuất hiện và phát triển nhanh chóng - bùng nổ công nghệ cao.
Câu 12: Đặc điểm nào sau đây đúng với các nước phát triển?
- A
- B
- C
- D
Theo SGK Địa lí lớp 11, trang 6: "Các nước phát triển có tổng sản phẩm trong nước bình quân đầu người (GDP/người) cao, đầu tư nước ngoài (FDI) nhiều, chỉ số phát triển con người (HDI) ở mức cao". Như vậy, đặc điểm đúng với các nước phát triển là đầu tư ra nước ngoài nhiều.
Câu 13: Cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại đã làm cho thế giới chuyển từ nền kinh tế công nghiệp sang loại hình kinh tế nào?
- A
- B
- C
- D
Cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại tác động ngày càng sâu sắc, làm cho nền kinh tế thế giới chuyền dần từ nền kinh tế công nghiệp sang một loại hình kinh tế mới, dựa trên tri thức, kĩ thuật, công nghệ cao, được gọi là nền kinh tế tri thức.
Câu 14: Nhóm các nước phát triển có đặc điểm chung nào dưới đây?
- A
- B
- C
- D
Các nước phát triển là nhóm nước giàu, có nền kinh tế rất phát triển nên có tổng sản phẩm trong nước bình quân đầu người (GDP/người) cao, đầu tư nước ngoài (FDI) nhiều và chỉ số phát triển con người (HDI) ở mức cao.
Câu 15: Cơ cấu kinh tế của nền kinh tế tri thức có đặc điểm như thế nào?
- A
- B
- C
- D
Trong nền kinh tế tri thức, những ngành kinh tế có tác động to lớn tới sự phát triển là những ngành dựa vào tri thức, dựa vào những thành tựu mới của khoa học, công nghệ. Đó có thể là những ngành kinh tế mới dựa trên công nghệ cao (như công nghệ thông tin, công nghệ sinh học…); nhưng cũng có thể là những ngành kinh tế truyền thống (như nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ) được ứng dụng khoa học, công nghệ cao.
Câu 16: Các trụ cột chính của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại đều có đặc điểm chung là
- A
- B
- C
- D
Cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại dựa vào thành tựu KH mới với hàm lượng tri thức cao. Đó là các trụ cột chính của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại đều có đặc điểm chung là có hàm lượng tri thức cao.
Câu 17: Nền kinh tế dựa trên nền tảng kĩ thuật và công nghệ cao được gọi là nền kinh tế
- A
- B
- C
- D
Theo SGK Địa lí lớp 11, trang 9: "Cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại tác động ngày càng sâu sắc, làm cho kinh tế thế giới chuyển dần từ nền kinh tế công nghiệp sang một loại hình kinh tế mới, dựa trên tri thức, kĩ thuật, công nghệ cao, được gọi là nền kinh tế tri thức".
Câu 18: Quốc gia nào dưới đây là nước công nghiệp mới ở châu Á?
- A
- B
- C
- D
Một số nước và vùng lãnh thổ đạt được trình độ nhất định về công nghiệp gọi là các nước công nghiệp mới (NICs) như: Hàn Quốc, Xin-ga-po, Đài Loan, Bra-xin, Ác-hen-ti-na,…
Câu 19: So với các nước phát triển thì các nước đang phát triển có tỉ trọng
- A
- B
- C
- D
Cơ cấu GDP phân theo khu vực kinh tế của 2 nhóm nước là, nhóm nước đang phát triển (khu vực I: 25%, khu vực II: 32% và khu vực III: 43%), nhóm nước phát triển (khu vực I: 2%, khu vực II: 27% và khu vực III: 71%).
Câu 20: Sự tương phản về trình độ phát triển kinh tế -xã hội giữa các nhóm nước được thể hiện ở
- A
- B
- C
- D
Thế giới có trên 200 quốc gia và vùng lãnh thổ và được xếp vào hai nhóm: nhóm các nước phát triển và nhóm các nước đang phát triển. Sự tương phản của hai nhóm nước về trình độ phát triển kinh tế -xã hội giữa các nhóm nước được thể hiện ở sự chênh lệch lớn về GDP/người, đầu tư nước ngoài (FDI) và chỉ số phát triển con người (HDI).
Xem thêm các bài tiếp theo bên dưới