20 đề thi olympic sinh học 11 có đáp án và lời giải

Công thức toán học không thể tải, để xem trọn bộ tài liệu hoặc in ra làm bài tập, hãy tải file word về máy bạn nhé

SỞ GD-ĐT QUẢNG NAM KỲ THI OLYMPIC 24-3

TRƯỜNG THPT HIỆP ĐỨC LẦN THỨ HAI

Môn thi: SINH HỌC 11

Câu 1. (4 điểm)

1.Một cây sống ở vùng ven biển có áp suất thẩm thấu của đất mặn là 3atm. Để sống được bình thường, cây này phải duy trì nồng độ muối tối thiểu của dịch tế bào rễ bằng bao nhiêu trong điều kiện nhiệt độ mùa hè 35^oC và mùa đông 15^oC ?

2.Sản phẩm nào của quá trình quang hợp có thể tham gia trực tiếp vào quá trình trao đổi nitơ?Sản phẩm nào của quá trình hô hấp có thể tham gia trực tiếp vào quá trình hấp thụ muối khoáng?

3.Trong quá trình cố định đạm, nguyên tử H trong NH3 có nguồn gốc từ chất nào trong các chất sau: glucôzơ, NADPH, CH₄, H₂? Giải thích.

4.Chọn phương án trả lời đúng và giải thích phương án đó?

Giả sử một cây bị thiếu vòng đai caspari ở rễ. Cây này sẽ

a.không có khả năng cố định nitơ.

b.không có khả năng vận chuyển nước và các chất khoáng lên lá.

c.không có khả năng kiểm tra lượng nước và các chất khoáng hấp thu.

d.có khả năng tạo áp suất rễ cao hơn so với các cây khác.

Câu 2. ( 2,5 điểm)

1.Tiến hành thí nghiệm như sau:

Chọn hai lá cây cùng loại đã để 48 giờ trong tối, một lá được chiếu ánh sáng đơn sắc màu đỏ, một lá được chiếu ánh sáng đơn sắc màu xanh tím. Sau đó nhuộm màu cả hai lá bằng iốt. Hãy cho biết:

1. Mục đích của thí nghiệm.
2. Vì sao phải để lá cây trong tối trước khi làm thí nghiệm?
3. Hiện tượng thí nghiệm và giải thích hiện tượng.

2.Trình bày thí nghiệm để chứng minh pha tối của quang hợp tạo ra nước?

Câu 3. ( 2,5 điểm)

1.Cho 3 bình thủy tinh có nút kín A, B, C. Mỗi bình B và C treo 1 cành cây diện tích lá như nhau. Bình B đem chiếu sáng, bình C che tối trong 1 giờ. Sau đó lấy cành lá ra và cho vào mỗi bình 1 lượng Ba(OH)₂ như nhau, lắc đều sao cho CO₂ trong bình được hấp thụ hết. Tiếp theo trung hòa Ba(OH)₂ bằng HCl dư. Các số liệu thu được là 21; 18; 16 ml HCl cho mỗi bình.

a.Nêu nguyên tắc của phương pháp xác định hàm lượng CO₂ trong mỗi bình?

b.Sắp xếp các bình A, B, C tương ứng với các số liệu thu được và giải thích vì sao có kết quả như vậy?

2.Một tác giả viết: ‘Mọi thực vật đều làm hỏng không khí vào ban đêm hoặc thậm chí cả ban ngày lúc ở trong bóng râm’. Với một chậu cây xanh và các dụng cụ cần thiết khác, em hãy thiết kế một thí nghiệm để chứng minh câu viết trên.

Câu 4. (4 điểm)

1.Ở cá, máu sau khi rời khỏi mang có vận tốc rất thấp.

a.Tại sao sau khi qua mang, máu lại có vận tốc rất thấp?

b.Làm thế nào mà máu sau khi qua mang vẫn tiếp tục di chuyển để đi đến các cơ quan trong cơ thể?

2.Ở động vật hoạt động tuần hoàn có nhóm gắn liền với trao đổi khí, có nhóm tách rời với trao đổi khí. Nêu sự khác nhau của 2 kiểu tuần hoàn này về: cấu tạo hệ mạch, áp lực của máu trong động mạch, sắc tố và cho biết ý nghĩa của sự khác nhau đó?

3.Nhận định sau đây đúng hay sai? Giải thích.

a.Uống nước ngọt có ga trong bữa ăn sẽ giúp tiêu hóa thức ăn tốt hơn.

b.Đối với các loài đại gia súc, biện pháp sử dụng thuốc kháng sinh để điều trị bệnh bằng cách tiêm hay trộn với thức ăn đều có tác dụng như nhau.

Câu 5. (4 điểm)

1.Sự tiêu hoá hoá học ở dạ dày diễn ra như thế nào? Thức ăn sau khi được tiêu hoá ở dạ dày được chuyển xuống ruột từng đợt với lượng nhỏ có ý nghĩa gì? Trình bày cơ chế của hiện tượng trên.

2. a.Tại sao khi lao động nặng, những người ít luyện tập thể lực thường thở gấp hơn và chóng mệt hơn những người thường xuyên luyện tập thể lực?

b.Có mấy hình thức trao đổi khí giữa cơ thể với môi trường?Hãy sắp xếp các động vật sau: châu chấu, trùng biến hình, ốc, ba ba, rắn nước, cua, giun đốt vào các hình thức trao đổi khí thích hợp?

3.a.Vì sao ta không nên la hét, nói to,... trong điều kiện độ ẩm không khí cao, lạnh và nhiều bụi?

b.So sánh thành phần khí CO₂, O₂ ở túi khí trước và túi khí sau của chim?

4.Cảm giác khát sẽ xảy ra khi nào?

Câu 6. ( 3 điểm)

1.Các câu sau đây đúng hay sai?Giải thích.

a.Tính hướng sáng của thực vật có cơ chế giống tính hướng sáng của con thiêu thân.

b.Chụp bao đen vào đỉnh sinh trưởng của 1 cây non, rồi chiếu sáng từ một phía. Ngọn cây cong về phía ánh sáng do auxin chuyển về phía không được chiếu sáng đã kích thích sự sinh trưởng của tế bào phía này.

c. Các cây họ Đậu thường cụp lá khi mặt trời lặn, đây là hình thức ứng động sinh trưởng.

d.Mưa rào có thể gây phản ứng khép lá ở cây trinh nữ và cây gọng vó.

2.Tốc độ dẫn truyền xung thần kinh phụ thuộc vào những yếu tố nào? Tại sao atropin lại có khả năng làm giảm đau ở người?

..............................HẾT.............................

SỞ GD-ĐT QUẢNG NAM KỲ THI OLYMPIC 24-3

TRƯỜNG THPT HIỆP ĐỨC LẦN THỨ HAI

HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN SINH HỌC 11

Câu 1. (4,0 điểm)

1.Chứng minh mối liên quan chặt chẽ giữa quá trình hô hấp với quá trình dinh dưỡng khoáng và trao đổi nitơ. Con người đã vận dụng những hiểu biết về mối quan hệ này vào trong thực tiễn trồng trọt như thế nào?

2.Vì sao khi lúa vào giai đoạn làm đòng người ta thường bón tro bếp?

3.Tại sao khi mới trồng cây non người ta cần phải che bớt để tránh ánh nắng gắt?

Câu 2. (3,0 điểm)

So sánh sự khác nhau trong các hình thức hô hấp ở thực vật theo bảng sau:

Câu 3. (3,0 điểm)

1.Viết phương trình tổng quát các phản ứng xảy ra ở pha sáng, pha tối và phương trình tổng hợp của hai pha trong quang hợp? Từ phương trình tổng hợp đó em rút ra nhận xét gì?

2.Trồng hai cây đậu non giống nhau về mọi đặc điểm sinh học trong điều kiện hoàn toàn như nhau, chỉ khác nhau về chế độ chiếu sáng. Sau 2 tuần, một cây có khối lượng tăng gấp đôi, một cây khối lượng không thay đổi. Giải thích vì sao ?

3. Điểm bão hòa CO_2­ là gì ? Sự bão hòa CO₂ có xảy ra trong điều kiện tự nhiên không ?

Câu 4. ( 4,0 điểm)

1.Trình bày sự tiến hóa thích nghi về cơ quan hô hấp của động vật trên cạn qua các nhóm động vật: giun đất, côn trùng, lưỡng cư, bò sát, thú và chim.

2. Nhịp thở và độ sâu hô hấp của người lao động nặng, phụ nữ mang thai so với người lao động bình thường có điểm gì khác? Giải thích.

3. Các câu sau đúng hay sai. Nếu sai hãy sửa lại cho đúng?

a. Trong các mặt biến đổi thức ăn thì biến đổi thức ăn về mặt cơ học là quan trọng nhất.

b. Lông nhung đẩy thức ăn đi trong ruột non.

c. Ở người, quá trình tiêu hoá xảy ra chủ yếu ở dạ dày.

d. Trong miệng có enzym tiêu hoá cả tinh bột sống và chín.

e. Một số người có thể cắt túi mật mà vẫn hoạt động được bình thường vì trong dịch mật không có chứa enzym tiêu hoá.

f. Dạ lá sách hấp thu nước và chuyển thức ăn đã nhai lại xuống dạ múi khế

Câu 5. ( 4,0 điểm)

1. Nhịp tim của một loài động vật là 60 nhịp/phút. Giả sử, thời gian nghỉ của tâm nhĩ là 0,8 giây, của tâm thất là 0,7 giây. Tính tỉ lệ về thời gian giữa các pha trong chu kì tim của loài động vật trên?

2.Tại sao khi ăn nhiều đường, lượng đường trong máu vẫn giữ một tỉ lệ ổn định (trừ những người bị bệnh tiểu đường)?

3. Huyết áp thay đổi như thế nào trong các trường hợp: suy tim, xơ vữa mạch máu, mất máu?

Câu 6. (2,0 điểm)

1. Hiện tượng xếp lá của cây trinh nữ khi có va chạm và hiện tượng xếp lá " thức, ngủ" của cây có gì giống và khác nhau ?

2. Xác định dạng thần kinh của các nhóm động vật sau: thuỷ tức, giun tròn, côn trùng, cá miệng tròn, hải quì, lưỡng cư, bò sát, thân mềm, thỏ, giun đốt. Rút ra chiều hướng tiến hoá của hệ thần kinh?

..............................HẾT...........................

Câu 1. (4,0 điểm)

1. Chứng minh mối liên quan chặt chẽ giữa quá trình hô hấp với quá trình dinh dưỡng khoáng và trao đổi nitơ. Con người đã vận dụng những hiểu biết về mối quan hệ này vào trong thực tiễn trồng trọt như thế nào?

2.Vì sao khi lúa vào giai đoạn làm đòng người ta thường bón tro bếp?

3.Tại sao khi mới trồng cây non người ta cần phải che bớt để tránh ánh nắng gắt?

Hướng dẫn chấm

Câu 2. (3,0 điểm)

So sánh sự khác nhau trong các hình thức hô hấp ở thực vật theo bảng sau:

Hướng dẫn chấm

Câu 3. (3,0 điểm)

1.Viết phương trình tổng quát các phản ứng xảy ra ở pha sáng, pha tối và phương trình tổng hợp của hai pha trong quang hợp? Từ phương trình tổng hợp đó em rút ra nhận xét gì?

2.Trồng hai cây đậu non giống nhau về mọi đặc điểm sinh học trong điều kiện hoàn toàn như nhau, chỉ khác nhau về chế độ chiếu sáng. Sau 2 tuần, một cây có khối lượng tăng gấp đôi, một cây khối lượng không thay đổi. Giải thích vì sao ?

3. Điểm bão hòa CO_2­ là gì ? Sự bão hòa CO₂ có xảy ra trong điều kiện tự nhiên không ?

Hướng dẫn chấm

Câu 4. ( 4,0 điểm)

1.Trình bày sự tiến hóa thích nghi về cơ quan hô hấp của động vật trên cạn qua các nhóm động vật: giun đất, côn trùng, lưỡng cư, bò sát, thú và chim.

2. Nhịp thở và độ sâu hô hấp của người lao động nặng, phụ nữ mang thai so với người lao động bình thường có điểm gì khác? Giải thích.

3. Các câu sau đúng hay sai. Nếu sai hãy sửa lại cho đúng?

a. Trong các mặt biến đổi thức ăn thì biến đổi thức ăn về mặt cơ học là quan trọng nhất.

b. Lông nhung đẩy thức ăn đi trong ruột non.

c. Ở người, quá trình tiêu hoá xảy ra chủ yếu ở dạ dày.

d. Trong miệng có enzym tiêu hoá cả tinh bột sống và chín.

e. Một số người có thể cắt túi mật mà vẫn hoạt động được bình thường vì trong dịch mật không có chứa enzym tiêu hoá.

f. Dạ lá sách hấp thu nước và chuyển thức ăn đã nhai lại xuống dạ múi khế.

Hướng dẫn chấm

Câu 5. ( 4,0 điểm)

1.Nhịp tim của một loài động vật là 60 nhịp/phút. Giả sử, thời gian nghỉ của tâm nhĩ là 0,8 giây, của tâm thất là 0,7 giây. Tính tỉ lệ về thời gian giữa các pha trong chu kì tim của loài động vật trên?

2.Tại sao khi ăn nhiều đường, lượng đường trong máu vẫn giữ một tỉ lệ ổn định (trừ những người bị bệnh tiểu đường)?

3. Huyết áp thay đổi như thế nào trong các trường hợp: suy tim, xơ vữa mạch máu, mất máu?

Hướng dẫn chấm

Câu 6. (2,0 điểm)

1. Hiện tượng xếp lá của cây trinh nữ khi có va chạm và hiện tượng xếp lá " thức, ngủ" của cây có gì giống và khác nhau ?

2. Xác định dạng thần kinh của các nhóm động vật sau: thuỷ tức, giun tròn, côn trùng, cá miệng tròn, hải quì, lưỡng cư, bò sát, thân mềm,thỏ, giun đốt. Rút ra chiều hướng tiến hoá của hệ thần kinh.

Hướng dẫn chấm

-----------------------HẾT------------------------

SỞ GD&ĐT QUẢNG NAM ĐỀ THAM KHẢO CHỌN HSG CẤP TỈNH

TRƯỜNG THPT THÁI PHIÊN MÔN SINH HỌC LỚP 11

NĂM HỌC 2016 -2017

( Thời gian làm bài 120 phút)

Câu 1(2,0 điểm):

Trong cơ chế trao đổi nước ở thực vật

a) Nêu các động lực quyết định quá trình vận chuyển nước.

b) Trong các động lực nêu trên, động lực nào là chủ yếu? Vì sao?

c) Xác định vị trí của vòng đai Caspari và nêu vai trò của nó.

d) Quá trình trao đổi nước ở thực vật CAM có đặc điểm gì? Giải thích tại sao đặc điểm đó là cần thiết với thực vật CAM.

Câu 2(2,0 điểm):

a). Giải thích tại sao cây trồng trên đất chua và đất kiềm đều có khó khăn cho quá trình dinh dưỡng khoáng, còn đất thoáng lại tạo nhiều thuận lợi cho cây hút khoáng.

b). Nêu cơ sở khoa học của câu "Không lân, không vôi thì thôi trồng lạc"

Câu 3 (3,0 điểm):

3.1) (1,5 điểm)

Dưới đây là sơ đồ cố định CO₂ ở một loài thực vật:

CO₂ 4 3 Chu trình Canvin

1 2 CO₂

( I ) ( II )

Hãy cho biết:

a) Tên chu trình? Chu trình đó có thể xảy ra trong điều kiện ngoại cảnh như thế nào?

b) Các chất tương ứng với các số 1, 2, 3, 4 là gì và chứa bao nhiêu nguyên tử C?

c) Vị trí và thời gian xảy ra quá trình I và II ? Nếu đưa chúng về trồng nơi khí hậu ôn hòa, nhiệt độ, ánh sáng vừa phải thì chúng có tổng hợp chất hữu cơ theo con đường như trên không? Vì sao?

3.2)(1,5 điểm)

Phân biệt cấu tạo và chức năng của các nhóm sắc tố ở thực vật. Sự khác nhau về chức năng của các nhóm sắc tố trên có ý nghĩa gì cho cây.

Câu 4 (2,0 điểm):

4. 1 ( 1 điểm )

Trong điều kiện nào và ở loại thực vật nào thì hô hấp sáng có thể xảy ra ?Giải thích.Nếu khí hậu trong một vùng địa lý tiếp tục trở nên nóng và khô hơn thì thành phần của các loại thực vật C_{3 ,} C₄ và CAM ở vùng đó sẽ thay đổi như thế nào ?

4. 2 ( 1 điểm )

Dựa trên đặc điểm hô hấp ở thực vật ,hãy nêu cơ sở khoa học của các phương pháp bảo quản nông sản : Bảo quản lạnh , bảo quản khô và bảo quản ở nồng độ CO₂ cao.

Câu 5(2,0 điểm):

a. Điểm đặc trưng nổi bật trong quá trình tiêu hoá thức ăn ở ĐV nhai lại là gì? Sự kiện đó diễn ra như thế nào?

b. Cho biết sự khác nhau cơ bản về thành phần enzim trong ống tiêu hoá của ĐV ăn thịt và ĐV ăn thực vật?

ĐÁP ÁN ĐỀ THAM KHẢO CHỌN HSG CẤP TỈNH

MÔN SINH HỌC LỚP 11 NĂM HỌC 2016

Câu 1(2,0 điểm)

a.(0,5 điểm)Các động lực quyết định: Động lực đẩy của rễ. Động lực hút của lá. Động lực trung gian.

b.(0,5 điểm)Trong các động lực trên, động lực hút của lá là chủ yếu vì nó tạo ra một lực hút rất lớn, có thể kéo được cột nước lên cao hàng trăm mét, trong khi động lực đẩy chỉ đẩy được cột nước lên vài ba mét.

c.(0,5 điểm)- Vòng đai Caspari nằm trên thành của các TB nội bì.

-Vai trò: Ngăn nước và các chất khoáng hòa tan vận chuyển theo con đường thành TB và gian bào phải đi vào TB nội bì để điều chỉnh lượng nước, tốc độ vận chuyển và các chất khoáng hòa tan được kiểm tra.

d. (0,5 điểm)

-Thực vật CAM thường sống ở vùng sa mạc hoặc bán sa mạc trong điều kiện

thiếu nguồn nước.

- Ở nhóm thực vật này, hiện tượng đóng khí khổng vào ban ngày có tác dụng

tiết kiệm nước, ban đêm lỗ khí mở để trao đổi CO₂ và có thể lấy thêm nước qua

lỗ khí

Kết luận: Vì vậy, quá trình cố định CO₂ chuyển vào ban đêm.

Câu 2(2 điểm):

a). (1đ) - Đất chua: Trong đất chua có nhiều H⁺, H⁺ dễ loại các ion khoáng ra khỏi bề mặt các hạt keo đất, từ đó dễ bị rửa trôi hoặc lắng đọng xuống tầng đất sâu hơn, làm cho đất bạc màu, nghèo dinh dưỡng khoáng.

- Đất kiềm: Trong đất kiềm có nhiều OH , chúng liên kết chặt với các ion khoáng làm cho cây khó sử dụng được khoáng trong đất.

- Mặt khác đất chua và đất kiềm đều gây ức chế vi sinh vật đất, làm chậm quá trình chuyển hóa các ion khoáng từ xác động, thực vật.

- Đất thoáng khí giàu O₂, tạo thuận lợi cho các tế bào dễ hô hấp hiếu khí cung cấp nhiều ATP cho quá trình hút khoáng tích cực.

b). (1đ) - Lạc là cây họ đậu có khả năng đồng hóa N₂ khí trời nhờ vi khuẩn ở nốt sần nên thỏa mãn về nhu cầu nitơ, nhưng để cố định đạm và tổng hợp các chất nhu cầu về photpho (lân) là rất cao → photpho là nguyên tố khoáng thiết yếu đối với cây lạc.

- Canxi tuy không cần cho sinh trưởng của cây lạc, nhưng có tác dụng làm giảm độ chua của đất giúp cây hấp thụ tốt nhiều loại khoáng, đặc biệt trong đó có photpho, do đó trồng lạc đặc biệt phải quan tâm đến photpho và canxi mới có thể có năng suất cao.

Câu 3 (3,0 điểm):

3.1) (1,5 điểm)

a) Chu trình cố định CO₂ ở thực vật CAM, điều kiện khí hậu khô hạn kéo dài, ánh sáng mạnh, nhiệt độ cao, nồng độ CO₂ thấp.

b) Các chất:

1. Axit oxalo axetic (AOA) chứa 4C 2. Axit malic (AM) chứa 4C

3. Tinh bột (CH₂O)_n chứa nhiều C 4. Photpho enol pyruvic ( PEP) chứa 3C

c)

- Quá trình I xảy ra vào ban đêm tại lục lạp của TB mô giậu.

- Quá trình II xảy ra vào ban ngày tại lục lạp của TB mô giậu.

- Nếu đưa về trồng trong điều kiện khí hậu ôn hòa thì cũng vẫn tiến hành cố định CO₂ theo con đường như trên vì đây là đặc điểm thích nghi đặc trưng cho từng loài đã hình thành qua quá trình chọn lọc tự nhiên.

3.2)(1,5 điểm)

Phân biệt cấu tạo và chức năng của các nhóm sắc tố ở thực vật. Sự khác nhau về chức năng của các nhóm sắc tố trên có ý nghĩa gì cho cây.

Ý nghĩa : Các sắc tố trên đã hấp thụ ánh sáng mặt trời ở các vùng khác nhau của quang phổ nhìn thấy được, chúng hổ trợ cho nhau trong quá trình quang hợp nhằm tận dụng hết nguồn năng lượng ánh sáng mặt trời.

Câu 4 (2,0 điểm):

4. 1 ( 1 điểm )

- Trong điều kiện khí hậu khô ,nóng vào ban ngày ,cây C₃ khép hờ khí khổng nhờ đó tránh mất nước quá nhiều.

- Khi khí khổng khép hờ hoặc hoàn toàn thì nồng độ CO₂ trong các xoang khí của lá thấp và nồng độ O₂ cao thì enzym Rubisco xúc tác cho RiDP liên kết với oxi thay vì với CO₂ tạo ra axit glicolic đi ra khỏi lục lạp đến peroxixôm và bị phân giải thành CO₂.Hiện tượng này được gọi là hô hấp sáng .Hô hấp sáng không tạo ATP cũng như không tạo ra đường như trong quá trình quang hợp.

- Nếu khí hậu của một vùng bị nóng và khô hơn thì CLTN sẽ làm gia tăng dần số lượng các loài cây C₄ và CAM vì những cây này có các cơ chế quang hợp thích hợp với điều kiện khô nóng

- Ngược lại ,số lượng cây C₃ giảm vì trong điều kiện khô nóng hiệu quả quang hợp của chúng sẽ giảm .

4. 1 ( 2 điểm )

- Mục đích của việc bảo quản nông sản là giữ nông sản ít thay đổi về số lượng và chất lượng .Vì vậy , phải khống chế hô hấp của nông sản ở mức tối thiểu

+ Cường độ hô hấp tăng hoặc giảm tương ứng với nhiệt độ ,độ ẩm và tỷ lệ nghịch với nồng độ CO₂

+ Trong điều kiện nhiệt độ thấp ( bảo quản lạnh ) và điều kiện khô ( bảo quản khô ) hoặc trong điều kiện CO₂ cao ( bảo quản nồng độ CO₂ cao ) hô hấp thực vật sẽ được hạn chế ở mức tối thiểu nên thời gian bảo quản được kéo dài .

Câu 5(2,0 điểm):

a. Điểm đặc trưng (1 điểm)

Thức ăn qua miệng 2 lần và ngoài sự biến đỏi về mặt cơ học, hoá học còn có sự biến đổi sinh học

- Diễn biến biến đổi sinh học:

Thức ăn là thực vật chủ yếu là nguồn dinh dưỡng nuôi sống VSV sống cộng sinh trong dạ cỏ. VSV lại là thức ăn chủ yếu cung cấp dinh dưỡng cho cơ thể ĐV nhai lại

b. Sự khác nhau cơ bản ( 1 điểm)

- Ở ĐV ăn TV: có nhiều loại enzim tiêu hoá xenlulozơ và axit béo do VSV tiết ra

- Ở ĐV ăn thịt: chủ yếu chỉ có enzim tiêu hoá protein do cơ thể tiết ra

SỞ GD & ĐT QUẢNG NAM KỲ THI OLYMPIC CẤP TỈNH

MÔN: SINH HỌC 11 – NĂM HỌC 2016-2017

Thời gian: 150 phút (Không kể thời gian giao đề)

-----------------------------------------------------

Câu I (2 điểm): Các nhận định sau đúng hay sai? Giải thích?

1/ Hiện tượng rỉ nhựa và ứ giọt chỉ xảy ra ở cây bụi thấp và cây thân thảo.

2/ Sau khi bón phân thì khả năng hút nước của rễ cây tăng lên và về sau thì giảm dần.

3/ Chuyển cây từ trong tối ra ngoài sáng thì khí khổng đóng.

4/ Thoát hơi nước là tai họa tất yếu của cây.

Câu II (2 điểm).

1/ Vì sao thực vật tắm mình trong biển nitơ mà vẫn thiếu đạm? Nêu cơ chế và điều kiện để thực hiện quá trình cố định nitơ?

2/ Giải thích câu: “Lúa chiêm lấp ló đầu bờ; Hễ nghe tiếng sấm phất cờ mà lên”.

Câu III (3 điểm).

1/ Vì sao thực vật C₄ không xảy ra hô hấp sáng? Vì sao năng suất sinh học của thực vật CAM thấp hơn thực vật C₄ ?

2/ Để phân biệt thực vật C₃ và C₄ người ta làm thí nghiệm sau:

TN1: Đưa cây vào chuông thủy tinh kín và chiếu sáng liên tục.

TN2: Trồng cây trong nhà kín có thể điều chỉnh được nồng độ O₂.

Hãy phân tích nguyên tắc của các thí nghiệm nói trên.

3/ Việc tách chiết sắc tố từ lá dựa trên nguyên tắc nào? Nêu các bước chính trong tách chiết sắc tố?

Câu IV(2 điểm).

1/ Phương trình tổng quát của hô hấp từ nguyên liệu hữu cơ là Glixêrin như sau? 

C₃H₈O₃  + O₂   →   CO₂  +   H₂O + năng lượng

a. Hệ số hô hấp của Glixêrin là bao nhiêu?
b. Hãy cho biết ý nghĩa của hệ số hô hấp?

2/ Tại sao trong quá trình bảo quản nông sản, thực phẩm, rau quả người ta phải khống chế cường độ hô hấp luôn ở mức tối thiểu?

Câu V (2 điểm).

1/ Ở động vật ăn thực vật quá trình tiêu hóa thức ăn về mặt sinh học được diễn ra ở đâu? Vì sao thức ăn ở động vật ăn thực vật chứa hàm lượng protein rất ít nhưng chúng vẫn phát triển và hoạt động bình thường?

2/ Hệ thống tiêu hóa của động vật từ bậc thấp đến bậc cao đã tiến hóa theo những chiều hướng nào?

Câu VI(2 điểm).

1/ Nêu đặc điểm của bề mặt trao đổi khí?

2/ Vi sao chim không phải là động vật tiến hoá nhất nhưng lại là động vật trao đổi khí hiệu quả nhất trên cạn?

Câu VII(3 điểm).

1/Vì sao những người bị hở van nhĩ thất hoặc hen suyễn mãn tính thường dẫn đến suy tim?

2/ Vì sao nhịp tim của trẻ con thường cao hơn người lớn?

3/ Phân biệt HTH hở và HTH kín theo nội dung bảng sau?

Câu VIII(1đ).

1/Khi thể tích máu trong cơ thể người giảm, những cơ chế nội tại nào giúp duy trì và tăng thể tích máu?

2/ Khi lao động nặng, lượng CO₂ sản sinh ra nhiều thì hiện tượng gì sẽ xảy ra?

Câu IX (1,5đ). Trình bày những điểm khác nhau giữa 2 hình thức cảm ứng ở thực vật: hướng động và ứng động?

Câu X(1,5đ).

1/Vai trò của bơm Na-K trong cơ chế hình thành điện thế nghỉ và điện thế hoạt động?

2/ Người ta sử dụng một loại thuốc dẫn đến làm giảm nồng độ Na⁺ trong máu. Hãy cho biết:

a. Điện thế nghỉ của nơron có thay đổi hay không? Giải thích.

b. Khi có kích thích tới ngưỡng điện thế hoạt động thay đổi thế nào? Giải thích.

--------------------------------------Hết----------------------------------------

HƯỚNG DẪN CHẤM

SỞ GIÁO DỤC QUẢNG NAM KÌ THI OLYMPIC 29/3/2017

Trường THPT Nông Sơn Môn Sinh 11

Thời gian 150phút (không kể thời gian giao đề)

Câu 1: ( 4 điểm)

1. Nước và các ion khoáng xâm nhập từ đất vào mạch gỗ của rễ theo những con đường nào?
2. Vì sao cây trên cạn bị ngập úng lâu sẽ chết?
3. Cây bạch đàn với cây lá lốt cây nào thoát hơi nước qua cutin mạnh hơn? Giải thích?
4. Dùng kiến thức sinh học để giải thích câu nói “ Lúa chiêm lấp ló đầu bờ, hễ nghe tiếng sấm phất cờ mà lên”

Câu 2: ( 4 điểm)

1. Hãy trình bày quá trình quang hợp của 3 loài cây sau: rau dền, rau diếp và cây lúa?
2. Để xác định khả năng quang hợp của một cành lá có diện tích 0,4dm², một người đã cắt cành này vào trong bình kín và chiếu sáng 20 phút. Rồi lấy cành lá ra khỏi bình và cho vào bình 20ml dung dịch Ba(OH)₂ lắc đều để hòa tan hết CO₂ trong bình. Sau đó đêm bình này chuẩn độ với HCl thì thấy hết 20ml HCl. Cũng làm như vây với bình không chứa cành lá thì thấy hết 15ml HCl. Xác định cường độ quang hợp ( mgCO₂/dm²/giờ) của cành nói trên. Biết rằng 1ml HCl tương ứng 0,6mg CO₂.

Câu 3: ( 2 điểm)

1. Hô hấp sáng là gì? Hô hấp sáng được thực hiện như thế nào mà gây ảnh hưởng làm giảm năng suất cây trồng?
2. Nhờ đâu mà thực vật C4 không có hiện tượng hô hấp sáng? Biện pháp ngăn ngừa hiện tượng bất lợi này ?

Câu 4: ( 3 điểm)

1. Tại sao thức ăn từ dạ dày xuống ruột từng đợt?
2. Cho biết độ dài ruột của 1 số động vật như sau :Trâu, bò : 55 - 60m, heo 22m, chó 7m, cừu 32m.

• Nhận xét về mối liên quan giữa thức ăn với độ dài ruột của mỗi loài?
• Giải thích ý nghĩa của sự khác nhau đó.

Câu 5: ( 2 điểm)

Hô hấp ở cá có đặc điểm gì nổi bật?

Loài động vật nào sống ở cạn có hiệu quả trao đổi khí cao nhất? Giải thích?

Câu 6: ( 4 điểm)

1. Thế nào là vòng tuần hoàn đơn, vòng tuần hoàn kép? Cho ví dụ minh hoạ?
2. Tại sao khi người ta lao động nặng, tim phải thay đổi nhịp co bóp ?
3. Vì sao trước khi thi đấu các vận động viên thường lên các vùng núi cao luyện tập để nâng cao thành tích?

Câu 7: ( 1 điểm)

Tại sao uống rượu nhiều dẫn đến khát nước và mất nhiều nước qua nước tiểu?

SỞ GIÁO DỤC QUẢNG NAM ĐÁP ÁN KÌ THI OLYMPIC 29/3/2017

Trường THPT Nông Sơn Môn Sinh 11

SỞ GD&ĐT QUẢNG NAM

TRƯỜNG THPT CHU VĂN AN

Đề thi Olympic cấp tỉnh môn sinh học 11THPT 2016-2017

Câu 1:(2đ)

So sánh sự khác nhau cơ bản trong quá trình tiêu hóa thức ăn ở động vật ăn thực vật với động vật ăn thịt và ăn tạp.

Câu 2(2đ)

Để hiệu quả trao đổi khí tốt nhất thì bề mặt hô hấp phải có đặc điểm gì?

Cho sơ đồ sự trao đổi khí ở phổi chim như sau?

Môi trường Khí quản(1) các ống khí trong phổi(2)Khí quảnMôi trường

a)Cho biết (1)và (2)là tên 2 bộ phận nào tham gia trao đổi khí ở chim?

b)Hoạt đông hai bộ phận này diễn ra như thế nào khi chim hít vào và thở ra?

Câu 3(3đ)

a)Hãy cho biết đường đi của máu trong tĩnh mạch phổi,qua tim và vòng quanh cơ thể rồi trở về lại tĩnh mạch phổi.

b)Huyết áp ở loại mạch nào là thấp nhất?vì sao?

c)Vận tốc máu trong loại mạch nào là nhanh nhất,loại mạch nào là chậm nhất?Nêu tác dụng của việc máu chảy nhanh hay chậm trong từng loại mạch đó.

Câu 4(1đ)

Trình bày chiều hướng tiến hóa của hệ tuần hoàn ở động vật

Câu 5:(3đ)

a/Thế nào là điện thế hoạt động?Cơ chế hình thành điện thế hoạt động ?

b/Synáp là gì?Các kiểu synáp và các thành phần cấu tạo synáp hóa học.

c/Tại sao xung thần kinh lại truyền qua khe synap chỉ 1 chiều.

d/Tại sao tốc độ lan truyền của điện thế hoạt động qua synap chậm hơn so với trên sợi thần kinh.

Câu 6/ (2 đ)

Nước được hấp thụ từ đất vào cây qua rễ theo hai con đường :

1. Đó là hai con đường nào ?
2. Nêu những đặc điểm lợi và bất lợi của hai con đường đó?
3. Hệ rễ đã khắc phục đặc điểm bất lợi của hai con đường đó bằng cách nào ?

Câu 7/ (2đ)

a/ Các nguồn đạm trong đất có được do đâu ? Giải thích ?

b/ Vì sao nói quá trình thoát hơi nước là tai họa tất yếu ? Sự thoát hơi nước xảy ra ở bộ phận nào ?

Câu 8/ (2đ)

Quá trình hô hấp nội bào xảy ra theo 3 giai đoạn. Hãy cho biết :

a/ Nơi diễn ra, nguyên liệu đầu tiên, sản phẩm cuối cùng của mỗi giai đoạn ?

b/ Vì sao chu trình Crep không sử dụng ôxi nhưng nếu không có ôxi thì chu trình Crep không xảy ra ?

Câu 9/ (3 đ)

a/ Cho sơ đồ ô tả chu trình sinh học ở một nhóm loài thực vật như sau:

Hãy cho biết :

- Tên gọi chu trình, tên gọi của nhóm thực vật có chu trình đó ?

- Tên gọi thích hợp của A và B ?

- Các chất tương ứng với 1,2 3,4 là gì ?

b/ Tại sao nồng độ CO2 thấp không gây hiện tượng hô hấp sáng ở thực vật C4 nhưng gây hô hấp sáng ở thực vật C3 ?

SỞ GD&ĐT QUẢNG NAM

TRƯỜNG THPT CHU VĂN AN

ĐÁP ÁN

Đề thi Olympic cấp tỉnh môn sinh học 11THPT 2015-2016

Câu 1:

Câu 2:

*Đặc điểm bề mặt hô hấp(0,5đ)

-Mỏng,rộng và ẩm ướt để khí dể dàng khuếch tán

-Có mạng lưới mao mạch phát triển chảy theo hướng ngược chiều với dòng khí đi vào để làm chêng lệch phân áp các chất khí giữa 2 phía của bề mặt hô hấp

*Cho sơ đồ trao đổi khí ở phổi chim:

a)Tên 2 bộ phận tham gia trao đổi khí ở chim:(1)Túi khí sau;(2) Túi khí trước(0,5đ)

b)Hoạt động của túi khí(1đ)

- Hít vào:O2 theo khí quản vào túi khí sau,đẩy khí qua các ống khí trong phổi và dồn vào túi khí trước.Cả 2 túi khí trước và sau đếu phồng lên.

-Thở ra:Các cơ thở dãn,các túi khí bị ép,O₂ từ túi khí sau đẩy qua các ống khí trong phổi,túi khí trước ép khí CO₂ ra ngoài

Câu 3:

a)Tỉnh mạch phổi 🡪tâm nhĩ trái🡪tâm thất trái🡪động mạch chủ🡪động mạch nhỏ🡪mao mạch🡪tế bào🡪mao mạch🡪tính mạch nhỏ🡪tính mạch chủ🡪tâm nhĩ phải🡪tâm thất phải🡪động mạch phổi🡪mao mạch phổi🡪tĩnh mạch phổi(1,25đ)

b)Huyết áp thấp nhất ở tĩnh mạch chủ(0,25đ)

Giải thích:Huyết áp là áp lực của máu do tim co bóp,tĩnh mạch chủ xa tim nên trong quá trình vận chuyển máu,do ma sát với thành mạch và giữa các tiểu phân tử máu với nhau đã làm giảm áp lực máu.(0,5đ)

c)Vận chuyển máu:

-Nhanh nhất ở động mạch.Tác dụng đưa máu kịp thời đến cơ quan,chuyển nhanh sản phẩm của hoạt động của tế bào đến nơi cần hoặc đến cơ quan bài tiết(0,5đ)

-Chậm nhất ở mao mạch.Tác dụng tạo điều kiện cho máu kịp trao đổi chất với tế bào.(0,5đ)

Câu 4: (1đ)

-Từ chưa có hệ tuần hoàn (Động vật đơn bào)=> có hệ tuần hoàn hở(Thân mềm,chân khớp)=>Hệ tuần hoàn kín(Động vật có xương sống) (0.25đ)

-Từ tuần hoàn đơn(Cá)=> Tuần hoàn kép(Lưỡng cư,bò sát,chim,thú) (0.25đ)

-Tim từ chổ chưa phân hóa chỉ là phình lên của mạch máu(giun đôt)=> Tim hai ngăn(Cá)=>Tim ba ngăn(Lưỡng cư,bò sát)=>Tim bốn ngăn chia hai nữa riêng biệt(Chim,Thú) (0.5đ)

Câu 5

a/Điện thế hoạt động là gì ?(0,25đ)

Cơ chế:Khi kích thích cổng Na⁺ mở,Na⁺ khuyết tán qua màng vào bên trong tế bào gây nên mất phân cực và đảo cực.Sau đó cổng K⁺ mở rộng ,cổng Na⁺ đóng.K⁺ đi qua màng ra ngoài tế bào dẫn đến tái phân cực.(0,5)

b/Thế nào là synap(0,25đ)

Các kiểu synap:synap điện và synap hóa học

Synap hóa học có 3 loại:synap TK-TK;synapTK-cơ;synap TK-tuyến(0,25đ)

c/Xung TK chỉ truyền màng trước đến màng sau vì chỉ cúc synap mới có các bóng chứa chất trung gian hóa học,chỉ có màng sau synap có thụ quan tiếp nhận chất trung gian hóa học này.(0,25đ)

d/ Tốc độ lan truyền của điện thế hoạt động qua synap chậm hơn so với trên sợi thần kinh vì:Trên sợi thần kinh,xung thần kinh lan truyền theo nguyên tắc lan truyền điện theo cơ chế đảo cực của ion Na.Qua khe synap xung thần kinh lan truyền nhờ khuất tán của chất trung gian hóa học từ màng trước tới màng sau synap.sự khuếch tán này chậm vì chất trung gian hóa học có nồng độ thấp(0,5đ)

Câu 6

a/ Đó là hai con đường :

• Con đường gian bào: nước qua thành tế bào lông hút vào các khoảng trống gian bào, đến thành tế bào nội bì, gặp vòng đai Caspari, chuyển vào tế bào nội bì rồi vào mạch gỗ của rễ. (0,5 đ)
• Con đường tế bào: nước vào tế bào chất ,qua không bào,sợi liên bào => Nói chung nước đi qua phần sống của tế bào, qua tế bào nội bì rồi vào mạch gỗ của rễ . (0,5 đ)

b/ - Con đường qua thành tế bào và gian bào: hấp thụ nhanh và nhiều nước nhưng lượng nước và các chất khoáng hoà tan không được kiểm tra. (0,25)

- Con đường tế bào: lượng nước và các chất khoáng hoà tan được kiểm tra bằng tính thấm chọn lọc của tế bào sống, nhưng nước được hấp thụ chậm và ít hơn . (0,25)

c/ Sự khắc phục của hệ rễ : (0,5)

• Đặt vòng đai Caspari trên thành tế bào nội bì.

Vòng đai Caspari được cấu tạo bằng chất không thấm nước và không cho các chất khoáng hoà tan trong nước đi qua.Vì vậy nước và các chất khoáng hoà tan phải đi vào trong tế bào nôi bì, ở đây lượng nước đi vào được điều chỉnh và các chất khoáng hoà tan được kiểm tra.

Câu 7 a/ (1. đ)

- Bón phân

- Chất hữu cơ bị phân hủy do hoạt động của vi sinh vật đất :

Mùn 🡪 NH3 🡪 axit nitro 🡪 Nitrit 🡪 nitrat

- Cố định đạm qua con đường :

+ Vật lý – hóa học : khi có sấm sét

N2 + O2 🡪 NO2 🡪 HNO3 🡪 Nitrat.

+ Sinh học : cố định nito nhờ hoạt động của vi sinh vật.

b/ ( 1. đ)

- tai họa vì : trong suốt quá trình sinh trưởng, phát triển, thực vật phải mất đi lượng nước quá lớn : 98% lượng nước thoát qua lá.

- Tất yếu :

+ Là động lực đầu trên của dòng mạch gỗ.

+ Khí khổng mở làm cho CO2 khuếch tán vào cung cấp cho quang hợp.

+ Hạ nhiệt độ của cây.

- Bộ phận thaot hơi nước : chủ yếu qua lá :

+ Thoát hơi nước qua khí khổng : chủ yếu.

+ Thoat hơi nước qua lớp cutin mỏng.

Câu 8/ a/ ( 1,5 đ)

b/ (0,5 đ)Chu trình Crep sử dụng sản phẩm của chuỗi truyền e để làm nguyên liệu. Chuỗi truyền e xảy ra cần có sự tham gia của oxi, do đó nếu không có oxi thì chuỗi truyền e không xảy ra🡪 không có nguyên liệu cho chu trình Crep 🡪 chu trình Crep không xảy ra.

Câu 9

a/ (2đ)

- Tên gọi : chu trình cố định CO₂ ở thực vật C4.

- A : lục lạp của tế bào mô giậu. B : lục lạp tế bào bao bó mạch.

- Các chất tương ứng :

1-Axit oxaloaxetic (AOA).

2- Axit malic

3- Axit pyruvic

4- Photpho enolpyruvic (PEP).

b/ (1đ)Vì :

- Thực vật C4 có chu trình dự trữ CO2 ở lục lạp tế bào mô giậu nên tạo một kho dự trữ CO2 là axit malic, nên khi nồng độ CO2 thấp vẫn không gây cạn kiệt CO2.

- Ở thực vật C4, có hai loại lục lạp, quá trình quang phân ly nước diễn ra ở lục lạp của tế bào mô giậu nên O2 tạo ra sẽ khuếch tán ra môi trường. Do đó chu trình Canvin diễn ra ở tễ bào bao bó mạch nơi có nguồn dự trữ CO2 cao và O2 thấp 🡪 không có hô hấp sáng.

- Thực vật C3 không có kho dự trữ CO2, enzim Rubisco vừa có hoạt tính khử vùa có hoạt tính oxi hóa, nên khi thiếu CO2 sẽ xảy ra hô hấp sáng.

Đề:

Câu 1: (4 đ)

1. Tỉ lệ S/V của sinh vật có ý nghĩa như thế nào với hoạt động tuần hoàn và hô hấp của sinh vật?

2. Tại sao hệ tuần hoàn hở chỉ thích hợp cho động vật ít hoạt động? Tại sao côn trùng có khả năng hoạt động tích cực nhưng lại có hệ tuần hoàn hở?

3. Vận tốc máu trong loại mạch nào là nhanh nhất, loại mạch nào là chậm nhất? Nêu tác dụng của việc máu chảy nhanh hay hay chảy chậm trong từng loại mạch đó?

4. Phân biệt hệ tuần hoàn hở và hệ tuần hoàn kín. Ưu điểm của hệ tuần hoàn kín so với hệ tuần hoàn hở?

Câu 2: (3,0đ)

a. Hãy nêu các hình thức tiêu hóa ở các nhóm động vật khác nhau?

b. Sự khác nhau cơ bản về cấu tạo ống tiêu hoá của thú ăn thịt và thú ăn thực vật?

c. Tại sao ruột non của thú ăn thực vật dài hơn rất nhiều so với ruột non của thú ăn thịt?

Câu 3: (2,0đ)

a. Vì sao trong môi trường nước có nồng độ oxi hòa tan thấp nhưng cá xương vẫn có khả năng lấy được khoảng 80% lượng oxi trong nước?

b. Hãy nêu điểm khác nhau về chức năng của hệ thống ống khí ở côn trùng và ở chim?

c. Hãy giải thích sự thay đổi độ pH của máu trong trường hợp thở nhanh một thời gian và khi nhịn thở một lúc?

Câu 4. ( 1đ )

Hô hấp sáng là gì? Tại sao hô hấp sáng làm tiêu hao sản phẩm quang hợp nhưng là một cơ chế giúp thực vật thích nghi với môi trường?

Câu 5. ( 3đ )

a. Động lực nào giúp dòng nước và các ion khoáng di chuyển được từ rễ lên lá ở những cây gỗ cao lớn hàng chục mét? Trong những lực trên, lực nào đóng vai trò chủ yếu? Vì sao?

b. Giải thích vì sao cây trên cạn bị ngập úng lâu sẽ chết?

c. Tại sao hiện tượng ứ giọt chỉ xảy ra ở cây thân bụi và cây thân thảo? Trình bày thí nghiệm chứng minh có hiện tượng ứ giọt?

Câu 6: (1 đ) Cho các nguyên tố đại lượng và vi lượng sau đây: N, K, Mg, Cu, Fe, Zn, Co, Mo. Hãy cho biết:

a. Những nguyên tố nào liên quan trực tiếp đến hàm lượng diệp lục trong cây? Giải thích.

b. Triệu chứng của cây, đặc biệt là ở lá khi thiếu Mg và thiếu Fe khác nhau như thế nào? Giải thích?

Câu 7: ( 2 đ)

1. Nếu bắt giun đất để lên mặt đất khô ráo, giun sẽ nhanh bị chết. Tại sao?

2. Giải thích vì sao chim là động vật trên cạn hô hấp hiệu quả nhất?

Câu 8 : (3 đ)

1. Người ta làm thí nghiệm như sau : Đặt 1 cây thực vật C₃ và 1 cây thực vật C₄ ( kí hiệu là A và B) vào một nhà kính có cường độ chiếu sáng thích hợp, được cung cấp đầy đủ CO₂ và có thể điều chỉnh lượng O₂ từ 0% - 21%. Tiến hành theo dõi cường độ quang hợp và kết quả thu được như sau :

Hãy xác định 2 cây trên thuộc TVC₃ hay TVC₄ . Giải thích ?

2. Cho thí nghiệm sau :

* Chiết rút sắc tố

Lấy khoảng 2 – 3g lá tươi, cắt nhỏ, cho vào cối sứ, nghiền với một ít axêtôn 80% cho thật nhuyễn, thêm axêtôn, khuấy đều, lọc qua phễu lọc vào bình chiết, ta thu được hỗn hợp sắc tố màu xanh lục.

* Tách các sắc tố thành phần

Lấy một lượng benzen gấp đôi lượng dung dịch vừa chiết, đổ vào bình chiết, lắc đều rồi để yên. Vài phút sau quan sát bình chiết sẽ thấy dung dịch màu phân thành hai lớp: Lớp dưới có màu vàng là màu của carôten hòa tan trong benzen. Lớp trên có màu xanh lục là màu của clorophyl hòa tan trong axêtôn

- Vì sao phải tách chiết sắc tố bằng dung môi hữu cơ ?

- Dựa vào nguyên tắc nào để tách được các nhóm sắc tố ra khỏi hỗn hợp ?

Câu 9: (1đ)

Giải thích về sự tăng giảm nồng độ hoocmôn ADH khi cơ thể bị mất nhiều mồ hôi do lao động nặng và do uống nhiều nước? ----------------------------------------- Hết ------------------------------------------------

ĐÁP ÁN :

Câu 1(4đ)

1.S/V có ý nghĩa quan trọng trong việc hình thành đặc điểm cấu tạo và hoạt động của hệ tuần hoàn và hô hấp giúp sinh vật thích nghi tốt hơn với môi trường. (0,5 điểm).

2. Hệ tuần hoàn hở chỉ thích hợp cho động vật ít hoạt động vì: Máu chảy với tốc độ chậm điều hòa phân phối máu đến các cơ quan chậm không đáp ứng đủ nhu cầu O₂ và thải CO₂. (0,5 điểm).

- Mặc dù côn trùng có hệ tuần hoàn hở nhưng vẫn có khả năng hoạt động tích cực vì:

+ Côn trùng không sử dụng tuần hoàn hở để cung cấp O₂ và thải CO₂ ra khỏi cơ thể

(0,25 điểm).

+ Côn trùng trao đổi khí qua hệ thống ống khí. (0,25 điểm).

- Ưu điểm của hệ tuần hoàn kín so với hệ tuần hoàn hở: trong hệ tuần hoàn kín, máu chảy trong động mạch dưới áp lực cao hoặc trung bình, tốc độ máu chảy nhanh, máu đi được xa, đến cơ quan nhanh hơn, do đó đáp ứng được nhu cầu trao đổi khí và trao đổi chất (0,5đ)

Câu 2: 3đ

Câu 4 (1đ)

- Hô hấp sáng là quá trình hấp thu O₂ và giải phóng CO₂ ở ngoài sáng.

- trong điều kiện ánh sáng cao, tại lục lạp của thực vật C₃, lượng CO₂ cạn kiệt, O₂ tích luỹ lại nhiều.

- enzim RiDP cacboxilaza chuyển thành enzim RiDP ôxigenaza ôxi hoá ribulozo 1,5 di photphat tạo ra CO₂ xảy ra trong bào quan liên tiếp nhau bắt đầu từ lục lạp qua peroxixom và kết thúc bằng sự thải CO₂ tại ti thể

- tuy gây lãng phí sản phẩm quang hợp nhưng nó tạo CO₂ trong điều kiện nghèo CO₂ giúp duy trì hoạt động của bộ máy quang hợp

Câu 5: 3đ

Câu 7: 2đ

1. 1đ

Nếu bắt giun đất để lên mặt đất khô ráo, giun sẽ nhanh bị chết Vì: Giun đất sống dưới đất ẩm, chưa có cơ quan hô hấp, Giun đất hô hấp bằng da. Da của giun đất mỏng và rất ẩm ướt để cho O₂ và CO₂ dễ dàng khuếch tán. Nếu bắt giun đất lên mặt đất khô ráo thì da của nó sẽ bị khô lại khiến cho O₂ và CO₂ không khuếch tán được. Giun không hô hấp được , thiếu dưỡng khí và sẽ chết trong 1 thời gian ngắn.

2. 1đ

Chim là động vật trên cạn hô hấp hiệu quả nhất vì:

- Phổi chim cấu tạo bởi các ống khí có mao mạch bao quanh.

- Nhờ hệ thống túi khí nên khi thở ra và hít vào đều có không khí giàu oxy đi qua phổi.

Câu 8 :3đ

1/ 1,5 đ

a. A : thực vật C₃ ; B : thực vật C₄ .(0,5)

Cây A (C₃ ) có hô hấp sáng làm giảm năng suất quang hợp.

Khi oxi 21% cao → hô hấp sáng → cường độ quang hợp giảm

Khi oxi 0% → không có hô hấp sáng → cường độ tăng. .(0,5)

Cây B (C₄) không có hô hấp sáng nên năng suất quang hợp không ảnh hưởng dù có thay đổi nồng độ oxi. .(0,5)

2/1,5đ

Câu 9: (1đ)

Giải thích về sự tăng giảm nồng độ hoocmôn ADH khi cơ thể bị mất nhiều mồ hôi do lao động nặng và do uống nhiều nước?

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KÌ THI OLYMPIC 24 THÁNG 3 NĂM 2017

QUẢNG NAM MÔN SINH HỌC 11

TRƯỜNG THPT NGUYỄN THÁI BÌNH

I-Trao đổi nước và khoáng ( 4 điểm )

Câu 1: ( 2 điểm )

a. (0.75 điểm) Khi trồng cây trên đất có chứa hàm lượng muối vô cơ cao thì tốc độ sinh trưởng của cây sẽ như thế nào? Giải thích?

b. (1.25 điểm) Tại sao nói: Thoát hơi nước là tai họa tất yếu của cây?

Câu 2: ( 2 điểm )

Cho sơ đồ sau:

Quan sát sơ đồ trên, hãy cho biết:

a. Rễ cây hấp thụ Nitơ ở những dạng nào?

b. Tên của các nhóm sinh vật ở các vị trí (4), (5), (7), (11).

c. Đặc điểm hoạt động của nhóm sinh vật (11). Hậu quả các hoạt động này và biện pháp khắc phục?

d.Người ta thường khuyên rằng:"Rau xanh vừa tưới phân đạm xong không nên ăn ngay". Hãy giải thích lời khuyên đó?

II-Quang hợp ở thực vật ( 3 điểm )

Câu 1: ( 1 điểm )Quan sát màu sắc lá của 1 số cây thấy lá không có màu xanh nhưng vẫn sống bình thường. Giải thích và chứng minh quan điểm giải thích của mình?

Câu 2: ( 1.5 điểm )

Chu trình cố định CO₂ của 3 loại thực vật Ngô , l úa , thanh long có sự khác biệt . Hãy trả lời nội dung của các ô theo ký hiệu của bảng sau.

Câu 3: ( 0.5 điểm ) Vì sao ở thực vật CAM loại bỏ hoàn toàn tinh bột ở lục lạp thì quá trình cố định CO₂ ban đêm không tiếp tục xảy ra?

III-Hô hấp ở thực vật ( 2 điểm )

Câu 1: ( 1 điểm ) Vì sao nói hô hấp sáng gắn liền với nhóm thực vật C3?

Câu 2: ( 1 điểm )

Biểu đồ dưới đây biểu diễn quá trình hô hấp của1 cây trong giai đoạn bình thường. Hãy chọn đường cong thích hợp biểu thị cho cácgiai đoạn hô hấp trong đời sống củacây? Giải thích tại sao? Ứng dụng trong bảo quảncác sản phẩm nông nghiệp như thế nào?

IV-Tiêu hóa ( 2 điểm )

Câu 1: ( 2 điểm )Sự tiêu hoá hoá học ở dạ dày diễn ra như thế nào? Thức ăn sau khi được tiêu hoá ở dạ dày được chuyển xuống ruột từng đợt với lượng nhỏ có ý nghĩa gì?

V-Hô hấp động vật ( 2 điểm )

Câu 1: ( 0.5 điểm )Tại sao nói: Trao đổi khí ở Chim hiệu quả hơn trao đổi khí ở Thú?

Câu 2: ( 1.5 điểm )Mô tả hoạt động trao đổi khí ở cá xương? Tại sao vớt cá lên cạn sau một thời gian sẽ bị chết?

VI-Tuần hoàn ( 3 điểm )

Câu 1: ( 1 điểm )Hãy chỉ ra đường đi của máu trong hệ tuần hoàn kép của thú và giải thích tại sao hệ tuần hoàn của thú được gọi là hệ tuần hoàn kép.

Câu 2: ( 1 điểm )

a.(0.5 điểm). Giải thích tại sao tim tách rời khỏi cơ thể vẫn đập được một thời gian ngắn nêu ta ngâm vào dung dịch dinh dưỡng thích hợp và có O₂?

b.(0.5 điểm). Vì sao nhịp tim của trẻ con thường cao hơn người lớn?

Câu 3: ( 1 điểm )

Nhận định sau đây đúng hay sai? Giải thích.“Máu trong tĩnh mạch trên gan (tĩnh mạch rời gan) có màu đỏ thẫm và có rất ít chất dinh dưỡng”.

VII-Cân bằng nội môi ( 1 điểm )

Câu 1: ( 1 điểm )

“Đời cha ăn mặn, đời con khát nước, đời cháu đi tiểu”

Trong sinh lý của cơ thể động vật, em hiểu như thế nào về mối quan hệ trên

VIII-Cảm ứng ở thực vật và động vật. ( 3 điểm )

Câu 1: ( 1 điểm ) Ghép các ý ở cột A và cột B cho phù hợp

Câu 2: ( 1 điểm )Kể tên những động vật có hệ thần kinh dạng ống. Hoạt động của hệ thần kinh dạng ống?

Câu 3: ( 1 điểm )

a. (0.5 điểm) Tại sao những người bị hạ canxi huyết lại bị mất cảm giác?

b(0.5 điểm)Hãy giải tại sao khi các con thú bị bắn trúng tên mà trên mũi tên có tẩm chất Curare thì con thú không chạy được nữa?

------------------------------------- H ẾT----------------------------------

ĐÁP ÁN

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KÌ THI OLYMPIC 24 THÁNG 3 NĂM 2017

QUẢNG NAM MÔN SINH HỌC 11

I-Trao đổi nước và khoáng ( 4 điểm )

Câu 1: ( 2 điểm )

a. (0.75 điểm)

Khi trồng cây trên đất có chứa hàm lượng muối vô cơ cao thì tốc độ sinh trưởng của cây sẽ như thế nào? Giải thích?

Trả lời

Khi trồng cây trên đất có chứa hàm lượng muối vô cơ cao thường dẫn đến tốc độ sinh trưởng của cây giảm. (0.25 điểm)

Vì :

- Làm giảm khả năng hút nước của rễ do nồng độ dung dịch đất cao. (0.25 điểm)

- Một số ion khoáng của dung dịch môi trường ảnh hưởng xấu lên khả năng hút khoáng của cây do nồng độ của chúng trong dung dịch quá cao. (0.25 điểm)

b. (1.25 điểm)

Tại sao nói: Thoát hơi nước là tai họa tất yếu của cây?

– Tai họa: Trong suốt quá trình sinh trưởng phát triển, cây phải mất đi một lượng nước quá lớn (99%) => cây phải hấp thụ một lượng nước lớn hơn lượng nước mất đi. Đó là điều không dễ dàng trong điều kiện môi trường luôn thay đổi. (0.5 điểm)

- Tất yếu:

+ Thoát hơi nước tạo động lực đầu trên cho quá trình vận chuyển nước(0.25 điểm)

+ Làm giảm nhiệt độ bề mặt lá(0.25 điểm)

+ Tạo điều kiện cho CO₂ đi vào lá cung cấp nguyên liệu cho quang hợp(0.25 điểm)

Câu 2: ( 2 điểm )

Cho sơ đồ sau:

Quan sát sơ đồ trên, hãy cho biết:

a. Rễ cây hấp thụ Nitơ ở những dạng nào?

b. Tên của các nhóm sinh vật ở các vị trí (4), (5), (7), (11).

c. Đặc điểm hoạt động của nhóm sinh vật (11). Hậu quả các hoạt động này và biện pháp khắc phục?

d.Người ta thường khuyên rằng:"Rau xanh vừa tưới phân đạm xong không nên ăn ngay". Hãy giải thích lời khuyên đó?

Đáp án :

a. (0.25 điểm)

RÔ c©y hÊp thô ®­îc nit¬ d¹ng NH₄⁺ vµ NO₃­^- (0.25 điểm)

b. (0.5 điểm)

(4) Vi khuẩn cố định Nitơ

(5) Vi khuẩn Amon hoá (0.25 điểm)

(7) Vi khuẩn Nitrat hoá

(11) Vi khuẩn phản Nitrat hoá (0.25 điểm)

c(0.75 điểm).

+Đặc điểm: Hoạt động trong điều kiện kị khí (0.25 điểm)

+Hậu quả:Hoạt động này chuyển hoá Nitrat thành Nitơ phân tử dạng cây không sử dụng được (NO₃­ ^{- -------------🡪}N₂ ). (0.25 điểm)

+Khắc phục: Làm đất thoáng khí để tránh hoạt động của nhóm vi khuẩn này (0.25 điểm)

d. (0.5 điểm)

+ Khi tưới phân đạm -> cung cấp nguồn ion NO^-₃ (0.25 điểm)

+ Mới tưới đạm cây hút NO^-₃ chưa kịp biến đổi thành NH⁺₄ -> người ăn vào NO^-₃ bị biến đổi thành NO^-₂ -> gây ung thư (0.25 điểm)

II-Quang hợp ở thực vật ( 3 điểm )

Câu 1: ( 1 điểm )

Quan sát màu sắc lá của 1 số cây thấy lá không có màu xanh nhưng vẫn sống bình thường. Giải thích và chứng minh quan điểm giải thích của mình?

Giải thích: Cây vẫn có khả năng quang hợp do vẫn có diệp lục nhưng chúng không có màu xanh vì diệp lục bị các sắc tố phụ át. (0.5 điểm)

- Chứng minh: Nhúng lá đó vào nước nóng -> sắc tố phụ tan hết và có màu xanh. (0.5 điểm)

Câu 2: ( 1.5 điểm )

Chu trình cố định CO₂ của 3 loại thực vật Ngô , l úa , thanh long có sự khác biệt . Hãy trả lời nội dung của các ô theo ký hiệu của bảng sau.

Đáp án : Đúng 2 ý đư ợc 0.25 điểm

Câu 3: ( 0.5 điểm )

Vì sao ở thực vật CAM loại bỏ hoàn toàn tinh bột ở lục lạp thì quá trình cố định CO₂ ban đêm không tiếp tục xảy ra?

Đáp án :

Chất cố định CO₂ tạm thời vào ban đêm là PEP được hình thành từ tinh bột -> lấy hết tinh bột thì quá trình này dừng lại.

(Học sinh có thể vẽ sơ đồ chu trình cố định CO₂ ở thực vật CAM hoặc không)

III-Hô hấp ở thực vật ( 2 điểm )

Câu 1: ( 1 điểm )

Vì sao nói hô hấp sáng gắn liền với nhóm thực vật C3?

Câu 2: ( 1 điểm )

Biểu đồ dưới đây biểu diễn quá trình hô hấp của1 cây trong giai đoạn bình thường. Hãy chọn đường cong thích hợp biểu thị cho cácgiai đoạn hô hấp trong đời sống củacây? Giải thích tại sao? Ứng dụng trong bảo quảncác sản phẩm nông nghiệp như thế nào?

Đáp án :

Câu 1: ( 1 điểm )

Nói hô hấp sáng gắn liền với thực vật C₃ bởi vì:

+ Nhóm này khi sống trong điều kiện ánh sáng mạnh, nhiệt độ cao, phải tiết kiệm nước bằng cách giảm độ mở của khí khổng, làm O₂ khó thoát ra ngoài, CO₂ khó đi từ ngoài vào trong (0.5 điểm)

+ Nồng độ O₂ cao, CO₂ thấp trong khoảng gian bào kích thích hoạt động của enzym RUBISCO theo h­ướng oxy hóa (hoạt tính oxidaza), làm oxy hóa RiDP (C₅) thành APG (C₃) và axit glycolic (C₂). Axit glycolic chính là nguyên liệu của quá trình hô hấp sáng. (0.5 điểm)

Câu 2: ( 1 điểm )

- Đ­ường cong C là đường cong thích hợp để biểu thị cho các giai đoạn hô hấp trong đời sống của cây (0.25 điểm)

Vì giai đoạn hạt đang nẩy mầm và giai đoạn cây ra hoa trái là giai đoạn hô hấp mạnh trong đời sống của cây, do đó tại vị trí này đường cong biểu diễn tăng. (0.25 điểm)

­- Ứng dụng trong bảo quản hạt giống, hoa quả:

Quá trình hô hấp mạnh của các sản phẩm nh­ hoa quả, củ hạt, lúc bảo quản lại gây tỏa nhiệt mạnh làm tiêu hao nhanh chất hữu cơ, nên làm giảm chất lượng sản phẩm. (0.25 điểm)

Do đó, cần làm hạn chế hô hấp bằng cách hạ nhiệt độ, tăng lượng khí CO₂ khí nitơ, làm giảm độ thông thoáng và độ ẩm... là điều kiện cần thiết.(0.25 điểm)

IV-Tiêu hóa ( 2 điểm )

Câu 1: ( 2 điểm )

Sự tiêu hoá hoá học ở dạ dày diễn ra như thế nào? Thức ăn sau khi được tiêu hoá ở dạ dày được chuyển xuống ruột từng đợt với lượng nhỏ có ý nghĩa gì?

Đáp án :

- Chủ yếu là biến đổi Prôtêin thành các chuỗi polipeptit ngắn dưới tác dụng của enzim pepsin với sự có mặt của HCl (0.5 điểm)

- Ý nghĩa của thức ăn xuống ruột từng đợt với lượng nhỏ:

+ Dễ dàng trung hoà lượng axít trong thức ăn từ dạ dày xuống ít một , tạo môi trường cần thiết cho hoạt động của các enzim trong ruột (vì có NaHCO₃ từ tuỵ và ruột tiết ra với nồng độ cao(0.5 điểm)

+ Để các enzim từ tuỵ và ruột tiết ra đủ thời gian tiêu hoá lượng thức ăn đó(0.5 điểm)

+ Đủ thời gian hấp thụ các chất dinh dưỡng(0.5 điểm)

V-Hô hấp động vật ( 2 điểm )

Đáp án :

Câu 1: ( 0.5 điểm )

Tại sao nói: Trao đổi khí ở Chim hiệu quả hơn trao đổi khí ở Thú?

Trao đổi khí ở chim: có sự tham gia của các túi khí giúp không khí qua phổi luôn là khí giàu oxi, không có khí cặn, trong phổi chiều của dòng máu song song và ngược với chiều dòng khí trong ống khí (0.5 điểm)

Ở thú khi hô hấp còn chứa nhiều khí nghèo oxi trong phổi (0.25 điểm)

Câu 2: ( 1.5 điểm )

Mô tả hoạt động trao đổi khí ở cá xương? Tại sao vớt cá lên cạn sau một thời gian sẽ bị chết?

Trao đổi khí ở cá xương(0.75 điểm)

+ Cử động thở vào: thềm miệng hạ xuống làm giảm áp lực của nước trong khoang miệng, nắp mang phình ra, riềm mang khép lại => nước chảy vào(0.25 điểm)

+ Cử động thở ra: miệng ngậm lại, nền hầu nâng lên, , nắp mang mở ra => nước chảy ra qua khe mang(0.25 điểm)

+ TĐK diễn ra ở các phiến mang: số lượng phiến mang nhiều, chiều dòng nước ngược với chiều dòng máu chảy trong các mao mạch mang => tăng hiệu quả trao đổi khí. (0.25 điểm)

Cá chết vì:

+ Các phiến mang dính lại => giảm diện tích bề mặt (0.25 điểm)

+ Bề mặt không ẩm ướt (0.25 điểm)

VI-Tuần hoàn ( 3 điểm )

Câu 1: ( 1 điểm )

Hãy chỉ ra đường đi của máu trong hệ tuần hoàn kép của thú và giải thích tại sao hệ tuần hoàn của thú được gọi là hệ tuần hoàn kép.

Hệ tuần hoàn của thú được gọi là hệ tuần hoàn kép vì hệ tuần hoàn của chúng có 2 vòng tuần hoàn: Vòng tuần hoàn lớn và vòng tuần hoàn nhỏ. (0.25 điểm)

Vòng tuần hoàn lớn: Máu giàu O₂ được tim bơm vào động mạch chủ vào các động mạch nhỏ hơn và đến mao mạch ở các cơ quan, bộ phận để thực hiện trao đổi chất và trao đổi khí. Sau đó, máu giàu CO₂ đi theo tĩnh mạch về tim. (0.25 điểm)

Vòng tuần hoàn nhỏ: Máu giàu CO₂ được tim bơm lên phổi để trao đổi khí và trở thành máu giàu O₂ quay trở lại tim. (0.25 điểm)

Do có hai vòng tuần hoàn lớn và nhỏ nên hệ tuần hoàn của lưỡng cư, bò sát, chim và thú được gọi là hệ tuần hoàn kép. Những động vật có phổi, tim có 3 – 4 ngăn là những động vật có hệ tuần hoàn kép(0.25 điểm)

Câu 2: ( 1 điểm )

a.(0.5 điểm). Giải thích tại sao tim tách rời khỏi cơ thể vẫn đập được một thời gian ngắn nêu ta ngâm vào dung dịch dinh dưỡng thích hợp và có O₂?

b.(0.5 điểm). Vì sao nhịp tim của trẻ con thường cao hơn người lớn?

Đáp án :

a. (0.5 điểm)Vì tim có tính tự động, do hệ thống nút và sợi đặc biệt phối hợp hoạt động: nút xoang nhĩ có khả năng tự phát nhịp, xung thần kinh được truyền tới 2 tâm nhĩ và nút nhĩ thất, rồi truyền theo bó His tới mạng Puốckin phân bố trong thành cơ giữa 2 tâm thất làm các tâm thất, tâm nhĩ co

b .(0.5 điểm) Vì: + Tim yếu => tạo lực yếu

+ Hoạt động trao đổi chất mạnh, nhu cầu O₂ cao

+ Thể tích tim nhỏ

Câu 3: ( 1 điểm )

Nhận định sau đây đúng hay sai? Giải thích.“Máu trong tĩnh mạch trên gan (tĩnh mạch rời gan) có màu đỏ thẫm và có rất ít chất dinh dưỡng”.

Đáp án :

a.- Đúng ở chỗ: máu có màu đỏ thẩm vì giàu CO₂, vì máu đỏ tươi xuất phát từ động mạch chủ sau khi trao đổi khí ở các cơ quan (dạ dày, ruột, lách,…)sẽ nhận CO₂ thành máu đỏ thẫm theo tĩnh mạch trên gan đổ vào tĩnh mạch chủ dưới trở về tim(0.5 điểm)

- Sai ở chỗ: “Rất ít chất dinh dưỡng” vì: chúng vừa mới được hấp thu các chất dinh dưỡng từ ruột non nên giàu chất dinh dưỡng(0.5 điểm)

VII-Cân bằng nội môi ( 1 điểm )

Câu 1: ( 1 điểm )

“Đời cha ăn mặn, đời con khát nước, đời cháu đi tiểu”

Trong sinh lý của cơ thể động vật, em hiểu như thế nào về mối quan hệ trên

Nội dung phát biểu thuộc cơ chế duy trì cân bằng nội môi(0.25 điểm).

Qua vai trò của thận điều hoà cân bằng áp suất thẩm thấu (điều hoà nước và muối khoáng- NaCl) (0.25 điểm)

Giải thích:

+ Khi lượng muối NaCl được đưa vào cơ thể quá nhiều (ăn mặn) làm áp suất thẩm thấu trong máu tăng cao sẽ kích thích trung ương thần kinh( vùng dưới đồi thị và sau tuyến yên) gây cảm giác khát và tăng tiết hoocmon chống đa niệu gây co động mạch thận. Kết quả cần cung cấp thêm nước cho cơ thể (uống nước ) và giảm tiểu. (0.25 điểm)

+ Sau khi cơ thể uống nước để giải khát , áp suất thẩm thấu trong máu giảm dần, thận tăng thải nước có nhiều ion Na+, qua đó duy trì áp suất thẩm thấu. (0.25 điểm)

VIII-Cảm ứng ở thực vật và động vật. ( 3 điểm )

Câu 1: ( 1 điểm )

Ghép các ý ở cột A và cột B cho phù hợp

Đáp án :

Đúng 2 ý đư ợc 0.25 điểm

1-C ;2-E ;3-A; 4-H; 5-B; 6-G; 7-F; 8-D.

Câu 2: ( 1 điểm )

Kể tên những động vật có hệ thần kinh dạng ống. Hoạt động của hệ thần kinh dạng ống?

Những động vật có hệ thần kinh dạng ống: Động vật có xương sống như : cá, lưỡng cư, bò sát , chim , thú. (0.25 điểm)

Đáp án :

Hoạt động của hệ thần kinh dạng ống

Hệ thần kinh dạng ống hoạt động theo nguyên tắc phản xạ ( tiếp nhận và trả lời các kích thích) (0.25 điểm)

Phản  xạ ở động vật có hệ thần kinh dạng ống gồm phản xạ không  điều kiện và phản xạ có điều kiện(0.25 điểm)

Số lượng phản xạ có điều kiện ngày một tăng →giúp động vật thích nghi hơn với điều kiện môi trường(0.25 điểm)

Câu 3: ( 1 điểm )

a. (0.5 điểm)

Tại sao những người bị hạ canxi huyết lại bị mất cảm giác?

b(0.5 điểm)

Hãy giải tại sao khi các con thú bị bắn trúng tên mà trên mũi tên có tẩm chất Curare thì con thú không chạy được nữa?

Đáp án :

a. (0.5 điểm)

Những người bị hạ canxi huyết lại bị mất cảm giác:

- Ca⁺⁺ có tác dụng giải phóng chất môi giới thần kinh từ cúc xinap ra khe xinap => tác động vào màng sau của khe xi náp => xuất hiện điện động trên màng sau của xinap. (0.25 điểm)

- Thiếu Ca⁺⁺ => quá trình giải phóng chất môi giới giảm => xung thần kinh không truyền qua các noron => không có cảm giác. (0.25 điểm)

b. (0.5 điểm)

-Khi bị bắn bởi mũi tên có tẩm , các chất này thấm vào cơ thể , phong bế các thụ thể ở màng sau của xinap thần kinh cơ (0.25 điểm)

-Xung thần kinh không được truyền đến tế bào cơ, cơ không co, con vật không chạy được(0.25 điểm)

------------------------------------- H ẾT----------------------------------

Sở GD & ĐT QUẢNG NAM Kì thi chọn học sinh giỏi cấp trường

TRƯỜNG THPT SÀO NAM năm học 2016 - 2017

-------------------------- --------------------------

Môn thi: Sinh học 11

Câu 1. (3 điểm)

a. Phân tích đồ thị về chu kì hoạt động của tim ở hình 1, Giải thích tại sao tim hoạt động suốt đời mà không mệt mỏi?

Hình 1. Điện tâm đồ

b. Một bệnh nhân hở van tim (van nhĩ thất đóng không kín).

- Nhịp tim của bệnh nhân có thay đổi không? Tại sao? Lượng máu bơm lên động mạch chủ trong mỗi chu kì tim (thể tích tâm thu) có thay đổi không? Tại sao?

- Huyết áp động mạch có thay đổi không? Tại sao? Hở van tim gây nguy hại như thế nào đến tim?

Câu 2. (1 điểm)

Sự tạo thành ATP trong hô hấp hiếu khí ở thực vật diễn ra theo những con đường nào? ATP được sử dụng vào những quá trình nào của cây?

Câu 3 (3 điểm).

a. Sự khác biệt trong các hình thức hô hấp ở thực vật được thể hiện ở bảng sau:

Hãy trả lời nội dung của các ô theo số hiệu nêu ở bảng trên.

b. Chu trình cố định CO₂ của 3 loài thực vật: Dứa, lúa, mía có sự khác biệt:

Hãy trả lời nội dung của các ô theo kí hiệu nêu ở bảng trên.

Câu 4. (1 điểm) Giải thích câu nói: “Căng cơ bụng, trùng cơ mắt”.

Câu 5. (2 điểm)

a. Rễ cây hấp thụ nitơ từ đất ở dạng nào? Dạng nào cây sử dụng để tổng hợp axít amin?

b. Người ta sử dụng chế phẩm vi sinh vật Nitragin chứa vi khuẩn Rhizobium tẩm với hạt đậu khi gieo trồng. Biện pháp trên có tác dụng gì?

---------------------------Hết ----------------------------

(Thí sinh không được sử dụng tài liệu, giám thị không giải thích gì thêm)

Sở GD & ĐT Th Kì thi chọn học sinh giỏi cấp trường

Trường THPT sào nam năm học 2010 2011

-------------------------- --------------------------

Đáp án và thang điểm chấm

Môn thi: Sinh học 11

SỞ GD-ĐT QUẢNG NAM ĐỀ ĐỀ NGHỊ THI OLIMPIC 24/3 LẦN II

TRƯỜNG THPT NGUYỄN HIỀN MÔN SINH HỌC LỚP 11

Thời gian 150 phút (không kể giao đề).

Câu 1 : (4 điểm)

1. Hãy dựa vào cơ chế hấp thụ nước ở thực vật, em hãy cho biết :

1. Các lực nào quyết định quá trình vận chuyển nước ?
2. Trong các lực nêu trên, lực nào là chủ yếu ? Vì sao ?
3. Xác định vị trí của vòng đai Caspari và nêu vai trò của nó ?

2. Em hãy cho biết :

a. Vì sao sau cơn mưa rào (nhiều sấm sét) thì cây xanh tươi tốt hơn, mọc lá non nhiều hơn? Giải thích ?

b. Để cho cây lúa không bị gãy đổ lúc bông sắp chín, người ta thường bón phân gì ? Vì sao ?

3. Nêu các yếu tố kích thích thực vật mở khí khổng vào lúc mặt trời mọc. Vì sao thực vật CAM có thể đóng khí khổng vào ban ngày và mở vào ban đêm ?

Câu 2 : (3 điểm)

a. Người ta làm thí nghiệm như sau : Đặt 1 cây thực vật C₃ và 1 cây thực vật C₄ ( kí hiệu là A và B) và một nhà kính có cường độ chiếu sáng thích hợp, được cung cấp đầy đủ CO₂ và có thể điều chỉnh lượng O₂ từ 0% - 21%. Tiến hành theo dõi cường độ quang hợp và kết quả thu được như sau :

Hãy xác định 2 cây trên thuộc TVC₃ hay TVC₄ . Giải thích ?

b. Phân biệt thực vật C₃ và thực vật C₄ về hình thái, giải phẫu, cường độ quang hợp, điểm bù CO₂ , nhiệt độ thích hợp, hô hấp sáng, năng suất sinh học.

Câu 3 : (3 điểm)

1. Chứng minh mối liên quan chặt chẽ giữa quá trình hô hấp với quá trình dinh dưỡng khoáng và trao đổi nitơ. Người ta vận dụng sự hiểu biết này trong thực tiễn trồng trọt như thế nào ?
2. Vì sao nói : Hô hấp sáng gắn liền với thực vật C₃ ?
3. Hô hấp ảnh hưởng như thế nào đến quá trình bảo quản nông sản và biện pháp bảo quản nông sản.

Câu 4 : (3 điểm)

Nhận định sau đây đúng hay sai ? Nếu sai hãy sữa lại cho đúng.

1. Máu trong tỉnh mạch trên gan có màu đỏ thẫm vì chứa nhiều chất bả và rất ít chất dinh dưỡng.
2. Lông nhung đẩy thức ăn đi trong ruột non.
3. Hệ tuần hoàn hở chỉ thích hợp cho động vật có kích thước nhỏ.
4. Người thường xuyên ăn mặn dễ dẫn đến cao huyết áp.
5. Hình thức tiêu hóa ở động vật có túi tiêu hóa là tiêu hóa ngoại bào.
6. Người ta dùng khí cacbogen (5% CO₂ và 95% O₂ ) để cấp cứu người bị ngất do ngạt thở mà không phải dùng O₂ nguyên chất.

Câu 5 : (4 điểm)

1. Chứng minh cấu tạo ruột non phù hợp với chức năng biến đổi và hấp thụ chất dinh dưỡng ?
2. Nguyên nhân nào giúp cho hoạt động trao đổi khí của cá xương đạt hiệu quả cao trong môi trường nước ?
3. Người lớn có chu kì tim ngắn hơn trẻ em là đúng hay sai ? Giải thích ?
4. Tại sao nói chim có hô hấp kép ?

Câu 6 : (3 điểm)

1. Phân biệt đặc điểm hướng động với ứng động.

2. Nêu sự khác biệt trong dẫn truyền xung thần kinh trên sợi trục và qua xi náp.

3. Tại sao xung thần kinh chỉ truyền theo một chiều từ nơi xuất hiện.

----------- Hết -------------

SỞ GD-ĐT QUẢNG NAM ĐỀ ĐỀ NGHỊ THI OLIMPIC 24/3 LẦN II

TRƯỜNG THPT NGUYỄN HIỀN ĐÁP ÁN MÔN SINH HỌC LỚP 11

ĐỀ THAM KHẢO OLYMPIC SINH 11

Câu 1. (2,0 điểm)

a. Trình bày cơ chế đóng, mở khí khổng?

b. Bón phân với liều lượng cao cây trồng sẽ bị héo và chết? Giải thích tại sao một số loài thực vật có thể sinh trưởng bình thường trên đất ngập mặn?

Câu 2. (2,0 điểm)

a. Ở câu thuốc bỏng, nếu hái lá nhai vào buổi sáng sớm ta thấy có vị chua, nhưng hái lá nhai vào buổi xế chiều thì có vị hơi lạt ( không còn vị chua nữa). Hãy giải thích vì sao?

b. Cho những hạt đậu xanh để nảy mầm trong các điều kiện thí nghiệm khác nhau như sau:

Thí nghiệm 1: đậu xanh + H₂O + CO₂ + O₂ + nhiệt độ

Thí nghiệm 2: đậu xanh + H₂O + O₂ + nhiệt độ + ánh sáng

Thí nghiệm 3: đậu xanh + H₂O + O₂ + nhiệt độ

Hãy cho biết kết quả và giải thích cho từng trường hợp.

Câu 3. (3,0 điểm)

a. Trong các phản ứng sau đây, phản ứng nào được xem là hướng động, phản ứng nào là ứng động?

1. Lá trinh nữ khép lại khi bị chạm nhẹ

2. Cây nắp ấm bắt sâu bọ

3. Ngọn cây hướng về phía ánh sáng

4. Rễ cây tránh nơi có ánh sáng.

5. Cứ 5 phút thân rau muống uốn cong một vòng

b. Cảm ứng của động vật và thực vật có gì giống và khác nhau? Ý nghĩa của sự giống và khác nhau đó?

Câu 4. ( 2 điểm )

a. Ở trẻ em, nhịp tim đo được là 120-140 lần /1 phút. Theo em, thời gian của 1 chu kì tim ở trẻ em tăng hay giảm? Giải thích. Giả sử đo được nhịp tim của 1em bé là 120 lần/ phút. Căn cứ vào chu kì chuẩn ở người, hãy tính thời gian của các pha trong 1 chu kì tim của em bé đó.

b. Phân biệt hệ tuần hoàn hở và hệ tuần hoàn kín. Ưu điểm của hệ tuần hoàn kín so với hệ tuần hoàn hở?

Câu 5. ( 2điểm )

Hô hấp sáng là gì? Tại sao hô hấp sáng làm tiêu hao sản phẩm quang hợp nhưng là một cơ chế giúp thực vật thích nghi với môi trường?

Câu 6. ( 2điểm )

So sánh tiêu hóa ở động vật ăn thịt và động vật ăn thực vật?

Tại sao ruột non của thú ăn thực vật dài hơn rất nhiều so với ruột non của thú ăn thịt?

Câu 7. ( 2điểm )

Bề mặt trao đổi khí là gì? Có đặc điểm như thế nào?

Da giúp giun đất thực hiện trao đổi khí với môi trường xung quanh. Da đáp ứng được nhu cầu trao đổi khí của cơ thể do?

Câu 8. ( 3điểm )

Những cây lá màu đỏ có khả năng quang hợp được không? Tại sao?

Quá trình quang hợp chịu ảnh hưởng của các yếu tố nào?

Câu 9. ( 2 điểm )

Cơ chế cân bằng nội môi có sự tham gia của các bộ phận, hệ cơ quan nào?

Vai trò của thận trong việc điều hòa nước?

ĐÁP ÁN

Câu I (2 điểm)

1. Phân tích đặc điểm cấu tạo của mạch gỗ phù hợp với chức năng ?

2. Nguyên nhân chủ yếu làm nhiều loài cây trồng không thể sống được ở nơi có nồng độ muối cao?

3. Vì sao khi bứng cây đi trồng phải cắt bớt một phần cành lá?

Câu II (2 điểm). Giải thích các nội dung sau:

1. Sau khi bón phân, khả năng hút nước của rễ cây thay đổi.

2. Khi làm giá đỗ người ta hay sử dụng nước sạch.

3. Có hai nhóm vi khuẩn cố định N: nhóm tự do và nhóm cộng sinh.

4. Theo tiêu chuẩn VIETGAP được Bộ Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn ban hành năm 2008 thì cần kết thúc bón đạm trước khi thu hoạch ít nhất 15 ngày.

Câu III (4 điểm).

1. Sơ đồ dưới đây mô tả quá trình nào trong quang hợp? Nêu các điểm chính trong quá trình này?

2H₂O 4H⁺ + 4e^- + O₂

2. Khi chiếu sáng với cường độ thấp như nhau vào 3 loài cây A, B và C trồng trong nhà kính, người ta nhận thấy ở cây A lượng CO₂ hấp thụ tương đương với lượng CO₂ thải ra; ở cây B lượng CO₂ hấp thụ nhiều hơn lượng CO₂ thải ra; còn ở cây C lượng CO₂ hấp thụ ít hơn lượng CO₂ thải ra.

a. Chỉ tiêu sinh lý nào về ánh sáng được dùng để xếp loại các nhóm cây này? Giải thích.

b. Để đạt hiệu suất quang hợp cao cần trồng mỗi loài cây này trong những điều kiện ánh sáng như thế nào?

3. a. Ở cây mía có những loại lục lạp nào? Phân tích chức năng của mỗi loại lục lạp đó trong quá trình cố định CO₂?

b. Tinh bột có vai trò gì trong quang hợp ở thực vật CAM?

4. Trong pha tối của quá trình quang hợp ở nhóm thực vật C₃, để tạo ra 50 phân tử glucôzơ thì pha sáng phải cung cấp bao nhiêu phân tử NADPH và ATP?

Câu IV(2 điểm).

1. Tại sao người ta thường sử dụng biện pháp bảo quản khô đối với hạt giống? Tại sao hàm lượng CO₂ cao trong môi trường làm cho quá trình hô hấp bị ức chế?

2. Hệ số hô hấp là gì? Nhận xét hệ số hô hấp ở hạt cây lúa và hạt cây hương dương trong quá trình này mầm?

Câu V (3 điểm).

1. Giải thích các nhận định sau:

a. Người mắc bệnh về gan thì chế độ ăn thường kiêng thức ăn giàu lipit.

b. Trong những ngày trời rét, phải cung cấp thức ăn liên tục và đầy đủ cho gia súc.

2. Cho biết lợi ích của việc VSV sống cộng sinh trong ống tiêu hóa của động vật ăn thực vật?

3. Tại sao khi mổ mề của gà hoặc chim bồ câu thường thấy có những hạt sỏi nhỏ? Chúng có tác dụng gì?

Câu VI (2 điểm).

1. Vào mùa hè, lúc buổi trưa nắng gắt, tại sao cá nuôi trong ao hồ thường hay ngoi đầu lên mặt nước? Lúc bầy giờ trong hệ tuần hoàn của cá có những thay đổi nào để thích nghi với môi trường?

2. Phế nang là một cấu trúc có vai trò quan trọng trong hoạt động hô hấp của con người. Nêu ba cấu trúc giúp phế nang thực hiện tốt chức năng của nó.

3. Những câu sau đây đúng hay sai? Giải thích?

a. Về bản chất hô hấp nội bào và hô hấp ngoài là giống nhau.

b. Lưỡng cư hô hấp chủ yếu bằng phổi.

1. Cấu tạo của tim ảnh hưởng như thế nào đến chất lượng máu đi nuôi cơ thể?

2. Các câu sau đây đúng hay sai? Giải thích?

a. Các động vật có kích thước lớn có hệ tuần hoàn kín.

b. Nhiệt độ nước càng cao thì lượng Hb trong máu động vật có xương sống ở nước càng thấp.

3. Điểm khác nhau cơ bản về hoạt động của hệ tuần hoàn ếch khi chúng sống trên cạn và sống dưới nước?

4. a. Tại sao khi đang chạy nhanh mà dừng lại đột ngột thì rất nguy hiểm đến tính mạng?

b. Trình bày vai trò của protein huyết tương.

Câu VIII (1 điểm). Một người bị nôn mửa nhiều trong suốt 24h. Hãy cho biết trong trường hợp này cơ thể người bệnh có những đáp ứng như thế nào để giữ ổn định độ pH của máu và ổn định huyết áp?

--------------------------------------- HẾT -----------------------------------

HƯỚNG DẪN CHẤM

(Hướng dẫn chấm có 6 trang)

Câu I (2 điểm):

1. Phân tích đặc điểm cấu tạo của mạch gỗ phù hợp với chức năng ?

2. Nguyên nhân chủ yếu làm nhiều loài cây trồng không thể sống được ở nơi có nồng độ muối cao?

3. Vì sao khi bứng cây đi trồng phải cắt bớt một phần cành lá?

HƯỚNG DẪN CHẤM

Câu II (2 điểm). Giải thích các nội dung sau:

1. Sau khi bón phân, khả năng hút nước của rễ cây thay đổi.

2. Khi làm giá đỗ người ta hay sử dụng nước sạch.

3. Có hai nhóm vi khuẩn cố định N: nhóm tự do và nhóm cộng sinh.

4. Theo tiêu chuẩn VIETGAP được Bộ Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn ban hành năm 2008 thì cần kết thúc bón đạm trước khi thu hoạch ít nhất 15 ngày.

HƯỚNG DẪN CHẤM

Câu III (4 điểm).

1. Sơ đồ dưới đây mô tả quá trình nào trong quang hợp? Nêu các điểm chính trong quá trình này?

2H₂O 4H⁺ + 4e^- + O₂

2. Khi chiếu sáng với cường độ thấp như nhau vào 3 loài cây A, B và C trồng trong nhà kính, người ta nhận thấy ở cây A lượng CO₂ hấp thụ tương đương với lượng CO₂ thải ra; ở cây B lượng CO₂ hấp thụ nhiều hơn lượng CO₂ thải ra; còn ở cây C lượng CO₂ hấp thụ ít hơn lượng CO₂ thải ra.

a. Chỉ tiêu sinh lý nào về ánh sáng được dùng để xếp loại các nhóm cây này? Giải thích.

b. Để đạt hiệu suất quang hợp cao cần trồng mỗi loài cây này trong những điều kiện ánh sáng như thế nào?

3. a. Ở cây mía có những loại lục lạp nào? Phân tích chức năng của mỗi loại lục lạp đó trong quá trình cố định CO₂?

b. Tinh bột có vai trò gì trong quang hợp ở thực vật CAM?

4. Trong pha tối của quá trình quang hợp ở nhóm thực vật C₃, để tạo ra 50 phân tử glucôzơ thì pha sáng phải cung cấp bao nhiêu phân tử NADPH và ATP?

HƯỚNG DẪN CHẤM

Câu IV(2 điểm).

1. Tại sao người ta thường sử dụng biện pháp bảo quản khô đối với hạt giống? Tại sao hàm lượng CO₂ cao trong môi trường làm cho quá trình hô hấp bị ức chế?

2. Hệ số hô hấp là gì? Nhận xét hệ số hô hấp ở hạt cây lúa và hạt cây hương dương trong quá trình này mầm?

HƯỚNG DẪN CHẤM

Câu V (3 điểm).

1. Giải thích các nhận định sau:

a. Người mắc bệnh về gan thì chế độ ăn thường kiêng thức ăn giàu lipit.

b. Trong những ngày trời rét, phải cung cấp thức ăn liên tục và đầy đủ cho gia súc.

2. Cho biết lợi ích của việc VSV sống cộng sinh trong ống tiêu hóa của động vật ăn thực vật?

3. Tại sao khi mổ mề của gà hoặc chim bồ câu thường thấy có những hạt sỏi nhỏ? Chúng có tác dụng gì?

HƯỚNG DẪN CHẤM

Câu VI (2 điểm).

1. Vào mùa hè, lúc buổi trưa nắng gắt, tại sao cá nuôi trong ao hồ thường hay ngoi đầu lên mặt nước? Lúc bầy giờ trong hệ tuần hoàn của cá có những thay đổi nào để thích nghi với môi trường?

2. Phế nang là một cấu trúc có vai trò quan trọng trong hoạt động hô hấp của con người. Nêu ba cấu trúc giúp phế nang thực hiện tốt chức năng của nó.

3. Những câu sau đây đúng hay sai? Giải thích?

a. Về bản chất hô hấp nội bào và hô hấp ngoài là giống nhau.

b. Lưỡng cư hô hấp chủ yếu bằng phổi.

HƯỚNG DẪN CHẤM

Câu VII (4 điểm).

1. Cấu tạo của tim ảnh hưởng như thế nào đến chất lượng máu đi nuôi cơ thể?

2. Các câu sau đây đúng hay sai? Giải thích?

a. Các động vật có kích thước lớn có hệ tuần hoàn kín.

b. Nhiệt độ nước càng cao thì lượng Hb trong máu động vật có xương sống ở nước càng thấp.

3. Điểm khác nhau cơ bản về hoạt động của hệ tuần hoàn ếch khi chúng sống trên cạn và sống dưới nước?

4. a. Tại sao khi đang chạy nhanh mà dừng lại đột ngột thì rất nguy hiểm đến tính mạng?

b. Trình bày vai trò của protein huyết tương.

HƯỚNG DẪN CHẤM

Câu VIII (1 điểm). Một người bị nôn mửa nhiều trong suốt 24h. Hãy cho biết trong trường hợp này cơ thể người bệnh có những đáp ứng như thế nào để giữ ổn định độ pH của máu và ổn định huyết áp?

HƯỚNG DẪN CHẤM

--------------------------------------- HẾT -----------------------------------

HƯỚNG DẪN CHẤM

(Hướng dẫn chấm có 06 trang)

Câu 1. (3,0 điểm)

1. Trình bày cấu tạo của mạch gỗ? Phân tích đặc điểm cấu tạo của mạch gỗ phù hợp với chức năng ?

2. Nguyên nhân chủ yếu làm nhiều loài cây trồng không thể sống được ở nơi có nồng độ muối cao?

3.

a.Nêu các biện pháp kĩ thuật xử lí đất để giúp cây tăng cường khả năng hấp thu chất dinh dưỡng từ đất.

b. Một số loài cây trước khi gieo hạt, người ta cho hạt cây nhiễm loại bào tử nấm cộng sinh với rễ cây. Việc làm này đem lại lợi ích gì cho cây trồng? Giải thích.

4.

a. Phân biệt các cơ chế hút khoáng ở rễ?

b. Tại sao nói quá trình hấp thụ nước và khoáng liên quan đến quá trình hô hấp của rễ cây?

Hướng dẫn chấm

Câu 2. (3,0 điểm)

1. Cho sơ đồ về mối quan hệ giữa quang hợp của thực vật C₃, C₄ với cường độ ánh sáng (hình a) và với nhiệt độ (hình b).

Hình a Hình b

Mỗi đường cong: I, II, III, IV tương ứng với nhóm thực vật nào? Giải thích.

2. Dưới đây là sơ đồ cố định CO₂ của một loài thực vật. Hãy cho biết:

a. Tên nhóm thực vật? Vị trí xảy ra của hai quá trình này?

b. Chú thích cho các chữ số 1, 2, 3, 4, và chữ cái A, B ?

(4)

(1)

(2)

(3)

Chu trình Canvin

CO₂

I

II

CO₂

3.

a. Giải thích vì sao thực vật C₄ có điểm bão hòa nhiệt độ cao hơn thực vật C₃ ?

b. Có ý kiến cho rằng: Các cây rong màu đỏ là các cây có thể sống ở mức nước sâu nhất. Nhận định đó có đúng không? Vì sao?

Hướng dẫn chấm

Câu 3. (3,0 điểm)

1. Ở thực vật, hoạt động của enzim rubisco như thế nào trong điều kiện đầy đủ CO₂ và thiếu CO₂?

2. Một bà nội trợ đặt một túi quả trong tủ lạnh, còn một túi quả bà để quên ở trên bàn. Vài ngày sau, khi lấy quả ra ăn bà thấy rằng quả để trong tủ lạnh ăn ngọt hơn so với quả để quên trên mặt bàn. Hãy giải thích hiện tượng trên?

Hướng dẫn chấm

Câu 4. ( 4,0 điểm)

1. Đối với động vật có ống tiêu hóa, sự hấp thụ các sản phẩm tiêu hóa diễn ra ở đâu? Đặc điểm cấu tạo phù hợp với chức năng hấp thụ các chất dinh dưỡng?

2. Điểm đặc trưng nổi bật trong quá trình tiêu hoá thức ăn ở trâu, bò là gì?

3. Nguyên nhân nào làm cho hoạt động trao đổi khí ở cá xương đạt hiệu quả cao trong môi trường nước?

4. Trình bày cơ chế thông khí ở phổi chim?

Hướng dẫn chấm

Câu 5. ( 4,0 điểm)

1. Phân biệt hệ tuần hoàn của cá xương và chó sói?

2. Nêu các quy luật hoạt động của cơ tim và hệ mạch?

3. Nhịp tim của một loài động vật là 25 nhịp/phút. Giả sử, thời gian nghỉ của tâm nhĩ là 2,1giây, của tâm thất là 1,5 giây. Tính tỉ lệ về thời gian giữa các pha trong chu kì tim của loài động vật trên?

4.

a. Khi uống nhiều rượu dẫn đến khát nước và mất nhiều nước qua nước tiểu. Giải thích?

b. Lựa chọn nội dung phù hợp(1→9) điền vào bảng sau trong cơ chế điều hòa lượng đường huyết ở người sau bữa ăn giàu tinh bột?

1. Glucôzơ tăng. 2. Glucôzơ giảm. 3. Tuyến tụy tiết insulin.

4. Tuyến trên thận tiết anđôstêron. 5. Vùng dưới đồi tiết ADH. 6. Tuyến tụy tiết glucagôn. 7. Gan biến đổi glucôzơ thành glicôgen. 8. Gan biến đổi glicôgen thành glucôzơ. 9. Tăng tính thấm của gucôzơ qua màng tế bào.

Hướng dẫn chấm

Câu 6. (3,0 điểm)

1. Cây trinh nữ bình thường lá có thể khép lại trong điều kiện nào? Giải thích cơ chế khép lá ở cây trinh nữ?

2. Phân biệt hình thức học tập điều kiện hóa hành động với hình thức học tập điều kiện hóa đáp ứng? Cho ví dụ minh họa?

3. Ở động vật có hai loại xinap là xinap điện và xinap hóa học, loại xinap nào phổ biến hơn? Vì sao ?

Hướng dẫn chấm

SỞ GIÁO DỤC QUẢNG NAM KÌ THI OLYMPIC 29/3/2017

Trường THPT Nông Sơn Môn Sinh 11

Thời gian 150phút (không kể thời gian giao đề)

Câu 1: ( 4 điểm)

1. Nước và các ion khoáng xâm nhập từ đất vào mạch gỗ của rễ theo những con đường nào?
2. Vì sao cây trên cạn bị ngập úng lâu sẽ chết?
3. Cây bạch đàn với cây lá lốt cây nào thoát hơi nước qua cutin mạnh hơn? Giải thích?
4. Dùng kiến thức sinh học để giải thích câu nói “ Lúa chiêm lấp ló đầu bờ, hễ nghe tiếng sấm phất cờ mà lên”

Câu 2: ( 4 điểm)

1. Hãy trình bày quá trình quang hợp của 3 loài cây sau: rau dền, rau diếp và cây lúa?
2. Để xác định khả năng quang hợp của một cành lá có diện tích 0,4dm², một người đã cắt cành này vào trong bình kín và chiếu sáng 20 phút. Rồi lấy cành lá ra khỏi bình và cho vào bình 20ml dung dịch Ba(OH)₂ lắc đều để hòa tan hết CO₂ trong bình. Sau đó đêm bình này chuẩn độ với HCl thì thấy hết 20ml HCl. Cũng làm như vây với bình không chứa cành lá thì thấy hết 15ml HCl. Xác định cường độ quang hợp ( mgCO₂/dm²/giờ) của cành nói trên. Biết rằng 1ml HCl tương ứng 0,6mg CO₂.

Câu 3: ( 2 điểm)

1. Hô hấp sáng là gì? Nó được thực hiện như thế nào mà gây ảnh hưởng làm giảm năng suất cây trồng?
2. Nhờ đâu mà thực vật C4 không có hiện tượng hô hấp sáng? Biện pháp ngăn ngừa hiện tượng bất lợi này ?

Câu 4: ( 2 điểm)

1. Cho biết độ dài ruột của 1 số động vật như sau: Trâu ,bò là 55 - 60m, heo 22m, chó 7m, cừu 32m. Nhận xét về mối liên quan giữa thức ăn với độ dài ruột của mỗi loài?
2. Giải thích ý nghĩa của sự khác nhau đó.

Câu 5: ( 2 điểm)

Loài động vật nào sống ở cạn có hiệu quả trao đổi khí cao nhất? Giải thích?

Câu 6: ( 3 điểm)

1. Thế nào là vòng tuần hoàn đơn ,vòng tuần hoàn kép? Cho ví dụ minh hoạ?
2. Tại sao khi người ta lao động nặng ,tim phải thay đổi nhịp co bóp?

Câu 7: ( 2 điểm)

Trong một thí nghiệm người ta đặt hai cái trễ của cây nằm ngang so với mặt đất. ( 1 cái trễ còn nguyên, còn 1 cái trễ bị cắt đỉnh trễ). Sau thời gian thì hiện tượng gì đã xảy ra? Giải thích hiện tượng?

Câu 8: ( 1 điểm)

Sự lan truyền sung thần kinh trên sợi thần kinh có bao miêlin khác với sự lan truyền sung thần kinh trên sợi thần kinh không có bao miêlin như thế nào?

SỞ GIÁO DỤC QUẢNG NAM ĐÁP ÁN KÌ THI OLYMPIC 29/3/2017

Trường THPT Nông Sơn Môn Sinh 11

ĐỀ CHÍNH THỨC

Câu 1: (4.5 điểm)

1.Trên cùng 1 cây, lá ở phía ngoài nhiều ánh sáng và lá ở phía trong bóng râm có ít ánh sáng có màu sắc và khả năng quang hợp khác nhau. Sự khác nhau đó như thế nào? Vì sao có sự khác nhau đó?2đ

2.Giải thích vì sao cây trên cạn nếu bị ngập úng lâu ngày sẽ chết?1đ

3.khi bị kích thích ,phản ứng của động vật có hệ thần kinh dạng ống có gì khác với động vật có hệ thần kinh dạng lưới và hệ thần kinh dạng chuỗi hạch?1.5đ

Câu 2: (3.5 điểm)

1. Trong điều kiện nào và ở loại thực vật nào thì hô hấp sáng có thể xảy ra? Giải thích. 1. đ

2.Động lực nào giúp dòng nước và các ion khoáng di chuyển được từ rễ lên lá ở những cây gỗ cao lớn hàng chục mét?Nếu một ống mạch gỗ bị tắc ,dòng mạch gỗ trong ống đó có thể tiếp tục đi lên được không.Vì sao?1.đ

3.Nghiên cứu bảng sau:

• Cho biết mối quan hệ giữa nhịp tim và khối lượng cơ thể.0.5đ
• Tại sao có sự khác nhau về nhịp tim ở các loài động vật?1. đ

Câu 3(3điểm)

1.Giải thích nguyên nhân của hiện tượng ứ giọt?hiện tượng này xảy ra ở những loại cây nào?Vì sao?1đ

2.Tại sao mặt trên của lá đoạn không có khí khổng nhưng vẫn có sự thoát hơi nước?Cây trong vườn và cây trên đồi ,cây nào có cường độ thoát hơi nước qua cutin mạnh hơn?1đ

3.Cân bằng nội môi là gì ? Ý nghĩa của cân bằng nội môi.(1đ).

Câu 4(4điểm)

1.Hô hấp hiếu khí có ưu thế gì so với hô hấp kị khí?Trong những điều kiện nào thì diễn ra lên men ở cơ thể thực vật?cho ví dụ.2đ

2.Ống tiêu hóa của một số động vật như giun đất ,châu chấu,chim ,có bộ phận nào khác với ống tiêu hóa của người?Các bộ phận đó có chức năng gì?1đ

3.Cho biết những ưu điểm của tiêu hóa thức ăn trong ống tiêu hóa so với trong túi tiêu hóa?Tại sao tiêu hóa thức ăn trong ống tiêu hóa là tiêu hóa ngoại bào?1đ

Câu 5(5điểm)

1. 1.Giải thích cơ chế truyền tin qua xinap hóa học. Tại sao mặc dù có cả xinap điện lẫn xinap hóa học, nhưng đại bộ phận các xinap ở động vật lại là xinap hóa học? 1.5

2. Để tối ưu hóa hiệu quả trao đổi khí thì bề mặt hô hấp phải có những đặc điểm gì? Giải thích đặc điểm cấu tạo cơ quan hô hấp của chim thích nghi với đời sống bay lượn. 2đ

3.Cho biết chiều hướng tiến hóa của hệ tuần hoàn?Ưu điểm của hệ tuần hoàn kép so với hệ tuần hoàn hở.1.5đ

………HẾT………

Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm.

Họ và tên thí sinh:……………………SBD…………Phòng thi…………..

ĐÁP ÁN ĐỀ THI OLYMPIC SINH HỌC LỚP 11

Câu 1 (3,5 điểm)

1.Trên cùng 1 cây, lá ở phía ngoài nhiều ánh sáng và lá ở phía trong bóng râm có ít ánh sáng có màu sắc khác nhau

+ Lá ở phía ngoài ánh sáng có màu nhạt vì số lượng diệp lục ít và tỉ lệ diệp lục a/ b cao ( nhiều diệp lục a) 0,5 điểm

+ Lá ở phía trong ít ánh sáng có màu đậm vì số lượng diệp lục nhiều và tỉ lệ diệp lục a/ b thấp ( nhiều diệp lục b) 0,5 điểm

* Khả năng quang hợp của chúng khác nhau

+ Khi cường độ ánh sáng mạnh thì lá ở ngoài có cường độ quang hợp lớn hơn lá ở trong vì nó có nhiều diệp lục a có khả năng hấp thụ tia sáng có bước sóng dài ( tia đỏ) 0,75 điểm

+ Khi cường độ ánh sáng yếu thì lá ở trong có cường độ quang hợp lớn hơn lá ở ngoài vì nó có nhiều diệp lục bcó khả năng hấp thụ tia sáng có bước sóng ngắn ( tia xanh, tím) 0,75 điểm

2.

Cây trên cạn khi bị ngập úng thì rễ cây thiếu ôxi.Thiếu ôxi sẽ phá hoại tiến trình hô hấp bình thường của rễ,tích lũy các chất độc hại đối với tế bào làm cho lông hút chết ,không hình thành được lông hút mới không có lông hút thì cây không hấp thụ được nước,cân bằng nước trong cây bị phá hủy và cây bị chết.1đ

3. Khi bị kích thích , phản ứng của động vật có hệ thần kinh dạng ống khác với động vật có hệ thần kinh dạng lưới và hệ thần kinh dạng chuỗi hạch là:

Do não bộ phát triển nên hệ thần kinh dạng ống, đặc biệt là động vật có hệ thần kinh dạng ống phát triển có khả năng xử lí thông tin ở mức cao hơn như phân tích, tổng hợp,so sánh thông tin…Từ đó đưa ra các phương án trả lời thích hợp và hiệu quả hơn( dạng lưới xung thần kinh xuất hiện sẽ lan tỏa toàn bộ cơ thể,cơ thể co lại tiêu tốn nhiều năng lượng;chuỗi hạch mỗi hạch là 1 trung tâm điều khiển 1 vùng xác định của cơ thể ít tiêu tốn năng lượng hơn; hệ thần kinh dạng ống do có số lượng tế bào lớn tùy theo mức độ tiến hóa của động vật mà động vật có phản xạ khác nhau để trả lời kích thích,(1.5đ).

Câu 2 (3,5 điểm)

1.Trong điều kiện nào và ở loại thực vật nào thì hô hấp sáng có thể xảy ra? Giải thích.

* - Trong điều kiện cường độ ánh sáng cao, tại lục lạp của thực vật C₃, lượng

CO₂ cạn kiệt , nồng độ oxi cao => xảy ra hô hấp sáng 0,5 đ

- Vì trong điều kiện đó thì enzim rubisco xúc tác cho RiDP liên kết với oxi thay vì với CO₂ tạo ra axit glicôlic đi ra khỏi lục lạp đến peroxixom và bị phân giải thành CO₂. 0,5 đ

- Hô hấp sáng không tạo ra ATP cũng như không tạo ra đường như trong quá trình quang hợp mà còn gây lãng phí sản phẩm của quang hợp. 0,25 đ

- Hô hấp sáng chỉ xảy ra ở thực vật C₃ vì thực vật C3 chỉ có 1 loại enzim cố định CO2 không thể hoạt động trong điều kiện nồng độ CO 2 cực kì thấp. 0,2 5 điểm

2. -Lực đẩy (động lực đầu dưới),lực thoát hơi nước do sự thoát hơi nước ở lá(động lực đầu trên)và lực liên kết giữa các phân tử nước với nhau và giữa các phân tử nước với thành mạch gỗ.0.5đ

- Nếu một ống mạch gỗ bị tắc ,dòng mạch gỗ trong ống đó có thể vẫn tiếp tục đi lên được bằng cách di chuyển ngang qua các lỗ bên vào ống bên cạnh và tiếp tục di chuyển lên trên.0.5.đ

3. - Động vật càng nhỏ tim đập càng nhanh và ngược lại.0. 5đ

- Động vật càng nhỏ thì tỉ lệ S/V càng lớn( Sdiện tích bề mặt cơ thể ;V khối lượng cơ thể).Tỉ lệ S/V càng lớn thì nhiệt lượng mất vào môi trường xung quanh càng nhiều, chuyển hóa tăng lên, tim đập nhanh hơn để đáp ứng đủ nhu cầu o xi cho quá trình chuyển hóa.1đ

Câu 3( 4 điểm)

1.Hiện tượng ứ giọt:

Ban đêm cây hút nhiều nước ,nước được chuyển theo mạch gỗ lên lá và thoát ra ngoài.Nhưng qua đêm ẩm ướt,độ ẩm tương đối của không khí quá cao,bão hòa hơi nước không thể hình thành hơi nướcđể thoát vào không khí như ban ngày ,do đó nước ứ qua mạch gỗ ở tận các đầu cuối của lá nơi có khí khổng .Hơn nữa do các phân tử nước có lực liên kết với nhau tạo nên sức căng bề mawtjhinhf thành nên giọt nước treo đầu tận cùng lá.0.75đ

- Hiện tượng ứ giọt:thường xuất hiện ở thực vật 1 lá mầm như:lúa,ngô,cỏ đối với

cây có lá xẻ thùy thì có thể ứ giọt tại nhiều đầu lá.0,25đ

2.- Vì mặt trên của lá cây đoạn không có khí khổng nhưng vẫn có thoát hơi nước chửng tỏ rằng thoát hơi nước không chỉ xảy ra qua con đường khí khổng mà còn xảy ra qua cutin(khi lá chưa bị lớp cutin che phủ).Hơi nước có thể khuếch tán qua bề mặt lá(lớp biểu bì của lá)hay gọi là lớp cutin ,cường độ thoát hơi nước qua bề mặt lá giảm dần theo mức độ phát triển của lớp cutin(thoát hơi nước qua cutin mạnh nhất ở lá non ,giảm dần ở lá trưởng thành và tăng lên ở lá già do sự rạn nứt ở cutin )0.75đ

- Cây trong vườn ( cây dưới tán ) có lớp cutin phát triển yếu do ánh sáng ở trong vườn yếu (ánh sáng tán xạ) cây ở đồi do ánh sáng mạnh nên cutin phất triển mạnh.0.25đ

3.- Cân bằng nội môi là sự duy trì ổn định của môi trường trong cơ thể.0.5đ

- Ý nghĩa: Các tế bào, các cơ quan trong cơ thể hoạt động bình thường khi các điều kiện lí hóa trong cơ thể phù hợp và ổn định.0.5đ

Câu 4( 4 điểm)

1.- Hô hấp hiếu khí tích lũy được nhiều năng lượng hơn.Từ 1 phân tử glucôzơ được sử dụng trong hô hấp :phân giải hiếu khí/phân giải kị khí = 38/2 =19 lần.

- Khi thiếu ôxi rễ cây không hô hấp được nên không cung cấp đủ năng lượng cho quá trình sinh trưởng của rễ dẫn đến lông hút chết nên cây mất cân bằng nước và bị chết.

Ví dụ : khi cây bị ngập úng.(2đ)

2. – Các bộ phận khác với ống tiêu hóa của người ,đó là diều ở giun đất và côn trùng;diều và dạ dày cơ(mề)ở chim ăn hạt.Diều là 1 phần của thực quản biến đổi thành.Diều là nơi chứa thức ăn và làm mềm thức ăn.Dạ dày cơ của chim rất khỏe có chức năng nghiền nát thức ăn dạng hạt.Trong dạ dày cơ còn có những viên sỏi (do động vật nuốt vào)để làm tăng hiệu quả nghiền hạt.(1đ)

3.- Trong ống tiêu hóa ,dịch tiêu hóa không bị hòa loãng ,còn trong túi tiêu hóa dịch tiêu hóa bị hòa loãng với rất nhiều nước.0.25đ

- Nhờ thức ăn đi theo một chiều nên ống tiêu hóa hình thành các bộ phận chuyên hóa,thực hiện các chức năng khác nhau như tiêu hóa cơ học,tiêu hóa hóa học,hấp thụ thức ăn.0.25đ

*Thức ăn tiêu hóa bên ngoài tế bào ,thức ăn được tiêu hóa cơ học và hóa học trong lòng ống tiêu hóa.0.5đ

Câu 5( 5.điểm)

1.Giải thích cơ chế truyền tin qua xinap hóa học. Tại sao mặc dù có cả xinap điện lẫn xinap hóa học, nhưng đại bộ phận các xinap ở động vật lại là xinap hóa học?

* Cơ chế dẫn truyền xung thần kinh qua xinap hóa học: 0.75 điểm

- Khi điện thế hoạt động ( xung thần kinh) tới chùy xinap và làm Ca²⁺ đi vào trong chuỳ xinap.

- Ca²⁺ làm cho các bóng chứa chất trung gian hóa học gắn vào màng trước xinap và vỡ ra giải phóng chất trung gian hóa học (chất truyền tin- axetincolin) vào khe xinap.

- Chất truyền tin sau đó được gắn vào thụ thể trên màng sau xinap làm xuất hiện thế điện động ở tế bào sau xinap và lan truyền đi tiếp.

* Ưu điểm của xinap hoá học so với xinap điện: 0.75 điểm

- Việc truyền thông tin tại xinap hoá học dễ được điều chỉnh hơn so với ở xinap điện, nhờ điều chỉnh lượng chất truyền tin được tiết vào khe xinap. Ngoài ra, mức độ đáp ứng với tín hiệu ở màng sau xinap cũng dễ được điều chỉnh hơn.
- Dẫn truyền xung thần kinh theo một chiều.

- Chất trung gian hóa học khác nhau ở mỗi xinap gây ra các đáp ứng khác nhau.

2. Để tối ưu hóa hiệu quả trao đổi khí thì bề mặt hô hấp phải có những đặc điểm gì? Giải thích đặc điểm cấu tạo cơ quan hô hấp của chim thích nghi với đời sống bay lượn.

* Đặc điểm của bề mặt hô hấp:(1 điểm)

- Bề mặt hô hấp cần phải mỏng, rộng và ẩm ướt để các chất khí dễ dàng khuếch tán.

- Có mạng lưới mao mạch phát triển và thường chảy theo hướng ngược chiều với dòng khí đi vào để làm chênh lệch phân áp các chất khí giữa hai phía của bề mặt hô hấp.

* Đặc điểm cơ quan hô hấp của chim: 1điểm

- Dòng máu chảy trong các mao mạch trên thành ống khí ngược chiều với dòng khí đi qua các ống khí.

- Phổi của chim gồm nhiều ống khí song song và các túi khí có thể co giãn giúp cho việc thông khí qua phổi theo một chiều và luôn giàu ôxi cả khi hít vào và khi thở ra.

3.- Xu hướng đó là từ không có hệ tuần hoàn đến có hệ tuần hoàn,từ hệ tuần hoàn hở đến hệ tuần hoàn kín,từ hệ tuần hoàn đơn đến hệ tuần hoàn kép,từ hệ tuần hoàn có sự pha trộn máu đến không pha trộn.0.75đ

- Máu từ cơ quan trao đổi khí trở về tim và được tim bơm đi, do vậy tạo ra áp lực đẩy máu đi rất lớn, tốc độ máu chảy nhanh và máu đi được xa.Điều này làm tăng hiệu quả cung cấp oxi và chất dinh dưỡng cho tế bào ,đồng thời thải nhanh các chất thải ra ngoài.0.75đ

MA TRẬN ĐỀ THI OLYMPIC SINH HỌC LỚP 11

SỞ GD&ĐT QUẢNG NAM ĐỀ THI OLYMPIC – NĂM HỌC 2016-2017

TRƯỜNG THPT KHÂM ĐỨC MÔN: SINH HỌC 11

Thời gian làm bài 150 phút (kktggđ).

Câu 1: (2,0 điểm)

a. Pha sáng và pha tối xảy ra ở đâu trong lục lạp? Hãy giải thích vì sao pha sáng và pha tối lại xảy ra ở vị trí đó?

b. Về quá trình quang hợp:

+ Ở thực vật C3, khi tắt ánh sáng hoặc giảm nồng độ CO₂ thì chất nào tăng, chất nào giảm trong chu trình Canvin? Hãy giải thích.

+ Trong dung dịch nuôi tảo, khi tăng nồng độ CO₂ thì bọt khí ôxi lại nổi lên nhiều hơn.

Hãy giải thích hiện tượng này.

Câu 2: (2,0 điểm)

a. Khi tâm thất của tim động vật có vú co, áp lực trong tâm thất trái và phải khác nhau. Nguyên nhân nào dẫn đến sự khác nhau đó? Ý nghĩa đối với tuần hoàn máu.

b. Ở các mao mạch của vòng tuần hoàn lớn, nước và các chất dinh dưỡng bị đẩy ra khỏi các mao mạch, nhưng ở các mao mạch phổi lại không như vậy. Tại sao?

c. Mỗi lần tâm thu, tâm thất trái và tâm thất phải bơm một lượng máu bằng nhau. Do động mạch bị xơ vữa dẫn đến suy tâm thất trái, kết quả là hiệu suất bơm máu giảm. Trong khi đó, tâm thất phải vẫn khoẻ mạnh và hoạt động bình thường. Tại sao suy tâm thất trái có thể dẫn đến bệnh phù phổi (ứ đọng nước ở phổi) và tuần hoàn máu ngày càng suy giảm?

Câu 3: (1,0 điểm)

Người ta làm một thí nghiệm như sau: Đặt 1 cây thực vật C3 và 1 cây thực vật C4 (kí hiệu A, B) vào một nhà kính được chiếu sáng với cường độ thích hợp, được cung cấp đầy đủ CO₂ và có thể điều chỉnh nồng độ O₂ từ 0 đến 21%. Tiến hành theo dõi cường độ quang hợp và kết quả thí nghiệm được ghi ở bảng sau:

Em hãy cho biết cây A, B thuộc thực vật C3 hay thực vật C4? Giải thích.

Câu 4: (2,0 điểm)

a. Dư lượng nitrat cao trong các loại rau xanh ảnh hưởng như thế nào tới sức khoẻ con người?

b. Nêu các điều kiện cơ bản để xảy ra quá trình cố định nitơ khí quyển (N₂).

c. Có ý kiến cho rằng: Khi làm tăng độ thoáng của đất có thể dẫn đến làm giảm lượng nitơ trong đất. Hãy cho biết quan điểm của em.

Câu 5: (2,0 điểm)

a. Sự tiêu hoá hoá học ở dạ dày diễn ra như thế nào? Thức ăn sau khi được tiêu hoá ở dạ dày được chuyển xuống ruột từng đợt với lượng nhỏ có ý nghĩa gì?

b. Sự khác nhau giữa tiêu hóa nội bào với tiêu hóa ngoại bào?

c. Phân biệt khái niệm hô hấp ngoài và hô hấp trong?

Câu 6: (2,0 điểm)

a. Điện thế nghỉ và điện thế hoạt động của nơron sẽ như thế nào trong mỗi trường hợp sau? Giải thích.

+ Trường hợp 1: Ăn mặn làm tăng nồng độ Na⁺ ở dịch ngoại bào.

+ Trường hợp 2: Sử dụng một loại thuốc làm bất hoạt kênh K⁺.

b. Nêu vai trò sinh lý của các hoocmôn đã tác động đến sự phát triển qua biến thái hoàn toàn ở sâu bọ.

Câu 7 (3,0 điểm):

1. Phân biệt hướng động và ứng động ở thực vật.
2. Ánh sáng đơn sắc nào có hiệu quả nhất đối với vận động theo ánh sáng ?

c. Hãy cho biết, sự dẫn truyền xung thần kinh ở dây giao cảm và đối giao cảm thì ở dây thần kinh nào sẽ nhanh hơn? Tại sao?

Câu 8 (2 điểm):

1. Quá trình trao đổi khí ở côn trùng diễn ra như thế nào? Ưu điểm của hình thức

trao đổi khí đó?

1. Vì sao nói hô hấp ở chim đạt hiệu quả cao nhất so với động vật tren cạn?

Câu 9 (2 điểm)

1. Trình bày cơ chế hô hấp với các giai đoạn hô hấp ở tế bào.

2. Tại sao thực vật C₄ và thực vật CAM không có hô hấp sáng?

Câu 10 (2,0 điểm):

a. Cây gỗ đỏ sống trong vườn quốc gia Redwood, California, Mỹ cao 115,6 mét và tương đương với tòa nhà 30 tầng. Để đưa nước lên các tầng, con người phải sử dụng hệ thống máy bơm nước hiện đại còn cây không có máy bơm nước hỗ trợ vẫn có thể lấy nước từ dưới đất lên ngọn. Hãy giải thích vì sao cây có thể thực hiện được việc này?

b. Cứ 1000g nước được cây hấp thụ thì có 990g bay hơi, chỉ còn 1-2g nước tham gia tạo chất khô. Quá trình thoát hơi nước của cây có phải là quá trình lãng phí nước không? Vì sao?

----------------------------------HẾT----------------------------------

( Giám thị coi thi không giải thích gì thêm.)

ĐÁP ÁN ĐỀ THI OLYMPIC MÔN SINH HỌC LỚP 11

Câu 1

a. 1,0 điểm

• Pha sáng xảy ra trong màng tilacoid của lục lạp. Vì trong màng tilacoid có chứa hệ sắc tố diệp lục, chuỗi chuyền điện tử và phức hệ ATP-xintetaza do đó đã chuyển hoá năng lượng ánh sáng thành năng lượng tích trong ATP và NADPH.
• Pha tối xảy ra trong chất nền stroma của lục lạp. Vì chất nền là nơi có chứa các enzim và cơ chất của chu trình Canvin, do đó glucôzơ được tổng hợp từ CO₂ với năng lượng từ ATP và NADPH do pha sáng cung cấp.

b. 1,0 điểm

• Khi tắt ánh sáng thì APG (axit phôtphoglixêric) tăng, RiDP (ribulôzơ 1,5 di phôtphat) giảm, vì vẫn còn CO₂ để cố định RiDP thành APG.
• Khi giảm nồng độ CO₂ thì RiDP tăng, APG giảm, vì không còn CO₂ để cố định RiDP thành APG.
• Khi tăng nồng độ CO₂ trong dịch nuôi tảo là ta đã kích thích pha tối quang hợp hoạt động tốt hơn. Pha tối hoạt động tốt hơn sẽ cần nhiều sản phẩm của pha sáng (ATP và NADPH) do đó pha sáng phải hoạt động tốt hơn, quá trình quang phân ly nước xảy ra mạnh hơn, ôxi thải ra nhiều hơn.

Câu 2

a. 0,75 điểm

• Do thành tâm thất trái dày hơn phải nên khi co tạo ra áp lực lớn hơn.
• Tâm thất trái tạo ra áp lực lớn để thắng sức cản rất lớn của máu trong vòng tuần hoàn lớn.
• Tâm thất phải tạo ra một áp lực nhỏ hơn nhiều đủ để thắng sức cản của máu trong vòng tuần hoàn nhỏ.

b. 0,5 điểm

• Do huyết áp trong mao mạch phổi rất thấp và luôn nhỏ hơn áp lực keo (áp lực do prôtêin huyết tương tạo ra) nên nước và các chất không bị đẩy ra khỏi mao mạch phổi.

c. 0,75 điểm

• Tâm thất phải vẫn bơm lên phổi một lượng máu như cũ trong khi đó tâm thất trái bơm đi một lượng máu ít hơn, điều này dẫn đến làm tăng áp lực trong mao mạch phổi làm cho nước tràn ra khỏi mao mạch phổi gây phù phổi.
• Tâm thất trái suy yếu nên lượng máu đến các cơ quan giảm, hiệu quả trao đổi chất ở các cơ quan giảm, giảm thải các chất thải qua thận, phổi,...kết quả là hoạt động của các cơ quan (trong đó có tim suy yếu dần đi, tuần hoàn ngày càng tồi tệ). 

Câu 3

• Cây A thuộc thực vật C3, cây B thuộc thực vật C4.
• Giải thích:
  • Thí nghiệm liên quan đến nồng độ O₂ và cường độ quang hợp nên có liên quan đến hiện tượng hô hấp sáng.
  • Cây C3 có hô hấp sáng nên khi nồng độ O₂ tăng lên thì xảy ra hô hấp sáng làm giảm cường độ quang hợp. Cây C4 không có hô hấp sáng nên khi thay đổi nồng độ O₂ thì không ảnh hưởng đến quang hợp.
  • Cây A ở 2 lần thí nghiệm có cường độ quang hợp khác nhau là do khi giảm nồng độ O₂ xuống 0% đã làm giảm hô hấp sáng xuống thấp nhất do đó cường độ quang hợp tăng lên (từ 25 lên đến 40 mg CO₂/dm2/giờ). 

Câu 4

a.(0.75 điểm)

- Dư lượng nitrat tích luỹ quá giới hạn cho phép sẽ gây độc cho sức khoẻ con người.

- Nitrat sẽ chuyển hoá thành nitrit (NO₂).

+ Ở trẻ em, NO₂ vào máu sẽ làm hemoglobin sẽ chuyển thành methemoglobin suy giảm hoặc mất chức năng vận chuyển O₂---->Các bệnh về hồng cầu, như bệnh xanh da ở trẻ con. Ở người lớn thì methemoglobin có thể chuyển ngược thành hemoglobin

+ Nitrit (NO₂)là chất có khả năng gây ung thư cho người.

+ Nitrit (NO₂) là tác nhân gây đột biến gen.

Vì vậy hàm lượng nitrat trong rau là một trong những tiêu chí để đánh giá rau sạch.

b. (0.5 điểm): Các điều kiện cơ bản để xảy ra quá trình cố định nitơ khí quyển (N₂).

- Có lực khử mạnh với thế năng khử cao (feredoxin, plavodoxin, NAD⁺ hoặc NADP⁺).

- Có năng lượng đủ (ATP) và có sự tham gia của nguyên tố vi lượng (Mg).

- Có sự tham gia của enzim nitrogenaza.

- Phải tiến hành trong điều kiện yếm khí (nồng độ O₂ = 0 hoặc gần bằng 0)

c .(0.75 điểm)

- Nhận định đó là sai. Khi làm tăng độ thoáng của đất sẽ hạn chế tình trạng mất nitơ trong đất vì:

+ Các vi sinh vật hiếu khí hoạt động thực hiện các phản ứng nitrat hóa, các gốc nitrat được giữ lại trong đất.

+ Đất thoáng, giầu O₂ có tác dụng ức chế quá trình phản ứng nitrat hóa (phản ứng xảy ra trong điều kiện yếm khí lúc đó tạo nitơ tự do bay mất).

Câu 5

a.

- Chủ yếu là biến đổi prôtêin thành các chuỗi pôlipeptit ngắn dưới tác dụng của enzim pepsin với sự có mặt của HCl 0,25

- Ý nghĩa của thức ăn xuống ruột từng đợt với lượng nhỏ:

+ Dễ dàng trung hoà lượng axít trong thức ăn từ dạ dày xuống ít một, tạo môi trường cần thiết cho hoạt động của các enzim trong ruột (vì có NaHCO₃ từ tụy và ruột tiết ra với nồng độ cao) 0,25đ

+ Để các enzim từ tụy và ruột tiết ra đủ thời gian tiêu hoá lượng thức ăn đó 0,25đ

+ Đủ thời gian hấp thụ các chất dinh dưỡng 0,25đ

b. Khác nhau giữa tiêu hóa nội bào và tiêu hóa ngoại bào: 0,5đ

- Tiêu hóa nội bào: quá trình biến đổi thức ăn diễn ra bên trong tế bào nhờ hệ thống enzim.....

- Tiêu hóa ngoại bào: quá trình biến đổi thức ăn diễn ra bên ngoài tế bào, thức ăn được các enzim phân giải bên ngoài tế bào sau đó mới hấp thụ vào tế bào.

c. Phân biệt khái niệm hô hấp ngoài và hô hấp trong: 0,5đ

- Hô hấp ngoài: Sự trao đổi khí giữa cơ thể và môi trường bên ngoài.

- Hô hấp trong: Sự trao đổi khí giữa tế bào và môi trường bên trong cơ thể.

Câu 6

a. 1,0 điểm

• Trường hợp 1:
  • Điện thế nghỉ không thay đổi. Giải thích: Độ lớn của điện thế nghỉ phụ thuộc vào lượng K⁺ từ trong ra ngoài màng chứ không phụ thuộc nồng độ Na⁺ ngoài màng.
  • Điện thế hoạt động tăng. Giải thích: Nồng độ Na⁺ bên ngoài tăng, khi có kích thích lượng Na⁺ đi vào nhiều hơn làm trong màng tăng giá trị dương trong pha đảo cực.
• Trường hợp 2:
  • Điện thế nghỉ không có. Giải thích: Bất hoạt kênh K⁺ làm cho K⁺ không đi từ trong ra ngoài được.
  • Điện thế hoạt động không có. Giải thích: Do không có điện thế nghỉ, mặt khác kênh K⁺ bị bất hoạt nên khi có kích thích không có khử cực, đảo cực và tái phân cực.

b. 1,0 điểm

• Ecđixơn kích thích lớp biểu bì tạo vỏ kitin ngay dưới lớp vỏ kitin cũ cho nên gây lột xác nhiều lần nhưng do nồng độ juvenin trong máu cao, ngăn cản quá trình biến đổi sâu thành nhộng và bướm.
• Khi sâu lớn lên, nồng độ juvenin trong máu giảm dần và khi giảm tới mức giới hạn thì không còn tác dụng ức chế nữa nên ecđixơn kích thích sâu biến thành nhộng và bướm.

Câu 7

a. (2 điểm)

b. (0.5 điểm): Ánh sáng xanh tím, vì ánh sáng này có năng lượng phôtôn lớn nhất.

c. (0,5 điểm) Truyền xung ở dây đối giao cảm sẽ nhanh hơn dây giao cảm vì:

- Tốc độ truyền xung trên sợi thần kinh phụ thuộc vào đường kính của sợi trục thần kinh và phụ thuộc chủ yếu là có hay không có bao mielin (truyển theo kiểu nhảy cóc).

- Ở dây thần kinh giao cảm có sợi truớc hạch ngắn có bao mielin và sợi sau hạch dài không có bao mielin còn ở dây thần kinh đối giao cảm thì sợi trước hạch dài co bao mielin và sợi sau hạch ngắn không có bao mielin vì vậy mà dây thần thần kinh đối giao cảm có tốc độ dẫn truyền nhanh hơn

Câu 8

1. (1 điểm) - Quá trình trao đổi khí ở côn trùng:

Cơ chế trao đổi khí: khí O₂ và CO₂­ được trao đổi qua hệ thống ống khí. (O₂ 🡪lổ thở🡪ống khí lớn🡪 ống khí nhỏ🡪tế bào. CO₂­ ngược lại).

Sự thông khí được thực hiện nhờ sự co dãn của phần bụng ở côn trùng có kích thước lớn.

- Ưu điểm:

+ Hệ thống ống khí côn trùng đã giảm xuống mức tối thiểu mức hao phí năng lượng trong trao đổi khí do các ống khí trực tiếp đến các tế bào cơ thể, không tốn năng lượng chuyển khí trung gian qua hệ tuần hoàn.

+ Hình thức TĐK này thích nghi với một số nhóm loài động vật có kích thức nhỏ, hệ tuần hoàn hở

b. (1 điểm) Hô hấp ở chim đạt hiệu quả cao:

- Phổi của chim có đầy đủ các đặc điểm của bề mặt trao đổi khí.

- Phổi của chim cấu tạo bởi hệ thống ống khí. Các ống khí nằm dọc trong phổi và được bao quanh bởi hệ thống mao mạch dày đặc, Phổi được thông với hệ thống túi khí phía trước và phía sau.

- Khi hít vào và thở ra phổi chim không thay đổi thể tích, chỉ có túi khí thay đổi thể tích, phổi luôn có không khí giàu O₂ để thực hiện trao đổi khí với máu trong mao mạch phổi.

- Phổi của chim cũng có hiện tượng dòng chảy song song và ngược chiều (dòng máu chảy trong các mao mạch trên thành oóng khí luôn song song và ngược chiều với dòng không khí lưu thông trong các ống khí.

- Không có khí cặn=>Chờnh lệch O₂ luôn cao.

Câu 9

1. Các giai đoạn của quá trình hô hấp trong cơ thể thực vật gồm:

- Giai đoạn đường phân xảy ra ở chất tế bào là pha phân giải kị khí chung cho cả hô hấp kị khí(lên men) và hô hấp hiếu khí. Đó là quá trình phân giải phân tử glucôzơ đến axit piruvic( từ một phân tử glucôzơ hình thành nên 2 phân tử axit piruvic).

- Nếu không có ôxi, axit piruvic chuyển hoá theo con đường hô hấp kị khí ( lên men) tạo rượu êtilic kèm theo sự giải phóng CO₂, cũng có thể lên men lactic, xuất hiện sản phẩm lên men là axit lactic, không giải phóng ôxi. Hô hấp kị khí không tích luỹ thên năng lượng ngoài 2 phân tử ATP được hình thành ở chặng đường phân.

- Khi có ôxi, sản phẩm của đường phân là axit piruvic di chuyển vào cơ chất của ti thể, tại đó nó bị ôxi hoá và loại CO₂ , hình thành nên axêtin côenzimA.

+ Chất này di chuyển vào chu trình Crep trong cơ chất của ti thể.

Qua chu trình Crep thêm 2 phân tử CO₂ bị loại, như vậy phân tử axit piruvic( 1/2 phân tử glucôzơ) đã bị ôxi hoá hoàn toàn qua 1 vòng của chu trình Crep.

+ Các H⁺ và e^- được tách ra khỏi cơ chất hô hấp và truyền đến chuỗi truyền điện tử hô hấp( NAD, FAD,...) phân bố trong màng trong ti thể.

Như vậy, chu trình Crep khung các bon từ nguyên liệu hô hấp(axit piruvic) bị bẻ gãy hoàn toàn, giải phóng 3 phân tử CO₂; chuỗi truyền điện tử H⁺ tách ra khỏi axit piruvic trong chu trình Crep được truyền đến chuỗi truyền điện tử trong màng trong ti thể đến ôxi để tạo phân tử H₂O và tích luỹ được 36 ATP.

2. (1điểm):

*C4 không có hô hấp sáng vì:

- En zim thực hiện cố định CO2 là PEP – cacboxylaza chỉ có hoạt tính cacboxyl hóa và hoạt tính rất mạnh.

- Chất nhận đầu tiên là PEP tạo AOA, cả hai chất này đều rất khó bị oxi hóa

- AOA sinh ra => axit malic được vận chuyển ngay vào tế bào bao bó mạch=> cung cấp CO2 cho tế bào bao bó mạch.

- Ở tế bào bao bó mạch có tỉ số CO2/ O2 là rất cao, Rubico không có hoạt tính oxi hóa.

- Mọi sự thải CO₂ của tế bào bao bó mạch đều được đồng hóa lại bởi PEP cacboxilaza của tế bào thịt lá => giảm hô hấp sáng.

- Ngoài ra còn do các tế bào thịt lasxeeps rất khít nhau, do đó O₂ rất khó mà xâm nhập vào các tế bào bao bó mạch => ở đây có [O₂] rất thấp.

*Cây CAM cũng rất khó có hô hấp sáng vì:

- Đóng khí khổng vào ban ngày do đó việc trao đổi khí rất khó diễn ra.

- Ban đêm khí khổng mở để trao đổi CO₂, cố định CO₂, ban đêm hoạt tính oxi hóa của Rubisco rất yếu.

- Enzim nhận CO₂ là PEP cacboxylaza.

- Chất nhận cũng là C₃ => C₄, rất khó bị oxi hóa.

- Malat tạo ra vận chuyển vào không bào lúc đêm, ban ngày malat từ không bào => tế bào cung cấp CO₂ cho lục lạp => [CO₂]/[O₂] là rất cao => khó có thể xảy ra hô hấp sáng.

Câu 10 

a. Cây có thể lấy nước từ đất lên ngọn cây lá nhờ các động lực:

• Áp suất rễ (0.25đ)
• Lực hút của lá (0.25đ)
• Lực trung gian (0.25đ)

b. Quá trình thoát hơi nước của cây không phải là quá trình lãng phí nước. Vì:

• Quá trình thoát hơi nước tạo động lực quan trọng cho quá trình hút nước và khoáng (0.25đ)
• Giúp khí CO₂ khuếch tán vào lá để cung cấp cho quá trình quang hợp (0.25đ)
• Giúp hạ nhiệt độ 'lá cây vào những ngày nắng nóng đảm bảo các quá trình sinh lý diễn ra bình thường (0.25đ)

------------------------------------------------------------------------------------------------------

Câu 1: (4 điểm)

1. Sau khi bón phân, khả năng hút nước của rễ cây thay đổi như thế nào?

2. Cứ 1000g nước được cây hấp thụ thì có 990g bay hơi, chỉ còn 1-2g nước tham gia tạo chất khô. Quá trình thoát hơi nước của cây có phải là quá trình lãng phí nước không? Vì sao?

3. Thực vật mặc dù tắm trong biển khí nitơ nhưng không sử dụng được, vì chúng không có enzim nitrogenaza. Một số vi khuẩn có enzim này nhưng phải sống cộng sinh với thực vật mới cố định được nitơ. Hãy giải thích?

4. Tại sao bón phân đạm NH₄Cl và (NH₄)₂SO₄ có thể làm nghèo dinh dưỡng của đất?

Câu 2: (4 điểm)

1. Dưới đây là sơ đồ cố định CO₂ ở một loài thực vật:

Hãy cho biết:

a/ Tên chu trình? Chu trình đó có thể xảy ra trong điều kiện ngoại cảnh như thế nào?

b/ Các chất tương ứng với các số 1, 2, 3, 4 là gì và chứa bao nhiêu nguyên tử C?

c/ Vị trí và thời gian xảy ra quá trình I và II ?

2. Người ta tiến hành thí nghiệm trồng hai cây A và B trong một nhà kính. Khi tăng cường độ chiếu sáng và tăng nhiệt độ trong nhà kính thì cường độ quang hợp của cây A giảm, cường độ quang hợp của cây B không thay đổi. Mục đích thí nghiệm này là gì? Giải thích?

3. Hãy cho biết các phát biểu sau đây đúng hay sai. Giải thích?

a/ Trong pha tối của quang hợp, với sự tham gia của ATP tạo ra từ pha sáng, CO₂ sẽ bị khử thành các sản phẩm hữu cơ.

b/ Ánh sáng sau khi chiếu qua tán cây sẽ có tỉ lệ tia đỏ/tia lục thấp hơn lúc ban đầu.

Câu 3: (2 điểm)

Cho các vật liệu và dụng cụ thí nghiệm sau: một tủ ấm, bốn ống nghiệm, một lọ axit pyruvic, một lọ glucôzơ, một lọ chứa dịch nghiền tế bào, một lọ chứa ti thể và máy phát hiện CO₂. Hãy tiến hành thí nghiệm chứng minh hô hấp thải CO₂ và giải thích kết quả thí nghiệm?

Câu 4 (3 điểm):

1. Phân biệt cơ quan tiêu hóa (miệng, dạ dày, ruột non, manh tràng) của động vật ăn cỏ và động vật ăn hạt?

2. Sự tiêu hoá hoá học ở dạ dày diễn ra như thế nào? Thức ăn sau khi được tiêu hoá ở dạ dày được chuyển xuống ruột từng đợt với lượng nhỏ có ý nghĩa gì?

Câu 5: (2 điểm)

1. Để đảm nhận chức năng hô hấp thì bề mặt trao đổi khí cần có những đặc điểm gì?

2. Tại sao mang cá lại thích hợp với trao đổi khí dưới nước nhưng không thích hợp với trao đổi khí trên cạn?

Câu 6: (4 điểm)

1. Cho bảng sau:

a/ Hãy điền dạng tuần hoàn và loại cơ quan hô hấp thích hợp của các loài động vật theo bảng trên?

b/ Ở động vật nào không phân biệt sự trao đổi khí ngoài và trao đổi khí trong? Tại sao có thể nói kiểu trao đổi khí và hệ tuần hoàn này cũng là sự thích nghi đối với sự tồn tại và phát triển của chúng?

2.

a/ Một bệnh nhân bị hở van tim (van nhĩ thất đóng không kín)

• Nhịp tim của bệnh nhân đó thay đổi không? Tại sao?
• Lượng máu tim bơm lên động mạch chủ trong mỗi chu kì tim có thay đổi không? Tại sao?
• Huyết áp động mạch có thay đổi không? Tại sao?
• Hở van tim gây nguy hại như thế nào đến tim?

b/ Tại sao cá chỉ có một vòng tuần hoàn, còn động vật ở cạn và thú lại xuất hiện vòng tuần hoàn thứ hai?

Câu 7: (1 điểm)

Một nạn nhân bị tai nạn mất nhiều máu, huyết áp của nạn nhân thay đổi như thế nào? Cơ thể có những hoạt động gì để điều chỉnh sự thay đổi của huyết áp?

---HẾT---

HƯỚNG DẪN CHẤM

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỀ THAM KHẢO THI OLYMPIC.

TRƯỜNG THPT QUẾ SƠN NĂM HỌC 2016 – 2017

-------------------------- -----------------------------

Môn: SINH HỌC 11

( Thời gian làm bài: 150 phút)

Câu I (3.0điểm). Các câu sau đúng hay sai, giải thích:

1. Nồng độ khí CO₂ thấp hơn nồng độ O₂ trong mô lá gây ra hiện tượng quang hô hấp ở thực vật C₃.

2. Động vật có kích thước càng lớn thì nhu cầu máu đi nuôi cơ thể càng nhiều, vì vậy nhịp tim càng lớn và ngược lại.

3. Cá nục (sống ở biển) có ruột ngắn hơn cá trắm cỏ (sống ở ao, hồ, đồng ruộng). Sự sai khác trên không phản ánh mức độ tiến hóa của loài.

4. Ở rễ, việc kiểm soát dòng nước và khoáng từ ngoài vào trong mạch gỗ là do sự chênh lệch áp suất thẩm thấu.

Câu II. (3.0điểm).

*

d

a

b

c

Quan sát sơ đồ trên, hãy cho biết:

1. Rễ cây hấp thụ Nitơ ở những dạng nào?
2. Tên của các nhóm sinh vật ở các vị trí (a), (b), (c), (d).
3. Đặc điểm hoạt động của nhóm sinh vật (d). Hậu quả các hoạt động này và

biện pháp khắc phục?

1. (*) là quá trình gì? Nêu ý nghĩa của quá trình này?

Câu III (3.0điểm). Phân biệt cấu tạo hệ thần kinh dạng lưới, hệ thần kinh dạng chuỗi hạch và hệ thần kinh dạng ống.

Câu IV (3.0điểm).Dưới đây là 3 loài cây với một số đặc điểm hình thái, giải phẫu và sinh lí như sau:

1. Hãy xác định tổ hợp đúng:

A. I: 2, 5 II: 3, 7 III: 6, 7, 8

B. I: 4, 5 II: 3, 8 III: 2, 5, 6

C. I: 1, 4, 8 II: 3, 5 III: 2, 6, 7

2. Giải thích ý nghĩa thích nghi với từng môi trường sống khác nhau của tổ hợp đã chọn.

Câu V (2.0điểm). Cho thí nghiệm sau :

* Chiết rút sắc tố

Lấy khoảng 2 – 3g lá tươi, cắt nhỏ, cho vào cối sứ, nghiền với một ít axêtôn 80% cho thật nhuyễn, thêm axêtôn, khuấy đều, lọc qua phễu lọc vào bình chiết, ta thu được hỗn hợp sắc tố màu xanh lục.

* Tách các sắc tố thành phần

Lấy một lượng benzen gấp đôi lượng dung dịch vừa chiết, đổ vào bình chiết, lắc đều rồi để yên. Vài phút sau quan sát bình chiết sẽ thấy dung dịch màu phân thành hai lớp: Lớp dưới có màu vàng là màu của carôten hòa tan trong benzen. Lớp trên có màu xanh lục là màu của clorophyl hòa tan trong axêtôn

- Vì sao phải tách chiết sắc tố bằng dung môi hữu cơ ?

- Dựa vào nguyên tắc nào để tách được các nhóm sắc tố ra khỏi hỗn hợp ?

Câu VI (3.0điểm).

1. Lập sơ đồ khái quát cơ chế duy trì cân bằng nội môi ở động vật.

2. Các câu sau đúng hay sai. Nếu sai hãy chỉnh lại cho đúng.

a. Trong các mặt biến đổi thức ăn thì biến đổi thức ăn về mặt cơ học là quan trọng nhất.

b. Lông nhung đẩy thức ăn đi trong ruột non.

c. Ở người, quá trình tiêu hoá xảy ra chủ yếu ở dạ dày.

d. Trong miệng có enzym tiêu hoá cả tinh bột sống và chín.

e. Một số người có thể cắt túi mật mà vẫn hoạt động được bình thường vì trong dịch mật không có chứa enzym tiêu hoá.

Câu VII.(3.0điểm).

a. Vì sao tim hoạt động suốt đời mà không mỏi? Nếu tim của một người phụ nữ đập 60 lần trong một phút, khối lượng máu trong tim cô ta là 120ml vào cuối tâm trương và 75 ml ở cuối tâm thu, lượng máu bơm/ phút của người phụ nữ đó bằng bao nhiêu?

b. Tại sao ở các động vật có vú nhịp tim thường tỉ lệ nghịch với khối lượng cơ thể?

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐÁP ÁN THAM KHẢO THI OLYMPIC

TRƯỜNG THPT QUẾ SƠN NĂM HỌC 2016 - 2017

-------------------------- -----------------------------

Môn: SINH HỌC 11

( Thời gian làm bài: 150 phút)