20 đề thi olympic sinh học 10 có đáp án và lời giải

Nội dung

Điểm

a. Tế bào không sử dụng luôn năng lượng của các phân tử glucôzơ mà phải đi vòng qua hoạt động sản xuất ATP của ti thể vì:

- Năng lượng chứa trong phân tử glucôzơ quá lớn so với nhu cầu năng lượng của các phản ứng đơn lẻ trong tế bào.

- ATP chứa vừa đủ năng lượng cần thiết và thông qua quá trình tiến hóa các enzim đã thích nghi với việc dùng năng lương ATP cung cấp cho các hoạt động cần năng lượng của tế bào.

b.

- Lượng khí thoát ra ở hai đĩa khác nhau: Lượng khí thoát ra ở đĩa thứ nhất nhiều, không có khí thoát ra ở đĩa thứ hai.

- Giải thích:

+ Ở đĩa thứ nhất, lát khoai tây sống, enzim có hoạt tính cao nên tốc độ phản ứng xảy ra nhanh, H₂O₂ bị enzim catalaza phân hủy thành H₂O và O₂ nên khí O₂ thoát ra nhiều → bọt khí trên bề mặt lát khoai tạo ra nhiều.

+ Ở đĩa thứ hai, lát khoai tây chín, enzim đã bị nhiệt độ cao phân hủy làm mất hoạt tính nên phản ứng không xảy ra, H₂O₂ không bị phân hủy → không có bọt khí.

0,5

0,5

0,5

0,5

Nội dung

Điểm

1.

- Nấm men có 2 kiểu chuển hóa vật chất.

+ Khi có oxi tiến hành hô hấp hiếu khí, tạo nhiều ATP sinh trưởng mạnh.

+ Khi không có oxi thực hiện quá trình lên men

- Muốn thu sinh khối nấm men cần tạo môi trường hiếu kí, khi đó nấm men tiến hành hô hấp hiếu khí tạo nhiều ATP, sinh trưởng mạnh thu nhiều sinh khối.

2.

* Vì sữa chua là một loại thực phẩm bổ dưỡng:

- Có hương vị thơm ngon tự nhiên.

- Dễ tiêu, bổ dưỡng chứa đường đơn, vitamin, axit amin...

* Giải thích sự thay đổi trạng thái, hương vị của sữa trong quá trình lên men:

- Vi khuẩn lactic đã biến đường trong sữa thành axit lăctic làm giảm độ pH cùng với lượng nhiệt sinh ra -> Sữa chua có vị ngọt thấp hơn so với sữa nguyên liệu, vị chua tăng lên và ở dạng đông tụ.

Các sản phẩm phụ este, axit hữu cơ... làm cho sữa có hương thơm

3

- Chủng khuyết dưỡng không thể sống trên môi trường nuôi cấy tối thiểu được vì chúng thiếu nhân tố sinh trưởng mà chúng không thể tự tổng hợp được

- Khi nuôi cấy 2 chủng nguyên dưỡng và khuyết dưỡng chung trong môi trường tối thiểu thì chủng nguyên dưỡng tổng hợp được 1 hợp chất được xem là nhân tố sinh trưởng đối với chủng thứ 2. Vì vậy chủng thứ 2 cũng sinh trưởng và phát triển bình thường cùng chủng thứ nhất.

Nội dung

Điểm

a) a1. A. lên men.

B. hô hấp hiếu khí

C. hô hấp kị khí.

0,25

a2. Phân biệt.

0,75

0,75

b) - Kiểu dinh dưỡng: quang tự dưỡng.

- Nguồn cacbon cung cấp là do quá trình quang tự dưỡng, nguồn nitơ là nhờ nitroogenaza cố định nitơ phân tử, diễn ra chủ yếu trong tế bào dị hình.

0,25

Nội dung

Điểm

a.Tại sao lại gọi tế bào là đơn vị tổ chức cơ bản của các cơ thể sống?

- Tế bào là đơn vị tổ chức cơ bản của các cơ thể sống bởi vì:

- Mọi cơ thể sống đều được cấu tạo nên từ tế bào.

- Tế bào có đầy đủ các dấu hiệu đặc trưng của sự sống như: TĐC, sinh trưởng, sinh sản, phát triển, cảm ứng di truyền, biến dị...

1,0

b. Vì sao nước là dung môi tốt nhất trong tế bào?

- Vì : Nước có tính phân cực. điện tích (+) ở gần mỗi nguyên tử hiđrô, điện tích (-) ở gần nguyên tử oxi => trong tế bào phân tử nước dễ dàng liên kết với các phân tử chất tan khác.

1,0

Nội dung

Điểm

a) Pha tối của quang hợp phụ thuộc vào pha sáng vì trong pha tối xảy ra sự tổng hợp glucô cần năng lượng từ ATP và NADPH do pha sáng cung cấp.

- Pha sáng xảy ra ở tilacốit của lục lạp trong màng tilacôit chứa hệ sắc tố quang hợp dãy chuyền điện tử, phức hệ ATP - synthetaza, do đó đã chuyển hoá NLAS thành năng lượng tích trong ATP và NADPH.

0,5

- Pha tối xảy ra trong chất nền lục lạp, trong chất nền lục lạp chứa các enzim và cơ chất của chu trình Canvis do đó glucô được tổng hợp từ CO₂ với năng lượng từ ATP và NADPH do pha sáng cung cấp.

0,5

b) Để tổng hợp 1 phân tử gluco, chu trình Canvin cần sử dụng 6 phân tử CO­₂, 18 phân tử ATP, 12 phân tử NADPH.

0,5

c) Giải thích tại sao khi chất độc ức chế 1 enzim của chu trình canvin thì cũng ức chế các phản ứng của pha sóng. .

- Vì pha sóng cần ADP và NADP⁺, nhưng những chất này lại không được sinh ra khi chu trình canvin ngừng hoạt động.

0,5

d) H₂O hình thành trong quang hợp ở pha tối.

+ Từ phương trình chung về quang hợp ở cây xanh.

NLAS

6 CO + 12H₂O C₆H₁₂O₆ + 6H₂O + 6O₂

HST

+ Theo phương trình trên, 6 nguyên tử ô xi của 6 phân tử H₂O ở vế bên phải của phương trình là 6 nguyên tử ôxi của CO₂. Vậy H₂O sinh ra trong quang hợp từ pha tối.

0,5

0,5

Nội dung

Điểm

Điểm khác :

0,25

0,25

0,25

Nội dung

Điểm

a. Tế bào 1 đang ở kì sau của giảm phân 2.

Tế bào 2 đang ở kì sau của nguyên phân.

Tế bào 3 đang ở kì sau giảm phân 1.

1,5

b/. Tổng số nu có trên cả sợi ADN của 1 NST[400 x 146 x 2] + [ 80 x 2 x (400 – 1)] = 180640 nu.

Khi các cặp NST đó tái bản 2 lần liên tiếp, môi trường nội bào đã cung cấp nguyên liệu tạo nên các nulêôxôm tương đương với số lượng như sau:

(2²-1) 400 x 2 = 2400 nuclêôxôm.

Số lượng prôtêin histon các loại cần cung cấp:

(2² – 1) 400 x 2 x 8 = 19200 prôtêin.

0,5

0,5

0,5

Nội dung

Điểm

1. Gen thứ nhất :

- Gọi N l số nuclêôtit của gen:

+ Theo đề: G - A = 20% N (1)

+ Theo NTBS: G + A = 50% N (2)

Từ (1) và (2) suy ra: G = X = 35% N; A = T = 50%N - 35% N = 15%N

Số liên kết hyđrô của gen :

+ H = 2A + 3G = 3321 liên kết suy ra: 2x15/100N + 3xG 35/100N = 3321 => 135N = 332100

=> N = 2460

- Số lượng từng loại nuclơtit của gen:

+ A = T = 15% . 2460 = 369 (nu)

+ G = X = 35% . 2460 = 861 (nu)

0,5

0,5

0,5

0,5

2. Gen thứ hai:

Số nuclêôtit của gen thứ hai bằng 2460.

Số lượng và tỉ lệ từng loại nuclêôtit của gen thứ hai:

+ A = T = 369 + 65 = 434 (nu) = 434/ 2460 . 100% = 17,6%

+ G = X = 50% - 17,6% = 32,4% = 32,4% . 2460 = 769 (nu)

0,5

0,5

SỞ GD&ĐT QUẢNG NAM

TRƯỜNG THPT THÁI PHIÊN

Đề tham khảo

KỲ THI OLYMPIC LỚP10

MÔN : SINH

Năm học : 2016- 2017

Đường phân

Chu trình Crep

Chuỗi chuyền electron

Nơi xảy ra

Tế bào chất

Chất nền ti thể

Màng trong của ti thể

Mức năng lượng giải phóng

4ATP

2ATP

34ATP

Nuôi cấy không liên tục

Nuôi cấy liên tục

- Chất dinh dưỡng không được bổ sung và không lấy sinh khối ra.

- Gồm 4 pha: tiềm phát, lũy thừa, cân bằng và suy vong

- Pha lũy thừa và pha cân bằng rất ngắn.

- Đến 1 giới hạn nào đó, sinh trưởng ngừng hẳn, sinh khối giảm

- Chất dinh dưỡng được bổ sung và sinh khối luôn được lấy ra.

- Không có pha suy vong

- Pha lũy thừa kéo dài và pha cân bằng được duy trì liên tục .

- Sự sinh trưởng được duy trì liên tục.

Dấu hiệu

Quang hợp

Hô hấp

1. Không gian, thời gian xảy ra

2. Các thành phần tham gia

3. Các sản phẩm tạo ra

4. Loại phản ứng

Phân biệt quang hợp và hô hấp trong tế bào

Dấu hiệu

Quang hợp

Hô hấp

1. Không gian và thời gian

+ Trong lục lạp của các tế bào quang hợp, khi có ánh sáng

+ Trong ti thể của mọi tế bào, ở mọi lúc

1đ

2. Thành phần tham gia

+ CO₂; H₂O, năng l­­ợng ánh sáng và chất diệp lục

+ Oxy và chất hữu cơ (CH₂O)n

1đ

3. Sản phẩm tạo ra

+ (CH₂O)n và Oxy

+ CO₂, H₂O, ATP và t^oC

1đ

4. Loại phản ứng

+ Phản ứng khử (tổng hợp)

+ Phản ứng oxy hoá (phân giải)

1đ

SỞ GD & ĐT QUẢNG NAM

TRƯỜNG THPT SÀO NAM

ĐỀ CHÍNH THỨC

ĐỀ THI ĐỀ NGHỊ OLYMPIC 24-3

Môn: SINH HỌC LỚP 10

Thời gian làm bài: 150 phút, không kể thời gian giao đề

SỞ GD & ĐT QUẢNG NAM

TRƯỜNG THPT SÀO NAM

HƯỚNG DẪN CHẤM

ĐỀ THI ĐỀ NGHỊ OLYMPIC 24-3

Môn: SINH HỌC LỚP 10

Thời gian làm bài: 150 phút, không kể thời gian giao đề

Ý- điểm

Nội dung

Điểm

1

(0,75)

+ Tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc, trong đó tổ chức dưới làm nền tảng xây dựng nên tổ chức sống cấp trên. Tổ chức sống cấp cao hơn không chỉ có các đặc điểm của tổ chức sống cấp thấp mà còn có những đặc tính nổi trội mà tổ chức dưới không có được.

(0,25)

+ Hệ thống mở tự điều chỉnh.

Mọi cấp tổ chức sống đều có các cơ chế tự điều chỉnh đảm bảo duy trì và điều hoà sự cân bằng động trong hệ thống, giúp tổ chức sống có thể tồn tại và phát triển.

(0,25)

+ Thế giới sống liên tục tiến hoá.

Sự sống được tiếp diễn liên tục nhờ sự truyền thông tin trên ADN từ tế bào này sang tế bào khác, từ thế hệ này sang thế hệ khác. Do đó, các sinh vật đều có những điểm chung. Tuy nhiên, sinh vật luôn có những cơ chế phát sinh các biến dị và chọn lọc tự nhiên không ngừng tác động để giữ lại các dạng sống thích nghi Dù có chung nguồn gốc nhưng các sinh vật luôn tiến hoá theo nhiều hướng khác nhau tạo nên 1 thế giới sống vô cùng đa dạng và phong phú.

(0,25)

2

(1,25)

a. Sai. Nấm không có khả năng quang hợp, chất dự trữ không phải là tinh bột, thành tế bào thường không chứa xenlulôzơ và sinh sản chủ yếu bằng bào tử.

(0,25)

b. Sai. Vi sinh vật là tên chung của các sinh vật có kích thước nhỏ bé. Ngoài vi khuẩn còn có vi nấm, vi tảo, vi rút cũng thuộc vi sinh vật.

(0,25)

c. Sai. Thành tế bào của vi khuẩn Gram không có axit têicôic.

(0,25)

d. Đúng. Trong tế bào của tảo có chứa diệp lục có khả năng quang hợp như cây xanh.

(0,25)

e. Sai. Giới nguyên sinh gồm động vật nguyên sinh, thực vật nguyên sinh và nấm nhầy.

(0,25)

Ý- điểm

Nội dung

Điểm

1

(1,75)

Prôtêin : là đại phân tử hữu cơ có cấu tạo gồm các đơn phân là các axit amin.

Prôtêin có 4 bậc cấu trúc không gian:

+ Cấu trúc bậc 1: Là một chuỗi polipeptit do các axit amin liên kết với nhau tạo thành. .

(0,25)

+ Cấu trúc bậc 2: Do cấu trúc bậc 1 co xoắn (dạng ) hoặc gấp nếp (dạng ).

(0,25)

+ Cấu trúc bậc 3: Cấu trúc không gian 3 chiều của prôtêin do cấu trúc bậc 2 co xoắn hay gấp nếp.

(0,25)

+ Cấu trúc bậc 4: Do 2 hay nhiều chuỗi polipeptit cùng loại hay khác loại tạo thành.

(0,25)

Cấu trúc bậc 1 được xem là cấu trúc quan trọng nhất vì nó có nhiều vai trò quan trọng: Giúp xác định tính đa dạng và đặc thù của prôtêin. Từ đó, xét quan hệ họ hàng huyết thống giữa các sinh vật. (0,25). Đây là cấu trúc cơ sở quy định cấu trúc bậc 2, bậc 3, bậc 4. Góp phần nghiên cứu cơ chế bệnh lý phân tử: do sự sai lệch các aa làm thay đổi cấu trúc và hoạt tính prôtêin làm phát sinh bệnh.(0,25)

(0,5)

Cấu trúc quyết định hoạt tính prôtêin là cấu trúc không gian 3 chiều của prôtêin hình thành các trung tâm hoạt động và trung tâm điều chỉnh quyết định hoạt tính của prôtêin.

(0,25)

2

(2,25)

a. Tỉ lệ, số lượng từng loại nu và số liên kết hiđrô của gen thứ nhất.

Tổng số nu của gen thứ nhất

N = 468000 : 300 = 1560 (nu).(0,25)

Số liên kết hiđrô của các cặp A- T bằng 2/3 số liên kết hiđrô của các cặp G - X, suy ra; gen có:

2A = 2/3.3G → A = G.(0,25)

Vậy, A = T = G = X = 1/4 = 25% = 25%.1560 = 390 (nu).(0,5)

(1,0)

b. Số lượng từng loại nu trên mỗi mạch của gen thứ hai:

Số liên kết hiđrô của gen II bằng số liên kết hiđrô của gen I và bằng:(0,25)

2. 390 + 3. 390 = 1950 (liên kết).

Số nu của gen II ít hơn so với gen I là:

(2.204) : 3,4 = 120 (nu).

Số lượng nu của gen II là:

1560 - 120 = 1440.

Gen II có: (0,25)

2A + 3G = 1950.

2A + 2G = 1440.

Suy ra, G = 510 (nu).

A = 1440/ 2 - 510 = 210.

Vậy, mỗi mạch của gen II có:(0,5)

N/2 = 1440 : 2 = 720.

A₁ = T₂ = 25% = 25%.720 = 180 (nu).

T₁ = A₂ = A- A₁ = 210 - 180 = 30(nu).

G₁ = X₂ = 15% = 15%. 720 = 108(nu).

X₁ = G₂ = G - G₁ = 510 - 108 = 408 (nu).

(1,0)

c. Tổng số liên kết photphodieste của cả 2 gen:

(2N - 2) + (2N_II - 2) = (2.1560 - 2) + (2.1440 -2) = 5996 (liên kết).

(0,25)

Ý- điểm

Nội dung

Điểm

1(1,0)

Phân biệt cấu trúc và chức năng của lưới nội chất trơn và lưới nội chất hạt.

Mỗi ý đúng: (0,5)

2(1,5)

Các enzim như photphodiase, cytochrom B, trasferase,...là các enzim trong chuỗi e hô hấp. Vậy bào quan đó là ti thể.

Ti thể có cấu trúc gồm 2 phần chính:

+ Lớp màng kép: Màng ngoài trơn, nhẵn; màng trong gấp nếp ăn sâu vào khoang ti thể tạo thành các mào, trên đó chứa nhiều enzim hô hấp và chuỗi truyền electron.

+ Chất nền: Chứa nhiều chất vô cơ, chất hữu cơ đặc biệt là hệ enzim cacboxyl oxi hóa, enzim tổng hợp các axit béo.

Ngoài ra, trong chất nền còn chứa ADN dạng vòng, riboxom, các ARN nên ti thể có khả năng tự tổng hợp prôtêin cho riêng mình và có khả năng tự nhân đôi.

(0,5)

(0,5)

(0,5)

3(0,5)

Trong lá cây có chứa nhiều lục lạp và trong lục lạp có chứa nhiều hạt diệp lục, khi ánh sáng chiếu vào lá thì tia sáng màu xanh lục không được hấp thụ mà bị phản trở lại nen ta nhìn thấy màu xanh. Như vậy, màu xanh lục ta nhìn thấy không tham gia vào quá trình quang hợp hay nói cách khác nó không có vai trò gì trong quang hợp.

(0,5)

Ý- điểm

Nội dung

Điểm

1

(1,5)

Cấu trúc của ATP( Ađênôzin triphotphat):

Gồm 3 thành phần: + 1 bazơ nitric Adenin

+ 3 nhóm phot phat( trong đó có 2 liên kết cao năng)

+ Đường ribôzơ

(0,5)

Chức năng của ATP :

Tổng hợp nên các chất hoá học cần thiết cho tế bào.

Vận chuyển các chất qua màng ngược với građien nồng độ.

Sinh công cơ học.

(0,5)

Sơ đồ chuyển hóa năng lượng trong sinh giới

Quang năng

Hóa năng (trong các chất hữu cơ)

Hô hấp nội bào

Sinh vật quang hợp

Hóa năng (trong ATP)

Nhiệt năng (thải ra môi trường)

Các hoạt động sống, sinh công,..

(0,5)

2(1,5)

- Số mol phân tử ATP mà người đó sử dụng được trong 1 ngày là: 500: 7,3 = 68,5(mol).

- Trong hô hấp hiếu khí, một mol glucôzơ sẽ sản sinh ra 38 mol ATP. Tuy nhiên, để vận chuyển 2 mol axit piruvic vào chu trình Crep cần tiêu tốn 2 mol ATP nên số mol ATP khi phân giải 1 mol glucôzơ là 36 mol.

Số mol glucôzơ mà người đó sử dụng cho hô hấp để sinh công là: 68,5: 36 = 1,9 (mol).

Phương trình thủy phân tinh bột: (C₆H₁₀O₅)_n + nH₂O → nC₆H₁₂O₆

Theo phương trình ta có số gam tinh bột đã sử dụng là: 1,9 x 162 = 307,8 (g).

Số gam gạo cần sử dụng cho sinh công là: 307,8/0,81 : 74%= 513,514 (g).

(0,25)

(0,25)

(0,25)

(0,25)

(0,25)

(0,25)

Ý- điểm

Nội dung

Điểm

1. (2,0)

Ý nghĩa của quá trình nguyên phân:

* Về mặt lí luận: + Nhờ nguyên phân mà giúp cho cơ thể đa bào lớn lên, là cơ chế sinh sản đối với cơ thể đơn bào.(0,25)

+ Nguyên phân là phương thức truyền đạt và ổn định bộ NST đặc trưng của loài từ tế bào này sang tế bào khác, từ thế hệ cơ thể này sang thế hệ cơ thể khác ở loài sinh sản vô tính.(0,25)

+ Sự sinh trưởng của mô, tái sinh các bộ phận bị tổn thương nhờ quá trình nguyên phân.(0,25)

+ Nhờ nguyên phân giúp thay thế các tế bào già, bù đắp các tế abò sinh dục sơ khai bị mất đi qua giảm phân.(0,25)

* Về mặt thực tiễn: Phương pháp giâm, chiết, ghép cành và nuôi cấy mô đều dựa trên cơ sở của quá trình nguyên phân.(0,5)

(1,5)

Sự khác nhau cơ bản trong nguyên phân ở tế bào thực vật và tế bào động vật là ở giai đoạn phân chia tế bào chất. Ở tế bào động vật, phân chia tế bào chất bằng cách co thắt màng tế bào ở vị trí mặt phẳng xích đạo (ở giữa từ ngoài vào) tạo thành 2 tế bào con. Còn ở tế bào thực vật hình thành vách ngăn từ trung tâm ra (do có thành xenlulozo cứng).

(0,5)

2(2,0)

a. Xác định kì của phân bào:

- Các tế bào đang có các NST phân bố trên mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào thuộc kì giữa của nguyên phân.(0,25)

- Các tế bào đang có NST đơn phân li về hai cực của tế bào thuộc kì sau của nguyên phân.(0,25)

(0,5)

b. Số tế bào thuộc mỗi kì:

Gọi a là số NST đơn của tế bào của kì sau và b là số NST kép của kì giữa.

Ta có: a + b = 1330 (1), a - b = 190 (2). (0,25)

Từ (1) và (2) ta suy ra 2a = 1520,

vậy a = 760,b = 570.(0,25)

Số tế bào của kỳ giữa (kỳ giữa mỗi tế bào có 2n):

570/2n = 570/38= 15 (tế bào).(0,25)

Số tế bào của kỳ sau (kỳ sau mỗi tế bào có 4n):

760/4n = 760/38.2 = 10 (tế bào).(0,25)

(1,0)

c. Tổng số tế bào con tạo ra khi kết thúc nguyên phân:

(15 + 10).2 = 50 (tế bào).(0,25)

Số NST trong các tế bào con:

50.2n = 50. 38 = 1900 (NST).(0,25)

(0,5)

Ý - điểm

Nội dung

Điểm

1(2,0)

a. Vì chúng có hệ thống enzim không hoàn chỉnh, thiếu các enzim tham gia vào quá trình trao đổi sinh năng lượng, do đó bắt buộc phải sống kí sinh trong tế bào sinh vật có nhân thực.

(0,5)

b. Bởi vì chúng không có enzim catalaza, superoxit dismutaza, do đó không thể loại bỏ được các sản phẩm oxi hóa độc hại cho tế bào như H₂O₂, các ion superoxit.

(0,5)

c. Vì những loài vi khuẩn này có chứa plasmit kháng thuốc. Loại plasmit này có chứa các gen có khả năng sinh ra enzim, chính các enzim đã làm phân hủy một số chất kháng sinh dẫn đến chất kháng sinh mất tác dụng đối với vi khuẩn đó. Ngoài ra, các vi khuẩn còn có khả năng sử dụng các "bơm" là các prôtêin xuyên màng để bơm kháng sinh đã xâm nhập ra khỏi tế bào.

(0,5)

d. Vì giai đoạn lên men rượu nhờ sự tham gia của nấm men. Nấm men là vi sinh vật kị khí không bắt buộc.

- Khi không có O₂, nấm men gây nên hiện tượng lên men rượu, biến glucôzơ thành CO₂ và rượu êtilic.

C₆H₁₂O₆ → 2 C₂H₅OH + 2 CO₂ + 25Kcal

- Khi có đủ O₂, nấm men oxi hóa glucôzơ thành CO₂ và H₂O.

C₆H₁₂O₆ + 6O₂ → 6CO₂ + 6H₂O + 674Kcal

Vì vật, giai đoạn lên men rượu, mở nắp bình ra, O₂ tràn vào bình, glucôzơ bị oxi hóa hoàn toàn thành CO₂ và H₂O, làm cho rượu trở nên nhạt.

(0,5)

2(2,0)

a. Xác định thời gian thế hệ và hằng số tốc độ sinh trưởng của vi khuẩn

Ta có 1,8 x 2ⁿ = 500 → n = 8,12 lần

Hằng số tốc độ sinh trưởng: u = n/t = 8,12/3 = 2,71 (lần/giờ)(0,5)

Thời gian thế hệ là g = 1/u = 1/2,71= 0,37 giờ.(0,5)

(1,0)

b. Xác định thời gian để thu được 1 tấn vi khuẩn:

Từ 10g vi khuẩn X, ta có:

Gọi n là số thế hệ vi khuẩn.

10g x 2ⁿ = 1 tấn = 10⁶gam.→ n = 16,61 lần(0,5)

Thời gain cần thiết để thu được 1 tấn vi khuẩn là:

t = n x g = 16,61 x 0,37 = 6,14 giờ.(0,5)

(1,0)

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

QUẢNG NAM

ĐỀ THI CHÍNH THỨC

( Đề thi có 02 trang)

KỲ THI OLYMPIC 24 – 3

LẦN THỨ HAI

Môn thi: SINH HỌC 10

Thời gian làm bài: 150 phút, không kể thời gian giao đề

Ý- điểm

Nội dung

1

(1,0)

1. Đặc điểm chung của các giới sinh vật:

a. Tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc: (0,25 điểm)

- TGS được tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc

- Cấp tổ chức dưới làm nền tảng để xây dựng cấp tổ chức trên

- Cấp tổ chức cao hơn kế thừa đặc điểm của cấp tổ chức thấp hơn và có đặc tính nổi trội.

b. Hệ thống mở tự điều chỉnh:(0,5 điểm)

- Hệ thống mở: Sinh vật ở mọi cấp độ không ngừng trao đổi vật chất và năng lượng với MT

- Tự điều chỉnh: Mọi cấp độ sống đều có khả năng tự điều chỉnh để đảm bảo duy trì và điều hoà sự cân bằng động trong cơ thể

c. Thế giới sống liên tục tiến hoá:(0,25 điểm)

- Sự sống liên tục tiếp diễn và không ngừng tiến hoá tạo nên 1 thế giới sống vô cùng đa dạng (BD, CLTN) nhưng thống nhất ( DT)

Lưu ý: không trình bày chỉ nêu các đặc điểm thì một đặc điểm cho 0,25 điểm, 2 đến 3 đặc điểm cho 0,5 điểm

2

(1,0)

Giới khởi

sinh( Monera)

Giới nguyên

sinh( Protista)

Giới TV

( Plante)

- TB nhân sơ

- Đơn bào

- TB nhân thực

- Đơn bào, đa bào

- TB nhân thực

- Đa bào phức tạp

- Nêu được 3 giới cho 0.25đ, trình bày cấu tạo TB, cơ thể mỗi giới 0,25đ

3

(1,0)

1. Đúng
2. Sai. Vì nước có cấu tạo gồm 2 nguyên tố là H và O không có C.
3. Sai. Vì giữa 2 mạch của ADN, các nucleotit đứng đối diện và liên kết với nhau bằng liên kết hidro.
4. Sai vì vitamin A và K có bản chất lipit nên không tan trong nước.

(Mỗi câu đúng 0,25 điểm => 4 x 0,25 = 1,0 điểm)

Lưu ý đối với 2 câu b,c,d,f,g,h: nếu học sinh không giải thích mà chỉ khẳng định Đúng hay Sai thì: 1 khẳng định đúng không có điểm, 2 khẳng định đúng cho 0,25 điểm, 3 khẳng định đúng cho 0,5 điểm.

Ý- điểm

Nội dung

1

(2,0)

2

(1,0)

+ A = T= A₁ + T₁ = 150 +120 = 270 (Nu)

+ A+X = 50% mà X = 20% => A= 30% => G = X = (20x 270) : 30 = 180 (nu)

+ N/2 = A+G = 270 + 180 = 450 (nu)

+ L= (N/2)x 3,4 = 450 x 3,4 = 1530 (A^o)

(Mỗi ý đúng 0,25 =>4 x 0,25 = 1,0 đ)

Ý – điểm

Nội dung

1

2,5đ

• Nếu chỉ khẳng định đúng mỗi sinh vật cho 0,25
• Mỗi đặc điểm (hình dạng, kích thước, tính chất, kiểu dinh dưỡng) đúng cả 2 giới hoặc 1 giới 2 ý cho 0,25
• Phần cấu tạo 1,0 đ (2 – 3 ý đúng cho 0,25)

2

1đ

• Có
• Là riboxom
• Cấu trúc gồm: rARN và protein
• Chức năng: Nơi sản xuất protein cho tế bào.

(Mỗi ý đúng cho 0,25)

Ý – điểm

Nội dung

1

1.0 đ

- ATP: 0,25

- Cấu tạo: gồm 3 thành phần: 0,5

+Bazơnitơ Ađênin (2 ý đúng cho 0,25)

+Đường Ribôzơ

+ 3 nhóm phốt phát ( Có 2 nhóm liên kết cao năng không bền)( ý này đúng cho 0,25)

- Chức năng : 0,25 (2 ý đúng cho 0,25)

+ Tổng hợp các chất cần thiết cho TB.

+ Vận chuyển các chất qua màng, sinh công cơ học

2

2.5đ

Ý – điểm

Nội dung

1

1.0đ

1. Trình bày đặc điểm chung của vi sinh vật ?

+ Có kích thước hiển vi

+ Cơ thể đơn bào (một số là tập đoàn đơn bào), nhân sơ hoặc nhân thực.

+ có khả năng hấp thụ, chuyển hoá dinh dưỡng nhanh, sinh trưởng và sinh sản nhanh.

+ Phân bố rộng.

Mỗi ý đúng 0,25đ

2

1,25đ

Ứng dụng VSV phân giải trong sản xuất thực phẩm cho người, thức ăn cho gia súc:

- Nhờ VSV phân giải xenlulose để dùng rơm, rạ, bã mía… trồng nấm.

- Nước thải chế biến sắn, khoai tây, dong riềng dùng nuôi cấy nấm men có khả năng đồng hóa tinh bột để thu nhận sinh khối thức ăn cho gia súc.

- Sản xuất nước tương: nấm mốc tiết amilaza phân giả tinh bột thành glucose, vi khuẩn tiết proteaza phân giải protein thành axit amin

- Muối dưa, muối cà nhờ lên men lactic

- Sử dụng amilaza của nấm mốc phân giải tinh bột để sản xuất rượu

Nấm đường hóa Nấm men rượu

Tinh bột-----------------glucose------------------ etanol + CO₂

Mỗi ý đúng 0,25 đ

3

0,75đ

a. Đúng 0,25

b. Sai. 0,25

Vì : TB vi sinh vật bắt đầu chết từ pha cân bằng do chất dinh dưỡng, ô xi bắt đầu cạn kiệt, chất độc hại bắt đầu tích lũy, pH thay đổi. 0,25

Ý – điểm

Nội dung

1

1.0đ

- Nếu chỉ nêu tên 4 kì cho 0,25đ

1. Diễn biến các kì của quá trình phân chia nhân ở phân bào nguyên phân :

a. Kì đầu: (0,25)

- NST bắt đầu co ngắn đóng xoắn

- Màng nhân, nhân con biến mất

- Trung thể tách về 2 cực của TB, thoi phân bào xuất hiện.

b. Kì giữa: (0,25)

- NST co ngắn, đóng xoắn cực đại tập trung thành 1 hàng ở mặt phẳng xích đạo, thoi phân bào đính vào 2 phía của NST tại tâm động

c. Kì sau:(0,25)

- Các NST kép tách nhau ở tâm động và di chuyển về 2 cực của TB

d. Kì cuối:(0,25)

- NST duỗi xoắn thành sợi mãnh, màng nhân, nhân con xuất hiện, thoi phân bào tiêu biến.

2

1.0đ

A. Kì giữa nguyên phân (0,25)

=>vì các NST kép tập trung thành 1 hàng trên mặt phẳng xích đạo (0,25)

B. Kì đầu nguyên phân (0,25)

=>vì các NST kép bắt đầu co xoắn.(0,25)

3

2.0đ

a) Kì giữa giảm phân 1 có 16 NST kép nên 2n = 16 (0,25)

b) Có N_o TB sinh dục cái giảm phân => N_o trứng(n) + 3N_o thể định hướng(n) (0,25)

Vì hiệu suất thụ tinh là 75% nên số hợp tử hình thành là 0.75N_o.(0,25)

Các hợp tử đều nguyên phân 4 lần => 2⁴. 0.75N_o tế bào con được hình thành(0,25)

• • 2n .2⁴. 0.75N_o = 1536(0,25)
  • N_o = 8(0,25)

Số NST hao phí cho quá trình = 3.N_o.n = 3 x8 x8 = 192 NST(0,25)

c) Số thoi vô sắc = 0.75N_o (2⁴-1)= 90(0,25)

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG THPT NGUYỄN HIỀN

ĐỀ THAM KHẢO OLYMPIC

Môn: SINH HỌC KHỐI 10

Thời gian làm bài:150 phút

Ngày kiểm tra:

Đáp án

Điểm

1.

a.0,5đ

b.1,0 đ

*Tên đơn phân cấu trúc nên mỗi đại phân tử:

- Tinh bột, glicogen, xelulozo được cấu trúc từ các dơn phân là glucozo

- Lipit được cấu trúc từ glixeron và axit béo

- Protein được cấu trúc từ các axit amin

- ADN được cấu trúc từ các nucleotit

* Những loại có tính đặc thù là: Protein, AND

- Đặc thù của phân tử AND được thể hiện :

+ Thành phần, só lượng, trình tự sắp xếp các nucleotit trong phân tử

+ Tỉ số là một hằng số, đặc trưng cho loài

+ Hàm lượng ADN ở trong nhân tế bào

- Tính đặc thù của phân tử protein thể hiện: Số lượng, thành phần, trình tự sắp xếp các axit amin trong chuỗi polipeptit.

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

2.

1,5đ

Chức năng của các đại phân tử: : AND, lipit, protein, tinh bột.

* Chức năng của ADN:

- Lưu trữ ,bảo quản, truyền đạt thông tin di truyền qua cac thế hệ tế bào và cơ thể.

* Chức năng của lipit: Nguồn nguyên liệu dự trữ năng lượng cho tế bào

- Photpholipit: cấu trúc lên màng sinh chất

- Steroit: cấu trúc lên các loại hooc môn: testoteron, ơstrogen …

* Protein:

- Tạo kênh vận chuyển các chất

- Thụ thể tiếp nhận thông tin

- Glicoprotein là dấu chuẩn để nhận biết tế bào

- Xúc tác cho các phản ứng sinh hóa diễn ra trên màng

- Các protein làm nhiệm vụ ghép nối các tế bào thành các mô

* Chức năng của tinh bột: Là dạng dự trữ cacbon và năng lượng của thực vật, là nguồn thức ăn chủ yếu của con người có trong củ và hạt

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

3. 1,0đ

- Những điểm giống nhau:

+ Được cấu tạo từ các nguyên tố C,H,O

+ Là các lipit đơn giản, không tan trong nước nhưng tan trong các dung môi hữu cơ

+ Cấu tạo từ glixerol liên kết với axit béo

+ Là nguồn năng lượng dự trữ cho tế bào và cơ thể

- Vì: + Mỡ được cấu tạo từ các axit béo no, trong phân tử chứa các liên kết đơn bền nên nhiệt độ nóng chảy cao hơn, ở nhiệt độ bình thường mỡ bị đông lại

+ Dầu được cấu tạo từ các axit béo không no, trong phân tử chứa các liên kết đôi là liên kết yếu không bền nên nhiệt nóng chảy thấp hơn

0,25

0,25

0,25

0,25

Câu2: 3,0điểm

1. 1,5 điểm

- Bào quan đó là lưới nội chất

- Cấu tạo: Lưới nội chất là hệ thống các túi và xoang dẹp xếp song song và thông với nhau, chia tế bào thành các xoang chức năng, là bào quan màng đơn

+ Trên lưới nội chất hạt có đính các hạt riboxom, lưới nội chất trơn không có các hạt riboxom mà chứa nhiều enzim

- Chức năng:

+ Lưới nội chất hạt là nơi tổng hợp protein

+ Lưới nội chất trơn là nơi tổng hợp lipit, chuyển hóa đường, phân giải các chất độc hại

0,25

0,25

0,25

0,25

0,5

2. 1,5 điểm

-Khi đưa tế bào thực vật vào các dung dịch nhược trương ,nước đi từ ngoài vào dẫn đến hiện tượng trương nước của các tế bào :

+ nước cất ,nước vào nhiều tế bào tròn cạnh

+ dung dịch NaOH và KOHnđiện li hoàn toàn làm tăng áp suất thẩm thấu của dung dịch, nước khuếch tán vào trong tế bào nhưng thấp hơn nước cất , tế bào trương nước ít hơn.

+dung dịchCa(OH)2điện li theo 2 nấc trong đó nấc 1 có độ điện li bằng NaOH và KOH do đó tính dung dịch của Ca(OH)2 có tính thẩm thấu cao hơn dung dịch khác mức trương nước thấp hơn dung dịch khác

-khi đưa tế nào vào dung dịch sacarozo ưu trương thì tốc độ co nguyên sinh của các tế bào giảm dần theo thứ tự A>B=C>D

0,25

0,25

0,25

0,25

0,5

1. 1,5 điểm.

2. (2,0 điểm)

- Năng lượng hoạt hóa là năng lượng cung cấp cần thiết cho phản ứng hóa học xảy ra

- Sự sống chọn enzim xúc tác cho các phản ứng sinh hóa mà không chọn tăng nhiệt độ để các phản ứng xảy ra nhanh hơn vì:

+ Phần lớn các phản ứng có năng lượng hoạt hóa cao. Nếu tăng nhiệt độ sẽ làm biến tính protein và làm chết tế bào

+ Khi tăng nhiệt độ thì tốc độ các phản ứng đều tăng, không phân biệt phẩn ứng nào là cần thiết hay không cần thiết

+ Enzim xác tác cho các phản ứng xảy ra bằng cách làm giảm năng lượng hoạt hóa nên các phản ứng diễn ra dễ dàng

+ Enzim có tính đặc hiệu với các loại phản ứng nhất định nên phản ứng nào cần thiết thì enzim xúc tác cho phản ứng đó xảy ra

BT.

Ta có H=24C, 2A+3G=24 (A+G)/ 10 từ đó suy ra A=3/2 G

Theo đê A1-G1=180, T1-X1=60 Suy ra A=720 nu, G=480

-Số nu từng loại trên mạch gốc A= 120, T=600, X=420, G=60

0,5

0,25

0,25

0,25

0,25

0,5

0,5

1,0

Câu 4. 2,5 điểm

Câu 5. 2,5 điểm

Gợi ý trả lời:Tên 2 quá trình đó là: a. Quang hợp # đồng hoá;

Hô hấp # dị hoá

b. Quang hợp : 2, 4, 5, 7, 8 Hô hấp : 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8

Ở ống nghiệm 1: tế bào vi khuẩn vỡ vì nước bọt có chứa lizoxom làm tan thành tế bào và trong môi trường nhược trương tế bào hút

0,25

0,25

1,0

0,25

0,25

0,25

0,25

1,0

Câu6:2,0 điểm

Câu 7: 2,0đ

nước mạnh làm vỡ tế bào

Ở ống nghiệm 2: không có hiện tượng gì xảy ra do lizoxom không tác động làm phá vỡ thành tế bào thực vật và trong môi trường nhược trương mặc dù tế bào hút nước mạnh nhưng do có thành tế bào nên tế bào không bị vỡ

Ở ống nghiệm 3: tế bào hồng cầu bị vỡ vì mặc dù lizoxom không tác động vào màng tế bào nhưng trong môi trường nhược trương do tế bào hút nước mạnh làm vỡ tế bào.

Ở ống nghiệm 4: không có hiện tượng gì xảy ra do lizoxom chỉ phá vỡ thành tế bào nhưng vi khuẩn gram âm còn có lớp màng ngoài khoang chu chất có tác dụng bảo vệ, nên tế bào chỉ hút nước đến một mức độ nhất định không làm cho tế bào bị vỡ

2. Ở TB 1, các NST kép vừa tách thành các NST đơn nhưng ta thấy không tồn tại các cặp tương đồng nên đây là kì sau của giảm phân 2

Ở TB 2, các NST kép vừa tách thành các NST đơn (như TB 1) nhưng ta thấy tồn tại các cặp tương đồng (A và a, hay B và b) nên đây là kì sau của nguyên phân

-Tế bào ở pha G2: đã nhân đôi

Lượng AND= 2 x 2 x 6.10⁹ x 300 =72.10¹¹ đvC

Tế bào ở kì sau: đã phân đôi nhưng chưa tách thành 2 tế bào

Lượng AND= 4 x 6.10⁹ x 300 =72.10¹¹ đvC

Tế bào hồng cầu: không có nhân

Lượng AND= 0 đvC

Tế bào thần kinh: ở pha G1

Lượng AND= 2 x 6.10⁹ x 300 =36.10¹¹ đvC

2.

a(1,0đ),- Tính được thời gian của mỗi kì : đầu, sau: 2 phút; giữa, cuối: 3 phút.

b, (1,0đ)- Xác định số tế bào, số cromatic, số NST cùng trạng thái của nó trong các tế bào ở 2 giờ 34 phút?

2 giờ 30phút: tế bào đang ở kì giữa của lần phân bào thứ 4.

Số tế bào: 2³= 8

Số cromatic = 8 x 2 x 16= 256

Số NST trong các tế bào: 16 x8 =128 NST kép

Sinh trưởng kép là sinh trưởng xảy ra theo 2 pha, thường xảy ra trong môi trường có hỗn hợp chất dinh dưỡng

VD: môi trường chứa glucozo và mantozo thì glucozo cảm ứng tạo enzim sử dụng glucozo trước và kìm hãm enzim tổng hợp mantozo . khi nào sử dụng hết gluco zo thì enzim sử dụng mantozo mới được tổng hợp .vì thế nên xuất hiện 2 pha tiềm phát và 2 pha lũy thừa cho 1 glucozo và 1 mantozo

TL: Các môi trường đều trong hệ thống kín nghĩa là cơ chất chỉ được cung cấp 1 lần và chất thải không được lấy ra

-đường cong sinh trưởng trong hệ thống kín gồm 4 pha là pha lag, pha log , cân bằng và suy vong .

-đường cong sinh trưởng của vi khuẩn tương ứng với các môi trường như sau :

+ môi trường 1: cơ chất là glucozo đường cong sinh trưởng gồm 3 pha :pha log , cân bằng và suy vong vì môi trường

cũ và mới đều có cơ chất là glucozo ở môi trường cũ đang ở pha log nên cấy sang môi trường glucozo mới vi khuẩn không phải qua giai đoạn thích nghi vớ cơ chất nên không có pha lag

+Môi trường 2: đường cong sinh trưởng gồm 4 pha là pha lag, pha log , cân bằng và suy vong . vì mantozo là cơ chất mới nên vi khuẩn phải có giai đoạn thích nghi tiết ra enzim phân giải cơ chất mới nên có pha lag

+ Môi trường 3: đường cong sinh trưởng gồm là 1 pha lag, 2 pha log 1 pha cân bằng 1 pha suy vong . vì vi khuẩn

đang ở pha log trong môi trường glucozo được cấy sang môi trường mới có đồng thời 2 chất glucozo và mantozo

vi khuẩn sẽ sử dụng glucozo trước nó sẽ sinh trưởng theo pha log khi sử dụng glucozokhi glucozo hết

thì chúng phải thích ứng với cơ chất mới nên các pha tiếp theo là

là pha log pha cân bằng và pha suy vong pha lag, pha log , cân bằng và suy vong

0,25

0,25

0,25

0,25

0,5

0,5

0,25

0,25

0,25

0,25

0,5

0,5

0,5

0,5

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

Câu 1

(1 điểm)

- Polisacarit đó là xenlulôzơ.

- Vai trò trong cơ thể thực vật là cấu trúc thành tế bào.

- Trong tế bào nấm, chất này được thay thế bằng kitin.

- Đơn phân cấu tạo kitin là N-acetyl glucozamin.

0,25 đ

0,25đ

0,25đ

0,25đ

Câu 2

(2 điểm)

a.Ở tế bào nhân thực, ti thể là bào quan duy nhất có khả năng tổng hợp ATP.

Sai. Lục lạp cũng là bào quan tổng hợp ATP.

b.Vi khuẩn bị các tế bào bạch cầu thực bào và tiêu huỷ trong lizôxôm.

Sai. Vì vi khuẩn không chui vào lizôxôm mà chỉ nhờ enzim tiêu hoá trong lizôxôm phân huỷ.

c.Tinh bột và xenlulôzơ là nguồn nguyên liệu cung cấp năng lượng cho tế bào thực vật.

Sai. Tinh bột là nguồn nguyên liệu dự trữ cho tế bào thực vật, xenlulôzơ là thành phần cấu trúc nên thành tế bào thực vật

d.Ribôxôm 70s chỉ có ở tế bào vi khuẩn.

Sai. Ribôxôm 70S còn có ở ti thể, lục lạp của tế bào nhân thực.

e.Các hợp chất hữu cơ: cacbohidrat, lipit, prôtêin và axit nuclêic đều là những đại phân tử có cấu trúc đa phân.

Sai. Lipit không có cấu trúc đa phân.

f.Loại monosacarit tham gia cấu tạo nên ADN là C₅H₁₀O_4.

Đúng.

g.Mọi tế bào trong cơ thể nhân thực đều có nhân chính thức.

Sai. Có tế bào không có nhân. Ví dụ tế bào hồng cầu.

h.Trong quá trình nguyên phân ở tế bào thực vật, thoi phân bào được hình thành nhờ trung thể.

Sai. Thực vật bậc cao không có trung thể, thoi phân bào hình thành nhờ thể hình sao.

0,25đ

0,25đ

0,25đ

0,25đ

Câu 3

(1 điểm)

* Phân biệt pha sáng và pha tối của quang hợp về :

* Trong quang hợp, pha tối phụ thuộc vào pha sáng vì: Sản phẩm của pha sáng là nguyên liệu cho pha tối.

0,25đ

0,25đ

0,25đ

0,25đ

Câu 4

(2 điểm)

a. Điểm khác nhau :

- Ở tế bào động vật là sự hình thành eo thắt ở vùng xích đạo của tế bào bắt đầu co thắt từ ngoài (màng sinh chất) vào trung tâm.

- Ở tế bào thực vật là sự hình thành vách ngăn từ trung tâm đi ra ngoài (vách tế bào).

* Giải thích sự hình thành vách ngăn: Vì tế bào thực vật có thành (vách) tế bào bằng xenlulôzơ vững chắc, làm cho tế bào không thắt eo lại được.

0,5đ

0,5đ

b.

1đ

Câu 5

(2 điểm)

a. Môi trường bán tổng hợp. Vì:

- Nước chiết thịt và gan không xác định được thành phần và số lượng.

- Glucozo, thạch đã xác định được thành phần, số lượng.

0,5đ

b. Kiểu hô hấp:

- VK mủ xanh: Hô hấp hiếu khí.

- VK đường ruột: Hô hấp kị khí.

- Vk uốn ván: Hô hấp kị khí

c. Tên gọi:

- VK mủ xanh: VSV hiếu khí bắt buộc

- VK đường ruột: VSV kị khí không bắt buộc

- VK uốn ván: VSV kị khí bắt buộc

0,25đ

0,25đ

0.25đ

0,25đ

0,25đ

0.25đ

Câu 6

(1 điểm)

a.

- Axit amin trong nước mắm có nguồn gốc từ protein của cá, vi sinh vật tác động để tạo thành là: vi khuẩn.

- Axit amin trong tương có nguồn gốc từ đậu tương, vi sinh vật tác động để tạo thành là: Nấm sợi.

b. Giải thích:

- Trên vỏ quả có rất nhiều tế bào nấm men. Nấm men sẽ lên men đường thành rượu etilic và CO_2.

- Khí CO₂ được tạo thành không thể thoát ra khỏi bình kín nên làm cho bình căng phồng lên.

0,25

0,25

0,25

0,25

Câu 7

(1 điểm)

-Đặc điểm cơ bản của nấm men: Đơn bào, nhân thực, sinh sản vô tính bằng nảy chồi hoặc phân cắt là chủ yếu, dị duưỡng.

- Nấm men thuộc nhóm vi sinh vật: Kị khí không bắt buộc.

0,25đ

0,25đ

*Hoạt động chính của nấm men:

- Trong môi trường không có O₂ thực hiện quá trình lên men rượu etylic.

- Trong môi trường có O₂ thực hiện hô hấp hiếu khí → sinh trưởng và sinh sản nhanh.

0,25đ

0,25đ

Câu 8

(4 điểm)

- Sự trao đổi chéo diễn ra trong kì đầu của giảm phân I……………..

a/ Gọi: Số tế bào sinh tinh trùng là x, số tế bào sinh trứng là y (x, y nguyên dương).

Ta có hệ:

Số đợt nguyên phân của tế bào sinh dục đực sơ khai:(lần)

Số đợt nguyên phân của tế bào sinh dục cái sơ khai: (lần)

b/ Hiệu suất thụ tinh của tinh trùng:

c/ Số NST đơn mới tương đương mà môi trường cung cấp cho tế bào sinh dục cái sơ khai để tạo trứng:

0,25đ

2,0đ

1,0đ

1,0đ

Câu 9

(2 điểm)

a/ * Cấu trúc khảm động

- Khảm vì: Ngoài 2 lớp phốt pho lipit của màng, còn có nhiều phân tử prôtêin, côlestêrôn nằm xen kẽ và các phân tử cacbohiđrat liên kết trên bề mặt màng

- Động vì: các phân tử phôtpholipit và prôtêin có khả năng di chuyển trên màng

b/ * Hiện tượng

* Giải thích

- Tế bào hồng cầu: trong môi trường ưu trương, do không có không bào trung tâm, tế bào mất nước ở chất nguyên sinh nên nhăn nheo lại; trong MT nhược trương, tế bào hút nước, do không có thành tế bào nên tế bào no nước và bị vỡ

- Tế bào biểu bì hành: MT ưu trương, do có không bào trung tâm nên TB mất nước ở không bào. Khi đó, màng sinh chất tách dần khỏi thành tế bào (co nguyên sinh). MT nhược trương, TB hút nước, màng sinh chất áp sát thành tế bào.

0,5đ

0,25đ

0,25đ

0.5đ

0.5đ

Câu 10

(3 điểm)

Ta có L = 0,51um

 Nr=0,51.104.3,4=1500Nr

 Ar+Ur+Xr+Gr=1500

Từ tỉ lệ Ar=2Ur=3Gr=4Xr thay vào trên ta được;

4Xr+2Xr+4/3Xr+Xr=1500

Xr = 180

a) số Ribonu từng loại:

Ar = 720
Ur = 360
Gr = 240
Xr = 180

*) Giả sử mạch 1 làm khuôn , ta có

b) số Nu mỗi mạch của gen:

A1 = T2 = Ur = 360
T1 = A2 = Ar = 720
G1 = X2 = Xr = 180
X1 = G2 = Gr = 240

*) số Nu từng loại của gen:

A=T = A1+A2 = 720+360 = 1080
G=X = G1+G2 = 180+240 = 420

c) số Nu loại A mt nội bào cung cấp cho gen là 16200

 A_mt(2^k−1)=16200

1080.(2^k−1)=16200

 k=4(lần)

d) số TB con tạo ra là 2^k=2⁴=16(TB)

mỗi gen con sao mã 3 lần số phân tử mARN tạo ra là 16.3=48

Số Ribonu môi trường nội bào cung cấp cho sao mã là : Nr(mt)=Nr.48=1500.48=72000Nr(mt)

0,25đ

0,5đ

0,5đ

0,5đ

0.5đ

0.25đ

0.5đ

Câu

Ý

Nội dung chính cần đạt

Điểm

1(2đ)

2(4đ)

3 (3đ)

4( 3đ)

5( 4đ)

6(4đ)

1

căn cứ để phân chia 5 giới : 3 tiêu chí

-loại tế bào cấu tạo nên cơ thể là nhân sơ hay nhân thực

-kiểu dinh dưỡng là tự dưỡng hay dị dưỡng

Mức độ tổ chức cơ thể là đơn bào hay đa bào

0,5

2

3

1

2

3

4

1

2

1

2

3

1

2

3

1

2

3

Giới động vật đạt mức độ tiến hóa cao nhất.

- Đặc điểm về cấu tạo: gồm những sinh vật nhân thực, đa bào, có hệ vận động và hệ thần kinh phát triển sống dị dưỡng,

- Nguồn gốc của giới động vật là: tập đoàn trùng roi nguyên thủy.

- Xu hướng tiến hóa chính của giới động vật là ngày càng phức tạp về cấu tạo, chuyên hóa về chức năng, thích nghi cao với điều kiện môi trường nên phân bố rộng và rất đa dạng về cá thể và loài.

• + Giới khởi sinh: vi khuẩn lam
• + Protista (Giới Nguyên sinh vật): Nấm men; ; trùng roi; tảo silic
• + Plantae (Giới Thực vật): Tảo đỏ, dương xỉ
• + Fungi (Giới Nấm): Mộc nhĩ
• + Animalia (Giới Động vật): San hô
• ( đúng từ 2-4 ý ( 0,25 đ) từ 5 ý trở lên ( 0,5 đ)

Nhỏ dung dịch KI lên mẫu mô đã bị nghiền nát, nếu cho kết quả màu xanh tím thì đó là mô thực vật, nếu kết quả cho màu đỏ tím thì đó là mô động vật.

*Giải thích:

-Mô thực vật chứa tinh bột. Tinh bột có 70% amilopectin có mạch phân nhánh, 30% amilozo có mạch không phân nhánh. Khi KI tan trong dịch mô có chứa tinh bột thì các phân tử iod sẽ kết hợp với amilozo ở bên trong xoắn tạo màu xanh tím

• -Mô động vật có chứa glicogen. Glicogen có mạch phân nhánh phức tạp (như amilopectin). Iod liên kết với mạch phân nhánh nhiều của glicogen cho màu tím đỏ.

- Chất đường bột được cơ thể sử dụng chủ yếu làm giá thể hô hấp tạo năng lượng cho hoạt động sống.

- Khi ăn quá nhiều chất đường bột, vượt quá nhu cầu năng lượng của cơ thể:

+ Quá trình phân giải đường trong đường phân tạo sản phẩm trung gian là glyxerol

+ Oxy hóa pyruvat trong ti thể tao ra axetyl - CoA → tổng hợp axit béo

+ Hai thành phần này dư được huy động tổng hợp thành mỡ (1phân tử mỡ = 1 glyxerol + 3 phân tử axit béo) tích lũy gây thừa cân, béo phì.

Trên mARN : G-A=20%

X-U=40%, Từ đó suy ra A=T=10%,G=X=40%

2.10% N+ 3. 40% N=4200 suy ra N=3000 nu

Số nu từng loại trên mạch gốc của gen :

A=120 nu, T=180 nu, G=720 nu, X=480 nu

ADN của sinh vật có nhân thường bền vững hơn ARN vì:

-ADN cấu tạo từ 2 mạch còn ARN 1 mạch

-cấu trúc xoắn của AND phức tạp hơn

-ADN thường liên kết với protein tạo nên NST nên được bảo vệ tốt hơn

-ADN thường bảo quản trong nhân

1. * Ti thể và lục lạp

* So sánh ti thể và lục lạp:

- Giống nhau: + Có màng kép

+ Có AND, riboxom riêng .

+ Có chứa enzim ATP synthaza tổng hợp ATP

+ Tham gia chuyển hóa năng lượng.

- Khác nhau:

chất hữu cơ.

a. -Glucozo khếch tán từ trong tế bào ra ngoài .

- Nước thẩm thấu từ ngoài vào trong tế bào .

- Fructozo khếch tán từ ngoài vào trong tế bào .

-Saccarozo không di chuyển được qua màng .

b. Dung dịch này là dung dịch nhược trương vì :

- tổng nồng độ chất tan của dung dịch là 0,04M thấp hơn nồng độ chất tan của tế bào là 0,07M

-Dung dịch có nồng độ sacarozo thấp hơn tế bào mà sacarozo không được vận chuyển qua màng tế bào.

c. Tế bào trở nên căng hơn vì nhận thêm nước vào thể tích sẽ tăng lên

d. Cuối cùng thì 2 dung dịch sẽ có cùng nồng độ chất tan mặc dù sacarozo không được vận chuyển qua màng nhưng sự thẩm thấu nước vào tế bào sẽ tạo cân bằng nồng độ.

1. Từ sơ đồ tác động của enzim nhận thấy:

- Tính chuyên hóa cao của enzim

- Sự chuyển hóa vật chất trong tế bào bao gồm các phản ứng sinh hóa diễn ra trong tế bào của cơ thể sống, cần có sự xúc tác của enzime giúp sự chuyển hóa diễn ra nhanh hơn.

- sản phẩm của phản ứng này lại trở thành cơ chất cho phản ứng tiếp theo và sản phẩm cuối cùng của phản ứng khi được tạo ra quá nhiều thì lại trở thành chất ức chế enzime xúc tác cho phản ứng đầu tiên.

- Khi một enzim nào đó trong tế bào không được tổng hợp hoặc bị bất hoạt thì không những sản phẩm không được tạo thành mà cơ chất của enzime đó tích lũy có thể gây độc cho tế bào.

- chất oxi hóa glucozo ở giai đoạn đường phân là NDA⁺, ở chu trình krep là

NAD⁺, FAD⁺

-Oxi đóng vai trò là chất nhận điện tử cuối cùng trong chuỗi vận chuyển điện tử hô hấp của quá trình hô hấp tế bào.

-Tế bào thần kinh của người trưởng thành :ở trạng thái biệt hóa hoàn toàn nên không phân chia

-Tế bào phôi sớm của ếch :có đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho quá trình phân bào , không có pha G1,G2

-Tế bào hợp bào nấm nhầy : chỉ phân chia nhân nhưng không phân chia tế bào chất và tạo thành hợp bào

-Tế bào biểu bì của người : phân chia tế bào đầy đủ các pha của một chu kì tế bào

-Sự trao đổi chéo các cromatit ở kì đầu của giảm phân 1 tạo các NST có sự tổ hợp mới của các alen.

- Kì sau của giảm phân I có sự phân li độc lập của các NST có nguồn gốc từ mẹ và bố trong cặp tương đồng ngẫu nhiên về hai cực tế bào tạo sự tổ hợp khác nhau của các NST có nguồn gốc từ bố và mẹ.

- Kì sau của giảm phân II có sự phân li của các NST chị em trong cặp tương đồng ngẫu nhiên về các tế bào con.

a. Gọi a,b,c lần lượt là số lần nguyên phân của mỗi hợp tử A,B,C ( a,b,c thuộc Z⁺)

-Hợp tử A: Số NST mtcc là ( 2^a -1).2n=2394, số NST chứa trong các tế bào của hợp tử A: 2^a .2n=2394+2n

-Hợp tử B: số NST đơn mới hoàn toàn trong các tế bào con: (2^b -2).2n=1140, số NST trong các tế bào con từ hợ tử Blà : 2^b .2n=1140+4n

-Hợp tử C: số NST chứa trong các tế bào con từ hợp tử C là : 2^c .2n=608

-Tổng số NST trong các tế bào con tạo ra từ 3 hợp tử là :2394+2n+1140+2n+608=112.2n suy ra 2n=38 NST

b. –Số lần nguyên phân của hợp tử A là a=6 lần

-–Số lần nguyên phân của hợp tử B là b=5 lần

-–Số lần nguyên phân của hợp tử C là c=4 lần

- thời gian nguyên phân của hợp tử C là 8 x4=32 phút

-thời gian nguyên phân của hợp tử A,B là cấp số cộng

+ u1: thời gian nguyên phân đầu tiên =8 phút

+d:hiệu số thời gian giữa 2 lần nguyên phân

. hợp tử A= -0,8 phút

. hợp tử B=0,8 phút

Thời gian nguyên phân của hợp tử A=6/2(2.8-(6-1) -0,8)=36 phút

Thời gian nguyên phân của hợp tử B=5/2(2.8-(5-1) 0,8)= 48 phút

1a. -A là quá trình lên men rượu

-B là quá trình lên men lactic.

b. Hai quá trình trên tạo ra rất ít ATP vì phần lớn năng lượng đang có trong sản phẩm lên men (rượu, axit lactic).

c. Nếu có O₂ thì không xảy ra lên men vì nấm men là sinh vật kị khí không bắt buộc nên có O₂ thì nó sẽ thực hiện hô hấp để sinh nhiều năng lượng cung cấp cho các hoạt động. Vi khuẩn lactic là sinh vật kị khí bắt buộc nên khi có O₂ thì quá trình sinh trưởng sẽ bị ức chế.

2.có N0=1200 tế bào , pha tiềm phát 1h , g=30 phút

-số tế bào tạo ra sau 55 phút : Nt=N0=1200 tế bào

-số tế bào tạo ra sau 5 giờ : số lần phân chia n=(5 x 60- 60) : 30= 8 ( lần )

Nt= N0. 2ⁿ=1200. 2⁸ =307200 ( tế bào )

3a.Các chất diệt khuẩn thường dùng trong bệnh viện, trường học và gia đình là cồn, nước gia ven, thuốc tím, chất kháng sinh . . .

b. Xà phòng không phải là chất diệt khuẩn nhưng có tác dụng loại khuẩn vì xà phòng tạo bọt và khi rửa vi sinh vật trôi đi.

c. Sau khi rửa rau sống nên ngâm 5 -10 phút trong nước muối pha loãng gây sự co nguyên sinh làm cho vi sinh vật không thể phát triển được, hoặc trong thuốc tím pha loãng, thuốc tím có tác dụng ô xi hóa rất mạnh.

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,5

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,5

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,5

0,5

0,5

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,5

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,5

0,25

0,25

0,5

SỞ GD&ĐT QUẢNG NAM

TRƯỜNG THPT NGUYỄN DUY HIỆU

ĐỀ THI ĐỀ NGHỊ

KÌ THI OLYMPIC

NĂM HỌC 2017 - 2018

Môn: Sinh học 10

Thời gian làm bài: 180 phút

Câu

Nội dung

Điểm

1

(1,5đ)

1. Đúng.

0,25

1. Đúng.

0,25

1. Sai.

Các loại đường đa là:tinh bột, xenlulôzơ, glicogen., Các loại đường đôi là: saccarôzơ, mantôzơ

0,25

0,25

1. Sai.

Các hợp chất hữu cơ: protein, cacbonhidrat, protein, axit nucleic được cấu tạo theo nguyên tắc đa phân còn lipit không được cấu tạo theo nguyên tắc đa phân.

0,25

0,25

Câu

Nội dung

Điểm

2

(2,5đ)

1. N = 3000 = 2A+2G

A_g – G_g = 400, X_g – T_g = 100 => A – G = 300 .

• A = T = 900

G = X = 600

0,25

0,25

0,25

0,25

1. A_mt = T_mt = (2⁴ – 1)900 = 13.500nu

G_mt = X_mt = (2⁴ – 1)600 = 9.000nu

H = 2A + 3G = 3600

Số liên kết hidro bị phá vỡ : (2⁴ – 1)3600 = 54.000 lk

0,25

0,25

0,25

1. Số nu từng loại trên mạch gốc của gen là :

A_g = 600 T_g = 300 G_g = 200 X_g = 400

Theo NTBS ta có tỉ lệ % từng loại nu trên phân tử ARNm là

U_m = 600 = 40%, A_m= 300 = 20% , X_m = 200 = 13,3% , G_m = 400 = 26,7%

0,5đ

0,5đ

Câu

Nội dung

Điểm

3

(4đ)

1.Tính động của màng là khả năng chuyển động của các phân tử protein và photpholipit quanh vị trí của nó ở trên màng tế bào. Tính động được quyết định bởi :

+ Sự chuyển động của các phân tử photpholipit trong màng.

+ Sự chuyển động của các phân tử protein trong màng.

+Tỉ lệ giữa các loại photpholipit chứa axit béo no/không no.

+Tỷ lệ photpholipit/colesteron.

0,25

0,25

0,25

0,25

2. Điểm khác nhau về cấu trúc của tế bào động vật và tế bào thực vật:

0,25

0,25

0,25

0,25

3. Đó là 2 bào quan: Ti thể và lục lạp.

* Điểm giống nhau:

- Đều có cấu tạo 2 lớp màng.

- Có ADN vòng, trần, kép; có ribôxôm 70S.

0,25

0,25đ

0,5đ

4. Thẩm thấu sẽ làm tế bào hồng cầu co lại nhiều nhất khi ngập trong dung dịch saccarôzơ ưu trương.

- Giải thích:

+ Theo nguyên lý thẩm thấu: nước di chuyển từ nơi có nồng độ chất tan thấp đến nơi có nồng độ chất tan cao. Như vậy tế bào sẽ mất nước khi được đặt trong môi trường ưu trương.

+ Nhưng chất tan thì vận chuyển từ nơi có nồng độ chất tan cao đến nơi có nồng độ chất tan thấp. Theo đề, urê được vận chuyển qua màng còn saccarôzơ thì không được vận chuyển.

+ Khi đặt tế bào trong môi trường saccarôzơ ưu trương thì luôn có sự chênh lệch về nồng độ chất tan nên dẫn đến tế bào sẽ mất nước nhiều. Còn khi đặt tế bào trong môi trường urê ưu trương sau thời gian sẽ không có sự thẩm thấu nữa vì có sự cân bằng về nồng độ chất tan giữa trong và ngoài tế bào.

0,25

0,25

0,25

0,25

Câu

Nội dung

Điểm

4

(4,5đ)

• 1. Phân biệt chất ức chế cạnh tranh và chất ức chế không cạnh tranh : 1đ

0,25

0,5

0,25

4.2. 1,5đ ; mỗi ý a, b, c : 0,5đ

a. Nếu trong tế bào không có oxy thì chu trình Krebs không diễn ra vì:

- Chu trình Krebs cần sử dụng nguyên liệu là NAD⁺ và FAD⁺ .

- Khi không có oxy thì NADH và FADH₂ không được oxi hóa thành NAD⁺ và FAD⁺ nên không có nguyên liệu cho chu trình Krebs diễn ra.

b. Nhiệt độ môi trường tăng cao quá giới hạn cho phép thì enzim bị bất hoạt vì

Enzim có bản chất là protein nên khi nhiệt độ tăng quá cao thì protein bị biến tính dẫn tới enzim bị biến đổi trung tâm hoạt động nên bị bất hoạt.

c. Để bảo quản rau hoa quả tươi thì nên bảo quản rau ở nhiệt độ thấp vì:

- Hoạt tính của enzim chịu ảnh hưởng của nhiệt độ môi trường. Khi nhiệt độ thấp, làm giảm hoạt tính của enzim nên ức chế các hoạt động phân giải các chất trong rau hoa quả tươi cũng như ức chế hoạt động của các vi khuẩn gây thối hỏng. Vì vậy mà rau hoa quả được bảo quản lâu hơn.

0,25

0,25

0,5

0,5

4.3.Phân biệt 2 pha của quá trình quang hợp về điều kiện, nơi xảy ra, nguyên liệu và sản phẩm:

0,5đ

0,5đ

0,5đ

0,5đ

Câu

Nội dung

Điểm

5

(4,5đ)

Câu a: 1,5đ

- Tế bào A: kì sau của giảm phân I , vì các NST kép đang phân li về 2 cực của thoi phân bào. Bô NST lưỡng bội của loài B là 2n= 4

- Tế bào B: kì giữa nguyên phân, vì có 4 NST kép xếp thành 1 hàng trên mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào, trong đó có 2 cặp kép tương đồng. Bộ NST của loài C là 2n= 4

- Tế bào C: kì giữa giảm phân I, vì các NST kép xếp thành 2 hàng trên mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào. Bộ NST lưỡng bội của loài A là 2n= 4

0,5

0,5

0,5

Câu b: 1đ

* Xác định số lần nguyên phân của mỗi tế bào :

- Gọi x là số lần nguyên phân của mỗi tế bào

-> Số tế bào con tạo ra sau qúa trình nguyên phân là: 1152 : 24 = 48 tế bào

Ta có: 3 x 2^x = 48 => x = 4

Vậy số lần nguyên phân của mỗi tế bào là 4

* Thời điểm tế bào đang nguyên phân:

- Số tế bào đang tham gia nguyên phân tại thời điểm quan sát:

(576 : 2) : 24 = 12

- Số tế bào đang tham gia nguyên phân ở kì giữa = số tế bào con được tạo ra ở lần nguyên phân trước đó = 12

- Gọi k là số lần nguyên mà mỗi tế bào đã trải qua, ta có: 3 x 2^k = 12 => k = 2.

Vậy các tế bào đang nguyên phân lần thứ 3

0,5

0,25

0,25

Câu c: 1đ

- Có một tế bào sinh tinh của loài có bộ nhiễm sắc thể ký hiệu là AaBbX^DY thực hiện quá trình giảm phân tạo tối đa 2 loại giao tử.

Cấu trúc NST trong giao tử là: ABX^D và abY hoặc AbX^D và aBY hoặc ABY và abX^D hoặc AbY và aBX^D

0,25

0,75

Câu d: Ý nghĩa của quá trình giảm phân.

+ Về mặt lí luận: Nhờ giảm phân, giao tử được tạo thành mang bộ NST đơn bội(n), thông qua thụ tinh mà bộ NST (2n) của loài được khôi phục.

Sự kết hợp 3 quá trình nguyên phân, giảm phân và thụ tinh mà bộ NST của loài sinh sản hữu tính được duy trì, ổn định qua các thế hệ cơ thể.

+ Về mặt thực tiễn: Sử dụng lai hữu tính giúp tạo ra nhiều biến dị tổ hợp phục vụ trong công tác chọn giống.

0,5

0,25

0,25

Câu

Nội dung

Điểm

6

(3đ)

1.

Cách 1 không thành công do sữa đang nóng bổ sung vi khuẩn lactic vào ngay làm vi khuẩn bị chết ở nhiệt độ cao  không thực hiện quá trình lên men.

Cách 2 không thành công do cho enzim lizozim vào, enzim này phá hủy thành tế bào vi khuẩn nên tế bào vi khuẩn trương lên và vỡ ra, vi khuẩn chết  không thực hiện quá trình lên men lactic tạo sữa chua được.

Cách 3 thành công do các yếu tố đều thuận lợi cho vi khuẩn lactic hoạt động và thực hiện quá trình lên men.

0,25

0,25

0,25

2.

a. Các môi trường đều trong hệ thống kín, có nghĩa là cơ chất chỉ được cung cấp một lần và chất thải không được lấy ra. Đó chính là môi trường nuôi cấy không liên tục.

+ Đường cong sinh trưởng của vi khuẩn trong môi trường nuôi cấy không liên tục gồm 4 pha: pha lag (pha tiềm sinh), pha log (pha lũy thừa), pha cân bằng, pha suy vong.

b.

- Đường cong sinh trưởng của vi khuẩn trong môi trường 1 gồm 3 pha: pha log (pha lũy thừa), pha cân bằng, pha suy vong. Pha tiềm phát không có vì môi trường cũ và mới đều có cơ chất là glucozơ nên khi chuyển sang môi trường mới, vi khuẩn không phải trải qua giai đoạn thích ứng với cơ chất.

- Đường cong sinh trưởng của vi khuẩn trong môi trường 2 gồm 4 pha: pha lag, pha log (pha lũy thừa), pha cân bằng, pha suy vong vì mantozơ là cơ chất mới nên vi khuẩn phải trải qua giai đoạn thích ứng, tiết các enzim phân giải cơ chất nên cần phải có pha lag.

- Đường cong sinh trưởng của vi khuẩn trong môi trường 3 gồm 4 pha: 1pha lag, 2 pha log (pha lũy thừa), 1pha cân bằng, 1pha suy vong.

+ Vi khuẩn sẽ sử dụng cơ chất glucozơ trước, không có pha lag và sinh trưởng theo pha log.

+ Khi hết glucozơ thì vi khuẩn chuyển sang môi trường mới là mantozơ nên phải có sự thích ứng với cơ chất mới và sinh trưởng theo các pha: pha lag (pha tiềm sinh), pha log (pha lũy thừa), pha cân bằng, pha suy vong.

0,25

0,25

0,5

0,5

0,75

SỞ GD&ĐT QUẢNG NAM

TRƯỜNG THPT NGUYỄN DUY HIỆU

ĐỀ THI ĐỀ NGHỊ

KÌ THI OLYMPIC

NĂM HỌC 2016 - 2017

Môn: Sinh học 10

Thời gian làm bài: 150 phút

Câu

Nội dung

Điểm

1

(2đ)

a. 1: Nguyên tử. 2. Phân tử. 3. Đại phân tử

4. Bào quan 5. Tế bào 6. Mô

7. Cơ quan 8. Hệ cơ quan 9. Cơ thể

1,0

b. Trong các cấp tổ chức của thế giới sống, cấp độ tế bào là cơ bản nhất.

* Vì:

- Tế bào là đơn vị cơ bản cấu tạo nên mọi cơ thể sống (từ sinh vật nhân sơ – vi khuẩn  sinh vật nhân thưc; từ sinh vật đơn bào  sinh vật đa bào).

- Tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể sống: các hoạt động sống: trao đổi chất, sinh trưởng, sinh sản,… đều diễn ra tại tế bào.

- Tế bào được cấu tạo gồm các phân tử, đại phân tử, các bào quan,… nằm trong tổ chức tế bào và chỉ thực hiện được chức năng sống trong mối tương tác lẫn nhau trong tế bào toàn vẹn.

0,25

0,25

0,25

0,25

2

(4đ)

1. Các đặc điểm cấu trúc của ADN phù hợp với chức năng của nó:

* Cấu trúc đa phân giúp lưu trữ thông tin di truyền thông qua các mã di truyền

* Cấu trúc hai mạch bổ sung giúp bảo quản thông tin di truyền vì nếu một mạch bị hỏng mạch còn lại được dùng làm khuôn mẫu để sữa chữa mạch bị hỏng.

* Cấu trúc theo nguyên tắc bổ sung giúp truyền đạt thông tin di truyền qua quá trình nhân đôi cũng như quá trình phiên mã, dịch mã.

* Quá trình nhân đôi AND có thể xảy ra các đột biến gen, là cơ sở cho sự phát sinh các biến dị.

0,25

0,25

0,25

0,25

2a.

Gọi N là số nuleotit của gen (N N). Theo đề 2N – 2 = 4798 ⇒ N = 2400

Số nucleotit một mạch của gen = nucleotit

Theo NTBS trong cấu tạo của gen, 2A + 2G = 2400 (1)

Giữa hai mạch đơn của gen, các nucleotit liên kết nhau bằng liên kết hiđro theo NTBS, nên ta có 2A + 3G = 3120 (2)

Từ (1) và (2) ⇒ A= T = 480 (nucleotit)

G = X = 720(nucleotit)

0,25

0,25

0,25

0,25

2b. G₁ – A₁ = 10%

G₁ + A₁ = 30%

⇒ A₁ = 10%. Tức là A₁ = 10% × 1200 = 120 nucleotit

⇒ T₁ = 480 – 120 = 360 nucleotit

⇒ G₁ = 20%. Tức là G₁ = 20% × 1200 = 240 nucleotit

⇒ X₁ = 720 – 240 = 480 nucleotit

0,25

0,75

2c. Giả sử mạch đã cho (mạch 1) là mạch bổ sung thì theo NTBS trong cấu tạo của gen và trong cơ chế phiên mã, ta có:

Um = A₂ = T₁ = 360 ⇒ Số lần phiên mã = là số lẻ nên loại trường hợp này.

Vì vậy, mạch đã cho là mạch gốc. Khi đó

Um = A₁ = 120 ⇒ Số lần phiên mã là lần. Như vậy có 5 phân tử ARN được tạo ra.

Số nu từng loại trên ARN: Um = 120

Am = T₁ = 360

Gm = X₁ = 4800

Xm = G₁ = 240

0,25

0,25

0,5

3

(3đ)

1. Kể tên những bào quan không có màng, có 1 màng, có màng kép trong tế bào nhân thực?

- Không màng: riboxom, trung thể

- 1 màng: lưới nội chất trơn, lưới nội chất hạt, bộ máy Gongi, peroxisome, lyzosome, không bào 

- 2 màng: nhân, ti thể, lạp thể (do có nguồn gốc vi khuẩn cộng sinh)

0,25

0,5

0,25

2a. - Dung dịch nhược trương: Là dung dịch có nồng độ chất tan nhỏ hơn nồng độ chất tan có trong tế bào.

- Dung dịch ưu trương : Là dung dịch có nồng độ chất tan lớn hơn nồng độ chất tan có trong tế bào.

0,25

0,25

2b. - Tế bào thực vật khi đặt trong một dung dịch nhược trương do dịch tế bào có thế nước thấp hơn thế nước của dung dịch ngoài tế bào sống. Nước sẽ đi vào tế bào do sự thẩm thấu. Khi nước đi vào tế bào, không bào tăng lên về kích thước và thúc đẩy các chất của tế bào ép sát vào thành xenlulozơ. Tế bào thực vật không bị vỡ vì thành tế bào cứng và không có tính đàn hồi.

Ngược lại tế bào động vật trong một dung dịch nhược trương, nước cũng sẽ đi vào do sự thẩm thấu, tế bào căng lên và có thể vỡ.

- Tế bào thực vật đặt trong dung dịch ưu trương do thế nước của dịch tế bào cao hơn thế nước dung dịch bên ngoài tế bào, nước từ trong tế bào đi ra do sự thẩm thấu (ngoại thẩm thấu). Khi tế bào bị mất nước, không bào giảm kích thước và chất nguyên sinh co lại tách ra khỏi thành xenlulozơ. Sự co lại của tế bào chất khỏi thành tế bào gọi là sự co nguyên sinh.

Còn tế bào động vật trong dung dịch ưu trương nước sẽ đi ra khỏi tế bào và làm cho tế bào bị co lại

0,5

0,5

0,25

0,25

4

(3đ)

1* ATP được tổng hợp ở bào tương (tế bào chất): ti thể, lục lạp.

* Ti thể có nguồn gốc từ một loại vi khuẩn hiếu khí cộng sinh trong tế bào; lục lạp có nguồn gốc từ vi khuẩn lam cộng sinh trong tế bào.

* Điều kiện để có sự tổng hợp ATP ở kênh ATP synthetaza: có sự chênh lệch nồng độ H⁺ (gradien H⁺) giữa hai bên màng.

0,5

0,5

0,5

2. - Ống 1 và ống 4: Vởn đục lòng trắng trứng không thay đổi.

- Ống 2: Kém đục hơn một chút.

- Ống 3: Không còn vởn đục mà là dung dịch trong. Như vậy protein (lòng trắng trứng) đã biến đổi.

* Enzim pepsin chỉ có tác dụng trong môi trường axit.

Pepsin là protein khi đun sôi sẽ bị biến tính.

0,5

0,25

025

0,25

0,25

5

(4đ)

1. Tế bào đang ở kì sau của giảm phân II.

n = 4 ⇒ 2n = 8.

0,5

0,5

2. Giả sử bộ NST của loài là 2n ⇒ 2 x 2n = 80 ⇒ 2n = 40

Gọi x là số lần nguyên phân của tế bào sinh dục sơ khai đực.

Gọi y là số lần nguyên phân của tế bào sinh dục sơ khai cái.

Như vậy, 2^x + 2^y = 384

20 x 4 x 2^x – 20 x 2^y = 5120

0,25

0,5

a.  x = 7; y = 8

0,25

b. Số NST mtcc cho tế bào sinh dục đực: 40 x(2⁷ – 1) + 40 x 2⁷ = 10200 NST

Số NST mtcc cho tế bào sinh dục cái: 40 x(2⁸ – 1) + 40 x 2⁸ = 20440 NST

0,5

0,5

c. Một tế bào sinh trứng chỉ tạo được 1 trứng nên số tế bào trứng được tạo thành = 2⁸ = 256 tế bào.

Số hợp tử được tạo thành = 256 × 12,5% = 32 hợp tử.

Một tế bào sinh tinh trùng tạo được 4 tinh trùng nên số tinh trùng được tạo thành = 2⁷ × 4 = 512.

Hiệu suất thụ tinh của tinh trùng =

0,25

0,25

0,25

0,25

6

(4đ)

a. - Vi sinh vật nguyên dưỡng là những vi sinh vật có thể sinh trưởng, phát triển trong môi trường nuôi cấy tối thiểu.

-Vi sinh vật khuyết dưỡng không thể sống trong môi trường nuôi cấy tối thiểu vì thiếu nhân tố sinh trưởng nào đó mà chúng không thể tổng hợp được.

- Khi nuôi cấy hai chủng nguyên dưỡng và khuyết dưỡng chung trong môi trường nuôi cấy tối thiểu thì chủng nguyên dưỡng tổng hợp được một hợp chất được xem là nhân tố sinh trưởng đối với chủng thứ hai.

0,5

0,5

0,5

b. Đối với các vsv này, oxi là chất độc gây chết tế bào.

Trong tế bào không có enzim SOD (super oxit dismuaza) và catalaza để phân giải các sản phẩm độc hại cho tế bào trong điều kiện có O₂ như H₂O₂.

0,5

0,5

c. – Số tế bào được tạo ra : N= 6.10²⁷ : 5.10^-13 = 1,2.10⁴⁰

- Số lần phân chia (n) : N= 2ⁿ  n=133

- Thời gian cần thiết : t = 133 x (20:60) = 44 giờ 20 phút

0,5

0,5

0,5

NỘI DUNG

MỨC ĐỘ KIẾN THỨC

NHỚ

HIỂU

VẬN DỤNG THẤP

VẬN DỤNG CAO

CÂU

ĐIỂM

CÂU

ĐIỂM

CÂU

ĐIỂM

CÂU

ĐIỂM

Thế giới sống và thành phần hóa học của tế bào.

2

1

1

1

Cấu trúc tế bào.

5,7

3

6

2

Vận chuyển vật chất và năng lượng của tế bào.

8

2

10

2

Axit Nucleic

3

3

Enzim

4

3

Chuyển hóa vật chất ở VSV

9a

1

9b

2

Kiểu chuyển hóa dinh dưỡng

Chất nhận electron cuối cùng

1.

2.

3.

Câu

Nội dung yêu cầu

Điểm

Câu 1.

(1đ )

– Mọi cơ thể sống đều được cấu tạo nên từ tế bào.
– Tế bào có đầy đủ các dấu hiệu đặc trưng của sự sống như: TĐC, sinh trưởng, sinh sản, phát triển, cảm ứng di truyền, biến dị…

0,5

0,5

Câu 2. (1đ )

Câu 3. (3 đ )

a. A=T = 100.000 ( NTBS )

A = 100.000Nu chiếm 20%

N = 100.000 * 100% / 20 = 500.000 Nu

Ta có: A + G = N/2

G = N/ 2 – A = 500.000 / 2 – 100.000= 150.000Nu => G =X= 150.000Nu

b. L = N / 2 * 3,4 A⁰

L = 500.000 Nu / 2 * 3,4 = 850.000A⁰ . L = 85 (µm )

0,5

0,75

0,75

1

Câu 4. (3đ )

Từ sơ đồ tác động của enzime nhận thấy:

- Tính chuyên hóa cao của enzime.

- Sự chuyển hóa vật chất trong tế bào bao gồm các phản ứng sinh hóa diễn ra trong tế bào của cơ thể sống, cần có sự xúc tác của enzime giúp sự chuyển hóa diễn ra nhanh hơn.

- sản phẩm của phản ứng này lại trở thành cơ chất cho phản ứng tiếp theo và sản phẩm cuối cùng của phản ứng khi được tạo ra quá nhiều thì lại trở thành chất ức chế enzime xúc tác cho phản ứng đầu tiên.

- Khi một enzime nào đó trong tế bào không được tổng hợp hoặc bị bất hoạt thì không những sản phẩm không được tạo thành mà cơ chất của enzime đó tích lũy có thể gây độc cho tế bào.

0,5

0,75

0,75

1

Câu 5. (2 đ )

a. cấu trúc màng sinh chất: (1 đ )

Màng sinh chất là ranh giới bên ngoài và là rào chắn lọc của tế bào .

- Màng sinh chất được cấu tạo từ lớp kép photpholip và các phân tử protein ( khảm trên màng ),ngoài ra còn có các phân tử colesteron làm tăng độ ổn định của màng sinh chất .

b) Chöùc naêng : (1 đ )

Trao ñoåi chaát vôùi moâi tröôøng một cách coù choïn loïc thu nhận các thông tin cho tế bào ( nhờ thụ thể ),

nhận biết nhau và nhận biết các tế bào lạ ( nhờ dấu chuẩn).

0,5

0,5

0,5

0,5

Câu 6. (2 đ )

- Lưới nội chất hạt: trên màng có nhiều hạt riboxom,

tham gia vào quá trình tổng hợp prôtêin .

- Lưới nội chất trơn:trên màng có nhiều hạt riboxom,

có vai trò tổng hợp lipit, chuyển hóa đường,…

0,5

0,5

0,5

0,5

Câu 7. (1 đ )

Mỗi ý đúng đạt 0,25 điểm

Câu 8. (2đ )

- Vận chuyển thụ động là phương pháp vận chuyển các chất từ nơi có nồng độ cao đến nơi có nồng độ không tiêu tốn năng lượng.

- Vận chuyển chủ động là phương thức vận chuyển các chất từ nơi có nồng độ thấp đến nơi có nồng độ cao,cần chất vận chuyển ( chất mang ) tiêu tốn năng lượng (ATP).

1

1

Câu 9: (3điểm)

a. Hoàn thành phương trình:

Vi khuẩn etilic

C₆H₁₂O₆ 2C₂H₅OH + 2CO₂ + Q

Vi khuẩn lactic

C₆H₁₂O₆ 2CH₃CHOHCOOH + Q

b. - Hai nhóm vi khuẩn trên chuyển hóa dinh dưỡng theo kiểu lên men.

- Phân biệt các kiểu chuyển hóa dinh dưỡng:

0,5

0,5

0,5

0,5 0,5 0,5

Câu10. (2đ )

Sản phẩm p được sản xuất dư thừa sẽ liên kết với enzim a làm cho enzim này không còn khả năng xúc tác để chuyển chất A thành chất B và do đó các chất trung gian C,D cũng không được tạo thành.

Do vậy, sự tổng hợp chất P bị dừng lại

0,5

0,5

0,5

0,5

Kiểu chuyển hóa dinh dưỡng

Chất nhận electron cuối cùng

1.

2.

3.

Nôi dung

Điểm

Câu 1: (1 điểm)

a. Nhân cấu tạo gồm 3 phần:

- Màng nhân: là một màng kép, trên màng có nhiều lỗ nhỏ để thực hiện sự trao đổi chất giữa nhân với tế bào.

- Nhân con: là nơi tổng hợp ribôxôm cho tế bào chất.

- Nhiễm sắc thể: là vật chất di truyền tồn tại dưới dạng sợi mảnh. Lúc sắp phân chia tế bào, những sợi này sẽ co xoắn lại và dày lên thành các nhiễm sắc thể với số lượng và hình thái đặc trưng cho loài. Thành phần của nhiễm sắc thể gồm có: prôtein và ADN.

b. - Tế bào gan là tế bào có nhiều nhân,tế bào hồng cầu là tế bào không nhân.

- Tế bào không nhân thì không có khả năng sinh trưởng.

- vì nhân chứa nhiều nhiễm sắc thể mang ADN có các gen điều khiển và điều hoà mọi hoạt động sống của tế bào.

0,5đ

0,5đ

Câu 2: ( 1.5đ)

a. Đúng. Thế nước của đất quá thấp --> cây mất nước chứ không hút được nước--> chết.

b. Sai. Ribôxôm 70S còn có ở ty thể, lục lạp của tế bào nhân thực.

c. Sai. Vì vi khuẩn không chui vào lizôxôm mà chỉ nhờ enzim tiêu hoá trong lizôxôm phân huỷ.

d. Sai. Tế bào vi khuẩn có thành tế bào sinh ra một áp suất trương nước( sức căng trương nước) giữ cho tế bào có hình dạng kích thước ổn định không bị phá vỡ.

e. Sai. Tinh bột là nguồn nguyên liệu dự trữ cho tế bào thực vật, Xenlulzơ là thành phần cấu trúc thành tế bào thực vật.

0,25đ

0,25đ

0,25đ

0,25đ

0,25đ

Câu 3: (1,25đ)

0,25đ

0,25đ

0,25đ

0,25đ

0,25đ

Câu 4: (1,5 điểm)

a. Từ sơ đồ tác động của enzime nhận thấy:

- Tính chuyên hóa cao của enzime.

- Sự chuyển hóa vật chất trong tế bào bao gồm các phản ứng sinh hóa diễn ra trong tế bào của cơ thể sống, cần có sự xúc tác của enzime giúp sự chuyển hóa diễn ra nhanh hơn.

- sản phẩm của phản ứng này lại trở thành cơ chất cho phản ứng tiếp theo và sản phẩm cuối cùng của phản ứng khi được tạo ra quá nhiều thì lại trở thành chất ức chế enzime xúc tác cho phản ứng đầu tiên.

- Khi một enzime nào đó trong tế bào không được tổng hợp hoặc bị bất hoạt thì không những sản phẩm không được tạo thành mà cơ chất của enzime đó tích lũy có thể gây độc cho tế bào.

b. - Dùng dung dịch iôt loãng và giấy quì để phát hiện.

- Dùng iôt nhỏ vào tất cả các ống, chỉ có một ống không có màu xanh tím, đó chính là ống 2 (có tinh bột và nước bọt)

Hai ống còn lại 1 và 3 có màu xanh, nghĩa là tinh bột không được biến đổi, trong đó ống 1 chứa nước lã (không có enzim), ống 3 có nước bọt nhưng có axit là môi trường không thích hợp cho hoạt động của ezim trong nước bọt. Chỉ cần thử bằng giấy quì sẽ phân biệt được ống 3 và ống 1.

- Kết luận: Tinh bột chỉ bị biến đổi bởi enzim có trong nước bọt hoạt động trong môi trường thích hợp, ở nhiệt độ thích hợp.

0,75đ

0,75đ

Câu 5: (1,25 điểm)

a. Tên VSV tham gia sơ đồ chuyển hoá trên: Nitrosomonas, Nitrobacter.

b. Hình thức dinh dưỡng và hô hấp:

- Hoá tự dưỡng vì nhóm VSV này tổng hợp chất hữu cơ nhờ nguồn năng lượng thu được từ các quá trình oxihoa các chất,nguồn cacbon từ CO₂

- Hiếu khí bắt buộc vì nếu không có O₂ thì không thể oxihoa các chất và không có năng lượng cho hoạt động sống.

c. Phương trình phản ứng:

- Vi khuẩn nitric hoá ( Nitrosomonas)

2NH₃ + 3O₂ → 2HNO₂ + 2H₂O + Q

CO₂ + 4H + Q^′ (6%) → 1/6C₆H₁₂O₆ + H₂O

- Các vi khuẩn nitrat hóa ( Nitrobacter)

2HNO₂ + O₂ → 2HNO₃ + Q

CO₂ + 4H + Q^′ (7%) → 1/6C₆H₁₂O₆ + H₂O

0,25đ

0,5đ

0,5đ

Câu 6: (1điểm)

a. Hoàn thành phương trình:

Vi khuẩn etilic

C₆H₁₂O₆ 2C₂H₅OH + 2CO₂ + Q

Vi khuẩn lactic

C₆H₁₂O₆ 2CH₃CHOHCOOH + Q

b. - Hai nhóm vi khuẩn trên chuyển hóa dinh dưỡng theo kiểu lên men.

- Phân biệt các kiểu chuyển hóa dinh dưỡng:

0,5đ

0,5đ

Câu 7 ( 1.5 đ )

a.( 0,5đ )

- Các NST phải co xoắn tối đa trước khi bước vào kì sau để việc di chuyển về 2 cực tế bào được dễ dàng, không bị rối loạn do kích thước của NST.

- Nếu ở kì trước của nguyên phân thoi phân bào không được hình thành thì các NST không phân li được về 2 cực tế bào => tế bào không phân chia => tạo ra tế bào có bộ NST tăng gấp đôi(4n).

b. .( 0,5đ )

- Số loại tinh trùng tối đa được tạo ra: 15 x 4 = 60 loại.

- Số loại trứng tối đa tạo ra: 15 x 1 = 15 loại.

c. .( 0,5đ )

- Bộ nhiễm sắc thể 2n của loài = (1672-1496)/4 = 44 NST.

- Giới tính: Số tế bào sinh giao tử = 1672/44 = 38

Số giao tử giao tử được sinh ra từ 1 tế bào sinh giao tử = 152/38 = 4 => Giới đực.

Câu 8 :( 1đ )

• Tổng số liên kết hôđrô của gen là :

2A + 3G = 4256

Mà A = A₂ + T₂ , G = G₂ + X₂

Nên ta có : 2A + 3G = 2(A₂ + T₂ ) + 3 (G₂ + X₂ ) = 4256

• Bài ra cho biết trên mạch 2 có T₂ = A_{2 ,} X₂ = 2T_{2 ,} G₂ = 3A₂ suy ra : G₂ = 3T₂
• Nên ta có : 2(A₂ + T₂ ) + 3 (G₂ + X₂ ) = 2(T₂ + T₂ ) + 3 (2T₂ + 3T₂ ) = 4256

= 4T₂ + 15T₂ ) = 19 T₂ = 4256

Suy ra : T₂ = 4256/19 = 224

Số Nu loại T của gen : A = A₂ + T₂ = 224 + 224 = 448

0,5đ

0,5đ

0,5đ

0,5đ

0,5đ

SỞ GD ĐT QUẢNG NAM

KỲ THI OLIMPIC THÀNH PHỐ TAM KỲ NĂM 2017

TRƯỜNG THPH DUY TÂN

Môn thi: Sinh học – Khối: 10

ĐỀ THAM KHẢO KỲ THI OLIMPIC CẤP THÀNH PHỔ

Thời gian làm bài: 180 phút không kể thời gian giao đề

SỞ GD ĐT QUẢNG NAM

KỲ THI OLIMPIC THÀNH PHỐ TAM KỲ NĂM 2017

TRƯỜNG THPH DUY TÂN

Môn thi: Sinh học – Khối: 10

ĐÁP ÁN ĐỀ THAM KHẢO KỲ THI OLIMPIC CẤP THÀNH PHỔ

Thời gian làm bài: 180 phút không kể thời gian giao đề

Nội dung

Điểm

a. Trong thế giới sống các cấp tổ chức cơ bản nhất là : tế bào, cơ thể, quần thể,quần xã và hệ sinh thái

0,25

b. Các cấp tổ chức sống có những đặc điểm chung :

-Tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc

-Hệ thống mở và tự điều chỉnh

-Thế giơi sống liên tục tiến hóa

c. Trong hệ thống phân loại 5 giới thì giới có đặc điểm khác với các giới còn lại là giới khởi sinh

Và khác ở điểm là giới khởi sinh có cấu tạo tế bào nhân sơ còn các giới còn lại có cấu tạo tế bào nhân thực.

0.25

0.25

0.25

0.5

0.5

Câu2

Đáp án

Điểm

a.

Khi thủy phân:

- Tinh bột, glicogen, mạch nha : thu được đường glucozơ

- Đường mía : thu được đường glucozơ và fructôzơ

- Đường sữa : thu được đường glucozơ và galactôzơ

0,25

0,25

0,25

b.

- Phân tử ADN có cấu tạo gồm 2 chuỗi polinucleotit, các nucleotit trên 2 chuỗi đó liên kết với nhau bằng liên kết hidro giữa các bazơ nitơ theo nguyên tắc bổ sung (A liên kết với T bằng 2 liên kết hidro, G liên kết với X bằng 3 liên kết hidro)

- Tính linh hoạt: do liên kết hidro là liên kết yếu nên 2 chuỗi polinucleotit dễ dàng tách ra để thực hiện chức năng (nhân đôi, phiên mã)

- Tính bền vững: dù là liên kết yếu nhưng số lượng liên kết hidro trong phân tử ADN là rất lớn do phân tử ADN có rất nhiều đơn phân.

0,25

0,25

0,25

c.

* Số đơn phân từng loại của đoạn ADN:

- Gọi A,T,G,X là số đơn phân loại Adenin, Timin, Guanin, Xitozin

- Gọi N, H là tổng số đơn phân, số liên kết hidro của phân tử ADN

- Theo nguyên tắc bổ sung: A= T, G= X nên: A+ G = 50%.N (1)

- Theo đề ta có: A - G = 15%.N (2)

Từ (1) và (2) ta được: A= 32,5%.N , G = 17,5%.N

- Theo đề ta có: H = 2A + 3G = 3525

2. 32,5%.N + 17,5%.N = 3525

N = 3000

Vậy số lượng đơn phân từng loại của phân tử ADN là:

A = T = 32,5%.N = 975

G = X = 17,5%.N = 525

* Số liên kết photphodieste nối giữa các đơn phân của đoạn ADN:

Theo cấu trúc, phân tử ADN có 2 mạch polinucleotit dài bằng nhau, giữa 2nu liên tiếp trên 1 mạch có 1 liên kết photphodieste nên số liên kết photphodieste nối giữa các nu trong phân tử ADN là:

[(N/2) -1] . 2 = N - 2 = 2998 liên kết

*Số ribonucleotit từng loại của m ARN

Ta có tổng số ribonucleotit của m ARN là 3000 : 2 = 1500

Ta có A_r + U_r + G_r + X_r =1500

Mà theo đề ta có tỉ lệ A_r=2U_r=3G_r=4X_r

Số ribonucleotit từng loại của m ARN là

A_r = 720 , U_r=360, G_r=240, X_r=180

0.25

0,5

0,5

0,25

0.5

0.5

( Ghi chú: HS có thể trình bày theo cách khác nhưng kết quả đúng vẫn tính điểm tối đa)

Điểm

a/ - Những bào quan chứa đồng thời prôtêin và axit nuclêic: nhân, ti thể, lục lạp, ribôxôm.

- Những bào quan thực hiện chức năng chuyển hóa năng lượng cho tế bào: ti thể và lục lạp.

0,25

0,25

b/ Cấu trúc của tế bào nhân sơ khác tế bào nhân thực:

- + Tế bào lá đậu: hình A, C. Vì TBTV có lục lạp, vách tế bào.

+ Tế bào E. coli: hình B, E. Vì TB vi khuẩn có vách tế bào, có ribôxôm(không chứa các bào quan có màng bao bọc) => Tế bào chuột: hình D, F.

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

c/ Các đại phân tử như prôtêin, các ion có thể qua màng bằng cách: khuếch tán qua kênh prôtêin mang tính chọn lọc dưới hình thức thụ động hoặc chủ động. Khi các đại phân tử có kích thước lớn không qua màng được bằng khuếch tán đơn giản hay prôtêin trung gian vận chuyển thì tế bào sử dụng hình thức xuất, nhập bào để đưa chúng ra hoặc vào tế bào

0,5

Nội dung

Điểm

a/ Cấu trúc của ATP: gồm 3 thành phần : bazơ ni tơ ađênin, đường ribozơ và 3 nhóm phốt phát. Có 2 liên kết cao năng ở 2 nhóm phốt phát cuối.

+ Chức năng của ATP: cung cấp năng lượng cho tất cả các hoạt động sống cần năng lượng của tế bào như: vận động cơ, sinh tổng hợp, dẫn truyền xung thần kinh, hoạt tải.

0,25

0,25

b/- Có 2 phân tử ATP được tạo ra trong chu trình Crep. Vì: 2 axit piruvic (sản phẩm của đường phân) bị oxi hóa thành 2 Axetyl – côenzimA + 2 CO₂+ 2NADH; 2 Axetyl – côenzimA đi vào chu trình Crepà 2ATP, 4CO₂, 2FADH₂, 6NADH.

- Sản phẩm ổn định đầu tiên của chu trinh C₃ là hợp chất có 3 cacbon (AlPG )

Người ta gọi con đường C₃ là chu trình vì trong con đường này chất kết hợp với CO₂ đầu tiên là RiDP lại được tái tạo trong giai đoạn sau để con đương tiếp tục quay vòng.

-Khác nhau giữa hô hấp và quang hợp:

0,5

0.25

0.25

0,25

0,25

0,25

0,25

c/Nếu G và F dư thừaà ức chế phản ứng phía trướcàC dư thừaà ức chế A àBàAdư thừaàHà nồng độ H tăng cao trong tế bào => gây độc cho tế bào, gây nên các triệu chứng bệnh lí.

0,5

Nội dung

Điểm

a/ Đặc điểm các pha trong kỳ trung gian của quá trình phân bào:

+ Pha G1: là thời kì sinh trưởng chủ yếu của tế bào, tổng hợp prôtêin, các bào quan, chuẩn bị các tiền chất cho quá trình nhân đôi AND.

+ Pha S: diễn ra sự nhân đôi AND,NST, trung tử

+ Pha G2: tổng hợp tất cả những gì còn lại cần cho sự phân bào

0,125

0,125

0,125

b/- Cơ chế nào đảm bảo cho sự duy trì bộ NST của loài? Giải thích?

+ Ở loài sinh sản vô tính: quá trình nguyên phân.Giải thích:

-Kì trung gian: NST nhân đôi àNST kép àKì sau: mỗi NST kép phân li thành 2 NST đơn đi về 2 cực của tế bào àkết quả: 1tb mẹ(2n)à 2 tb con (2n) giống nhau và giống mẹ

+ Ở loài sinh sản hữu tính: kết hợp 3 quá trình: nguyên phân, giảm phân, thụ tinh.

Giải thích:

- GP: có 1lần nhân đôi NST(kì trung gian I) và 2 lần phân li NST(kì sau I, kì sau II)à tạo giao tử có bộ NST giảm ½ (n)

- Thụ tinh: giao tử đực (n) x giao tử cái (n) à hợp tử (2n) (khôi phục lại bộ NST đặc trung của loài)

- NP: làm tăng số lượng tb, số NST trong tb không đổià hợp tử phát triển thành cơ thể và lớn lên.

- Việc điều hòa chu kỳ tế bào có ý nghĩa:chu kì tế bào được điều khiển bằng một hệ thống điều hòa rất tinh vi nhằm đảm bảo sự sinh trưởng phát triển bình thường của cơ thể à nếu cơ chế điều hòa bị hư hỏng à cơ thể bị lâm bệnh. Ví dụ các tb ung thư đã thoát khỏi sự điều hòa phân bàoà phân chia liên tục tạo các khối uà người bệnh có thể chết.

0,125

0,125

0,125

0,125

0.125

0.125

0,5

c/- Tên của quá trình: Giảm phân II

- Kết quả quá trình trên tạo ra 4 tế bào con, mỗi tế bào con có 22 NST đơn.

0,125

0,125

Câu6

Đáp án

Điểm

a.

- Gọi x là số lần nguyên phân của mỗi tế bào ban đầu ( x: nguyên dương)

+ Theo đề: số thoi phân bào hình thành trong x lần nguyên phân của 10 tế bào ban đầu là: (2^x – 1) .10 = 630

(2^x – 1) = 63

2^x = 64

x = 6

Vậy, mỗi tế bào ban đầu nguyên phân 6 lần

- Số tế bào tham gia vào đợt nguyên phân cuối cùng (đợt 6) chính là số tế bào hình thành sau 5 lần nguyên phân: 2⁵.10 = 320 (tế bào)

- Số cromatit trong 320 tế bào đang ở kì giữa nguyên phân (đợt 6) là:

320 tb . 2n (NST kép). 2 (cromatit) = 49920

2n = 78

Vậy, bộ NST của loài là 2n = 78

0,25

0,25

0,25

b.

- Thời gian của 1 chu kì tế bào là: 360 : 6 = 60 phút

- Gọi thời gian của mỗi kì nguyên phân là t thì thời gian của kì trung gian là 8t. Thời gian của 1 chu kì tế bào là: 4t + 8t = 60 phút

t = 5 phút

Vậy, mỗi kì nguyên phân là 5 phút, kì trung gian là 8t = 40 phút

* 287 = 60.4 + 40 + 5 + 2. Ở phút thứ 287, các tế bào đã trải qua 4 chu kì tế bào (đã NP 4 lần) và đang ở kì giữa của lần NP thứ 5, lúc đó:

- Số lượng tế bào là: 2⁴.10 = 160

- Số NST là: 160. 2n (NST kép) = 160 . 78 = 12480 NST kép

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

Nội dung

Điểm

1. Đặc điểm chung: Kích thước hiển vi, đơn bào, nhân sơ hoặc nhân thực, hấp thụ nhiều, chuyển hóa nhanh, sinh trưởng nhanh, phân bố rộng, thích ứng cao với môi trường
2. Động vật nguyên sinh: hiếu khí bắt buộc

Vi khuẩn uốn ván: Kị khí bắt buộc

Nấm men rượu: Kị khí không bắt buộc

Vi khuẩn giang mai: Vi hiếu khí

3. – Ngâm muối, đường: tế bào co nguyên sinh-tế bào mất nước

• • Phơi khô: Bốc hơi nước, nước trong tế bào bị thoát ra ngoài-tế bào mất nước
  • Sự hư hỏng thực phẩm phần lớn do vi sinh vật gây nên. Trong điều kiện tế bào bị mất nước, VSV không có điều kiện để phát triểnà thực phẩm được bảo quản lâu

0.25

0.25

0,25

0.25

0.25

0.25

0.25

0.25

Nội dung

Điểm

1. - Kiểu dinh dưỡng: Hóa tự dưỡng

- Nguồn năng lượng: Chất vô cơ - Nguồn cacbon chủ yếu: CO₂

2. – Giai đoạn lên men rượu nhờ sự tham gia của nấm men.Nấm men là VSV kị khí không bắt buộc

• • Khi không có oxi, nấm men gây hiện tượng lên men rượu, chuyển hóa glucozo thành rượu etilic:

C₆ H₁₂ O₆ → C₂ H₅ OH + 2CO₂ +Q

• • Khi có đủ oxi, nấm men oxi hóa glucozo thành CO₂ và H₂O:

C₆ H₁₂ O₆ + 6O₂ → 6CO₂ + 6H₂O + Q

• • Vì vậy trong giai đoạn lên men rượu, nếu mở nắp bình ra, khí oxi tràn vào bình, glucozo bị oxi hóa hoàn toàn thành CO₂ và H₂Oà rượu nhạt

3.Gọi x là số lần phân chia của vi khuẩn trong 48 giờ (x nguyên dương)

Số tế bào tạo ra: 2^x = 64²⁴ = 2¹⁴⁴ à x = 144

Số lần phân chia trong 1 giờ: 144/48 = 3 (lần)

Thời gian thế hệ: 60 (phút) / 3 (lần) = 20 phút

0.25

0.25

0.25

0.25

0,25

0.25

0.25

0.25

Kiểu chuyển hóa dinh dưỡng

Chất nhận electron cuối cùng

1.

2.

3.

Nôi dung

Điểm

Câu 1: (1,25 điểm)

a. Vị trí loài người trong hệ thống phân loại sinh giới:

- Giới : Động vật ( Animalia)

- Ngành : Động vật có dây sống ( Chordata)

- Lớp : Động vật có vú ( Mammalia)

- Bộ : Linh trưởng (Primates)

- Họ : Người (Homonidae)

- Chi : Người ( Homo)

- Loài : Người ( Homo sapiens)

b. Cách đặt tên loài theo nguyên tắc dùng tên kép, tiếng La tinh

- Tên thứ nhất là tên chi ( viết hoa)

- Tên thứ hai là tên loài ( viết thường)

0,75đ

0,50đ

Câu 2: (1,25 điểm)

a. Nhân cấu tạo gồm 3 phần:

- Màng nhân: là một màng kép, trên màng có nhiều lỗ nhỏ để thực hiện sự trao đổi chất giữa nhân với tế bào.

- Nhân con: là nơi tổng hợp ribôxôm cho tế bào chất.

- Nhiễm sắc thể: là vật chất di truyền tồn tại dưới dạng sợi mảnh. Lúc sắp phân chia tế bào, những sợi này sẽ co xoắn lại và dày lên thành các nhiễm sắc thể với số lượng và hình thái đặc trưng cho loài. Thành phần của nhiễm sắc thể gồm có: prôtein và ADN.

b. - Tế bào gan là tế bào có nhiều nhân,tế bào hồng cầu là tế bào không nhân.

- Tế bào không nhân thì không có khả năng sinh trưởng.

- vì nhân chứa nhiều nhiễm sắc thể mang ADN có các gen điều khiển và điều hoà mọi hoạt động sống của tế bào.

0,50

0,25

0,25

0,25

Câu 3: ( 1,25đ)

a. Đúng. Thế nước của đất quá thấp --> cây mất nước chứ không hút được nước--> chết.

b. Sai. Ribôxôm 70S còn có ở ty thể, lục lạp của tế bào nhân thực.

c. Sai. Vì vi khuẩn không chui vào lizôxôm mà chỉ nhờ enzim tiêu hoá trong lizôxôm phân huỷ.

d. Sai. Tế bào vi khuẩn có thành tế bào sinh ra một áp suất trương nước( sức căng trương nước) giữ cho tế bào có hình dạng kích thước ổn định không bị phá vỡ.

e. Sai. Tinh bột là nguồn nguyên liệu dự trữ cho tế bào thực vật, Xenlulzơ là thành phần cấu trúc thành tế bào thực vật.

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

Câu 4: (1,25đ)

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

Câu 5: (1,25 điểm)

a. Từ sơ đồ tác động của enzime nhận thấy:

- Tính chuyên hóa cao của enzime.

- Sự chuyển hóa vật chất trong tế bào bao gồm các phản ứng sinh hóa diễn ra trong tế bào của cơ thể sống, cần có sự xúc tác của enzime giúp sự chuyển hóa diễn ra nhanh hơn.

- sản phẩm của phản ứng này lại trở thành cơ chất cho phản ứng tiếp theo và sản phẩm cuối cùng của phản ứng khi được tạo ra quá nhiều thì lại trở thành chất ức chế enzime xúc tác cho phản ứng đầu tiên.

- Khi một enzime nào đó trong tế bào không được tổng hợp hoặc bị bất hoạt thì không những sản phẩm không được tạo thành mà cơ chất của enzime đó tích lũy có thể gây độc cho tế bào.

b.

- Dùng dung dịch iôt loãng và giấy quì để phát hiện.

- Dùng iôt nhỏ vào tất cả các ống, chỉ có một ống không có màu xanh tím, đó chính là ống 2 (có tinh bột và nước bọt)

Hai ống còn lại 1 và 3 có màu xanh, nghĩa là tinh bột không được biến đổi, trong đó ống 1 chứa nước lã (không có enzim), ống 3 có nước bọt nhưng có axit là môi trường không thích hợp cho hoạt động của ezim trong nước bọt. Chỉ cần thử bằng giấy quì sẽ phân biệt được ống 3 và ống 1.

- Kết luận: Tinh bột chỉ bị biến đổi bởi enzim có trong nước bọt hoạt động trong môi trường thích hợp, ở nhiệt độ thích hợp.

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

Câu 6: (1,25 điểm)

a. Tên VSV tham gia sơ đồ chuyển hoá trên: Nitrosomonas, Nitrobacter.

b. Hình thức dinh dưỡng và hô hấp:

- Hoá tự dưỡng vì nhóm VSV này tổng hợp chất hữu cơ nhờ nguồn năng lượng thu được từ các quá trình oxihoa các chất,nguồn cacbon từ CO₂

- Hiếu khí bắt buộc vì nếu không có O₂ thì không thể oxihoa các chất và không có năng lượng cho hoạt động sống.

c. Phương trình phản ứng:

- Vi khuẩn nitric hoá ( Nitrosomonas)

2NH₃ + 3O₂ → 2HNO₂ + 2H₂O + Q

CO₂ + 4H + Q^′ (6%) → 1/6C₆H₁₂O₆ + H₂O

- Các vi khuẩn nitrat hóa ( Nitrobacter)

2HNO₂ + O₂ → 2HNO₃ + Q

CO₂ + 4H + Q^′ (7%) → 1/6C₆H₁₂O₆ + H₂O

0,25đ

0,50đ

0,50đ

Câu 7: (1,25 điểm)

a. Loại biến dị di truyền và kì xảy ra :

Đó là biến dị tổ hợp do hoán vị gen thông qua hiện tượng bắt chéo trao đổi đoạn của từng cặp NST tương đồng xảy ra ở kỳ đầu của giảm phân I; do phân li độc lập, tổ hợp tự do giữa các cặp NST tương đồng xảy ra ở kỳ sau của giảm phân I.

b. Cách nhận biết :

- Quan sát hình thái NST dưới kính hiển vi :

+ Nếu các NST trong tế bào con ở trạng thái đơn, tháo xoắn => 2 tế bào con đó sinh ra qua nguyên phân.

+ Nếu các NST trong tế bào ở trạng thái kép còn đóng xoắn => 2 tế bào con đó sinh ra sau giảm phân I.

- Phân biệt qua hàm lượng ADN trong tế bào con :

+ Nếu 2 tế bào con sinh ra có hàm lượng ADN trong nhân bằng nhau và bằng tế bào mẹ => tế bào đó thực hiện phân bào nguyên phân.

+ Nếu 2 tế bào con sinh ra có hàm lượng ADN trong nhân khác nhau (do tế bào con chứa NST X kép có hàm lượng ADN lớn hơn tế bào con có chứa NST Y kép) và và khác tế bào mẹ (chứa cặp NST XY) thì tế bào đó phân bào giảm phân.

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

Câu 8: (1,25 điểm)

a. Hoàn thành phương trình :

Vi khuẩn etilic

C₆H₁₂O₆ 2C₂H₅OH + 2CO₂ + Q

Vi khuẩn lactic

C₆H₁₂O₆ 2CH₃CHOHCOOH + Q

b.

- Hai nhóm vi khuẩn trên chuyển hóa dinh dưỡng theo kiểu lên men.

- Phân biệt các kiểu chuyển hóa dinh dưỡng:

0,25

0,25

0,25

0,50

Ý-điểm

Nội dung

2.(1.0đ)

- Hình A có lục lạp, hình C có vách tế bào, ti thể phải là tế bào lá đậu.

- Hình D có bộ máy gongi, hình F có nhân, lưới nội chất đều có nhân chẩn phải là tế bào chuột.

- Suy ra hình B và E là của vi khuẩn

3.(1.5đ)

a. - glucozo khuếch tán từ trong tế bào ra ngoài

- saccarozo không di chuyển qua màng vì nó là đường đôi.

- Fructozo đi vào trong tế bào.

- Nước thẩm thấu từ ngoài vào trong tế bào.

b. môi trường nhược trương vì bên trong tế bào là 0,07M còn bên ngoài là 0,04M.

c. tế bào sẽ căng lên hơn vì nước di chuyển vào trong tế bào.

Quang hợp

Hô hấp

Phương trình tổng quát

6CO2 + 6H2O + nlas => C6H12O6 + 6O2

C6H12O6 + 6O2 => 6CO2 + 6H2O + năng lượng (nhiệt + ATP)

Khái niệm

Là quá trình sử dụng năng lượng ánh sáng để tổng hợp các chất hữu cơ tè nguyên liệu vô cơ

Là quá trình chuyển đổi năng lượng trong nguyên lệu hữu cơ thành năng lượng ATP

Nguyên liệu

Chất vô cơ CO_2,H₂O,NLAS

Chất hữu cơC₆H₁₂O_6, O₂

Sản phẩm

C6H12O6, O2

CO2,H2O,năng lượng (ATP, nhiệt)

Năng lượng

Được tích lũy

Được giải phóng

Đối tượng

Xảy ra ở mọi sinh vật

Xảy ra ở thực vật, tảo, 1 số loại vi khuẩn

Bào quan

Ti thể

Lục lạp

Vai trò

- Tạo ra nguồn hữu cơ từ các chất vô cơ cho sinh giới.

- Chuyển hóa năng lượng ánh sáng thành hóa năng.

- Góp phần điều hòa khí hậu

- Giải phóng năng lượng cho mọi hoạt động sống của tế bào

- Trong quá trình hô hấp, có tạo ra một số sản phẩm trung gian làm nguyên liệu cho một số quá trình sống khác

Ý-điểm

Nội dung

3 (2.0đ)

a.(0.5đ) Xác định bộ NST 2n

- Gọi x là số NST trong bộ NST lưỡng bội của loài, k là số đợt nguyên phân của tế bào sinh dục sơ khai ( x, k nguyên dương, x chẵn)

- Theo đề bài:

+ (2k -1).x + x.2k = 240 (1)

+ x/ 2 = 2. 2k-1 (2)

+ Thay 2 vào 1 ta được: (x/2 -1 )x +x.x/2 = 240⇔ x2 – x - 240 = 0 ⇔ x =16 , k= 3

- Vậy bộ NST 2n =16

b. .(0.5đ) Số cromatic và số NST cùng trạng thái

- Kì giữa nguyên phân : 32 cromatic, 16 NST kép

- Kì giữa giảm phân I: 32 cromatic, 16 NST kép

- Kì giữa giảm phân II: 16 cromatic, 8 NST kép

- Kì giữa nguyên phân :0 cromatic, 8 NST đơn.

c. .(0.5đ) Số tế bào tham gia giảm phân: 23 = 8

- Số hợp tử : 128 / 16= 8

- Nếu tế bào sinh dục trong giảm phân là tế bào sinh dục cái → 8 giao tử cái đều tham gia tạo hợp tử HSTT = 8. 100/ 8 = 100%

- Nếu tế bào sinh dục trong giảm phân là tế báo sinh dục đực → tạo 8.4 = 32 giao tử chỉ có 8 giao tử tham gia tạo hợp tử → HSTT = 8 . 100/32 =25%

d. .(0.5đ) Số loại giao tử tối đa: 2n = 28= 256

Điều kiện : các NST có cấu trúc khác nhau

Câu

Nội dung

Điểm

1

(3đ)

1. Tế bào là cấp tổ chức cơ bản của thế giới sống vì:

- Mọi sinh vật đều được cấu tạo từ tế bào

- Mọi hoạt động sống đều diễn ra trong tế bào

2. Các cấp tổ chức cơ bản của thế giới sống là: cấp tế bào, cấp cơ thể, cấp quần thể, cấp quần xã, cấp hệ sinh thái

- Sai. Đáp án đúng là: Cánh đồng lúa -> Cây lúa -> tế bào lá -> lục lạp -> ADN

0.5đ

0.5đ

1đ

1đ

2

(3đ)

1. Nhân cấu tạo gồm 3 phần:

- Màng nhân: là một màng kép, trên màng có nhiều lỗ nhỏ để thực hiện sự trao đổi chất giữa nhân với tế bào.

- Nhân con: là nơi tổng hợp ribôxôm cho tế bào chất.

- Nhiễm sắc thể: là vật chất di truyền tồn tại dưới dạng sợi mảnh. Lúc sắp phân chia tế bào, những sợi này sẽ co xoắn lại và dày lên thành các nhiễm sắc thể với số lượng và hình thái đặc trưng cho loài. Thành phần của nhiễm sắc thể gồm có: prôtein và ADN.

2. - Tế bào gan là tế bào có nhiều nhân,tế bào hồng cầu là tế bào không nhân.

- Tế bào không nhân thì không có khả năng sinh trưởng.

- Vì nhân chứa nhiều nhiễm sắc thể mang ADN có các gen điều khiển và điều hoà mọi hoạt động sống của tế bào.

0,5đ

0,5đ

0,5đ

0, 5đ

0, 5đ

0, 5đ

3

(4đ)

1. Các phân tử, cấu trúc có thể tổng hợp được:

+ tinh bột: vì có các đơn phân là α glucozo

+ xenlulozo: vì có các đơn phân là β glucozo

+ triglixerit: vì có hai thành phần là glixerol và axit béo

+ saccarozo: vì có đơn phân là α glucozo

+ chuỗi polipeptit: vì có các đơn phân là axit amin

- Các phân tử, cấu trúc không tổng hợp được: photpholipit, ADN, ARN

Vì: thiếu nhóm photphat

2. Khi chúng ta hoạt động thể dục thể thao, các tế bào cơ không dùng mỡ mà lại sử dụng đường glucôzơ trong hô hấp hiếu khí (mặc dù ôxi hoá mỡ tạo ra nhiều năng lượng hơn). Vì:

- Tế bào cơ sử dụng glucôzơ mà không dùng mỡ trong hô hấp hiếu khí vì:

+ Năng lượng giải phóng từ mỡ chủ yếu là từ các axít béo. Axít béo có tỷ lệ ôxi / cacbon thấp hơn nhiều so với đường glucôzơ. Vì vậy khi hô hấp hiếu khí các axít béo, tế bào cơ tốn rất nhiều ôxi.

+ Khi hoạt động trao đổi chất mạnh thì lượng ôxi mang đến tế bào bị giới hạn bởi khả năng hoạt động của hệ tuần hoàn. Vì vậy, để tiết kiệm ôxi, tế bào dùng glucôzơ là nguyên liệu hô hấp.

3. Một gen ở vi khuẩn E. coli có 2298 liên kết hóa trị nối giữa các nucleotit và hiệu số giữa nuleotit loại Adenin và loại nucleotit khác không bổ sung là 6% tổng số nucleotit của gen.

a. Tính số lượng từng loại nucleotit của gen:

- Tổng số nucleotit của gen là: 2298+2=2300 (nucleotit)

- Số lượng từng loại nucleotit của gen:

A=T=28%.2300=644 (nucleotit)

G=X=22%.2300=506 (nucleotit)

b. Tính số liên kết hidro của gen:

644.2+506.3= 2806 (liên kết)

0,5

0.25

0.25

0,5

0,5

0,5

0,5

0,5

4

(4đ)

1. Khi uống nhiều rượu hoặc uống thuốc quá liều thì loại tế bào nào, bào quan nào trong cơ thể người phải tích cực làm việc để khử độc cho tế bào của cơ thể? Hãy cho biết cơ chế khử độc của bào quan đó?

- Loại tế bào: gan

- Hai loại bào quan thực hiện chức năng khử độc cho tế bào là lưới nội chất trơn và peroxixôm.

- Cơ chế khử độc:

+ Lưới nội chất trơn thường khử độc thuốc và chất độc bằng cách bổ sung nhóm hydroxyl (-OH) vào các phân tử thuốc và chất độc làm cho chúng dễ tan hơn và dễ bị đẩy ra khỏi cơ thể.

+ Peroxixôm khử độc rượu và các chất độc khác bằng cách truyền hidrô từ chất độc đến ôxi tạo ra H2O2, chất này lập tức được enzim catalaza xúc tác chuyển thành H2O.

2. - Những chất tan được vận chuyển từ tế bào chất tới nhân:

+ Protein histone. Đây là những protein được tổng hợp ở các ribosome tự do nằm rải rác trong tế bào chất, chúng được vận chuyển vào nhân để tham gia vào cấu trúc của NST cùng với ADN

+ Nucleotide. Các nucleotide được thu nhận bằng cách thực bào, ẩm bào hoặc được tổng hợp ở tế bào chất, chúng được vận chuyển vào nhân để tham gia vào quá trình tái bản ADN hoặc phiên mã.

- Những chất tan không được vận chuyển từ tế bào chất tới nhân:

+ tARN. Chúng được tổng hợp ở trong nhân và được vận chuyển ra tế bào chất để tham gia quá trình sinh tổng hợp protein.

+ Các tiểu phần enzyme tổng hợp ATP (ATP-synthase). ATP-synthase là loại protein màng được tổng hợp ở lưới nội chất hạt trong tế bào chất rồi được vận chuyển đến màng sinh chất mà không phải được vận chuyển tới nhân.

3. (1) - Sai

- Nếu chất ức chế gắn vào enzim bằng liên kết cộng hóa trị thì sự ức chế thường là không thuận nghịch.

(2) - Sai

- Các chất ức chế không cạnh tranh không cạnh tranh trực tiếp với cơ chất để liên kết với enzim ở vị trí hoạt động. Các chất ức chế không cạnh tranh làm biến đổi cấu hình của enzim để cơ chất không liên kết được với trung tâm hoạt tính của enzim

4. Tế bào có thể điều chỉnh quá trình chuyển hóa vật chất bằng cách:

- Tế bào điều chỉnh hoạt động trao đổi chất thông qua điều khiển hoạt tính của các enzim bằng các chất hoạt hóa hay ức chế.

- Tế bào điều chỉnh hoạt động trao đổi chất bằng ức chế ngược: Sản phẩm của con đường chuyển hóa quay lại tác động như 1 chất ức chế làm bất hoạt enzim xúc tác cho phản ứng ở đầu của con đường chuyển hóa.

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,5

0,5

5

(3đ)

1. Các câu sau đây đúng hay sai? Giải thích?

- Nếu tế bào vượt qua điểm R cuối pha S thì tế bào sẽ đi vào quá trình biệt hoá.

- Quá trình nguyên phân chỉ xảy ra ở tế bào lưỡng bội tạo ra tế bào con có bộ nhiễm sắc thể giống hệt bộ nhiễm sắc thể của tế bào mẹ.

- Sai. Vì thời điểm kiểm soát R diễn ra vào cuối pha G1, khi chuyển sang pha S tế bào không bị biệt hoá mà tiếp tục thực hiện quá trình nguyên phân.

- Sai. Quá trình nguyên phân có thể xảy ra ở tế bào lưỡng bội lẫn tế bào đơn bội. Ví dụ: tế bào sinh sản trong hạt phấn chứa (n) nhiễm sắc thể nguyên phân tạo 2 tinh tử.

2. Ở 1 loài ong mật, 2n=32. Trứng khi được thụ tinh sẽ nở thành ong chúa hoặc ong thợ tuỳ điều kiện về dinh dưỡng, còn trứng không được thụ tinh thì nở thành ong đực. Một ong chúa đẻ được một số trứng gồm trứng được thụ tinh và trứng không được thụ tinh, nhưng chỉ có 80% số trứng được thụ tinh là nở thành ong thợ, 60% số trứng không được thụ tinh là nở thành ong đực, các trường hợp còn lại đều không nở và bị tiêu biến. Các trứng nở thành ong thợ và ong đực nói trên chứa tổng số 155136 NST, biết rằng số ong đực con bằng 2% số ong thợ con.

- Tìm số ong thợ con và số ong đực con.

- Tổng số trứng được ong chúa đẻ ra trong lần nói trên là bao nhiêu?

- Nếu số tinh trùng trực tiếp thụ tinh với các trứng chiếm 1% so với tổng số tinh trùng hình thành thì tổng số NST trong các tinh trùng và tế bào trứng bị tiêu biến là bao nhiêu?

- Gọi x là số ong thợ, y là số ong đực (x, y ϵ N*)

Số ong đực con bằng 2% số ong thợ con:

y = 0,02x (1)

Số NST có trong các trứng nở thành ong thợ và ong đực:

32x + 16y =155136 (2)

Giải hệ phương trình (1) và (2) x = 4800; y = 96

- Tổng số trứng đẻ là (4800.100/80) + (96.100/60) = 6160 trứng

- Tổng số nhiễm sắc thể bị tiêu biến là:

Số trứng thụ tinh đẻ ra: 4800 x 100/80 = 6000 trứng

Số tinh trùng không thụ tinh: (6000 x 100) – 6000 = 59 4000 tinh trùng

Số trứng không thụ tinh đẻ ra: 96 x 100/60 = 160 trứng

Số trứng không thụ tinh không nở: 160 – 96 = 64 trứng

Số trứng thụ tinh không nở: 6000 – 4800 = 1200 trứng

Tổng số nhiễm sắc thể bị tiêu biến:

32.1200 + 16(64 + 594000) = 9 543 424 NST

0.5

0.5

0.5

0.5

0.5

0.5

6

(3đ)

1. Phân lập từ nước dưa chua thu được vi khuẩn Streptococcus faecalis. Nuôi vi khuẩn này trên môi trường cơ sở (MTCS) gồm các chất sau đây: 1,0 gam NH₄Cl; 1,0 gam K₂HPO₄; 0,2 gam MgSO₄; 0,1gam CaCl₂; 5,0gam glucozo; các nguyên tố vi lượng Mn, Mg, Cu, Co, Zn (mỗi loại 2.10^-5 gam) và thêm nước vừa đủ 1 lít. Thêm vào MTCS các hợp chất khác nhau trong các thí nghiệm từ 1 đến 3 dưới đây, sau đó đưa vào tủ ấm 37⁰C và giữ trong 24h, kết quả thu được như sau:

Thí nghiệm 1: MTCS + axit folic  không sinh trưởng.

Thí nghiệm 2: MTCS + pyridoxin  không sinh trưởng.

Thí nghiệm 3: MTCS + axit folic + pyridoxin  có sinh trưởng.

a. Dựa theo nguồn cung cấp năng lượng; nguồn cac bon; chất cho electron; các chất thêm vào MTCS thì vi khuẩn Streptococcus faecalis có kiểu dinh dưỡng nào?

b. Các chất thêm vào MTCS có vai trò như thế nào đối với vi khuẩn Streptococcus faecalis?

1. a. Vi khuẩn có kiểu dinh dưỡng:

• - Theo nguồn năng lượng: Là hóa dưỡng vì vi khuẩn dùng năng lượng được tạo ra từ chuyển hóa glucozo thành axit lactic.
• - Theo nguồn cacbon: là dị dưỡng vì glucozo là nguồn cacbon kiến tọa nên các chất của tế bào.
• - Theo nguồn cho electron: là dinh dưỡng hữu cơ vì glucozo là nguồn cho electron trong lên men lactic đồng hình.
• - Theo các chất thêm vào môi trường cơ sở: là vi khuẩn khuyết dưỡng, thiếu 1 trong 2 chất trên vi khuẩn không phát triển được.

b.

- Các chất folic, pyridoxin là các nhân tố sinh trưởng đối với vi khuẩn nêu trên. Thiếu 1 trong 2 chất này thì vi khuẩn không thể tự tổng hợp được và không sinh trưởng.

- Axit folic là một loại vitamin giúp hình thành tổng hợp purin và pirimidin. Piridoxin là vitamin B6 giúp chuyển amin của các axit amin.

2. Mỗi vi sinh vật thích hợp với một phạm vi pH nhất định cho sinh trưởng nhưng tại sao nhiều vi sinh vật vẫn có thể tồn tại khi pH môi trường thay đổi tương đối mạnh?

- Mặc dù pH của môi trường biến đổi nhưng pH nội bào hầu như không thay đổi vì H⁺ rất khó thấm qua màng photpholipid của màng sinh chất.

- VSV ưa pH trung tính vận chuyển K⁺ thay cho H⁺, VSV ưa kiềm vận chuyển Na⁺ thay cho H⁺, khiến cho pH nội bào gần như trung tính.

- Một số VSV tiết ra các chất làm thay đổi pH môi trường.

3. Dựa vào các yếu tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của vi sinh vật, hãy cho biết :

- Cá ở sông và cá ở biển khi bảo quản lạnh thì loại nào bảo quản được lâu hơn. Vì sao?

- Cơ sở khoa học của việc dùng vì sinh vật khuyết dưỡng để kiểm các chất trong thực phẩm ?

- Vì sao chất kháng sinh penicillin không tiêu diệt được Mycoplasma?

- Cá sông bảo quản lâu hơn. Vì vi sinh vật kí sinh trên cá biển là các vi sinh vật ưa lạnh, khi bảo quản lạnh chúng ít bị ức chế.

- Vi sinh vật khuyết dưỡng không tự tổng hợp được các nhân tố sinh trưởng. Nếu trong thực phẩm có nhân tố sinh trưởng thì vi sinh vật sẽ phát triển mạnh hơn.

- Vì Mycoplasma không có thành tế bào nên không chịu tác động của penicillin.

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

TRƯỜNG THPT HỒ NGHINH

ĐỀ ĐỀ NGHỊ

KỲ THI OLYMPIC 24.3 NĂM HỌC 2017 - 2018

ĐỀ THI MÔN: SINH HỌC 10

Thời gian làm bài : 180 phút

TRƯỜNG THPT HỒ NGHINH

ĐÁP ÁN ĐỀ NGHỊ

KỲ THI OLYMPIC 24.3 NĂM HỌC 2017 - 2018

ĐỀ THI MÔN: SINH HỌC 10

Thời gian làm bài : 180 phút

Câu 1

a

Lipit và cacbon hiđrat đều có thành phần hoá học là C, H, O. Để phân biệt 2 loại hợp chất trên người ta căn cứ vào những đặc điểm cơ bản nào ?

Trả lời:

Căn cứ :

- Tính chất : Cacbonhyđrat không kị nước có thể tan trong nước, Lipit kị nước không tan trong nước.

- Thành phần hoá học : Cacbonhyđrat có tỉ lệ H/O = 2/1, trong khi đó lipit có tỉ lệ oxi trong phân tử là rất nhỏ.

1,0

0,5

0,5

b

Biến tính của protein là gì ? Biến tính có vai trò gì đối với hoạt động sống của tế bào ?

Trả lời:

- Biến tính : Khi trong điều kiện pH, nhiệt độ (khoảng 50-700C) hoặc nồng độ muối hoặc các yếu tố khác của môi trường không thuận lợi sẽ phá huỷ cấu hình không gian 3 chiều đặc trưng dẫn đến protein mất hoạt tính sinh học.

- Vai trò:

+ Giúp tế bào kiểm soát sự hoạt động hay bất hoạt của nhiều enzim và các protein quan trọng trong quá trình TĐC và di truyền của mình.

+ Bảo vệ cơ thể như khi nhiễm khuẩn thì cơ thể thường sốt, đây là phản ứng làm tăng nhiệt độ gây biến tính Pr của VK do Pr VK chịu nhiệt kém hơn Pr của người, nhưng khi cơ thể sốt quá cao làm nhiệt độ cơ thể quá cao thì lại dẫn đến các protein trong máu có thể bị biến tính dễ dẫn đến tử vong.

1,0

0,5

0,25

0,25

Câu 2

a

Có ý kiến cho rằng cholesterol là loại lipit hoàn toàn có hại cho cơ thể người. Ý kiến đó có chính xác không? Vì sao? Tại sao ăn dầu cá hoặc dầu ôliu tốt cho tim mạch?

Trả lời:

- Sai.

- Vì cholesterol có một số vai trò nhất định:

+ Là thành phần xây dựng nên màng tế bào.

+ Tạo các hoocmon sinh dục (nguyên liệu để chuyển hóa thành các hoocmon sinh dục quan trọng như testosteron, oestrogen…).

+ Tạo muối mật → tiêu hoá mỡ.

- Ăn dầu cá hoặc dầu ôliu tốt cho tim mạch vì:

+ Trong dầu cá có chất béo không bão hòa đa, trong dầu oliu có chất béo không bão hòa đơn.

+ Hai loại chất béo này có tác dụng làm giảm lượng lipoprotein tỉ trọng thấp (LDL) xuống, tăng lượng lipoprotein tỉ trọng cao (HDL). HDL mang cholesterol về gan để phân giải. Điều này làm giảm lượng cholesterol trong máu và giảm nguy cơ bị bệnh tim mạch.

1,0

0,25

0,25

0,25

0,25

b

Tại sao một số động vật nhỏ (nhện, gọng vó…) có thể di chuyển trên mặt nước mà không bị chìm?

Trả lời:

Một số đông vật nhỏ có khả năng di chuyển trên mặt nước là do:

- Sự liên kết của các phân tử nước (bằng các liên kết hiđro) tạo sức căng bề mặt cho khối nước, lực này tuy yếu nhưng có khả năng đỡ được một số côn trùng nhỏ.

- Chân của nhện nước được bao bọc bởi các chất kị nước, đẩy nước giúp cho chân nhện không bị nước bao bọc và tụt xuống dưới mặt nước.

0,5

0,25

0,25

c

Tại sao các protein màng lyzosome không bị thủy phân bởi enzim thủy phân có trong lyzosome.

Trả lời:

- Để tránh tác động phân hủy của enzim hydroxylaza trong lyzosome, các protein trên màng lyzosome đều được glycosyl hóa.

- Glycosyl hóa đầu N với sự gắn oligosacharit tạo glycoprotein giúp tránh tác động của enzim.

0,5

0,25

0,25

Câu 3

a

“Nhờ có bào quan này mà tế bào được xoang hóa nhưng vẫn đảm bảo sự thông thương mật thiết giữa các khu vực”. Nhận định trên đang nói về bào quan nào của tế bào nhân thực? Hãy cho biết chức năng của bào quan đó?

Trả lời:

- Nhận định trên nói về lưới nội chất.

- Chức năng lưới nội chất: liên lạc giữa các phần khác nhau trong tế bào.

+ Lưới nội chất trơn: tổng hợp lipit, chuyển hóa đường, khử độc cho tế bào.

+ Lưới nội chất hạt: tổng hợp protein tiết ra ngoài tế bào, protein cấu tạo nên màng sinh chất…

1,0

0,25

0,25

0,25

0,25

b

Phân biệt cấu trúc tế bào nhân sơ với tế bào nhân thực.

Trả lời: (Mỗi ý đúng 0,25 điểm)

1,0

0,25

0,25

0,25

0,25

c

Trong sự di chuyển của các chất qua màng tế bào, phương thức khuếch tán qua kênh prôtêin có những ưu thế gì so với phương thức khuếch tán qua lớp phôtpholipit kép?

Trả lời:

- Khuếch tán qua kênh protein có tính đặc hiệu cao hơn so với khuếch tán qua lớp phôtpholipit. Mỗi kênh protein thông thường chỉ cho một hoặc một số chất tan giống nhau đi qua.

- Khuếch tán qua kênh protein cho phép các chất (phân tử) có kích thước lớn và/hoặc tích điện đi qua màng, trong khi đó phương thức khuếch tán thì không

- Khuếch tán qua kênh protein có thể dễ dàng được điều hòa tùy thuộc vào nhu cầu của tế bào. Tế bào có thể điều hòa hoạt động này qua việc đóng – mở các kênh, qua số lượng các kênh trên màng. Trong khi đó, khuếch tán qua lớp phôtpholipit kép hoàn toàn phụ thuộc vào sự chênh lệch (gradient) nồng độ giữa bên trong và bên ngoài màng

- Khuếch tán qua kênh prôtêin diễn ra nhanh hơn so với khuếch tán qua lớp phôtpholipit kép.

1,0

0,25

0,25

0,25

0,25

d

Khi một protein lạ xuất hiện trong máu của người, chúng thường bị các tế bào bạch cầu phát hiện và phân hủy. Hãy cho biết tế bào bạch cầu có thể phân hủy các protein này theo cơ chế nào? Tại sao chỉ có protein lạ bị bạch cầu phân hủy còn protein của cơ thể thì không?

Trả lời:

- Các protein bị phân hủy theo cơ chế thực bào: màng tế bào tiếp xúc với protein, lõm vào hình thành túi nhập bào sau đó túi nhập bào được dung hợp với lizoxom, các enzyme thủy phân trong lizoxom sẽ thủy phân tử protein lạ. 0,5đ

- Bạch cầu có thể phân biệt được đâu là protein lạ, đâu là protein của cơ thể nhờ các thụ thể trên màng tế bào. Chỉ những protein được liên kết được với thụ thể trên màng tế bào bạch cầu mới bị phân hủy. 0,5đ

1,0

0,5

0,5

Câu 4

a

Viết phương trình tổng quát của pha sáng và pha tối trong quá trình quang hợp của cây xanh ?

Trả lời:

* Phương trình tổng quát :

- Pha sáng:

12H₂O + 12NADP⁺ + 12ADP + 18P_i => 12NADPH + 18ATP + 6H₂O + 6O₂

- Pha tối:

6CO₂ + 12NADPH + 18ATP +12H₂O => C₆H₁₂O₆ + 12NADP⁺ + 18ADP + 18P_i

1,0

0,5

0,5

b

Giải thích tại sao tế bào cơ nếu co liên tục thì sẽ “mỏi” và không thể tiếp tục co được nữa?

Trả lời:

- Vì khi tế bào sử dụng hết oxy mà không được cung cấp kịp nên quá trình sinh hóa trong tế bào bị bắt buộc chuyển sang hô hấp kị khí tạo axit lactic và một lượng nhỏ ATP không đủ cho hoạt động co cơ.

- Chính axit lactic (sản phẩm của hô hấp kị khí) là nguyên nhân làm tế bào không tiếp tục co được nửa.

1,0

0,5

0,5

c

Tại sao khi cơ thể chúng ta hoạt động thể dục, thể thao thì các tế bào cơ lại sử dụng đường glucozơ trong hô hấp hiếu khí mà không dùng mỡ để hô hấp nhằm tạo ra nhiều ATP hơn?

Trả lời:

Khi chúng ta hoạt động thể dục, thể thao thì các tế bào cơ lại sử dụng đường glucozơ trong hô hấp hiếu khí mà không dùng mỡ để hô hấp vì:

- Năng lượng giải phóng từ mỡ chủ yếu từ các axit béo.

- Axit béo có tỉ lệ oxi/cacbon thấp hơn nhiều so với đường glucozơ.

- Vì vậy, khi hô hấp hiếu khí, các axit béo của tế bào cơ cần tiêu tốn rất nhiều oxi, mà khi hoạt động mạnh lượng oxi mang đến tế bào bị giới hạn bởi khả năng hoạt động của hệ tuần hoàn

- Do vậy mặc dù phân giải mỡ tạo nhiều năng lượng nhưng tế bào cơ lại không sử dụng mỡ trong trường hợp oxi không được cung cấp đầy đủ.

1,0

0,25

0,25

0,25

0,25

d

Tại sao tế bào không sử dụng luôn năng lượng của các phân tử glucôzơ mà phải đi vòng qua hoạt động sản xuất ATP của ti thể?

Trả lời:

Tế bào không sử dụng luôn năng lượng của các phân tử glucôzơ mà phải đi vòng qua hoạt động sản xuất ATP của ti thể vì:

- Năng lượng chứa trong phân tử glucôzơ quá lớn so với nhu cầu năng lượng của các phản ứng đơn lẻ trong tế bào.

- ATP chứa vừa đủ năng lượng cần thiết và thông qua quá trình tiến hóa các enzim đã thích nghi với việc dùng năng lương ATP cung cấp cho các hoạt động cần năng lượng của tế bào.

1.0

0,5

0,5

e.

Cho một lát khoai tây sống vào đĩa thứ nhất và một lát khoai tây chín vào đĩa thứ hai ở nhiệt độ phòng rồi nhỏ vào mỗi lát khoai tây một giọt H₂O₂ thì lượng khí thoát ra ở mỗi đĩa như thế nào? Giải thích?

Trả lời:

- Lượng khí thoát ra ở hai đĩa khác nhau: Lượng khí thoát ra ở đĩa thứ nhất nhiều, không có khí thoát ra ở đĩa thứ hai.

- Giải thích:

+ Ở đĩa thứ nhất, lát khoai tây sống, enzim có hoạt tính cao nên tốc độ phản ứng xảy ra nhanh, H₂O₂ bị enzim catalaza phân hủy thành H₂O và O₂ nên khí O₂ thoát ra nhiều → bọt khí trên bề mặt lát khoai tạo ra nhiều.

+ Ở đĩa thứ hai, lát khoai tây chín, enzim đã bị nhiệt độ cao phân hủy làm mất hoạt tính nên phản ứng không xảy ra, H₂O₂ không bị phân hủy → không có bọt khí.

1,0

0,5

0,25

0,25

Câu 5

1

Một nhóm tế bào sinh dục đực sơ khai chứa 360 nhiễm sắc thể đơn, đang phân bào tại vùng sinh sản. Mỗi tế bào đều nguyên phân một số lần bằng số nhiễm sắc thể đơn có chung một nguồn gốc trong một tế bào. Tất cả các tế bào con sinh ra đều trở thành tế bào sinh tinh, giảm phân tạo tinh trùng. Hiệu suất thụ tinh của tinh trùng là 12,5%. Các hợp tử tạo ra chứa tổng số 2880 nhiễm sắc thể đơn.

a. Xác định bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội của loài, tên loài.

b. Xác định số tế bào sinh dục đực sơ khai ban đầu và số tế bào sinh tinh.

Trả lời:

• Gọi
  • số tế bào sinh dục đực sơ khai ban đầu là a ( a € N).
  • Bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội của loài là 2n.( n € N).

 số NST đơn có chung một nguồn gốc trong 1 tế bào là n.

• Ta có:
  • Tổng số NST đơn có trong các tế bào sinh dục sơ khai ban đầu là:

a.2n = 360 (1).

• • Số tế bào sinh tinh là: a.2ⁿ.
  • Số tinh trùng được tạo ra là: 4.a.2ⁿ.
  • Số tinh trùng được thụ tinh là: 4.a.2ⁿ.12,5% = 0,5. a.2ⁿ = Số hợp tử được hình thành.
  • Tổng số NST đơn trong các hợp tử: 0,5. a.2ⁿ. 2n = 2880 (2).
  • Từ (1) và (2) suy ra: n = 4.

1. Bộ NST lưỡng bội của loài: 2n = 8. Ruồi giấm.
2. Số tế bào sinh dục đực sơ khai ban đầu: a.2n = 360  a = 45.

Số tế bào sinh tinh = 45. 2⁴ = 720.

4,0

0.25

0.5

0.25

0.25

0.25

0. 5

0.5

0.5

0.5

0.5

2.

Nêu các đặc điểm giống và khác nhau giữa nhiễm sắc thể ở kỳ giữa của nguyên phân với nhiễm sắc thể ở kỳ giữa của giảm phân II trong điều kiện nguyên phân và giảm phân xảy ra bình thường ?

Trả lời:

- Giống nhau : Mỗi NST đều gồm hai nhiễm sắc tử chị em và đều xếp thành một hàng trên mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào

- Khác nhau :

+ Nguyên phân : ++ NST có hai nhiễm sắc tử giống hệt nhau

++ Tại vị trí tâm động của NST ở kỳ giữa của nguyên phân thì protein thể động liên kết ở cả hai phía của tâm động, do vậy thoi phân bào liên kết với tâm động ở cả hai phía của NST thông qua protein thể động.

+ Giảm phân : NST ở giảm phân II thường chứa hai nhiễm sắc tử khác biệt nhau về mặt di truyền do trao đổi chéo xảy ra ở giảm phân I.

1,0

0,25

0,25

0,25

0,25

Câu 6

a.

Môi trường có ánh sáng và giàu CO₂, một nhóm vi khuẩn có thể phát triển trên môi trường với các thành phần được xác định như sau:

(NH₄)₂SO₄: 1,65g/l Na₂HPO₄: 1,3g/l MgSO₃.7H₂O: 1,5g/l

KH₂PO₄: 1g/l FeSO₄.7H₂O: 0,01g/l CaCl₂: 0,01g/l

Glucôzơ: 1,2g/l Nước chiết thịt bò

a. Môi trường trên là loại môi trường gì? Vì sao?

Trả lời:

Môi trường trên là môi trường bán tổng hợp

Vì: Gồm chất tự nhiên (nước chiết thịt bò) và các chất đã biết rõ thành phần và số lượng ((NH₄)₂SO₄: 1,65g/l; Na₂HPO₄: 1,3g/l; MgSO₃.7H₂O: 1,5g/l;

KH₂PO₄: 1g/l; FeSO₄.7H₂O: 0,01g/l; CaCl₂: 0,01g/l;

Glucôzơ: 1,2g/l)

2,0

0,25

0,25

b

Vi khuẩn phát triển trên môi trường này có kiểu dinh dưỡng gì? Nêu tên một số đối tượng vi khuẩn minh họa.

Trả lời:

Kiểu dinh dưỡng: Quang tự dưỡng

Ví dụ: Vi khuẩn lam, vi khuẩn lưu huỳnh

0,25

0,5

c

Nguồn cacbon, nguồn năng lượng và nguồn nitơ của vi khuẩn này là gì?

Trả lời:

Nguồn cacbon: CO₂ (0,25đ);

Nguồn năng lượng: Ánh sáng (0,25đ);

Nguồn nitơ: (NH₄)₂SO₄ (0,25đ)

0,75

Kiểu chuyển hóa dinh dưỡng

Chất nhận electron cuối cùng

1.

2.

3.

Nôi dung

Điểm

Câu 1: (2,5 điểm)

a. Vị trí loài người trong hệ thống phân loại sinh giới:

- Giới : Động vật ( Animalia)

- Ngành : Động vật có dây sống ( Chordata)

- Lớp : Động vật có vú ( Mammalia)

- Bộ : Linh trưởng (Primates)

- Họ : Người (Homonidae)

- Chi : Người ( Homo)

- Loài : Người ( Homo sapiens)

b. Cách đặt tên loài theo nguyên tắc dùng tên kép, tiếng La tinh

- Tên thứ nhất là tên chi ( viết hoa)

- Tên thứ hai là tên loài ( viết thường)

1,5

1

Câu 2: (2,5 điểm)

a. Nhân cấu tạo gồm 3 phần:

- Màng nhân: là một màng kép, trên màng có nhiều lỗ nhỏ để thực hiện sự trao đổi chất giữa nhân với tế bào.

- Nhân con: là nơi tổng hợp ribôxôm cho tế bào chất.

- Nhiễm sắc thể: là vật chất di truyền tồn tại dưới dạng sợi mảnh. Lúc sắp phân chia tế bào, những sợi này sẽ co xoắn lại và dày lên thành các nhiễm sắc thể với số lượng và hình thái đặc trưng cho loài. Thành phần của nhiễm sắc thể gồm có: prôtein và ADN.

b. - Tế bào gan là tế bào có nhiều nhân,tế bào hồng cầu là tế bào không nhân.

- Tế bào không nhân thì không có khả năng sinh trưởng.

- vì nhân chứa nhiều nhiễm sắc thể mang ADN có các gen điều khiển và điều hoà mọi hoạt động sống của tế bào.

1

0,5

0,5

0,5

Câu 3: ( 2,5đ)

a. Đúng. Thế nước của đất quá thấp --> cây mất nước chứ không hút được nước--> chết.

b. Sai. Ribôxôm 70S còn có ở ty thể, lục lạp của tế bào nhân thực.

c. Sai. Vì vi khuẩn không chui vào lizôxôm mà chỉ nhờ enzim tiêu hoá trong lizôxôm phân huỷ.

d. Sai. Tế bào vi khuẩn có thành tế bào sinh ra một áp suất trương nước( sức căng trương nước) giữ cho tế bào có hình dạng kích thước ổn định không bị phá vỡ.

e. Sai. Tinh bột là nguồn nguyên liệu dự trữ cho tế bào thực vật, Xenlulzơ là thành phần cấu trúc thành tế bào thực vật.

0,5

0,5

0,5

0,5

0,5

Câu 4: (2,5đ)

0,5

0,5

0,5

0,5

0,5

Câu 5: (2,5 điểm)

a. Từ sơ đồ tác động của enzime nhận thấy:

- Tính chuyên hóa cao của enzime.

- Sự chuyển hóa vật chất trong tế bào bao gồm các phản ứng sinh hóa diễn ra trong tế bào của cơ thể sống, cần có sự xúc tác của enzime giúp sự chuyển hóa diễn ra nhanh hơn.

- sản phẩm của phản ứng này lại trở thành cơ chất cho phản ứng tiếp theo và sản phẩm cuối cùng của phản ứng khi được tạo ra quá nhiều thì lại trở thành chất ức chế enzime xúc tác cho phản ứng đầu tiên.

- Khi một enzime nào đó trong tế bào không được tổng hợp hoặc bị bất hoạt thì không những sản phẩm không được tạo thành mà cơ chất của enzime đó tích lũy có thể gây độc cho tế bào.

b.

- Dùng dung dịch iôt loãng và giấy quì để phát hiện.

- Dùng iôt nhỏ vào tất cả các ống, chỉ có một ống không có màu xanh tím, đó chính là ống 2 (có tinh bột và nước bọt)

Hai ống còn lại 1 và 3 có màu xanh, nghĩa là tinh bột không được biến đổi, trong đó ống 1 chứa nước lã (không có enzim), ống 3 có nước bọt nhưng có axit là môi trường không thích hợp cho hoạt động của ezim trong nước bọt. Chỉ cần thử bằng giấy quì sẽ phân biệt được ống 3 và ống 1.

- Kết luận: Tinh bột chỉ bị biến đổi bởi enzim có trong nước bọt hoạt động trong môi trường thích hợp, ở nhiệt độ thích hợp.

0,5

0,5

0,5

0,5

0,5

Câu 6: (2,5 điểm)

a. Tên VSV tham gia sơ đồ chuyển hoá trên: Nitrosomonas, Nitrobacter.

b. Hình thức dinh dưỡng và hô hấp:

- Hoá tự dưỡng vì nhóm VSV này tổng hợp chất hữu cơ nhờ nguồn năng lượng thu được từ các quá trình oxihoa các chất,nguồn cacbon từ CO₂

- Hiếu khí bắt buộc vì nếu không có O₂ thì không thể oxihoa các chất và không có năng lượng cho hoạt động sống.

c. Phương trình phản ứng:

- Vi khuẩn nitric hoá ( Nitrosomonas)

2NH₃ + 3O₂ → 2HNO₂ + 2H₂O + Q

CO₂ + 4H + Q^′ (6%) → 1/6C₆H₁₂O₆ + H₂O

- Các vi khuẩn nitrat hóa ( Nitrobacter)

2HNO₂ + O₂ → 2HNO₃ + Q

CO₂ + 4H + Q^′ (7%) → 1/6C₆H₁₂O₆ + H₂O

0,5

1

1

Câu 7: (2,5 điểm)

a. Loại biến dị di truyền và kì xảy ra :

Đó là biến dị tổ hợp do hoán vị gen thông qua hiện tượng bắt chéo trao đổi đoạn của từng cặp NST tương đồng xảy ra ở kỳ đầu của giảm phân I; do phân li độc lập, tổ hợp tự do giữa các cặp NST tương đồng xảy ra ở kỳ sau của giảm phân I.

b. Cách nhận biết :

- Quan sát hình thái NST dưới kính hiển vi :

+ Nếu các NST trong tế bào con ở trạng thái đơn, tháo xoắn => 2 tế bào con đó sinh ra qua nguyên phân.

+ Nếu các NST trong tế bào ở trạng thái kép còn đóng xoắn => 2 tế bào con đó sinh ra sau giảm phân I.

- Phân biệt qua hàm lượng ADN trong tế bào con :

+ Nếu 2 tế bào con sinh ra có hàm lượng ADN trong nhân bằng nhau và bằng tế bào mẹ => tế bào đó thực hiện phân bào nguyên phân.

+ Nếu 2 tế bào con sinh ra có hàm lượng ADN trong nhân khác nhau (do tế bào con chứa NST X kép có hàm lượng ADN lớn hơn tế bào con có chứa NST Y kép) và và khác tế bào mẹ (chứa cặp NST XY) thì tế bào đó phân bào giảm phân.

0,5

0,5

0,5

0,5

0,5

Câu 8: (2,5 điểm)

a. Hoàn thành phương trình :

Vi khuẩn etilic

C₆H₁₂O₆ 2C₂H₅OH + 2CO₂ + Q

Vi khuẩn lactic

C₆H₁₂O₆ 2CH₃CHOHCOOH + Q

b.

- Hai nhóm vi khuẩn trên chuyển hóa dinh dưỡng theo kiểu lên men.

- Phân biệt các kiểu chuyển hóa dinh dưỡng:

0,5

0,5

0,5

1

SỞ GD & ĐT Tỉnh Quảng nam

ĐỀ THI OLYMPIC SINH HỌC LỚP 10

TRƯỜNG THPT Trần Cao Vân

(Thời gian làm bài 90 phút)

Năm học 2016-2017