Nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống
I. Kiến thức cơ bản
- Nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống xã hội là bàn về một sự việc, hiện tượng có ý nghĩa đối với xã hội, đáng khen, đáng chê hay có vấn đề đáng suy nghĩ.
- Yêu cầu về nội dung của bài văn nghị luận: làm sáng rõ được sự việc, hiện tượng có vấn đè, phân tích mặt đúng- sai, lợi- hại, chỉ ra nguyên nhân, bày tỏ thái độ, ý kiến của người viết
II. Bài tập vận dụng
Bài 1: Hãy nêu một số sự việc, hiện tượng được đưa vào văn nghị luận
Bài 2: Vấn nạn bạo lực học đường có phải là hiện tượng đáng được viết bài văn nghị luận không? Tại sao?
Gợi ý trả lời
Một số sự việc, hiện tượng được đưa vào văn nghị luận:
- Nạn bạo lực học đường
- Bệnh thành tích trong giáo dục
- Vấn đề ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu đang diễn ra mạnh mẽ
- Nạn thực phẩm bẩn
Bài 2: Bạo lực học đường là một trong những vấn đề đáng được đưa vào văn nghị luận
- Khái niệm bạo lực học đường
+ Là hành vi thô bạo bằng lời nói, hành động tới những người trong môi trường nhà trường
- Các hình thức, hiện trạng của nạn bạo lực học đường:
+ Lăng mạ, xúc phạm, chửi bậy đối với người khác
+ Làm tổn thương đến tinh thần bạn bè
+ Học sinh có thái độ không đúng với thầy cô
+ Thầy cô xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm, thể chất của học sinh
- Nguyên nhân của nạn bạo lực học đường
+ Do chưa có sự quan tâm đúng đắn từ nhà trường, gia đình
+ Chưa có hình phạt thích đáng cho những người gây ra bạo lực
+ Do thiếu hiểu biết, kĩ năng sống
- Hậu quả của nạn bạo lực học đường
Với người bị bạo lực: bị ảnh hưởng về tinh thần, thể chất, làm cho gia đình họ bị đau thương, làm cho xã hội bất ổn
- Với người gây ra bạo lực:
+ Bị mọi người lên án, bài trừ
- Cách khắc phục:
+ Nâng cao khả năng nhận thức của mỗi người
+ Cần có sự chăm lo quan tâm tới con cái
+ Bản thân mỗi người phải ý thức được hậu quả của nạn bạo lực học đường
Phần trắc nghiệm
Câu 1: Nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống là gì?
A. Là bàn về một sự việc, hiện tượng có ý nghĩa đối với xã hội, đáng khen, đáng chê hay có vấn đề đáng suy nghĩ
B. Là bàn về một vấn đề về tư tưởng đạo lý trong đời sống xã hội
C. Cả A và B đều đúng
D. Cả A và B đều sai
Hướng dẫn giải:
Chọn đáp án: A
Câu 2: Yêu cầu về mặt nội dung khi viết văn nghị luận về một hiện tượng đời sống?
A. Bài viết phải nêu rõ được sự việc, hiện tượng có vấn đề
B. Phân tích được mặt đúng, sai, mặt lợi, hại của nó
C. Chỉ ra nguyên nhân và bày tỏ thái độ, ý kiến nhận định của người viết
D. Cả 3 đáp án trên
Hướng dẫn giải:
Chọn đáp án: D
Câu 3: Nối cột A với cột B sao cho phù hợp
A | B |
1. Mở bài | a. Đối chiếu, so sánh để làm nổi bật vấn đề |
2. Thân bài | b. Giới thiệu sự việc, hiện tượng có vấn đề |
3. Kết bài | c. Khẳng định, phủ định, nêu bài học |
d. Phân tích các mặt, đánh giá, nhận định |
Hướng dẫn giải:
Chọn đáp án: 1- b; 2- d, a; 3- c
Câu 4: Trong các đề bài sau, đề nào không thuộc về đề nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống?
A. Suy nghĩ về tấm gương của một học sinh vượt khó
B. Suy nghĩ của em về con người không chịu thua số phận
C. Suy nghĩ của em về tác phẩm Làng của Kim Lân
D. Suy nghĩ của em về những con người sống vì cộng đồng
Hướng dẫn giải:
Chọn đáp án: C
Giải thích: Đây là đề nghị luận về tác phẩm văn học
Câu 5: Đề bài Trò chơi điện tử là món tiêu khiển hấp dẫn. Nhiều bạn vì mải chơi mà sao nhãng học tập và còn phạm những sai lầm khác. Hãy nêu ý kiến của em về hiện tượng đó, có phải là đề nghị luận về một hiện tượng đời sống không?