Quá trình tạo lập văn bản

I. Kiến thức cơ bản

Quá trình tạo lập văn bản gồm các bước:

- Định hướng chính xác: văn bản viết cho ai, viết để làm gì, viết về cái gì, viết như thế nào

- Tìm ý và sắp xếp ý để có một bố cục rành mạch, hợp lí, thể hiện đúng định hướng trên

- Diễn đạt các ý ghi trong bố cục thành những câu, đoạn văn chính xác, trong sáng, có mạch lạc và liên kết chặt chẽ với nhau

- Kiểm tra lại văn bản xem đã đảm bảo các yêu cầu ở trên chưa

II. Bài tập vận dụng

Bài 1: Nếu em thay mặt nhân vật En-ri-cô viết thư xin lỗi mẹ vì hành động đã trót gây ra những lời nói thiếu lễ độ với mẹ. Để viết bức thư đó, em phải thực hiện những việc gì

Gợi ý làm bài:

Vào vai nhân vật Enrico viết thư xin lỗi mẹ, em cần:

- Xác định rõ: đối tượng nhận: người mẹ

+ Viết thư với mục đích mong mẹ tha thứ cho lỗi lầm của mình

- Nội dung: Nói về lỗi lầm của bản thân khi đã vô lễ với mẹ. Xin mẹ tha lỗi

- Viết theo hình thức của một bức thư: ngày tháng năm, lời chào, nội dung thư, lời tái bút, chữ kí

- Sắp xếp trình tự của bức thư, câu văn, đoạn văn cho hợp lý.

Bài 2: Hãy chuẩn bị viết bài văn theo các bước: tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn bài, viết một số đoạn văn cho đề bài: Giới thiệu về lễ hội mùa xuân em thích nhất.

Gợi ý làm bài:

Đề bài: Viết về lễ hội mùa xuân em thích nhất

Tìm ý: Xác định giới thiệu về một lễ hội mùa xuân

- Hội Lim: diễn ra vào 13 tháng giêng hàng năm ở thị trấn Lim, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh

- Đây là lễ hội sinh hoạt văn hóa- nghệ thuật có từ lâu đời

Lịch sử của lễ hội này:

Hội Lim là hội chùa làng Lim và đôi bờ sông Tiêu Tương, trở thành hội hàng tổng (hội vùng) từ thế kỉ 18

- Phần lễ

+ 8h 13/1 Âm lịch, hội Lim bắt đầu bởi lễ rước, những người tham gia trong trang phục áo truyền thống sặc sỡ sắc màu

+ Tất cả quan viên, hương lão, nam đinh của làng xã tề tựu tại lăng Hồng Vân để lễ hậu thần

+ Các liền anh, liền chị hát quan họ nam và nữ của tổng Nội Duệ đứng thành hàng trước cửa lăng, hát những giọng lề lối ca ngợi công lao của thần

- Phần hội diễn ra với những trò chơi dân gian như đấu vật, đấu võ, đấu cờ, đu tiên, thi dệt cửi, nấu cơm…

+ Hội thi hát diễn ra tới gần trưa theo nghi thức hát du thuyền

+ Ngoài ra còn có nhiều trò chơi như đánh cờ người, tổ tôm, thi nấu cơm, thi hát

- Cảm xúc khi tham gia vào lễ hội.

Viết đoạn văn mẫu:

Những tháng đầu năm mới thường là dịp diễn ra nhiều lễ hội cầu cho một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, cũng là dịp để nhớ về công lao của tổ tiên, những người có công với làng xã. Hội Lim là lễ hội văn hóa – nghệ thuật có từ lâu đời của người dân làng xã cổ quanh núi Lim và đôi bờ sông Tiêu Tương. Với những nét đẹp vốn có trong văn hóa tín ngưỡng, tâm linh, hội Lim được nhiều người biết đến kéo về đây trẩy hội.

Phần trắc nghiệm

Câu 1. Qúa trình tạo lập văn bản được tiến hành như thế nào?

A. Định hướng chính xác, đối tượng, mục tiêu, nội dung, cách viết

B. Tìm ý, sắp xếp ý để có bố cục rành mạch, hợp lí, thể hiện đúng định hướng trên

C. Diễn đạt các ý đã ghi trong bố cục thành những câu, đoạn văn chính xác, trong sáng, mạch lạc và liên kết với nhau

D. Cả 3 đáp án trên

Hướng dẫn giải:

Đáp án D

Câu 2. Có thể lược bớt bước định hướng văn bản: văn bản viết nói cho ai, về điều gì, để làm gì, và như thế nào được không?

A. Có B. Không

Hướng dẫn giải:

Đáp án B

→ Bước định hướng văn bản vô cùng quan trọng, vì thế không thể lược bớt bước này.

Câu 3. Nếu thay mặt En-ri-cô viết về một bức thư cho bố nói lên nỗi ân hận, bởi đã trót những lời nói thiếu lễ độ với mẹ, bước định hướng chính xác đề này?

A. Vào vai En-ri-cô, viết thư cho bố, để xin lỗi mẹ vì đã thiếu lễ độ, viết theo hình thức một bức thư

B. Vào vai En-ri-cô viết thư cho bố, nói lên nỗi ân hận vì trót nói lời thiếu lễ độ với mẹ, viết theo hình thức bức thư

C. Cả A và B đều đúng

D. Cả A và B đều sai

Hướng dẫn giải:

Đáp án B