Nhiễm sắc thể
Lý thuyết về Nhiễm sắc thể
1. Khái niệm:
Nhiễm sắc thể (NST) hay thể nhiễm sắc, thể nhiễm màu, là vật chất di truyền ở cấp độ tế bào, nằm trong nhân tế bào, có khả năng bắt màu bằng dung dịch bazơ kiềm tính, có số lượng, hình dạng, kích thước và cách sắp xếp các crômatit đặc trưng.
2. Phân loại:
+ NST thường.
+ NST giới tính.
3. Đặc trưng của bộ NST
Tùy theo mức độ duỗi và đóng xoắn mà chiều dài của NST khác nhau ở các kì của quá trình phân chia tế bào.
Tại kì giữa, NST co ngắn cực đại và có chiều dài từ 0,5 đến 50 μm, đường kính từ 0,2 đến 2 μm (1 μm = 10-3 mm), đồng thời có hình dạng đặc trưng như hình hạt, hình que hoặc chữ V
4. Cấu trúc của nhiễm sắc thể
- Cấu trúc của NST : NST nhìn thấy rõ nhất ở kì giữa, ở kì này, NST gồm 2 crômatit ( nhiễm sắc tử chị em) gắn với nhau ở tâm động.Mỗi crômatit gồm 1 phân tử ADN và prôtêin loại histôn.
5. Vai trò của NST đối với sự di truyền tính trạng:
+ Nhiễm sắc thể là cấu trúc mang gen có bản chất là ADN, trên đó mỗi gen ở một vị trí xác định.
+ Nhiễm sắc thể có đặc tính tự nhân đôi$ \to $ các tính trạng di truyền được sao chép qua các thế hệ tế bào và cơ thể.
Bài tập tự luyện có đáp án
Câu 1: Nhận định nào sau đây không đúng khi nói về tâm động NST?
- A
- B
- C
- D
Tâm động có bản chất là ADN, là nơi gắn của 2 cromatit chị em và thoi phân bào, chia mỗi cromatit thành 2 cánh.
Câu 2: Nhận xét nào sau đây đúng khi nói về gen trên NST thường?
- A
- B
- C
- D
Trong mỗi tế bào, mỗi gen tồn tại 2 alen trên một cặp NST tương đồng, cặp alen này có thể giống nhau (đồng hợp) hoặc khác nhau (dị hợp).
Câu 3: Đường kính của NST ở trạng thái co ngắn vào khoảng?
- A
- B
- C
- D
Tại kì giữa, đường kính của NST từ 0,2 đến 2 $ \mu m $
Câu 4: Bộ NST có ở một loài không thể là trường hợp nào sau đây (trường hợp không xảy ra đột biến)?
- A
- B
- C
- D
Bộ NST tồn tại thành từng cặp lưỡng bội, do đó không thể là một số lẻ.
Câu 5: Bộ NST đơn bội chỉ chứa
- A
- B
- C
- D
Một NST của mỗi cặp tương đồng được gọi là bộ NST đơn bội, kí hiệu là n NST. Các em xem lại kiến thức SGK.
Câu 6: Ở trạng thái co ngắn cực đại, chiều dài của NST thường là bao nhiêu?
- A
- B
- C
- D
Chiều dài của NST từ 0,5 đến 50 $ \mu m $
Đây là kiến thức cơ bản trong SGK Sinh học lớp 9.
Câu 7: Nhận xét nào sau đây đúng khi nói về cặp NST giới tính?
- A
- B
- C
- D
NST giới tính có ở các loài đơn tính, quy định tính trạng giới tính và tính trạng thường, có thể không tồn tại thành cặp tương đồng, sự phân li về giao tử giống như NST thường.
Câu 8: Nhận định nào sau đây sai về bộ NST đơn bội?
- A
- B
- C
- D
Bộ NST đơn bội n có số lượng NST bằng một nửa so với bộ NST lưỡng bội 2n, có thể n là số chẵn hoặc số lẻ, chứa NST giới tính ở các loài đơn tính. Các loài khác nhau có bộ NST 2n khác nhau nên bộ NST n khác nhau.
Câu 9: Trong quá trình nguyên phân, có thể quan sát rõ nhất hình thái NST ở vào kì nào dưới đây?
- A
- B
- C
- D
Tại kì giữa, NST co xoắn cực đại.
Câu 10: Có bao nhiêu thành phần sau đây cùng tồn tại trên 1 NST? I. ADN.
II. Protein histon.
III. Tâm động.
I. ADN.
II. Protein histon.
III. Tâm động.
- A
- B
- C
- D
NST cấu tạo từ ADN và protein histon, ADN mang gen, tâm động là một vùng trình tự trên NST.
Câu 11: Số lượng NST trong tế bào lưỡng bội các loài (2n) thường là
- A
- B
- C
- D
số chẵn.
Số lượng NST trong tế bào lưỡng bội của các loài phải là số chẵn. (bởi nó mang bộ NST lưỡng bội 2n).
Câu 12: Nhiễm sắc thể thường ở các cặp tương đồng khác nhau có đặc điểm nào sau đây chắc chắn giống nhau?
- A
- B
- C
- D
NST ở các cặp tương đồng khác nhau tuy có thể khác nhau về hình thái, số lượng và sự phân bố các gen nhưng đều cấu tạo từ ADN.
Câu 13: Trong tế bào của các loài sinh vật ở kỳ giữa , NST có thể có những dạng nào sau đây?
- A
- B
- C
- D
Ở kỳ giữa, NST tồn tại ở các dạng: Hình hạt, hình que, hình chữ V.
Câu 14: Đặc điểm của NST trong các tế bào sinh dưỡng là gì? (nếu không bị đột biến).
- A
- B
- C
- D
Trong tế bào sinh dưỡng, NST luôn tồn tại từng cặp tương đồng: giống nhau về hình thái và kích thước.
Câu 15: Trong cặp NST tương đồng của tế bào sinh dưỡng gồm
- A
- B
- C
- D
Một NST có nguồn gốc từ bố và 1 NST có nguồn gốc từ mẹ.
Câu 16: Mỗi crômatit bao gồm chủ yếu
- A
- B
- C
- D
một phân tử ADN và prôtêin loại histôn.
Mỗi NST gồm hai nhiễm sắc tử chị em (cromatit) gắn ở tâm động. Mỗi crômatit bao gồm chủ yếu một phân tử ADN và protein loại Histôn. Đây là kiến thức cơ bản trong SGK Sinh học lớp 9
Câu 17: Bộ NST ở người bình thường (2n) là bao nhiêu?
- A
- B
- C
- D
46 chiếc.
Bảng . Số lượng NST của một số loài
Câu 18: Đâu là khái niệm đúng khi nói về cặp NST tương đồng?
- A
- B
- C
- D
Trong tế bào sinh dưỡng, NST luôn tồn tại từng cặp tương đồng: giống nhau về hình thái và kích thước, một NST có nguồn gốc từ bố, một NST có nguồn gốc từ mẹ.
Câu 19: Nhiễm sắc thể thường trong một cặp tương đồng có đặc điểm nào sau đây có thể khác nhau (trong trường hợp không xảy ra đột biến )?
- A
- B
- C
- D
Nhiễm sắc thể trong cặp tương đồng giống nhau về hình thái, chiều dài và khối lượng, sự phân bố các gen, tuy nhiên có thể khác nhau về alen của mỗi gen.
Câu 20: Thành phần hóa học của NST gồm phân tử nào sau đây?
- A
- B
- C
- D
Prôtêin và phân tử ADN.
Mỗi NST gồm hai nhiễm sắc tử chị em (cromatit) gắn ở tâm động. Mỗi crômatit bao gồm chủ yếu một phân tử ADN và protein loại Histôn. Đây là kiến thức cơ bản trong SGK Sinh học lớp 9.
Câu 21: Nhiễm sắc thể là cấu trúc có ở
- A
- B
- C
- D
trong nhân tế bào.
