Phân tích đa thức thành nhân tử (hay thừa số) là biến đổi đa thức đó thành một tích của những đa thức.
Việc phân tích đa thức thành nhân tử giúp chúng ta rút gọn được biểu thức, tính nhanh, giải phương trình.
– Khi tất cả các số hạng của đa thức có một thừa số chung, ta đặt thừa số chung đó ra ngoài dấu ngoặc () để làm nhân tử chung.
– Các số hạng bên trong dấu () có được bằng cách lấy số hạng của đa thức chia cho nhân tử chung.
Chú ý: Nhiều khi để làm xuất hiện nhân tử chung ta cần đổi dấu các hạng tử.
\[\begin{array}{l}
a){x^2} - 2x = x\left( {x - 2} \right)\\
b)5{x^2}\left( {2x - y} \right) - 10y\left( {y - 2x} \right)\\
= 5{x^2}\left( {2x - y} \right) + 10y\left( {2x - y} \right)\\
= 5\left( {2x - y} \right)\left( {{x^2} + 2y} \right)
\end{array}\]
Ta có
$ \begin{array}{l} {{x}^{2}}+2xy-5x-10y \\ =x\left( x+2y \right)-5\left( x+2y \right) \\ =\left( x-5 \right)\left( x+2y \right) \end{array} $
Ta có
$ \begin{array}{l} {{x}^{3}}+3{{x}^{2}}-5x\left( x+3 \right) \\ ={{x}^{2}}\left( x+3 \right)-5x\left( x+3 \right) \\ =\left( {{x}^{2}}-5x \right)\left( x+3 \right) \\ =x\left( x-5 \right)\left( x+3 \right) \end{array} $
$ \begin{array}{l} 5xy+5x-2y-2 \\ =5x\left( y+1 \right)-2\left( y+1 \right) \\ =\left( y+1 \right)\left( 5x-2 \right) \end{array} $
Ta có $ {{y}^{5}}-{{y}^{4}}={{y}^{4}}.y-{{y}^{4}}.1={{y}^{4}}(y-1) $ .
Ta có $ {{x}^{3}}+12x=x.{{x}^{2}}+x.12=x({{x}^{2}}+12) $ .
Ta có $ A={{2019}^{n+1}}-{{2019}^{n}}={{2019}^{n}}.2019-{{2019}^{n}}={{2019}^{n}}(2019-1)={{2019}^{n}}.2018 $
Vì $ 2018\vdots 2018\Rightarrow A:2018 $ với mọi $ n\in N $ .
$ 28{{a}^{2}}{{b}^{2}}-21a{{b}^{2}}+14{{a}^{2}}b=7ab\left( 4ab-3b+2a \right) $
Ta có
$ \begin{array}{l} 7{{x}^{3}}+28x{{y}^{2}}+28{{x}^{2}}y \\ =7x\left( {{x}^{2}}+4{{y}^{2}}+4xy \right) \\ =7x{{\left( x+2y \right)}^{2}} \end{array} $
Ta có
$ {{x}^{2}}(x-y)-(x-y) =(x^2-1)(x-y)=(x-1)(x+1)(x-y)$
Ta có $ 5{{x}^{2}}(5-2x)+4x-10=5{{x}^{2}}(5-2x)-2(-2x+5)=5{{x}^{2}}(5-2x)-2(5-2x) $
Nhân tử chung là $ 5-2x $ .
Ta có $ 7{{x}^{2}}{{y}^{2}}-21x{{y}^{2}}z+7xyz+14xy=7xy.xy-7xy.3xyz+7xy.z+7xy.2=7xy(xy-3yz+z+2) $ .
Ta có
$ \begin{array}{l} 6x+3{{x}^{2}}=0 \\ \Leftrightarrow 3x\left( 2+x \right)=0 \\ \Leftrightarrow \left[ \begin{array}{l} x=0 \\ x=-2 \end{array} \right. \end{array} $
Vậy tổng các giá trị của x thỏa mãn là $ 0+\left( -2 \right)=-2 $
Ta có $ B=a{{(a-b)}^{3}}+2b{{(b-a)}^{3}}=a{{(a-b)}^{3}}-2b{{(a-b)}^{3}}=(a-2b){{(a-b)}^{3}} $
Mà $ a-2b=0 $ nên $ B=0.{{(a-b)}^{3}}=0 $ .
Vậy $ B=0 $ .
Ta có $ 3{{x}^{m}}y-9{{x}^{n}}{{y}^{2}}+15{{x}^{n+1}}=3{{x}^{n}}\left( {{x}^{m-n}}y-3{{y}^{2}}+5x \right) $.
Ta có $ 3x(x-2)-x+2=0\Leftrightarrow 3x(x-2)-(x-2)=0\Leftrightarrow (x-2)(3x-1)=0 $
$ \Leftrightarrow \left[ \begin{matrix} x-2=0 \\ 3x-1=0 \\ \end{matrix} \right.\Leftrightarrow \left[ \begin{matrix} x=2 \\ 3x=1 \\ \end{matrix} \right.\Leftrightarrow \left[ \begin{matrix} x=2 \\ x=\dfrac{1}{3} \\ \end{matrix} \right. $
Vậy $ x=2;x=\dfrac{1}{3} $ .
Ta có $ 3x(x-3y)+9y(3y-x)=3x(x-3y)-9y(x-3y)=(x-3y)(3x-9y) $
$ =(x-3y).3(x-3y)=3{{(x-3y)}^{2}} $ .
Ta có $ x(5-10x)-3(10x-5)=0\Leftrightarrow x(5-10x)+3(5-10x)=0\Leftrightarrow (x+3)(5-10x) $
$ \Leftrightarrow \left[ \begin{matrix} x+3=0 \\ 5-10x=0 \\ \end{matrix} \right.\Leftrightarrow \left[ \begin{matrix} x=-3 \\ 10x=5 \\ \end{matrix} \right.\Leftrightarrow \left[ \begin{matrix} x=-3 \\ x=\dfrac{1}{2} \\ \end{matrix} \right. $ .
Nên $ x=-3,x=\dfrac{1}{2}\Rightarrow {{x}_{1}}+{{x}_{2}}=-3+\dfrac{1}{2}=\dfrac{-5}{2} $ .
Ta có $ (a-b)(a+2b)-(b-a)(2a-b)-(a-b)(a+3b) $
$ =(a-b)(a+2b)+(a-b)(2a-b)-(a-b)(a+3b) $
$ =(a-b).(a+2b+2a-b-(a+3b))=(a-b)(3a+b-a-3b)=(a-b)(2a-2b) $ .
Vậy khi đặt nhân tử chung $ (a-b) $ ra ngoài ta được biểu thức còn lại là $ 2a-2b $ .
Ta có $ 5(2x-5)=x(2x-5)\Leftrightarrow 5(2x-5)-x(2x-5)=0\Leftrightarrow (2x-5)(5-x)=0 $
$ \Leftrightarrow \left[ \begin{matrix} 2x-5=0 \\ 5-x=0 \\ \end{matrix} \right.\Leftrightarrow \left[ \begin{matrix} 2x=5 \\ 5=x \\ \end{matrix} \right.\Leftrightarrow \left[ \begin{matrix} x=\dfrac{5}{2} \\ x=5 \\ \end{matrix} \right. $ .
Vậy $ x=5;x=\dfrac{5}{2} $ .
Khi đó có 2 giá trị x thỏa mãn.
Ta có $ 3{{a}^{2}}(x+1)-4bx-4b=3{{a}^{2}}(x+1)-(4bx+4b)=3{{a}^{2}}(x+1)-4b(x+1)=(x+1)(3{{a}^{2}}-4b) $
Vậy ta điền vào dấu … biểu thức là $ 3{{a}^{2}}-4b $ .
Ta có
$ \begin{array}{l} 2x\left( 3y-7z \right)+6y\left( 7z-3y \right) \\ =2x\left( 3y-7z \right)-6y\left( 3y-7z \right) \\ =\left( 2x-6y \right)\left( 3y-7z \right) \\ =2\left( x-3y \right)\left( 3y-7z \right) \end{array} $
Ta có $ 4{{x}^{4}}-100{{x}^{2}}=0\Leftrightarrow 4{{x}^{2}}.{{x}^{2}}-100{{x}^{2}}=0\Leftrightarrow 4{{x}^{2}}({{x}^{2}}-25)=0\Leftrightarrow \left[ \begin{matrix} 4{{x}^{2}}=0 \\ {{x}^{2}}-25=0 \\ \end{matrix} \right. $
$ \Leftrightarrow \left[ \begin{matrix} {{x}^{2}}=0 \\ {{x}^{2}}=25 \\ \end{matrix} \right.\Leftrightarrow \left[ \begin{matrix} x=0 \\ x=5 \\ x=-5 \\ \end{matrix} \right. $ .
Do đó $ {{x}_{0}}=5\Rightarrow {{x}_{0}} > 3 $ .
Ta có $ {{(x-1)}^{3}}+2{{(x-1)}^{2}}={{(x-1)}^{2}}(x-1)+2{{(x-1)}^{2}}={{(x-1)}^{2}}(x-1+2)={{(x-1)}^{2}}(x+1) $ .
+) $ {{(x-1)}^{3}}+2(x-1)=(x-1){{(x-1)}^{2}}+2(x-1)(x-1)=(x-1)[{{(x-1)}^{2}}+2(x-1)] $ .
+) $ {{(x-1)}^{3}}+2{{(x-1)}^{2}}=(x-1){{(x-1)}^{2}}+2(x-1)(x-1)=(x-1)\text{ }\!\![\!\!\text{ }{{(x-1)}^{2}}+2(x-1)\text{ }\!\!]\!\!\text{ } $
$ =(x-1)\text{ }\!\![\!\!\text{ }{{(x-1)}^{2}}+2x-2\text{ }\!\!]\!\!\text{ } $ .
+) $ {{(x-1)}^{3}}+2{{(x-1)}^{2}}={{(x-1)}^{2}}(x-1+2)={{(x-1)}^{2}}(x+1)\ne (x-1)(x+3) $ .
Ta có
$ \begin{array}{l} 2{{x}^{2}}-5x+3 \\ =2{{x}^{2}}-2x-3x+3 \\ =2x\left( x-1 \right)-3\left( x-1 \right) \\ =\left( 2x-3 \right)\left( x-1 \right) \end{array} $
Xem thêm các bài tiếp theo bên dưới