Chuyển hóa
Lý thuyết về Chuyển hóa
I. CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG
- Mọi hoạt động sống của cơ thể đều gắn chặt với hoạt động của các tế bào và đều cần năng lượng. Ví dụ:
+ Cây xanh quang hợp tạo ra chất hữu cơ và tích lũy năng lượng.
+ Người và động vật lấy chất hữu cơ trực tiếp từ thực vật hoặc động vật ăn thực vật để xây dựng cơ thể, tích lũy và sử dụng năng lượng cho hoạt động sống.
- Quá trình chuyển hóa vật chất và năng lượng ở tế bào gồm 2 quá trình đồng hóa và dị hóa:
+ Đồng hóa là quá trình tổng hợp từ các chất đơn giản thành các chất phức tạp đặc trưng của cơ thể và tích lũy năng lượng.
+ Dị hóa: Dị hóa là quá trình phân giải các chất phức tạp thành các sản phẩm đơn giản và giải phóng năng lượng.
II. CHUYỂN HÓA CƠ BẢN
- Khi nghỉ ngơi, cơ thể vẫn tiêu hao năng lượng để duy trì các hoạt động cơ bản như: hoạt động của tim, hô hấp và duy trì thân nhiệt.
- Chuyển hóa cơ bản là năng lượng tiêu dùng khi cơ thể nghỉ ngơi hoàn toàn. Đó là năng lượng duy trì sự sống được tính bằng kJ trong 1 giờ đối với 1 kg khối lượng cơ thể.
- Ý nghĩa: người ta xác định được 1 thang chuyển hóa cơ bản của các lứa tuổi khác nhau ở trạng thái bình thường. Sau khi kiểm tra chuyển hóa cơ bản ở một người và so sánh với thang chuẩn → chuẩn đoán tình trạng bệnh lí của người đó.
III. ĐIỀU HÒA SỰ CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG
- Sự chuyển hóa vật chất và năng lượng của cơ thể phụ thuộc vào:
+ Sự điểu khiển hệ thần kinh: các trung khu ở não bộ điều khiển trao đổi gluxit, lipit, nước, muối khoáng và tăng giảm nhiệt độ cơ thể.
+ Các hoocmôn do tuyến nội tiết tiết ra: insulin, glucagon.
Bài tập tự luyện có đáp án
Câu 1: Sự chuyển hóa vật chất và năng lượng của cơ thể phụ thuộc vào sự điều khiển của bao nhiêu hệ cơ quan?
- A
- B
- C
- D
2.
Giải thích: Sự chuyển hóa vật chất và năng lượng của cơ thể phụ thuộc vào sự điều khiển của hệ thần kinh và hệ nội tiết.
Câu 2: Đáp án nào sau đây đúng khi nói về đồng hóa và dị hóa?
- A
- B
- C
- D
Đối lập nhau.
Giải thích: đồng hóa là quá trình tổng hợp từ các nguyên liệu đơn giản sẵn có trong tế bào thành những chất đặc trưng của tế bào và tích lũy năng lượng trong các liên kết hóa học. Ngược lại, dị hóa là quá trình phân giải các chất được tích lũy trong quá trình đồng hóa thành các chất đơn giản, bẻ gãy các liên kết hóa học để giải phóng năng lượng.
Câu 3: Hai mặt đối lập nhưng thống nhất của chuyển hóa là:
- A
- B
- C
- D
Đồng hóa và dị hóa.
Giải thích: đây là phần kiến thức cơ bản, các em xem trong SGK Sinh học 8.
Câu 4: Cho các phát biểu sau, phát biểu nào không đúng:
- A
- B
- C
- D
Ở trạng thái nghỉ ngơi, cơ thể không tiêu dùng năng lượng.
Giải thích: ở trạng thái nghỉ ngơi, cơ thể vẫn tiêu tốn năng lượng cho hoạt động tuần hoàn, hô hấp và bài tiết, còn phần lớn để duy trì thân nhiệt.
Câu 5: Hoạt động nào sau đây xảy ra trong quá trình dị hóa:
- A
- B
- C
- D
Giải phóng năng lượng từ các chất hữu cơ.
Giải thích: đây là phần kiến thức cơ bản, các em xem trong SGK Sinh học 8.
Câu 6: Kết quả của quá trình đồng hóa là:
- A
- B
- C
- D
Tích lũy năng lượng trong các liên kết hóa học.
Giải thích: đồng hóa là quá trình tổng hợp từ các nguyên liệu đơn giản sẵn có trong tế bào thành những chất đặc trưng của tế bào và tích lũy năng lượng trong các liên kết hóa học.
Câu 7: Đồng hóa xảy ra quá trình nào dưới đây?
- A
- B
- C
- D
Tích lũy năng lượng.
Giải thích: đây là phần kiến thức cơ bản, các em xem trong SGK Sinh học 8.
Câu 8: Trung khu điều hòa sự tăng giảm của thân nhiệt nằm ở đâu?
- A
- B
- C
- D
Não bộ.
Giải thích: ở não bộ có các trung khu điều khiển sự trao đổi gluxit, lipit, nước, muối khoáng và điều hòa sự tăng giảm nhiệt độ cơ thể.
Câu 9: Chuyển hóa cơ bản là gì?
- A
- B
- C
- D
Năng lượng tiêu dùng khi cơ thể ở trạng thái nghỉ ngơi.
Giải thích: đây là phần kiến thức cơ bản, các em xem trong SGK Sinh học 8.
Xem thêm các bài tiếp theo bên dưới