Sự hình thành trật tự thế giới mới sau Chiến tranh thế giới thứ hai (1945 - 1949)

Sự hình thành trật tự thế giới mới sau Chiến tranh thế giới thứ hai (1945 - 1949)

4.4/5

Tác giả: Thầy Tùng

Đăng ngày: 20 Aug 2022

Lưu về Facebook:
Hình minh họa Sự hình thành trật tự thế giới mới sau Chiến tranh thế giới thứ hai (1945 - 1949)

Lý thuyết về Sự hình thành trật tự thế giới mới sau Chiến tranh thế giới thứ hai (1945 - 1949)

I. Hội nghị Ianta và thỏa thuận của ba cường quốc

1. Bối cảnh

- Chiến tranh thế giới thứ hai bước vào giai đoạn kết thúc, đặt ra 3 vấn đề cấp bách với các cường quốc:

  • Nhanh chóng đánh bại các nước phát xít.
  • Tổ chức lại thế giới sau chiến tranh.
  • Phân chia thành quả chiến thắng giữa các nước thắng trận.

- Tháng 2/1945, Hội nghị quốc tế được triệu tập tại Ianta với sự tham gia của Liên Xô, Mĩ, Anh.

2. Nội dung

- Thống nhất mục tiêu tiêu diệt tận gốc chủ nghĩa phát xít.

- Thành lập tổ chức Liên hợp quốc.

- Thỏa thuận đóng quân để giải giáp phát xít và phân chia phạm vi ảnh hưởng.

3. Tác động: Quyết định của Hội nghị Ianta và những thỏa thuận của các cường quốc trở thành khuôn khổ của trật tự thế giới mới - trật tự hai cực Ianta.

II. Sự thành lập Liên hợp quốc

1. Sự thành lập

- Từ 25/4 đến 26/6/1945, Hội nghị Xan Phraxixco được triệu tập với đại biểu 50 nước, thông qua Hiến chương và tuyên bố thành lập Liên hợp quốc.

- Ngày 24/10/1945: Hiến chương chính thức có hiệu lực.

2. Mục đích: Duy trì hòa bình và an ninh thế giới; phát triển mối quan hệ hữu nghị giữa các dân tộc; hợp tác quốc tế trên cơ sở tôn trọng nguyên tắc bình đẳng và quyền tự quyết của các dân tộc.

3. Nguyên tắc hoạt động

- Bình đẳng chủ quyền và quyền tự quyết.

- Tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị của tất cả các nước.

- Không can thiệp vào công việc nội bộ của nước khác.

- Giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình.

- Chung sống hòa bình và sự nhất trí giữa năm nước lớn.

4. Bộ máy tổ chức: Đại hội đồng, Hội đồng Bảo an, Hội đồng Kinh tế và Xã hội, Hội đồng Quản thác, Tòa án Quốc tế và Ban Thư kí.

5. Trụ sở: Niu Oóc (Mĩ).

6. Vai trò

- Là diễn đàn vừa hợp tác, vừa đấu tranh nhằm duy trì hòa bình và an ninh thế giới.

- Giải quyết các tranh chấp và xung đột nhiều khu vực.

- Thúc đẩy mối quan hệ hữu nghị và hợp tác.

- Giúp đỡ các dân tộc về kinh tế, văn hóa, giáo dục, y tế,…

Bài tập tự luyện có đáp án

Câu 1: Quốc gia nào sau đây không có đại diện tham dự Hội nghị Ianta (2/1945)?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Hội nghị Ianta được triệu tập từ ngày 4 đến ngày 11/2/1945 với sự tham gia của nguyên thủ ba cường quốc Liên Xô, Mĩ, Anh.

Câu 2:
Trật tự thế giới mới được hình thành sau Chiến tranh thế giới thứ hai được gọi là

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Trật tự thế giới mới được hình thành sau Chiến tranh thế giới thứ hai được gọi là trật tự hai cực Ianta. Đây là trật tự được hình thành dựa trên những quyết định của Hội nghị Ianta (2 - 1945) và những thỏa thuận sau đó của ba cường quốc Liên Xô, Mĩ, Anh.

Câu 3: Theo thỏa thuận của Hội nghị Ianta, Trung Quốc cần trở thành một quốc gia

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết
Theo thỏa thuận của Hội nghị Ianta, Trung Quốc cần trở thành một quốc gia thống nhất và dân chủ, quân đội nước ngoài (Mĩ, Liên Xô) rút khỏi Trung Quốc, Chính phủ Trung Hoa Dân quốc cần cải tổ với sự tham gia của Đảng Cộng sản và các đảng phái dân chủ, trả lại cho Trung Quốc đảo Mãn Châu, quần đảo Đài Loan và đảo Bành Hồ.

Câu 4: Theo quyết định của Hội nghị Ianta, ranh giới chia đôi hai miền Triều Tiên là vĩ tuyến bao nhiêu?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết
Theo thỏa thuận của Hội nghị Ianta về việc đóng quân tại các nước nhằm giải giáp quân đội phát xít, phân chia phạm vi ảnh hưởng ở châu Âu và châu Á : Quân đội Mĩ chiếm đóng Nhật Bản. Ở bán đảo Triều Tiên, Hồng quân Liên Xô chiếm đóng miền Bắc và quân Mĩ chiếm đóng miền Nam, lấy vĩ tuyến 38 làm ranh giới. Trung Quốc cần trở thành một quốc gia thống nhất và dân chủ; Chính phủ Trung Hoa Dân quốc cần cải tổ với sự tham gia của Đảng Cộng sản và các đảng phái dân chủ; trả lại cho Trung Quốc vùng Mãn Châu, đảo Đài Loan và quần đảo Bành Hồ. Các vùng còn lại của châu Á (Đông Nam Á, Nam Á, Tây Á) vẫn thuộc phạm vi ảnh hưởng của các nước phương Tây.

Câu 5: Tháng 9-1977, Việt Nam đã gia nhập tổ chức nào dưới đây?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Tháng 9-1977, Việt Nam gia nhập và trở thành thành viên thứ 149 của Liên hợp quốc.

Câu 6: Theo thỏa thuận của Hội nghị Pốtxđam (1945), việc giải giáp phát xít Nhật ở Đông Dương sẽ giao cho quân đội những nước nào?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết
Theo thỏa thuận của Hội nghị Pốtxđam (Đức, từ ngày 17 - 7 đến ngày 2 - 8 - 1945). Việc giải giáp quân đội Nhật Bản ở Đông Dương được giao cho quân đội Anh ở phía Nam vĩ tuyến 16 và quân đội Trung Hoa Dân quốc ở phía Bắc vĩ tuyến 16.

Câu 7:

Nhằm duy trì hòa bình và an ninh thế giới, các nước dự Hội nghị Ianta (2/1945) đã quyết định thành lập tổ chức nào sau đây?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Trong hội nghị Ianta, 3 cường quốc Liên Xô, Mĩ và Anh đã thống nhất việc thành lập ra tổ chức Liên hợp quốc nhằm duy trì hòa bình và an ninh thế giới.

Câu 8: 5 quốc gia thường trực trong Hội đồng bảo an Liên Hợp Quốc là

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Hội đồng Bảo an là cơ quan giữ vai trò trọng yếu trong việc duy trì hòa bình và an ninh thế giới. Mọi quyết định của Hội đồng Bảo an phải được sự nhất trí của năm Ủy viên thường trực là Liên Xô (nay là Liên bang Nga), Mĩ, Anh, Pháp, Trung Quốc mới được thông qua và có giá trị.

Câu 9: Nguyên thủ các quốc gia nào tham gia Hội nghị Ianta?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết
Hội nghị Ianta diễn ra từ ngày 4 - 11/ 2/1945, với sự tham dự của nguyên thủ ba quốc gia có vai trò quan trọng nhất trong chiến tranh chống chủ nghĩa phát xít, đó là Xtalin (Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô), Rudơven (Tổng thống Mĩ) và Sớcsin (Thủ tướng Anh).

Câu 10: Trật tự hai cực Ianta được hình thành sau Chiến tranh thế giới thứ hai chịu sự chi phối của hai cường quốc 

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Trật tự hai cực Ianta được hình thành sau Chiến tranh thế giới thứ hai chịu sự chi phối của hai cường quốc Liên Xô và Mĩ.

Câu 11: Trụ sở của Liên Hợp Quốc được đặt tại thành phố nào?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết
Hiến chương Liên hợp quốc quy định bộ máy tổ chức của Liên hợp quốc có sáu cơ quan chính, ngoài ra, Liên hợp quốc có nhiều cơ quan khác giúp việc. Trụ sở của Liên hợp quốc đặt tại Niu Ooc (Mĩ)

Câu 12: Cơ quan nào của Liên hợp quốc có sự tham gia đầy đủ đại diện các nước thành viên và mỗi năm họp một kì?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết
Đại hội đồng gồm đại diện các nước thành viên, có quyền bình đẳng. Mỗi năm Đại hội đồng họp 1 kì.

Câu 13:
Để kết thúc chiến tranh ở châu Âu và châu Á - Thái Bình Dương, Liên Xô, Mĩ, Anh đã thống nhất mục tiêu chung là

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết
Chiến tranh thế giới hai nổ ra xuất phát từ sự ra đời của chủ nghĩa phát xít ở Đức, Ý , Nhật và đây cũng chính là những thủ phạm gây ra cuộc đại chiến thế giới. Sự bành trướng của chủ nghĩa phát xít đã ngày càng lan rộng ra khắp các nước châu Âu và châu Á làm cho tình hình đời sống nhân dân các nước ngày càng khốn khó, hòa bình và an ninh thế giới bị đe dọa. Vì vậy, để kết thúc chiến tranh cần phải tiêu diệt tận gốc chủ nghĩa phát xít ở Đức, Ý, Nhật, đè bẹp hành động gây chiến làm cho âm mưu phân chia lại trật tự thế giới có lợi cho phe phát xít bị triệt tiêu hoàn toàn.

Câu 14: Hội nghị Ianta đã thỏa thuận như thế nào về vấn đề nước Đức?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Theo thỏa thuận của Hội nghị Ianta, miền Đông nước Đức và Đông Béclin do quân đội Liên Xô chiếm đóng, miền Tây nước Đức và Tây Béclin do quân đội Mĩ, Anh, Pháp chiếm đóng. Như vậy, vấn đề nước Đức được giải quyết theo hướng nước Đức phải đặt dưới sự kiểm soát và chiếm đóng theo từng khu vực của quân đội các nước Đồng minh.

Câu 15: Theo thỏa thuận của Hội nghị Ianta (2/1945), những quốc gia nào ở châu Âu trở thành những nước trung lập?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Theo thỏa thuận của Hội nghị Ianta, ở châu Âu, quân đội Liên Xô chiếm đóng miền Đông nước Đức, Đông Béclin và các nước Đông Âu; quân đội Mĩ, Anh và Pháp chiếm đóng miền Tây nước Đức, Tây Béclin và các nước Tây Âu. Vùng Đông Âu thuộc phạm vi ảnh hưởng của Liên Xô, vùng Tây Âu thuộc phạm vi ảnh hưởng của Mĩ. Hai nước Áo và Phần Lan trở thành các nước trung lập.

Câu 16:
Theo quyết định của Hội nghị Ianta (2/1945), quân đội nước nào sẽ chiếm đóng vùng Đông Đức sau Chiến tranh thế giới thứ hai?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Theo quy định của Hội nghị Ianta, Liên Xô sẽ cai quản Đông Đức, Đông Âu và Bắc Triều Tiên nhằm giúp các quốc gia này giải giáp quân đội phát xít và xây dựng nhà nước dân chủ. Sau chiến tranh, với sự giúp đỡ của Liên Xô các nước Đông Âu đã hoàn thành xong cách mạng dân chủ nhân dân và xây dựng chủ nghĩa xã hội. Đông Đức cũng thành lập nước Cộng hòa dân chủ Đức, BắcTriều Tiên thành lập nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Triều Tiên.

Câu 17: "Duy trì hòa bình và an ninh thế giới" là mục đích hoạt động của

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

"Duy trì hòa bình và an ninh thế giới" là mục đích hoạt động của Liên hợp quốc (UN).

Câu 18: Hội nghị Ianta (2/1945) quyết định các khu vực Đông Nam Á, Nam Á và Tây Á thuộc phạm vi ảnh hưởng của

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Theo thỏa thuận của Hội nghị Ianta (2/1945) về việc đóng quân tại các nước nhằm giải giáp quân đội phát xít, phân chia phạm vi ảnh hưởng thì ở châu Á, quân đội Mĩ chiếm đóng Nhật Bản. Ở bán đảo Triều Tiên, Hồng quân Liên Xô chiếm đóng miền Bắc và quân Mĩ chiếm đóng miền Nam, lấy vĩ tuyến 38 làm ranh giới. Trung Quốc cần trở thành một quốc gia thống nhất và dân chủ; Chính phủ Trung Hoa Dân quốc cần cải tổ với sự tham gia của Đảng Cộng sản và các đảng phái dân chủ; trả lại cho Trung Quốc vùng Mãn Châu, đảo Đài Loan và quần đảo Bành Hồ. Các vùng còn lại của châu Á (Đông Nam Á, Nam Á, Tây Á) vẫn thuộc phạm vi ảnh hưởng của các nước phương Tây.

Câu 19: Hội nghị Ianta diễn ra vào giai đoạn nào của cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai ?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Đầu năm 1945, Chiến tranh thế giới thứ hai bước vào giai đoạn kết thúc. Trong bối cảnh đó, một hội nghị quốc tế được triệu tập tại Ianta từ ngày 4 đến ngày 11 - 2 - 1945.

Câu 20:
Hiến chương Liên hợp quốc được thông qua ở hội nghị nào?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Hội nghị Xan Phransixco (25- 4 đến ngày 26 - 6 - 1945) đã họp và thông qua bản Hiến chương và tuyên bố thành lập tổ chức Liên Hợp Quốc. Và đến ngày 24 - 10 - 1945 với sự phê chuẩn của Quốc hội các nước thành viên, bản Hiến chương chính thức có hiệu lực.

Câu 21: Nguyên thủ ba cường quốc tham dự Hội nghị Ianta (2/1945) gồm

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Thành phần tham dự Hội nghị Ianta (2/1945) bao gồm nguyên thủ của ba quốc gia có vai trò quan trọng nhất trong chiến tranh chống chủ nghĩa phát xít, đó là Xtalin (Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô), Rudơven (Tổng thống Mĩ) và Sớcsin (Thủ tướng Anh).

Câu 22:
Theo quyết định của Hội nghị Ianta, quân đội nước nào sẽ chiếm đóng các vùng lãnh thổ Tây Đức, Nhật Bản, Nam Triều Tiên?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Theo quy định của Hội nghị Ianta (2 - 1945), Ở Châu Âu quân đội Mĩ, Anh và Pháp sẽ chiếm đóng Tây Đức, Tây Berlin và các nước Tây Âu, trong đó Tây Âu thuộc phạm vi ảnh hưởng của Mĩ. Còn ở châu Á, quân đội Mĩ sẽ chiếm đóng Nhật Bản và Nam Triều Tiên từ vĩ tuyến 38 trở vào.
Những quy định của hội nghị Ianta trở thành khuôn khổ cho một trật tự thế giới mới được hình thành sau chiến tranh thế giới thứ hai. Xuất phát từ những quy định đó, mà sau chiến tranh, Mĩ đã thực hiện chính sách khống chế và nô dịch đồng minh bằng kế hoạch Mác - san núp dưới chiêu bài viện trợ kinh tế. Nhờ đó mà kinh tế các nước Tây Âu được phục hồi nhanh chóng nhưng các quốc gia này lại sớm trở thành những nước đồng minh đi theo Mĩ trong việc thực hiện chiến lược toàn cầu phản cách mạng.

Câu 23: Cơ quan nào giữ vai trò trọng yếu nhất của Liên hợp quốc?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Liên hợp quốc có 6 cơ quan chủ yếu là: Đại hội đồng, Hội đồng bảo an, Hội đồng kinh tế và xã hộ, Hội đồng quản thác, Ban thư ký, Tòa án quốc tế. Theo Hiến chương Liên hợp quốc, Hội đồng bảo an Liên hợp quốc (United Nations Securiry Council) là cơ quan lãnh đạo chính trị thường trực của Liên hợp quốc. Đây được xem là cơ quan quan trọng nhất của Liên hợp quốc. Cơ quan giữ vai trò trọng yếu trong việc duy trì hòa bình và an ninh thế giới. Hiện nay hội đồng bảo an gồm 15 nước-5 nước thường trực không phải bầu lại (Nga, Mỹ, Anh, Pháp và TQ) và 10 nước không thường trực với nhiệm kì 2 năm ( như chúng ta đã biết Việt Nam đã từng được bầu làm ủy viên không thường trực của hội đồng bảo an nhiệm kì 2008-2009). Mọi vấn đề của hội đồng bảo an phải được ít nhất 9/15 số phiếu tán thành, trong đó bắt buộc phải có sự nhất trí của 5 nước ủy viên thường trực mới có giá trị.