Dạng bài về tính oxi hóa mạnh của axit nitric

Phương trình phản ứng: $ FeS\,+\,4{ H ^ + }+3NO_ 3 ^ - \to F{ e ^{3+}}+SO_ 4 ^{2-}+3NO+2{ H _ 2 }O $

Phương trình phản ứng: $ 3Fe{{(OH)}_ 2 }+10HN{ O _ 3 }\to 3Fe{{(N{ O _ 3 })}_ 3 }+NO+8{ H _ 2 }O $

Kim loại tác dụng với $ HN{ O _ 3 } $ , $ HN{ O _ 3 } $ đóng vai trò là chất oxi hóa $ \to $ trong sản phẩm khử số oxi hóa của N nhỏ hơn +5

Kim loại trung bình và yếu tác dụng với $ HN{ O _ 3 } $ đặc nóng cho sản phẩm khử là $ N{ O _ 2 } $ , $ HN{ O _ 3 } $ loãng cho sản phẩm khử là $ NO $

Những kim loại tác dụng được với $ HN{ O _ 3 } $ là $ Cu,Zn,Ag,Al,Fe,Hg $

Phương trình phản ứng: $ 3Cu+8HN{ O _ 3 }\to 3Cu{{(N{ O _ 3 })}_ 2 }+2NO+4{ H _ 2 }O $

Phương trình hóa học:

$ 3FeC{ O _ 3 }+10HN{ O _ 3 }\to 3Fe{{(N{ O _ 3 })}_ 3 }+NO+3C{ O _ 2 }+5{ H _ 2 }O $

$ Au $ không phản ứng với $ HN{ O _ 3 } $ $ MgO,CaS{ O _ 3 },NaOH,{ K _ 2 }O $ $ {{(N{ H _ 4 })}_ 2 }S{ O _ 4 },Zn{{(OH)}_ 2 },NaHC{ O _ 3 },Al{{(OH)}_ 3 } $ phản ứng với $ HN{ O _ 3 } $ không tạo ra khí $ N{ O _ 2 } $

$ Fe,Al,Cr $ bị thụ động hóa trong dung dịch $ HN{ O _ 3 } $ đặc nguội

$ \to Fe,Al,Cr $ không phản ứng với $ HN{ O _ 3 } $ đặc nguội

$ HN{ O _ 3 } $ có khả năng oxi hóa nhiều kim loại, trừ $ Au,Pt $

$ Fe,Al,Cr $ bị thụ động hóa trong $ HN{ O _ 3 } $ đặc nguội

$ Fe,Al,Cr $ bị thụ động hóa trong dung dịch $ HN{ O _ 3 } $ đặc nguội

Đáp án A: dung dịch $ NaOH $ chỉ hòa tan được kim loại $ Zn $

Đáp án B: dung dịch $ { H _ 2 }S{ O _ 4 } $ đặc nguội chỉ hòa tan được kim loại $ Ag,Zn,Cu $

Đáp án C: dung dịch $ { H _ 2 }S{ O _ 4 } $ loãng chỉ hòa tan được kim loại $ Zn,Fe $

$ HN{ O _ 3 } $ thể hiện tính oxi hóa mạnh khi phản ứng với hợp chất mà kim loại chưa đạt số oxi hóa cao nhất.

$ HN{ O _ 3 } $ có tính oxi hóa mạnh nên đưa kim loại lên hóa trị cao nhất, đồng thời giải phóng sản phẩm khử.

$ HN{ O _ 3 } $ thể hiện tính oxi hóa khi phản ứng với kim loại, phi kim, hợp chất mà kim loại chưa đạt hóa trị cao nhất $ \to HN{ O _ 3 } $ không thể hiện tính oxi hóa khi phản ứng với $ { K _ 2 }S{ O _ 3 },{ K _ 2 }O,N{ a _ 2 }O,CuO $

$ HN{ O _ 3 } $ không phản ứng với $ F{ e _ 2 }{{(S{ O _ 4 })}_ 3 },CuS{ O _ 4 },M{ g _ 3 }{{(P{ O _ 4 })}_ 2 } $

$ HN{ O _ 3 } $ thể hiện tính oxi hóa mạnh với kim loại, phi kim, hợp chất của kim loại chưa có hóa trị cao nhất. $ F{ e _ 2 }{ O _ 3 } $ có số oxi hóa cao nhất nên phản ứng với $ HN{ O _ 3 } $ không theo phản ứng oxi hóa khử.

$ Mg $ là kim loại mạnh nên sản phẩm khử có thể là $ { N _ 2 },N{ H _ 4 }N{ O _ 3 },{ N _ 2 }O,... $

Vì sau phản ứng không có khí thoát ra $ \to $ sản phẩm khử là muối $ N{ H _ 4 }N{ O _ 3 } $

Dùng phương pháp loại trừ ta thấy các phương án có  $ ZnO$, $C{ O _ 2 }$, $CaC{ O _ 3 }$ phản ứng với $ HN{ O _ 3 } $ không tạo ra khí $ NO $.

Đáp án: các chất $ Fe,Cu,P,Pb $