Khái niệm chung về công thức đơn giản, công thức phân tử
Lý thuyết về Khái niệm chung về công thức đơn giản, công thức phân tử
CÔNG THỨC PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ
1. Công thức tổng quát (CTTQ)
- Cho biết trong phân tử hợp chất hữu cơ có chứa những nguyên tố nào. Ví dụ ứng với công thức \[{{C}_{x}}{{H}_{y}}{{O}_{z}}{{N}_{t}}\] ta biết hợp chất hữu cơ này có các nguyên tố C, H, O, N.
2. Công thức đơn giản nhất (CTĐGN)
- Công thức đơn giản nhất là công thức biểu thị tỉ lệ tối giản về số nguyên tử của các nguyên tố trong phân tử.
- Thiết lập công thức đơn giản nhất của hợp chất hữu cơ \[{{C}_{x}}{{H}_{y}}{{O}_{z}}{{N}_{t}}\] là thiết lập tỉ lệ :
\[\mathrm{x:y:z:t=}{{\mathrm{n}}_{\mathrm{C}}}\mathrm{:}{{\mathrm{n}}_{\mathrm{H}}}\mathrm{:}{{\mathrm{n}}_{\mathrm{O}}}\mathrm{:}{{\mathrm{n}}_{N}}\mathrm{=}\frac{{{\mathrm{m}}_{\mathrm{C}}}}{\mathrm{12}}\mathrm{:}\frac{{{\mathrm{m}}_{\mathrm{H}}}}{\mathrm{1}}\mathrm{:}\frac{{{\mathrm{m}}_{\mathrm{O}}}}{\mathrm{16}}:\frac{{{m}_{N}}}{14}\]
hoặc \[\mathrm{x:y:z:t=}\frac{\mathrm{ }\!\!%\!\!\text{ C}}{\mathrm{12}}\mathrm{:}\frac{\mathrm{ }\!\!%\!\!\text{ H}}{\mathrm{1}}\mathrm{:}\frac{\mathrm{ }\!\!%\!\!\text{ O}}{\mathrm{16}}:\frac{%N}{14}\]
3. Công thức phân tử
- CTPT là công thức biểu thị số lượng nguyên tử của mỗi nguyên tố trong phân tử.
- Mối quan hệ giữa CTPT và CTĐG nhất:
+ Số nguyên tử mỗi nguyên tố trong CTPT là số nguyên lần số nguyên tử của nó trong và CTĐG nhất.
+ Trong nhiều trường hợp, CTPT cũng chính là và CTĐG nhất
+ Một số chất có CTPT khác nhau nhưng có cùng một và CTĐG nhất.
Ví dụ: Axetilen ${{C}_{2}}{{H}_{2}}$ và benzen ${{C}_{6}}{{H}_{6}}$ có cùng và CTĐG nhất là CH.
Bài tập tự luyện có đáp án
Câu 1: Hợp chất A có công thức phân tử $ { C _ 8 }{ H _{16}}O $ . Cho biết trong phân tử A có bao nhiêu nguyên tử?
- A
- B
- C
- D
Tổng số nguyên tử là : 8C + 16H + 1O = 25 nguyên tử
Câu 2: Công thức đơn giản trong hoá học hữu cơ cho biết
- A
- B
- C
- D
Theo sgk lớp 11: Công thức đơn giản trong hóa học hữu cơ cho biết tỉ lệ số nguyên tử trong các nguyên tố có trong phân tử
Câu 3: Công thức nào dưới đây không phải là công thức phân tử?
- A
- B
- C
- D
$ C{ H _ 2 } $ là CTĐG
Câu 4: Công thức đơn giản nhất của $ { C _ 2 }{ H _ 4 }C{ l _ 2 } $ là
- A
- B
- C
- D
Công thức đơn giản nhất của $ { C _ 2 }{ H _ 4 }C{ l _ 2 } $ là $ C{ H _ 2 }Cl $
Câu 5: Công thức đơn giản nhất của $ { C _ 6 }{ H _{12}}{ O _ 6 } $ là
- A
- B
- C
- D
$ { C _ 6 }{ H _{12}}{ O _ 6 } $ có CTĐG nhất là $ C{ H _ 2 }O $
Câu 6: Công thức nào dưới đây là công thức phân tử?
- A
- B
- C
- D
Công thức phân tử là $ { C _ 4 }{ H _ 8 }{ O _ 2 }N $
Câu 7: Cho hợp chất hữu cơ $ { C _ x }{ H _ y }{ O _ z } $ . Biểu thức thiết lập công thức đơn giản nhất nào sau đây là đúng?
- A
- B
- C
- D
Biểu thức thiết lập công thức đơn giản nhất là : $ x:y:z={ n _ C }:{ n _ H }:{ n _ O }=\dfrac{{ m _ C }}{12}:\dfrac{{ m _ H }} 1 :\dfrac{{ m _ O }}{16} $
Câu 8: Hợp chất nào dưới đây không có công thức đơn giản nhất là CH?
- A
- B
- C
- D
$ C{ H _ 4 } $ vừa là CTPT vừa là CTĐG nhất nên không có CTĐG là CH
Câu 9: Công thức phân tử trong hoá học hữu cơ cho biết:
- A
- B
- C
- D
Theo sgk lớp 11: Công thức phân tử của hợp chất hữu cơ cho biết số nguyên tưt của các nguyên tử có trong phân tử
Câu 10: Hợp chất nào sau đây có công thức đơn giản là $ { C _ 2 }{ H _ 4 }Cl $ ?
- A
- B
- C
- D
$ { C _ 2 }{ H _ 4 }Cl $ là CTĐG của $ { C _ 4 }{ H _ 8 }C{ l _ 2 } $ . Trưởng hợp $ { C _ 6 }{ H _{12}}C{ l _ 3 } $ dù tỉ lệ tối giản đúng nhưng CTPT này không tổn tại.
Câu 11: Hợp chất hữu cơ X có công thức phân tử là $ { C _ 3 }{ H _ 6 }{ O _ 3 } $ . Công thức đơn giản nhất của X là
- A
- B
- C
- D
Công thức đơn giản biểu diễn tỉ lệ các số nguyên tối giản nhất của các nguyên tử của nguyên tố có trong phân tử nên CTĐG nhất là $ C{ H _ 2 }O $
Câu 12: Phát biểu nào sau đây đúng ?
- A
- B
- C
- D
Theo sgk lớp 11: Công thức đơn giản nhất là công thức biểu thị tỉ lệ tối giản về số nguyên tử của các nguyên tố trong phân tử.
Câu 13: Một hợp chất hữu cơ X có công thức phân tử là $ { C _ 4 }{ H _ 6 }{ O _ 2 } $ . Phát biểu nào sau đây đúng ?
- A
- B
- C
- D
A sai vì công thức đơn giản của X là $ { C _ 2 }{ H _ 3 }O $
B sai vì $ { M _ X }=\,86 $
C sai vì X được cấu tạo bởi C, H, O
Xem thêm các bài tiếp theo bên dưới