Khái niệm, điều kiện xảy ra phản ứng trao đổi trong dung dịch chất điện li

 Điều kiện xảy ra phản ứng trao đổi ion trong dung dịch:

- Phản ứng tạo thành chất kết tủa

\[\left\{ \begin{gathered}
  N{a_2}S{O_4} + BaC{l_2} \to BaS{O_4} \downarrow  + 2NaCl \hfill \\
  S{O_4}^{2 - } + B{a^{2 + }} \to BaS{O_4} \downarrow  \hfill \\ 
\end{gathered}  \right.\]

- Phản ứng tạo thành chất điện li yếu: nước và axit yếu

\[\left\{ {\begin{array}{*{20}{l}}
  {{\text{2HCl  +  Ca}}{{\left( {{\text{OH}}} \right)}_{\text{2}}} \to {\text{CaC}}{{\text{l}}_{\text{2}}}{\text{ +  2}}{{\text{H}}_{\text{2}}}{\text{O}}} \\ 
  {{\text{2}}{{\text{H}}^{\text{ + }}}{\text{ +  2C}}{{\text{l}}^{\text{ - }}}{\text{ +  C}}{{\text{a}}^{{\text{2 + }}}}{\text{ +  2O}}{{\text{H}}^{\text{ - }}} \to {\text{ C}}{{\text{a}}^{{\text{2 + }}}}{\text{ +  2C}}{{\text{l}}^{\text{ - }}}{\text{ +  2}}{{\text{H}}_{\text{2}}}{\text{O}}} \\ 
  {{{\text{H}}^{\text{ + }}}{\text{ +  O}}{{\text{H}}^{\text{ - }}} \to {{\text{H}}_{\text{2}}}{\text{O}}} 
\end{array}} \right.\]

- Phản ứng tạo thành chất khí

\[\left\{ {\begin{array}{*{20}{l}}
  {{\text{N}}{{\text{H}}_{\text{4}}}{\text{Cl  +  NaOH }} \to {\text{N}}{{\text{H}}_{\text{3}}}{\text{ +  }}{{\text{H}}_{\text{2}}}{\text{O  +  NaCl}}} \\ 
  {{\text{N}}{{\text{H}}_{\text{4}}}^{\text{ + }}{\text{ +  O}}{{\text{H}}^{\text{ - }}} \to {\text{N}}{{\text{H}}_{\text{3}}}{\text{ +  }}{{\text{H}}_{\text{2}}}{\text{O}}} 
\end{array}} \right.\]

 Bản chất của phản ứng trong dung dịch các chất điện li được thể hiện bằng phương trình ion rút gọn.

 Cách chuyển phương trình hóa học dạng phân tử thành phương trình ion rút gọn: chuyển tất cả các chất vừa dễ tan, vừa điện li mạnh thành ion; các chất khí, kết tủa, điện li yếu để nguyên dạng phân tử.