Giáo án văn 7 kết nối tri thức bài 8 trải nghiệm để trưởng thành

Ngày soạn

Ngày dạy:

Hoạt động của GV và HS

Nội dung

Phương pháp đàm thoại, gợi mở.

* GV chuyển giao nhiệm vụ:

- GV cho HS xem chiếu hình ảnh về những cuốn sách giáo khoa bị tô vẽ lem nhem vào đó

? Các hình ảnh trên nói về vấn đề gì? Nêu suy nghĩ của em về vấn đề trên?

- HS hoạt động cá nhân.

- HS trình bày chia sẻ suy nghĩ, cảm xúc của bản thân.

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của nhóm bạn.

- GV nhận xét, đánh giá.

GV dẫn dắt: Trong sinh hoạt, học tập hàng ngày có rất nhiều hiện tượng (vấn đề) đang được quan tâm. Cùng là 1 vấn đề nhưng có nhiều cách nhìn nhận khác nhau… Bài học hôm nay chúng ta cùng trình bày bài nói về 1 hiện tượng (vấn đề) trong đời sống.

Hoạt động của GV và HS

Nội dung

Phương pháp đàm thoại, gợi mở; kĩ thuật nhóm đôi, nhóm lớn

* GV chuyển giao nhiệm vụ (PHT số 1)

- GV: Ở tiết viết giáo viên đã yêu cầu học sinh về nhà viết 2 vấn đề. Đưa ra 2 vấn đề sau cho HS lựa chọn và hướng học sinh lựa chọn vấn đề 2.

+ Vấn đề 1: Có thể bỏ qua một số môn, chỉ nên học những môn mình yêu thích.

+ Vấn đề 2: Sách giáo khoa bố mẹ đã bỏ tiền mua, trở thành sở hữu của mình, nếu muốn, minh có thể viết, vẽ vào đó.

- GV cho HS lập dàn ý vấn đề 2 theo gợi ý:

+ Với phần mở đầu em giới thiệu gì về sách giáo khoa?

+ Em hiểu như thế nào về việc bảo vệ sách giáo khoa?

+ Giá trị của những cuốn sách giáo khoa với mỗi bạn học sinh ? (giá trị về kinh tế và giá trị về tri thức).

+ Tác hại của việc không giữ gìn sgk (về kinh tế, về tinh thần)?

+ Em đã lèm gì để giữ gìn skg sạch đẹp, em đưa ra lời khuyên ntn đối với các bạn chưa biết bảo vệ sgk sạch đẹp ?

- HS hoạt động cá nhân

- HS trả lời từng câu hỏi

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

Dự kiến sản phẩm:

* Dàn ý:

a. Mở bài: Giới thiệu vấn đề bảo vệ sách giáo khoa.

b. Thân bài:

- SGK là gì?

- Vai trò của sách giáo khoa đối với người học.

- Nêu tác hại của việc không bảo vệ SGK (tô vẽ bậy lên sách)

- Lời khuyên về cách bảo vệ, giữ gìn sgk

c. Kết Bài

- Rút ra bài học nhận thức, hành động.

- GV chuyển ý: Các em có thể lựa chọn vấn đề ko tô vẽ, viết vào sách giáo khoa, hoặc có thể lựa chọn 1 trong vấn đề khác của tiết (viết) bài hôm trước cho bài luyện nói của mình.

* GV chuyển giao nhiệm vụ: (PHT 2)

? Dựa vào phần dàn ý đã nêu, em hãy lược bỏ những phần chỉ phù hợp với hình thức viết?

? Hãy đánh dấu những điểm quan trọng trong bài viết của mình cần giữ lại và phát triển thêm?

? Lựa chọn từ ngữ, sắp xếp ý trong bài viết để xây dựng thành một đề cương của bài nói của mình?

- HS hoạt động nhóm (KT chia sẻ nhóm đôi)

- HS trao đổi chia sẻ phần thảo luận của nhóm mình với nhóm đôi khác.

- HS nhận xét

- GV nhận xét, đánh giá, bổ sung.

* Chuyển giao nhiệm vụ:

- GV nêu rõ yêu cầu: HS xác định mục đích nói, bám sát mục đích nói và đối tượng nghe.

- GV hướng dẫn HS chuẩn bị nội dung nói, yêu cầu học sinh làm việc theo nhóm 4.

+ Nói theo đề cương nội dung đã chuẩn bị.

+ Nói tập trung vào vấn đề, chọn dẫn chứng tiêu biểu.

+ Điều chỉnh nội dung nói: nhấn lại điều người nghe chưa hiểu, lướt những điều người nghe đã rõ.

• - GV hướng dẫn HS luyện nói theo nhóm, các thành viên luân phiên nói, nghe góp ý cho nhau để rút kinh nghiệm: Nói rõ ràng, mạch lạc, ngắn gọn, đủ ý theo dàn ý đã chuẩn bị, giọng nói vừa đủ nghe trong nhóm.

- HS thực hiện nhiệm vụ (hoạt động nhóm 4)

- GV theo dõi (hỗ trợ HS nếu cần) hoạt động của các nhóm.

* GV chuyển giao nhiệm vụ:

- GV yêu cầu các nhóm cử người trình bày bài nói trước lớp. Luân phiên người nói của các nhóm. Các thành viên còn lại đều là người nghe có nhiệm vụ theo dõi và trao đổi khi người nghe trình bày xong.

GV chiếu phần yêu cầu nói

Yêu cầu:

* Về hình thức: Bài nói cần có mở đầu, kết thúc:

- Mở đầu: Kính thưa thầy (cô), các bạn: Sau đây em xin trình bày bài nói của mình….

- Kết thúc: Em xin chân thành cảm ơn thầy (cô) và các bạn đã chú ý lắng nghe phần trình bày bài nói của em…..

• * Nội dung:
• - Nói đúng nội dung chuẩn bị phần đề cương bài nói.
• - Bài nói tập trung vào nội dung chính, trọng tâm, các ý rõ ràng, chặt chẽ, phải phối hợp giữa lý lẽ và dẫn chứng để bài nói có sức thuyết phục.

* Về giọng nói, tác phong:

- Giọng nói rõ ràng, truyền cảm, hấp dẫn, trôi chảy.

• - Tác phong tự tin, nói thành câu trọn vẹn, đúng từ ngữ, ý chính xác, diễn đạt mạch lạc. Phát âm rõ ràng, âm lượng đủ cho cả lớp nghe.
  - Khi nói mắt hướng về đối tượng giao tiếp,mắt nhìn vào người nghe.
• HS nghe: Biết nghe và nhận xét được phần trình bày của bạn cả về nội dung và hình thức.
• - Học sinh hoạt động cá nhân.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ, trình bài nói trước lớp

- GV gọi HS nhận xét, đánh giá bài nói của bạn bằng Rubrics.

- GV nhận xét, đánh giá, đánh giá bài nói của HS bằng Rubrics.

* Chuyển giao nhiệm vụ (PHT số 3)

- GV hướng dẫn HS đánh giá bài nói/ phần trình bày của bạn theo phiếu đánh giá

- GV đặt thêm câu hỏi:

+ Người nói đã nêu rõ được hiện tượng đời sống cần bàn chưa?

+ Nội dung nói đầy đủ chưa? Có sức thuyết phục không (lí lẽ và dẫn chứng)?

+ Nhận xét về giọng nói, điệu bộ, cử chỉ…?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ theo nhóm (nhóm đôi)

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung.

- GV nhận xét, đánh giá.

+ Người nói lắng nghe phản hồi ý kiến của người nhận xét (người nghe)? ( nếu cần)

1. Chuẩn bị bài nói

a. chuẩn bị nội dung nói

* Đề bài: Sách giáo khoa bố mẹ đã bỏ tiền mua, trở thành sở hữu của mình, nếu muốn, mình có thể viết, vẽ vào đó.

* Dàn ý:

a. Mở bài: Giới thiệu vấn đề bảo vệ sách giáo khoa.

b. Thân bài:

- SGK là gì?

- Vai trò của sách giáo khoa đối với người học.

- Nêu tác hại của việc không bảo vệ SGK (tô vẽ bậy lên sách)

- Lời khuyên về cách bảo vệ, giữ gìn sgk.

c. Kết Bài

- Rút ra bài học nhận thức, hành động.

* Tóm tắt nội dung bài nói thành dạng đề cương.

b. Tập luyện trong nhóm

2. Trình bày bài nói

3. Trao đổi sau khi nói

Hoạt động của GV và HS

Nội dung

Phương pháp đàm thoại, gợi mở; kĩ thuật chia sẻ nhóm đôi

* GV chuyển giao nhiệm vụ: (PHT số 4)

* Bài tập 1+3/73

1. Những trải nghiệm trong cuộc sống có vai trò như thế nào đối với sự trưởng thành của mỗi người? (Dùng lí lẽ và bằng chứng trong các văn bản đọc để tìm câu trả lời.)

3. Hãy viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) về chủ đề Sách - người bạn đường.

- HS hoạt động cá nhân

- HS tiếp nhận nhiệm vụ, trình bày kết quả

- HS nhận xét, bổ sung.

- GV nhận xét, đánh giá, bổ sung .

+ Gợi ý trả lời:

1. Những trải nghiệm trong cuộc sống giúp con người nhận thức được về thế giới và bản thân, từ đó hiểu được bản thân, hiểu được tấm bản đồ - mục đích của riêng mình.

3. Sách là một phương tiện để lưu giữ thông tin, tri thức của biết bao nhiêu thời đại. Nội dung trong sách là những kinh nghiệm, bài học bổ ích cho con người. Con người hằng ngày vẫn phải học tập không ngừng để bổ sung sự hiểu biết, phục vụ cho cuộc sống của mình. Chúng ta có thể học từ thầy cô, bạn bè và cả từ sách. Sách là một người thầy nhưng cũng là một người bạn. Thầy của ta không thể đi cùng ta cả đời. Bạn của ta cũng vậy. Chỉ có sách là ta có thể đem bên mình trên mỗi hành trình. Sách chính là một sự chỉ dẫn, một sự đồng hành, an ủi. Sách, chính là người bạn đường thân thiết của con người.

* Bài tập 2/71,72

* GV chuyển giao nhiệm vụ: Phiếu học tập số 5

Chỉ ra những điểm giống nhau và khác nhau về cách nêu ý kiến, cách sử dụng lí lẽ và bằng chứng giữa hai văn bản Bản đồ dẫn đường và Hãy cầm lấy và đọc.

- GV chiếu y/c bài tập 2 (thảo luận 5 phút)

- HS hoạt động nhóm (Kỹ thuật chia sẻ nhóm đôi)

- GV nhận xét, kết luận

- Dự kiến sản phẩm.

Những điểm giống nhau và khác nhau về cách nêu ý kiến, cách sử dụng lí lẽ và bằng chứng giữa hai văn bản Bản đồ dẫn đường và Hãy cầm lấy và đọc:

- Giống nhau: Đều lần lượt triển khai nội dung theo trình tự: đưa ra ý kiến, sau đó là lí lẽ và bằng chứng.

- Khác nhau: Bằng chứng trong văn bản Hãy cầm lấy và đọc cũng có thể xem là lí lẽ.

* GV chuyển giao nhiệm vụ:

- GV yêu cầu HS đọc BT 4

* Bài tập 4/73

Chọn trong văn bản Bản đồ dẫn đường một câu làm đề

tài cho bài nói. Lập dàn ý bài nói và tập luyện cách

trình bày

- HS hoạt động cá nhân

+ GV gọi hs trả lời, nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

+ GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

- Dự kiến sản phẩm.

* Dàn ý:

- Mở đầu: Giới thiệu về câu nói trong văn bản Bản đồ dẫn đường được chọn làm đề tài.

- Thân bài:

+ Nêu lí do lựa chọn câu nói làm chủ đề cho bài nói.

+ Khẳng định sự tán thành với câu nói.

+ Chứng minh:

. Những điều xấu xa thường ở trong bóng tối (kẻ trộm, vi phạm pháp luật,...), các chú công an phải đi vào "bóng tối" mới có thể bảo vệ được bình yên cho người dân.

. Đối với bản thân mỗi người: Để trả lời cho câu hỏi: "Tôi là ai? Tôi thích gì? Tôi muốn trở thành gì?" không thể tìm kiếm đáp án ở bên ngoài. Người khác có thể cho ta một câu trả lời hay gợi ý. Nhưng câu trả lời đó chỉ đúng khi tự ta cũng thấy nó hợp lí, tự ta thuyết phục được bản thân. Nghĩa là, ta vẫn phải đi vào "bóng tối" của nội tâm, soi xét và tìm ra câu trả lời.

- Kết luận:

+ Có những câu trả lời cần tìm ngoài ánh sáng, mà không thể tìm trong bóng tối; Nhưng cũng có những câu trả lời bắt buộc chỉ có thể tìm được trong bóng tối.

+ Kêu gọi mỗi người tự tin đi vào "bóng tối" của bản thân mình.

* GV chuyển giao nhiệm vụ:

- GV yêu cầu HS đọc BT 5

Tìm đọc thêm hai văn bản nghị luận bàn về vấn đề đời sống. Ghi chép ngắn gọn thu hoạch của em đối với từng văn bản (về vấn đề được bàn luận, về cách sử dụng lí lẽ và bằng chứng).

- HS hoạt động nhóm (GV chia lớp thành 2 nhóm N1 tìm đọc 1 văn bản nghị luận; N2 tìm đọc 1 văn bản nghị luận khác)

+ Đại diện nhóm trả lời, nhận xét, bổ sung câu trả lời của nhóm bạn.

+ GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

- Dự kiến sản phẩm.

* Chọn đọc văn bản 1 về vấn đề học ngoại ngữ từ những áp lực: GS Việt từng đàm phán 60 tỷ USD: “Tự học ngoại ngữ từ những áp lực”. (https://vietnamnet.vn/gs-viet-tung-dam-phan-60-ty-usd-tu-hoc-ngoai-ngu-t...)

- Lí lẽ 1: Tự học ngoại ngữ từ những áp lực

+ Dẫn chứng tự học tiếng Pháp: xuất phát từ lòng tự ái, luyện tập kể chuyện tiếu lâm trước gương.

+ Dẫn chứng tự học tiếng Anh: xuất phát từ việc không muốn người Anh đứng “tay trên” mình.

+ Dẫn chứng tự học tiếng Việt: xuất phát từ mong muốn truyền đạt kiến thức cho sinh viên Việt Nam tốt nhất nên học tiếng Việt mọi lúc mọi nơi, vừa viết, vừa đọc, vừa tra từ điển, vừa học từ chính sinh viên của mình.

- Lí lẽ 2: Hai phương pháp học ngoại ngữ: lấy áp lực hoặc tình yêu làm động lực.

+ Dẫn chứng lấy tình yêu làm động lực: Học từ động lực tình yêu thông qua các bài hát.

+ Dẫn chứng lấy áp lực làm động lực: Người Pháp cũng không giỏi hơn người Việt khi học tiếng Anh.

- Lí lẽ 3: Tự học chiếm 90% sự học.

+ Dẫn chứng: Dẫn chứng từ chính cuộc đời GS Phan Văn Trường.

* Chọn đọc văn bản 2: Hiểu đúng về tục kéo vợ (https://vietcetera.com/vn/hieu-dung-ve-tuc-keo-vo?fbclid=IwAR39bipwXG8ZS...). Nội dung của văn bản này đã được triển khai như sau:

- Nêu hiện tượng: Một thanh niên "kéo" một cô gái trẻ. Cô gái vùng vẫy, khóc lóc. Câu chuyện kết thúc khi có sự can thiệp của công an địa phương.

- Lí lẽ 1: "Kéo vợ" là một thực hành văn hóa có ý nghĩa phức tạp.

Bằng chứng 1: Trả lời phỏng vấn của hai nhà nhân học là Hoàng Cầm và Trường Giang. Họ đã lí giải kéo vợ đã tồn tại lâu đời trong văn hóa của người Mông các tỉnh phía Bắc, phong tục này có ý nghĩa quan trọng đối với đời sống hôn nhân của người địa phương.

Bằng chứng 2: Miêu tả cụ thể một hoạt động kéo vợ và ý nghĩa của hoạt động kéo vợ: "Việc chàng trai kéo cô gái về nhà không hề có sự cưỡng ép tới từ người đàn ông. "

- Lí lẽ 2: Những định kiến về tục kéo vợ đầu tiên xuất phát từ cách nhìn của người ngoài văn hóa Mông.

Bằng chứng: Nếp sống hàng ngày của người dân tộc thiểu số thường có xu hướng bị ảnh hưởng bởi sự phán xét từ nhóm người "văn minh hơn".

- Phần kết luận, tác giả đã khẳng định kéo vợ là một nét đẹp văn hóa cần được hiểu đúng và kêu gọi cộng đồng nên có sự tôn trọng văn hóa của các tộc người.

4. Luyện tập, củng cố lại chủ đề bài 8 “Trải nghiệm để trưởng thành”

* Bài tập 1, 3/73

* Bài tập 2/73

* Bài tập 4/73

* Bài tập 5/73

Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm cần đạt

Giao nhiệm vụ: GV chia lớp làm 2 nhóm lớn và nêu yêu cầu: Trao đổi về ý nghĩa của câu tục ngữ "Đi một ngày đàng, học một sàng khôn". Từ đó lấy những dẫn chứng thực tế để chứng minh cho tính đúng đắn của câu tục ngữ đó

Thực hiện nhiệm vụ:

HS bàn bạc thảo luận trong vòng 5 phút

Báo cáo, thảo luận

Đại diện các nhóm trình bày

Nhóm khác bổ sung

Kết luận, nhận định

Gv nhận xét thái độ và năng lực của hs trước một tình huống áp dụng vào thực tiễn

- Ý nghĩa: con người phải có tư duy tích cực, phải nhận thức được tri thức loài người là vô tận, còn rất nhiều điều phải học tập và khám phá, chỉ có siêng năng tìm tòi, học hỏi mới thu nhận được tri thức đó, chỉ có tri thức mới giúp chúng ta vững bước trên đường đời, góp phần hoàn thiện bản thân, xây dựng và phát triển đất nước

- Nhất trí với ý nghĩa của câu tục ngữ.

- Minh chứng: nhà bác học Lênin đã có câu “Học, học nữa, học mãi” điều đó khẳng định việc học là không bao giờ là đủ, không bao giờ là thừa

Hình thức đánh giá

Phương pháp đánh giá

Công cụ đánh giá

Ghi chú

Đánh giá thường xuyên

- Quan sát

- Hỏi - đáp

- Sản phẩm học tập

- Câu hỏi

- Bài tập

- Rubric

TIÊU CHÍ

MỨC ĐỘ

Yếu

Trung bình

Khá

Giỏi

1. Nội

dung (5,0 điểm)

(0 điểm)

- Bài nói chưa có chủ đề

- Lời văn lủng củng.

(0,25 - 3,0 điểm)

- Bài nói chưa rõ chủ đề

- Lời văn chưa logic, khoa học, chưa có tính thuyết phục.

(3,25-4,0 điểm)

- Bài nói đã có chủ đề.

- Lời vănrõ ràng, mạch lạc.

(4,25-5,0 điểm)

- Bài nói có chủ đề rõ ràng, thống nhất

- Lời văn logic, khoa học, có tính thuyết phục cao.

2. Cách trình bày (3,0 điểm)

(0 điểm)

- Giọng nhỏ, khó nghe, nói lặp lại, ngập ngừng

- Điệu bộ thiếu tự tin, mắt chưa nhìn vào người nghe, nét mặt chưa biểu cảm hoặc biểu cảm không phù hợp.

(0,25-1,0 điểm)

- Giọng nói còn nhỏ, chưa truyền cảm.

- Điệu bộ tự tin, nhìn vào người nghe, nhưng biểu cảm không phù hợp với nội dung sự việc.

(1,25 - 2,0 điểm)

- Giọng nói to, rõ ràng.

- Điệu bộ tự tin, mắt nhìn vào người nghe biểu cảm khá phù hợp.

(2,25-3,0 điểm)

- Giọng nói rõ ràng, truyền cảm, hấp dẫn, trôi chảy

- Điệu bộ rất tự tin, mắt nhìn vào người nghe, nét mặt biểu cảm tốt.

3. Mở đầu và kết thúc hợp lí (2,0 điểm)

(0 điểm)

Không chào hỏi và không có lời kết thúc bài sau khi trình bày.

(0,25- 1,0 điểm)

Có chào hỏi nhưng chưa có lời kết thúc bài nói hoặc ngược lại.

(1,25- 1,5 điểm)

Chào hỏi và kết thúc nhưng chưa thực sự ấn tượng.

(1,75-2,0 điểm)

Chào hỏi và kết thúc tự nhiên, hấp dẫn, ấn tượng

Phiếu HT số 1

1. Với phần mở đầu em giới thiệu gì về sách giáo khoa?

2. Em hiểu như thế nào về việc bảo vệ sách giáo khoa?

3. Giá trị của những cuốn sách giáo khoa với mỗi bạn học sinh ? (giá trị về kinh tế và giá trị về tri thức).

4. Tác hại của việc không giữ gìn sgk (về kinh tế, về tinh thần)?

5. Em đã lèm gì để giữ gìn skg sạch đẹp, em đưa ra lời khuyên ntn đối với các bạn chưa biết bảo vệ sgk sạch đẹp ?

Phiếu HT số 2

1. Dựa vào phần dàn ý đã nêu, em hãy lược bỏ những phần chỉ phù hợp với hình thức viết?

2. Hãy đánh dấu những điểm quan trọng trong bài viết của mình cần giữ lại và phát triển thêm?

3. Lựa chọn từ ngữ, sắp xếp ý trong bài viết để xây dựng thành một đề cương của bài nói của mình?

Phiếu HT số 3

1. Người nói đã nêu rõ được hiện tượng đời sống cần bàn chưa?

2. Nội dung nói đầy đủ chưa? Có sức thuyết phục không (lí lẽ và dẫn chứng)?

3. Nhận xét về giọng nói, điệu bộ, cử chỉ…?

Phiếu HT số 4

1. Những trải nghiệm trong cuộc sống có vai trò như thế nào đối với sự trưởng thành của mỗi người? (Dùng lí lẽ và bằng chứng trong các văn bản đọc để tìm câu trả lời.)

2. Hãy viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) về chủ đề Sách - người bạn đường

Phiếu HT số 5

1. Chỉ ra những điểm giống nhau và khác nhau về cách nêu ý kiến, cách sử dụng lí lẽ và bằng chứng giữa hai văn bản Bản đồ dẫn đường và Hãy cầm lấy và đọc.