Trung Quốc giữa thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX

Trung Quốc giữa thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX

4.4/5

Tác giả: Thầy Tùng

Đăng ngày: 19 Aug 2022

Lưu về Facebook:
Hình minh họa Trung Quốc giữa thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX

Lý thuyết về Trung Quốc giữa thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX

I. Trung Quốc bị các nước đế quốc chia xẻ

- Trung Quốc là một nước lớn, giàu tài nguyên, có nền văn hóa rực rỡ, nhưng từ nửa sau thế kỉ XIX đã suy yếu vì chế độ phong kiến mục nát.

- Trong những năm 1840 - 1842, thực dân Anh gây ra cuộc chiến tranh thuốc phiện, mở đầu quá trình xâm lược Trung Quốc.

- Các nước đế quốc tranh nhau xâu xé Trung Quốc:

  • Đức chiếm tỉnh Sơn Đông.
  • Anh chiến vùng châu thổ song Dương Tử.
  • Pháp thôn tính vùng Vân Nam.
  • Nga, Nhật chiếm vùng Đông Bắc.

II. Phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc cuối thế kỉ XIX – đấu thế kỉ XX

- Các phong trào tiêu biểu:

  • Phong trào nông dân Thái bình Thiên quốc (1851 – 1864).
  • Cuộc vận động Duy tân của Khang Hữu Vi và Lương Khả Siêu (1898).
  • Phong trào Nghĩa Hòa đoàn (1899 – 1901).

- Kết quả: Các phong trào đều thất bại.

- Nguyên nhân: 

  • Tương quan lực lượng quá chênh lệch.
  • Các phong trào đấu tranh diễn lẻ tẻ, tự phát.
  • Chưa có sự lãnh đạo của một tổ chức chính trị vững mạnh.

III. Cách mạng Tân Hợi (1911)

1. Hoàn cảnh

- Đầu thế kỉ XX giai cấp tư sản Trung Quốc bắt đầu tập hợp lực lượng. Đại diện tiêu biểu của phong trào cách mạng tư sản Trung Quôc đầu thế kỉ XX là Tôn Trung Sơn.

- Tháng 8/1905, Tôn Trung Sơn thành lập Trung Quốc đồng minh hội:

  • Lực lượng tham gia: Tư sản, tiểu tư sản, địa chủ, thân sĩ, công nhân, nông dân.
  • Mục tiêu: Đánh đổ Mãn Thanh, khôi phục Trung Hoa, thành lập Dân quốc, thực hiện quyền bình đẳng về ruộng đất cho dân cày.
  • Cương lĩnh chính trị dựa trên học thuyết Tam dân  của Tôn Trung Sơn: “Dân tộc độc lập, dân quyền tự do, dân sinh hạnh phúc”. 

2. Diễn biến

- Ngày 10/10/1911, Đồng minh hội lãnh đạo khởi nghĩa Vũ Xương và giành thắng lợi.

- Phong trào lan khắp miền Nam và tiến lên miền Bắc, chính quyền Mãn Thanh sụp đổ.

- Ngày 29/12/1911, chính phủ lâm thời được thành lập và tuyên bố thành lập Trung Hoa Dân quốc do Tôn Trung Sơn làm Tổng thống.

- Tháng 2/1912, Viên Thế Khải lên làm Tổng thống, cách mạng kết thúc.

3. Kết quả, ý nghĩa, tính chất

- Kết quả: Lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế, thành lập chế độ cộng hòa.

- Hạn chế: Không nêu vấn đề đánh đổ đế quốc, không tích cực chống phong kiến, chưa đựng chạm đến giai cấp địa chủ phong kiến, không giải quyết vấn đề ruộng đất cho nông dân.

- Ý nghĩa: 

  • Lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế, tạo điều kiện thuận lợi cho chủ nghia tư bản ở Trung Quốc phát triển.
  • Có ảnh hưởng đáng kể đối với phong trào giải phóng dân tộc ở một số nước châu Á.

- Tính chất: Mang tính chất của một cuộc cách mạng tư sản.

Bài tập tự luyện có đáp án

Câu 1: Sự kiện nào đánh dấu cách mạng Tân Hợi trên thực tế đã kết thúc ?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Ngày 29-12-1911, một chính phủ lâm thời được thành lập ở Nam Kinh tuyên bố thành lập Trung Hoa Dân quốc. Tôn Trung Sơn được bầu làm Tổng thống lâm thời. Tuy nhiên, những người lãnh đạo không kiên quyết lại vội vã thương lượng, đưa Viên Thế Khải – vốn là một đại thần của nhà Thanh lên thay Tôn Trung Sơn (2-1912) làm Tổng thống. Cách mạng coi như chấm dứt.

Câu 2:  Sự kiện nào là mốc mở đầu cho quá trình xâm lược của thực dân phương Tây vào Trung Quốc?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Trong những năm 1840-1842, thực dân Anh tiến hành cuộc chiến tranh thuốc phiện, mở đầu quá trình xâm lược Trung Quốc của chủ nghĩa thực dân phương Tây.

Câu 3: Đến cuối thế kỉ XIX, vùng Vân Nam của Trung Quốc bị nước nào chiếm đóng?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Vùng Vân Nam của Trung Quốc bị nước Pháp chiếm đóng

Câu 4: Ngày 10 - 10 - 1911 diễn ra sự kiện gì ở Trung Quốc?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Câu 5: Khi liên quân tám nước tấn công Bắc Kinh đàn áp phong trào Nghĩa Hòa đoàn, triều đình phong kiến Mãn Thanh có thái độ như thế nào?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Khi liên quân tám nước tấn công Bắc Kinh, triều đình phong kiến Mãn Thanh cấu kết với các nước đế quốc đàn áp phong trào quần chúng.

Câu 6:  Đến cuối thế kỉ XIX, Nga và Nhật đã chiếm vùng nào của Trung Quốc?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Nga, Nhật chiếm vùng Đông Bắc, Đức chiếm tỉnh Sơn Đông, Pháp chiếm Vân Nam, Anh chiếm vùng châu thổ sông Dương Tử.

Câu 7: Đến cuối thế kỉ XIX, vùng nào của Trung Quốc chịu ảnh hưởng của Nhật?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Đài Loan và Đông Bắc Trung Quốc chịu ảnh hưởng của Nhật.

Câu 8: Cuộc khởi nghĩa Thái bình Thiên quốc (1851 - 1864) do ai lãnh đạo?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Cuộc khởi nghĩa Thái bình Thiên quốc do Hồng Tú Toàn lãnh đạo

Câu 9:  Phong trào Nghĩa Hòa đoàn (cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX) bùng nổ ở khu vực nào của Trung Quốc?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Phong trào Nghĩa Hòa đoàn bùng nổ ở Sơn Đông, sau đó lên nhanh chóng lan ra cả vùng Sơn Tây và Đông Bắc Trung Quốc.

Câu 10: Lực lượng tham gia phong trào Nghĩa Hoà đoàn ở Trung Quốc là giai cấp nào dưới đây?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Vào cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX, một phong trào nông dân chống đế quốc bùng nổ ở miền Bắc Trung Quốc, đó là phong trào Nghĩa Hòa đoàn.

Câu 11:
Các câu sau đúng hay sai?
1. Cuộc chiến tranh thuốc phiện của thực dân Anh (1840-1842) đã mở đầu quá trình xâm lược Trung Quốc của các nước đế quốc.
2. Phong trào Nghĩa Hòa đoàn thất bại do nghĩa quân thiếu tinh thần chiến đấu và thiếu sự lãnh đạo thống nhất.
3. Mục tiêu của Trung Quốc Đồng minh hội là “Đánh đổ đế quốc, khôi phục Trung Hoa, thành lập Dân quốc, thực hiện quyền bình đẳng về ruộng đất".
4. Cách mạng Tân Hợi giành thắng lợi đã mở đường cho chủ nghĩa tư bản ở Trung Quốc phát triển.

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết
Các câu sau đúng hay sai?
1. Cuộc chiến tranh thuốc phiện của thực dân Anh (1840-1842) đã mở đầu quá trình xâm lược Trung Quốc của các nước đế quốc.
2. Phong trào Nghĩa Hòa đoàn thất bại do nghĩa quân thiếu tinh thần chiến đấu và thiếu sự lãnh đạo thống nhất.
Phong trào Nghĩa Hòa đoàn thất bại do thiếu sự lãnh đạo thống nhất, thiếu vũ khí và do sự cấu kết của triều đình Mãn Thanh với các nước đế quốc.
3. Mục tiêu của Trung Quốc Đồng minh hội là “Đánh đổ đế quốc, khôi phục Trung Hoa, thành lập Dân quốc, thực hiện quyền bình đẳng về ruộng đất".
Mục tiêu của Trung Quốc Đồng minh hội là “Đánh đổ Mãn Thanh, khôi phục Trung Hoa, thành lập Dân quốc, thực hiện quyền bình đẳng về ruộng đất".
4. Cách mạng Tân Hợi giành thắng lợi đã mở đường cho chủ nghĩa tư bản ở Trung Quốc phát triển.

Câu 12: Nước thực dân phương Tây nào sau đây mở đầu quá trình xâm lược Trung Quốc?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Anh là nước đầu tiên chiếm Trung Quốc bằng cuộc Chiến tranh thuốc phiện năm 1840 – 1842.

Câu 13:  Mở đầu cuộc cách mạng Tân Hợi (1911) là cuộc khởi nghĩa ở đâu?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Dưới sự lãnh đạo của Đồng minh hội, cuộc khởi nghĩa vũ trang bùng nổ và giành thắng lợi mở đầu ở Vũ Xương (10-10-1911).

Câu 14:  Đại diện ưu tú nhất của phong trào cách mạng tư sản Trung Quốc đầu thế kỉ XX là ai?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Đại diện ưu tú nhất của phong trào cách mạng tư sản Trung Quốc đầu thế kỉ XX là Tôn Trung Sơn.

Câu 15: Nội dung cơ bản của học thuyết Tam dân là

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Tôn Trung Sơn đã đề ra Học thuyết Tam dân với nội dung cơ bản: dân tộc độc lập, dân quyền tự do, dân sinh hạnh phúc.

Câu 16: Mở đầu quá trình xâm lược Trung Quốc, thực dân Anh đã làm gì ?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Trong những năm 1840 – 1842, thực dân Anh tiến hành cuộc Chiến tranh thuốc phiện, mở đầu quá trình xâm lược Trung Quốc.

Câu 17: Người đứng đầu cuộc vận động Duy tân năm 1898 ở Trung Quốc là ai?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Cuộc vận động Duy tân năm 1898 do hai nhà nho yêu nước là Khang Hữu Vi và Lương Khải Siêu chủ trương, vua Quang Tự đứng đầu.

Câu 18: Đến cuối thế kỉ XIX, vùng đồng bằng sông Dương Tử của Trung Quốc bị nước nào chiếm đóng?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Đến cuối thế kỉ XIX, vùng đồng bằng sông Dương Tử của Trung Quốc bị Anh chiếm đóng.

Câu 19: Năm 1912, ai là người lên thay Tôn Trung Sơn làm Tổng thống Trung Hoa dân quốc?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Ngày 12 - 2 – 1912, Tôn Trung Sơn từ chức tổng thống, Viên Thế Khải lên thay – một đại thần nhà Thanh.