Sự phát triển của văn hóa dân tộc cuối thế kỉ XVIII - nửa đầu thế kỉ XIX

I. Văn học, nghệ thuật

1. Văn học

- Cuối thế kỉ XVIII, văn học dân gian phát triển rực rỡ với nhiều thể loại phong phú: tục ngữ ca dao, truyện thơ dài, truyện tiếu lâm…

- Văn học viết bằng chữ Nôm phát triển với nhiều tác phẩm đặc sắc: Truyện Kiều của Nguyễn Du; Chinh phụ ngâm khúc; Cung oán ngâm khúc; thơ của Hồ Xuân Hương, Bà Huyện Thanh Quan,...

- Nội dung: Phản ánh sâu sắc cuộc sống xã hội đương thời, thể hiện tâm tư, nguyện vọng của con người Việt Nam.

2. Nghệ thuật

- Văn nghệ dân gian phát triển phong phú:

• Nghệ thuật sân khấu, chèo, tuồng, quan họ, hát lý, hát dặm ở miền xuôi, hát lượn, hát xoan ở miền núi.
• Tranh dân gian: nổi tiếng nhất là dòng tranh Đông Hồ.

- Kiến trúc: chùa Tây Phương, cung điện và lăng tẩm các vua Nguyễn, Khuê văn các…

- Nghệ thuật đúc tượng, đúc đồng: tượng La Hán chùa Tây Phương, 9 đỉnh đồng trong cung điện Huế.

II. Giáo dục, khoa học – kĩ thuật

1. Giáo dục, thi cử

- Thời Tây Sơn, Quang Trung ra "Chiếu lập học", mở trường công ở các xã; đưa chữ Nôm vào thi cử.

- Thời Nguyễn: Quốc Tử Giám được đặt ở Huế. Năm 1836 cho thành lập "Tứ dịch quán " để dạy tiếng nước ngoài (tiếng Pháp, Xiêm).

2. Sử học, điạ lý, y học

- Sử học

• Tác phẩm: Đại Việt sử kí tiền biên, Đại Nam thực lục, Đại Nam liệt truyện,…
• Tác giả tiêu biểu: Lê Quý Đôn, Phan Huy Chú,…

- Địa lý

• Gia Đình thành thông chí của Trịnh Hoài Đức.
• Nhất thống dư địa chí của Lê Quang Định và Ngô Nhân Tỉnh.

- Y học: Hải Thượng y tông tâm lĩnh của Lê Hữu Trác.

3. Những thành tựu về kĩ thuật

- Một số kĩ thuật tiên tiến của phương Tây du nhập vào nước ta: kĩ thuật làm đồng hồ, kính thiên văn, máy xẻ gỗ chạy bằng sức nước, tàu thuỷ chạy bằng máy hơi nước.

- Năm 1839, thợ thủ công đóng được tàu thủy chạy bằng máy hơi nước.