Thế tích khối chóp

Thế tích khối chóp

4.6/5

Tác giả: Thầy Tùng

Đăng ngày: 11 Aug 2022

Lưu về Facebook:
Hình minh họa Thế tích khối chóp

Lý thuyết về Thế tích khối chóp

Thể tích của 1 khối chóp bắng một phần ba tích số của mặt đáy và chiều cao khối chóp đó

$$V=\dfrac{1}{3} \cdot S_{\text{đáy}} \cdot h.$$

Ví dụ. Tính thể tích của khối tứ diện đều có cạnh bằng $a$

Giải:
 
 
Xem tứ diện đều $ABCD$ cạnh $a$ như hình chóp có đỉnh $A$ và đáy là tam giác đều $BCD$. Diện tích mặt đáy là: ${{S}_{BCD}}=\dfrac{\sqrt{3}}{4}{{a}^{2}}$.

Gọi $AH$ là chiều cao của hình chóp $A.BCD$  thì $H$ là tâm của tam giác đều $BCD$. Suy ra chiều cao hình chóp là:  $h=AH=\sqrt{A{{B}^{2}}-B{{H}^{2}}}=\sqrt{{{a}^{2}}-\dfrac{{{a}^{2}}}{3}}=a\dfrac{\sqrt{2}}{\sqrt{3}}$.

Từ đó suy ra khối tứ diện $ABCD$ có thể tích là:$V=\dfrac{1}{3}{{S}_{BCD}}.h=\dfrac{{{a}^{3}}\sqrt{2}}{12}$

Bài tập tự luyện có đáp án

Câu 1: Cho hình chóp \(S.ABCD\) có đáy là hình chữ nhật, $SD$ vuông góc với đáy. Biết \(SD=AB=a,\) \(BC=b\). Thể tích khối chóp \(S.ABCD\) là:

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết
$V=\dfrac{1}{3}.SD.AB.BC=\dfrac{1}{3}{{a}^{2}}b$

Câu 2: Cho khối chóp $S.ABC$. Khi tăng cạnh đáy của $\Delta ABC$ lên hai lần và giảm chiều cao ứng với đáy đi hai lần thì thể tích của khối chóp $S.ABC$

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết
Khi tăng cạnh đáy của $\Delta ABC$ lên hai lần và giảm chiều cao ứng với đáy đi hai lần thì diện tích $\Delta ABC$ không đổi. Suy ra thể tích của khối chóp $S.ABC$ không đổi.

Câu 3: Hình hộp chữ nhật $ABCD.A'B'C'D'$ có thể tích là $V$, khẳng định nào sau đây là sai:

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết
${{V}_{1}}=\dfrac{1}{3}h.{{S}_{day}}=\dfrac{1}{3}V$ nên “Nếu ${{V}_{1}}$ là thể tích khối $ABCDA'$ thì $V=4{{V}_{1}}$” sai.

Câu 4: Trong các mệnh đề sau, mệnh đề nào sai?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết
Mệnh đề “Các khối chóp có chiều cao và chu vi đáy bằng nhau thì có thể tích bằng nhau” sai vì chu vi đáy bằng nhau chưa chắc diện tích đáy đã bằng nhau nên thể tích chưa chắc đã bằng nhau.

Câu 5: Cho hình lăng trụ tứ giác $ABCD.A'B'C'D'$ và điểm $M$ bất kì thuộc $\left( ABCD \right)$ . Tỉ số thể tích của lăng trụ và hình chóp $MA'B'C'D'$ là

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Gọi $h,\,S$ lần lượt là chiều cao và diện tích đáy của hình lăng trụ.
Ta có ${{V}_{ABCD.A'B'C'D'}}=h.S$
Vì điểm $M$ bất kì thuộc $\left( ABCD \right)//\left( A'B'C'D' \right)$
$\Rightarrow {{V}_{MA'B'C'D'}}=\dfrac{1}{3}h.S\Rightarrow \dfrac{{{V}_{ABCD.A'B'C'D'}}}{{{V}_{MA'B'C'D'}}}=3$

Câu 6: Cho $\Delta ABC$ cố định và điểm $M\notin \left( ABC \right)$ thay đổi. Thể tích khối chóp $MABC$ thay đổi nếu:

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết
Vì khi điểm $M$ di động trên mặt phẳng song song với $AB$ thì $d\left( M;\left( ABC \right) \right)$ thay đổi nên ${{V}_{MABC}}$ thay đổi.

Câu 7: Cho hình chóp tứ giác đều $S.ABC{D}$ có độ dài cạnh đáy là $a$, chiều cao hình chóp gấp 3 lần cạnh đáy. Thể tích hình chóp $S.ABC{D}$ là

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết
Ta có ${{V}_{S.ABC{D}}}=\dfrac{1}{3}.{{a}^{2}}.3{a}={{a}^{3}}$

Câu 8: Cho hình chóp $S.ABC{D}$ có đáy là hình vuông cạnh $a$, $SA\bot \left( ABC{D} \right)$, $\widehat{SBA}={{45}^{0}}$. Thể tích hình chóp $S.ABC{D}$ là

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Ta có $\Delta SAB$ vuông tại $A$ có $\widehat{SBA}={{45}^{0}}$
$\Rightarrow SA=AB=a$
$\Rightarrow {{V}_{S.ABC{D}}}=\dfrac{1}{3}SA.{{S}_{ABC{D}}}=\dfrac{{{a}^{3}}}{3}$

Câu 9: Cho hình chóp $S.ABCD$ có đáy là hình vuông. Gọi $V$ là thể tích khối chóp $S.ABCD$. Khi đó thể tích $S.ABC$ bằng

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Ta có ${{V}_{S.ABC}}=\dfrac{1}{3}h{{S}_{ABC}}=\dfrac{1}{3}h\dfrac{1}{2}{{S}_{ABCD}}=\dfrac{V}{2}$

($h$ là độ dài đường cao của hình chóp).

Câu 10: Khi chiều cao của hình chóp tứ giác đều tăng lên hai lần và độ dài cạnh đáy giảm đi hai lần thì thể tích hình chóp

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Gọi \(a\) là độ dài cạnh đáy, $h$ là chiều cao của hình chóp.
Khi đó ta có thể tích ban đầu là ${{V}_{1}}=\dfrac{1}{3}{{a}^{2}}h$
Khi tăng chiều cao của hình chóp lên hai lần và giảm độ dài cạnh đáy đi hai lần thì được thể tích mới${{V}_{2}}=\dfrac{1}{3}.2h.{{\left( \dfrac{a}{2} \right)}^{2}}=\dfrac{1}{3}h.\dfrac{{{a}^{2}}}{2}=\dfrac{1}{2}{{V}_{1}}$.
Vậy thể tích mới giảm đi 2 lần.