Dạng so sánh tính axit, nhiệt độ sôi, nhiệt nóng chảy, độ linh động của H

Dạng so sánh tính axit, nhiệt độ sôi, nhiệt nóng chảy, độ linh động của H

4.7/5

Tác giả: Thầy Tùng

Đăng ngày: 20 Aug 2022

Lưu về Facebook:
Hình minh họa Dạng so sánh tính axit, nhiệt độ sôi, nhiệt nóng chảy, độ linh động của H

Lý thuyết về Dạng so sánh tính axit, nhiệt độ sôi, nhiệt nóng chảy, độ linh động của H

Dạng bài so sánh tính axit (R-COOH)

- Nguyên tắc chung: Nguyên tử H càng linh động thì tính axit càng mạnh.

- Với các axit hữu cơ RCOOH: (nguyên tử H được coi không có khả năng hút hoặc đẩy e)

     $\bullet $  Nếu gốc R no (đẩy e) làm giảm tính axit. Gốc R no càng nhiều nguyên tử C thì khả năng đẩy e càng mạnh:

Ví dụ: \[HCOOH>C{{H}_{3}}COOH>C{{H}_{3}}C{{H}_{2}}COOH>C{{H}_{3}}C{{H}_{2}}C{{H}_{2}}COOH>n-{{C}_{4}}{{H}_{9}}COOH.\]

     $\bullet $ Nếu gốc R hút e (không no, thơm hoặc có halogen...) sẽ làm tăng tính axit.

Ví dụ: $C{{H}_{2}}=CH-COOH>HCOOH>C{{H}_{3}}C{{H}_{2}}COOH$

     $\bullet $ Xét với gốc R có chứa nguyên tử halogen:

     + Halogen có độ âm điện càng lớn thì tính axit càng mạnh:

\[C{{H}_{2}}FCOOH>C{{H}_{2}}ClCOOH>C{{H}_{2}}BrCOOH>C{{H}_{2}}ICOOH>C{{H}_{3}}COOH\]      

     + Gốc R có chứa càng nhiều nguyên tử halogen thì tính axit càng mạnh:

\[C{{l}_{3}}CCOOH>C{{l}_{2}}CHCOOH>ClC{{H}_{2}}COOH>C{{H}_{3}}COOH\]      

     + Nguyên tử halogen càng nằm gần nhóm COOH thì tính axit càng mạnh:

\[C{{H}_{3}}C{{H}_{2}}CHClCOOH>C{{H}_{3}}CHClC{{H}_{2}}COOH>C{{H}_{2}}ClC{{H}_{2}}C{{H}_{2}}COOH>C{{H}_{3}}C{{H}_{2}}C{{H}_{2}}COOH\]

- Với các hợp chất hữu cơ khác loại thì tính axit giảm theo dãy:

            Axit cacboxylic > phenol > ancol

Dạng bài so sánh nhiệt độ sôi

     Khi so sánh nhiệt độ sôi của hợp chất hữu cơ, cần nắm được những quy luật sau:

- Đối với các chất hữu cơ có khối lượng phân tử tương đương thì nhiệt độ sôi giảm dần theo chiều:

axit > ancol, phenol> anđehit, xeton > dẫn xuất halogen, ete> hiđrocacbon

(các chất tạo được liên kết hiđro liên phân tử và liên kết hiđro càng bền thì nhiệt độ sôi càng cao).

- Đối với các chất hữu cơ chứa cùng loại nhóm chức thì nhiệt độ sôi tỉ lệ thuận với khối lượng phân tử. Điều này nghĩa là chất có khối lượng phân tử càng lớn nhiệt độ sôi càng cao.

- Đối với các hợp chất đồng phân chứa cùng loại nhóm chức: mạch thẳng có nhiệt độ sôi cao hơn mạch nhánh.

Bài tập tự luyện có đáp án

Câu 1: Phát biểu nào sau đây là sai?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Dung dịch saccarozơ hòa tan được \[Cu{(OH)_2}\]

Đúng. Vì saccarozo có nhiều nhóm OH kề nhau.

- Cho nước brom vào phenol lấy dư, có kết tủa trắng xuất hiện.

ĐÚng. \[{C_6}{H_5}OH + 3B{r_2} \to {(Br)_3}{C_6}{H_2}OH + 3HBr\]

- Trong phân tử axit benzoic, gốc phenyl hút electron của nhóm cacboxyl nên nó có lực axit mạnh hơn lực axit của axit fomic.

Sai. Axit fomic có tính axit mạnh hơn axit benzoic.

- Cho 2-clopropen tác dụng với hiđroclorua thu được sản phẩm chính là 2,2-điclopropan.

đúng. \[C{H_3} - CCl = C{H_2} + HCl \to C{H_3} - C(C{l_2}) - C{H_3}\]

Câu 2: Chất nào dưới đây không tan vô hạn trong nước ở điều kiện thường ?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Chất không tan vô hạn trong nước ở điều kiện thường là $ { C _ 6 }{ H _ 5 }\text{COOH} $

Câu 3: Cho dãy các chất: etan, etanol, etanal, axit etanoic. Chất có nhiệt độ sôi cao nhất trong dãy là

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Do ảnh hưởng của liên kết hiđro nhiệt độ sôi của các chất thay đổi như sau :

anđehit, xeton < ancol < axit nên chất có nhiệt độ sôi cao nhất là axit etanoic( $ { C _ 2 }{ H _ 5 }\,C\text{OOH} $ )

Câu 4: Cho 4 hợp chất sau: $ C{ H _ 3 }C{ H _ 2 }COOH,C{ H _ 3 }C{ F _ 2 }COOH,C{ H _ 3 }CC{ l _ 2 }COOH,C{ H _ 3 }CB{ r _ 2 }COOH. $ Hợp chất có tính axit mạnh nhất là:

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

$ C{ H _ 3 }C{ H _ 2 } $ nhóm đẩy e làm tính axit giảm

$ Cl,Br,F $ nhóm hút e nên tính axit tăng, do độ âm điên F > Cl > Br nên F hút e mạnh hơn Br , Cl $ \to $ Chất có tính axit mạnh nhất là $ C{ H _ 3 }C{ F _ 2 }COOH $

Câu 5: Chất có nhiệt độ sôi cao nhất là

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Do ảnh hưởng của liên kết hiđro nên nhiệt độ sôi của các chất hữu cơ được sắp xếp như sau:

Hiđrocacbon < anđehit < ancol < axit

Vậy chất có nhiệt độ sôi cao nhất là $ C{ H _ 3 }COOH $

Câu 6: Axit nào sau đây có tính axit yếu nhất

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

- Axit càng có nhiều nhóm COOH thì tính axit càng mạnh

- Axit có gốc hiđrocabon là nhóm hút e ((hiđrocacbon không no)thì tính axit càng mạnh

- Axit có gốc hiđrocacbon là nhóm đẩy (hiđrocacbon no) thì tính axit càng yếu

$ \to $ Axit có tính axit yếu nhất là $ C{ H _ 3 }-C{ H _ 2 }-C\text{OOH} $

Câu 7: Trong các chất sau, chất nào có nhiệt độ sôi cao nhất?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Do ảnh hưởng của liên kết hiđro nên nhiệt độ sôi của các chất hữu cơ được sắp xếp như sau: ete < ancol < phenol < axit $ \to $ Chất có nhiệt độ sôi cao nhất là $ C{ H _ 3 }COOH. $

Câu 8: Dãy nào dưới đây đều tan vô hạn trong nước ở điều kiện thường ?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Dãy chứa các chất đều tan vô hạn trong nước ở điều kiện thường là

$\,{ C _ 2 }{ H _ 5 }\text{COOH,}\, C {{ H }_ 3 }CHO,\,\,{ C _ 2 }{ H _ 4 }{{(OH)}_ 2 } $

Câu 9: Hợp chất nào sau đây chứa H (của nhóm OH) linh động nhất ?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Hợp chất có liên kết H linh động nhất là $ C{ H _ 3 }\text{COOH} $

Câu 10: Có tất cả bao nhiêu hợp chất đơn chức, mạch hở chứa nguyên tử hiđro linh động trong nhóm chức có công thức là $ { C _ 4 }{ H _ 6 }{ O _ 2 } $ ?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

H linh động ở nhóm chức, mà hợp chất đơn chức $ \to $ axit

Các đồng phân là

$ C{ H _ 2 }=CH-C{ H _ 2 }-C\text{OO}H $

$ C{ H _ 3 }-CH=CH-C\text{OO}H $ (đp hình học)

$ C{ H _ 2 }=C(C{ H _ 3 })-C\text{OO}H $

Câu 11: Hợp chất nào sau đây chứa H (của nhóm OH) kém linh động nhất ?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Hợp chất chứa H của nhóm OH kém linh động nhất là $ C{ H _ 3 }OH $

Câu 12: Xét các axit có tên gọi sau : I. Axit 3 – clo propionic II. Axit – 2 – clo propionic III. Axit – 2 – metyl propionic IV. Axit propionic V. Axit sunfuric Thứ tự tính axit tăng dần là

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

$ {{(C{ H _ 3 })}_ 2 }CH,\,{ C _ 2 }{ H _ 5 } $ nhóm đẩy e làm tính axit giảm

Cl nhóm hút e nên tính axit tăng, Cl càng gần COOH tính axit càng tăng

$ \to $ III < IV < I < II < V

Câu 13:

Chất nào có nhiệt độ sôi thấp nhất ?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Chất có nhiệt độ sôi thấp nhất là metanal $ HCHO $

Câu 14: Hợp chất nào sau đây chứa H (của nhóm OH) linh động nhất ?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Hợp chất có liên kết H linh động nhất là $ {{\text{(COOH)}}_ 2 } $

Câu 15: Xét phản ứng: $ C{ H _ 3 }COOH+{ C _ 2 }{ H _ 5 }OH\rightleftarrows C{ H _ 3 }COO{ C _ 2 }{ H _ 5 }+{ H _ 2 }O. $ Trong các chất ở trên, chất có nhiệt độ sôi thấp nhất là:

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Chất có nhiệt độ sôi thấp nhất là $ C{ H _ 3 }COO{ C _ 2 }{ H _ 5 }. $

Câu 16: Cho hợp chất có dạng $ R-COOH $ . R là nhóm chất nào sau đây có thể làm tăng tính axit ?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

R là nhóm hút e (hiđrocacbon không no, halogen) làm tăng tính axit $ \to $ đáp án là nhóm $ C{ H _ 2 }=CH $

Câu 17: Trong các chất sau, chất có tính axit mạnh nhất là chất nào ?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

R-COOH trong đó R là nhóm hút e thì tính axit càng tăng, R nhóm đẩy e tính axit giảm. Trong tất cả các chất trên thì F là chất hút e mạnh nhất nên chất có tính axit mạnh nhất là $ C{ F _ 3 }COOH $

Câu 18: Dung dịch nào sau đây có pH > 7 ?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Dung dịch có pH > 7 là dung dịch $ C{ H _ 3 }COONa $

Câu 19: Phát biểu nào sau đây không đúng ?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Phát biểu sai là "Axetanđehit, axit fomic, metanol đều có liên kết H trong phân tử"’ do axetandehit $ C{ H _ 3 }CHO $ không có liên kết H trong phân tử

Câu 20: Chất nào dưới đây tan vô hạn trong nước ở điều kiện thường?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Chất tan vô hạn trong nước ở điều kiện thường là $ HCOOH $

Câu 21: Dung dịch nào dưới đây có pH < 7

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

pH < 7 nên dung dịch có tính axit $ \to $ đáp án là $ C{ F _ 3 }\text{COOH} $

Câu 22:

Điểm sôi của axit cacboxylic thấp hơn

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Điểm sôi của axit cacboxylic thấp hơn axit sunfuric