1. Định nghĩa: Thấu kính là một khối trong suốt, được giới hạn bởi hai mặt cầu hoặc một mặt phẳng và một mặt cầu.
2. Phân loại:
Theo hình dạng, thấu kính gồm hai loại:
+ Thấu kính lồi ( thấu kính rìa mỏng)
+ Thấu kính lõm ( thấu kính rìa dày)
Trong không khí:
+ Thấu kính lồi tạo ra chùm tia ló hội tụ khi chùm tia tới là chùm song song.
+ Thấu kính lõm tạo ra chùm tia ló phân kì khi chùm tia tới là chùm song song.
Do đó trong không khí:
+ Thấu kính lồi là thấu kính hội tụ.
+ Thấu kính lõm là thấu kính phân kì.
3. Khảo sát thấu kính
+ Điểm O của thấu kính mà mọi tia sáng tới O đều truyền thẳng qua thấu kính được gọi là quang tâm.
+ Tiêu điểm ảnh chính được kí hiệu F’, tiêu điểm ảnh phụ được kí hiệu ${{F}_{n}}'\left( n=1,2,3... \right)$
+ Tiêu điểm vật chính được kí hiệu F, tiêu điểm vật phụ được kí hiệu ${{F}_{n}}\left( n=1,2,3... \right)$
+ Tiêu cự: $f=\overline{OF'}\left( m \right)$
+ Độ tụ: $D=\dfrac{1}{f}\left( dp \right)$
Quy ước: với thấu kính hội tụ $\left( f>0;D>0 \right)$, với thấu kính phân kì $\left( f<0;D<0 \right)$
Thấu kính có hai mặt cầu lồi là loại thấu kính mép mỏng được gọi là thấu kính hội tụ
Quy ước tiêu cự của thấu kính hội tụ f > 0
Độ tụ thấu kính : $ D=\dfrac{1}{f} $
Trong đó :
D là độ tụ thấu kính tính bằng điốp (dp)
f là tiêu cự của thấu kính tính bằng mét (m)
Thấu kính có một mặt cầu lõm, một mặt phẳng là loại thấu kính mép dày được gọi là thấu kính phân kì.
Chiếu đến thấu kính hội tụ một chùm tia tới song song, chùm tia ló hội tụ tại một điểm trên trục tương ứng với chùm tia tới được gọi là tiêu điểm ảnh của thấu kính
Thấu kính có hai mặt cầu lõm là loại thấu kính mép dày và được đặt trong không khí nên được gọi là thấu kính phân kì
Quy ước tiêu cự của thấu kính phân kì f < 0.
Quy ước độ tụ của thấu kính hội tụ D > 0
Quy ước độ tụ của thấu kính phân kì độ tụ D < 0
Thấu kính có một mặt cầu lồi và một mặt phẳng là loại thấu kính mép mỏng được gọi là thấu kính hội tụ
Có một điểm sáng của thấu kính mà mọi tia sáng truyền tới đều truyền thẳng qua thấu kính, điểm đó goi là quang tâm của thấu kính
Xem thêm các bài tiếp theo bên dưới