Tuần:

1

Ngày soạn:

Tiết:

1

Ngày dạy:

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

*Chuyển giao nhiệm vụ: xuất phát từ tình huống

- Giáo viên yêu cầu:

 ? Một người mắt không bị tật, bệnh có khi nào mở mắt mà không nhìn thấy vật để trước mắt không?

- Khi nào mắt ta nhìn thấy một vật?

- Yêu cầu HS quan sát ảnh chụp đầu chương(TN) và cho biết trên miếng bìa viết chữ gì? ảnh quan sát

được có tính chất gì?

GV: hiện tượng trên liên quan đến ánh sáng và ảnh của các vật quan sát được trong gương.

-HS quan sát ảnh ở đầu chương(quan sát ảnh thực trên gương) trả lời câu hỏi của GV.

-Đọc 6 câu hỏi ở đầu chương để nắm nội dung cần nghiên cứu

- GV thực hiện tình huống mở bài:

+ GV đưa đèn pin ra, bật đèn và chiếu về phía HS. Sau đó để đèn pin ngang trước mắt 1hs và nêu câu hỏi: Em có nhìn thấy as trực tiếp từ đèn phát ra không?Vì sao?

- GV đề xuất vấn đề nghiên cứu:Khi nào ta nhận biết được ánh sáng?

- Học sinh tiếp nhận:

*Thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh: Trả lời yêu cầu.

- Giáo viên: Theo dõi và bổ sung khi cần.

- Dự kiến sản phẩm: HS nghiên cứu sách giáo khao, quan sát thí nghiệm trả lời.

*Báo cáo kết quả:HS trả lời.

*Đánh giá kết quả:

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá:

- Giáo viên nhận xét, đánh giá:

->Giáo viên gieo vấn đề cần tìm hiểu trong bài họcĐể trả lời câu hỏi trên đầy đủ và chính xác nhất chúng ta vào bài học hôm nay.

->Giáo viên nêu mục tiêu bài học:

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

Hoạt động 2.1: Nhận biết ánh sáng

*Chuyển giao nhiệm vụ

- Giáo viên yêu cầu: từ những thí nghiệm và quan sát hằng ngày sau đây trường hợp nào mắt ta nhận biết được ánh sáng?

Gv hướng dẫn học sinh trả lời câu hỏi C1

+ Qua C1 em hay cho biết điều kiện để mắt nhận biết được ánh sáng? Hoàn thành vào phần kết luận.

*Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh:

+ hoạt động cá nhân đọc, trả lời C1

+ trình bày C1

- Giáo viên:

+ Điều khiển lớp thảo luận theo nhóm, cặp đôi hoàn thành kết luận.

+Hết thời gian, yêu cầu các nhóm báo cáo kết quả..

*Báo cáo kết quả và thảo luận

- Đại diện các nhóm HS báo cáo kết quả hoạt động, hoàn thành phần kết luận vào vở.

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá.

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng:

I. Nhận biết ánh sáng

C1: điều kiện giống nhau là có ánh sáng từ nguồn sáng truyền vào mắt ta

Kết luận: mắt ta nhận biết được ánh sáng khi có ánh sáng truyền vào mắt ta.

Hoạt động 2.2: tìm hiểu điều kiện nhìn thấy một vật

*Chuyển giao nhiệm vụ

+ Yêu cầu hs quan sát thí nghiệm hình 1.2a,b nêu các dụng cụ, cách tiến hành thí nghiệm, mục đích thí nghiệm.

+ Dựa vào kết quả thí nghiệm yêu cầu HS thảo luận trường hợp nào nhìn thấy mảnh giấy trắng

a) đèn sáng

b) đèn tắt

+ Yêu cầu cá nhân học sinh trả lời C2.

+ Từ các nhận xét rút ra kết luận về điều kiện nhìn thấy một vật.

- Học sinh tiếp nhận:

*Thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh:

+ HS suy nghĩ, quan sát trả lời hoàn thành C2.

+ Học sinh thảo luận tìm điều kiện nhìn thấy một vật

+ HS hoàn thành kết luận.

- Giáo viên:

+ Điều khiển lớp thảo luận.

- Dự kiến sản phẩm: (Cột nội dung)

*Báo cáo kết quả và thảo luận

- Đại diện các nhóm HS báo cáo kết quả hoạt động. Trả lời câu C2 ,

hoàn thành Kết luận.

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá.

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng:

II/ Nhìn thấy một vật .

C2: trường hợp ta nhìn thấy mảnh giấy trắng là trường hợp a) đèn sáng. Vì ánh sáng của đèn chiếu vào mảnh giấy, ánh sáng từ mảnh giấy hắt vào mắt ta.

Kết luận:

Ta nhìn thấy một vật khi có ánh sáng từ vật truyền vào mắt ta.

Hoạt động 2.3 nguồn sáng , vật sáng

*Chuyển giao nhiệm vụ

- Giáo viên yêu cầu: học sinh đọc C3

Gv hướng dẫn học sinh trả lời câu hỏi C3

+ GV thông báo

- nguồn sáng là vật tự nó phát ra ánh sáng. Vật sáng gồm nguồn sáng và những vật hắt lại ánh sáng chiếu vào nó.

- Dây tóc bóng đèn và mảnh giấy vật nào là nguồn sáng, vật nào là vật sáng?

- HS trả lời câu hỏi Hoàn thành vào phần kết luận.

*Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh:

+ hoạt động cá nhân đọc, trả lời C3

+ trình bày C3

- Giáo viên:

+ Điều khiển lớp thảo luận theo nhóm, cặp đôiphân biệt nguồn sáng vật sáng, hoàn thành kết luận.

+Hết thời gian, yêu cầu các nhóm báo cáo kết quả..

*Báo cáo kết quả và thảo luận

- Đại diện các nhóm HS báo cáo kết quả hoạt động, hoàn thành phần kết luận vào vở.

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá.

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng:

III. Nguồn sáng và vật sáng

C3

- Vật tự phát sáng là dây tóc bóng đèn.

- Vật hắt lại ánh sáng do vật khác chiếu tới là mảnh giấy.

Kết luận:

Dây tóc bóng đèn tự nó phát ra ánh sáng gọi là nguồn sáng.

Dây tóc bóng đèn phát sáng và mảnh giấy trắng hắt lại ánh sáng từ vật khác chiếu vào nó gọi chung là vật sáng.

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

* Chuyển giao nhiệm vụ

GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm trả lời vào phiếu học tập cho các nhóm

*Thực hiện nhiệm vụ

Thảo luận nhóm. Trả lời BT trắc nghiệm

*Báo cáo kết quả và thảo luận

- Đại diện các nhóm HS báo cáo kết quả hoạt động. Trả lời câu hỏi trắc nghiệm trong phiếu học tập.

* Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá chung các nhóm.

Phụ lục (BT trắc nghiệm)

Câu 1:

Câu 2:

Câu 3:

Câu 4:

Câu 5:

Câu 6:

Câu 7:

Câu 8:

Câu 9:

Câu 10:

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

* Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV: Yêu cầu HS vận dụng được điều kiện nhận biết ánh sáng, điều kiện nhìn thấy một vật để giải thích câu C4, C5.

- GV chốt lại: ta nhận biết được ánh sáng khi có ánh sáng truyền vào mắt ta.

- ta nhìn thấy một vật khi có ánh sáng truyền từ vật đó vào mắt ta.

- nguồn sáng là vật tự nó phát ra ánh sáng. Vật sáng gồm nguồn sáng và những vật hắt lại ánh sáng chiếu vào nó.

*Thực hiện nhiệm vụ học tập

Hoạt động cá nhân, hoàn thiện câu C4 và C5.

- HS đọc có thể em chưa biết.

*Báo cáo kết quả và thảo luận

Cá nhân HS trả lời câu C4 và C5.

- đọc có thể em chưa biết :

+ nhìn thấy bông hoa màu đỏ vì có ánh sáng màu đỏ từ bông hoa đến mắt ta,.. Có nhiều loại ánh sáng màu như đỏ, vàng...

+ vật đen là vật không tự phát ra ánh sáng và cũng không hắt lại ánh sáng chiếu vào nó.

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá chung .

IV. VẬN DỤNG

C4:Bạn Thanh đúng, Hải sai vì tuy đèn có bật sáng nhưng không chiếu thẳng vào mắt ta nên ta không nhìn thấy.

C5:Khói gồm nhiều hạt nhỏ li ti, các hạt khói được đèn pin chiếu sáng thành các vật sáng. Các vật sáng nhỏ li ti xếp gần nhau tạo thành một vệt sáng mà ta nhìn thấy được. 

Tuần:

2

Ngày soạn:

Tiết:

2

Ngày dạy:

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

*Chuyển giao nhiệm vụ học tập: Xuất phát từ tình huống có vấn đề

- Giáo viên yêu cầu:

+ Học sinh quan sát bóng đèn pin đang phát sáng?

+ Nêu dự đoán ánh sáng từ đèn phát ra đến mắt ta theo đường nào?

- Học sinh tiếp nhận:

*Thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh: HS quan sát bóng đèn và nêu dự đoán.

- Giáo viên: Lắng nghe để tìm ra vấn đề vào bài mới.

- Dự kiến sản phẩm:Đường truyền của ánh sáng từ đèn phát ra đến mắt ta là đường thẳng.

*Báo cáo kết quả: HS đứng tại chỗ trả lời kết quả.

*Đánh giá kết quả:

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá:

- Giáo viên nhận xét, đánh giá:

Để khẳng định đường truyền của ánh sáng từ đèn phát ra đến mắt ta là đường cong hay đường thẳng chúng ta cùng tiến hành thí nghiệm như hình 2.1 và hình 2.2

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

Hoạt động 1.1: 1.Tìm hiểu đường truyền của ánh sáng(7p)

GV: Chuyển giao nhiệm vụ: Để khẳng định đường truyền của ánh sáng từ đèn phát ra đến mắt ta là đường cong hay đường thẳng

Nhiệm vụ 1: Thí nghiệm hình 2.1 SGK trang 6

- Giáo viên yêu cầu:

+Cho HS nghiên cứu SGK.

+Hoạtđộngnhómlàmthínghiệmnhưhình 2.1.

+ Đọc C1và trả lời

+ Ghi kết quả vào bảng nhóm

HS: Thực hiện nhiệm vụ 1

-Học sinh:Các nhóm bố trí thí nghiệm như hình 2.1

+ Từ kết quả thí nghiệm trả lời C1.

+ Ghi từng nội dung trả lời vào bảng nhóm.

- Giáoviên: uốn nắn sửa chữa kịp thời sai xót của HS

Nhiệm vụ 2: Thí nghiệm hình 2.2 Kiểm tra khi không dùng ống ánh sáng có truyền đi theo đường thẳng không?

- Giáo viên yêu cầu:

+Cho HS nghiên cứu SGK.

+Hoạt động nhóm làm thí nghiệm như hình 2.2.

+ Đọc và hoàn thành đầy đủ phần kết luận

+ Ghi kết quả vào bảng nhóm

HS: Thực hiện nhiệm vụ 2

-Học sinh:Các nhóm bố trí thí nghiệm như hình 2.2

+ Từ kết quả thí nghiệm hoàn thành phần kết luận

+ Ghi từng nội dung trả lời vào bảng nhóm.

- Giáoviên: Uốn nắn sửa chữa kịp thời sai xót của HS

- GV cho HS rút ra định luật truyền thẳng ánh sáng từ hai TN trên

* Thí nghiệm 1

C1: Ánh sáng từ dây tóc bóng đèn truyền trực tiếp đến mắt ta theo ống thẳng.

* Thí nghiệm 2

Định luật truyền thẳng của ánh sáng: Trong môi trường trong suốt và đồng tính ánh sáng truyền đi theo đường thẳng.

Hoạt động 1.2: 2.Tìm hiểu tia sáng và chùm sáng (7p)

GV: Chuyển giao nhiệm vụ: Biểu diễn đường truyền của ánh sáng

Nhiệm vụ 1: Quan sát hình 2.3 và tiến hành làm thí nghiệm hình 2.4 SGK trang 7

- Giáo viên yêu cầu:

+Cho HS quan sát hình 2.3

+ Làm thí nghiệm hình 2.4

+ Nêu quy ước đường truyền của ánh sáng.

+Hoạt động nhóm

+ Ghi kết quả vào bảng nhóm

HS: Thực hiện nhiệm vụ 1

+ HS quan sát hình 2.3 nêu quy ước đường truyền của ánh sáng.

+ Làm thí nghiệm hình 2.4

+ Nêu quy ước đường truyền của ánh sáng.

+ Ghi từng nội dung trả lời vào bảng nhóm.

Nhiệm vụ 2: Quan sát hình 2.5 SGK trang 7

- Giáo viên yêu cầu:

+Cho HS quan sát hình 2.5 kể tên các loại chùm sáng, nêu đặc điểm mỗi loại.

+Hoạt động nhóm

+ Ghi kết quả vào bảng nhóm

HS: Thực hiện nhiệm vụ 1

+ HS quan sát hình 2.5

+ Ghi từng nội dung trả lời vào bảng nhóm.

- Giáoviên: uốn nắn sửa chữa kịp thời sai xót của HS

Biểu diễn đường truyền của ánh sáng bằng một đường thẳng có mũi tên chỉ hướng gọi là tia sáng

*Có ba loại chùm sáng

+Chùm sáng song song

+ Chùm sáng hội tụ

+ Chùm sáng phân kì

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

Hoạt động 2.1: 3. Bóng tối – Bóng nửa tối (8 phút)

GV: Chuyển giao nhiệm vụ: Để biết được vùng bóng tối và bóng nửa tối

* Nhiệm vụ 1: Làm thí nghiệm: (Hình 3.1(SGK-9)

- Giáo viên yêu cầu:

+Cho HS nghiên cứu SGK.

+Hoạtđộngnhómlàmthínghiệmnhưhình 3.1.

+ Đọc C1 và trả lời

+ Ghi lại kết quả trả lời vào bảng nhóm.

+ Vì sao trên màn chắn lại có vùng hoàn toàn không nhận được ánh sáng từ nguồn sáng đến?

+ Qua C1 rút ra nhận xét gì về vùng bóng tối?

HS: Thực hiện nhiệm vụ 1

-Họcsinh:Cácnhómbốtríthínghiệmnhư hình 3.1

+ Từ kết quả thí nghiệm trả lời C1.

+ Ghi từng nội dung trả lời vào bảng nhóm.

-Giáoviên:Uốnnắnsửachữakịpthờisai xót của HS.

- Chuyển giao nhiệm vụ:Để tạo được bóng tối và bóng nửa tối rộng hơn làm thí nghiệm với bóng đèn 220V.

* Nhiệm vụ 2: Làm thí nghiệm 2: (Hình 3.2 (SGK-9)

- Giáo viên yêu cầu:

+Cho HS nghiên cứu SGK.

+Gv hướng dẫn học sinhcácnhómlàmthínghiệmnhưhình 3.2.

+ Đọc C2 và trả lời

+ Ghi lại kết quả trả lời vào bảng nhóm.

+ Qua C2 rút ra nhận xét gì về vùng bóng nửa tối?

HS: Thực hiện nhiệm vụ 2

-Họcsinh:Cácnhómbốtríthínghiệmnhư hình 3.2 theo sự hướng dẫn của GV.

+ Từ kết quả thí nghiệm trả lời C2.

+ Ghi từng nội dung trả lời vào bảng nhóm.

-Giáoviên:Uốnnắnsửachữakịpthờisai xót của HS.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận:

+ HS trình bày kết quả

+ HS khác nhận xét, bổ sung

* Thí nghiệm 1

C1: Phần màu đen hoàn toàn không nhận được ánh sáng từ nguồn tới vì ánh sáng truyền theo đường thẳng bị vật chắn chặn lại

*Nhận xét:

Trênmànchắnđặtphíasauvật cảncómộtvùngkhôngnhậnđược ánhsángtừnguồntớigọilàbóng tối.

* Thí nghiệm 2

C2 :

- Vùng bóng tối ở giữa màn chắn

- Vùng sáng ở ngoài

- Vùng xen giữa bóng tối vùng sáng là bóng nửa tối.

Giải thích: Nguồn sáng rộng hơn so với màn chắn (hoặc có kích thước gần bằng vật chắn) tạo ra bóng đen xung quanh có bóng nửa tối.

Nhận xét:Trên màn chắn đặt phía sau vật cản có vùng chỉ nhận được ánh sáng từ một phần của nguồn sáng tới gọi là bóng nửa tối.

*Tích hợp môi trường :

- Trong sinh hoạt và học tập, cần đảm bảo đủ ánh sáng, không có bóng tối. Vì vậy, cần lắp đặt nhiều bóng đèn nhỏ thay vì một bóng đèn lớn.

- Ở các thành phố lớn, do có nhiều nguồn ánh sáng (ánh sáng do đèn cao áp, do các phương tiện giao thông, các biển quảng cáo …) khiến cho môi trường bị ô nhiễm ánh sáng. Ô nhiễm ánh sáng là tình trạng con người tạo ra ánh sáng có cường độ quá mức dẫn đến khó chịu. Ô nhiễm ánh sáng gây ra các tác hại như: lãng phí năng lượng, ảnh hưởng đến việc quan sát bầu trời ban đêm (tại các đô thị lớn), tâm lí con người, hệ sinh thái và gây mất an toàn trong giao thông và sinh hoạt...

- Để giảm thiểu ô nhiễm ánh sáng đô thị cần:

+ Sử dụng nguồn sáng vừa đủ với yêu cầu.

+ Tắt đèn khi không cần thiết hoặc sử dụng chế độ hẹn giờ.

+ Cải tiến dụng cụ chiếu sáng phù hợp, có thể tập trung ánh sáng vào nơi cần thiết.

+ Lắp đặt các loại đèn phát ra ánh sáng phù hợp với sự cảm nhận của mắt.

Hoạt động 2.2: Nhật thực, nguyệt thực (8 phút)

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

GV: Cho HS xem đoạn video về hiện tượng nhật thực, nguyệt thực.

- Giáo viên yêu cầu:

+ Kết hợp với thông tin SGK.

+ Hãy trình bày quỹ đạo chuyển động của Mặt Trăng, Mặt trời, và Trái Đất?

+ Khi nào ta có nhật thực toàn phần, một phần?

?Hãychobiếtđâulànguồnsáng,vật cản, màn.

+ĐọccâuhỏiC3thảoluậntrả lời.

+ Tìm vị trí mặt trăng có thể trở thành màn chắn?

+ Khi nào xảy ra hiện tượng nguyệt thực?

+ĐọccâuhỏiC4thảoluậntrả lời.

+ Nguyệt thực xảy ra có thể xảy ra trong cả đêm không? Giải thích?( HS khá)

+ Nguyên nhân chung gây ra hiện tượng nhật thực và nguyệt thực là gì?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

+Họcsinh:Xem vi deo,đọc thông tin SGK,vậndụngnhữngkinhnghiệmthựctếcá nhân để trả lời câu hỏi của GV.

+Giáoviên:Theodõi,hướngdẫn,uốnnắnkhiHSgặpvướngmắc.Giớithiệu hiệntượngnhậtthực1phầnvànhật thực toàn phần, nguyệt thực.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận:

+ HS trình bày kết quả

+ HS khác nhận xét, bổ sung

Bước 4: Kết luận, nhận định

+ Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

+ Giáo viên nhận xét, đánh giá

II. Nhật thực và nguyệt thực

1.Nhật thực: Hình 3.3 (tr 10)SGK:

- Đứng ở chỗ bóng tối, không nhìn thấy Mặt Trời, ta gọi là có nhật thực toàn phần.

- Đứng ở chỗ bóng nửa tối, nhìn thấy một phần Mặt Trời, ta gọi là có nhật thực một phần.

+Nguồn sáng: Mặt Trời.

+Vật cản: Mặt Trăng.

+Màn chắn: Trái Đất.

C3:

- Nơi có nhật thực toàn phần nằm trong vùng bóng tối của Mặt Trăng, bị Mặt Trăngche khuất không cho ánh sáng mặt Mặt Trời đến, vì thế đứng ở đó, ta không nhìn thấy Mặt Trờivà trời tối lại.

2. Nguyệt thực:

- Đứng trên Trái Đất, về ban đêm, ta nhìn thấy trăng sáng vì có ánh sáng phản chiếu từ mặt trăng. Khi Mặt Trăng bị Trái Đất che khuất không được Mặt trời chiếu sáng nữa, lúc đó ta không nhìn thấy mặt trăng. Ta nói là có nguyệt thực.

C₄:

Mặt Trăng ở vị trí 1 là nguyệt thực, vị trí 2,3 trăng sáng.

- Nguyệt Thực chỉ xảy ra trong một thời gian chứ không thể xảy ra cả đêm.

- Vì ánh sáng truyền theo đường thẳng.

3. Hoạt động 3: HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP ( 5phút)

a) Mục tiêu:Luyện tập củng cố nội dung bài học qua hệ thống câu hỏi trắc nghiệm

b) Nội dung:Hệ thống BT trắc nghiệm của GV trong phần Phụ lục.

c) Sản phẩm: HS hoàn thiện 5 câu hỏitrongphiếu học tập cá nhân:

Bài 1: Hiển thị đáp án

    Nguyệt thực là hiện tượng Trái Đất che khuất ánh sáng từ Mặt Trời chiếu đến Mặt Trăng. Do đó khi đứng trên Trái Đất vào ban đêm mới có thể thấy được nguyệt thực. Vậy đáp án B đúng; đáp án A, C và D sai.

Bài 2: Hiển thị đáp án

    Khi lắp bóng đèn trong lớp học nếu chỉ dùng một bóng đèn lớn thì sẽ gây ra hiện tượng bóng tối và nửa tối do một số học sinh ngồi chắn ánh sáng của bóng đèn.

    Vậy đáp án đúng là C

Bài 3: Hiển thị đáp án

    Nguồn sáng nhỏ ⇒ Tạo ra bóng tối

    Nguồn sáng to ⇒ Tạo ra bóng tối và bóng nửa tối

    Vậy đáp án đúng là B

Bài 4: Hiển thị đáp án

    Một địa phương có nhật thực toàn phần khi địa phương đó bị Mặt Trăng chắn hoàn toàn ánh sáng từ Mặt Trời truyền tới và ta thấy được Mặt Trăng từ phía sau, khi đó ta hoàn toàn không nhìn thấy Mặt Trời. Vậy đáp án sai là D

Bài 5: Hiển thị đáp án

    Nhật thực là hiện tượng Mặt Trăng che ánh sáng từ Mặt Trời chiếu đến Trái Đất. Khi đó, Mặt Trăng nằm giữa Trái Đất và Mặt Trời.

    Vậy đáp án đúng là C.

d) Tổ chức thực hiện:Phụ lục bài tập trắc nghiệm:

4. Hoạt động 4: VẬN DỤNG (5 phút)

a) Mục tiêu: Vận dụng các kiến thức đã học để làm bài tập

b) Nội dung: Hoạt động cá nhân, cặp đôi, nghiên cứu C5,6/SGK.

c) Sản phẩm: Phiếu học tập cá nhân:

d) Tổ chức thực hiện:GV làm lại thí nghiệm ở H3.2. Di chuyển miếng bìa từ từ lại gần màn chắn. Quan sát bóng tối và bóng nửa tối trên màn, xem chúng có thay đổi như thế nào?

- GV yêu cầu nhiệm vụ: Trả lời C5,6/SGK

- Học sinh: Thảo luận cặp đôi nghiên cứu C6 và nội bài học để trả lời.

- Dự kiến sản phẩm:

C6:Khidùngquyểnvởchekín bóngđèndâytócđangsáng,bànnằmtrongvùng bóngtốisauquyểnvở,khôngnhậnđượcánhsángtừđèntruyềntớinêntakhông thể đọc sách được.Dùngquyểnvởkhôngchekínđượcđènống,bànnằmtrongvùngbóngnửatối sauquyểnvở,nhậnđượcmộtphầnánhsángcủađèntruyềntớinênvẫnđọcđược sách.

5. HOẠT ĐỘNG 5: HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI VÀ MỞ RỘNG (2’)

a) Mục tiêu: Tìm tòi và mở rộng kiến thức, khái quát lại toàn bộ nội dùng kiến thức đã học

b)Nội dung: Giao nội dung về nhà sưu tầm một số hình ảnh về nhật , nguyệt thực

c) Sản phẩm:

Sưu tầm một số hình ảnh về nhật , nguyệt thực

d) Tổ chức thực hiện

- Giáo viên giao HS về nhà nghiên cứu các bài tập.

- Giáo viên giao cho HS thực hiện và báo cáo, trình bày kết quả trong đầu giờ học của tiết học sau.

Bài 1: Đứng trên Trái Đất, trường hợp nào dưới đây ta thấy có nguyệt thực?

    A. Ban đêm, khi ta đứng không nhận được ánh sáng từ Mặt Trời.

    B. Ban đêm, khi Mặt Trăng không nhận được ánh sáng Mặt Trời vì bị Trái Đất che khuất.

    C. Khi Mặt Trời che khuất Mặt Trăng, không cho ánh sáng từ Mặt Trăng tới Trái Đất.

    D. Ban ngày khi Trái Đất che khuất Mặt Trăng

Bài 2: Tại sao trong lớp học, người ta lắp nhiều bóng đèn ở các vị trí khác nhau mà không dùng một bóng đèn lớn? Câu giải thích nào sau đây là đúng?

    A. Để cho lớp học đẹp hơn.

    B. Chỉ để tăng cường độ sáng cho lớp học.

    C. Để tránh bóng tối và bóng nửa tối khi học sinh viết bài.

    D. Để học sinh không bị chói mắt.

Bài 3: Yếu tố quyết định tạo bóng nửa tối là:

    A. Ánh sáng không mạnh lắm         B. Nguồn sáng to

    C. Màn chắn ở xa nguồn         D. Màn chắn ở gần nguồn.

Bài 4: Chọn câu trả lời sai?

    Địa phương X (một địa phương nào đó) có nhật thực toàn phần khi địa phương đó:

    A. hoàn toàn không nhìn thấy Mặt Trời.

    B. bị Mặt Trăng cản hoàn toàn ánh sáng từ Mặt Trời truyền tới.

    C. nằm trong vùng bóng tối của Mặt Trăng và ở đó hoàn toàn không nhìn thấy Mặt Trời

    D. hoàn toàn không nhìn thấy Mặt Trăng.

Bài 5: Khi có hiện tượng nhật thực, vị trí tương đối của Trái Đất, Mặt Trời và Mặt Trăng như thế nào (coi tâm của Trái Đất, Mặt Trời và Mặt Trăng cùng nằm trên một đường thẳng). Chọn phương án trả lời đúng trong các phương án sau:

    A. Trái Đất – Mặt Trời – Mặt Trăng         B. Mặt Trời – Trái Đất – Mặt Trăng

C. Trái Đất – Mặt Trăng – Mặt Trời         D. Mặt Trăng – Trái Đất – Mặt Trời

Tuần:

3

Ngày soạn:

Tiết:

3

Ngày dạy:

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

*Giáo viên chuyển giao nhiệm vụ:

GV yêu cầu hs phát biểu định luật truyền thẳng của ánh sáng.

- Khi chiếu tia sáng lên một gương phẳng đặt trên bàn thì đường truyền của tia sáng sẽ thay đổi như thế nào?

*Học sinh thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh: làm việc cá nhân để trả lời yêu cầu của GVphát biểu định luật truyền thẳng của ánh sáng.

- Dự kiến sản phẩm:Khi tia sáng chiếu đến mặt gương phẳng, gương lại “ phản chiếu’’ lại ánh sáng theo hướng khác.

*Báo cáo kết quả: HS trình bày câu trả lời trước lớp.

*Đánh giá kết quả:

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá:

- Giáo viên nhận xét, đánh giá:

GV ĐVĐ: Trong môi trường trong suốt và đồng tính, ánh sáng truyền đi theo một đường thẳng. Nhưng nếu trên đường truyền ánh sáng gặp một vật cản nhẵn bóng (mặt gương) thì ánh sáng truyền đi như thế nào? Quan hệ giữa các tia sáng như thế nào? Từ nhiều thí nghiệm thí nghiệm người ta đã rút ra được định luật phản xạ ánh sáng.Ta nghiên cứu bài học hôm nay.

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

Hoạt động 2.1: Tìm hiểu về gương phẳng ( 5 phút)

*Giáo viên chuyển giao nhiệm vụ:

Cho HS quan sát gương, kiểm tra trên vật thật, tìm hiểu thông tin sgk, trả lời:

? Mặt gương soi có đặc điểm gì? Soi vào gương thấy gì?

Trả lời câu C1.

*Học sinh thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh: Quan sát gương soi, trả lời câu hỏi.

- Giáo viên: Theo dõi, uốn nắn khi cần.

- Dự kiến sản phẩm: cột nội dung.

*Báo cáo kết quả và thảo luận:

HS trả lời câu hỏi.

- Học sinh khác nhận xét, bổ sung, đánh giá.

*Đánh giá kết quả:

- Giáo viên nhận xét, đánh giá.

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng:

I. Gương phẳng.

- Gương phẳng: Là một mặt phẳng có mặt nhẵn, bóng có ảnh trong gương.

- Ảnh của vật quan sát được trong gương gọi là ảnh của vật tạo bởi gương.

C1.

Mặt kính, mặt nước, mặt tường ốp gạch men nhẳn bóng, kim loại nhẵn . . .

* Giáo viên chuyển giao nhiệm vụ:

- Giáo viên yêu cầu:

+ Đọc Sgk, quan sát hình 4.2, thảo luận nhóm để nêu dụng cụ thí nghiệm, nêu cách bố trí thí nghiệm, cách tiến hành thí nghiệm?

+ Khi chiếu tia tới đi là là mặt phẳng đặt vuông góc với gương thì có hiện tượng gì xảy ra?

+ Yêu cầu HS làm thí nghiệm theo nhóm, tìm hiểu thông tin sgk về tia phản xạ, tia tới, pháp tuyến, góc tới, góc phản xạ và trả lời C2.

- Giáo viên:

+ Thông báo tên gọi các tia: Tia tới SI, tia phản xạ IR.

+ Thông báo hiện tượng phản xạ ánh sáng: Tia sáng SI gặp gương bị hắt lại cho tia tới IR, IR gọi là tia phản xạ

+ Hiện tượng này gọi là hiện tượng phản xạ ánh sáng.

+ Mặt phẳng chứa tia SI và IN có chứa IR không? Phương (hướng truyền) của tia phản xạ và tia tới so với nhau như thế nào?

+ Nhận xét mối quan hệ giữa góc phản xạ và góc tới.

Rút ra kết luận.

*Học sinh thực hiện nhiệm vụ:

+ Tiến hành thí nghiệm như hình 4.2.

+ Làm thí nghiệm theo nhóm và quan sát được hiện tượng.

- Học sinh: Thảo luận nhóm nghiên cứu SGK. Trả lời từng yêu cầu của gv.

+ Làm và xác định pháp tuyến và mặt phẳng chứa tia SI và IN. Dự đoán quan hệ i và i’

+ Các nhóm làm thí nghiệm kiểm tra, ghi kết quả.

+ Vẽ hình vào vở (Chú ý phương của hai tia phụ thuộc vào i’ = i)

+ Nghiên cứu Sgk và nêu nội dung của định luật phản xạ ánh sáng.

Nội dung định luật gồm 2 kết luận trên.

+ Vận dụng kiến thức để làm C3 trên hình vừa vẽ.

+ Làm việc cá nhân qua hình 4.3.

+ Nêu quy ước biểu diễn gương phẳng và các tia sáng.

+ Treo bảng phụ H4.3 thông báo cách biểu diễn gương, tia SI(tia tới), tia IR(tia phản xạ).....

- Dự kiến sản phẩm: (Cột nội dung)

*Báo cáo kết quả: Nội dung trả lời

*Đánh giá kết quả:

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá.

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng:

II. Định luật phản xạ ánh sáng.

* Thí nghiệm:

Tia sáng SI gặp gương bị hắt lại cho tia sáng IR, IR gọi là tia phản xạ-----> Hiện tượng này gọi là hiện tượng phản xạ ánh sáng.

1. Tia phản xạ nằm trong mặt phẳng nào.

Tia tới SI, điểm tới I, đường pháp tuyến IN, tia phản xạ IR.

* Kết luận: Tia phản xạ nằm trong cùng mặt phẳng với “tia tới” và đường pháp tuyến tại điểm tới.

2. Phương của tia phản xạ quan hệ thế nào với phương của tia tới.

Phương của tia tới được xác định bằng góc nhọn: = i là góc tới.

Phương của tia phản xạ được xác định bằng góc nhọn: = i’ là góc phản xạ.

* Kết luận: Góc phản xạ luôn luôn “bằng” góc tới.

3. Định luật phản xạ ánh sáng.

4. Biểu diễn gương phẳng và các tia sáng trên hình vẽ.

R

*Giáo viên chuyển giao nhiệm vụ:

- Giáo viên yêu cầu:HS hoạt động cá nhân, lựa chọn phương án cho các câu hỏi trắc nghiệm.

*Học sinh thực hiện nhiệm vụ:

Học sinh tiếp nhận: Làm việc cá nhân, đọc và chọn câu tar lời đúng cho mỗi câu hỏi

- Dự kiến sản phẩm: hs nêu phương án trả lời

*Báo cáo kết quả:

Cá nhân đọcphương án trả lời.

*Đánh giá kết quả:

- Học sinh nhận xét đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá, chốt câu trả lời đúng.

Câu 1: C

Câu 2: A

Câu 3: A

Câu 4: D

Câu 5: B

*Giáo viên chuyển giao nhiệm vụ:

- Giáo viên yêu cầu:

+ Nêu cách vẽ tia phản xạ khi biết tia tới trên gương. Và ngược lại dựng tia tới khi biết tia phản xạ trên gương

- Yêu cầu cá nhân hs hoàn thành C4a.

- HS hoạt động nhóm, thảo luận C4b

*Học sinh thực hiện nhiệm vụ:

Học sinh tiếp nhận: Nghiên cứu nội dung bài học để trả lời.

- Cá nhân hoàn thành C4a, yêu cầu nêu rõ cách vẽ.

- Học sinh: Thảo luận cặp đôi nghiên cứu C4b để trả lời.

- Giáo viên: Điều khiển lớp thảo luận theo cặp đôi. Gợi ý C4b (HS khá giỏi): phương của hai tia đã biết chưa( Tia tới giữ nguyên, tia phản xạ có hướng thẳng đứng từ dưới lên. Gọi góc tạo bởi tia tới và tia phản xạ có độ lớn là 2i = 2i’

IN ngoài là pháp tuyến ra thì IN còn có t/c gì? IN vẽ được thì có xác định được vị trí đặt gương không. Xác định như thế nào?

- Dự kiến sản phẩm: hs nêu phương án trả lời

*Báo cáo kết quả:

- C4a: Cá nhân lên bảng vẽ tia phản xạ, nêu rõ cách vẽ.

C4b: hs đại diện nhóm nêu phương án trả lời

*Đánh giá kết quả:

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá.

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng:

III. Vận dụng.

C4.

a.

K

b) N

S

I

Cách vẽ:

- Vẽ tia tới SI

- Vẽ tia phản xạ IK có hướng thẳng đứng từ dưới lên trên

- Vẽ đường phân giác góc SIK. Đường phân giác IN chính là pháp tuyến của gương .

- Vẽ mặt gương vuông góc với pháp tuyến IN tại điểm tới I.

Tuần:

4

Ngày soạn:

Tiết:

4

Ngày dạy:

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

*Chuyển giao nhiệm vụ học tập

-> Xuất phát từ tình huống có vấn đề:

- Giáo viên yêu cầu:

+ Yêu cầu HS đọc câu chuyện kể của bé Lan ở phần mở bài .

- Học sinh tiếp nhận:

*Thực hiện nhiệm vụ học tập

- Học sinh: Trả lời yêu cầu.

- Giáo viên: Theo dõi và bổ sung khi cần.

- Dự kiến sản phẩm: HS lên bảng trả lời.

*Báo cáo kết quả: HS lên bảng trả lời.

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá:

- Giáo viên nhận xét, đánh giá:

->Giáo viên gieo vấn đề cần tìm hiểu trong bài học: Để trả lời câu hỏi trên đầy đủ và chính xác nhất chúng ta vào bài học hôm nay.

->Giáo viên nêu mục tiêu bài học:

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

Hoạt động 2.1: Sơ bộ đưa ra khái niệm gương phẳng.

Yêu cầu học sinh cầm gương lên soi và nói xem các em nhìn thấy gì trong gương?

Hình của một vật mà ta nhìn thấy trong gương gọi là ảnh của vật đó tạo bởi gương.

Mặt gương có đặc điểm gì?

Gương soi có mặt gương là một mặt phẳng và nhẵn bóng nên gọi là gương phẳng.

I. Gương phẳng.

Gương soi có mặt gương là một mặt phẳng nhẵn bóng nên gọi là gương phẳng.

Hoạt động 2.2: Sơ bộ hình thành biểu tượng về sự phản xạ ánh sáng và Tìm quy luật sự đổi hướng của tiasáng khi gặp gương phẳng.

Hướng dẫn học sinh cách tạo tia sáng và theo dõi đường truyền của ánh sáng.

Chiếu một tia sáng tới gương phẳng sao cho tia sáng đi là là trên mặt tờ giấy đặt trên bàn, tạo ra một vệt sáng hẹp trên mặt tờ giấy. Gọi tia đó là tia tới SI.

Khi tia tới gặp gương phẳng thì đổi hướng cho tia phản xạ. Thay đổi hướng đi của tia tới xem hướng của tia phản xạ phụ thuộc vào hướng của tia tới và gương như thế nào? Giới thiệu pháp tuyến IN, tia phản xạ IR.

Tia phản xạ nằm trong mặt phẳng nào?

Tia phản xạ nằm trong cùng một mặt phẳng với tia tới và pháp tuyến.

Cho học sinh điền từ vào câu kết luận.

Tìm phương của tia phản xạ.

Giới thiệu góc tới = i

Giới thiệu góc phản xạ = i’

Cho học sinh dự đoán xem góc phản xạ quan hệ với góc tới như thế nào? Thí nghiệm kiểm chứng.

Cho học sinh điền từ vào câu kết luận.

* Phát biểu định luật.

Người ta đã làm thí nghiệm với các môi trường trong suốt và đồng tính khác cũng đưa đến kết luận như trong không khí. Do đó kết luận trên có ý nghĩa khái quát có thể coi như là một định luật gọi là định luật phản xạ ánh sáng.

II. Định luật phản xạ ánh sáng.

Hiện tượng tia sáng sau khi tới mặt gương phẳng bị hắt lại theo một hướng xác định gọi là sự phản xa, tiahắt lại gọi là tia phản xạï

1Tia phản xạ nằm trong mặt phằng nào?

SI:gọi là tia tới

IR: gọi là tia phản xạ

IN: đường pháp tuyến

C2:Kết luận:

Tia phản xạ nằm trong cùng mặt phẳng với tia tới và đường pháptuyến.

2 phương của tia phản xạ quan hệ thế nào với phương của tia tới

Góc tới = i

Góc phản xạ = i’

Kết luận:

Góc phản xạ luôn luôn bằng góc tới
3Định luật phản xạ ánh sáng.

• Tia phản xạ nằm trong mặt phẳng chứa tia tới và đường pháp tuyến của gương ở điểm tới.

Góc phản xạ bằng góc tới.

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

*Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm trả lời vào phiếu học tập cho các nhóm

*Thực hiện nhiệm vụ học tập

Thảo luận nhóm. Trả lời BT trắc nghiệm

*Báo cáo kết quả và thảo luận

- Đại diện các nhóm HS báo cáo kết quả hoạt động. Trả lời câu hỏi trắc nghiệm trong phiếu học tập.

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá chung các nhóm.

Phụ lục (BT trắc nghiệm)

Câu 1:

Câu 2:

Câu 3:

Câu 4:

Câu 5:

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

*Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- Giáo viên yêu cầu nêu:

+ Cho HS lên bảng thực hiện theo yêu cầu C6.

+ Nhắc lại thế nào là chiều của dòng điện?

- Học sinh tiếp nhận: Nghiên cứu nội dung bài học để trả lời.

*Thực hiện nhiệm vụ học tập

Hoạt động cá nhân, hoàn thiện câu C4

*Báo cáo kết quả và thảo luận

Cá nhân HS trả lời câu C6

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá chung các nhóm.

III. VẬN DỤNG

C4.

Tuần:

5

Ngày soạn:

Tiết:

5

Ngày dạy:

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

*Chuyển giao nhiệm vụ:

-> Xuất phát từ tình huống có vấn đề:

- Giáo viên yêu cầu:

+ Phát biểu nội dung định luật phản xạ của ánh sáng?

+ Cho 1 gương phẳng MN Vật AB đặt trước gương như hình vẽ. Hãy vẽ ảnh A’B’ của vật AB? Nhận xét đặc điểm của ảnh A’B’?

M

N

A

B

- Học sinh tiếp nhận:

*Thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh: Cá nhân lên bảng trả lời.

- Giáo viên: Theo dõi và bổ sung khi cần.

- Dự kiến sản phẩm: HS lên bảng trả lời.

Câu 1:

- Tia phản xạ nằm trong mặt phẳng chứa tia tới và pháp tuyến của gương tại điểm tới.

- Góc phản xạ bằng góc tới: i’ = i

Câu 2:

- Vẽ hình đúng

M

N

A

B

A’’’

B’

H

K

- Nêu cách vẽ đúng:

+ Vẽ ảnh của điểm A: Từ A vẽ đường dóng vuông góc với gương tại điểm H. Trên đường vuông góc đó lấy điểm A’ sao cho A’H = HA thì ta được A’ là ảnh của điểm A.

+ Vẽ ảnh của điểm B: Từ B vẽ đường dóng vuông góc với gương tại điểm K. Trên đường vuông góc đó lấy điểm B’ sao cho B’K = KB thì ta được B’ là ảnh của điểm B.

+ Nối A’ với B’ ta được A’B’ là ảnh của vật AB.

- Nhận xét (1đ)

A’B’ là ảnh ảo, cùng chiều và lớn bằng vật.

*Báo cáo kết quả:HS lên bảng trả lời.

*Đánh giá kết quả:

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá:

- Giáo viên nhận xét, đánh giá:

->Giáo viên gieo vấn đề cần tìm hiểu trong bài học:Để củng cố ND định luật phản xạ ánh sáng, các tính chất của ảnh tạo bởi gương phẳng. Biết xác định vùng nhìn thấy của gương phẳng.

Đồng thời luyện tập kỹ năng vẽ ảnh của vật có hình dạng khác nhau đặt trước gương phẳng.-> Nội dung bài thực hành

CH1: Phát biểu nội dung định luật phản xạ của ánh sáng?

CH2:Cho 1 gương phẳng MN Vật AB đặt trước gương như hình vẽ. Hãy vẽ ảnh A’B’ của vật AB? Nhận xét đặc điểm của ảnh A’B’?

M

N

A

B

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

Hoạt động 2.1: Khảo sát sự biến đổi của số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn kín.

*Chuyển giao nhiệm vụ

- Giáo viên yêu cầu:

+ Yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK. tìm hiểu các nội dung cần thực hành; dụng cụ thí nghiệm.

+ Gọi Hs nêu yêu cầu của nội dung thực hành? Các dụng cụ cần có?

+ GV yêu cầu HS hoạt động nhóm thực hành nội dung1.

++ Tìm vị trí đặt gương để thu được ảnh theo yêu cầu của bài.

++ Tìm cách vẽ ảnh trong hai trường hợp.

+ GV lưu ý HS cách vẽ ảnh đơn giản là dựa vào tính chất ảnh.

*Thực hiện nhiệm vụ:Đọc thông tin tìm hiểu dụng cụ thí nghiệm.

- Học sinh:

+ Tìm được vị trí đặt vật để có ảnh theo yêu cầu của mục I.

+ Vẽ ảnh của vật trong mỗi trường hợp.

+ Hoàn thành báo cáo.

- Giáo viên: Điều khiển lớp làm thực hành và thảo luận theo cặp đôi.

* Sản phẩm học tập: Mẫu báo cáo.

- Dự kiến sản phẩm:

a, Đặt vật // với mặt gương:

b, Đặt vật vuông góc với mặt gương:

*Báo cáo kết quả và thảo luận

HS báo cáo kết quả thực hành.

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá.

1. Chuẩn bị.

2. Nội dung.

Xác định ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng:

a, Tìm cách đật gương để có:

- Ảnh //, cùng chiều với vật.

- Ảnh cùng phương ngược chiều với vật

b, Vẽ ảnh của bút chì trong 2 trường hợp trên:

- HS thực hành theo nhóm rồi ghi kết quả vào báo cáo:

a, Đặt vật // với mặt gương:

+ Vẽ ảnh của điểm A: Từ A vẽ đường dóng vuông góc với gương tại điểm H. Trên đường vuông góc đó lấy điểm A’ sao cho A’H = HA thì ta được A’ là ảnh của điểm A.

b, Đặt vật vuông góc với mặt gương:

Hoàn thành, nộp báo cáo thực hành

*Chuyển giao nhiệm vụ:

- Giáo viên giao bài tập về nhà: xác định vùng nhìn thấy của gương phẳng và xem trước bài Gương cầu lồi.

*Thực hiện nhiệm vụ:

+ Học sinh: Tìm hiểu trên Internet, tài liệu sách báo, hỏi ý kiến phụ huynh, người lớn hoặc tự nghiên cứu ND bài học để trả lời.

+ Giáo viên: Lưu ý HS cách xác định vùng nhìn thấy của gương.

* Báo cáo, thảo luận

+ Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

+ Giáo viên nhận xét, đánh giá tiết thực hành của học sinh.

Hoàn thành, nộp báo cáo thực hành

* Lưu ý HS cách xác định vùng nhìn thấy của gương:

+ Vị trí người ngồi và vị trí gương đặt cố định.

+ Mắt nhìn sang bên phải đến điểm xa nhất có thể nhìn thấy thì 1 HS khác trong nhóm đánh dấu vị trí đó.

+ Làm tương tự như vậy về bên trái.

+ Vùng ở giữa 2 vị trí vừa đánh dấu là vùng nhìn thấy.

- Gv hướng dẫn HS làm câu C₄:

+ Xác định ảnh của M và N bằng cách dựa vào tính chất ảnh (đối xứng với vật qua mặt gương).

+ Vẽ tia tới từ vật qua mặt gương rồi xác định tia phản xạ.

+ Nếu tia phản xạ qua mắt thì nhìn thấy điểm đó.

Tuần:

6

Ngày soạn:

Tiết:

6

Ngày dạy:

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

*Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV cho học sinh xem video:

+Về hình ảnh chiếc xe đang lên đèo, qua những khúc cua để đảm bảo an toàn giao thông người tài xế phải nhìn vào chiếc gương cầu lồi tại khúc cua.

GV: y/c hs quan sát, thảo luận nhóm và trả lời các câu hỏi sau đây:

- Em thấy tại các khúc cua trên đèo người ta đặt vật gì?

- Theo em đó là gương gì?

*Thực hiện nhiệm vụ học tập

- Hs xem video.

- Học sinh tiếp nhận nhiệm vụ.

- Học sinh hoạt động nhóm trả lời câu hỏi nêu dự đoán.

+ GV quan sát các nhóm làm việc và trợ giúp những HS gặp khó khăn

*Báo cáo kết quả và thảo luận

- Đại diện các nhóm trình bày,

- Dự kiến sản phẩm: HS lên bảng trả lời.

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá:

- Giáo viên nhận xét, đánh giá:

->Giáo viên gieo vấn đề cần tìm hiểu trong bài học Để trả lời câu hỏi trên đầy đủ và chính xác nhất chúng ta vào bài học hôm nay.

->Giáo viên nêu mục tiêu bài học:

* Kỹ thuật dạy học: Nêu và giải quyết vấn đề, xem video.

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

*Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV phát cho mỗi nhóm một gương cầu lồi, y/c hs hoạt động cá nhân quan sát nhận xét mặt phản xạ của gương cầu lồi có đặc điểm gì sau đó hoạt động nhóm lớn thống nhất ý kiến.

- GV gọi hs trả lời, hs khác nhận xét.

- GV phát dụng cụ cho các nhóm:

Mỗi nhóm: một gương cầu lồi, một gương phẳng, 2 cục pin giống nhau, 2 giá đỡ gương, màn ảnh.

-GV cho học sinh nêu phương án làm thí nghiệm kiểm tra đặc điểm ảnh của vật tạo bởi gương cầu lồi.

- GV chốt lại cách tiến hành thí nghiệm như hình 7.1 Yêu cầu HS thực hiện TN theo nhóm và đưa ra nhận xét ban đầu theo yêu cầu của câu C1.

- Gọi một vài học sinh nêu phương án làm thí nghiệm kiểm tra độ lớn ảnh tạo bởi gương cầu lồi và độ lớn của vật.

- Cho học sinh thảo luận chung ở lớp để tìm ra phương án tốt nhất.

- Tổ chức cho học sinh làm thí nghiệm theo phương án đã nêu va trả lời câu hỏi.

- Hãy so sánh độ lớn ảnh của hai pin tạo bởi GP và GC lồi.

*Thực hiện nhiệm vụ học tập

- Hs quan sát hoạt động cá nhân và hoạt động nhóm thống nhất trả lời câu hỏi.

- Mặt phản xạ là mặt ngoài của một phần mặt cầu.

- Hs trả lời, nhận xét

- Các nhóm lên nhận dụng cụ TN.

- Học sinh trình bày phương án tiến hành thí nghiệm.

- Các nhóm làm TN.

+ Các nhóm làm thí nghiệm như hướng dẫn của giáo viên, thảo luận nhóm và trả lời C1.

- Học sinh nêu phương án thí nghiệm để so sánh độ lớn của ảnh tạo bởi gương cầu lồi với độ lớn của vật.

- HS làm thí nghiệm.

+ Giáo viên:

+ Phát dụng cụ cho các nhóm.

+ Điều khiển lớp làm TN và thảo luận theo nhóm, cặp đôi.

+ Hướng dẫn các bước tiến hành TN. Giúp đỡ những nhóm yếu khi tiến hành TN.

Hết thời gian, yêu cầu các nhóm báo cáo TN.

*Báo cáo kết quả và thảo luận

Đại diện các nhóm HS báo cáo kết quả hoạt động. Trả lời câu C1 và hoàn thành Nhận xét 1.

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá.

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng:

I/ Aûnh cuûa moät vaät taïo bôûi göông caàu loài.

1/ Quan saùt :

C1 :

1. Aûnh laø aûnh aûo vì khoâng höùng ñöôïc treân maøn chaén.

2. Nhìn thaáy aûnh nhoû hôn vaät.

* Thí nghieäm kieåm tra :

Keát luaän :

- Ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lồi: Là ảnh ảo không hứng được trên màn chắn, ảnh nhỏ hơn vật.

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

*Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS nêu phương án xác định vùng nhìn thấy của gương phẳng và gương cầu lồi.

- GV nhận xét, chốt phương án và hướng dẫn HS làm TN.

- Yêu cầu HS làm việc theo nhóm, thảo luận kết quả chung ở lớp trả lời câu C2 và rút ra kết luận.

-GV yêu cầu các nhóm báo cáo kết quả, nhận xét, bổ sung.

- GV chốt kiến thức.

*Thực hiện nhiệm vụ học tập

+ Học sinh

-Học sinh tham khảo SGK, nêu phương án TN.

-HS làm việc theo nhóm: lần lượt thực hiện TN xác định bề rộng vùng nhìn thấy của GC lồi và gương phẳng có cùng kích thước. Thảo luận nhóm trả lời câu hỏi:

+So sánh bề rộng vùng nhìn thấy của hai gương?

+ Giáo viên: Theo dõi, hướng dẫn, uốn nắn khi HS gặp vướng mắc

*Báo cáo kết quả và thảo luận

+ HS báo cáo kết quả của thí nghiệm

+ GV gọi HS nhận xét, đánh giá

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá.

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng:

2. Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi

a. TN: Hình 7.3

b. Kết luận:

Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi rộng hơn vùng nhìn thấy của gương phẳng

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

* Chuyển giao nhiệm vụ

GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm trả lời vào phiếu học tập cho các nhóm

*Thực hiện nhiệm vụ

Thảo luận nhóm. Trả lời BT trắc nghiệm

*Báo cáo kết quả và thảo luận

- Đại diện các nhóm HS báo cáo kết quả hoạt động. Trả lời câu hỏi trắc nghiệm trong phiếu học tập.

* Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá chung các nhóm.

Phụ lục (BT trắc nghiệm)

Câu 1:

Câu 2:

Câu 3:

Câu 4:

Câu 5:

Câu 6:

Câu 7:

Câu 8:

Câu 9:

Câu 10:

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

*Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- Yêu cầu HS hoạt động nhóm vận dụng kiến thức bài học để giải thích hiện tượng nêu ra phần “hoạt động khởi động”

+ Nhóm 1, 3, 5 trả lời câu hỏi vì sao trên các đoạn đường đèo, ở những chỗ bị che khuất người ta lại đặt một gương cầu lồi lớn mà không đặt gương phẳng?

- Nhóm 2,4 hoạt động nhóm trả lời C3.

- Sau đó gv cho hs hình thành 5 nhóm mới sao cho mỗi nhóm mới đều có thành viên của 5 nhóm cũ để thống nhất câu trả lời C3, C4.

- GV yêu cầu các nhóm báo cáo, nhận xét.

- Yêu cầu HS nêu thêm một vài ứng dụng khác của gương cầu lồi trong thực tế.

- GV cho HS quan sát một vài hình ảnh về ứng dụng gương cầu lồi trong thực tế.

- GV hệ thống kiến thức bằng sơ đồ tư duy.

*Thực hiện nhiệm vụ học tập

Hs tiếp nhận nhiệm vụ

- Thaûo luaän traû lôøi C₃, C₄ theo höôùng daãn cuûa GV.

+ C₃ . Vuøng nhìn thaáy cuûa göông caàu loài roäng hôn vuøng nhìn thaáy cuûa göông phaúng coù cuøng kích thöôùc vì vaäy giuùp ngöôøi laùi xe quan saùt ñöôïc moät khoaûng roäng hôn ôû phía sau.

+ C₄ . ÔÛ nhöõng choã gaáp khuùc, ngöôøi ta gaén göông caàu loài giuùp ngöôøi tham gia giao thoâng quan saùt ñöôïc xe choã khuaát => traùnh ñöôïc tai naïn giao thoâng.

+ mặt dưới của thìa inốc,mặt màn hình máy vi tính(không phải màn hình phẳng)...

Báo cáo kết quả và thảo luận

+ HS báo cáo kết quả của thí nghiệm

+ GV gọi HS nhận xét, đánh giá

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá.

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng:

III/ Vaän duïng.

C3: Do göông caàu loài co vùng nhìn thấy rộng hơn gương phẳng có cùng kích thước giuùp ngöôøi laùi xe quan saùt ñöôïc vuøng roäng hôn ôû phía sau.

C4:Gương cầu lồi giúp cho ngöôøi laùi xe nhìn thaáy trong göông caàu loài aûnh cuûa xe coä vaø ngöôøi bò caùc vaät caûn beân ñöôøng che khuaát, traùnh ñöôïc tai naïn.

Tuần:

7

Ngày soạn:

Tiết:

7

Ngày dạy:

Hoạtđộngcủagiáoviênvàhọcsinh

Nộidung

*Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- Giáoviênyêucầu:

+ Nêu một vài thiết bị, dụng cụ trong đó con người đã sử dụng năng lượng mặt trời trong đời sống kỹ thuật?

=>Nguyêntắcđểchếtạo, hoạtđộngcủanhữngdụngcụ, thiếtbịđólàgì?

- Họcsinhtiếpnhận:

*Thực hiện nhiệm vụ học tập

- Họcsinh: Trảlờiyêucầu.

*Báo cáo kết quả và thảo luận

- Học sinh đứng dậy trả lời

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Họcsinhnhậnxét, bổ sung, đánhgiá:

- Giáoviênnhậnxét, đánhgiá:

->Giáo viên gieo vấn đề cần tìm hiểu trong bài học: Trong thực tế khoa học kỹ thuật đã giúp con người sử dụng năng lượng ánh sáng Mặt trời vào việc chạy ô tô , đun bếp , làm pin ... Bằng cách sử dụng gương cầu lõm. Vậy gương cầu lõm là gì? Gương cầu lõm có tính chất gì mà có thể thu được năng lượng Mặt trời.

Hoạtđộngcủagiáoviênvàhọcsinh

Nội dung

Hoạtđộng 2.1: Tìmhiểuảnh của một vật tạo bởi gương cầu lõm

*Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV: Giới thiệu gương cầu lõm là gương có mặt phản xạ là mặt trong của một phần mặt cầu.

- GV: Yêu cầu HS đọc thí nghiệm và tiến hành thí nghiệm hình 8.1 SGK.

GV yêu cầu HS hãy nêu phương án thí nghiệm kiểm tra ảnh ảo?

Từ đó yêu cầu HS hoàn thành C1

- GV yêu cầu HS nêu cách bố trí thí nghiệm để so sánh ảnh ảo của một vật tạo bởi gương cầu lõm với ảnh của cùng vật đó tạo bởi gương phẳng?

Từ đó so sánh ảnh ảo của quả pin trong gương cầu lõm và gương phẳng (Hoàn thành C2)

- GV yêu cầu HS hoàn thành phần kết luận.

*Thực hiện nhiệm vụ học tập

- Họcsinh:

+ Làmthínghiệmtheonhómtheoyêucầucủa GV

+Thảo luận nhóm để hoàn thành C1, C2, kết luận.

- Giáoviên:

+ Phát dụng cụ TN cho các nhóm.

+ Điềukhiểnlớplàm TN vàthảoluậntheonhóm.

+ Hướng dẫn các bước tiến hành TN. Giúp đỡ những nhóm yếu khi tiến hành TN.

+ Hết thời gian, yêu cầu các nhóm báo cáo TN.

*Báo cáo kết quả và thảo luận

- Đại diện các nhóm HS báo cáo kết quả hoạt động. Trả lời câu C1, C2 và hoàn thành kết luận.

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Họcsinhnhậnxét, bổ sung, đánhgiá.

- Giáoviênnhậnxét, đánhgiá.

->Giáoviênchốtkiếnthứcvàghibảng:

I. Ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lõm

- Thí nghiệm

C1:

+ Vật đặt ở gần gương: ảnh là ảnh ảo lớn hơn vật.

+ Vật đặt xa gương: Không nhìn thấy ảnh ảo trong gương.

C2:

+ Ảnh của vật tạo bởi gương cầu lõm lớn hơn ảnh của cùng vật đó tạo bởi gương phẳng.

Kếtluận:

Đặt một vật gần sát gương cầu lõm, nhìn vào gương thấy một ảnh ảo không hứng được trên màn chắn và lớn hơn vật .

Hoạtđộng 2.2: Tìmhiểusự phản xạ ánh sáng trên gương cầu lõm

*Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV: Yêu cầu các nhóm HS tìm hiểu, làm thí nghiệm và quan sát chùm tia phản xạ như hình 8.2, 8.4 SGK.

Từ đó hoàn thành C3, C5 và hoàn thành các kết luận.

*Thực hiện nhiệm vụ học tập

- Họcsinh:

+ Làm thí nghiệm theo nhóm theo yêu cầu của GV

+Thảo luận nhóm để hoàn thành C3, C5 và các kết luận.

- Giáoviên:

+ Phát dụng cụ TN cho các nhóm.

+ Điềukhiểnlớplàm TN vàthảoluậntheonhóm.

+ Hướng dẫn các bước tiến hành TN. Giúp đỡ những nhóm yếu khi tiến hành TN.

+ Hết thời gian, yêu cầu các nhóm báo cáo TN.

*Báo cáo kết quả và thảo luận

- Đại diện các nhóm HS báo cáo kết quả hoạt động. Trả lời câu C3, C5 và hoàn thành cáckết luận.

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá.

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng:

II.Sự phản xạ ánh sáng trên gương cầu lõm

1. Đối với chùm tia tới song song

- Thí nghiệm

C3:

Chùm tia phản xạ hội tụ tại một điểm trước gương.

Kết luận:

Chiếu một chùm tia tới song song tới một gương cầu lõm, ta thu được một chùm tia phản xạ hội tụ tại một điểm ở trước gương.

2. Đối với chùm tia sáng phân kỳ

- Thí nghiệm

Kết luận:

Một nguồn sáng nhỏ S đặt trước gương cầu lõm ở một vị trí thích hợp, có thể cho một chùm tia phản xạ song song.

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

* Chuyển giao nhiệm vụ

GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm trả lời C4 và trả lời vào phiếu học tập cho các nhóm

*Thực hiện nhiệm vụ

Thảo luận nhóm. Trả lời C4 và BT trắc nghiệm

*Báo cáo kết quả và thảo luận

- Đại diện các nhóm HS báo cáo kết quả hoạt động. Trả lời câu hỏi C4 và câu hỏi trắc nghiệm trong phiếu học tập.

* Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá chung các nhóm.

C4:

Mặt trời ở rất xa ta nên chùm sáng từ mặt trời tới gương coi như chùm tia tới song song, cho chùm tia phản xạ hội tụ tại một điểm ở phía trước gương. Ánh sáng Mặt trời có nhiệt năng cao nên vật để ở chỗ ánh sáng hội tụ sẽ nóng lên.

Phụlục (BT trắcnghiệm)

Câu 1:

Câu 2:

Câu 3:

Câu 4:

Hoạtđộngcủagiáoviênvàhọcsinh

Nội dung

*Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV Yêu cầu HS tìm hiểu đèn pin và trả lời C6, C7

*Thực hiện nhiệm vụ học tập

HS hoạt động cá nhân để hoàn thành câu C6, C7

*Báo cáo kết quả và thảo luận

Cá nhân HS trả lời câu C6 và C7

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Giáo viên đánh giá, góp ý, nhận xét.

- Đưa ra thống nhất chung.

II. Vận dụng

C6:

Nhờ có gương cầu lõm trong pha đèn pin nên khi xoay pha đèn đến vị trí thích hợp, chùm sáng phân kỳ từ đèn tới gương sẽ cho chùm phản xạ là chùm song song. Do đó ánh sáng sẽ truyền đi xa được, không bị phân tán nên vẫn sáng rõ.

C7:

Xoay pha đèn để bóng đèn ra xa gương, tạo chùm tia tới gương là chùm song song Thu được chùm phản xạ là chùm hội tụ tại một điểm.

Tuần:

9

Ngày soạn:

Tiết:

9

Ngày dạy:

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

*Chuyển giao nhiệm vụ học tập

-> Xuất phát từ tình huống có vấn đề:

- Giáo viên yêu cầu:

+ Suy nghĩ giải trò chơi ô chữ phần III.

- Học sinh tiếp nhận:Nội dung trò chơi

*Thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh: Suy nghĩ giải trò chơi ô chữ phần III.

- Giáo viên: Lắng nghe học sinh trả lời và yêu cầu HS nhận xét.

*Báo cáo kết quả và thảo luận:

Học sinh lời các câu hỏi trong ô chữ.

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá:

- Giáo viên nhận xét, đánh giá:

->Giáo viên gieo vấn đề cần tìm hiểu trong bài học: Bài học hôm nay chúng ta cùng hệ thống lại các kiến thức trong chương Quang hoc

->Giáo viên nêu mục tiêu bài học:

Trò chơi ô chữ

Vật sáng.

Nguồn sáng.

Ảnh ảo.

Ngôi sao.

Pháp tuyến.

Bóng đen.

Gương phẳng.

Từ hàng dọc là: Ánh sáng.

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

*Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- Giáo viên yêu cầu:

+ GV gọi HS lên bảng thực hiện theo yêu cầu C1, C2, C3/SGK.

- Học sinh tiếp nhận: Nghiên cứu nội dung bài học để trả lời.

* Thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh: Thảo luận cặp đôi Nghiên cứu C1, C2, C3/SGK và ND bài học để trả lời.

- Giáo viên: Điều khiển lớp thảo luận theo cặp đôi.

*Báo cáo kết quả và thảo luận

- Học sinh: Trả lời lần lượt các câu hỏi phần tự kiểm tra

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá.

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng:

C1: Chọn câu trả lời đúng cho câu hỏi: “Khi nào ta nhìn thấy một vật ?”

Khi vật được chiếu sáng.

Khi vật phát ra ánh sáng.

Khi có ánh sáng từ vật truyền vào mắt ta.

Khi có ánh sáng từ mắt ta chiếu sáng vật.

C2: Chọn câu phát biểu đúng trong các câu dưới đây nói về ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng.

Ảnh ảo bé hơn vật và ở gần gương hơn vật.

Ảnh ảo bằng vật và cách gương một khoảng bằng khoảng cách từ vật đến gương.

Ảnh hứng được trên màn và lớn bằng vật.

Ảnh không hứng được trên màn và bé hơn vật

C3: Định luật truyền thẳng của ánh sáng:

Trong môi trường trong suốt và

…và… đồng tính, ánh sáng truyền đi theo, đường thẳng .

C4: Tia sáng khi gặp gương phẳng thì bị phản xạ lại theo định luật phản xạ ánh sáng:

1. Tia phản xạ nằm trong cùng mặt phẳng với tia tới và đường pháp tuyến.
2. Góc phản xạ bằng góc tới.

C5: Ảnh ảo, có độ lớn bằng vật, cách gương một khoảng bằng khoảng cách từ vật đến gương.

C6: Giống nhau: Ảnh ảo.

Khác nhau: Ảnh tạo bởi gương cầu lồi nhỏ hơn ảnh tạo bởi gương phẳng.

C7: Khi một vật ở gần sát gương. Ảnh này lớn hơn vật.

C8:

Ảnh ảo tạo bởi gương cầu lõm không hứng được trên màn chắn và lớn hơn vật.

Ảnh ảo tạo bởi gương cầu lồi không hứng được trên màn chắn và bé hơn vật.

Ảnh ảo tạo bởi gương phẳng không hứng được trên màn chắn và bằng vật.

C9: Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi lớn hơn vùng nhìn thấy của gương phẳng có cùng kích thước.

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

* Chuyển giao nhiệm vụ

GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm trả lời vào phiếu học tập cho các nhóm

*Thực hiện nhiệm vụ

Thảo luận nhóm. Trả lời BT trắc nghiệm

*Báo cáo kết quả và thảo luận

- Đại diện các nhóm HS báo cáo kết quả hoạt động. Trả lời câu hỏi trắc nghiệm trong phiếu học tập.

* Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá chung các nhóm.

Phụ lục (BT trắc nghiệm)

Câu 1:

Câu 2:

Câu 3:

Câu 4:

Câu 5:

Câu 6:

Câu 7:

Câu 8:

Câu 9:

Câu 10:

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

* Chuyển giao nhiệm vụ:

- Giáo viên gọi học sinh lên bảng thực hiện theo yêu cầu C1, C2, C3/SGK.

- Học sinh tiếp nhận: Nghiên cứu nội dung bài học để trả lời.

* Thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh: Thảo luận cặp đôi Nghiên cứu C1, C2, C3/SGK và nội dung bài học để trả lời.

- Giáo viên: Điều khiển lớp thảo luận theo cặp đôi.

* Báo cáo kết quả và thảo luận:

Học sinh: Thảo luận nhóm trả lời câu hỏi

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá.

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng:

II. Vận dụng:

C1:a) Vẽ ảnh của điểm S₁, S₂ tạo bởi gương phẳng:

- Lấy S₁’ đối xứng với S₁ qua gương.

- Lấy S₂’ đối xứng với S₂ qua gương.

b) Lấy 2 tia tới đến 2 mép gương, tìm tia phản xạ tương ứng.

S₂ tương tự.

c) Đặt mắt trong vùng gạch chéo nhìn thấy ảnh của S₁ và S₂.

C2:

+ Giống: đều là ảnh ảo.

+ Khác: ảnh ảo nhìn thấy trong gương cầu lồi nhỏ hơn trong gương phẳng, ảnh trong gương phẳng lại nhỏ hơn ảnh trong gương cầu lõm.

C3: Những cặp nhìn thấy nhau :

An +Thanh; An +Hải

Thanh +Hải; Hải + Hà.

Tuần:

10

Ngày soạn:

Tiết:

10

Ngày dạy:

Nội dung

Tổng số tiết

Lí thuyết

Tỉ lệ thực dạy

Trọng số

LT

LT

VD

LT

VD

Quang học

9

7

4,9

4,1

54,4

45,6

Tổng

9

7

4,9

4,1

54,4

45,6

Cấp độ

Nội dung

(chủ đề)

Trọng

số

Số lượng câu

Điểm số

T.số

TN

TL

Cấp độ 1,2

(Lý thuyết)

Quang học

54,4

6,5≈ 7

6 (3đ; 10')

1(2,5đ; 10')

5,5đ

Cấp độ 3,4

(Vận dụng)

Quang học

45,6

5,5 ≈ 5

4(2đ; 10')

1 (2.5đ ; 15')

4,5đ

Tổng

100

12

10 (5đ; 20')

2 (5đ ; 25')

10đ

Tên chủ đề

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng

Tổng

Cấp độ thấp

Cấp độ cao

TN

TN

TL

TN

TL

TN

TL

Quang học

1. Nhận biết được rằng, ta nhìn thấy các vật khi có ánh sáng từ các vật đó truyền vào mắt ta

2. Nêu được ví dụ về nguồn sáng và vật sáng.

3.Phát biểu được định luật truyền thẳng của ánh sáng.

4. Nhận biết được ba loại chùm sáng: song song, hội tụ và phân kì.

5.Nêu được ví dụ về hiện tượng phản xạ ánh sáng.

6. Phát biểu được định luật phản xạ ánh sáng.

7. Nhận biết được tia tới, tia phản xạ, góc tới, góc phản xạ, pháp tuyến đối với sự phản xạ ánh sáng bởi gương phẳng.

8. Nêu được những đặc điểm chung về ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng, đó là ảnh ảo, có kích thước bằng vật, khoảng cách từ gương đến vật và đến ảnh là bằng nhau.

9. Nêu được những đặc điểm của ảnh ảo của một vật tạo bởi gương cầu lồi.

10. Nêu được các đặc điểm của ảnh ảo của một vật tạo bởi gương cầu lõm.

11. Nêu được ứng dụng chính của gương cầu lõm là có thể biến đổi một chùm tia song song thành chùm tia phản xạ tập trung vào một điểm, hoặc có thể biến đổi chùm tia tới phân kì thành một chùm tia phản xạ song song.

12. Biểu diễn được đường truyền của ánh sáng (tia sáng) bằng đoạn thẳng có mũi tên.

13. Nêu được ứng dụng chính của gương cầu lồi là tạo ra vùng nhìn thấy rộng

14. Biểu diễn được tia tới, tia phản xạ, góc tới, góc phản xạ, pháp tuyến trong sự phản xạ ánh sáng bởi gương phẳng

15. Giải thích được một số ứng dụng của định luật truyền thẳng ánh sáng trong thực tế: ngắm đường thẳng, bóng tối, nhật thực, nguyệt thực,...

16. Vẽ được tia phản xạ khi biết tia tới đối với gương phẳng và ngược lại, theo hai cách là vận dụng định luật phản xạ ánh sáng hoặc vận dụng đặc điểm của ảnh ảo tạo bởi gương phẳng

17. Dựng được ảnh của một vật đặt trước gương phẳng

Số câu

6 (12p)

Ch1 - câu 1; Ch3 – câu 2; Ch 9 - câu 8

Ch 8 – câu 10,7; Ch 6 – câu 5

1(2p)

Ch 11

Câu 6

1 (2p)

Ch 14

Câu 4

1 (12)

Ch 14

Bài 1

2 (4p)

Ch15

Câu 3,9

1 (13p)

Ch 16,17

Bài 2

12

Sốđiểm

(%)

3

0,5

0,5

2,5

1,0

2,5

10

Tổng số câu

6

1

2 3

12

Tổng số điểm

Tỉ lệ %

3

30%

0,5

5%

3,0 3,5

30% 35%

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

D

D

B

A

D

C

C

D

C

A

Bài

Đáp án

Biểu điểm

1

- Đặt gương phẳng như hình vẽ và nghiêng so với phương ngang một góc 45⁰

45⁰

S

45⁰

N

R

• Nêu cách vẽ

1,0 đ

1,0đ

0,5đ

2a

S

S'

A

B'

A'

0,5 đ

0,5 đ

2b

Cách vẽ: Vẽ ảnh M' của M qua gương, nối M' với N cắt gương tại I, nối I với M ta có tia tới MI và tia phản xạ IN cần vẽ.

M

N'

I'

M'

0,5 đ

1,0đ

Tuần:

11+12

Ngày soạn:

Tiết:

11+12

Ngày dạy:

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

*Chuyển giao nhiệm vụ

-> Xuất phát từ tình huống có vấn đề:

- Giáo viên yêu cầu:

a. Phát biểu định luật truyền thẳng ánh sáng và định luật phản xạ ánh sáng.

b. So sánh ảnh của vật tạo bởi gương phẳng, gương cầu lồi, gương cầu lõm.

- Học sinh tiếp nhận:

*Thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh: 2 HS lên bảng trả lời câu hỏi.

- Giáo viên:

- Dự kiến sản phẩm: Bên cột nội dung.

*Báo cáo kết quả: Bên cột nội dung.

*Đánh giá kết quả:

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá:

- Giáo viên nhận xét, đánh giá:

->Giáo viên gieo vấn đề cần tìm hiểu trong bài học:Chúng ta vẫn thường nói chuyện với nhau, lắng nghe những âm thanh phát ra như tiếng đàn du dương, tiếng chim hót líu lo, tiếng cười nói vui vẻ, tiếng ồn ào ngoài đường phố. Vậy âm thanh được tạo ra như thế nào? Những vật phát ra âm có chung đặc điểm gì? khi nào thì vật phát ra âm trầm, âm bổng? Âm truyền qua được những môi trường nào? Chống ô nhiễm tiếng ồn như thế nào? Chương II: Âm học, sẽ giúp chúng ta tìm hiểu những vấn đề này. Bài học đầu tiên của chương âm học sẽ là bài nguồn âm. ->Giáo viên nêu mục tiêu bài học:

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

Hoạt động 2.1: Nhận biết nguồn âm

*Chuyển giao nhiệm vụ:

- Giáo viên yêu cầu:

+Cho HS nghiên cứu SGK.

+ Đọc câu C1, sau đó giữ im lặng để trả lời câu hỏi C1.

+ Cho ví dụ về nguồn âm trong đời sống hàng ngày. Hoạt động cá nhân trả lời câu C2.

- Học sinh tiếp nhận:

*Thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh: Đọc SGK, trả lời các câu hỏi của GV và SGK.

- Giáo viên: uốn nắn sửa chữa kịp thời sai sót của HS. Thông báo cho HS: Vật phát ra âm gọi là nguồn âm.

- Dự kiến sản phẩm: (bên cột nội dung)

*Báo cáo kết quả: (bên cột nội dung)

*Đánh giá kết quả:

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá.

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng.

I. Nhận biết nguồn âm

Vật phát ra âm gọi là nguồn âm.

VD: Nguồn âm là cái trống, cây đàn ghi ta…

Hoạt động 2.2: Nghiên cứu đặc điểm của nguồn âm

*Chuyển giao nhiệm vụ:

- Giáo viên yêu cầu:B1: Tình huống xuất phát:

Giáo viên làm thí nghiệm gõ vào một số vật để phát ra âm, rồi cũng gõ vào một số vật đó nhưng không phát ra âm, rồi hỏi: Tại sao có những vật gõ vào thì phát ra âm, có những vật gõ không phát ra âm. Em hãy suy nghĩ xem để phát ra âm thì phải có điều kiện chung gì?

- Học sinh tiếp nhận:

*Thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh:

B2: Bộc lộ quan niệm ban đầu:

Cá nhân đưa ra các trường hợp:

-Gõ mạnh vào vật.

-Gõ nhẹ vào vật.

- Gõ sao cho vật rung động mạnh.

- Gõ nhanh liên tục.

Nhóm thống nhất.

Gõ mạnh cho vật rung động.

- Giáo viên:

B3: Đề xuất giả thuyết, thiết kế phương án thí nghiệm:

- Em hãy nghĩ cách tiến hành thí nghiệm xem có phải muốn vật phát ra âm thì vật đó phải rung động không?

- HS đưa ra các phương án thí nghiệm khác nhau.

- Chốt lại các phương án thí nghiệm.

B4: Tiến hành TN kiểm tra:

Tiến hành thí nghiệm.

+Bật mạnh dây cao su.

+Gõ vào thành cốc.

+Gõ vào âm thoa.

B5: Rút ra kết luận:

-Qua các thí nghiệm trên em rút ra được kết luận gì?

- Dự kiến sản phẩm: Khi các vật phát ra âm thì thấy các vật đó đều rung động mạnh.

*Báo cáo kết quả:

*Đánh giá kết quả:

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá.

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng:

II. Các nguồn âm có chung đặc điểm gì?

- Sự rung động (chuyển động) qua lại vị trí cân bằng gọi là dao động.

- Khi phát ra âm các vật đều dao động.

Hoạt động 2.3: Nghiên cứu dao động nhanh, chậm - Tần số dao động.

*Chuyển giao nhiệm vụ:

- Giáo viên yêu cầu:

+Cho HS nghiên cứu SGK.

+ Làm TN với 2 con lắc đơn dài, ngắn khác nhau trong 10s. Ghi kết quả vào bảng C1.

+ Dựa vào C1 để trả lời C2.

- Học sinh tiếp nhận: Nêu dụng cụ TN và cách tiến hành.

*Thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh: Đọc SGK, nêu dụng cụ và cách tiến hành trong 10s cho con lắc lệch khỏi vị trí ban đầu 1 góc như nhau.

- Giáo viên: uốn nắn sửa chữa kịp thời sai sót của HS. Thông báo, Số dao động trong 1s gọi là tần số. Đơn vị tần số là Héc (Hz)

- Dự kiến sản phẩm: (bên cột nội dung)

*Báo cáo kết quả: (bên cột nội dung)

*Đánh giá kết quả:

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá.

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng.

III. Dao động nhanh, chậm - Tần s

* Thí nghiệm1:

C1:

Số dao động trong 1s gọi là tần số.

Đơn vị của tần số là héc kí hiệu là Hz.

C2: Con lắc b.

*Nhận xét: Dao động càng nhanh

( chậm ) tần số dao động càng lớn (nhỏ )

Hoạt động 2.4:Tìm hiểu âm cao (bổng), âm thấp ( trầm).

*Chuyển giao nhiệm vụ:

- Giáo viên yêu cầu:

+ Làm TN2 và TN3.

+ Quan sát trả lời câu hỏi C3, C4.

+ Dựa vào kết quả các TN hoàn thành phần kết luận.

- Học sinh tiếp nhận:

*Thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh:

+ Nêu dụng cụ và tiến hành TN 2, 3/SGK.

+ Trả lời C3, 4 vào bảng nhóm.

- Giáo viên: Theo dõi hướng dẫn HS làm TN và ghi kết quả lại, xử lý sai sót nếu có.

- Dự kiến sản phẩm: Cột nội dung.

*Báo cáo kết quả: Cột nội dung.

*Đánh giá kết quả:

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá.

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng:

IV. Âm cao (âm bổng), âm thấp (âm trầm)

* Thí nghiệm 2 :

C3: Phần tự do của th­ước dài dao động chậm âm phát ra thấp.

Phần tự do của th­ớc ngắn dao động nhanh âm phát ra cao.

*Thí nghiệm 3 :

C4: Khi đĩa quay chậm, góc miếng bìa dao động chậm, âm phát ra thấp.

Khi đĩa quay nhanh, góc miếng bìa dao động nhanh, âm phát ra cao.

* Kết luận : Dao động càng nhanh (chậm ), tần số dao động càng lớn (nhỏ ) âm phát ra càng cao (thấp)

Hoạt động 2.5: Nghiên cứu về biên độ dao động và độ to của âm phát ra.

*Chuyển giao nhiệm vụ:

- Giáo viên yêu cầu:

+Cho HS nghiên cứu SGK.

+ Nêu dụng cụ và cách tiến hành đối với mỗi thí nghiệm trong SGK.

+ Hoạt động nhóm làm thí nghiệm như SGK.

+ Ghi lại kết quả trả lời vào bảng nhóm.

- Học sinh tiếp nhận:

*Thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh: Đọc SGK, làm TN, quan sát thí nghiệm và trả lời các câu hỏi của GV. Các nhóm làm thí nghiệm gõ nhẹ: âm nhỏ 🡪 quả cầu bấc dao động biên độ nhỏ và ngược lại.

- Giáo viên: uốn nắn sửa chữa kịp thời sai sót của HS.

+ Từ kết quả thí nghiệm 1, 2 hoàn thành KL.

- Dự kiến sản phẩm: (bên cột nội dung)

*Báo cáo kết quả: (bên cột nội dung)

*Đánh giá kết quả:

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá.

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng.

V. Âm to, âm nhỏ. Biên độ dao động.

Độ lệch lớn nhất của vật dao động so với vị trí cân bằng của nó được gọi là biên độ dao động

C2.

Nhiều (ít)

Lớn (nhỏ)

To (nhỏ)

C3.

Nhiều (ít)

Lớn (nhỏ)

To (nhỏ)

* Kết luận:

Âm phát ra càng to thì biên độ dao động của nguồn âm càng lớn.

Hoạt động 2.6:Tìm hiểu độ to của một số âm, ngưỡng đau của con người

*Chuyển giao nhiệm vụ:

- Giáo viên yêu cầu:Yêu cầu đọc SGK trả lời các câu hỏi.

+ Đơn vị độ to của âm là gì? Kí hiệu.

+ Độ to của âm bao nhiêu thì làm đau tai. (ngưỡng đau)

- Học sinh tiếp nhận:

*Thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh:

Đọc SGK và tìm hiểu trả lời các nội dung câu hỏi.

- Giáo viên:

Theo dõi, hướng dẫn, uốn nắn khi HS gặp vướng mắc.

- Dự kiến sản phẩm: Cột nội dung.

*Báo cáo kết quả: cột nội dung.

*Đánh giá kết quả:

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá.

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng:

VI. Độ to của một số âm

Độ to của âm đo bằng đơn vị đêxiben.

Kí hiệu dB.

Người ta dùng máy để đo độ to của âm.

Độ to của âm lớn hơn hoặc bằng 130 dB làm đau nhức tai.

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

* Chuyển giao nhiệm vụ

GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm trả lời vào phiếu học tập cho các nhóm

*Thực hiện nhiệm vụ

Thảo luận nhóm. Trả lời BT trắc nghiệm

*Báo cáo kết quả và thảo luận

- Đại diện các nhóm HS báo cáo kết quả hoạt động. Trả lời câu hỏi trắc nghiệm trong phiếu học tập.

* Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá chung các nhóm

Phụ lục (BT trắc nghiệm)

Câu 1:

Câu 2:

Câu 3:

Câu 4:

Câu 5:

Câu 6:

Câu 7:

Câu 8:

Câu 9:

Câu 10:

Câu 11:

Câu 12:

Câu 13:

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

* Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- Giáo viên yêu cầu:

+ GV gọi 2 HS đọc ghi nhớ trang 30, 33, 36

+ Lên bảng thực hiện theo yêu cầu C6 - C9 trang 29.

+ Lên bảng thực hiện theo yêu cầu C5 – C7 trang 33

+ Lên bảng thực hiện theo yêu cầu C4 – C7 trang 36

- Học sinh tiếp nhận: Nghiên cứu nội dung bài học để trả lời.

*Học sinh thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh: Thảo luận cặp đôiNghiên cứu C6 - C9 trang 29, C5 – C7 trang 33, C4 – C7 trang 36và ND bài học để trả lời.

- Giáo viên: Điều khiển lớp thảo luận theo cặp đôi.

- Dự kiến sản phẩm: (Cột nội dung)

*Báo cáo kết quả:(Cột nội dung)

*Đánh giá kết quả:

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá.

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng:

III. Vận dụng:

C6/30 : Hoạt động theo nhóm cuộn lá chuối thành kèn và thổi cho phát ra âm và nêu được.

+ Tờ giấy đầu nhỏ của kèn lá chuối dao động.

C7/30: Nêu được một số ví dụ về nhạc cụ như: dây đàn ghi ta, dây đàn bầu, cột không khí trong ống sáo, mặt của cồng chiêng…….

+ Giữ cho các vật đó không dao động.

C8/30: Dán vài tua giấy mỏng ở miệng lọ sẽ thấy các tua giấy dao động

C9/30:

Ống và nước trong ống dao động.

Ống có nhiều nước nhất phát ra âm nhỏ nhất và ngược lại.

Cột không khí trong ống dao động

Ống có ít nước nhất phát ra âm nhỏ nhất và ngược lại.

C5/33: Vật có tần số 70Hz dao động nhanh hơn

Vật có tần số 50Hz phát ra âm thấp hơn.

C6/33: Khi vặn dây đàn căng nhiều thì tần số dao động lớn âm phát ra cao.

Khi vặn dây đàn căng ít thì tần số dao động nhỏ âm phát ra thấp.

C7/33: Chạm miếng bìa vào hàng lỗ ở gần tâm đĩa âm phát ra cao hơn.

C4/36. Khi gảy mạnh một dây đàn, tiếng đàn sẽ to. Vì khi gảy mạnh dây đàn sẽ lệch nhiều, tức là biên độ dao động của dây đàn lớn nên âm phát ra to

C7/36. Ước lượng khoảng 50-70dB.

Tuần:

13

Ngày soạn:

Tiết:

13

Ngày dạy:

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

*Chuyển giao nhiệm vụ:

-> Xuất phát từ tình huống có vấn đề:

- Giáo viên yêu cầu:

+ Tại sao khi áp tai xuống đất người ta lại nghe thấy tiếng vó ngựa?

+ Vì sao không lắng tai nghe trong không khí mà phải áp tai xuống đất để nghe?

+ Âm đã truyền từ nguồn phát đến tai như thế nào và qua những môi trường nào rồi truyền đến tai người?

=> T/h: Ngoài môi trường chất rắn ra thì âm có thể truyền qua trong những môi trường nào?

- Học sinh tiếp nhận:

*Thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh: Trả lời yêu cầu.

- Giáo viên: Theo dõi và bổ sung khi cần.

- Dự kiến sản phẩm: HS đứng tại chỗ trả lời.

*Báo cáo kết quả:HS đứng tại chỗ trả lời.

*Đánh giá kết quả:

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá:

- Giáo viên nhận xét, đánh giá:

->Giáo viên gieo vấn đề cần tìm hiểu trong bài họcĐể trả lời câu hỏi trên đầy đủ và chính xác nhất chúng ta vào bài học hôm nay.

->Giáo viên nêu mục tiêu bài học:

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

Hoạt động 2.1: Nghiên cứu môi trường truyền âm qua các thí nghiệm.

*Chuyển giao nhiệm vụ

- Giáo viên yêu cầu: Bố trí thí nghiệm như hình 13.1, 13.2, 13.3, 13.4 – SGK:

+ Cách tiến hành thí nghiệm?

+ Tiến hành làm, quan sát thí nghiệm và trả lời C1, C2, C3, C4, C5 vào phiếu học tập cá nhân.

+ Rút ra kết luận chung.

Gv hướng dẫn học sinh làm thí nghiệm:

+ Quan sát biên độ dao độngcủa mặt trống và quả cầu đồng thời lắng nghe độ to âm của quả cầu bấc phát ra khi ở gần nguồn âm (mặt trống thứ nhất) và xa nguồn âm(mặt trống thứ hai) để trả lời câu hỏi C1, C2.

+ Tai bạn C nghe thấy âm truyền qua vật nào từ đó trả lời C3.

+ Tai nghe thấy tiếng chuông đồng hồ truyền qua những vật nào từ đó trả lời C4.

+ Quan sát video, nhận xét về âm của tiếng chuông phát ra trong các trường hợp có nhiều không khí, ít dần không khí, hết không khí từ đó trả lời C5.

*Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh:

+ Các nhóm đồng thời làm lần lượt các thí nghiệm. + Quan sát thí nghiệm để trả lời các câu C và rút ra nhận xét.

+Đại diện nhóm trình bày C1, C2, C3, C4, C5.

- Giáo viên:

+ Phát dụng cụ cho các nhóm.

+ Điều khiển lớp làm TN và thảo luận theo nhóm, cặp đôi.

+ Hướng dẫn các bước tiến hành TN. Giúp đỡ những nhóm yếu khi tiến hành TN.

Hết thời gian, yêu cầu các nhóm báo cáo TN.

+ Âm có thể truyền qua môi trường nào, không truyền qua môi trường nào.

+ Đặc điểm độ to của âm trong khi lan truyền qua các môi trường khi ở gần và ở xa nguồn âm.

*Báo cáo kết quả và thảo luận

- Đại diện các nhóm HS báo cáo kết quả hoạt động. Trả lời câu C1, C2, C3, C4, C5 từ đó rút ra kết luận về môi trường truyền âm, môi trường không truyền âm, độ to của âm trong khi lan truyền.

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá.

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng:

I. Môi trường truyền âm.

1. Thí nghiệm.

C1: Hiện tượng: Mặt trống rung động và quả cầu lệch ra khỏi vị trí ban đầu chứng tỏ: âm đã được không khí truyền từ mặt trống thứ nhất đến mặt trống thứ hai.

C2: Quả cầu bấc thứ hai có biên độ dao động nhỏ hơn (lệch khỏi vị trí ban đầu ít hơn) so với quả cầu thứ nhất.

Điều đó chứng tỏ độ to của âm càng giảm khi càng ở xa nguồn âm (hoặc độ to của âm càng lớn khi càng ở gần nguồn âm).

C3: Âm truyền đến tai bạn C qua môi trường rắn (gỗ).

C4: Âm truyền đến tai qua môi trường: Khí, rắn, lỏng.

C5: Chứng tỏ: Môi trường chân không không truyền âm.

2. Kết luận.

- Âm có thể truyền qua những môi trường như rắn, lỏng, khí và không thể truyền qua chân không.

- Ở các vị trí càng xa nguồn âm thì âm nghe càng nhỏ.

Hoạt động 2.2: Tìm hiểu vận tốc truyền âm trong các môi trường.

*Chuyển giao nhiệm vụ

+ Đọc và quan sát bảng vận tốc truyền âm của một số chất ở 20⁰C SGK/39

+ Trong môi trường vật chất nào âm truyền nhanh nhất, kém nhất.

+ Hãy giải thích tại sao ở thí nghiệm: Bạn đứng không nghe thấy âm mà bạn áp tai xuống bàn lại nghe thấy âm.

+ Hãy so sánh vận tốc truyền âm trong không khí, nước và thép từ đó trả lời C6 và rút ra kết luận.

- Học sinh tiếp nhận:

*Thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh:

+ Đọc SGK và tìm hiểu trả lời các nội dung câu hỏi.

- Giáo viên:

+ Theo dõi, hướng dẫn, uốn nắn khi HS gặp vướng mắc.

- Dự kiến sản phẩm: Học sinh đứng tại chỗ trả lời.

*Báo cáo kết quả và thảo luận

- Đại diện HS báo cáo kết quả hoạt động. So sánh tốc độ truyền âm trong các môi trường khác nhau để trả lời C6 và rút ra kết luận chung của bài..

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá.

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng:

3. Vận tốc truyền âm.

Thép truyền âm thanh nhanh nhất, không khí truyền âm thanh kém nhất.

Gỗ là vật rắn truyền âm nhanh, tốt hơn không khí.

C6: Vận tốc truyền âm qua nước nhỏ hơn qua thép và lớn hơn qua không khí.

* Kết luận:Vận tốc truyền âm trong chất rắn lớn hơn trong chất lỏng, trong chất lỏng lớn hơn trong chất khí.

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

* Chuyển giao nhiệm vụ

GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm trả lời vào phiếu học tập cho các nhóm

*Thực hiện nhiệm vụ

Thảo luận nhóm. Trả lời BT trắc nghiệm

*Báo cáo kết quả và thảo luận

- Đại diện các nhóm HS báo cáo kết quả hoạt động. Trả lời câu hỏi trắc nghiệm trong phiếu học tập.

* Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá chung các nhóm.

Phụ lục (BT trắc nghiệm)

Câu 1:

Câu 2:

Câu 3:

Câu 4:

Câu 5:

Câu 6:

Câu 7:

Câu 8:

Câu 9:

Câu 10:

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

* Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV: Yêu cầu HS vận dụng được kiến thức về sự truyền âm để trả lời các câu C7, C8, C10.

- GV: Âm thanh xung quanh truyền đến tai ta qua môi trường nào?

+ Hãy nêu ví dụ chứng tỏ âm có thể truyền trong môi trường chất lỏng?

+ Khi ở ngoài không trung thì các nhà du hành vũ trụ nói chuyện với nhau có bình thường giống như khi ở trên mặt đất không? Tại sao? Muốn nói chuyện được với nhau họ phải làm như thế nào?

- GV chốt lại: Âm truyền được trong môi trường chất rắn, lỏng, khí vì khi các nguồn âm dao động làm các hạt cấu tạo nên chất rắn, lỏng, khí ở sát nó cũng dao động theo. Những hạt này truyền dao động cho các hạt khác ở gần chúng và cứ thế dao động truyền đi xa ... Do đó muốn âm truyền được đến tai ta phải có môi trường truyền âm như chất rắn, chất lỏng, chất khí.

*Thực hiện nhiệm vụ học tập

Hoạt động cá nhân, hoàn thiện câu C7, C8, C10.

*Báo cáo kết quả và thảo luận

Cá nhân HS trả lời câu C7, C8, C10.

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá chung các nhóm.

III. VẬN DỤNG

C7: Âm thanh xung quanh truyền đến tai ta nhờ môi trường không khí là chủ yếu.

C8: VD minh họa: Khi bơi ở dưới nước có thể nghe thấy tiếng sùng sục của bong bóng nước. Như vậy âm có thể truyền qua chất lỏng.

C10: Các nhà du hành vũ trụ không thể nói chuyện bình thường được vì giữa họ bị ngăn cách bởi chân không bên ngoài bộ áo, mũ giáp bảo vệ. Muốn nói chuyện được với nhau thì họ phải áp sát hai chiếc mũ và quay mặt vào với nhau.

Tuần:

14

Ngày soạn:

Tiết:

14

Ngày dạy:

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

*Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- Cho học sinh quan sát tranh và xem đoạn video.

*Thực hiện nhiệm vụ học tập

Học sinh thảo luận theo bàn nhận xét về am thanh trong tranh và đoạn video mà em quan sát được.

*Báo cáo kết quả và thảo luận

Đại diện một vài học sinh trả lời.

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

Giáo viên nhận xét đánh giá

Giáo viên nêu nội dung cần tìm hiểu của bài học.

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

Hoạt động 2.1: Tìm hiểu về âm phản xạ - Tiếng vang

*Chuyển giao nhiệm vụ học tập

-Yêu cầu học sinh đọc mục I SGK và thảo luận trả lời các câu hỏi.

+ Thế nào là âm phản xạ?

+ Thế nào là tiếng vang?

+ Trả lời C1, C2, C3.

*Thực hiện nhiệm vụ học tập

- Học sinh thảo luận nhóm theo khăn trải bàn trả lời các câu hỏi.

*Báo cáo kết quả và thảo luận

-Các nhóm treo kết quả thảo luận của nhóm mình.

- Đại diện 2 nhóm trình bày kết quả thảo luận của nhóm mình. Các nhóm khác nhận xét bổ sung.

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

Giáo viên nhận xét .

Giáo viên chốt kiến thức.

I. ÂM PHẢN XẠ - TIẾNG VANG

Kết luận:

- Âm phản xạ là âm dọi lại khi gặp mặt chắn.

- Tiếng vang là âm phản xạ truyền đến tai sau âm truyền trực tiếp ít nhất 1/15 giây.

Hoạt động 2.2: Tìm hiểu vật phản xạ âm tốt vật phản xạ âm kém

*Chuyển giao nhiệm vụ học tập

-Yêu cầu học sinh đọc mục I SGK và trả lời các câu hỏi.

+ Thế nào là vật phản xạ âm tốt?

+ Thế nào là vật phản xạ âm kém.?

+ Trả lời C1, C2, C3.

*Thực hiện nhiệm vụ học tập

- Học sinh tìm hiểu sách giáo khoa để trả lời các câu hỏi.

*Báo cáo kết quả và thảo luận

- Học sinh trả lời cá nhân 1 vài em nhận xét bổ sung.

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

Giáo viên nhận xét .

Giáo viên chốt kiến thức.

II. VẬT PHẢN XẠ ÂM TỐT, VẬT PHẢN XẠ ÂM KÉM.

Kết luận:

- Vật phản xạ âm tốt là những vật cứng, bề mặt nhẵn.

- Vật phản xạ âm kém là những vật mềm, xốp, bề mặt gồ ghề.

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

* Chuyển giao nhiệm vụ

GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm trả lời vào phiếu học tập cho các nhóm

*Thực hiện nhiệm vụ

Thảo luận nhóm. Trả lời BT trắc nghiệm

*Báo cáo kết quả và thảo luận

- Đại diện các nhóm HS báo cáo kết quả hoạt động. Trả lời câu hỏi trắc nghiệm trong phiếu học tập.

* Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá chung các nhóm.

Phiếu học tập số 1: Câu hỏi trắc nghiệm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

*Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- Yêu cầu học sinh vận dụng kiến thức bài học trả lời C5, C6, C7.

*Thực hiện nhiệm vụ học tập

Hoạt động cá nhân, hoàn thiện câu C5, C6, C7

*Báo cáo kết quả và thảo luận

Cá nhân HS trả lời câu C5, C6, C7

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá chung các nhóm.

III. VẬN DỤNG

C5: Làm tường sần sùi, treo rèm nhung để hấp thụ âm tốt hơn nên giảm tiếng vang. Âm nghe được rõ hơn.

C6: Mỗi khi khó nghe, người ta thường làm như vậy để hướng âm phản xạ từ tay đến tai giúp tai nghe được âm rõ hơn.

C7: Âm truyền từ tàu tới đáy biển mất ½ giây. Độ sâu của đáy biển: 1500. ½ = 750m

Tuần:

15

Ngày soạn:

Tiết:

15

Ngày dạy:

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

*Chuyển giao nhiệm vụ học tập

Kiểm tra việc tiếp thu bài cũ và học bài ở nhà của HS

*Thực hiện nhiệm vụ học tập

+ Có tiếng vang khi nào?

+ Ta nghe được âm to hơn khi nào?

+ Ta nghe được âm rõ hơn khi nào?

*Báo cáo kết quả

+ Có tiếng vang khi ta nghe thấy âm phản xạ cách âm phát ra 1 khoảng thời gian ít nhất là 1/15 giây.

+ Ta nghe được âm to hơn khi âm phản xạ truyền đến tai cùng 1 lúc với âm phát ra.

+ Ta nghe được âm rõ hơn khi làm tường sần sùi và treo rèm nhung để hấp thụ âm tốt hơn nên giảm tiếng vang. Âm nghe được rõ hơn

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

Đa số các em nắm bài và học bài đầy đủ

* Câu hỏi:+ Có tiếng vang khi nào?

+ Ta nghe được âm to hơn khi nào?

+ Ta nghe được âm rõ hơn khi nào?

* Đáp án:+ Có tiếng vang khi ta nghe thấy âm phản xạ cách âm phát ra 1 khoảng thời gian ít nhất là 1/15 giây.

+ Ta nghe được âm to hơn khi âm phản xạ truyền đến tai cùng 1 lúc với âm phát ra.

+ Ta nghe được âm rõ hơn khi làm tường sần sùi và treo rèm nhung để hấp thụ âm tốt hơn nên giảm tiếng vang. Âm nghe được rõ hơn

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

*Chuyển giao nhiệm vụ học tập: Xuất phát từ thực tế cuộc sống có nhiều tiếng ồn ảnh hưởng đến sinh hoạt của chúng ta.

Các tiếng động lớn và kéo dài gây tác hại rất xấu đến thần kinh của con người, ta hãy cùng tìm hiểu thế nào là tiếng ồn gây ô nhiễm và phải làm thế nào hạn chế bớt những tiếng ồn?

*Thực hiện nhiệm vụ học tập

- Học sinh: Trả lời yêu cầu.

- Giáo viên: Theo dõi và bổ sung khi cần.

- Dự kiến sản phẩm: Đứng tại chỗ trả lời.

*Báo cáo kết quả: HS đứng tại chỗ trả lời.

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá:

- Giáo viên nhận xét, đánh giá:

->Giáo viên gieo vấn đề cần tìm hiểu trong bài học. Để trả lời câu hỏi trên đầy đủ và chính xác nhất chúng ta vào bài học hôm nay.

3.Hoạt động 3: Hình thành kiến thức mới

a) Mục tiêu:Nhận biết ô nhiễm tiếng ồn.

b) Nội dung:Biết được tiếng ồn to nhưng không kéo dài nên không ảnh hưởng tới sức khỏe. Do đó không gây ô nhiễm tiếng ồn.

Thống nhất lí do gây ô nhiễm tiếng ồn.

c) Sản phẩm: Phân biệt được tiếngồn và tiếng ồn gây ô nhiễm.

d)Tổ chức thực hiện:

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

Hoạt động 2.1: Hãy tìm hiểu nhận xét và kết luận

*Chuyển giao nhiệm vụ học tập: Yêu cầu HS quan sát hình 15.1; 15.2; 15.3 SGK và cho biết tiếng ồn làm ảnh hưởng tới sức khỏe như thế nào?

*Thực hiện nhiệm vụ học tập

- Học sinh: Quan sát vàtrả lời yêu cầu.

- Giáo viên: Theo dõi và bổ sung khi cần.

*Báo cáo kết quả: HS đứng tại chỗ trả lời, GV ghi bảng kết luận.

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá:

- Giáo viên nhận xét, đánh giá:

I. Nhận biết ô nhiễm tiếng ồn

C1: - Hình 15.2.Vì tiếng ồn máy khoan to, gây ảnh hưởng đến việc gọi điện thoại và gây điếc tai người thợ khoan.

- Hình 15.3.Vì tiếng ồn to, kéo dài từ chợ, gây ảnh hưởng đến học tập của học sinh)

Kết luận: Tiếng ồn gây ô nhiễm là tiếng ồn tovà kéo dài, làm ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ và sinh hoạt của conngười.

Hoạt động 2.2: Dựa vào kết luận nêu trên, em hãy cho biết trường hợp nào sau đây có ô nhiễm tiếng ồn.

*Chuyển giao nhiệm vụ học tập: C2.Trường hợp nào sau đây có ô nhiễm tiếng ồn?

*Thực hiện nhiệm vụ học tập

- Học sinh: đọc C2 suy nghĩtrả lời .

- Giáo viên: Theo dõi và bổ sung khi cần.

*Báo cáo kết quả: HS đứng tại chỗ trả lời.

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá:

- Giáo viên nhận xét, đánh giá:

C2: Trường hợp có ô nhiễm tiếng ồn là: b, d.

Tiếng ồn làm ảnh hưởng tới sức khỏe → Ô nhiễm tiếng ồn.

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

*Chuyển giao nhiệm vụ học tập

Yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK, tìm hiểu trên thực tế biện pháp đã làm tránh ô nhiễm tiếng ồn. Nêu các biện pháp? Giải thích tại sao làm như vậy có thể chống ô nhiễm tiếng ồn? Yêu cầu HS thảo luận câu hỏi C3 theo nhóm.

GV: Yêu cầu HS nhớ lại kiến thức bài 14 về phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém để hoàn thành C4.

*Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS: Thảo luận làm ra bảng nhóm và trình bày ra bảng phụ.

- GV:Theo dõi và bổ sung khi cần.

*Báo cáo kết quả:HS trả lời theo nhóm trên bảng phụ câu C3.

Cá nhân HS trả lời C4.

*Đánh giá kết quả:

- Học sinh nhóm khác nhận xét, bổ sung, đánh giá:

- Giáo viên nhận xét, đánh giá:

II. Tìm hiểu biện pháp chống ô nhiễm tiếng ồn:

C3: + Cấm bóp còi inh ỏi.

+ Trồng cây xanh.

+ Xây tường chắn, làm trần nhà, tường nhà bằng xốp, tường phủ dạ, đóng cửa,...

C4: a. Những vật liệu thường dùng để ngăn chặn âm, làm cho âm truyền qua ít là: gạch, bê tông, gỗ, . . .

b. Những vật liệu phản xạ âm tốt được dùng để cách âm là: kính , lá cây, . . .

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

*Chuyển giao nhiệm vụ học tập

Vận dụng kiến thức vừa học trả lời C5, C6.

*Thực hiện nhiệm vụ học tậpHS: Làm việc cá nhân.

*Báo cáo kết quả và thảo luận

Đứng tại chỗ trả lời

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhóm khác nhận xét, bổ sung, đánh giá:

- Giáo viên nhận xét, đánh giá:

C5: Biện pháp chống ô nhiễm tiếng ồn ở hình 15.2, 15.3:

+ Yêu cầu trong giờ làm việc tiếng ồn máy khoan phát ra không quá 80dB; người thợ khoan cần dùng bông nút kín tai.

+ Chuyển chợ hoặc lớp học đi nơi khác; xây tường ngăn giữa chợ và lớp học bằng cách đóng các cửa phòng học, xây tường chắn, trồng cây xung quanh ...

C6:

- Đề nghị mở nhỏ, tránh giờ nghỉ và học tập.

Phòng hát đảm bảo tính chất không truyền âm ra bên ngoài.

Tuần:

16

Ngày soạn:

Tiết:

16

Ngày dạy:

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

*Chuyển giao nhiệm vụ:

-> Xuất phát từ tình huống có vấn đề:

- Giáo viên yêu cầu:

+ Học sinh chia nhóm hoạt động theo tổ.

+ Mỗi tổ thực hiện giải mã các ô chữ theo thời gian quy định, hết thời gian các nhóm trình bày sản phẩm.

+ Giải mã ô chữ quan trọng cần tìm?

- Học sinh tiếp nhận:

*Thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh: Trả lời yêu cầu.

- Giáo viên: Theo dõi và bổ sung khi cần.

- Dự kiến sản phẩm: HS lên bảng trình bày sản phẩm.

*Báo cáo kết quả:HS lên bảng trả lời.

*Đánh giá kết quả:

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá:

- Giáo viên nhận xét, đánh giá:

->Giáo viên chốt vấn đề cần tìm hiểu trong trò chơi ô chữ này.

Trò chơi ô chữ

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

*Chuyển giao nhiệm vụ

- Giáo viên yêu cầu: Mỗi nhóm nhận giấy vẽ và bút, thiết kế sơ đồ tư duy theo tư duy của nhóm để thể hiện rõ nội dung về kiến thức của chương II. Âm học.

*Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh:Hoạt động theo nhóm hoàn thành nhiệm vụ.

- Giáo viên:

+ Phát dụng cụ cho các nhóm.

+ Hỗ trợ, gợi ý cho các em thảo luận theo nhóm.

+ Hướng dẫn các bước tiến hành. Giúp đỡ những nhóm yếu khi tiến hành thiết kế.

Hết thời gian, yêu cầu các nhóm báo cáo sản phẩm.

*Báo cáo kết quả và thảo luận

- Đại diện các nhóm HS báo cáo kết quả hoạt động. Nhận xét sản phẩm của nhau.

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá.

->Giáo viên chốt kiến thức cần ghi nhớ.

Sơ đồ tư duy tổng kết chương II. Âm học

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

* Chuyển giao nhiệm vụ

GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm trả lời vào phiếu học tập cho các nhóm

*Thực hiện nhiệm vụ

Thảo luận nhóm. Trả lời BT

*Báo cáo kết quả và thảo luận

- Đại diện các nhóm HS báo cáo kết quả hoạt động. Trả lời câu hỏi trắc nghiệm trong phiếu học tập.

* Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá chung các nhóm.

Phụ lục (Bài tập)

Câu 1:

Câu 2:

Câu 3:

Câu 4:

Câu 5:

Câu 6:

Câu 7:

Câu 8:

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

* Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV: Yêu cầu HS vận dụng được kiến thức để giải thích câu C1 đến C6.

- GV chốt lại kiến thức sau khi các thành viên lớp đã nhận xét.

*Thực hiện nhiệm vụ học tập

Hoạt động cá nhân, hoàn thiện câu C1 đến C7

*Báo cáo kết quả và thảo luận

Cá nhân HS trả lời câu C1 đến C7

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá chung các nhóm.

III. VẬN DỤNG

Câu 1:

Câu 2:

Câu 3:

Câu 4:

Câu 5:

Câu 6:

Câu 7:

Tuần:

17

Ngày soạn:

Tiết:

17

Ngày dạy:

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

*Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV phát đề kiểm tra

*Thực hiện nhiệm vụ học tập

HS nhận đề kiểm tra

*Báo cáo kết quả và thảo luận

Lớp trưởng báo cáo sĩ số và số đề đã nhận

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

HS nhận đủ đề kiểm tra

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

*Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV yêu cầu HS làm bài kiểm tra trên giấy

*Thực hiện nhiệm vụ học tập

HS làm bài kiểm tra trên giấy

*Báo cáo kết quả và thảo luận

HS nộp bài

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

GV nhận xét giờ kiểm tra

Nội dung

TS tiết

TS tiết lý thuyết

Số tiết quy đổi

Số câu

Điểm số

BH

VD

BH

VD

BH

VD

TN

TL

TN

TL

TN

TL

TN

TL

Chủ đề 1: Quang học

9

7

4.9

4.1

3.7

8.6

3.1

7.2

0.9

2.1

0.8

1.8

Chủ đề 2: Âm học

7

6

4.2

2.8

3.2

7.4

2.1

4.9

0.8

1.8

0.5

1.2

Tổng

16

13

9.1

6.9

6,8

15.9

5,2

12.1

1,7

4,0

1,3

3,0

Tỷ lệ h = 0,7

7

4

5

3

6,0

(3B:3H)

4,0 (2VD:2VDC)

Nội dung

BH

VD

Điểm số

TN

TL

TN

TL

TN

TL

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

Chủ đề 1: Quang học.

4

2

3

2

1,75

4,0

1. Nhận biết ánh sáng, Nguồn sáng và vật sáng

C1

C2

0,5

2. Sự truyền ánh sáng

C3

0,25

3. Ứng dụng định luật truyền thẳng của ánh sáng

C4

B1(1)

0,25

1

4. Định luật phản xạ ánh sáng

C5

0,25

5. Ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng

C6

0,25

6. Thực hành: Quan sát và vẽ ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng

B2(1)

1

7. Gương cầu lồi

C7

B3.a(1)

0,25

1

8. Gương cầu lõm

B3.b(1)

1

Chủ đề 2: Âm học.

3

2

2

1

1,25

3,0

1. Nguồn âm

C8

0,25

2. Độ cao của âm

C9

0,25

3. Độ to của âm

B5.a(1)

C10

0,25

1

4. Môi trường truyền âm

C11

0,25

5. Phản xạ âm - Tiếng vang

C12

B4(1)

0,25

1

6. Chống ô nhiễm tiếng ồn

B5.b(1)

1

Tổng

7

4

5

3

3,0

7,0

Câu

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Đáp án

B

D

A

B

C

B

D

C

C

B

C

B

Bài

Nội dung trả lời

Điểm

1

Trong lớp học người ta lắp nhiều bóng đèn ở các vị trí khác nhau mà không dùng 1 bóng đèn có công suất lớn. Để tránh xuất hiện bóng tối và bóng nửa tối khi học sinh viết bài do người và đồ vật che khuất ánh sáng. Vì ánh sáng truyền đi theo đường thẳng.

0,5

0,5

2

R

I

S

N

S

I

R

i’

i

0,5

0,5

3

a. Dùng gương cầu lõm có thể nung nóng vật vì MT ở rất xa nên các tia sáng từ MT đến GC lõm có thể coi là các tia tới song song.

Sau khi phản xạ trên GC lõm cho chùm tia phản xạ hội tụ tại 1 điểm trước gương.

Mà ánh sáng MT có nhiệt năng nên vật đặt ở chỗ có chùm tia hội tụ sẽ nóng lên.

b. Vì gương cầu lồi có vùng nhìn thấy rộng hơn gương phẳng có cùng kích thước.

Giúp người lái xe nhìn thấy nhiều xe cộ và người đằng sau hơn tránh được tai nạn.

0,25

0,5

0,25

0,5

0,5

4

- Thời gian siêu âm truyền tới đáy biển bằng nửa thời gian từ máy phát truyền đi và nhận được âm dội lại: t = ½ giây

- Vận tốc truyền âm trong nước biển là v = 1500m/s.

=> Độ sâu đáy biển là :s = v.t = 1500 . 0,5= 750m

0,25

0,25

0,5

5

a. Nguồn âm phát ra tiếng ồn to (trên 76 dB) và kéo dài gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và sinh hoạt của con người sẽ gây ô nhiễm tiếng ồn.

VD tiếng nhạc mở to suốt đêm trên 90dB, tiếng động cơ phản lực cách 4m 130dB, tiếng ồn ngoài phố suốt ngày trên 120 dB….

Chống ô nhiễm tiếng ồn bằng cách: Tác động vào nguồn âm; Ngăn chặn đường truyền của âm; Phân tán âm trên đường truyền:..(treo biển báo, xây tường ngăn, sử dụng vật liệu cách âm, che rèm, trồng cây xanh…)

b. Tóm tắt: n = 200 dao động; t = 40 giây; f = ?

Giải:

Tần số dao động của con lắc là f = n/t = 200/40 = 5 Hz

Con lắc có dao động nên có phát ra âm.

Tai người không thể nghe được âm này vì nó có tần số nhỏ 5Hz (Hạ âm) < 20Hz. Mà tai người chỉ có thể nghe được những âm thanh có tần số từ 20Hz đến 20.000Hz.

0,5

0,25

0,25

0,5

0,25

0,25

Tuần:

Ngày soạn:

Tiết:

Ngày dạy:

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

*Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu: HS mô tả hiện tượng trong tranh 2 SGK/47 và tìm hiểu nguyên nhân hiện tượng

- HS tiếp nhận

*Thực hiện nhiệm vụ học tập

- Học sinh: mô tả hiện tượng và tìm hiểu nguyên nhân hiện tượng.

- Giáo viên: Theo dõi và bổ sung khi cần.

- Dự kiến sản phẩm: HS trả lời.

*Báo cáo kết quả và thảo luận

HS trả lời theo suy nghĩ

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

HS khác nhận xét, bổ sung

GV: Tại sao vào những này thời tiết khô ráo khi chải đầu bằng lược nhựa các sợi tóc bị lược hút kéo thẳng ra? Để trả lời câu hỏi đó chúng ta đi nghiên cứu bài học.

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

Hoạt động 2.1: Tìm hiểu về sự nhiễm điện do cọ xát

*Chuyển giao nhiệm vụ học tập

Yêu cầu HS tìm hiểu thí nghiệm 1 SGK/ trang 48.

*Thực hiện nhiệm vụ học tập

Các nhóm thực hiện và hoàn thành kết luận 1, 2 SGK/tr49

*Báo cáo kết quả và thảo luận

- Đại diện các nhóm HS báo cáo kết quả hoạt động. Hoàn thành kết luận 1 và 2.

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá.

🡪Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng

I. Vật nhiễm điện:

-Có thể làm vật nhiễm điện bằng cách cọ xát

-Vật bị nhiễm điện (vật mang điện tích) có khả năng hút các vật khác (vật nhỏ, nhẹ) hoặc phóng điện qua vật khác ( làm sáng bóng đèn bút thử điện)

Hoạt động 2.2: Tìm hiểu có mấy loại điện tích

*Chuyển giao nhiệm vụ học tập

Yêu cầu học sinh làm việc cá nhân đọc nội dung thí nghiệm 1, 2.

*Thực hiện nhiệm vụ học tập

Yêu cầu học sinh làm việc theo nhóm: nghiên cứu thí nghiệm 1, 2; nêu các dụng cụ thí nghiệm, phương án bố trí thí nghiệm, tiến hành thí nghiệm và hoàn thành hai nhận xét, kết luận.

*Báo cáo kết quả và thảo luận

- Đại diện các nhóm HS báo cáo kết quả hoạt động. Hoàn thành nhận xét và kết luận.

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá.

🡪Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng

II. Hai loại điện tích :

1. Thí nghiệm :

2. Kết luận :

+ Có 2 loại điện tích: điện tích dương và điện tích âm

+ Các vật mang điện tích cùng loại thì đẩy nhau , các vật mang điện tích khác loại thì hút nhau

3. Quy ước :

+ Điện tích của thanh thuỷ tinh khi cọ xát với lụa là điện tích dương ( + )

+ Điện tích của thanh nhựa sẫm màu khi cọ xát với vải khô là điện tích âm ( - )

Hoạt động 2.3: Tìm hiểu sơ lược về cấu tạo nguyên tử (Hướng dẫn học sinh tự học)

*Chuyển giao nhiệm vụ học tập

Yêu cầu học sinh về nhà tìm hiểu mục II

*Thực hiện nhiệm vụ học tập

Ghi yêu cầu vào vở

*Báo cáo kết quả và thảo luận

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

* Chuyển giao nhiệm vụ

GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm trả lời vào phiếu học tập cho các nhóm

*Thực hiện nhiệm vụ

Thảo luận nhóm. Trả lời BT trắc nghiệm

*Báo cáo kết quả và thảo luận

- Đại diện các nhóm HS báo cáo kết quả hoạt động. Trả lời câu hỏi trắc nghiệm trong phiếu học tập.

* Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá chung các nhóm.

Phụ lục (BT trắc nghiệm)

Câu 1:

Câu 2:

Câu 3:

Câu 4:

Câu 5:

Câu 6:

Câu 7:

Câu 8:

Câu 9:

Câu 10:

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

* Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV yêu cầu HS trả lời C1, C2, C3 Trang 49; C1 trang 51 và C2, C3, C4 trang 52.

Trả lời câu hỏi: Vật nhiễm điện âm, dương khi nào?

*Thực hiện nhiệm vụ học tập

Hoạt động cá nhân, hoàn thiện câu C1, C2, C3 Trang 49; C1 trang 51 và C2, C3, C4 trang 52, trả lời câu hỏi

*Báo cáo kết quả và thảo luận

Cá nhân HS trả lời câu C1, C2, C3 Trang 49; C1 trang 51 và C2, C3, C4 trang 52 và trả lời câu hỏi

*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá chung và ghi bảng

-Vật nhiễm điện âm khi nhận thêm electron

Vật nhiễm điện dương khi mất bớt electron

Tuần:

Ngày soạn:

Tiết:

Ngày dạy:

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

• Chuyển giao nhiệm vụ
• Xuất phát từ tình huống có vấn đề:

giáo viên yêu cầu:

+ Nêu những dụng cụ sử dụng điện mà em biết?

+ Nêu những lợi ích và thuận tiện khi sử dụng điện?

+ “có điện” và “mất điện” là gì? Đó có phải là “có điện tích” và “mất điện tích” hay không? Vì sao?

+ vậy dòng điện là gì? Dòng điện do đâu mà có?

học sinh tiếp nhận:

• Thực hiện nhiệm vụ:

+ học sinh: trả lời yêu cầu.

Giáo viên: Theo dõi và bổ sung khi cần.

Báo cáo kết quả: HS đứng lên trả lời.

• Đánh giá kết quả:

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá:

- Giáo viên nhận xét, đánh giá:

->Giáo viên gieo vấn đề cần tìm hiểu trong bài học: để trả lời câu hỏi trên đầy đủ và chính xác nhất chúng ta vào bài học hôm nay.

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

Hoạt động 2.1: Tìm hiểu dòng điện là gì

• Chuyển giao nhiệm vụ:
• Giáo viên yêu cầu:

+ Cho HS quan sát hình 19.1 (SGK) và yêu cầu HS hoàn thành câu C1 nêu sự tương tự giữa dòng điện và dòng nước.

+ GV yêu cầu HS thảo luận, làm việc nhóm hoàn thành câu C2 và phần nhận xét.

• Thực hiện nhiệm vụ:
• Học sinh:

+ Quan sát hình để hoàn thành câu C1.

+ Làm việc nhóm hoàn thành câu C2 và phần nhận xét.

• Giáo viên:

+ Điều khiển lớp làm nhiệm vụ và thảo luận nhóm.

+ Quan sát, giúp đỡ các nhóm yếu khi thực hiện nhiệm vụ.

+ Hết thời gian, yêu cầu HS báo cáo sản phẩm.

• Báo cáo kết quả và thảo luận:

+ yêu cầu cá nhân HS báo cáo kết quả câu C1.

+ yêu cầu các nhóm báo cáo kết quả câu C2 và phần nhận xét.

• Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ:

+ Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá.

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng.

I. Dòng điện

*Câu C1:

• Điện tích của mảnh phim nhựa tương tự như nước trong bình.
• Điện tích dịch chuyển từ mảnh phim nhựa qua bóng đèn đến tay ta tương tự như nước chảy từ bình A sang bình B.

*Câu C2:

Muốn đèn sáng lại thì cần cọ xát để làm nhiễm điện mảnh phim nhựa rồi chạm bút thử điện vào mảnh tôn áp sát mảnh phim nhựa.

*Nhận xét:

Bóng đèn bút thử điện sáng khi các điện tích dịch chuyển qua nó.

*Kết luận:

Dòng điện là dòng các điện tích dịch chuyển có hướng.

Hoạt động 2.2: Tìm hiểu các nguồn điện thường dùng

• Chuyển giao nhiệm vụ

+ GV thông báo: tác dụng của nguồn điện và hai cực của pin, acquy.

+ yêu cẩu HS kể tên các nguồn điện và chỉ ra cực dương (+) cực âm (-) của nguồn điện đó.

+ HS tiếp nhận.

• Thực hiện nhiệm vụ:

+ HS suy nghĩ, thảo luận hoàn thành câu hỏi của GV.

+ GV điều khiển lớp hoạt động.

• Báo cáo kết quả và thảo luận:

+ cá nhân HS báo cáo kết quả câu hỏi.

• Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá.

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng.

II. Nguồn điện

1. Các nguồn điện thường dùng

• Nguồn điện có khả năng cung cấp dòng điện để các dụng cụ điện hoạt động.
• Nguồn điện có 2 cực: cực dương (+) và cực âm (-).

*Câu C3:

Các nguồn điện: pin tiểu, pin tròn, acquy, điamo xe đạp, pin mặt trời, máy phát điện…

Hoạt động 2.3: Mắc mạch điện với pin, bóng đèn, công tắc và dây nối

• Chuyển giao nhiệm vụ:

+ GV phát dụng cụ thí nghiệm.

+ GV hướng dẫn và yêu cầu HS làm việc nhóm mắc mạch điện như hình 19.3 (SGK).

+ Yêu cầu HS thực hiện thí nghiệm và trả lời các câu hỏi.

+ HS tiếp nhận.

• Thực hiện nhiệm vụ:

+ HS nhận dụng cụ thí nghiệm, quan sát hướng dẫn của GV và làm việc nhóm mắc mạch điện theo yêu cầu.

+ GV theo dõi, hướng dẫn HS làm việc, giúp đỡ các nhóm kiểm tra, phát hiện chỗ hở mạch nếu có.

+ Thực hiện thí nghiệm và trả lời các câu hỏi.

• Báo cáo kết quả và thảo luận:

+ HS đại diện nhóm báo cáo kết quả thực hiện thí nghiệm.

Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá.

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng.

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

• Chuyển giao nhiệm vụ:
• GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm trả lời vào phiếu học tập cho các nhóm.
• Thực hiện nhiệm vụ:
• Thảo luận nhóm. Trả lời BT trắc nghiệm.
• Báo cáo kết quả và thảo luận:
• Đại diện các nhóm HS báo cáo kết quả hoạt động. Trả lời câu hỏi trắc nghiệm trong phiếu học tập.
• Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ:
• Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.
• Giáo viên nhận xét, đánh giá chung các nhóm.

Câu 1: D

Câu 2: D

Câu 3: D

Câu 4: C