Giáo án sinh học 9 phương pháp mới gồm 5 hoạt động phát triển năng lực

Công thức toán học không thể tải, để xem trọn bộ tài liệu hoặc in ra làm bài tập, hãy tải file word về máy bạn nhé

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

Bài 1: MEN ĐEN VÀ DI TRUYỀN HỌC

I. Mục tiêu bài học

1. Kiến thức:

+ Học sinh trình bày được mục đích, nhiệm vụ và ý nghĩa của di truyền học.

+ Hiểu được công lao và trình bày được phương pháp phân tích các thế hệ lai của Men Đen.

+ Hiểu và ghi nhớ một số thuật ngữ và kí hiệu trong di truyền học.

2. Kĩ năng:

+ Rèn kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình.

+ Phát triển tư duy so sánh.

3. Thái độ:

- Xây dựng ý thức tự giác và thói quen học tập môn học

4. Năng lực

- Năng lực đọc hiểu và xử lí thông tin, năng lực vận dụng kiến thức.

- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề.

- Năng lực tư duy sáng tạo.

II. Chuẩn bị bài học

1. Chuẩn bị của giáo viên: Tranh phóng to H 1.2 SGK

2. Chuẩn bị của học sinh: Đọc trước bài mới.

III. Tiến trình bài học

1. Ổn định lớp: Nắm sĩ số, nề nếp lớp.

2. Kiểm tra bài cũ: Không

3. Bài mới:

Hoạt động 1: Khởi động (3 phút)

Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

B1: Giáo viên kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh.

Nội dung phiếu hỏi: Liên hệ với bản thân và xác định xem mình giống và khác với bố mẹ ở những điểm nào (gợi ý: màu mắt, màu tóc, màu da...).

B2: Giáo viên hỏi: Tại sao chúng ta lại có những đặc điểm giống bố mẹ và khác bố mẹ

Dự đoán học sinh trả lời: giống vì được thừa hưởng đặc điểm di truyền của bố mẹ, khác thì không trả lời được…

B3: Từ đó giáo viên dẫn dắt vào bài để học sinh tìm hiểu rõ.

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( 30 phút)

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động 3: Luyện tập (3 phút)

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

B1: GV cho HS đọc kết luận SGK.

B2: Trả lời các câu hỏi trắc nghiệm sau:

1, Tính trạng là những đặc điểm x ( G: kiểu gen, H: Kiểu hình, S: cấu tạo, hình thái, sinh lí) giúp ta phân biệt cơ thể này với y(M: bố mẹ, L: các cá thể khác trong loài, K: Các cá thể khác) x,y tương ứng là:

G,L B. H,M C.S,K D. S,L

2, Trong nghiên cứu di truyền, kí hiệu G dùng để chỉ:

Cặp bố mẹ xuất phát B. Phép lai C.Thế hệ con D.Giao tử

3. Phương pháp nghiên cứu di truyền độc đáo của men đen (1822-1884) là phương pháp:

A. Lai phân tích B. Phân tích các thế hệ lai

C.Tự thụ phấn D. Lai giống

Hoạt động 4: Vận dụng, mở rộng (2 phút)

- Mục tiêu: -Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

Cặp bố mẹ xuất phát là cây đậu HL hạt vàng lai với cây đậu hạt xanh thu được thế hệ con lai là cây đậu hạt vàng. Hãy dùng kí hiệu thể hiện lại nội dung trên.

Trả lời: P: Hạt vàng x hạt xanh

F1: Hạt vàng

- HS Đọc mục em có biết.

4. Dặn dò: (1 phút)

Học bài theo nội dung SGK

Kẻ bảng 2 (trang 8) vào vở bài tập

Soạn và chuẩn bị trước bài 2: Lai một cặp tính trạng

* Rút kinh nghiệm bài học:

…………………………………………………………………………………………………

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

Bài 2: LAI MỘT CẶP TÍNH TRẠNG

I. Mục tiêu bài học

1. Kiến thức:

+ HS trình bày và phân tích được thí nghiệm lai một cặp tính trạng của Men Đen

+ Hiểu và ghi nhớ các khái niệm kiểu hình, kiểu gen, thể đồng hợp, thể dị hợp

+ Hiểu và phát biểu được nội dung qui luật phân li

+ Giải thích được kết quả thí nghiệm theo quan điểm của Men Đen

2. Kĩ năng:

+ Phát triển kĩ năng phân tích kênh hình.

+ Rèn kĩ năng phân tích số liệu, tư duy logíc.

3. Thái độ:

- Củng cố niềm tin vào khoa học khi nghiên cứu tính qui luật của hiện tượng sinh học.

4. Năng lực

- Năng lực đọc hiểu và xử lí thông tin, năng lực vận dụng kiến thức

- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề

- Năng lực tư duy sáng tạo

II. Chuẩn bị bài học

1. Chuẩn bị của giáo viên: Tranh phóng to H 2.1 và 2.3

2. Chuẩn bị của học sinh: Đọc trước bài mới.

III. Tiến trình bài học

1. Ổn định lớp: Nắm sĩ số, nề nếp lớp.

2. Kiểm tra bài cũ:

3. Bài mới:

Hoạt động 1: Khởi động (3 phút)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

B1: GV yêu cầu mỗi nhóm học sinh tự thụ phấn cho hoa ở nhà và ghi chép lại các bước thực hiện và kết quả đạt được trước 1 tuần (dựa vào kiến thức thụ phấn đã học ở lớp 6) Trên lớp giáo viên kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh ( các nhóm báo cáo)

B2: Sau khi học sinh hoạt động xong giáo viên sẽ nhận xét và đưa ra cách làm hợp lí nhất.

B3: Giáo viên khẳng định học sinh vừa thực hiện thao tác lai giống. Và dẫn dắt vào bài.

B4: Khi nghiên cứu đối tượng đậu Hà lan Men đen đã tiến hành rất nhiều thí nghiệm. Một trong những thí nghiệm cơ bản đầu tiên giúp ông tìm ra các qui luật di truyền là phép lai một cặp tính trạng. Vậy lai một cặp tính trạng là phép lai như thế nào? Men đen đã phát biểu định luật ra sao?

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( 30 phút)

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động 3: Luyện tập (3 phút)

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

1. Kết luận chung: HS đọc kết luận SGK

2. Nêu các khái niệm : Kiểu hình, kiểu gen, thể đồng hợp, thể dị hợp. vd

KH: là tổ hợp toàn bộ tính trạng của cơ thể. Màu tóc, mắt, dáng cao, thấp...

KG: Tổ hợp toàn bộ các gen trong tế bào cơ thể.Aabb, aa, bb, AaBb...

Thể đồng hợp: Có KG chứa cặp gen tương ứng giống nhau. AABB, aabb...

Thể dị hợp: Chứa cặp gen tương ứng khác nhau.Aabb, aaBb...

Hoạt động 4: Vận dụng (2 phút)

- Mục tiêu: Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Cho các kiểu gen sau đây: DD, dd, DDCC, Dd, Cc, DdCc, EE, Ee, ee, DdCcEe

Hãy chọn ra những thể đồng hợp, dị hợp, thuần chủng, không thuần chủng.

Hoạt động 5: Tìm tòi, mở rộng (2 phút)

- Mục tiêu: Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

Cho hai giống cá kiếm mắt đen thuần chủng và mắt đỏ thuần chủng giao phối với nhau thu được F₁ toàn cá kiếm mắt đen. Khi cho các con cá F₁ giao phối với nhau thì tỉ lệ về kiểu hình ở F₂ sẽ như thế nào? Cho biết màu mắt chỉ do 1 nhân tố di truyền quy định.

Giải: Vì F₁ toàn cá kiếm mắt đen, nên mắt đen là tính trạng trội, mắt đỏ là tính trạng lặn.

Quy ước gen: Gen A quy định mắt đen

Gen a quy định mắt đỏ

Sơ đồ lai: P: Mắt đen x mắt đỏ

AA ↓ aa

G_p: A a

F_1: 100% Aa

F₁ x F_1: Aa x Aa

G_F1: A, a ↓ A, a

F_2: 1AA: 2Aa : 1aa

KH: 3 M đen : 1 M đỏ

4. Dặn dò: (1 phút)

Học bài, trả lời câu hỏi 1, 2, 3 SGK

Soạn và chuẩn bị trước bài 3: Lai một cặp tính trạng (Tiếp theo)

* Rút kinh nghiệm bài học:

…………………………………………………………………………………………………

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

Bài 3: LAI MỘT CẶP TÍNH TRẠNG (tiếp theo)

I. Mục tiêu bài học

1. Kiến thức:

+ HS hiểu và trình bày được nội dung, mục đích và ứng dụng của phép lai phân tích.

+ Giải thích được vì sao qui luật phân li chỉ nghiệm đúng trong những điều kiện nhất định.

+ Nêu được ý nghĩa của qui luật phân li đối với lĩnh vực sản xuất.

+ Hiểu và phân biệt được sự di truyền trội không hoàn toàn với di truyền trội hoàn toàn.

2. Kĩ năng:

+ Phát triển tư duy lí luận như phân tích, so sánh

+ Rèn kĩ năng hoạt động nhóm

+ Luyện kĩ năng viết sơ đồ lai

3. Thái độ:

- Cũng cố niềm tin vào khoa học khi nghiên cứu tính qui luật của hiện tượng sinh học

4. Năng lực

- Năng lực đọc hiểu và xử lí thông tin, năng lực vận dụng kiến thức

- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề

- Năng lực tư duy sáng tạo

II. Chuẩn bị bài học

Chuẩn bị của giáo viên:

- Tranh minh hoạ lai phân tích

- Tranh phóng to H 3 SGK

2. Chuẩn bị của học sinh: Đọc trước bài mới

III. Tiến trình bài học

1. Ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ: (3ph) Trình bày thí nghiệm lai một cặp tính trạng và giải thích kết quả thí nghiệm theo Men Đen?

3. Bài mới:

Hoạt động 1: Khởi động (3 phút)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

B1: Giáo viên treo tranh hình 3.2 sgk- sơ đồ lai giải thích kết quả lai 1 cặp tt của MĐ.

yêu cầu học sinh hoạt động nhóm làm bài tập xác định cơ thể mang tính trạng trội và lặn thuần chủng ( có kiểu gen đồng hợp) hay không thuần chủng( do kiểu gen dị hợp quy định).

HS sẽ xác định được là tính trạng trội là hoa đỏ có thể thuần chủng hoặc không. Còn tt hoa trắng thì thuần chủng.

B2: Vậy vấn đề ở đây là làm sao để biết được cơ thể mang tính trạng trội có thuần chủng hay không?

Hs không trả lời được. Gv dẫn dắt vào bài 3: Lai một cặp tính trạng (tiếp theo)

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( 30 phút)

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động 3: Luyện tập (3 phút)

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

1,Kết luận chung: HS đọc kết luận SGK

2,Khoanh tròn vào chữ cái (A; B ; C …) chỉ ý trả lời đúng

(1)Cho các phép lai sau: Những phép lai nào là pl phân tích:

1.Aa x aa 2.Aa x Aa 3. AA x aa 4. AA x Aa 5. aa x aa 6.Aabb x aabb

(2) Khi cho cây cà chua thuần chủng quả đỏ lai phân tích. Kết quả thu được?

Toàn quả vàng

Toàn quả đỏ

1 quả đỏ : 1 quả vàng

3 quả đỏ : 1 quả vàng

Hoạt động 4: Vận dụng (2 phút)

- Mục tiêu: Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Theo em thì thí nghiệm của MĐ được nghiệm đúng ( cho kết quả chính xác) trong điều kiện nào?

HS: - Bố mẹ phải thuần chủng về cặp tính trạng tương phản đem lai.

- Số cá thể phân tích phải lớn

-Tính trạng trội phải trội hoàn toàn.

Hoạt động 5: Tìm tòi, mở rộng (2 phút)

- Mục tiêu: Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

Đọc nội dung kiến thức về di truyền trội không hoàn toàn.

4. Dặn dò: (1 phút)

Học bài, trả lời câu hỏi 1, 2 SGK

Kẻ bảng 4 vào vở bài tập, soạn bài 4: Lai hai cặp tính trạng

* Rút kinh nghiệm bài học:

…………………………………………………………………………………………………

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

Bài 4: LAI HAI CẶP TÍNH TRẠNG

I. Mục tiêu bài học

1. Kiến thức:

+ HS mô tả được thí nghiệm lai 2 cặp tính trạng của Men Đen

+ Biết phân tích kết quả thí nghiệm lai 2 cặp tính trạng của Men Đen

+ Hiểu và phát biểu được nội dung qui luật phân li độc lập của Men Đen

+ Giải thích được biến dị tổ hợp

2. Kĩ năng:

+ Phát triển kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình

+ Rèn kĩ năng phân tích kết quả thí nghiệm

3. Thái độ: Yêu thích môn học

4. Năng lực

- Năng lực đọc hiểu và xử lí thông tin, năng lực vận dụng kiến thức

- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề

- Năng lực tư duy sáng tạo

II. Chuẩn bị bài học

1. Chuẩn bị của giáo viên:

- Bảng phụ ghi nội dung bảng 4

- Tranh phóng to H 4 SGK

2. Chuẩn bị của học sinh: HS kẻ phiếu học tập

III. Tiến trình bài học

1. Ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ: ( 5 ph ) Thế nào là lai phân tích? Tương quan trội lặn có ý nghĩa gì trong thực tiễn sản xuất.

3. Bài mới:

Hoạt động 1: Khởi động (3 phút)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

B1: Yêu cầu học sinh làm hoạt động nhóm trả lời câu hỏi: Menđen thực hiện phép lai một cặp tính trạng như thế nào?

Vận dụng kiến thức đã học hãy xác định 2 tính trạng trên một cá thể bất kì.

Học sinh trả lời dựa vào kiến thức đã học có thể chưa chính xác và dẫn dắt vào bài sự tìm hiểu về phép lai hai cặp tính trạng.

B2: Gv đưa ra vấn đề: Khi lai hai cặp tính trạng thì sự di truyền của mỗi cặp tính trạng sẽ như thế nào? Chúng có phụ thuộc vào nhau hay không?

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( 30 phút)

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động 3: Luyện tập (3 phút)

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

1,Kết luận chung: HS đọc kết luận SGK

2,Thực chất của sự di truyền độc lập các tính trạng là nhất thiết F₂ phải có:

a, Tỉ lệ phân li của mỗi cặp tính trạng là 3 trội: 1 lặn

b, Tỉ lệ của mỗi kiểu hình bằng tích tỉ lệ của các tính trạng hợp thành nó.

c, 4 Kiểu hình khác nhau

d, Các biến dị tổ hợp

Hoạt động 4;5: Vận dụng, mở rộng(3 phút)

-Mục tiêu:

-Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

- Ở đậu HL, cho lai cặp bố mẹ thuần chủng hạt vàng, thân cao với hạt xanh, thân thấp thì F₁ thu được toàn hạt vàng, thân cao. Cho các cây F₁ lai với nhau thì F₂ thu được 4 loại kiểu hình với tỉ lệ 9 vàng, cao: 3 vàng, thấp: 3 xanh , cao: 1 xanh thấp. Xác định những kiểu hình là biến dị tổ hợp trong phép lai trên.

4. Dặn dò: (1 phút)

Học bài theo nội dung SGK

Đọc trước bài 5

Kẻ bảng 5 vào vở bài tập

* Rút kinh nghiệm bài học:

…………………………………………………………………………………………………

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

Bài 5: LAI HAI CẶP TÍNH TRẠNG (Tiếp theo)

I. Mục tiêu bài học

1. Kiến thức:

+ HS hiểu và giải thích được kết quảlai 2 cặp tính trạng theo quan niệm của Men Đen

+ HS phân tích được ý nghĩa của qui luật phân li độc lập đối với chọn giống và tiến hoá.

2. Kĩ năng:

+ Phát triển kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình

+ Rèn kĩ năng hoạt động nhóm, liên hệ trong tự nhiên

3. Thái độ: Yêu thích môn học

4. Năng lực

- Năng lực đọc hiểu và xử lí thông tin, năng lực vận dụng kiến thức

- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề

- Năng lực tư duy sáng tạo

II. Chuẩn bị bài học

1. Chuẩn bị của giáo viên:

- Bảng phụ ghi nội dung bảng 5

- Tranh phóng to H 5 SGK

2. Chuẩn bị của học sinh: Đọc trước bài mới , kẻ phiếu học tập

III. Tiến trình bài học

1. Ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ:

- Phát biểu nội dung thí nghiệm lai 2 cặp tt của MĐ..

- Biến dị tổ hợp là gì? nó được xuất hiện ở hình thức sinh sản nào?

3. Bài mới:

Hoạt động 1: Khởi động (3 phút)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

B1: Căn cứ vào đâu mà Men đen cho rằng các tính trạng màu sắc và hình dạng hạt di truyền độc lập với nhau?

HS trả lời có thể chưa chính xác

B2: Men đen đã giải thích kết quả của mình như thế nào để đi đến kết luận về nội dung quy luật? Quy luật của Men đen có ý nghĩa như thế nào?

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( 30 phút)

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động 3: Luyện tập (3 phút)

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

1,Kết luận chung: HS đọc kết luận SGK

2, Ở người, gen A qđ tóc xoăn, gen a qđ tóc thẳng, gen B qđ mắt đen, b qđ mắt xanh. Các gen plđl.

Bố tóc thẳng, mắt xanh. Chọn mẹ có kiểu gen phù hợp để sinh ra con đều có kg mắt đen, tóc xoăn.

a, AaBb b, AaBB c, AABb d, AABB

Hoạt động 4; 5: Vận dụng, mở rộng (2 phút)

Mục tiêu:

- Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

- Trong một quần thể, xét một cặp gen có 2 alen tương ứng B và b, các kiểu gen có thể có là: a, Bb và bb b, Bb c, BB, Bb, bb d, BB, bb, Bb, B, b

Trong quần thể có sự tổ hợp tự do của các alen.

4. Dặn dò: (1 phút)

Học bài trả lời câu hỏi SGK

GV hướng dẫn HS làm bài tập 4 SGK

Mỗi nhóm chuẩn bị 2 đồng xu và kẻ trước bảng 6.1 và 6.2

* Rút kinh nghiệm bài học:

…………………………………………………………………………………………………

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

Bài 6: THỰC HÀNH: TÍNH XÁC SUẤT

XUẤT HIỆN CÁC MẶT CỦA ĐỒNG XU KIM LOẠI

I. Mục tiêu bài học

1. Kiến thức:

+ Biết cách xác định xác suất của một và hai sự kiện đồng thời xảy ra thông qua việc gieo các đồng kim loại.

+ Biết vận dụng xác suất để hiểu được tỉ lệ các loại giao tử và tỉ lệ các kiểu gen trong lại một cặp tính trạng .

2. Kĩ năng:

+ Rèn kĩ năng hợp tác trong nhóm

3. Thái độ:

+ Giáo dục tính kiên trì, nhẫn nại trong nghiên cứu khoa học

+ Giáo dục ý thức hoạt động tập thể

4. Năng lực

- Năng lực đọc hiểu và xử lí thông tin, năng lực vận dụng kiến thức

- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề

- Năng lực tư duy sáng tạo

II. Chuẩn bị bài học

1. Chuẩn bị của giáo viên: Bảng phụ ghi thống kê kết quả các nhóm

2. Chuẩn bị của học sinh:

- Mỗi nhóm có 2 đồng kim loại, kẽ sẵn bảng 6.1 và 6.2 vào vở

III. Tiến trình bài học

1. Ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ: Cho HS nhắc lại tỷ lệ giao tử ở F1 và tỷ lệ kiểu Gen ở F2.

3. Bài mới:

Hoạt động 1: Khởi động (3 phút)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

B1: Giáo viên yêu cầu học sinh chuẩn bị mỗi bạn một đồng xu

Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh

Yêu cầu mỗi học sinh làm phép thử tung đồng xu 1 lần và dự đoán kết quả

Học sinh thực hiện phép thử và đưa ra dự đoán kết quả có thể xuất hiện mặt sấp hoặc ngửa với tỉ lệ ngang nhau 50/50.

B2: Giáo viên hỏi học sinh có biết việc tính xác suất xuất hiện các mặt của đồng xu được Menđen ứng dụng như thế nào hay không? HS không trả lời được và dẫn bào bài

Men đen đã làm thế nào để phân tích kết quả thí nghiệm và giải thích kết quả đó?

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( 30 phút)

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động 3: Luyện tập (3 phút)

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

GV nhận xét tinh thần thái độ và kết quả của mỗi nhóm.

Hoạt động 4; 5: Vận dụng, mở rộng (2 phút)

Mục tiêu:

- Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

Cho các nhóm viết thu hoạch theo mẫu bảng 6.1 và 6.2

4. Dặn dò: (1 phút)

- Hướng dẫn HS tự học ở nhà (1ph)

- Làm các bài tập (trang 22, 23)

- Ôn tập lại toàn bộ kiến thức từ bài 1 đến bài 5

* Rút kinh nghiệm bài học:

…………………………………………………………………………………………………

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

Bài 7: BÀI TẬP PHÉP LAI MỘT CẶP TÍNH TRẠNG

VÀ LAI HAI CẶP TÍNH TRẠNG

I. Mục tiêu bài học

1. Kiến thức:

+ Cũng cố khắc sâu và mở rộng nhận thức về các qui luật di truyền

+ Biết vận dụng lí thuyết để giải các bài tập, viết được sơ đồ lai.

2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng giải bài tập trắc nghiệm khách quan và giải bài tập di truyền.

3. Thái độ: Nghiêm túc trong giờ học

4. Năng lực

- Năng lực đọc hiểu và xử lí thông tin, năng lực vận dụng kiến thức

- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề

- Năng lực tư duy sáng tạo

II. Chuẩn bị bài học

1. Chuẩn bị của giáo viên: Các dạng bài tập .Bảng phụ

2. Chuẩn bị của học sinh: Ôn tập các bài đã học

III. Tiến trình bài học

1. Ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ:

3. Bài mới:

Hoạt động 1: Khởi động (3 phút)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

B1: Giáo viên đưa một bài tập về lai một cặp tính trạng và yêu cầu học sinh đưa ra cách làm và gọi học sinh lên làm, có một số học sinh làm được và đa số thì không làm được. Sau đó giáo viên sẽ định hướng cho học sinh và dẫn vào bài

B2: Để hiểu các quy luật di truyền của Men đen cũng như vận dung để giải các bài toán thì trước hết cần rèn luyện kỹ năng giải bài tập.

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( 30 phút)

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động 1: HƯỚNG DẪN CÁCH GIẢI BÀI TẬP

Mục tiêu: Biết cách giải 1 số dạng bài tập cơ bản, nâng cao.

Xét trường hợp các gen nằm trên NST thường khác nhau:

B1: Dạng 1: Xác định các loại giao tử của cơ thể đã biết kiểu gen

* Nếu cơ thể có kiểu gen đồng hợp thì chỉ tạo một loại giao tử duy nhất.

* Nếu cơ thể có kiểu gen dị hợp:

Cách 1: Dựa vào số cặp gen dị hợp: Nếu trong kiểu gen có n cặp gen dị hợp thì số loại giao tử là 2ⁿ, tỉ lệ mỗi loại là 1/2^n..

Cách 2: Sử dụng phép nhân đại số số loại giao tử của từng cặp :

VD: KG AaBbdd Cặp Aa cho 2 loại gt

Cặp Bb cho 2 loại gt

Cặp dd cho 1 loại gt

Số loại gt của cơ thể là 2x2x1=4 gt. Tỉ lệ mỗi loại là ¼.

B2:Dạng 2: Viết kí hiệu giao tử của cơ thể đã biết kiểu gen: Sư dụng sơ đồ hình cây.

VD: KG :AaBbdd

A B d : Abd

d : ABd

b d : Abd

d : Abd

B d : aBd

a d : aBd

d : abd

b d : abd

Số tổ hợp hợp tử bằng số giao tử đực x số giao tử cái trong phép lai. Vd

AaBb x AaBb 4 gt x 4 gt = 16 tổ hợp hợp tử.

B3:Dạng 3: Xác định kiểu gen của P dựa vào kiểu hình của P.

- Kiểu hình trội: Cơ thể có kiểu gen đồng hợp trội hoặc dị hợp tử . Vd: AA, BB, Aa, Bb...

- Kểu hình lặn: Cơ thể có kiểu gen đồng hợp tử lặn. Vd: aa, bb..

B4: Dạng 4: Xác định kiểu gen của P dựa vào kết quả của phép lai

Trường hợp lai một tính trạng:

Trường hợp lai hai tính trạng:

- Nếu kết quả đời con cho tỉ lệ kiểu hình lặn là: 1/4; 1/8; 1/16. Quy về các trường hợp nêu trên.

Dạng 5: Xác định kết quả ở đời con.

PP: - XĐ tương quan trội lặnquy ước gen (nếu cần)

Xác định kiểu hình, kiểu gen của P

Viết sơ đồ lai.

Kết luận về kiểu gen, kiểu hình của đời con.

Hoạt động 2:

GIẢI MỘT SỐ BÀI TẬP SGK SINH HỌC 9

Bài 1: P thuần chủngF₁ đồng tính trội, nên F₁ toàn lông ngắn. Đáp án a,

Bài 2: Theo đề bài F₁ có tỉ lệ kiểu hình 3:1P dị hợp tử.

Sơ đồ lai: P: Thân đỏ thẫm x thân đỏ thẫm

Aa Aa

G_p: A, a A, a

F_1: 1AA: 2Aa : 1aa

Hoạt động 2: HƯỚNG DẪN GIẢI MỘT SỐ BÀI TẬP SGK

Mục tiêu: Vận dụng kiến thức để giải 1 số dạng bài tập SGK, sách bài tập.

Bài 1: P thuần chủngF₁ đồng tính trội, toàn lông ngắn. Đáp án a.

Bài 2: Theo đề bài F₁ có tỉ lệ kiểu hình 3:1P dị hợp tử.

Sơ đồ lai: P: Thân đỏ thẫm x thân đỏ thẫm

Aa Aa

G_p: A, a A, a

F_1: 1AA : 2Aa : 1aa

3 đỏ thẫm : 1 xanh lục

Đáp án d.

Bài 3: Theo đề bài F₁ phân tính theo tỉ lệ 1:2:1, đây là trường hợp tính trội không hoàn toàn. Đáp án b, d.

Bài 4. Đáp án b, c vì:

b) P: Mẹ mắt đen x bố mắt đen

Aa Aa

G_p: A, a A, a

F_1: 1AA : 2Aa: 1aa

3 mắt đen : 1mắt xanh

c) P: Mẹ mắt xanh x bố mắt đen

aa Aa

G_p: a A, a

F_1: 1Aa: 1aa

1mắt đen : 1mắt xanh

Bài 5: Theo đề bài F₁ đều cho cà chua quả đỏ dạng tròn  F₁ đồng tính.

F₂ phân tính theo tỉ lệ 9:3:3:1P đỏ bầu dục và vàng tròn thuần chủng.

Đáp án d. P: AAbb x aaBB

Hoạt động 3: Luyện tập (3 phút)

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

Kiểm tra 15 phút

Chọn đáp án đúng trong các câu sau:

Câu 1: Cơ thể mang kiểu gen nào dưới đây là cơ thể có kiểu gen dị hợp tử về hai cặp gen.

a. AaBb b. AABb c. aaBb d. Aabb

Câu 2: Ở thực vật, hiện tượng tự thụ phấn là:

a.Hạt phấn của hoa rơi vào đầu nhụy của chính hoa đó hoặc đầu nhụy của hoa khác trên cây đó.

b. Hạt phấn của hoa trên cây này rơi vào đầu nhụy của hoa trên cây khác cùng loài. c.Hạt phấn của hoa trên cây này rơi vào đầu nhụy của hoa trên cây khác loài.

d. Hạt phấn của hoa rơi vào đầu nhụy của chính hoa đó.

Câu 3: Sự phân li độc lập và tổ hợp tự do của các gen quy định các tính trạng dẫn tới:

a . Làm xuất hiện biến dị tổ hợp b. Hạn chế sự xuất hiện biến dị tổ hợp

c. Giảm số kiểu gen d. Giảm số kiểu hình

Câu 4: Ở cà chua, Quả đỏ là tính trạng trội hoàn toàn so với quả vàng. Lai giữa cây quả đỏ có kiểu gen dị hợp với cây quả vàng , F₁ thu được kết quả là:

a . 100% cây quả đỏ b. 75% cây quả đỏ : 25% cây quả vàng

c . 50% cây quả đỏ: 50% cây quả vàng d . 100% cây quả vàng

Câu 5: Ở một loài động vật gen A quy định lông vằn, gen a quy định lông nâu, gen B quy định cổ dài, gen b quy định cổ ngắn . Các gen này phân li độc lập với nhau. Trong trường hợp cá thể đực có kiểu hình lông nâu, cổ ngắn, kiểu gen nào trong các trường hợp sau đây của cá thể cái phù hợp để tất cả con sinh ra đều có kiểu hình lông vằn và cổ dài.

a.AaBb b.Aabb c.Aabb d.AABB

Câu 6: Cơ thể có kiểu gen AaBbDdee giảm phân bình thường tạo tối đa mấy loại giao tử.

a.4 b.8 c.16 d.32

Câu 7: Ở đậu Hà Lan, gen A quy định hạt vàng, gen a quy định hạt xanh; gen B quy định hạt trơn và gen b quy định hạt nhăn. Hai cặp gen này phân li độc lập với nhau .

Phép lai nào dưới đây sẽ cho con lai F₁ có ít kiểu gen và kiểu hình nhất?

a.AABBxAaBb b.AABbxAabb c.AabbxaaBb d.AABBxAABb

(2) Cho cây đậu Hà Lan dị hợp hai cặp gen tự thụ phấn thu được F₁ có tỉ lệ kiểu hình là:

a.100% hạt vàng, trơn b.1 hạt vàng, trơn: 1 hạt xanh, nhăn\

c.100%hạt xanh, nhăn

d.9 hạt vàng ,trơn: 3 hạt vàng ,nhăn: 3 hạt xanh, trơn: 1 hạt xanh, nhăn

(3) Cơ thể có kiểu gen nào sau đây có kiểu hình hạt vàng, nhăn.

I.AABB II.AaBb III.Aabb IV.aabb V.Aabb

a.III,V b.I,V c.III d. II, III

Câu 8: Ở đậu Hà lan, gen A quy định hạt vàng, a quy định hạt xanh; gen B quy định vỏ trơn, b quy định vỏ nhăn. Cho biết các gen này nằm trên các NST khác nhau. Phép lai AaBbx Aabb tạo F₁ có tỉ lệ phân li kiểu hình là:

a.9:3:3:1 b.1:1:1:1 c.3:3:1:1 d.1:2:1

Câu 9: Gen trội hoàn toàn là gen được biểu hiện ra kiểu hình khi ở trạng thái.

a. Đồng hợp trội b.Đồng hợp lặn

c.Đồng hợp trội và dị hợp d.Đồng hợp và dị hợp

Câu 10: Cơ thể có kiểu gen sau: AaBbdd Ee có thể tạo ra bao nhiêu giao tử:
a .4 b. 8 c.16 d.3

Hoạt động 4; 5: Vận dụng, mở rộng (2 phút)

Mục tiêu:

- Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

1,Ở người hai cặp gen quy định 2 cặp tính trạng về tầm vóc và nhóm máu nằm trên hai cặp NST thường và phân li độc lập.

- Về tầm vóc: T-: tầm vóc thấp; tt: tầm vóc cao.

- Về nhóm máu:

+ Nhóm máu A->kiểu gen: I^AI^A hoặc I^AI^O.

+ Nhóm máu B-> kiểu gen: I^BI^B hoặc I^BI^O.

+ Nhóm máu AB-> kiểu gen: I^AI^B.

+ Nhóm máu O-> kiểu gen I^OI^O.

Hãy xác định kết quả của các phép lai sau:

a. Bố có tầm vóc thấp, máu AB x Mẹ có tầm vóc cao, máu O.

b. Bố có tầm vóc thấp, máu A x Mẹ có tầm vóc cao, máu B.

c. Bố có tầm vóc thấp, máu B x Mẹ có tầm vóc cao, máu AB.

d. Bố có tầm vóc thấp, máu O x Mẹ có tầm vóc cao, máu A.

e. Bố có tầm vóc cao, máu AB x Mẹ có tầm vóc thấp, máu B.

g. Bố có tầm vóc cao, máu A x Mẹ có tầm vóc thấp, máu AB.

h. Bố có tầm vóc cao, máu B x Mẹ có tầm vóc thấp, máu O.

i. Bố có tầm vóc cao, máu O x Mẹ có tầm vóc thấp, máu A.

2, Sự di truyền nhóm máu được quy định bởi 3 gen (alen) I^A quy định nhóm máu A, I^B quy định nhóm máu B, còn I^O quy định nhóm máu O. Gen I^A và I^B tương đương nhau và trội hoàn toàn so với I^O.

a. Cho biết kiểu gen nhóm máu A, B, AB, O.

b.Nếu bố thuộc nhóm máu O, mẹ thuộc nhóm máu A thì con có nhóm máu gì?

c.Nếu bố thuộc nhóm máu B, mẹ thuộc nhóm máu AB thì con sinh ra có nhóm máu gì?

d.Nếu các con có đầy đủ 4 nhóm máu thì bố mẹ phải có kiểu gen như thế nào?

e. Ở nhà hộ sinh người ta nhầm lẫn giữa 2 đứa trẻ , biết rằng cha mẹ của 1 đứa bé có nhóm máu O và A. Cha mẹ của đứa bé kia có nhóm máu A và AB. Hai đứa bé có nhóm máu O và A. Hãy xác định bé nào là con của cặp vợ chồng nào?

f. Vợ có nhóm máu O, chồng có nhóm máu AB. Họ sinh con trai có nhóm máu O. Tại sao có hiện tượng này, biết rằng người vợ luôn chung thủy với chồng mình.

4. Dặn dò: (1 phút)

Làm lại các bài tập trong SGK

Soạn và chuẩn bị trước bài 8: Nhiễm sắc thể

* Rút kinh nghiệm bài học:

…………………………………………………………………………………………………

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

Bài 8 : NHIỄM SẮC THỂ

I. Mục tiêu bài học

1. Kiến thức:

+ Học sinh nêu được tính đặc trưng của bộ NST ở mỗi loài

+ Mô tả được cấu trúc hiển vi điển hình của NST ở kì giữa của nguyên phân

+ Hiểu được chức năng của NST đối với sự di truyền các tính trạng

2. Kĩ năng:

+ Rèn kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình

+ Kĩ năng hợp tác trong nhóm

3. Thái độ: Yêu thích môn học, nghiêm túc trong tiết học

4. Năng lực

- Năng lực đọc hiểu và xử lí thông tin, năng lực vận dụng kiến thức

- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề

- Năng lực tư duy sáng tạo

II. Chuẩn bị bài học

1. Chuẩn bị của giáo viên: Tranh phóng to H 8.1; 8.2; 8.3; 8.4; 8.5( SGK)

2. Chuẩn bị của học sinh: Đọc trước bài mới

III. Tiến trình bài học

1. Ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ:

3. Bài mới:

Hoạt động 1: Khởi động (3 phút)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

B1: Trước khi vào bài giáo viên yêu cầu học sinh hoạt động nhóm và làm bài tâp:

Vận dụng kiến thức đã học ở lớp 8 nêu các thành phần cấu tạo của tế bào. Học sinh sẽ ghi được hoàn chỉnh các thành phần cấu tạo của tế bào trong đó có chỉ rõ thành phần cấu tạo của nhân (Nhiễm sắc thể và nhân con)

Cho biết trong các thành phần cấu tạo thành phần nào quan trọng nhất? vì sao?

B2: HS Trả lời và giáo viên hỏi vì sao nhiễm sắc thể lại có vai trò quan trọng trong di truyền? Học sinh k trả lời được, giáo viên dẫn vào bài

B3: GV giới thiệu về chương II. Các loài khác nhau được đặc trưng về những đặc điểm nào của bộ NST?

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( 30 phút)

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

\Hoạt động 3: Luyện tập (3 phút)

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

(1) Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài.

(2) Chọn các câu hỏi trắc nghiệm đúng:

1, NST là vật chất di truyền nằm ở

a, trong nhân tế bào b, màng tế bào

c, trong các bào quan d, tế bào chất

2, NST có hình dạng và kích thước đặc trưng ( đạt chiều dài 0,5- 50micromet) ở kì nào của quá trình nguyên phân?

a.Kì đầu b.Kì giữa c.Kì sau d.kì cuối

3,Hãy ghép các chữ cái a, b, c ở cột B cho phù hợp với các số 1, 2, 3 ở cột A

Hoạt động 4; 5: Vận dụng, mở rộng (2 phút)

Mục tiêu:

- Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

Phân biệt bộ NST lưỡng bội và bộ NST đơn bội?

- Bộ NST lưỡng bội (2n) là bộ NST chứa các cặp NST tương đồng( có trong tế bào sinh dưỡng của cơ thể và tế bào sinh dục sơ khai)

- Bộ NST đơn bội (n) là bộ NST chứa một NST của mỗi cặp tương đồng.( có trong giao tử)

4. Dặn dò: (1 phút)

Học bài theo nội dung SGK

Kẻ bảng 9.1 và 9.2 vào vở bài tập

- Đọc và soạn trước bài 9 : Nguyên phân

* Rút kinh nghiệm bài học:

…………………………………………………………………………………………………

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

Bài 9: NGUYÊN PHÂN

I. Mục tiêu bài học

1. Kiến thức:

+ Học sinh trình bày được sự biến đỏi hình thái NST trong chu kì TB

+ Trình bày được những diễn biến cơ bản của NST qua các kì của nguyên phân

+ Phân tích được ý nghĩa của nguyên phân đối với sự sinh sản và sinh trưởng của cơ thể

2. Kĩ năng:

+ Phát triển kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình

+ Rèn kĩ năng hoạt động nhóm

3. Thái độ: Yêu thích môn học, nghiêm túc trong tiết học

4. Năng lực

- Năng lực đọc hiểu và xử lí thông tin, năng lực vận dụng kiến thức

- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề

- Năng lực tư duy sáng tạo

II. Chuẩn bị bài học

1. Chuẩn bị của giáo viên:

- Tranh phóng to H 9.1; 9.2; 9.3; ( SGK)

- Bảng phụ ghi nội dung bảng 9.2

2. Chuẩn bị của học sinh: Hs Kẻ phiếu học tập

III. Tiến trình bài học

1. Ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ: Cấu trúc của nhiễm sắc thể là gì ? chức năng của NST?

3. Bài mới:

Hoạt động 1: Khởi động (3 phút)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

B1: Nhờ hoạt động sống nào của tế bào giúp cho cơ thể lớn lên?

HS: Nhờ quá trình phân chia của tế bào, số lượng tế bào tăng lên giúp cơ thể lớn lên.

B2: GV: Vậy nhờ đâu mà số lượng tế bào tăng lên? ta cùng vào bài tìm hiểu.

Trong kỳ giữa của quá trình phân bào NST có cấu trúc đặc trưng. Nhưng các kỳ khác thì NST có sự biến đổi như thế nào?

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( 30 phút)

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động 3: Luyện tập (3 phút)

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

(1)Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài

(2) Nguyên phân là gì?

Là phương thức sinh sản của tế bào và sự lớn lên của cơ thể, đồng thời duy trì ổn định bộ NST đặc trưng của những loài sinh sản vô tính.

(3) Khoanh tròn vào các chữ cái ở đầu câu trả lời đúng

Sự tự nhân đôi của NST diễn ra ở kì nào của chu kì tế bào:

a) Kì trung gian b) Kì đầu

c) Kì giữa d) Kì sau e) Kì cuối

Ý nghĩa cơ bản của quá trình nguyên phân là:

a) Sự chia đều chất nhân của TB mẹ cho 2 TB con

b) Sự sao chép nguyên vẹn bộ NST của TB mẹ cho 2 TB con

c) Sự phân li đồng đều của các crômatít về 2 TB con

d) Sự phân chia đồng đều TB chất của TB mẹ cho 2 TB con

3. Ở ruồi giấm có bộ NST 2n = 8. Một tế bào của ruồi giấm đang ở kì sau của nguyên phân, số NST trong tế bào đó bằng bao nhiêu trong các trường hợp sau đây?

a) 4 b)8 c) 16 d)32

Hoạt động 4; 5: Vận dụng, mở rộng (2 phút)

Mục tiêu:

- Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

1. Xác định số lượng NST , tâm động, cromatit có trong một tế bào ở mỗi kì của nguyên phân:

Bước 1: Xác định bộ NST 2n

Bước 2: XĐ số lượng NST , cromatit, tâm động.

2.Tính số tế bào con tạo ra sau nguyên phân:

- Từ một tế bào ban đầu qua k lần nguyên phân liên tiếp tạo ra 2^k tế bào con.

- Có a tế bào nguyên phân liên tiếp k lần thì số tế bào con tạo thành là a.2^k.

- Số NST môi trường cung cấp cho a tế bào nguyên phân k lần là: a.2n(2^k – 1).

3.Câu hỏi trắc nghiệm:

Lựa chọn các câu trả lời đúng:

Câu 1: Trong các tế bào sinh dưỡng, các NST luôn tồn tại:

a,Thành từng cặp tương đồng b,Thành từng chiếc riêng rẽ

c,Luôn co ngắn d,Luôn ở dạng sợi mảnh

Câu 2: Cặp NST tương đồng gồm 2 chiếc NST

a.Giống nhau về hình dạng, kích thước. Một chiếc tồn tại trong tế bào sinh dưỡng, còn chiếc kia nằm trong tế bào sinh dục.

b. Có kích thước bằng nhau, một chiếc hình que, chiếc còn lại hình móc.

c. Có hình dạng tương tự nhau, chiếc có nguồn gốc từ bố lớn hơn chiếc còn lại có nguồn gốc từ mẹ.

d.Có hình dạng và kích thước tương tự nhau, một chiếc có nguồn gốc từ bố, chiếc còn lại có nguồn gốc từ mẹ.

Câu 3: Bộ NST lưỡng bội ở các loài sinh vật đặc trưng bởi:

a. Hình dạng, kích thước NST, còn số lượng NST thay đổi tùy từng giai đoạn phát triển của cá thể.

b. Hình dạng, kích thước NST, còn số lượng NST thì giống nhau ở các loài sinh vật.

c. Hình dạng, kích thước, số lượng NST.

d. Số lượng, kích thước NST, còn hình dạng NST thay đổi theo môi trường

Câu 4. Bộ NST chứa các cặp NST tương đồng được kí hiệu là:

a.3 b.n c.2n d.4n

Câu 5: Bộ NST chứa trong các tế bào con tạo thành sau nguyên phân bình thường của tế bào lưỡng bội 2n là:

a.n b. 2n c.4n d.3n

Câu 6: Cơ thể sinh vật đa bào lớn lên nhờ quá trình

a.Nguyên phân b. Giảm phân c. Thụ tinh d. Sinh sản

Câu 7: NST chuyển từ trạng thái đơn sang trạng thái NST kép nhờ hoạt động.

a. Xoắn lại và co ngắn ở kì đầu của nguyên phân.

b.Xếp thành 2 hàng trên mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào ở kì giữa của giảm phân 2.

c.Nhân đôi ở kì trung gian của chu kì tế bào.

d.Phân li NST về hai cực của tế bào ở kì sau của nguyên phân.

Câu 8: Bộ NST lưỡng bội ở ngô là 2n = 20. Số NST kép có trong một tế bào ngô đang ở kì đầu của quá trình nguyên phân là:

a.10 b.20 c.40 d.80

Câu 9: Một tế bào sinh dưỡng nguyên phân liên tiếp 3 lần, số tế bào con tạo thành là:

a.2 b. 4 c.8 d.16

Câu 10: Có 2 tế bào sinh dục sơ khai, nguyên phân liên tiếp một số lần như nhau đã tạo ra được tất cả 32 tế bào con. Số lần nguyên phân của các tế bào này là:

a.2 b.4 c.1 d.5

Câu 11: Một tế bào của lúa nước (2n=24) nguyên phân liên tiếp 2 lần , số NST mà môi trường cung cấp cho quá trình trên là:

a. 24 b. 12 c.48 d. 72

Câu 12: Bộ NST lưỡng bội của lợn là 2n=38, số cromatit có trong 1 tế bào ở kì giữa của nguyên phân là:

a.38 b. 19 c.76 d.0

Câu 13: Nguyên phân xảy ra ở loại tế bào nào sau đây:

a. Tế bào trứng chưa thụ tinh b.Tế bào sinh dục chín c.Tế bào tinh trùng

d.Tế bào sinh dưỡng và tế bào sinh dục sơ khai(chưa chín)

Câu 14: NST duỗi xoắn hoàn toàn ở kì nào của nguyên phân:

a.Kì đầu b. Kì giữa c. Kì sau d.Kì cuối e. Kì trung gian

Câu 15: Bộ NST ở người 2n=46 . Hãy xác định số NST đơn, số NST kép, số cromatit, số tâm động qua các kì của nguyên phân. Hoàn thành bảng sau:

Câu 16: Ở đậu Hà Lan, có 2n=14, một tế bào 2n của đậu Hà Lan nguyên phân 3 lần thì được kết quả nào trong những trường hợp sau đây?

a.8 tế bào đơn bội (n) b.8 tế bào lưỡng bội (2n)

c.16 tế bào đơn bội (n) d.6 tế bào lưỡng bội(2n)

4. Dặn dò: (1 phút)

Học bài và trả lời câu hỏi 2,3,4,5 SGK, câu 1 giảm tải

Kẻ bảng 10 vào vở bài tập

Soạn và chuẩn bị trước bài 10: Giảm phân

* Rút kinh nghiệm bài học:

…………………………………………………………………………………………………

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

Bài 10 : GIẢM PHÂN

I. Mục tiêu bài học

1. Kiến thức:

+ Học sinh trình bày được sự biến đỏi hình thái NST trong chu kì TB

+ Trình bày được những diễn biến cơ bản của NST qua các kì của nguyên phân

+ Phân tích được ý nghĩa của nguyên phân đối với sự sinh sản và sinh trưởng của cơ thể

2. Kĩ năng:

+ Phát triển kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình

+ Rèn kĩ năng hoạt động nhóm

3. Thái độ: Yêu thích môn học, nghiêm túc trong tiết học

4. Năng lực

- Năng lực đọc hiểu và xử lí thông tin, năng lực vận dụng kiến thức

- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề

- Năng lực tư duy sáng tạo

II. Chuẩn bị bài học

1. Chuẩn bị của giáo viên:

- Tranh phóng to H 9.1; 9.2; 9.3; ( SGK)

- Bảng phụ ghi nội dung bảng 9.2

2. Chuẩn bị của học sinh: kẻ bảng trước , và đọc bài mới

III. Tiến trình bài học

1. Ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ:

- Trình bày những diễn biến cơ bản của NST qua các kỳ của quá trình NP?

3. Bài mới:

Hoạt động 1: Khởi động (3 phút)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

B1: Gv yêu cầu hs nêu số lượng NST ở 1 số bộ NST mà em đã học. Sau đó cho biết đó là bộ đơn bội hay lương bội.

-HS: Bộ lưỡng bội.

B2: Vậy bộ NST đơn bội được viết ntn? Và bộ đơn bội có ở đâu?

B3: Gv:Ở tế bào sinh dưỡng có bộ NST lưỡng bội (2n), tế bào sinh dục có bộ NST đơn bội (n). Vậy, tế bào đơn bội được tạo ra như thế nào? Quá trình đó có gì giống và khác so với quá trình NP mà chúng ta vừa được học?

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( 30 phút)

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động 3: Luyện tập (3 phút)

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

1.Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài .

2. Giảm phân là gì?

Là sự phân chia của tế bào sinh dục (2n) ở thời kì chín, qua 2 lần phân bào liên tiếp, tạo 4 tế bào con đều mang bộ NST đơn bội (n).( Mỗi tế bào con có bộ NST giảm đi 1 nửa so vói mẹ)

3.Lựa chọn câu trả lời đúng:

(1) Bộ NST chứa trong các tế bào con tạo ra sau giảm phân bình thường của tế bào sinh giao tử lưỡng bội là:

a.n b.2n c.3n d.4n

(2) Trong giảm phân, hiện tượng tiếp hợp và có thể dẫn tới trao đổi chéo giữa các đoạn tương ứng của các NST kép tương đồng xảy ra ở:

a.Kì đầu II b.Kì giữa I c . Kì đầu I d. Kì sau I

(3) Tế bào sinh giao tử lưỡng bội kết thúc giảm phân I bình thường, bộ NST trong mỗi tế bào con là:

a.n đơn b. n kép c.2n đơn d.2n kép

Hoạt động 4; 5: Vận dụng, mở rộng (2 phút)

Mục tiêu:

- Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

1.Xác định số lượng NST , tâm động, cromatit có trong một tế bào ở mỗi kì của giảm phân:

Bước 1: Xác định bộ NST 2n

Bước 2: Xác định số lượng NST, cromatit, tâm động.

2. Những điểm giống nhau và khác nhau cơ bản giữa nguyên phân và giảm phân:

- Giống nhau:

+ Đều là quá trình phân bào.

+ Đều trải qua các kì: Kì đầu, kì giữa, kì sau, kì cuối.

+ NST tự nhân đôi một lần ở kì trung gian.

- Khác nhau:

Nguyên phân Giảm phân

+ Xảy ra ở tế bào sinh dưỡng và tế bào sinh + Xảy ra ở tế bào sinh dục chín.

dục sơ khai.(giai đoạn chưa chín)

+ Một lần phân bào + Gồm 2 lần phân bào liên tiếp.

+Có sự phân li đồng đều của các cặp NST + Có sự phân li độc lập và tổ hợp tự do

kép tương đồng về 2 cực tế bào (ở kì sau) của các cặp NST kép tương đồng về 2

cực tế bào( ở kì sau của giảm phân I)

+ 1 tế bào mẹ (2n) nguyên phân 1 lần tạo ra + 1 tế bào mẹ (2n) giảm phân tạo 4 tế

2 tế bào con, mỗi tế bào con có bộ NST bào con, mỗi tế bào con có bộ NST

lưỡng bội (2n). đơn bội (n).

3.Câu hỏi trắc nghiệm:

Lựa chọn các câu trả lời đúng:

Câu 1: Giảm phân xảy ra ở các tế bào:

a. Sinh dưỡng b. Sinh dục sơ khai

c. Sinh dục chín d. Giao tử

Câu 2: NST chuyển từ trạng thái đơn sang trạng thái NST kép nhờ hoạt động:

a. Xoắn lại và co ngắn ở kì đầu của nguyên phân.

b. Xếp thành 2 hàng trên mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào ở kì giữa của giảm phân II.

c. Nhân đôi ở kì trung gian của chu kì tế bào.

d. Phân li NST về 2 cực của tế bào ở kì sau của nguyên phân.

Câu 3: Bộ NST lưỡng bội ở tinh tinh là 2n = 48, số lượng NST có trong 1 tế bào sinh trứng ở kì cuối của giảm phân I là:

a. 48 NST kép b. 24 NST đơn c. 48 NST đơn d. 24 NST kép

Câu 4: Ruồi giấm có 2n = 8. Một tế bào của ruồi giấm đang ở kì sau của giảm phân II. Tế bào đó có bao nhiêu NST đơn trong các trường hợp sau đây?

a. 2 b.4 c.8 d.16

Câu 5: Xác định số lượng NST, cromatit, tâm động của bộ NST ở người 2n=46 qua các kì của giảm phân.

Câu 6: Tại sao những diễn biến của NST trong kì sau của giảm phân I là cơ chế tạo nên sự khác nhau về nguồn gốc NST trong bộ đơn bội (n) ở các tế bào con được tạo thành qua giảm phân ?

Trả lời: Do sự phân li độc lập và tổ hợp tự do của các cặp NST tương đồng về 2 cực tế bào, nên tổ hợp NST ở tế bào con được tạo ra khi kết thúc lần phân bào I có 2 khả năng:

( AA)(BB), (aa)(bb)

(AA)(bb), (aa)(BB)

Vì vậy khi giảm phân có thể tạo ra 4 loại giao tử AB, Ab, aB, ab.

Nếu gọi n là số cặp NST tương đồng thì số loại giao tử được tạo ra là 2ⁿ.

4. Dặn dò: (1 phút)

Học bài theo bảng 10 đã hoàn chỉnh. Trả lời câu hỏi 1.

Làm bài tập 3, 4 (trang 33) vào vở bài tập

Đọc và soạn trước bài 11: Phát sinh giao tử và thụ tinh

* Rút kinh nghiệm bài học:

…………………………………………………………………………………………………

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

Bài 11 : PHÁT SINH GIAO TỬ VÀ THỤ TINH

I. Mục tiêu bài học

1. Kiến thức:

+ Học sinh trình bày được các quá trình phát sinh giao tử ở động vật

+ Xác định được thực chất của quá trình thụ tinh

+ Phân tích được ý nghĩa của quá trình giảm phân và thụ tinh về mặt di truyền và biến dị

2. Kĩ năng:

+ Rèn kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình

+ Phát triển tư duy lí luận

3. Thái độ: Yêu thích môn học, nghiêm túc trong tiết học

4. Năng lực

- Năng lực đọc hiểu và xử lí thông tin, năng lực vận dụng kiến thức

- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề

- Năng lực tư duy sáng tạo

II. Chuẩn bị bài học

1. Chuẩn bị của giáo viên: Tranh phóng to H 11 ( SGK)

2. Chuẩn bị của học sinh: Nghiên cứu bài mới

III. Tiến trình bài học

1. Ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ:

- Nêu những diễn biến cơ bản của NST qua các kỳ giảm phân

- ý nghĩa của giảm phân

3. Bài mới:

Hoạt động 1: Khởi động (3 phút)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

GV cho HS lần lượt lên bảng viết sơ đồ của quá trình nguyên phân và giảm phân đã học.

Sự hình thành giao tử bắt đầu từ các quá trình trên. Bài học hôm nay ta sẽ xét.

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( 30 phút)

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động 3: Luyện tập (3 phút)

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

- Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài trong SGK

- Khoanh tròn vào các chữ cái ở đầu câu trả lời đúng

(1)Sự kiện quan trọng nhất trong quá trình thụ tinh là:

Sự kết hợp nhân của 2 giao tử đơn bội

Sự kết hợp theo nguyên tắc 1 giao tử đực và 1 giao tử cái

Sự tổ hợp bộ NST của giao tử đực và giao tử cái

Sự tạo thành hợp tử

(2)Trong quá trình tạo giao tử ở động vật, hoạt động của các tế bào mầm sinh dục là:

a.Nguyên phân b.Giảm phân

c. Thụ tinh d. Nguyên phân và giảm phân

(3) Trong cùng một loài sinh vật, tế bào trứng luôn có kích thước lớn hơn so với tinh trùng vì:

a.Tế bào này chứa bộ nhân có số lượng vật chất di truyền lớn hơn.

b.Tế bào này chứa tế bào chất lớn hơn để cung cấp dưỡng chất cho sự phát triển của hợp tử sau này.

c.Chúng phải trải qua quá trình phân bào lâu hơn.

d.Sau một chu kì tạo giao tử, số lượng trứng ít hơn số lượng tinh trùng.

Hoạt động 4; 5: Vận dụng, mở rộng (2 phút)

Mục tiêu:

- Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

1. Tính số giao tử tạo thành và số hợp tử tạo ra.

- Tính số giao tử được tạo thành:

+Ở thời kì chín, mỗi tế bào sinh dục đực(tb sinh tinh) qua giảm phân cho 4 tinh trùng (mang bộ NSt n);

+Mỗi tế bào sinh dục cái ở thời kì chín (tb sinh trứng) qua giảm phân sẽ cho ra 1 trứng(mang bộ NSt n) và 3 thể định hướng ( thể cực – mang bộ NST n) về sau sẽ bị tiêu biến đi.

+ Số tinh trùng hình thành= số tế bào sinh tinh x 4.

+ Số NST chứa trong các tinh trùng = số tinh trùng x n.

+ Số trứng hình thành = số tế bào sinh trứng.

+ Số NST chứa trong các trứng được hình thành = số trứng x n

+ Số thể định hướng ( thể cực)= Số tế bào sinh trứng x 3.

+ Số NST chứa trong các thể định hướng=số thể định hướng x n.

- Tính số hợp tử được tạo thành:

Mỗi tế bào trứng chỉ kết hợp với 1 tinh trùng để tạo thành 1 hợp tử.

Số hợp tử tạo thành=số tinh trùng được thụ tinh=số trứng được thụ tinh.

-Cơ thể có n cặp gen dị hợp( chứa các cặp NST tương đồng). Tự thụ phấn thì:

+ Số loại giao tư được tạo thành 2ⁿ. Tỉ lệ mỗi loại là 1/2ⁿ.

+ Số kiểu tổ hợp hợp tử: 4ⁿ.

+ Số kiểu tổ hợp khác nhau 3ⁿ.

-Trong phép lai, số tổ hợp hợp tử bằng số giao tử đực x số giao tử cái.

2. Khi giảm phân và thụ tinh, trong TB của một loài giao phối, 2 cặp NST tương đồng kí hiệu là Aa và Bb sẽ cho ra các tổ hợp NST trong các giao tử và các hợp tử là:

- 4 tổ hợp NST trong các giao tử: AB, Ab, aB, ab.

- 9 tổ hợp NST trong các hợp tử: AABB, AABb, AaBB, AaBb, Aabb, aaBB, Aabb, aaBb, aabb.

3.Biến dị tổ hợp xuất hiện phong phú ở những loài sinh sản hữu tính được giải thích trên cơ sở tế bào học:

Do sự phối hợp các quá trình nguyên phân, giảm phân và thụ tinh đã duy trì bộ NST đặc trưng của những loài sinh sản hữu tính qua các thế hệ và làm xuất hiện biến dị tổ hợp phong phú.

Các câu hỏi trắc nghiệm:

Câu 1: Cần có bao nhiêu tế bào sinh tinh để tạo ra 16 tinh trùng?

a.1 b.2 c.4 d.16

Câu 2: Từ 5 tế bào sinh trứng của gà giảm phân sẽ tạo ra bao nhiêu trứng?

a.5 b.10 c.20 d.15

Câu 3: Bộ NST lưỡng bội ở thỏ là 2n=44, trong 8 tinh trùng được tạo thành có bao nhiêu NST:

a.352 b.176 c.1048 d.704

Câu 4: 15 hợp tử được tạo thành từ:

a.15 trứng và 15 tinh trùng b. 4 trứng và 1 tinh trùng

c.1 trứng và 4 tinh trùng d. 15 trứng và 60 tinh trùng

Câu 5: Bộ NST lưỡng bội ở tinh tinh là 2n=48, số lượng NST có trong 1 tế bào sinh trứng ở kì cuối của giảm phân 1 là:

a.38 b.19 c.76 d.0

Câu 6: Từ một tế bào sinh tinh và một tế bào sinh trứng giảm phân có thể tạo ra số tinh trùng và trứng lần lượt là:

a.1 tinh trùng và 4 trứng.

b.1 tinh trùng và 1 trứng.

c.4 tinh trùng và 1 trứng.

d.4 tinh trùng và 4 trứng.

4. Dặn dò: (1 phút)

Học bài và trả lời câu hỏi SGK

Làm bài tập 3, 5 vào vở bài tập

Đọc mục “Em có biết”

Soạn và chuẩn bị trước bài 12: Cơ chế xác định giới tính

* Rút kinh nghiệm bài học:

…………………………………………………………………………………………………

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH

I. Mục tiêu bài học

1. Kiến thức:

+ Học sinh mô tả được một số NST giới tính

+ Trình bày được cơ chế NST xác định ở người

+ Nêu được ảnh hưởng của các yếu tố môi trường trong và môi trường ngoài đến sự

phân hoá giới tính

2. Kĩ năng:

+ Rèn kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình

+ Phát triển tư duy lí luận (phân tích và so sánh)

3. Thái độ: Yêu thích môn học

4. Năng lực

- Năng lực đọc hiểu và xử lí thông tin, năng lực vận dụng kiến thức

- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề

- Năng lực tư duy sáng tạo

II. Chuẩn bị bài học

1. Chuẩn bị của giáo viên: Tranh phóng to H 12.1 ; 12.2 ( SGK)

2. Chuẩn bị của học sinh: Nghiên cưu bài mới

III. Tiến trình bài học

1. Ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ:

? Trình bày quá trình phát sinh giao tử của động vật?

? Sự thụ tinh là gì?

? Nêu ý nghĩa của giảm phân và thụ tinh?

3. Bài mới:

Hoạt động 1: Khởi động (3 phút)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

GV tiến hành 1 cuộc khảo sát nhỏ với câu hỏi: Gia đình các em thích sinh con trai hay con gái hơn. Cuộc khảo sát tiến hành với tất cả thành viên trong lớp. GV thống kê kết quả lên bảng.

- Trường hợp tỉ lệ sinh con trai nhiều hơn => trọng nam khinh nữ => có nhiều tác hại

- Trường hợp tỉ lệ sinh con trai bằng hoặc ít hơn tỉ lệ sinh con gái => tư tưởng tiến bộ tuy nhiên ở 1 số vùng khác vẫn còn tư tưởng trọng nam khinh nữ => tác hại

-Trong dân gian chúng ta thấy có một số người phụ nữ sinh con một bề. Trong cuộc sống họ gặp rất nhiều lời phiền toái (nhất là sinh toàn con gái). Vậy theo các em có phải lỗi là ở người mẹ không? Tại sao ? Để trả lời câu hỏi này chúng ta nghiên cứu bài mới $ 12…

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( 30 phút)

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động 3: Luyện tập (3 phút)

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

1.Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài trong SGK

2.Hoàn thành bảng sau:

Sự khác nhau giữa NST thường và NST giới tính

Hoạt động 4; 5: Vận dụng, mở rộng (2 phút)

Mục tiêu:

- Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

1. Quan niệm cho rằng sinh con trai hay con gái là do phụ nữ có đúng không?

- Là hoàn toàn không đúng. Giải thích bằng cơ chế sinh con trai con gái ở người.

2. Trong thực tế chăn nuôi người ta còn có thể điều chỉnh tỉ lệ đực, cái bằng những cách nào?

-Nhờ tác dụng của hoocmon hoặc tác động đến hoàn cảnh thụ tinh, điều kiện phát triển của hợp tử.

3. Cấu trúc dân số tỉ lệ nam:nữ xấp xỉ bằng nhau vì:

- Đàn ông có 2 loại tinh trùng với tỉ lệ ngang nhau.

- 2 loại tinh trùng trên tham gia thụ tinh với xác suất ngang nhau.

- Hợp tử XX và XY có sức sống ngang nhau.

- Số lượng cá thể thống kê lớn.

Câu hỏi trắc nghiệm:

Câu 1: Ở những loài mà giới đực là giới dị giao tử thì những trường hợp nào trong các trường hợp sau đây đảm bảo tỉ lệ đực : cái xấp xỉ 1:1?

a.Số giao tử đực bằng số giao tử cái.

b.Hai loại giao tử mang NST X và NST Y có số lượng tương đương.

c. Số cá thể đực và số cá thể cái trong loài vốn đã bằng nhau.

d. Xác suất thụ tinh của 2 loại giao tử đực với giao tử cái tương đương.

Câu 2: Ở các loài sinh sản hữu tính, NST giới tính có đặc điểm:

a.Có nhiều cặp trong nhân tế bào sinh dưỡng.

b. Luôn gồm 2 chiếc tương đồng trong nhân tế bào sinh dưỡng

c. Mang gen quy định tính trạng giới tính và một số tính trạng thường.

d.Chỉ có 1 cặp không tương đồng trong tế bào sinh dưỡng.

Câu 3: Câu nào đúng khi nói về quá trình tạo giao tử ở người:
a.Người nữ tạo ra hai loại trứng X, Y.

b. Người nam chỉ tạo 1 loại tinh trùng X.

c.Người nữ chỉ tạo ra 1 loại trứng Y.

d. Người nam tạo ra 2 loại tinh trùng X và Y.

Câu 4: Cặp NST giới tính ở người, động vật có vú, ruồi giấm:

a.Ở giới đực là XX, giới cái là XY

b. Giới đực là XY, Giới cái là XX

c.Giới đực là XO, giới cái là XY

d.Giới đực là XX, giới cái là XO

Câu 5: Cặp NST giới tính ở chim, ếch nhái, bò sát, dâu tây:

a.Ở giới đực là XX, giới cái là XY

b. Giới đực là XY, Giới cái là XX

c.Giới đực là XO, giới cái là XY

d.Giới đực là XX, giới cái là XO

4. Dặn dò: (1 phút)

Học bài theo nội dung SGK

Đọc mục”Em có biết”

Soạn và chuẩn bị trước bài 13: Di truyền liên kết

* Rút kinh nghiệm bài học:

…………………………………………………………………………………………………

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

BÀI 13: DI TRUYỀN LIÊN KẾT

I. Mục tiêu bài học

1. Kiến thức:

+ Học sinh hiểu được những ưu thế của ruồi giấm đối với nghiên cứu di truyền

+ Mô tả và giải thích được thí nghiệm của Mooc gan và nhận xét kết quả TN đó

+ Nêu được ý nghĩa của di truyền liên kết, đặc biệt trong lĩnh vực chọn giống.

2. Kĩ năng:

+ Rèn kĩ năng hoạt động nhóm

+ Phát triển tư duy thực nghiệm qui nạp.

3. Thái độ:

- Yêu thích môn học, nghiêm túc trong học tập

4. Năng lực

- Năng lực đọc hiểu và xử lí thông tin, năng lực vận dụng kiến thức

- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề

- Năng lực tư duy sáng tạo

II. Chuẩn bị bài học

1. Chuẩn bị của giáo viên: Tranh phóng to H 13 ( SGK)

2. Chuẩn bị của học sinh: Đọc trước bài mới

III. Tiến trình bài học

1. Ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ: Trình bày cơ chế sinh con trai, con gái ở người ?

3. Bài mới:

Hoạt động 1: Khởi động (3 phút)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

B1: GV yêu cầu 1 HS lên viết sơ đồ lai theo những quy luật di truyền của Menđen đối với phép lai sau: “ cho ruồi giấm thân xám cánh dài tc la với ruồi giấm thân đen cánh cụt( xám trội so với đen, cánh dài trội so với cánh ngắn) thu được F1 toàn thân xám cánh dài. Đem F1 đi lai phân tích thu được ở F2 tỉ lệ 1 xám dài : 1 đen cụt”

- HS tiến hành viết phép lai theo quy luật menđen cho kết quả tỉ lệ ở F2 là 1 xám, dài : 1 xám, cụt : 1 đen, cụt. HS thắc mắc kết quả GV đưa ra là sai

B2: GV giải thích: trong thực tế có các phép lai không tuân theo quy luật di truyền của menđen mà tuân theo quy luật di truyền khác. Quy luật đó là gì chúng ta sẽ cùng nghiên cứu trong bài 13

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( 30 phút)

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động 3: Luyện tập (3 phút)

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

1.Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài trong SGK

2.Hoàn thành bảng sau:

3. Di truyền liên kết là hiện tượng:

a. Các cặp gen quy định các cặp tính trạng nằm trên các cặp NST khác nhau.

b. Các cặp gen quy định các cặp tính trạng cùng nằm trên 1 cặp NST , cùng phân li trong quá trình phân bào.

c. Các cặp gen quy định các cặp tính trạng nằm trên các cặp NST khác nhau , cùng phân li trong quá trình phân bào.

d. Các cặp gen quy định các cặp tính trạng cùng nằm trên 1 cặp NST và phân li không phụ thuộc vào nhau trong quá trình phân bào.

Hoạt động 4; 5: Vận dụng, mở rộng (2 phút)

Mục tiêu:

- Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

Xác định các loại giao tử của cơ thể có các gen nằm trên cùng 1 cặp NST thường và liên kết hoàn toàn.

- Cơ thể đồng hợp về kiểu gen qua giảm phân cho 1 loại giao tử: Vd: AB/AB- >tạo 1 loại giao tử: AB

- Cơ thể có kiểu gen dị hợp (1 hay n cặp) qua giảm phân cho 2 loại giao tử , tỉ lệ mỗi loại là ½. Vd: AB/ab->Số loại giao tử là 2: AB, ab. Tỉ lệ mỗi loại là ½.

- Xác định kiểu gen của P dựa vào kiểu hình của P trong trường hợp các gen di truyền liên kết hoàn toàn( nằm trên cùng 1 NST).

- Xác định kết quả đời con cũng theo các bước như di truyền độc lập của MĐ.

1. Hiện tượng di truyền liên kết đã bổ sung cho quy luật phân li độc lập của MĐ như thế nào?

- Là sự hạn chế xuất hiện biến dị tổ hợp hay không tạo ra biến dị tổ hợp. Có thể chọn được tính trạng tốt luôn được di truyền kèm với nhau.

2. Giải thích thí nghiệm của Moocgan về sự di truyền liên kết dựa trên cơ sở tế bào học:

Ở ruồi giấm gen, B quy định thân xám.

Ở ruồi giấm gen, b quy định thân xám.

Ở ruồi giấm gen, V quy định thân xám.

Ở ruồi giấm gen, v quy định thân xám.

Ở thế hệ P:

+ Ruồi thân xám, cánh dài BV/bv có gen B và V cùng nằm trên một NST. Khi cặp NST tương đồng phân li, B và V cùng phân li trong giảm phân, tạo 1 loại giao tử BV.

+ Ruồi thân đen, cánh cụt bv/bv có gen b và v cùng nằm trên một NST. Khi cặp NST tương đồng phân li, B và V cùng phân li trong giảm phân, tạo 1 loại giao tử bv.

Trong thụ tinh tạo F₁ : Do sự kết hợp 2 loại giao tử trên -> các NST đơn tổ hợp lại thành cặp NST tương đồng(gồm 1 NST mang gen B và V; 1 NSt mang gen b và v) tạo hợp tử BV/bv.

Trong phép lai phép lai phân tích:

+Ở ruồi đực F₁: thân xám, cánh dài BV/bv.Khi giảm phân cặp NST tương đồng bị phân li tạo 2 loại giao tử có gen liên kết là BV và bv.

+Ở ruồi cái thân đen, cánh cụt bv/bv. Chỉ sinh ra 1 loại giao tử có gen liên kết là bv.

2 loại giao tử của ruồi đực kết hợp với 1 giao tử của ruồi cái tạo ra 2 tổ hợp: 1BV/bv; 1bv/bv.

3. Cho 2 thứ đậu thuần chủng hạt trơn, không có tua cuốn và hạt nhăn có tua cuốn giao phấn với nhau được F₁ toàn hạt trơn, có tua cuốn. Cho F₁ tiếp tục giao phấn với nhau được F₂ có tỉ lệ:

1 hạt trơn, không tua cuốn: 2 hạt trơn ,có tua cuốn: 1 hạt nhăn, có tua cuốn .

Kết quả phép lai được giải thích như thế nào? Hãy lựa chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu trả lời sau:

a. Từng cặp tính trạng đều phân li theo tỉ lệ 3 :1

b.Hai cặp tính trạng di truyền độc lập với nhau.

c.Hai cặp tính trạng di truyền liên kết

d.Sự tổ hợp lại các tính trạng của P

Giải: F₁ toàn hạt trơn, có tua cuốn-> là những tính trạng trội .

Gọi gen A quy định tính trạng hạt trơn

Gọi gen B quy định tính trạng có tua cuốn

Gọi gen a quy định tính trạng hạt nhăn

Gọi gen b quy định tính trạng không tua cuốn

P_{thuần chủng:} Hạt trơn, không tua cuốn x hạt nhăn , có tua cuốn

Ab/Ab aB/aB

G_p: Ab aB

F_1: Ab/aB

F₁ x F₁: Ab/aB x Ab/aB

G_F1: Ab, aB Ab, aB

F₂: 1Ab/Ab : 2Ab/aB : 1aB/aB

KH: 1ht, ko tc: 2ht,có tc: 1hn, có tc

4.Moogan (1866-1945) đã tìm ra hiện tượng di truyền liên kết khi tiến hành nghiên cứu trên đối tượng:

a. Chuột bạch b. Ruồi giấm c. Đậu Hà Lan d. Ếch

5.Ở 1 loài thực vật, gen A qđ thân cao; a qđ thân thấp; B qđ quả tròn; b qđ quả dài. 2 cặp gen này cùng nằm trên 1 cặp NST và liên kết hoàn toàn. Phép lai: Ab/aB x Ab/aB cho F₁ có tỉ lệ phân li kiểu hình :

a.9:3:3:1 b.1:1:1:1 c.1:2:1 d.3:1

4. Dặn dò: (1 phút)

Học bài theo nội dung SGK

Làm câu hỏi 1, 3 vào vở bài tập .

Ôn lại sự biến đổi hình thái NST qua nguyên phân và giảm phân.

* Rút kinh nghiệm bài học:

…………………………………………………………………………………………………

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

BÀI 14-THỰC HÀNH: QUAN SÁT HÌNH THÁI NHIÊM SẮC THỂ

I. Mục tiêu bài học

1. Kiến thức:

- HS biết nhận dạng hình thái NST ở các kì.

2. Kĩ năng:

+ Rèn luyện kĩ năng vẽ hình

+ Phát triển kĩ năng sử dụng và quan sát tiêu bản dưới kính hiển vi

3. Thái độ:

+ Bảo vệ, gìn giữ dụng cụ

+ Trung thực, vẽ những hình quan sát được.

4. Năng lực

- Năng lực đọc hiểu và xử lí thông tin, năng lực vận dụng kiến thức

- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề

- Năng lực tư duy sáng tạo

II. Chuẩn bị bài học

1. Chuẩn bị của giáo viên:

- Tranh các kì của nguyên phân

- Kính hiển vi ( 2 cái )

- Bộ tiêu bản NST

2. Chuẩn bị của học sinh: Đọc trước bài mới

III. Tiến trình bài học

1. Ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ:

3. Bài mới:

Hoạt động 1: Khởi động (3 phút)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

- GV kiểm tra sự chuẩn bị của HS.

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( 30 phút)

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

- GV kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh.

Hoạt động 3: Luyện tập (3 phút)

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

- Các nhóm tự nhận xét về thao tác sử dụng kính, kết quả quan sát tiêu bản

- GV đánh giá chung về ý thức và kết quả của các nhóm

- Đánh giá kết quả của nhóm qua bản thu hoạch

Hoạt động 4; 5: Vận dụng, mở rộng (2 phút)

Mục tiêu:

- Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

Các em có biết loại tế bào nào không có nhân không? (tb hồng cầu)

4. Dặn dò: (1 phút)

Soạn và chuẩn bị trước bài15: ADN

* Rút kinh nghiệm bài học:

…………………………………………………………………………………………………

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

CHƯƠNG III: ADN VÀ GEN

BÀI 15: ADN

I. Mục tiêu bài học

1. Kiến thức:

+ Học sinh phân tích được thành phần hoá học của ADN, đặc biệt là tính đa dạng và tính đặc thù của nó.

+ Mô tả được cấu trúc không gian của ADN theo mô hình của J.Oatxơn và F.Críc

2. Kĩ năng:

+ Rèn kĩ năng hoạt động nhóm, đặt vấn đề, trực quan

+ Phát triển kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình.

3. Thái độ:

+ Thân thiện và Trung thực trong thảo luận nhóm

4. Năng lực

- Năng lực đọc hiểu và xử lí thông tin, năng lực vận dụng kiến thức

- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề

- Năng lực tư duy sáng tạo

II. Chuẩn bị bài học

1. Chuẩn bị của giáo viên:

- Tranh: mô hình cấu trúc phân tử AND

- Hộp mô hình ADN phẳng

- Mô hình phân tử ADN

2. Chuẩn bị của học sinh: Đọc trước bài mới

III. Tiến trình bài học

1. Ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ:

3. Bài mới:

Hoạt động 1: Khởi động (3 phút)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

GV yêu cầu HS lên bảng vẽ 1 cái thang gồm đầy đủ chân thang và các bậc thang. Sau khi HS vẽ xong GV giảng giải: 1 cái thang muốn vững chãi thì cần có sự liên kết của các bậc thang với chân thang. GV sử dụng hình vẽ cái thang của HS để vẽ thành sơ đồ của ADN. GV giới thiệu đoạn mạch ADN hoàn chỉnh gồm 2 mạch song song được liên kết với nhau nhờ các cặp nucleotit. Vậy ADN là gì? Cấu tạo và cấu trúc của nó như thế nào? Để tìm hiểu chúng ta cùng nghiên cứu chương III , bài 15. AND.

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( 30 phút)

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động 3: Luyện tập (3 phút)

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

1.Cho một đoạn mạch đơn của phân tử AND có trình tự sắp xếp như sau:

- A – T – G – X – T – A – G – T – X-

Hãy viết đoạn mạch đơn bổ sung với nó.

2.Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài trong SGK .

Hoạt động 4; 5: Vận dụng, mở rộng (2 phút)

Mục tiêu:

- Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

1.Xác định trình tự nucleotit trên mạch đơn của phân tử ADN khi biết trình tự nucleotit trên 1 mạch: Dựa vào nguyên tắc bổ sung A-T, G-X và ngược lại.

2.Tính số nucleotit, chiều dài, khối lượng, chu kì xoắn, số liên kết hidro, số liên kết hóa trị của gen.

- Tổng số nucleotit của gen: N=A+T+G+X

Luôn có: A=T; G=X -> %A + %G = 50%

-A+G = T+X=A+X=T+G=N/2

- Nếu biết:

+ Tổng 2 loại nucleotit =N/2 hoặc bằng 50% thì 2 loại nu đó phải khác nhóm bổ sung hoặc cùng nhóm bổ sung(A=T=G=X)

+ Tổng 2 loại nucleotit khác N/2 hoặc khác 50% thì 2 loại nu đó phải cùng nhóm bổ sung(A=T=G=X)

Trên mỗi mạch: A₁ = T_2; T₁ = A_2; G₁ = X₂; X₁ = G_2.

A=T=A₁ + A₂= T₁+ T₂.

G=X= G₁+ G₂= X₁ +X₂

+Chiều dài (L) của gen là: L= N/2 x 3,4 (A⁰).

+Khối lượng (M) của ADN (gen) là: M=Nx300(đvC)

+ Số chu kì xoắn (C) của ADN (gen): C=N/20.

+Số liên kết hidro (H): A liên kết với T bằng 2 liên kết hidro; G liên kết với X bằng 3 liên kết hiđro -> H= 2A+3G=2T+3X

+ Liên kết giữa các nucleotit trên mỗi mạch theo chiều dọc là liên kết hóa trị -> Lk hóa trị = N-2 ( N/2-1 + N/2-1)

Câu hỏi trắc nghiệm:

1. ADN được cấu tạo từ các nguyên tố hóa học:

a.Ca, P,N,O,H. b.C,O,H,N,P

c.Ba, N,P,O,H c.C,Na, O, H, P

2.Phát biểu nào sau đây không đúng khi nói về cấu trúc của ADN:

a.Là đại phân tử có kích thước và khối lượng lớn.

b.Được cấu tạo theo nguyên tắc đa phân gồm nhiều đơn phân,với 4 loại là A, T, G, X.

c. Được cấu tạo từ các nguyên tố C,H,O,N,P.

d.Có một mạch xoắn đơn.

3.Loại nucleotit nào sau đây không phải là đơn phân của ADN?

a.Uraxin b.Adenin c.Timin d.Xitoxin

4.Trên phân tử ADN, mỗi chu kì xoắn có chiều dài ( đơn vị là A⁰) là:

a.3,4 b.34 c.340 d.20

5. Trong cấu trúc mạch kép của phân tử ADN, liên kết hidro được hình thành giữa những loại nucleotit nào sau đây?

a.A-G,T-X và ngược lại. b.A-A,T-T,G-G,X-X

c.A-X,T-G và ngược lại d.A-T,G-X và ngược lại

6.ADN có cấu trúc mạch kép và xoắn theo chu kì, mỗi vòng xoắn có đường kính(A⁰) là:

a.20 b.10 c.50 d.34

7.Một đoạn của phân tử ADN có trình tự nucleotit như sau:

- A-T-G-X-X-A-T-G-

a.- T-A-X-G-G-T-A-X- b. - U-A-X-G-G-U-A-X-

c.- G-X-A-T-T-G-X-A- d. - T-A-G-A-T-X-A-G-

8. Một gen có 3000 nucleotit

(1) Chiều dài của gen(A⁰) là:

a.5100 b.10200 c.1500 d.4080

(2) Khối lượng của gen (đvC)là:

a.4500000 b.900000 c.10200 d.6000000

(3) Số chu kì xoắn của gen là:

a.15 b.10 c.150 d.340

9.Một gen có 2400 nucleotit, trong đó số nu loại A chiếm 30%. Số nucleotit mỗi loại của gen là:

a.A=T=525;G=X=225 b.A=T=225;G=X=525

c.A=T=480;G=X=720 d.A=T=720;G=X=480

10.Tính đặc thù của mỗi loại ADN do yếu tố nào sau đây quy định ?

a.Số lượng, thành phần, và trình tự sắp xếp của các nucleotit trong phân tử ADN

b.Hàm lượng ADN trong nhân tế bào

c.Tỉ lệ (A+T)/(G+X) trong phân tử ADN

d.Cả b và c

11.Theo NTBS thì những trường hợp nào sau đây đúng:

a.A+T=G+X b.A+G=T+X c.A=T,G=X

d.A+T+G= A+X+T e. A+X+T=G+X+T

4. Dặn dò: (1 phút)

Học bài theo nội dung SGK

Làm câu hỏi 1,2,3, 4 vào vở bài tập (câu 5,6 giảm tải, chỉ tham khảo)

Đọc mục “Em có biết”

* Rút kinh nghiệm bài học:

…………………………………………………………………………………………………

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

Bài 16: ADN VÀ BẢN CHẤT CỦA GEN

I. Mục tiêu bài học

1. Kiến thức:

+ Học sinh trình bày được các nguyên tắc của sự tự nhân đôi ở ADN.

+ Nêu được bản chất hoá học của gen.

+ Phân tích được các chức năng của AND.

2. Kĩ năng:

+ Rèn kĩ năng hoạt động nhóm, đặt vấn đề, trực quan…

+ Phát triển kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình.

3. Thái độ:

Nghiêm túc và thân thiện trong học tập

4. Năng lực

- Năng lực đọc hiểu và xử lí thông tin, năng lực vận dụng kiến thức

- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề

- Năng lực tư duy sáng tạo

II. Chuẩn bị bài học

1. Chuẩn bị của giáo viên:

- Tranh: mô hình cấu trúc phân tử ADN

- Hộp mô hình ADN phẳng

- Mô hình phân tử ADN

2. Chuẩn bị của học sinh: Đọc trước bài mới.

III. Tiến trình bài học

1. Ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ:

? Trình bày cấu tạo hoá học của phân tử ADN ?

? Trình bày cấu trúc không gian của phân tử ADN

3. Bài mới:

Hoạt động 1: Khởi động (3 phút)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

B1: GV đặt câu hỏi: Theo em ADN có nhân đôi không? vì sao?

HS giơ tay trả lời: Có vì ADN nằm trong nhân tế bào mà tế bào có nhân đôi nhờ nguyên phân nên ADN cũng nhân đôi

B2:GV nhận xét và dẫn dắt: ADN có nhân đôi nhưng x2 theo những nguyên tắc nào? Để trả lời chúng ta cùng nghiên cứu bài 16 ADN và bản chất của gen.

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( 30 phút)

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động 3: Luyện tập (3 phút)

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

1.Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài trong SGK

2.Tại sao 2 ADN con được tạo ra qua cơ chế nhân đôi lại giống ADN mẹ?

Vì sự tự nhân đôi ADN diễn ra theo các nguyên tắc: Khuôn mẫu, bổ sung, và bán bảo toàn.

3. Bản chất hóa học của gen là ADN. Và có chức năng di truyền xác định.

4. Một đoạn mạch ADN có cấu trúc như sau:

-A-G-T-X-X-T-

-T-X-A-G-G-A-

Viết cấu trúc 2 mạch ADN con được tạo thành sau khi đoạn gen trên kết thúc quá trình tự nhân đôi.

Hoạt động 4; 5: Vận dụng, mở rộng (2 phút)

Mục tiêu:

- Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

Có 1 phân tử ADN con nhân đôi k lần tạo số phân tử ADN con là: 2^k.

Có a phân tử ADN tiến hành nhân đôi liên tiếp k lần tạo số phân tử ADN con là a.2^k.

a gen nhân đôi k lần .Số nucleotit môi trường cung cấp cho quá trình nhân đôi là: N_{môi trường}= N_gen.a.(2^k -1).

Câu hỏi trắc nghiệm:

1.Quá trình tự nhân đôi của ADN xảy ra ở:

a) Kì trung gian b) Kì đầu c) Kì giữa d) Kì sau e) Kì cuối

2. Phân tử ADN nhân đôi theo nguyên tắc:

a) Khuôn mẫu c) Giữ lại một nửa b) Bổ sung d) Chỉ a và b đúng e) Cả a, b, c

3.ADN được coi là cơ sở vật chất của hiện tượng di truyền ở cấp độ phân tử vì:

a.ADN là cấu trúc mang gen, nó có khả năng tự nhân đôi.

b.ADN có cấu trúc mạch kép

c.ADN đặc trưng bởi số lượng, thành phần, trình tự sắp xếp các nucleotit

d.ADN được cấu tạo theo nguyên tắc đa phân.

4.Phát biểu nào sau đây không đúng khi nói về quá trình nhân đôi của ADN?

a.Diễn ra theo nguyên tắc bổ sung và bán bảo toàn.

b.Diễn ra trong nhân tế bào và vào kì trung gian.

c.Trong 2 ADN con có một ADN mang cả 2 mạch của ADN mẹ , ADN còn lại được tổng hợp hoàn toàn mới.

d.Sự nhân đôi của ADN là cơ sở cho sự nhân đôi của NST.

5.Nguyên liệu cung cấp cho quá trình tự nhân đôi của ADN là:

a.Các axitamin tự do của môi trường nội bào.

b.Các nucleotit tự do của môi trường nội bào.

c.Các ribonucleotit tự do trong môi trường nội bào.

d.Các bazơnitơ trong môi trường nội bào.

6.Gen là

a.Một đoạn ADN có chức năng di truyền xác định.

b.Một đoạn NST có chức năng di truyền xác định.

c.Một đoạn ARN có chức năng di truyền xác định.

d.Một đoạn protein có chức năng di truyền xác định.

7. Một gen tiến hành nhân đôi liên tiếp 5 lần, số gen con được tạo thành là:

a.5 b.32 c.10 d.31

4. Dặn dò: (1 phút)

-Học bài theo nội dung SGK

-Làm câu hỏi 2, 4 vào vở bài tập

-Đọc và chuẩn bị trước bài 17: Mối quan hệ giữa gen và ARN

* Rút kinh nghiệm bài học:

…………………………………………………………………………………………………

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

Bài 17 : MỐI LIÊN HỆ GIỮA GEN VÀ ARN

I. Mục tiêu bài học

1. Kiến thức:

+ Học sinh mô tả được cấu tạo sơ bộ và chức năng của ARN

+ Biết xác định những điểm giống nhau và khác nhau cơ bản giữa ARN và AND

+ Trình bày được sơ bộ quá trình tổng hợp ARN và nguyên tắc tổng hợp của quá trình này

2. Kĩ năng:

+ Rèn tư duy phân tích so sánh

+ Phát triển kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình

3. Thái độ:

- Nghiêm túc trong giờ học, tập trung tìm hiểu bài, thảo luận trả lời câu hỏi

4. Năng lực

- Năng lực đọc hiểu và xử lí thông tin, năng lực vận dụng kiến thức

- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề

- Năng lực tư duy sáng tạo

II. Chuẩn bị bài học

1. Chuẩn bị của giáo viên:

- Tranh: mô hình ARN

- Tranh phóng to H 17.1 và 17.2

- Hộp mô hình ARN

2. Chuẩn bị của học sinh: HS Đọc trước bài mới, soạn bài vào vở bài tập

III. Tiến trình bài học

1. Ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ:

- Mô tả sơ lược quá trình tự nhân đôi của AND . Nêu bản chất của gen.

3. Bài mới:

Hoạt động 1: Khởi động (3 phút)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

B1: GV yêu cầu HS nhắc lại NTBS

- HS trình bày lại NTBS

B2: GV viết lên bảng NTBS: A- T , G – X

B3: GV đặt vấn đề: nếu thay thế nucleotit T bằng 1 nucleotit mới là U ta được

A – U, G – X

B4: GV viết lên bảng 1 đoạn mạch đơn: - A – T – X – A – G – T –

Yêu cầu HS viết đoạn mạch mới dựa trên những thay đổi mà GV đã cho

- HS lên bảng hoàn thành, GV nhận xét và khoanh tròn quanh đoạn mạch mới được hình thành: đây là 1 phân tử ARN, cũng giống như ADN thì ARN thuộc loại axitnucleic. Cùng với ADN chúng đều có vai trò rất quan trọng trong quá trình truyền đạt tính trạng.

Vậy ARN có những đặc điểm gì nổi bật chúng ta cùng nghiên cứu bài 17.

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( 30 phút)

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động 3: Luyện tập (3 phút)

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

1,Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài trong SGK

2,Khoanh tròn vào chữ cái chỉ ý trả lời đúng.

1. Quá trình tổng hợp ARN xảy ra ở :

a) Kì trung gian b) Kì đầu c) Kì giữa d) Kì sau e) Kì cuối

2. Loại ARN có chức năng truyền đạt thông tin di truyền :

a) t ARN c) r ARN b) m ARN d) Cả a, b và c

3. Một đoạn mạch ARN có trình tự :

- A – U – G – X – U – U – G – A -

a) Xác định trình tự các nuclêotít trong đoạn gen đã tổng hợp ra đoạn ARN trên

b) Nêu bản chất mối quan hệ gen - ARN

Hoạt động 4; 5: Vận dụng, mở rộng (2 phút)

Mục tiêu:

- Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

1.Xác định trình tự nucleotit của phân tử ARN được tổng hợp từ mạch gốc của gen. Dựa trên nguyên tắc bổ sung: A_gốc – U, G_gốc - X, X_gốc - G, T_gốc - A.

2.Xác định số nucleotit của ARN , chiều dài, khối lượng của phân tử ARN.

+ rN = N/2 = rA +rU + rG +rX

+ Chiều dài ARN = chiều dài của gen tổng hợp nên phân tử ARN đó.

+ M_ARN = N/2 x 300 (đvC)

Câu hỏi trắc nghiệm:

1, Đơn phân của ARN là:

a.A,U,T,X b.A,U,G,X c.A,T,G,X d.G,U,T,X

2.Một gen có 5000 nucleotit, phân tử ARN được tổng hợp từ gen này có tổng số nucleotit là:

a.2500 b.5000 c.1250 d.1000

3. ARN được tổng hợp dựa trên những nguyên tắc nào:

a. Bổ sung và khuôn mẫu b. Bán bảo toàn và khuôn mẫu

c. Bổ sung và bán bảo toàn d. Khuôn mẫu

4.Quá trình tổng hợp ARN chủ yếu diễn ra trong tế bào, cụ thể ở:

a.Nhân tế bào b.Tế bào chất c.Ti thể d. Lạp thể

5. Một đoạn mạch của gen có cấu trúc như sau:

Mạch 1: - A – T - G – X - T – X – G –

Mạch 2: - T - A - X – G - A - G – X -

Xác định trình tự các đơn phân của đoạn mạch ARN được tổng hợp từ mạch 2.

4. Dặn dò: (1 phút)

Học bài theo nội dung SGK

Làm câu hỏi 1, 2, 3,4,5 SGK vào vở bài tập

Đọc mục “em có biết”

Đọc và chuẩn bị trước bài 18: Prôtêin

* Rút kinh nghiệm bài học:

…………………………………………………………………………………………………

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

KIỂM TRA MỘT TIẾT

I MỤC TIÊU

1. Kiến thức:

+ Học sinh hiểu và làm được toán lai một cặp tính trạng

+ Nêu được diễn biến của NST qua các kỳ trong nguyên phân

+ Trình bày được cấu trúc của ADN

2. Kỹ năng:

+ Rèn tư duy phân tích, hê thống hoá kiến thức

+ Rèn luyện kỹ năng làm bài, tư duy logic.

3. Thái độ:

+ Giáo dục ý thức độc lập trong suy nghĩ, tự lực trong làm bài

4. Năng lực:

- Năng lực tư duy sáng tạo, tự học, tự giải quyết vấn đề

- Năng lực phản hồi, lắng nghe tích cực, hợp tác trong quá trình thảo luận.

II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC

Đề thi, đáp án và biểu điểm.

III. THIẾT LẬP MA TRẬN 2 CHIỀU

IV. ĐỀ THI

PHẦN TRẮC NGHIỆM: (4 điểm)

Câu 1: (2 điểm) Khoanh tròn vào chữ cái a, b, c, d mà em cho là đúng.

Cho lai giống đậu Hà Lan quả màu lục dị hợp tử với giống đậu Hà Lan quả màu vàng (Biết quả màu lục là trội hoàn toàn so với quả màu vàng). Kết quả F₁ thu được :

Toàn quả màu lục

1 quả lục : 1 quả vàng

3 quả màu lục : 1 quả vàng

3 quả vàng : 1 quả lục

Câu 2: (2 điểm) Hãy ghép các nội dung ở cột B tương ứng với cột A.

PHẦN TỰ LUẬN: (6 điểm)

Câu 1: (2 điểm) Thế nào là lai phân tích ? Nêu các điều kiện nghiệm đúng

của qui luật phân li ?

Câu 2: (2 điểm)

Vì sao ADN có cấu tạo rất đa dạng và đặc thù ? Hệ quả của nguyên tắc bổ sung thể hiện ở những điểm nào ?

Một mạch đơn của phân tử ADN có trình tự sắp xếp như sau:

- G - T - G - X - T - A - G - T - A -

Hãy viết đoạn mạch bổ sung với nó.

Câu 3: (2 điểm) Cho biết phân tử ADN có tổng số Nuclêôtit là 3400 Nu. Tính:

a. Số chu kỳ xoắn của phân tử ADN

b. Chiều dài của phân tử ADN

V. ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM:

I. PHẦN TRẮC NGHIỆM:

Câu 1: Câu b (2 điểm)

Câu 2: 1 e ; 2 a ; 3 b ; 4 c ; 5 d (2 điểm)

II. PHẦN TỰ LUẬN: (6 điểm)

Câu 1: (2 điểm)

- Trình bày được khái niệm lai phân tích (1 điểm)

- Nêu các điều kiện nghiệm đúng (1 điểm)

Câu 2: (2 điểm)

+ ADN có cấu tạo rất đa dạng và đặc thù ( 0.5 điểm)

+ Hệ quả của nguyên tắc bổ sung ( 0.5 điểm )

+ Trình tự sắp xếp như sau:

– X – A – X – G – A – T – X – A – T – ( 1 điểm )

Câu 3: (2 điểm)

Theo đề ra phân tử ADN có tổng số cặp Nu là: Nu ( 0.5 điểm)

a. Một chu kỳ có 10 cặp Nu. Vậy số chu kỳ của phân tử ADN là:

chu kỳ ( 0.75 điểm)

b. Một chu kỳ dài 34Å. Vậy chiều dài của phân tử ADN là:

170 x 34 = 5780 Å ( 0.75 điểm)

VI. DẶN DÒ (1’)

Đọc trước bài đột biến gen và chuẩn bị nội dung bài tập giao về nhà.

* Rút kinh nghiệm bài học:

…………………………………………………………………………………………………

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

Bài 18 : PRÔTÊIN

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức:

+ Học sinh nêu được thành phần hoá học của prôtêin, phân tích được tính đặc thù và đa dạng của nó.

+ Mô tả được các bậc cấu trúc của prôtêin và hiểu được vai trò của nó.

+ Trình bày được các chức năng của prôtêin

2. Kĩ năng:

+ Rèn tư duy phân tích, hệ thống hoá kiến thức.

+ Phát triển kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình.

3. Thái độ : Tập trung tìm hiểu bài

4. Năng lực:

- Năng lực tư duy sáng tạo, tự học, tự giải quyết vấn đề

- Năng lực phản hồi, lắng nghe tích cực, hợp tác trong quá trình thảo luận.

II. CHUẨN BỊ

.Gv. Tranh phóng to H 18 SGK

.HS. đọc trước bài mới để thảo luận trả lời câu hỏi

III- HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:

1. ổn định tổ chức

2. Kiểm tra bài cũ (4p)

- A RN được tổng hợp theo nguyên tắc nào? So sánh ARN và AND.

3. Bài mới (28p)

A. Khởi động: (3p)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

B1:GV yêu cầu HS kể tên những thực phẩm có chứa protein:

HS nêu: Thịt, cá, trứng, sữa, đậu…

B2: GV: chúng ta đều đã biết protein là hợp chất hữu cơ, 1 loại chất dinh dưỡng cung cấp năng lượng cho cơ thể ( 1g protein cung cấp 4,1 kcal) nhưng cấu trúc của protein như thế nào? Chức năng của protein có phải chỉ mỗi cung cấp chất dinh dưỡng hay không? Để trả lời các em cùng nghiên cứu bài 18. Protein

B. Hình thành kiến thức:

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động1: Mục tiêu: Nêu dược thành phần hóa học, cấu trúc không gian của prôtêin , không đề cập đến cấu trúc hóa học của axit amin

Hoạt động 2:Mục tiêu: Nêu được chức năng của prôtêin với 3 chức năng chính

4. Củng cố luyện tập

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

1.Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài trong SGK

2.Protein có vai trò quan trọng đối với tế bào và cơ thể vì pr có nhiều chức năng quan trọng như:

+ Là thành phần cấu trúc của tế bào.

+Xúc tác (enzim)

+Điều hòa các quá trình trao đổi chất(hoocmon)

+Bảo vệ cơ thể(kháng thể)

+Vận chuyển

+Cung cấp năng lượng

Có liên quan đến toàn bộ hoạt động sống của tế bào, biểu hiện thành các tính trạng của cơ thể.

5. Vận dụng mở rộng : (5p)

Mục tiêu:

- Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

Câu hỏi trăc nghiệm:

1. Tính đa dạng và đặc thù của prôtêin là do:

a) Số lượng, thành phần các loại a xít amin d) Chỉ a và b đúng

b) Trật tự sắp xếp các a xít amin e) Cả a, b và c .

c) Cấu trúc không gian của prôtêin

2. Bậc cấu trúc có vai trò chủ yếu xác định tính đặc thù của prôtêin:

a) Cấu trúc bậc 1 c) Cấu trúc bậc 3

b) Cấu trúc bậc 2 d) Cấu trúc bậc 4

3.Pr thực hiện được chức năng chủ yếu ở những bậc cấu trúc nào sau đây?

a.Cấu trúc bậc 1 b. Cấu trúc bậc 1 và 2

c. Cấu trúc bậc 3 và 2 d . Cấu trúc bậc 3 và 4

6. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà:

-Học bài theo nội dung SGK

-Làm câu hỏi 2, 3, 4 SGK vào vở bài tập

-Ôn lại ADN và ARN

-Đọc và soạn trước bài 19: Mối quan hệ giữa gen và tính trạng

* Rút kinh nghiệm bài học:

…………………………………………………………………………………………………

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

Bài 19 : MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức:

+ Học sinh hiểu được mối quan hệ giữa ARN và Prôtêin thông qua việc trình bày sự hình thành chuỗi axít amin

+ Giải thích được mối quan hệ trong sơ đồ

+ Gen (một đoạn ADN)  mARN  prôtêin  tính trạng

2. Kĩ năng:

+ Rèn tư duy phân tích, hệ thống hoá kiến thức.

+ Phát triển kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình.

3. Thái độ

-Thấy được mối quan hệ giữa gen và tính trạng

4. Năng lực:

- Năng lực tư duy sáng tạo, tự học, tự giải quyết vấn đề

- Năng lực phản hồi, lắng nghe tích cực, hợp tác trong quá trình thảo luận.

II.CHUẨN BỊ

1. GV - Tranh phóng to H 19 SGK, Dạy trình chiếu

2. HS

III- HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:

1. ổn định tổ chức

2. Kiểm tra bài cũ (4p)

Nêu cấu trúc và chức năng của protein?

3. Bài mới (28p)

A. Khởi động: (3p)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

- Giáo viên cho HS quan sát mô hình động về sự hình thành chuỗi aa.

B. Hình thành kiến thức:

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động 1:

MỐI QUAN HỆ GIỮ ARN VÀ PRÔTÊIN

Mục tiêu: Xác định được vai trò của m ARN, Mối quan hệ giừa Gen và prôtêin

Trình bày được sự hình thành chuỗi axítamin

Hoạt động 2: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG

Mục tiêu: Nêu được mối quan hệ giữa gen và tính trạng thông qua sơ đồ:

Gen ARN Prôtêin Tính trạng

C. CỦNG CỐ: (6’)

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

1.Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài trong SGK

2.Nêu được mối quan hệ giữa gen và tính trạng thông qua sơ đồ:

Gen ARN Prôtêin Tính trạng

- Gen là khuôn mẫu để tổng hợp mARN.

- mARN là khuôn mẫu để tổng hợp axitamin cấu thành pr.

- Pr tham gia vào cấu trúc và hoạt động sinh lí của tế bào, từ đó biểu hiện thành tính trạng của cơ thể.

D. VẬN DỤNG TÌM TÒI MỞ RỘNG:

Mục tiêu:

- Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

- 1 axit amin được mã hóa bởi 3 nuleotit trên mARN. Khối lượng 1 aa là 110 (đvC). - - Bộ ba cuối cùng của mARN là bộ 3 kết thúc không tham gia vào quá trình giải mã.

Số aa môi trường cung cấp để tổng hợp 1 phân tử pr=tổng số bộ 3 trên mARN–1 bộ3.

-1 riboxom trượt 1 lượt hết chiều dài mARN thì được 1 phân tử pr.

- 2 aa kế tiếp trong chuỗi aa hình thành được liên kết với nhau bằng 1 liên kết peptit và khi hình thành mỗi liên kết đồng thời giải phóng 1 phân tử nước.

Số phân tử nước giải phóng =số liên kết peptit= số aa-1

Bài tập vận dụng:

Một gen cấu trúc có 60 chu kì xoắn, G=20% nhân đôi liên tiếp 5 đợt. Mỗi gen con phiên mã 3 lần, mỗi mARN cho 5 riboxom trượt qua để tổng hợp pr.

a.Tính số lượng nu của gen.

b.Khối lượng phân tử của gen là bao nhiêu.

c.Tính số nu mỗi loại mt nội bào cần cung cấp cho gen tái bản.

d.Số nu mt nội bào cung cấp để các gen con tổng hợp mARN là bao nhiêu?

e.Tính số phân tử pr được tổng hợp, số aa môi trường cung cấp để tổng hợp các phân tử pr.

g.Trong quá trình tổng hợp pr đã giải phóng ra bao nhiêu phân tử nước, và hình thành bao nhiêu mối liên kết peptit?

Giải:

a. Mỗi chu kì xoắn của gen có 10 cặp nu.Số nu của gen là:

60 x 20=1200 nu

b.Mỗi nu nặng trung bình là 300 đvC. Khối lượng phân tử của gen là:

1200 x 300 =360000 đvC

c.Dựa vào NTBS và theo giả thuyết, % số nu mỗi loại của gen là:

G=X=20%; A=T=30% ->G=X= 1200/100 x 30=360 nu.A=T=1200/100x 20=240nu

Số nu mỗi loại môi trường cung cấp cho gen tái bản 5 đợt liên tiếp:

A=T=(2⁵-1)360=11160 nu; G=X=(2⁵-1)240=7440nu

d.Số lượng phân tử mARN các gen con được tổng hợp: 32x3=96

Số rbonu cần cung cấpđể tổng hợp 1 phân tử mARN: 1200/2=600

Tổng số nu cần cung cấp để tổng hợp 96 mARN 600x 96=57600

e.Mỗi phân tử mARN có 5 riboxom trượt qua ,tổng hợp được 5 phân tử pr.Trong số 200 bộ 3 trên mARN có 199 bộ 3 mã hóa aa,1 bộ 3 kết thúc không mã hóa.

Số aa cung cấp để tổng hợp nên 480 pr là: 199x 480=95520 aa

g.Để tổng hợp được 1 phân tử pr gồm có 199 aa cần giải phóng 199-1=198 phân tử nước để hình thành 198 liên kết pép tit. Số phân tử nước được giải phóng và lk peptit hình thành khi tổng hợp 480 phân tử pr là:198 x 480=95040.

E. DẶN DÒ (1’)

Học bài theo nội dung SGK

Trả lời các câu hỏi SGK

Ôn lại cấu trúc không gian của ADN

* Rút kinh nghiệm bài học:

…………………………………………………………………………………………………

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

Bài 20 : THỰC HÀNH

QUAN SÁT VÀ LẮP MÔ HÌNH ADN

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức:

-Củng cố lại kiến thức về cấu trúc không gian của ADN

2. Kĩ năng:

+ Rèn thao tác lắp ráp mô hình ADN

+ Phát triển kĩ năng quan sát và phân tích mô hình ADN

3. Thái độ:

+ Giáo dục ý thức học tập bộ môn, thực hành có hiệu quả

4. Năng lực:

- Năng lực tư duy sáng tạo, tự học, tự giải quyết vấn đề

- Năng lực phản hồi, lắng nghe tích cực, hợp tác trong quá trình thảo luận.

- Năng lực thể hiện sự tự tin trong trình bày ý kiến cá nhân.

II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC

- Mô hình phân tử ADN

- 4 Hộp đựng mô hình cấu trúc phân tử ADN tháo rời

- Máy chiếu

III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

GV kiểm tra bài cũ: Mô tả cấu trúc không gian của ADN ?

Bài mới:

Khởi động:

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

GV cho hs quan sát mô hình động ADN và tự lắp ráp các loại nucleotit theo nguyên tắc bổ sung.

Hình thành kiến thức:

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động 1:

QUAN SÁT MÔ HÌNH CẤU TRÚC KHÔNG GIAN CỦA PHÂN TỬ ADN

a)Mục tiêu cần đạt: Biết Quan sát mô hình cấu trúc không gian pt AND để nhận biết thành phần cấu tạo

b) Chiếu mô hình ADN

Hoạt động 2: LẮP RÁP MÔ HÌNH CẤU TRÚC KHÔNG GIAN CỦA PHÂN TỬ AND

a)Mục tiêu cần đạt: HS lắp được mô hình ADN

3. Kiểm tra đánh giá.

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

- GV nhận xét chung về tinh thần, kết quả giờ thực hành

- GV căn cứ vào phần trình bày của HS và kết quả lắp ráp mô hình AND để cho điểm

4. Vận dụng, mở rộng:

Mục tiêu:

- Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

- Tại sao gen có nhiều liên kết hidro lại bền vững?

5. Dặn dò: Ôn tập 3 chương ( 1, 2, 3) theo câu hỏi cuối bài

* Rút kinh nghiệm bài học:

…………………………………………………………………………………………………

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

CHƯƠNG IV. BIẾN DỊ

Bài 21 : ĐỘT BIẾN GEN

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức:

+ Học sinh trình bày được khái niệm và nguyên nhân phát sinh đột biến gen

+ Hiểu được tính chất biểu hiện và vai trò của đột biến gen đối với sinh vật và con người

2. Kĩ năng:

+ Rèn kĩ năng hoạt động theo nhóm với thái độ tham gia thảo luận tích cực, nghiêm túc

+ Phát triển kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình.

3.Thái độ : Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường tránh các đột biến có hại.

4. Năng lực:

- Năng lực tư duy sáng tạo, tự học, tự giải quyết vấn đề

- Năng lực phản hồi, lắng nghe tích cực, hợp tác trong quá trình thảo luận.

II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC

1.GV: - Tranh phóng to H 21.1 SGK

- GV chia lớp thành 4 nhóm cố định (tương ứng với 4 tổ), mỗi nhóm có nhóm trưởng đại diện. Các nhóm tìm những biến dị ( các cá thể có kiểu hình khác với kiểu hình bình thường ) ở bò, khoai lang, cừu, cây mạ, cây lúa, lợn, người, mai vàng, sầu riêng (thông qua sách, báo, tranh, ảnh, phim, internet……)

2. HS - Phiếu học tập: Tìm hiểu các dạng đột biến gen

+ Đoạn ADN ban đầu (a): Có ……….cặp nuclêôtít, trình tự các cặp nuclêôtít

+ Đoạn ADN bị biến đổi:

III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số. (2’)

2. Kiểm tra bài cũ: (3’)

-Phân biệt hiện tượng di truyền và biến dị? Nêu tên một loại biến dị xuất hiện ở phép lai 2 cặp tính trạng của Menđen mà em đã biết?

-Kiểm tra sự chuẩn bị của các nhóm HS.

3. Giảng bài mới:

A. KHỞI ĐỘNG. (3’)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

B1: Giáo viên yêu cầu các nhóm trưởng lên bảng dán ( bằng nam châm) các nội dung đã chuẩn bị của nhóm mình bằng cách viết vào tờ giấy A3.

- Nội dung: Lợn có đầu và chân sau dị dạng, mai vàng 150 cánh, cừu chân ngắn, sầu riêng hạt lép, cây mạ màu trắng, bò 6 chân, lúa cứng cây, củ khoai lang có hình dạng giống người,

người có bàn chân - bàn tay 6 ngón, cụt bàn tay- bàn chân bẩm sinh.

B2: GV: Nhận xét về sự chuẩn bị bài của mỗi nhóm.

B3: GV giảng giải:

+ Biến dị có thể di truyền hoặc không di truyền.

+ Biến dị di truyền có các biến đổi trong NST và ADN.

+ Nguyên nhân xuất hiện dị dạng ở các sinh vật trên có liên quan tới một loại biến dị mà bài học hôm nay chúng ta xét đó là Đột biến gen.

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động 1: ĐỘT BIẾN GEN LÀ GÌ ?

Mục tiêu: Hiểu và trình bày được khái niệm đột biến gen.

Hoạt động 2: NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH ĐỘT BIẾN GEN

Mục tiêu: Trình bày được nguyên nhân gây ra đột biến gen và một số biểu hiện.

Hoạt động 3: VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIẾN GEN

Mục tiêu: Nêu được tình chất biểu hiện và vai trò của đột biến gen đối với sinh vật và môi trường

C. LUỆN TẬP (3’) (Hình thành kĩ năng mới).

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

1.Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài trong SGK

2.GV yêu cầu HS khoanh tròn vào câu trả lời đúng:

(1). Những dạng đột biến gen nào thường gây nghiêm trọng cho sinh vật?

a. Mất và chuyển đổi vị trí của 1 cặp nu.

b. Thêm và thay thế 1 cặp nucleotit.

c. Mất và thay thế 1 cặp nucleotit.

d. Thêm và mất 1 cặp nucleotit.

(2). Đặc điểm nào sau đây không có ở đột biến thay thế 1 cặp nuclêôtit?

a. Chỉ liên quan tới 1 bộ ba.

b. Dễ xảy ra hơn so với cỏc dạng đột biến gen khác.

c. Làm thay đổi trình tự nu của nhiều bộ ba.

d. Dễ thấy thể đột biến so với các dạng đột biến gen khác.

(3). Loại đột biến gen nào sau đây có khả năng nhất không làm thay đổi thành phần aa trong chuỗi pôlipeptit ?

a. Mất 1 cặp nucleotit. b. Thêm 1 cặp nucleotit.

c. Chuyển đổi vị trí của 1 cặp nucleotit. d. Thay thế 1 cặp nucleotit.

D. VẬN DỤNG VÀ TÌM TÒI MỞ RỘNG (3’)

Mục tiêu:

- Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

1.Xác định dạng đột biến khi biết cấu trúc của gen sau đột biến:

-Sau đột biến có:

+ Tổng số nu và tổng số liên kết hidro không thay đổi -> thay thế cặp nu cùng loại.

+Tổng số nu không đổi và tổng số liên kết hidro thay đổi -> thay thế cặp nu khác loại.

+Tổng số nu và tổng số liên kết hidro đều thay đổi -> có thể mất hoặc thêm cặp nu.

-Tính số nu, chiều dài gen đột biến

-Xác định dạng đột biến

-Tính chiều dài của gen, trong từng trường hợp.

+ Nếu đột biến mất nu L= L ban đầu – số cặp nu bị mất x 3,4 A⁰

+ Nếu đột biến thêm nu L=L ban đầu +số cặp nu thêm x 3,4 A⁰

+ Nếu đột biến dạng thay thế-> L=L ban đầu

Bài tập vận dụng:

1.Gen B có chiều dài 4080 A⁰ , có A =2G. Gen B bị đột biến thành gen b có chiều dài không đổi nhưng có số lk H tăng thêm 1. Xác định chiều dài, số nu từng loại của gen b, biết đột biến chỉ liên quan đến 1 cặp nu.

Giải : Gen B: A=T=400; G=X=800.

Dạng Đb Thay thế 1 cặp A-T bằng 1 cặp G-X.

Gen b:A=T=399; G=X=801.

2.Hãy tìm thêm một số ví dụ về đột biến phát sinh trong tự nhiên hoặc do con người tạo ra.

-Đb do con người tạo ra:

+ Tạo ra đột biến mai vàng 150 cánh.

+ Sầu riêng cơm vàng hạt lép(bến tre)

- Đb phát sinh trong tự nhiên:

+Bò 6 chân

+Củ khoai có hình dạng giống người.

+Người có bàn tay 6 ngón

3.Hãy kể những đột biến ở người do chất độc màu da cam của Mĩ rải xuống miền nam VN gây ra.

-Người bị cụt bàn chân, bàn tay, quái thai....

Câu hỏi trắc nghiệm:

1.Đột biến gen là

a.Biến đổi các tính trạng cơ bản của sinh vật.

b.Sự biến đổi trong cấu trúc phân tử ADN liên quan đến 1 hoặc 1 vài cặp nu của gen.

c.Biến đổi trong cấu trúc của pr.

d.Biến đổi trong cấu trúc của NST.

2.Nguyên nhân phát sinh đột biến gen là:

a.Do rối loạn trong quá trình tự sao chép của ADN

b.Dưới ảnh hưởng phức tạp của môi trường trong và môi trường ngoài cơ thể.

c.Do ảnh hưởng của khí hậu.

3.Các gen đột biến lặn chỉ biểu hiện ra kiểu hình khi ở:

a.Đồng hợp lặn b.Đồng hợp lặn và đồng hợp trội

c.Dị hợp d.Đồng hợp trội

4.Gen B có A=480, G=720. Gen này bị đột biến thay thế một cặp nu tạo thành gen b. Gen b nhiều hơn gen B một liên kết H. Số nu từng loại của gen b là:

a.A=T=479; G=X=721 b.A=T=481;G=X=719

c.A=T=478; G=X=722 d. A=T=482;G=X=718

5.Một gen có chiều dài 4080 A⁰ .Gen này bị đột biến làm mất đi 3 cặp nucleotit, chiều dài của gen đột biến là:

a.4083 b.4080 c.4090,2 d.4069,8

E. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ. (1’)

1. Học bài theo nội dung SGK

2. Trả lời các câu hỏi SGK

3. Đọc và chuẩn bị trước bài 22: Đột biến cấu trúc NST

* Rút kinh nghiệm bài học:…………………………………………………………………..

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

Bài 22 : ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức:

+ Học sinh trình bày được khái niệm và một số dạng đột biến cấu trúc NST

+ Giải thích được nguyên nhân phát sinh, tính chất và nêu được vai trò của đột biến cấu trúc NST đối với bản thân sinh vật và con người .

2. Kĩ năng:

+ Rèn kĩ năng hoạt động theo nhóm

+ Phát triển kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình.

3.Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường.

4. Năng lực:

- Năng lực tư duy sáng tạo, tự học, tự giải quyết vấn đề

- Năng lực phản hồi, lắng nghe tích cực, hợp tác trong quá trình thảo luận.

II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC

1. GV - Tranh các dạng đột biến cấu trúc NST

2. HS - Phiếu học tập: các dạng đột biến cấu trúc NST

III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC

1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số. (2’)

2. Kiểm tra bài cũ: (5’)

- Tại sao đột biến gen thường có hại cho bản thân sinh vật? Nêu vai trò và ý nghĩa của đột biến gen trong thực tiễn sản xuất?

- Kiểm tra sự chuẩn bị của các nhóm HS.

3. Giảng bài mới:

A. Khởi động. (3’)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

B1: GV yêu cầu HS đại diện các nhóm lên bảng trình bày sự chuẩn bị của mình (mỗi nhóm ở nhà viết vào giấy A3 dán lên bản bằng nam châm): Tật mất sọ não, u não, khe hở môi hàm, lác mắt, đục thể thủy tinh, chân khèo, thừa ngón tay, ngón chân, bại liệt, chậm phát triển trí tuệ. Bệnh đao, tơcnơ, vô sinh.........

B2: GV nhận xét sự chuẩn bị của mỗi nhóm.

B3: GV: Những biến dị các em đa tìm hiểu ở trên có liên quan tới sự thay đổi trong cấu trúc hoặc số lượng NST trong nhân tế bào.Vậy bộ NST của con người cũng như sinh vật thay đổi như thế nào để phát sinh các bệnh và tật di truyền trên, chúng ta sẽ tìm hiểu rõ hơn thông qua bài Đột biến cấu trúc NST.

B. Hình thành kiến thức:

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động 1:

ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST LÀ GÌ ?

Mục tiêu: Hiểu và trình bày được khái niệm đột biến cấu trúc NST

Kể tên được một số dạng đột biến cấu trúc NST

Hoạt động 2:

NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH VÀ TÍNH CHẤT CỦA

ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST

Mục tiêu: Nêu được nguyên nhân phát sinh và một số biểu hiện của đột biến NST.

C. LUỆN TẬP (5’) (Hình thành kĩ năng mới).

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

1.Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài trong SGK

2.GV yêu cầu HS khoanh tròn vào câu trả lời đúng:

(1)Cơ chế phát sinh đột biến cấu trúc NDT là do tác nhân đột biến gây ra:

A) Đứt gãy NST

B) Tác động quá trình nhân đôi NST

C) Trao đổi chéo bất thường của các cặp NST tương đồng

D) Tất cả đều đúng

(2) Dạng đột biến cấu trúc NST thường gây hậu quả nghiêm trọng nhất là:

a. Mất đoạn b.Đảo đoạn c.Lặp đoạn d.Chuyển đoạn

(3) Loại đột biến nào sau đây không làm thay đổi số lượng vật chất di truyền:

a.Mất đoạn b.Đảo đoạn c.Lặp đoạn d.Chuyển đoạn

D. VẬN DỤNG VÀ TÌM TÒI MỞ RỘNG (4’)

Mục tiêu:

- Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

Cho biết cấu trúc của NST trước và sau đột biến, xác định dạng đột biến.

-Quan sát cấu trúc NST trước và sau khi xảy ra đột biến: Số lượng, thành phần, và trình tự phân bố của các đoạn gen trên NST.

-Căn cứ đặc điểm của các dạng đột biến cấu trúc để xác định dạng đột biến:

+Mất đoạn làm giảm kích thước của NST và làm giảm số lượng gen trên NST.

+Lặp đoạn làm tăng kích thước NST và tăng số lượng gen trên NST nhưng không làm thay đổi nhóm liên kết.

+Đảo đoạn làm kích thước NST không đổi, nhóm liên kết gen không đổi nhưng làm thay đổi trật tự các gen trên NST.

Câu hỏi trắc nghiệm:

Một NST gồm các gen khác nhau được sắp xếp theo trình tự ABCDEG*HKM đã bị đột biến thành NST có trình tự các gen là: ABCDCDEG*HKM. Dạng đột biến xảy ra là:

(2)Sơ đồ ABCD*EFGH minh họa cho dạng đột biến cấu trúc NST nào?

a.Lặp đoạn b.Đảo đoạn c.Mất đoạn d.thay thế

(3) Đột biến chuyển đoạn có lợi, hại gì cho con người?

-Chuyển đoạn lớn gây chết hoặc mất khả năng sinh sản.

-Chuyển đoạn nhỏ khá phổ biến ở các loại chuối, đậu, lúa-> con người chuyển những gen mong muốn từ loài này sang loài khác.

E. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ. (1’)

1. Học bài theo nội dung SGK/Trả lời các câu hỏi SGK

3. Đọc và chuẩn bị trước bài 23: Đột biến số lượng NST

* Rút kinh nghiệm bài học:……………………………………………………………………

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

Bài 23 : ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức:

+ Học sinh trình bày được các biến đổi số lượng thường thấy ở một cặp NST

+ Giải thích được cơ chế hình thành thể (2n + 1) và thể (2n – 1)

+ Nêu được hậu quả của biến đổi số lượng ở từng cặp NST

2. Kĩ năng:

+ Rèn kĩ năng quan sát hình phát hiện kiến thức

+ Phát triển tư duy phân tích so sánh

3. Thái độ: Giáo dục ý thức ham học tìm hiểu sưu tầm trong tự nhiên

4. Năng lực:

- Năng lực tư duy sáng tạo, tự học, tự giải quyết vấn đề

- Năng lực phản hồi, lắng nghe tích cực, hợp tác trong quá trình thảo luận.

II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC

1.GV : Tranh phóng to H 23.1 và 23.2 SGK

2.HS: Vẽ tính đặc trưng của bộ NST lưỡng bội của ruồi giấm (2n = 8)

Nhóm 1: 3 cặp NST- mỗi cặp 2 chiếc. 1 cặp chỉ có 1 chiếc (2n=7)

Nhóm 2: 3 cặp NST- mỗi cặp 2 chiếc.1 cặp có 3 chiếc (2n=9)

Nhóm 3: 3 cặp NST-mỗi cặp 2 chiếc. Cặp còn lại không có chiếc nào(2n=6)

Nhóm 4: 4 cặp NST-mỗi cặp 2 chiếc. (2n=8). Bộ NST bình thường.

III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC:

1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số. (2’)

2. Kiểm tra bài cũ: (3’)

-Đột biến cấu trúc NST là gì? Nêu một số dạng đột biến và mô tả từng dạng đó.

-Kiểm tra sự chuẩn bị của các nhóm HS.

3. Giảng bài mới:

A. KHỞI ĐỘNG. (5’)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

B1 :GV yêu cầu HS đại diện các nhóm dán tranh vẽ lên bảng.

- Các em so sánh các bức tranh có bộ NST biến dị và bức tranh có bộ NST bình thường thấy khác nhau như thế nào ở mỗi cặp NST?

HS:

- Tranh của nhóm 1: Thiếu 1 chiếc ở 1 cặp.

- Tranh của nhóm 2: Thừa 1 chiếc ở 1 cặp

- Tranh của nhóm 3: Thiếu 1 cặp NST.

B2 :GV: Những biến đổi số lượng NST liên quan tới một hoặc một vài cặp NST trong bộ NST của loài(< n cặp) như vậy được gọi là Thể dị bội .Cơ chế phát sinh và có những dạng nào? Bài học hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu.

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động 1: HIỆN TƯỢNG DỊ BỘI THỂ

Mức độ cần đạt: Trình bày được các dạng biến đổi số lượng ở một số cặp NST

Hoạt động 2: SỰ PHÁT SINH THỂ DỊ BỘI

Mức độ cần đạt: Giải thích cơ chế phát sinh thể ba(2n + 1) và thể một (2n – 1)

Kết luận chung:

HS đọc kết luận cuối bài trong SGK

C. LUỆN TẬP (3’) (Hình thành kĩ năng mới).

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

-GV yêu cầu HS khoanh tròn vào câu trả lời đúng:

1. Cơ chế phát sinh các giao tử : ( n – 1 ) và ( n + 1 ) là do:

a. Một cặp NST tương đồng không được nhân đôi.

b. Thoi vô sắc không được hình thành.

c. Cặp NST tương đồng không xếp song song ở kì giữa của giảm phân.

d. Cặp NST tương đồng không phân li ở kì sau của giảm phân.

2. Các thể lệch bội nào sau đây hiếm được tạo thành hơn?

a. Thể không nhiễm và thể 4 nhiễm. b. Thể không nhiễm và thể 1 nhiễm.

c. Thể không nhiễm và thể ba nhiễm d. Thể 1 nhiễm và thể ba nhiễm.

3. Một cặp NST tương đồng được quy ước là Aa. Nếu cặp NST này không phân li ở kì sau của giảm phân I thì sẽ tạo ra các loại giao tử nào?

a. AA, Aa, A, a. b. Aa, O. c. AA, O. d. Aa, a.

D. VẬN DỤNG VÀ TÌM TÒI MỞ RỘNG (3’)

Mục tiêu:

- Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

- Đột biến thể dị bội gồm các dạng:

+ Liên quan đến 1 cặp NST : Thể 1 nhiễm (2n-1), thể 3 nhiễm (2n+1), Thể 4 nhiễm (2n+2), thể khuyết nhiễm (2n-2).

+Liên quan đến nhiều hơn một cặp NST .Vd: Liên quan đến 2 cặp: Thể 1 nhiễm kép (2n-1-1); thể 3 nhiễm kép (2n+1+1); thể 4 nhiễm kép (2n+2+2), thể khuyết nhiễm kép(2n-2-2).

VD: Ở lúa nước 2n=24, hãy tính số NST có trong tế bào sinh dưỡng của thể khuyết nhiễm, đơn nhiễm, tam nhiễm kép, tứ nhiễm.

-Thể khuyết nhiễm:24-2=22 NST..........

Câu hỏi trắc nghiệm:

Ở ruồi giấm 2n=8, người ta đếm được trong tế bào của một cá thể có 9 NST, cá thể này thuộc thể đột biến nào sau đây:

a.Thể 3 nhiễm b.Thể 1 nhiễm c.Thể không nhiễm d.Thể 1 nhiễm kép

(2) Ở cà chua, 2n=16. Tế bào sinh dưỡng của thể 2n-1 thuộc loài này có số lượng NST là:

a.13 b.14 c.15 d.12

E. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ. (1’)

1. Học bài theo nội dung SGK

2. Trả lời các câu hỏi SGK

3. Sưu tầm tài liệu và mô tả một giống cây trồng đa bội

4. Đọc và chuẩn bị trước bài 24: Đột biến số lượng NST(tiếp theo)

* Rút kinh nghiệm bài học:

…………………………………………………………………………………………………

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

Bài 24 : ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ (Tiếp theo)

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức:

+ Học sinh phân biệt được hiện tượng đa bội hoá và thể đa bội

+ Trình bày được sự hình thành thể đa bội do nguyên nhân rối loạn nguyên phân hoặc giảm phân và phân biệt sự khác nhau giữa 2 trường hợp trên.

+ Biết các dấu hiệu nhận biết thể đa bội bằng mắt thường và cách sử dụng các đặc

điểm của thể đa bội trong chọn giống.

2. Kĩ năng:

+ Rèn kĩ năng hoạt động nhóm

+ Phát triển kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình.

3. Thái độ: Giáo dục ý thức ham học tìm hiểu sưu tầm trong tự nhiên

4. Năng lực:

- Năng lực tư duy sáng tạo, tự học, tự giải quyết vấn đề

- Năng lực phản hồi, lắng nghe tích cực, hợp tác trong quá trình thảo luận.

- Năng lực thể hiện sự tự tin trong trình bày ý kiến cá nhân.

II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC

1.GV : Tranh phóng to H 24.1 ; 24.2; 24.3 và 24.4 SGK

Tranh sự hình thành thể đa bội

2.HS: Phiếu học tập: Tìm hiểu sự tương quan giữa mức bội thể và kích thước các cơ quan.

III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC

Hoạt động 1: III. HIỆN TƯỢNG ĐA BỘI THỂ

Mức độ cần đạt: Hình thành khái niệm về thể đa bội, nhận biết hiện tượng đa bội hóa và thể đa bội, nêu được đặc điểm điển hình của thể đa bội và hướng sử dụng các đặc điểm đó trong chọn giống.

Hoạt động 2: SỰ HÌNH THÀNH THỂ ĐA BỘI (giảm tải không dạy, GV tham khảo)

Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài trong SGK

C. LUỆN TẬP (7’) (Hình thành kĩ năng mới).

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

-GV yêu cầu HS khoanh tròn vào câu trả lời đúng:

Câu 1: Thể đa bội là cơ thể mà:

A. Bộ nhiễm sắc thể trong tế bào giảm đi một nửa

B. Bộ nhiễm sắc thể trong tế bào sinh dưỡng bị mất số cặp nhiễm sắc thể tương đồng

C. Bộ nhiễm sắc thể trong tế bào sinh dưỡng tăng lên theo bội số n ( nhiều hơn 2n)

D. Bộ nhiễm sắc thể trong tế bào sinh dưỡng được bổ sung thêm một cặp vào cặp nhiễm sắc thể mới.

Câu 2: Cơ chế nào dẫn đến phát sinh thể đa bội:

A. Bộ nhiễm sắc thể không phân li trong quá trình phân bào

B. Thoi phân bào không hình thành nên toàn bộ các cặp nhiễm sắc thể không phân li

C. Các điều kiện ngoại cảnh thay đổi đột ngột

D. Trong quá trình phân bào bộ nhiễm sắc thể phân li bình thường

D. VẬN DỤNG VÀ TÌM TÒI MỞ RỘNG (7’)

Mục tiêu:

- Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

(1)Hiện tượng đa bội hóa và thể đa bội là gì? Cho ví dụ?

+ Hiện tượng đa bội hóa là trường hợp bộ NST trong tế bào sinh dưỡng tăng lên theo bội số n(lớn hơn 2n) . Hiện tượng đa bội hóa tạo ra thể đa bội.

+ Cơ thể mang các tế bào sinh dưỡng có bộ NST tăng lên theo bội số n (lớn hơn 2n) gọi là thể đa bội.

(2) Câu 2,trang 71: Có thể nhận biết các thể đa bội bằng mắt thường thông qua dấu hiệu tăng kích thước cơ quan của cây, đặc biệt là tế bào khí khổng và hạt phấn. Có thể ứng dụng sự tăng kích thước thân, cành trong việc tăng sản lượng rau, củ cải đường, đặc điểm sinh trưởng mạnh, chống chịu tốt để chọn giống có năng xuất cao và chống chịu với các điều kiện không thuận lợi của môi trường.

VD: + Dưa hấu tam bội (3n), có sản lượng cao, quả to,,ngọt, không hạt.

+Rau muống tứ bội (4n) có lá to, thân to, sản lượng cao gấp đôi.

E. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ. (1’)

-Học bài theo nội dung SGK(không yêu cầu câu 2)

-Sưu tầm tranh ảnh sự biến đổi kiểu hình theo môi trường sống.

-Làm các bài tập trong SGK.

-Đọc và chuẩn bị trước bài 25:Thường biến

* Rút kinh nghiệm bài học:

…………………………………………………………………………………………………

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

Bài 25 : THƯỜNG BIẾN

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức:

+ Học sinh trình bày được khái niệm thường biến

+ Phân biệt sự khác nhau giữa thường biến và đột biến về hai phương diện khả năng di truyền và sự biểu hiện kiểu hình

+ Trình bày được khái niệm mức phản ứng và ý nghĩa của nó trong chăn nuôi và trồng trọt

+ Trình bày được ảnh hưởng của môi trường đối với tính trạng số lượng và mức phản ứng của chúng trong việc nâng cao năng suất vật nuôi và cây trồng.

2. Kĩ năng:

+ Rèn kĩ năng hoạt động nhóm

+ Rèn kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình.

3. Thái độ: Giáo dục ý thức yêu thích bộ môn.

4. Năng lực:

- Năng lực tư duy sáng tạo, tự học, tự giải quyết vấn đề

- Năng lực phản hồi, lắng nghe tích cực, hợp tác trong quá trình thảo luận.

- Năng lực thể hiện sự tự tin trong trình bày ý kiến cá nhân.

II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC

1.GV : Tranh thường biến ở lá cây rau mác.

2.HS:

- HS chuẩn bị trước 1 tuần: Mỗi nhóm ươm mầm 2 củ khoai lang, một củ ở nơi có đầy đủ ánh sáng, độ ẩm. Một củ ở trong tối, có độ ẩm.

-Phiếu học tập: Tìm hiểu sự biến đổi kiểu hình.

III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC

1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số. (2’)

2. Kiểm tra bài cũ: (5’)

-Phân biệt hiện tượng di truyền và biến dị? Nêu tên các loại biến dị di truyền mà em đã học?

-Kiểm tra sự chuẩn bị của các nhóm HS.

3. Giảng bài mới:

A. KHỞI ĐỘNG. (3’)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

B1: GV yêu cầu HS quan sát các mẫu vật và cho biết mầm khoai mọc ở nơi có ánh sáng và trong bóng tối khác nhau như thế nào?

HS: Mầm khoai mọc ngoài sáng có màu xanh. Mọc trong tối có màu vàng.

B2:GV: Cùng 1 kiểu gen nếu sống ở các môi trường khác nhau sẽ có sự khác nhau về kiểu hình. Để hiểu thêm về 1 loại biến dị nữa là biến dị không di truyền, bài học hôm nay chúng ta sẽ xét.

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Chúng ta đã biết kiểu gen qui định tính trạng. Trong thực tế người ta gặp hiện tượng một kiểu gen cho nhiều kiểu hình khác nhau khi sống trong điều kiện môi trường khác nhau.

Hoạt động 1:

SỰ BIẾN ĐỔI KIỂU HÌNH DO TÁC ĐỘNG CỦA MÔI TRƯỜNG

Mức độ cần đạt:Hình thành khái niệm thường biến, phân biệt thường biến và đột biến

Hoạt động 2: MỐI QUAN HỆ GIỮA KIỂU GEN, MÔI TRƯỜNG VÀ KIỂU HÌNH

Mức độ cần đạt: HS thấy được sự biểu hiện ra kiểu hình của một kiểu gen phụ thuộc vào cả kiểu gen và môi trường.

Hoạt động 3: MỨC PHẢN ỨNG

Mức độ cần đạt: Nêu được khái niệm mức phản ứng và ý nghĩa của nó trong chăn nuôi và trồng trọt

Kết luận chung: HS đọc kết luận trong SGK

C. LUỆN TẬP (3’) (Hình thành kĩ năng mới).

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

GV yêu cầu HS khoanh tròn vào câu trả lời đúng:

Câu 1: Thường biến là:

A. Sự biến đổi xảy ra trên NST .

B. Sự biến đổi xảy ra trên cấu trúc di truyền.

C. Sự biến đổi xảy ra trên gen của ADN.

D. Sự biến đổi kiểu hình của cùng một kiểu gen.

Câu 2: Nguyên nhân gây ra thường biến là:

A. Tác động trực tiếp của môi trường sống.

B. Biến đổi đột ngột trên phân tử AND.

C. Rối loạn trong quá trình nhân đôi của NST.

D. Thay đổi trật tự các cặp nuclêôtit trên gen.

Câu 3: Biểu hiện dưới đây là của thường biến:

A. Ung thư máu do mất đoạn trên NST số 21.

B. Bệnh Đao do thừa 1 NST số 21 ở người.

C. Ruồi giấm có mắt dẹt do lặp đoạn trên NST giới tính X.

D. Sự biến đổi màu sắc trên cơ thể con thằn lằn theo màu môi trường.

D. VẬN DỤNG VÀ TÌM TÒI MỞ RỘNG (3’)

Mục tiêu:

- Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

1. Hoàn thành bảng sau:

2. Ông cha ta tổng kết “Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống” Theo em tổng kết trên đúng hay sai? Tại sao?

3. Hãy lựa chọn trường hợp nào là thường biến, trường hợp nào là đột biến: Người ra nắng bị đen da; heo được nuôi trong điều kiện tốt thì da lông mượt; heo có vành tai bị xẻ thùy và bàn chân dị dạng; bò có 6 chân; người có bàn tay 6 ngón.

E. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ. (1’)

-Học bài theo nội dung SGK

-Làm các bài tập trong SGK

-Sưu tầm tranh ảnh về các đột biến ở vật nuôi, cây trồng.

* Rút kinh nghiệm bài học:

…………………………………………………………………………………………………

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

Bài 26 : THỰC HÀNH:

NHẬN BIẾT MỘT VÀI DẠNG ĐỘT BIẾN

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức:

+ Học sinh nhận biết được một số đột biến hình thái ở thực vật và phân biệt được sự sai khác về hình thái của thân, lá, hoa, quả, hạt giữa thể lưỡng bội và thể đa bội trên tranh ảnh.

+ Nhận biết được hiện tượng mất đoạn NST trên ảnh chụp hiển vi hoặc trên tiêu bản

2. Kĩ năng:

+ Rèn kĩ năng sử dụng kính hiển vi

+ Rèn kĩ năng quan sát trên tranh và trên tiêu bản với thái độ nghiêm túc, tự tin

3. Thái độ: Có ý thức nghiêm túc, tự giác khi thực hành. Tích cực tìm tòi phát hiện kiến thức.

4. Năng lực:

- Năng lực tư duy sáng tạo, tự học, tự giải quyết vấn đề

- Năng lực phản hồi, lắng nghe tích cực, hợp tác trong quá trình thảo luận.

II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC

1.GV : Như SGK

-Tranh ảnh về các đột biến hình thái ở thực vật

-Tranh ảnh về các kiểu đột biến cấu trúc NST, về số lượng NST

-Tiêu bản

-Kính hiển vi quang học

2.HS: Như SGK

III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC

1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số. (2’)

2. Kiểm tra bài cũ: (3’): Phân biệt đột biến với thường biến. Có những loại đột biến nào?

-Kiểm tra sự chuẩn bị của các nhóm HS.

3. Giảng bài mới:

A. KHỞI ĐỘNG. (3’)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

GV nêu yêu cầu của bài thực hành. Phát dụng cụ đến các nhóm

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

GV nêu yêu cầu của bài thực hành

Phát dụng cụ đến các nhóm

Hoạt động 1: NHẬN BIẾT CÁC ĐỘT BIẾN GEN GÂY RA BIẾN ĐỔI HÌNH THÁI

Mức độ cần đạt: Nhận biết được một số dạng đột biến ở thực vật qua tranh ảnh và mẫu vật

Hoạt động 2: NHẬN BIẾT CÁC ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST

Mức độ cần đạt:Nhận biết được hiện tượng mất đoạn, chuyển đoạn qua tranh ảnh, tiêu bản hiển vi.

Hoạt động 3: NHẬN BIẾT MỘT SỐ KIỂU ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NST

Mức độ cần đạt: Nhận biết được một số thể dị bội và đa bội trên tranh ảnh ,tiêu bản hiển vi.

C.LUỆN TẬP (3’) (Hình thành kĩ năng mới).

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

+ GV nhận xét tinh thần thái độ thực hành của các nhóm

+ Nhận xét chung kết quả giờ thực hành

+ GV cho điểm một số nhóm có bộ sưu tập và kết quả thực hành tốt.

D. VẬN DỤNG VÀ TÌM TÒI MỞ RỘNG (3’)

Mục tiêu:

- Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

1.Bộ NST của người bình thường và bộ NST của bệnh nhân Đao khác nhau điểm nào?

2.GV yêu cầu HS khoanh tròn vào câu trả lời đúng:

Câu 1 . Lợn con có đầu và chân sau dị dạng thuộc dạng đột biến nào sau đây?

A. Đột biến gen. B. Đột biến cấu trúc NST

C. Đột biến thể dị bội. D. Đột biến thể đa bội.

Câu 2: Ở người nếu mất đoạn nhiễm sắc thể số 21 sẽ mắc bệnh:

A. Đao B. Hồng cầu liềm

C. Hội chứng Tớc Nơ D. Ung thư máu

E. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ. (1’)

-Viết báo cáo thu hoạch theo mẫu bảng 26

-Sưu tầm tranh ảnh minh hoạ thường biến

-Mẫu vật: Mầm khoai lang mọc trong tối và ngoài sáng

-Thân cây rau dừa nước mọc ở mô đất cao và trải trên mặt nước.

* Rút kinh nghiệm bài học:

…………………………………………………………………………………………………

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

Bài 27 : THỰC HÀNH

QUAN SÁT THƯỜNG BIẾN

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức:

+ Học sinh nhận biết được một số thường biến phát sinh ở các đối tượng trước tác

động trực tiếp của điều kiện sống.

+ Phân biệt được sự khác nhau giữa thường biến và đột biến

+ Qua tranh ảnh và mẫu vật sống, rút ra được:

- Tính trạng chất lượng phụ thuộc chủ yếu vào kiểu gen

- Tính trạng số lượng chịu ảnh hưởng nhiều của môi trường

2. Kĩ năng:

+ Rèn kĩ năng thực hành

+ Rèn kĩ năng quan sát , phân tích thông qua tranh và mẫu vật.

3.Thái độ thực hành nghiêm túc, tích cực tìm tòi…

4. Năng lực:

- Năng lực tư duy sáng tạo, tự học, tự giải quyết vấn đề

- Năng lực phản hồi, lắng nghe tích cực, hợp tác trong quá trình thảo luận.

II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC

1.GV : Như SGK.

Tranh ảnh minh hoạ thường biến

Ảnh chụp chứng minh thường biến không di truyền được

2.HS: Như SGK

Mẫu vật: mầm khoai lang mọc trong tối và ngoài sáng

III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC

1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số. (2’)

2. Kiểm tra bài cũ: (3’)

-Phân biệt hiện tượng di truyền và biến dị? Nêu tên một loại biến dị xuất hiện ở phép lai 2 cặp tính trạng của Menđen mà em đã biết?

-Kiểm tra sự chuẩn bị của các nhóm HS.

3. Giảng bài mới:

A. KHỞI ĐỘNG. (3’)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

GV nêu yêu cầu của bài thực hành. Phát dụng cụ đến các nhóm.

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động 1: NHẬN BIẾT MỘT SỐ THƯỜNG BIỂN

Mức độ cần đạt: Nhận biết được một số dạng thường biến qua tranh ảnh, vật mẫu sống

Hoạt động 2: PHÂN BIỆT THƯỜNG BIẾN VÀ ĐỘT BIẾN

Mức độ cần đạt: Phân biệt được sự khác nhau giữa thường biến và đột biến qua tranh ảnh , mẫu vật sống

Hoạt động 3: NHẬN BIẾT ẢNH HƯỞNG CỦA MÔI TRƯỜNG ĐỐI VỚI

TÍNH TRẠNG SỐ LƯỢNG VÀ TÍNH TRẠNG CHẤT LƯỢNG

Mức độ cần đạt: Nhận biết một số thường biến phát sinh dưới ảnh hưởng của môi trường qua tranh ảnh và mẫu vật sống

C. LUỆN TẬP (3’) (Hình thành kĩ năng mới).

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

+ GV căn cứ vào bản thu hoạch để đánh giá

+ GV cho điểm một số nhóm làm tốt

+ GV cho học sinh thu dọn vệ sinh

D. VẬN DỤNG VÀ TÌM TÒI MỞ RỘNG (3’)

Mục tiêu:

- Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

-GV yêu cầu HS khoanh tròn vào câu trả lời đúng:

Câu 1 . Điểm nào sau đây là của thường biến:

A.Biến đổi kiểu hình là di truyền cho đời sau

B.Biến đổi kiểu gen là di truyền cho đời sau

C.Biến đổi đồng loạt theo hướng xác định, không di truyền được

D.Biến đổi kiểu gen và kiểu hình

Câu 2: Hiện tượng nào sau đây không là thường biến:

A.Lá rụng vào mùa thu mỗi năm

B.Da người sạm đen khi ra nắng

C.Sự xuất hiện bệnh loạn sắc ở người

D.Cùng một giống trong điều kiện chăm sóc tốt cho năng suất cao

E. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ. (1’)

Đọc và chuẩn bị trước bài 28: Phương pháp nghiên cứu di truyền người vào vở bài tập

* Rút kinh nghiệm bài học:

…………………………………………………………………………………………………

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

BÀI TẬP VỀ AND VÀ ĐỘT BIẾN GEN

I. Mục tiêu.

1. Kiến thức: Biết làm một số dạng bài tập cơ bản về AND và đột biến gen.

2. Kĩ năng: Rèn kỹ năng tính toán, suy luận, tư duy độc lập.

3. Thái độ: Có tính cẩn thận, chính xác khi làm bài tập.

II. Chuẩn bị.

• • 1. GV: nội dung bài tập.
    2. HS: xem kiến thức về ADN và đột biến gen.

III. Tổ chức các hoạt động học tập.

1. Kiểm tra kiến thức.( không kiểm tra)

2. Ôn tập

Hoạt động 1: Bài tập về ADN

Mục tiêu: Biết làm một số dạng bài tập cơ bản về AND

Hoạt động 2: Bài tập về đột biến gen

Mục tiêu: Biết làm một số dạng bài tập cơ bản về đột biến gen

1.Xác định dạng đột biến khi biết cấu trúc của gen sau đột biến:

-Sau đột biến có:

+ Tổng số nu và tổng số liên kết hidro không thay đổi -> thay thế cặp nu cùng loại.

+Tổng số nu không đổi và tổng số liên kết hidro thay đổi -> thay thế cặp nu khác loại.

+Tổng số nu và tổng số liên kết hidro đều thay đổi -> có thể mất hoặc thêm cặp nu.

-Tính số nu, chiều dài gen đột biến

-Xác định dạng đột biến

-Tính chiều dài của gen, trong từng trường hợp.

+ Nếu đột biến mất nu L= L ban đầu – số cặp nu bị mất x 3,4 A⁰

+ Nếu đột biến thêm nu L=L ban đầu +số cặp nu thêm x 3,4 A⁰

+ Nếu đột biến dạng thay thế-> L=L ban đầu

Bài tập vận dụng:

1.GV yêu cầu HS khoanh tròn vào các câu trả lời đúng:

(1). Những dạng đột biến gen nào thường gây nghiêm trọng cho sinh vật?

a. Mất và chuyển đổi vị trí của 1 cặp nu.

b. Thêm và thay thế 1 cặp nucleotit.

c. Mất và thay thế 1 cặp nucleotit.

d. Thêm và mất 1 cặp nucleotit.

(2). Đặc điểm nào sau đây không có ở đột biến thay thế 1 cặp nuclêôtit?

a. Chỉ liên quan tới 1 bộ ba.

b. Dễ xảy ra hơn so với cỏc dạng đột biến gen khác.

c. Làm thay đổi trình tự nu của nhiều bộ ba.

d. Dễ thấy thể đột biến so với các dạng đột biến gen khác.

(3). Loại đột biến gen nào sau đây có khả năng nhất không làm thay đổi thành phần aa trong chuỗi pôlipeptit ?

a. Mất 1 cặp nucleotit. b. Thêm 1 cặp nucleotit.

c. Chuyển đổi vị trí của 1 cặp nucleotit. d. Thay thế 1 cặp nucleotit.

2.Gen B có chiều dài 4080 A⁰ , có A =2G. Gen B bị đột biến thành gen b có chiều dài không đổi nhưng có số lk H tăng thêm 1. Xác định chiều dài, số nu từng loại của gen b, biết đột biến chỉ liên quan đến 1 cặp nu.

Giải : Gen B: A=T=400; G=X=800.

Dạng Đb Thay thế 1 cặp A-T bằng 1 cặp G-X.

Gen b:A=T=399; G=X=801.

2.Hãy tìm thêm một số ví dụ về đột biến phát sinh trong tự nhiên hoặc do con người tạo ra.

-Đb do con người tạo ra:

+ Tạo ra đột biến mai vàng 150 cánh.

+ Sầu riêng cơm vàng hạt lép(bến tre)

- Đb phát sinh trong tự nhiên:

+Bò 6 chân

+Củ khoai có hình dạng giống người.

+Người có bàn tay 6 ngón

3.Hãy kể những đột biến ở người do chất độc màu da cam của Mĩ rải xuống miền nam VN gây ra.

-Người bị cụt bàn chân, bàn tay, quái thai....

Câu hỏi trắc nghiệm:

1.Đột biến gen là

a.Biến đổi các tính trạng cơ bản của sinh vật.

b.Sự biến đổi trong cấu trúc phân tử ADN liên quan đến 1 hoặc 1 vài cặp nu của gen.

c.Biến đổi trong cấu trúc của pr.

d.Biến đổi trong cấu trúc của NST.

2.Nguyên nhân phát sinh đột biến gen là:

a.Do rối loạn trong quá trình tự sao chép của ADN

b.Dưới ảnh hưởng phức tạp của môi trường trong và môi trường ngoài cơ thể.

c.Do ảnh hưởng của khí hậu.

3.Các gen đột biến lặn chỉ biểu hiện ra kiểu hình khi ở:

a.Đồng hợp lặn b.Đồng hợp lặn và đồng hợp trội

c.Dị hợp d.Đồng hợp trội

4.Gen B có A=480, G=720. Gen này bị đột biến thay thế một cặp nu tạo thành gen b. Gen b nhiều hơn gen B một liên kết H. Số nu từng loại của gen b là:

a.A=T=479; G=X=721 b.A=T=481;G=X=719

c.A=T=478; G=X=722 d. A=T=482;G=X=718

5.Một gen có chiều dài 4080 A⁰ .Gen này bị đột biến làm mất đi 3 cặp nucleotit, chiều dài của gen đột biến là:

a.4083 b.4080 c.4090,2 d.4069,8

3. Luyện tập (3’) (Hình thành kĩ năng mới).

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

- Gv nhận xét tinh thần học tập của Hs

- Xem lại các bài tập đã làm.

4. Vận dụng, mở rộng (3’)

Mục tiêu:

- Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

-Giải một số bài tập trong sách nâng cao Sinh học 9.

5. Hướng dẫn học ở nhà. (1’)

- Yêu cầu Hs xem trước bài mới.

* Rút kinh nghiệm bài học:

…………………………………………………………………………………………………

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

CHƯƠNG V. DI TRUYỀN HỌC NGƯỜI

Bài 28 : PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức:

+ Học sinh hiểu và sử dụng được phương pháp nghiên cứu phả hệ để phân tích một vài tính trạng hay đột biến ở người

+ Phân biệt được hai trường hợp : sinh đôi cùng trứng và khác trứng

+ Hiểu được ý nghĩa của phương pháp nghiên cứu trẻ đồng sinh trong nghiên cứu di truyền, từ đó giải thích được một số trường hợp thường gặp.

2. Kĩ năng:

+ Rèn kĩ năng hoạt động nhóm

+ Phát triển kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình, liên hệ thực tế.

3.Thái độ học tập nghiêm túc

4. Năng lực:

- Năng lực tư duy sáng tạo, tự học, tự giải quyết vấn đề

- Năng lực phản hồi, lắng nghe tích cực, hợp tác trong quá trình thảo luận.

II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC

1.GV :

Tranh phóng to H 28.1 và 28.2 SGK

Ảnh về trường hợp sinh đôi

2.HS:

III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC

1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số. (2’)

2. Kiểm tra bài cũ: (3’)

- Kiểm tra sự chuẩn bị của các nhóm HS.

3. Giảng bài mới:

A. KHỞI ĐỘNG. (3’)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

B1:GV: Như các em đã biết bạn Tuyết lớp 8A bị bệnh bạch tạng: Tóc và da màu trắng, mắt màu hồng. Dựa vào kiến thức di truyền và biến dị đã học em hãy đưa ra phương pháp để xác định xem có phải bạn mắc bệnh di truyền không?

HS: Hỏi bạn xem họ hang nội ngoại ở các thế hệ trước có ai bị bệnh như vậy không.

B2:GV: Công việc mà các em dự định sẽ làm như trên là một trong những Phương pháp nghiên cứu di truyền. Vậy có những phương pháp nào? Có ý nghĩa gì đối với thực tế cuộc sống ta xét bàihọc hôm nay.

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Ở người cùng có hiện tượng di truyền và biến dị. Việc nghiên cứu di truyền người gặp 2 khó khăn chính

+ Sinh sản chậm, đẻ ít con

+ Không thể áp dụng phương pháp lai và gây đột biến

 Người ta phải đưa ra một số phương pháp nghiên cứu thích hợp.

2. Các hoạt động:

Hoạt động 1: NGHIÊN CỨU PHẢ HỆ

Mức độ cần đạt: Biết sử dụng các kí hiệu trong phương pháp nghiên cứu phả hệ và ứng dụng phương pháp này trong nghiên cứu di truyền một số tính trạng

Hoạt động 2: NGHIÊN CỨU TRẺ ĐỒNG SINH

Mức độ cần đạt: Nêu được PP nghiên cứu trẻ đồng sinh, ý nghĩa và sự khác nhau trẻ sinh đôi cùng trứng và khác trứng

a) Trẻ đồng sinh cùng trứng và khác trứng.

b) Ý nghĩa của nghiên cứu trẻ đồng sinh

C. LUỆN TẬP (3’) (Hình thành kĩ năng mới).

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

-GV yêu cầu HS khoanh tròn vào câu trả lời đúng:

Câu 1. Nghiên cứu di truyền học người có những khó khăn do:

A) khả năng sinh sản của loài người chậm và ít con

B) bộ nhiễm sắc thể số lượng nhiều, kích thước nhỏ

C) Các lí do xã hội D) tất cả đều đúng

Câu 2: Phương pháp nghiên cứu nào dưới đây không đuợc áp dụng để nghiên cứu di truyền học người:

A) Phương pháp nghiên cứu phả hệ B) Phương pháp lai phân tích

C) Phương pháp di truyền tế bào D) Phưong pháp nghiên cứu trẻ đồng sinh

Câu 3: Phương pháp phả hệ không thể nghiên cứu đặc tính nào dưới đây ở các tính trạng hoặc bệnh của người

A) Xác định bệnh hoặc các tính trạng di truyền hay không di truyền

B) Xác định vai trò của môi trường trong quá trình hình thành bệnh hoặc tính trạng

C) Xác định bệnh di truyền kiểu đơn gen hay đa gen

D) Xác định kiểu di truyền theo kiểu gen đột biến trên NST thường hay liên kết với giới tính

D. VẬN DỤNG VÀ TÌM TÒI MỞ RỘNG (3’)

Mục tiêu:

- Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

1. Phương pháp nghiên cứu phả hệ là gì? Cho 1 ví dụ về ứng dụng của phương pháp trên?

E. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ. (1’)

* Rút kinh nghiệm bài học:

…………………………………………………………………………………………………

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

BÀI 29. BỆNH VÀ TẬT DI TRUYỀN Ở NGƯỜI

Giáo án dạy học chủ đề tích hợp kiến thức các môn học: Hóa học, Địa lí, Vật lí, Tin học, Mỹ Thuật, Giáo dục công dân, giáo dục ý thức bảo vệ môi trường thông qua bài: Bệnh và tật di truyền ở người (Sinh học 9)

1. Kiến thức

*Môn Sinh học:

- Học sinh hiểu rõ được các bệnh và tật di truyền theo 3 nội dung sau:

+ Nguyên nhân

+ Biểu hiện hình thái và sinh lí

+Hậu quả: đối với bản thân người bệnh, với gia đình và xã hội

- Nắm rõ được nguyên nhân gây ra bệnh và tật di truyền (trong đó ô nhiễm môi trường là chủ yếu)

- Đề xuất được các biện pháp hạn chế phát sinh bệnh và tật di truyền ở người.

- Đề ra được một số biện pháp bảo vệ môi trường sống

*. Môn Hóa học:

- Biết được chất hóa học, các biến đổi hóa học, các quá trình hóa học ảnh hưởng đến con người, đến ô nhiễm môi trường.

- Tạo sự say mê, nghiên cứu tìm tòi, yêu thích bộ môn đối với học sinh.

* Môn Địa lí:

Biết được ảnh hưởng của biến đổi khí hậu tới Trái Đất

* Môn Vật lí :

Biết được thế nào là tia cực tím, bức xạ ion hóa và tác hại của chúng.

* Môn Giáo dục công dân:

Giáo dục Luật Hôn nhân và gia đình: biết độ tuổi được kết hôn.

*. Môn Tin học:

- Xây dựng các slie hình ảnh theo nội dung bài học.

- Xây dựng băng hình về tác nhân gây ô nhiễm môi trường.

* Môn Mỹ thuật:

Nhận biết được hình ảnh về các bệnh và tật di truyền ở người, động, thực vật và các tác nhân gây ô nhiễm môi trường.

*Giáo dục bảo vệ môi trường

Có ý thức giữ gìn, bảo vệ môi trường ở trường, lớp, địa phương.

2. Kỹ năng

- Rèn kỹ năng truyết trình trước lớp

- Rèn kỹ năng hoạt động nhóm

- Rèn kỹ năng quan sát, khái quát hóa, tổng hợp kiến thức

3. Thái độ

- Giáo dục thái độ yêu thích môn học

- Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường

4.Các NL hướng tới trong chủ đề

- Năng lực tự học: HS tự xác định được mục tiêu học tập chủ đề là:

+ Nêu được các đặc điểm của bệnh và tật di truyền ở người.

+ Nêu được các nguyên của bệnh và tật di truyền ở người.

+ Giải thích được vì sao phải sử dụng hợp lí thuốc bảo vệ thực vật và bảo vệ môi trường

+ Trình bày được các biện pháp hạn chế phát sinh bệnh và tật di truyền ở người.

-Năng lực giải quyết vấn đề:

+ Phát hiện vấn đề cần nghiên cứu và đề xuất các biện pháp giải quyết vấn đề đó.

+ Dự đoán hậu quả khi bị bệnh và tật di truyền, đề xuất các biện pháp phòng tránh bệnh và tật di truyền.

-Năng lực tự quản lý:

HS tự nghiên cứu thu thập thông tin về bệnh và tật di truyền ở người, tự đánh giá lẫn nhau.

-Năng lực giao tiếp:

Thực hiện tuyên truyền nguyên nhân phát sinh và hậu quả của bệnh và tật di truyền ở người, vận động mọi người đấu tranh và có những biện pháp phòng tránh bệnh và tật di truyền.

-Năng lực hợp tác: Làm việc cùng nhau, chia sẻ kinh nghiệm trong các nhóm nghiên cứu...

-Năng lực sử dụng CNTT và truyền thông (ICT): HS biết khai thác thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, viết báo cáo.

- Các năng lực chuyên biệt.

Quan sát:

+Quan sát tranh ảnh các dấu hiệu về bệnh và tật di truyền ở người .

+ Quan sát thực tế về tình hình môi trường sống ở địa phương cư trú và các nơi khác nếu có điều kiện

Tìm kiếm mối quan hệ:

+ Tìm ra mối liên hệ giữa tình trạng ô nhiễm môi trường với tình hình sức khỏe của con người.

Đưa ra các tiên đoán:

dự đoán hậu quả của tình trạng ô nhiễm môi trường với tình hình sức khỏe của con người.

II. Chuẩn bị-phương pháp

1. Học sinh

- Bài tập trình bày nhóm ở nhà,

- Tư liệu tham khảo, thông tin bổ sung

2. Giáo viên

- Máy tính, máy chiếu, phiếu học tập, phiếu trò chơi

- Thông tin về hội chứng claiphentơ, tơcnơ, pautau, siêu nữ, siêu nam

- Thông tin về nguyên nhân gây ra các khối U, ung thư

- Kiến thức liên quan.

- Các hình ảnh, đoạn video về:

+ Các bệnh và tật di truyền ở người.

+ Tác nhân gây ô nhiễm môi trường.

- Bài giảng điện tử, các thiết bị công nghệ cần thiết cho tiết dạy: máy chiếu projecter, máy chiếu vật thể, loa, máy vi tính.

- Phiếu học tập.

- Tư liệu của học sinh.

3. Phương pháp thực hiện

- Nghiên cứu tài liệu qua sách, báo, TV, internet…

- Trao đổi trực tiếp với giáo viên…

- Sử dụng các kiến thức liên quan để phân tích.

- Thảo luân nhóm thống nhất ý kiến.

III. Bài giảng

1. Ổn định lớp: (1’)

2. Kiểm tra bài cũ: (3’)

- Nguyên nhân gây ra các đột gen và đột biến NST ở người và động vật, thực vật?

Học sinh trả lời miệng

3. Bài mới

A. Khởi động: (5’)

GV cho HS xem 1 đoạn video VTV- PHÓNG SỰ VỀ NẠN CHÂN CHẤT ĐỘC DA CAM VIỆT NAM. Trong chương trình nghĩa tình đồng đội phát song trên VTV của đài truyền hình Việt Nam nói về nỗi bất hạnh của những người lính thanh niên xung phong trong thời kháng chiến chống mỹ, họ không may mắn như những người làm cha, làm mẹ khác khi những đứa con của họ sinh ra lại không bình thường về hình dạng cơ thể cũng như sinh lí…Nhưng họ không hiểu tại sao lại như vậy? Làm thế nào để em có thể giúp họ giải đáp các thắc mắc trên.

HS: Tìm hiểu về nguyên nhân, cơ chế di truyền, biểu hiện của các bệnh và tật di truyền.

GV: Đó là nội dung chính của bài học hôm nay.

B. Hình thành kiến thức: (25’)

4. Củng cố(4’)

Câu 1. Ở bệnh nhân Đao cặp NST có 3 chiếc là cặp số

Đáp án: 21

Câu 2.Bệnh nhân Tơcnơ có biểu hiện

A. Lùn, cổ ngắn C. Tử cung nhỏ không có kinh nguyệt

B. tuyến vú không phát triển D. Cả A, B, C đều đúng

Đáp án: D

Câu 3. Biểu hiện của người bị bệnh bạch tạng là:

A. Da màu đen C. Tóc màu đen

B. Da màu trắng D. Tóc màu trắng

Đáp án:B, D

5. Vận dụng, sáng tạo: (5’)

Em hãy trình bày bằng sơ đồ cơ chế di truyền của bệnh đao?

6. BTVN: (1’)

- Đọc phần ghi nhớ sgk

-Học bài và trả lời câu hỏi

-Đọc “ Em có biết”

-Chuẩn bị bài sau: Di truyền học đối với con người

* Rút kinh nghiệm bài học:

…………………………………………………………………………………………………

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

Bài 30: DI TRUYỀN HỌC VỚI NGƯỜI

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức:

+ HS hiểu được di truyền học tư vấn là gì? Và nội dung của lĩnh vực khoa học này.

+ Giải thích được cơ sở di truyền học của “hôn nhân một vợ một chồng” và những người có quan hệ huyết thống trong vòng 4 đời không được kết hôn với nhau.

+ Hiểu được tại sao phụ nữ không nên sinh con ở tuổi ngoài 35 và hậu quả di truyền của ô nhiễm môi trường đối với con người.

2. Kĩ năng:

+ Rèn tư duy phân tích tổng hợp.

3. Thái độ: Có ý thức dấu tranh chống sản xuất, thử vũ khí hạt nhân, vũ khí hóa học và các hành vi gây ô nhiễm môi trường. Sử dụng đúng quy cách thuốc trừ sâu, trừ cỏ, chữa bệnh.

4. Năng lực:

- Năng lực tư duy sáng tạo, tự học, tự giải quyết vấn đề

- Năng lực phản hồi, lắng nghe tích cực, hợp tác trong quá trình thảo luận.

II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC

1.GV : Bảng số liệu: bảng 30.1 và bảng 30.2 SGK

2.HS: ND kiến thức.

III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC

1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số. (2’)

2. Kiểm tra bài cũ: (3’)Không kiểm tra

-Kiểm tra sự chuẩn bị của các nhóm HS.

3. Giảng bài mới:

A. KHỞI ĐỘNG. (3’)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

B1:GV: Kiểm tra sự chuẩn bị của hs từ tiết trước của các nhóm: Em hãy tìm hiểu nội dung của luật hôn nhân và gia đình nước ta.Hs bao cáo.

B2:GV: Luật hôn nhân và gia đình nước ta dựa trên cơ sở khoa học nào và làm thế nào để đưa ra lời khuyên cần thiết cho những người mắc bệnh và tật di truyền ta xét bài học hom nay.

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động 1: DI TRUYỀN Y HỌC TƯ VẤN

MTCĐ: Hiểu được di truyền y học tư vấn là gì và nội dung của lĩnh vực khoa học này.

Hoạt động 2: DI TRUYỀN HỌC VỚI HÔN NHÂN VÀ KẾ HOẠCH HOÁ GIA ĐÌNH - MTCĐ:

a) Di truyền học với hôn nhân:Giải thích được cơ sở khoa học của việc kết hôn "1 vợ, 1 chồng" và cấm kết hôn gần trong vòng 3 đời

b) Di truyền học và kế hoạch hoá gia đình: Giải thích được tại sao phụ nữ không nên sinh con ở tuổi ngoài 35

Hoạt động 3: HẬU QUẢ DI TRUYỀN DO Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG

MTCĐ: Thấy được tác hại của ô nhiễm môi trường đối với cơ sở vật chất của tính di truyền con người.

C. LUỆN TẬP (3’)

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

-Kết luận chung: HS đọc kết luận trong SGK

-GV yêu cầu HS khoanh tròn vào câu trả lời đúng:

Câu 1 . Kết hôn giữa những người có quan hệ huyết thống làm suy thoái nòi giống vì:

A-Làm thay đổi kiểu gen vốn có của loài

B-Tạo nên tính đa dạng về kiểu hình

C-Tạo ra khả năng sinh nhiều con dẫn đến thiếu điều kiện chăm sóc chúng

D-Dễ làm xuất hiện các bệnh di truyền

Câu 2: Những người có quan hệ huyết thống từ đời thứ mấy trở đi mới được phép kết hôn ?

A- Đời thứ ba B- Đời thứ tư C- Đời thứ năm D- Đời thứ sáu

Câu 3: Một ngành có chức năng chẩn đón, cung cấp thông tin, cho lời khuyên có liên quan đến các bệnh, tật di truyền ở người được gọi là:

A-Di truyền B-Di truyền y học tư vấn C-Giải phẩu học D-Di truyền và sinh lý học

D. VẬN DỤNG VÀ TÌM TÒI MỞ RỘNG (3’)

Mục tiêu:

- Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

1. Di truyền học tư vấn có chức năng gì?

2. Một cặp vợ chồng bình thường, sinh con đầu lòng bị câm điếc bẩm sinh. Em hãy

đưa lời khuyên (tư vấn di truyền) cho cặp vợ chồng này?

3. Tại sao cần phải đấu tranh chống ô nhiễm môi trường ?

E. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ. (1’)

Học bài, trả lời câu hỏi SGK. Tìm hiểu các thông tin về công nghệ tế bào.

* Rút kinh nghiệm bài học:

…………………………………………………………………………………………………

Tuần:………. Ngày……… tháng………năm………

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết số:

Bài 31: CÔNG NGHỆ TẾ BÀO

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức:

+ HS hiểu được khái niệm công nghệ tế bào

+ HS nắm được những công đoạn chính của công nghệ tế bào, vai trò của từng công đoạn.

+ HS thấy được những ưu điểm của việc nhân giống vô tính trong ống nghiệm và

phương hướng ứng dụng phương pháp nuôi cấy mô và tế bào trong chọn giống.

2. Kĩ năng:

+ Rèn kĩ năng hoạt động nhóm

+ Kĩ năng khái quát hoá, vận dụng thực tế.

3. Thái độ:

+ Giáo dục lòng yêu thích bộ môn

+ Nâng cao ý thức bảo vệ thiên nhiên trân trọng thành tựu khoa học đặc biệt của Việt Nam

4. Năng lực:

- Năng lực tư duy sáng tạo, tự học, tự giải quyết vấn đề

- Năng lực phản hồi, lắng nghe tích cực, hợp tác trong quá trình thảo luận.

- Năng lực thể hiện sự tự tin trong trình bày ý kiến cá nhân.

II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC

-Tranh phóng to H 31 SGK

-Tư liệu về nhân bản vô tính trong và ngoài nước.

III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC

1. Ổn định

2. KTBC: . Di truyền học tư vấn có chức năng gì?

3. Các hoạt động:

A. Khởi động:

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

Người nông dân để giống khoai tây từ vụ này sang vụ khác bằng cách chọn những củ tốt giữ lại, sau đó mỗi củ sẽ tạo được 1 cây mới và phải giữ rất nhiều củ khoai tây. Nhưng với việc nhân bản vô tính thì chỉ từ 1 củ khoai tây có thể thu được 2000 triệu mầm giống đủ để trồng cho 40 ha. Đó là thành tựu vô cùng quan trọng của di truyền học.

B. Hình thành kiến thức:

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động 1: KHÁI NIỆM VỀ CÔNG NGHỆ TẾ BÀO

MĐCĐ: - HS nêu được khái niệm công nghệ tế bào

- Hiểu được các công việc chính trong công nghệ tế bào

Hoạt động 2: ỨNG DỤNG CỦA CÔNG NGHỆ TẾ BÀO

MĐCĐ: - HS hiểu và nắm được các thành tựu công nghệ tế bào

- HS biết được qui định nhân giống vô tính trong ống nghiệm và liên hệ thực tế

4. Củng cố:

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

- Kết luận chung: HS đọc kết luận trong SGK

(1)Công nghệ tế bào là ngành kĩ thuật về quy trình

a.Ứng dụng di truyền học vào trong tế bào

b.Sản xuất để tạo ra cơ quan hoàn chỉnh

c.Nuôi cấy tế bào hoặc mô để tạo ra cơ quan hoặc cơ thể hoàn chỉnh

d.Sản xuất cây trồng hoàn chỉnh