Giáo án sinh 12 học kỳ 1 phương pháp mới phát triển năng lực

Công thức toán học không thể tải, để xem trọn bộ tài liệu hoặc in ra làm bài tập, hãy tải file word về máy bạn nhé

DI TRUYỀN HỌC

Chương I : CƠ CHẾ DI TRUYỀN VÀ BIẾN DỊ

Tiết 1 - Bài 1: GEN, MÃ DI TRUYỀN VÀ QUÁ TRÌNH NHÂN ĐÔI ADN

Ngày soạn :...........................................

I. Mục tiêu:

1. Về kiến thức:

Sau khi học xong bài này học sinh phải

- Nêu được khái niệm, cấu trúc chung của gen.

- Nêu được khái niệm, các đặc điểm chung về mã di truyền. Giải thích được tại sao mã di truyền phải là mã bộ ba.

- Từ mô hình tự nhân đôi của ADN, mô tả được các bước của quá trình tự nhân đôi ADN làm cơ sở cho sự tự nhân đôi nhiễm sắc thể.

- Nêu được điểm khác nhau giữa sao chép ở sinh vật nhân sơ và nhân chuẩn.

- Tăng cường khả năng suy luận, nhận thức thông qua kiến thức về cách tổng hợp mạch mới dựa theo 2 mạch khuôn khác nhau.

2. Về kỹ năng:

- Rèn luyện kỹ năng quan sát, phân tích hình ảnh, kỹ năng so sánh và tổng hợp.

3. GDMT:

- Biết được sự đa dạng của gen chính là đa dạng di truyền của sinh giới. Do đó bảo vệ nguồn gen, đặc biệt là nguồn gen quý bằng cách bảo vệ, nuôi dưỡng, chăm sóc động vật quý hiếm.

4. Phát triển năng lực

- Rèn luyện và phát triển năng lực tư duy phân tích, khái quát hoá.

- Năng lực thể hiện sự tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp.

- Năng lực trình bày suy nghĩ/ý tưởng; hợp tác; quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm, trong hoạt động nhóm.

- Năng lực tìm kiếm và xử lí thông tin về khái niệm gen, cấu trúc chung của gen cấu trúc; mã di truyền và quá trình nhân đôi AND.

- Quản lí bản thân: Nhận thức được các yếu tố tác động đến bản thân: tác động đến quá trình học tập như bạn bè phương tiện học tập, thầy cô…

- Xác định đúng quyền và nghĩa vụ học tập chủ đề...

- Quản lí nhóm: Lắng nghe và phản hồi tích cực, tạo hứng khởi học tập...

5. Phương pháp:

- Thuyết trình giảng giải

- Thảo luận nhóm

* Bảng mô tả các mức độ câu hỏi/bài tập đánh giá năng lực của HS qua bài học

* Hệ thống câu hỏi và bài tập

1. Gen là gi ? cho ví dụ minh họa. ( câu hỏi nhận biết)

2. Giải thích nguyên tắc bổ sung và nguyên tắc bán bảo tồn trong quá trình nhân đôi ADN. Nêu ý nghĩa của quá trình nhân đôi ADN. ( câu hỏi thông hiểu).

3. Mã di truyền có đặc điểm gì ? ( câu hỏi nhận biết)

4. Hãy giải thích tại sao trên mỗi chạc chữ Y chỉ có một mạch của phân tử ADN được tổng hợp liên tục, mạch còn lại được tổng hợp một cách gián đoạn ? ( câu hỏi vận dụng)

5. Giả sử bộ ba mã hóa trên mARN là 3^’UAX5^’ thì bộ ba đỗi mã của nó là:

a. 3^’ AUG 5^’ b. 5^’ AUG 3^’ c. 3^’ GUA 5^’ d. Cả b và c

(Câu hỏi vận dụng cao)

II. chuẩn bị:

1. GV:

- Tranh phóng to hình 1.1, 1.2 và bảng 1 SGK, bảng phụ.

- Phim( ảnh động) về sự tự nhân đôi của ADN, máy tính...

2. HS:

- Xem trước bài mới.

III. Chuỗi hoạt động học:

1. ổn định tổ chức

2. Bài mới:

A. Khởi động: GV giới thiệu sơ lược chương trình sinh 12.

B. Hình thành kiến thức

C. Luyện tập – Vận dụng (3’)

1. Quá trình nhân đôi ADN diễn ra ở đâu của tế bào? Diễn ra khi nào? Kể tên và vai trò của các yếu tố tham gia.

2. Quá trình tự nhân đôi của ADN, enzim ADN - pôlimeraza có vai trò

1. tháo xoắn phân tử ADN
2. bẻ gãy các liên kết H giữa 2 mạch ADN
3. lắp ráp các nuclêôtit tự do theo nguyên tắc bổ xung với mỗi mạch khuôn của ADN.
4. bẻ gãy các liên kết H giữa 2 mạch ADN.

D. Tìm tòi mở rộng

- Học bài và làm bài tập SGK, sách bài tập.

- Đọc trước bài 2 sgk/11

Đánh giá nhận xét sau giờ dạy :

Tiết 2 - Bài 2: PHIÊN MÃ VÀ DỊCH MÃ

Ngày soạn :...........................................

I. Mục tiêu:

1. Kiến thức:

Sau khi học xong bài này học sinh phải:

- Nêu được những thành phần tham gia vào quá trình phiên mã và dịch mã.

- Trình bày được các diễn biến chính của quá trình phiên mã và dịch mã.

- Giải thích được sự khác nhau về nơi xảy ra phiên mã và dịch mã.

- Phân biệt được sự khác nhau cơ bản của phiên mã và dịch mã.

- Phân biệt được sự khác nhau cơ bản của phiên mã ở sinh vật nhân sơ và sinh vật nhân thực.

- Giải thích được vì sao thông tin di truyền ở trong nhân tế bào nhưng vẫn chỉ đạo được sự tổng hợp prôtêin ở tế bào chất.

2. Kỹ năng.

- Rèn luyện được khả năng quan sát hình, mô tả hiện tượng biểu hiện trên hình.

- Phát triển được kỹ năng so sánh, suy luận trên cơ sở hiểu biết về mã di truyền.

- Từ kiến thức: " Hoạt động của các cấu trúc vật chất trong tế bào là nhịp nhàng và thống nhất, bố mẹ truyền cho con không phải là các tính trạng có sẵn mà là các ADN- cơ sở vật chất của các tính trạng" từ đó có quan niệm đúng về tính vật chất của hiện tượng di truyền.

3. Thái độ

- Nâng cao nhận thức đúng đắn và khoa học về gen và mã di truyền.

- Hình thành thái độ yêu thích khoa học tìm tòi nghiên cứu

4. Phát triển năng lực

- Rèn luyện và phát triển năng lực tư duy phân tích, khái quát hoá.

- Năng lực thể hiện sự tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp.

- Năng lực trình bày suy nghĩ/ý tưởng; hợp tác; quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm, trong hoạt động nhóm.

- Năng lực tìm kiếm và xử lí thông tin.

- Quản lí bản thân: Nhận thức được các yếu tố tác động đến bản thân: tác động đến quá trình học tập như bạn bè phương tiện học tập, thầy cô…

- Quản lí nhóm: Lắng nghe và phản hồi tích cực, tạo hứng khởi học tập...

5. Phương pháp:

- Thuyết trình, giảng giải

- Vấn đáp

- Thảo luận nhóm

* Bảng mô tả các mức độ câu hỏi/bài tập đánh giá năng lực của HS qua bài học

* Hệ thống câu hỏi và bài tập

1. Thế nào là phiên mã ? ( Câu hỏi nhận biết)
2. Quá trình dịch mã ở riboxom diễn ra như thế nào ? ( Câu hỏi thông hiểu)
3. Một đoạn gen có trình tự các nucleootit như sau :

3’ XGA GAA TTT XGA 5’

5’ GXT XTT AAA GXT 3’

1. Hãy xác định trình tự các axits amjn trong chuỗi polipeptit được tổng hợp từ đoạn gen trên. ( Vận dụng)
2. Một đoạn phân tử ADN có trình tự axit amin như sau :

- lowxxin- alanin- valin- lizin-

Hãy xác định trình tự các cặp nu trong đoạn gen mang thông tin quy định cấu trúc đoạn protein đó. ( Vận dụng cao)

II. chuẩn bị:

1. GV:

- Phim( hoặc ảnh động, tranh ảnh phóng to) quá trình phiên mã và dịch mã và máy chiếu, máy tính( nếu dạy ƯDCNTT).

- Phiếu học tập.

- Bảng phụ.

2. HS:

- Giấy rôki, bút phớt.

- Học bài cũ và xem trước bài mới.

III. Chuỗi hoạt động học:

1. ổn định tổ chức

2. Kiểm tra: ( 5’)

a. Câu hỏi :

Mã di truyền là gì ? Nêu các đặc điểm của mã di truyền.

b. Đáp án – biểu điểm

3. Bài mới:

A. Khởi động:

Tại sao thông tin di truyền trên ADN nằm trong nhân tế bào nhưng vẫn chỉ đạo được sự tổng hợp prôtêin ở tế bào chất? Quá trình tổng hợp prôtêin diễn ra như thế nào và gồm những giai đoạn nào?

B. Hình thành kiến thức

C. Luyện tập – Vận dụng (4’)

- Yêu cầu học sinh xác định thời gian, vị trí và thành phần tham gia phiên mã, dịch mã.

- GV có thể treo bảng phụ hoặc chiếu trên màn hình các câu hỏi trắc nghiệm, yêu cầu cả lớp quan sát, gọi một học sinh bất kỳ chọn phương án trả lời đúng, sau đó hỏi cả lớp về sự nhất trí hay không lần lượt các phương án lựa chọn của học sinh đã trả lời. Từ đó củng cố và đánh giá được sự tiếp thu bài của cả lớp.

- Chọn phương án trả lới đúng hoặc đúng nhất trong mỗi câu sau :

1) Giai đoạn không có trong quá trình phiên mã của sinh vật nhân sơ là:

A. enzim tách 2 mạch của gen.

B. tổng hợp mạch polinuclêôtit mới.

C. cắt nối các exon.

D. các enzim thực hiện việc sửa sai.

2. Các prôtêin được tổng hợp trong tế bào nhân chuẩn đều

A. bắt đầu từ một phức hợp aa- tARN.

B. kết thúc bằng axitfoocmin- Met.

C. kết thúc bằng Met.

D. bắt đầu bằng axitamin Met.

3. Thành phần nào sau đây không trực tiếp tham gia quá trình dịch mã?

A- mARN. B- ADN. C- tARN. D- Ribôxôm.

Đáp án: 1C ,2D,3B.

D. Tìm tòi mở rộng

1) Hãy kẻ bảng so sánh cơ chế phiên mã và dịch mã.

2) Nhắc nhở chuẩn bị bài 3.

Đánh giá nhận xét sau giờ dạy :

....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Tiết 3 - Bài 3 : ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG GEN

Ngày soạn :...........................................

I/ Mục tiêu :

1. Kiến thức :

Sau khi học xong bài này học sinh phải :

- Trình bày được cơ chế điều hoà hoạt động của các gen qua opêrôn ở sinh vật nhân sơ.

- Giải thích được vì sao trong tế bào lại chỉ tổng hợp prôtêin khi nó cần đến. Từ đó nêu được ý nghĩa điều hoà hoạt động gen ở sinh vật.

- Nêu được sự khác nhau cơ bản về cơ chế điều hoà hoạt động gen giữa sinh vật nhân sơ và nhân chuẩn.

2. Kỹ năng:

- Tăng cường khả năng quan sát hình và diễn tả hiện tượng diễn ra trên phim, mô hình, hình vẽ.

- Rèn luyện khả năng suy luận về sự tối ưu trong hoạt động của thế giới sinh vật.

3. Thái độ:

– Hình thành thái độ yêu thích khoa học tìm tòi nghiên cứu

4. Phát triển năng lực

- Rèn luyện và phát triển năng lực tư duy phân tích, khái quát hoá.

- HS đặt ra được nhiều câu hỏi về chủ đề học tập

- Năng lực thể hiện sự tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp.

- Năng lực trình bày suy nghĩ/ý tưởng; hợp tác; quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm, trong hoạt động nhóm.

- Năng lực tìm kiếm và xử lí thông tin.

- Quản lí bản thân: Nhận thức được các yếu tố tác động đến bản thân: tác động đến quá trình học tập như bạn bè phương tiện học tập, thầy cô…

- Quản lí nhóm: Lắng nghe và phản hồi tích cực, tạo hứng khởi học tập...

* Bảng mô tả các mức độ câu hỏi/bài tập đánh giá năng lực của HS qua bài học

* Hệ thống câu hỏi và bài tập

1. Thế nào là điều hòa hoạt động gen. ( Câu hỏi nhận biết)
2. Operon là gì ? Trình bày cấu trúc của operon lác ở E. Coly ( câu hỏi thông hiểu)
3. Giải thích điều hòa hoạt động của operon lac ( Câu hỏi thông hiểu)

4. Để điều hoà được quá trình phiên mã mỗi gen có đặc điểm gì ? ( Câu hỏi vận dụng)

5. Hãy trình bày vai trò của các thành phần của một opêrôn. ( Câu hỏi nhận biệt)

6. Mô tả hoạt động của các gen trong môi trường không có lactôzơ và môi trường có lactôzơ. ( Câu hỏi nhận biết)

II/ chuẩn bị :

1. GV:

- Phim( hoặc ảnh động) về sự điều hoà hoạt động các gen ở Lac opêrôn, máy chiếu,máy tính ( nếu ƯDCNTT)

- Phiếu học tập, tranh ảnh phóng to hình 3.2a, 3.2b, bảng phụ

2. HS:

- Học bài cũ và xem trước bài mới.

III. Chuỗi hoạt động học:

1. Ổn định tổ chức

2. Kiểm tra: ( 5’)

1. Trên mạch khuôn của một đoạn gen cấu trúc có trình tự các nuclêôtit như sau:

-XGA GAA TTT XGA-, hãy xác định trình tự các axit amin trong chuỗi pôlipeptit được điều khiển tổng hợp từ đoạn gen đó là

Đáp án- biểu điểm:

ADN : 3’ - XGA GAA TTT XGA – 5’

mARN : 5’ – GXU XUU AAA GXU – 3’ ( 5đ)

polipeptit : - Ala- Leu- Lys- Ala- ( 5đ)

3. Bài mới:

A. Khởi động:

Trong tế bào có rất nhiều gen, song ở mỗi thời điểm chỉ có một số gen hoạt động, phần lớn các gen ở trạng thái bất hoạt. Tế bào chỉ tổng hợp prôtêin cần thiết vào những lúc thích hợp. Vậy cơ chế nào giúp cơ thể thực hiện quá trình này?

B. Hình thành kiến thức

C. Luyện tập – Vận dụng ( 8’)

1) ThÕ nµo lµ ®iÒu hoµ ho¹t ®éng cña gen?

2) Tr×nh bµy c¬ chÕ ®iÒu hoµ ho¹t ®éng cña gen trong Lac opªr«n.

D. Tìm tòi mở rộng

1) Trả lời câu hỏi và bài tập cuối bài.

Đánh giá nhận xét sau giờ dạy :

....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Tiết 4 - Bài 4 : ĐỘT BIẾN GEN

Ngày soạn :...........................................

I/ Mục tiêu:

Sau khi học xong bài này học sinh phải

1. Kiến thức :

- Nêu được khái niệm các dạng và cơ chế phát sinh chung của đột biến gen.

- Nêu được hậu quả và ý nghĩa của đột biến gen.

2. Kỹ năng :

- Phát triển kỹ năng quan sát hình vẽ để rút ra hiện tượng, bản chất sự vật.

3. Tư duy :

- Hình thành quan điểm duy vật, phương pháp biện chứng khi xem xét hiện tượng tự nhiên, từ đó phát triển tư duy lí luận,

4. GDMT :

- HS thấy được tính cấp thiết của việc bảo vệ môi trường, ngăn ngừa, giảm thiểu việc sử dụng các tác nhân gây đột biến gen.

5. Phát triển năng lực

- HS xác định được mục tiêu học tập chủ đề là gì

- Rèn luyện và phát triển năng lực tư duy phân tích, khái quát hoá.

- HS đặt ra được nhiều câu hỏi về chủ đề học tập

- Năng lực thể hiện sự tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp.

- Năng lực trình bày suy nghĩ/ý tưởng; hợp tác; quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm, trong hoạt động nhóm.

- Năng lực tìm kiếm và xử lí thông tin.

- Quản lí bản thân: Nhận thức được các yếu tố tác động đến bản thân: tác động đến quá trình học tập như bạn bè phương tiện học tập, thầy cô…

- Quản lí nhóm: Lắng nghe và phản hồi tích cực, tạo hứng khởi học tập...

6. Phương pháp:

- Trực quan

- Vấn đáp – tìm tòi

- Thảo luận nhóm

- Thyết trình giảng giải

* Bảng mô tả các mức độ câu hỏi/bài tập đánh giá năng lực của HS qua bài học

* Hệ thống câu hỏi và bài tập

1. Đột biến gen là gì ? Nêu các dạng đột biến điểm thường gặp và hậu quả của nó. ( Câu hỏi nhận biết)
2. Nêu một số cơ chế phát sinh đột biến gen. ( Câu hỏi nhận biết)
3. Hậu quả của đột biến gen phụ thuộc vào những yếu tố nào ? ( câu hỏi thông hiểu)
4. Nêu vai trò và ý nghĩa của đột biến gen. ( Câu hỏi thông hiểu)

II/ chuẩn bị:

1. GV:

- Phiếu học tập.

2. HS:

- Học bài cũ và xem trước bài mới.

III. Chuỗi hoạt động học:

1. Ổn định tổ chức

2. Kiểm tra bài cũ: (5’)

a.Câu hỏi :

Mô tả cơ chế điều hoà của opêron Lac.

b. Đáp án – biểu điểm :

Sự điều hoà hoạt động các gen của ôpêrôn Lac:

- Khi môi trường không có lactôzơ: Gen điều hoà tổng hợp prôtêin ức chế. Prôtêin này gắn vào vùng O -> các gen cấu trúc không hoạt động. ( 5đ)

- Khi môi trường có lactôzơ: Lactôzơ gắn với prôtêin ức chế -> biến đổi cấu hình của prôtêin ức chế -> prôtêin ức chế không thể gắn vào vùng O -> các gen cấu trúc hoạt động. ( 5đ)

3. Bài mới:

A. Khởi động:

Trong tự nhiên, ở người bình thường có hồng cầu hình đĩa lõm hai mặt, tuy nhiên một số người hồng cầu có hình liềm rất dễ vỡ gây thiếu máu và kéo theo một số hậu quả xấu. Tại sao có hiện tượng như vậy ? Để giải thích hiện tượng này ta tìm hiểu bài…

B. Hình thành kiến thức

C. Luyện tập – Vận dụng: (4’)

Hãy chọn phương án đúng/đúng nhất trong mỗi câu sau:

1) Dạng đột biến gen gây hậu quả lớn nhất về mặt cấu trúc của gen là

A. mất 1 cặp nuclêôtit đầu tiên.

B. mất 3 cặp nuclêôtit trước mã kết thúc.

C. đảo vị trí 2 cặp nuclêôtit.

D. thay thế 1 nuclêôtit này bằng 1 cặp nuclêôtit khác.

2) Đột biến thêm cặp nuclêôtit trong gen

A. làm cho gen trở nên dài hơn so với gen ban đầu.

B. có thể làm cho gen trở nên ngắn hơn so với gen ban đầu.

C. tách thành hai gen mới bằng nhau.

D. có thể làm cho gen trở nên dài hoặc ngắn hơn gen ban đầu.

3) Đột biến thay thế cặp nuclêôtit trong gen

A. làm cho gen có chiều dài không đổi.

B. có thể làm cho gen trở nên ngắn hơn so với gen ban đầu.

C. làm cho gen trở nên dài hơn gen ban đầu.

D. có thể làm cho gen trở nên dài hoặc ngắn hơn gen ban đầu.

Đáp án :1A, 2D ,3D .

D. Tìm tòi mở rộng

1) Trả lời câu hỏi và bài tập cuối bài.

2) Đọc trước bài 5 SGK/23

3) Chuẩn bị bài 5, bút phớt.

----------------------------------------------------

Phiếu học tập

Hãy quan sát hình kết hợp độc lập đọc SGK mục I-2 và mục III sau đó thảo luận nhóm để hoàn thành bảng sau trong thời gian 7 phút.

Đánh giá nhận xét sau giờ dạy :

.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Tiết 5 - Bài 5 : NHIỄM SẮC THỂ VÀ ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ

Ngày soạn :...........................................

I/ Mục tiêu:

1. Kiến thức :

Sau khi học xong bài này học sinh phải

- Mô tả được hình thái, đặc biệt là cấu trúc siêu hiển vi của NST ở sinh vật nhân thực.

- Nêu được khái niệm đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể.

- Nêu được nguyên nhân phát sinh, hậu quả và vai trò của mỗi dạng đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể đối với tiến hoá và chọn giống.

2. Thái độ:

- Rèn luyện được khả năng quan sát hình, mô tả hiện tượng biểu hiện trên hình.

- Phát triển được kỹ năng tổng hợp từ những thông tin trình bày trong sách giáo khoa và từ kết quả của các nhóm.

3. GDMT :

- Nhận thức được nguyên nhân và sự nguy hại của đột biến nói chung và đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể nói riêng đối với con người, từ đó bảo vệ môi trường sống, tánh các hành vi gây ô nhiễm môi trường như làm tăng chất thải, chất độc hại gây đột biến.

- Biết được những ứng dụng của đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể có lợi vào thực tiễn sản xuất và tạo nên sự đa dạng loài.

4. Phát triển năng lực

- Rèn luyện và phát triển năng lực tư duy phân tích, khái quát hoá.

- Năng lực thể hiện sự tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp.

- Năng lực trình bày suy nghĩ/ý tưởng; hợp tác; quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm, trong hoạt động nhóm.

- Năng lực tìm kiếm và xử lí thông tin.

- Quản lí nhóm: Lắng nghe và phản hồi tích cực, tạo hứng khởi học tập...

5. Phương pháp:

- Trực quan

- Vấn đáp – tìm tòi

- Thảo luận nhóm

- Thyết trình giảng giải

* Bảng mô tả các mức độ câu hỏi/bài tập đánh giá năng lực của HS qua bài học

* Hệ thống câu hỏi và bài tập

1. Mô tả cấu trúc siêu hiển vi của NSt ở sinh vật nhân thực. ( Câu hỏi nhận biết)
2. Tại sao mỗi NST lại được xoắn lại theo nhiều cấp độ khác nhau ? ( Câu hỏi vận dụng)
3. Đột biến cấu trúc NST là gì? có những dạng nào? nêu ý nghĩa ( Câu hỏi nhận biết)
4. Tại sao phần lớn các dạng đột biến cấu trúc NST là có hại, thậm chí gây chết cho các thể đột biến ? ( Câu hỏi vận dụng)

II. Chuẩn bị:

1. GV:

- Phim( hoặc ảnh động, tranh ảnh phóng to)cấu trúc hiển vi, siêu hiển vi và các dạng đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể.

- Phiếu học tập.

2. HS:

- Học bài cũ và xem lại bài 8, bài 22 Sinh học 9.

III. Chuỗi hoạt động học:

1. Ổn định tổ chức

2. Kiểm tra bài cũ : ( 5’) :

a. Câu hỏi : GV dùng câu hỏi trắc nghiệm liên quan tới các kiến thức trọng tâm của bài trước để kiểm tra.

1) Trường hợp gen cấu trúc bị đột biến thay thế 1 cặp A-T bằng 1 cặp G-X, số liên kết hyđrô sẽ

A. tăng 1. B. tăng 2. C. giảm 1. D. giảm 2.

2) Chuỗi pôlipeptit do gen đột biến tổng hợp so với chuỗi pôlipeptit do gen bình thường tổng hợp có số axit amin bằng nhau nhưng khác nhau về axit amin thứ 80. Gen cấu trúc đã bị đột biến dạng

A. thay thế 1 cặp nuclêôtit này bằng 1 cặp nuclêôtit khác ở bộ ba thứ 80.

B. đảo vị trí cặp nuclêôtit ở vị trí 80.

C. thêm 1 cặp nuclêôtit vào vị trí 80.

D. mất cặp nuclêôtit ở vị trí thứ 80.

3) Dạng đột biến thay thế nếu xảy ra trong một bộ ba từ bộ 3 mã hoá thứ nhất đến bộ 3 mã hoá cuối cùng trước mã kết thúc có thể

A. làm thay đổi toàn bộ axitamin trong chuỗi pôlypéptít do gen đó chỉ huy tổng hợp.

B. không hoặc làm thay đổi 1 axitamin trong chuỗi pôlypéptít do gen đó chỉ huy tổng hợp.

C. làm thay đổi 2 axitamin trong chuỗi pôlypéptít do gen đó chỉ huy tổng hợp..

D. làm thay đổi một số axitamin trong chuỗi pôlypéptít do gen đó chỉ huy tổng hợp.

4) Đột biến gen có ý nghĩa đối với tiến hoá vì

1. làm xuất hiện các alen mới, tổng đột biến trong quần thể có số lượng đủ lớn.
2. tổng đột biến trong quần thể có số lượng lớn nhất.
3. đột biến không gây hậu quả nghiêm trọng.
4. là những đột biến nhỏ.

b. đáp án – biểu điểm :

ĐA : 1A ,2A, 3B, 4A

Mỗi câu đúng 2,5đ

3. Bài mới:

A. Khởi động:

Đột biến ở cấp độ phân tử chính là đột biến gen vậy đột biến ở cấp độ tế bào là gì, cơ chế phát sinh, hậu quả và có ý nghĩa như thế nào ?

B. Hình thành kiến thức

C. Luyện tập – Vận dụng: (4’)

Hãy chọn phương án đúng/đúng nhất trong mỗi câu sau:

2/ Thành phần hoá học chính của nhiễm sắc thể ở sinh vật nhân thực có ADN và prôtêin

1. dạng hitstôn. B. cùng các en zim tái bản.

C. dạng phi histôn. D. dạng hitstôn và phi histôn.

4/ Mỗi nhiễm sắc thể chứa một phân tử ADN dài gấp hàng ngàn lần so với đường kính của nhân tế bào do

1. ADN có khả năng đóng xoắn.
2. sự gói bọc ADN theo các mức xoắn khác nhau.
3. ADN cùng với prôtêin hitstôn tạo nên các nuclêôxôm.
4. có thể ở dạng sợi cực mảnh.

*5/ Sự thu gọn cấu trúc không gian của nhiễm sắc thể

A. thuận lợi cho sự phân ly các nhiễm sắc thể trong quá trình phân bào.

B. thuận lợi cho sự tổ hợp các nhiễm sắc thể trong quá trình phân bào.

C. thuận lợi cho sự phân ly, sự tổ hợp các nhiễm sắc thể trong quá trình phân bào.

D. giúp tế bào chứa được nhiều nhiễm sắc thể.

6/ Một nuclêôxôm gồm

1. một đoạn phân tử ADN quấn 11/4 vòng quanh khối cầu gồm 8 phân tử histôn.
2. phân tử ADN quấn 7/4 vòng quanh khối cầu gồm 8 phân tử histôn.
3. phân tử histôn được quấn quanh bởi một đoạn ADN dài 146 cặp nuclêôtit.
4. 8 phân tử histôn được quấn quanh bởi 7/4 vòng xoắn ADN dài 146 cặp nuclêôtit.

Đáp án:1A, 2B, 3C, 4D .

D. Tìm tòi mở rộng

- Yêu cầu học sinh chuẩn bị bút phớt, bản trong/ giấy rôki, sưu tầm một số mẫu vật đột biến đa bội ( một số loại quả như: cam, nho...) và một số hình ảnh về đột biến số lượng nhiễm sắc thể.

- Nhắc nhở học bài và trả lời câu hỏi và bài tập cuối bài.

- Đọc trước bài 6 sgk/27.

-------------------------------------------------------

Phiếu học tập

Xem những thông tin ở mục II, III trang SGK và thảo luận nhóm để hoàn thành nội dung bảng sau trong thời gian 10 phút:

Đánh giá nhận xét sau giờ dạy :

....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Tiết 6 - Bài 6: ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ

Ngày soạn :...........................................

I/ Mục tiêu:

1. Kiến thức:

Sau khi học xong bài này học sinh phải:

- Trình bày được khái niệm đột biến số lượng nhiễm sắc thể.

- Phân biệt được các dạng đột biến số lượng NST.

- Trình bày được nguyên nhân và cơ chế phát sinh các dạng đột biến số lượng nhiễm sắc thể.

2. Kĩ năng

- Rèn kĩ năng phân tích để rút ra nguyên nhân, hậu qủa, ý nghĩa của đột biến số lượng NST.

3. GDMT

- Nêu hậu quả và vai trò của các dạng đột biến số lượng NST trong tiến hoá, chọn giống và quá trình hình thành loài. Từ đó có ý thức bảo vệ nguồn gen, nguồn biến dị phát sinh, bảo tồn sự đa dạng sinh học đồng thời có biện pháp phòng tránh, giảm thiểu các hội chứng do đột biến số lượng NST như các hội chứng Đao, Tớcnơ, Klaiphentơ ...

4. Phát triển năng lực

- Rèn luyện và phát triển năng lực tư duy phân tích, khái quát hoá.

- Năng lực thể hiện sự tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp.

- Năng lực trình bày suy nghĩ/ý tưởng; hợp tác; quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm, trong hoạt động nhóm.

- Năng lực tìm kiếm và xử lí thông tin.

5. Phương pháp:

- Trực quan

- Vấn đáp – tìm tòi

- Thảo luận nhóm

- Thyết trình giảng giải

* Bảng mô tả các mức độ câu hỏi/bài tập đánh giá năng lực của HS qua bài học

* Hệ thống câu hỏi và bài tập

1. Nêu các dạng đột biến đa bội ở sinh vật lưỡng bội và hậu quả của từng dạng. ( Câu hỏi nhận biết)
2. Phân biệt tự đa bội và dị đa bội. Thế nào là thể song nhị bội ? ( Câu hỏi vận dụng)
3. Nêu một số hiện tượng đa bội ở thực vật ( câu hỏi vận dụng cao)
4. Nêu các đặc điểm của thể đa bội ( Câu hỏi nhận biệt)

IIChuẩn bị:

1. GV:

- Đoạn phim( ảnh động) về cơ chế phát sinh đột biến lệch bội.

2. HS:

- Học bài cũ và xem lại bài 23 Sinh học 9.

III. Chuỗi hoạt động học:

1. Ổn định tổ chức

2. Kiểm tra bài cũ : ( 5’)

a. Câu hỏi :

GV có thể dùng câu hỏi trắc nghiệm liên quan tới các kiến thức trọng tâm của bài trước để kiểm tra.

1/ Mức xoắn 1 của nhiễm sắc thể là

1. sợi cơ bản, đường kính 10 nm.
2. sợi chất nhiễm sắc, đường kính 30 nm.
3. siêu xoắn, đường kính 300 nm.
4. crômatít, đường kính 700 nm.

2/ Đột biến mất đoạn nhiễm sắc thể là

1. sự rơi rụng từng đoạn nhiễm sắc thể, làm giảm số lượng gen trên nhiễm sắc thể.
2. một đoạn của nhiễm sắc thể có thể lặp lại một hay nhiều lần, làm tăng số lượng gen trên đó.
3. một đoạn nhiễm sắc thể đứt ra rồi đảo ngược 180⁰ và nối lại làm thay đổi trình tự phân bố gen.
4. sự trao đổi các đoạn nhiễm sắc thể không tương đồng làm thay đổi nhóm gen liên kết.

3/ Đột biến lặp đoạn nhiễm sắc thể là

1. sự rơi rụng từng đoạn nhiễm sắc thể, làm giảm số lượng gen trên nhiễm sắc thể.
2. một đoạn của nhiễm sắc thể có thể lặp lại một hay nhiều lần, làm tăng số lượng gen trên đó.
3. một đoạn nhiễm sắc thể đứt ra rồi đảo ngược 180⁰ và nối lại làm thay đổi trình tự phân bố gen.

D. sự trao đổi các đoạn nhiễm sắc thể không tương đồng làm thay đổi nhóm gen liên kết.

4/ Đột biến chuyển đoạn nhiễm sắc thể là

1. sự rơi rụng từng đoạn nhiễm sắc thể, làm giảm số lượng gen trên nhiễm sắc thể.
2. một đoạn của nhiễm sắc thể có thể lặp lại một hay nhiều lần, làm tăng số lượng gen trên đó.
3. một đoạn nhiễm sắc thể đứt ra rồi đảo ngược 180⁰ và nối lại làm thay đổi trình tự phân bố gen.

D. sự trao đổi các đoạn nhiễm sắc thể không tương đồng làm thay đổi nhóm gen liên kết.

b. Đáp án – biểu điểm:

Đáp án: 1A ,2A ,3B ,4D mỗi câu đúng 2,5đ.

3. Bài mới :

A. Khởi động:

Cơ thể sinh vật lưỡng bội có bộ nhiễm sắc thể bình thường 2n, điều gì sẽ xảy ra khi cơ thể sinh vật nào đó của loài mang bộ nhiễm sắc thể không phải là 2n? Tại sao xuất hiện những cơ thể mang bộ nhiễm sắc thể đó?

B. Hình thành kiến thức

C. Luyện tập – Vận dụng: (3’)

Bài tâp :

Tế bào của một loài có 2n = 10. Xác định số NST của :

a) thể một.

b) thể ba.

c) thể tam bội.

d) thể tứ bội.

D. Tìm tòi mở rộng

- Học bài và trả lời câu hỏi và bài tập cuối bài.

- Đọc trước bài 7 SGK/ 31

- Hoàn thành phiếu học tập.

----------------------------------------------

Phiếu học tập

Hãy phân biệt đột biến lệch bội với đột biến đa bội theo bảng sau:

Đánh giá nhận xét sau giờ dạy :

Tiết 7 – Bài 7 : THỰC HÀNH

QUAN SÁT CÁC DẠNG ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ TRÊN TIÊU BẢN CỐ ĐỊNH VÀ TRÊN TIÊU BẢN TẠM THỜI

Ngày soạn :...........................................

I. Mục tiêu bài dạy

1. Kiến thức

- Xác định được 1 số dạng đột biến NST trên các tiêu bản NST cố định.

2. Kỹ năng

- Rèn luyện kỹ năng làm tiêu bản NST và xác định số lượng NST dưới kính hiển vi.

- Quan sát được các cặp NST tương đồng của người trên ảnh chụp.

3. Thái độ

- Giữ gìn các trang thiết bị thí nghiệm và an toàn trong khi làm thực hành.

4. Phát triển năng lực

- HS đặt biết làm tiêu bản NST

- Năng lực thể hiện sự tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp.

- Năng lực trình bày suy nghĩ/ý tưởng; hợp tác; quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm, trong hoạt động nhóm.

- Năng lực tìm kiếm và xử lí thông tin.

- Quản lí bản thân: Nhận thức được các yếu tố tác động đến bản thân: tác động đến quá trình học tập như bạn bè phương tiện học tập, thầy cô…

- Quản lí nhóm: Lắng nghe và phản hồi tích cực, tạo hứng khởi học tập...

5. Phương pháp:

- Trực quan

- Thảo luận nhóm

- Thực hành thí nghiệm

II. Chuẩn bị

- Kính hiển vi quang học ( 4 em 1 chiếc )

- Tiêu bản bộ NST TB bạch cầu của người bình thường và bất thường.

- Tranh vẽ phóng bộ NST người bình thường và bất thường.

III. Chuỗi hoạt động học:

1. Kiểm tra 15 phút

a. Câu hỏi:

Tế bào của một loài sinh vật có 2n = 18. Tính số NST có ở dạng đơn bội, tam bội, tứ bội.

Trong các dạng trên dạng nào là đa bội chẵn, dạng nào là đa bội lẻ? Mô tả cơ chế hình thành các dạng đa bội trên( bằng sơ đồ).

b. Đáp án - biểu điểm:

- Xác định số NST ( 3đ)

Đơn bội n = 9. Tam bội 3n = 27. Tứ bội 4n = 36

- Trong đó: 3n là đa bội lẻ, 4n là đa bội chẵn. ( 2đ)

- Cơ chế hình thành:

+ Trong giảm phân: ( 4đ)

2n = 18 x 2n = 18 2n = 18 x 2n = 18

GP bình thường Rối loạn GP Rối loạn GP Rối loạn GP

n = 9 2n = 18 2n = 18 2n = 18

( giao tử đơn bội) ( giao tử lưỡng bội) ( giao tử lưỡng bội)

3n 4n

Tam bội Tứ bội

+ Trong Nguyên phân: ( 1đ)

n x n 2n Rối loạn NP lần đầu 4n phát triển thành thể tứ bội.

2. Bài mới

MẪU BÁO CÁO THU HOẠCH

C. Nhận xét ( 2’)

- GV nhận xét giờ học, đánh giá kết quả của các nhóm.

D. Tìm tòi mở rộng

- Hoàn thành báo cáo.

- Ôn tập kiến thức về di truyền Menđen.

Đánh giá nhận xét sau giờ dạy :

..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Chương II - TÍNH QUY LUẬT CỦA HIỆN TƯỢNG DI TRUYỀN

Tiết 8 - Bài 8: QUY LUẬT MENĐEN: QUY LUẬT PHÂN LI

Ngày soạn :...........................................

I- Mục tiêu:

1. Kiến thức:

Sau khi học xong bài này học sinh phải

- Mô tả được thí nghiệm và hiểu cách giải thích kết quả thí nghiệm của Menden. Trình bày được nội dung của quy luật phân li.

- Hiểu được cơ sở tế bào học của quy luật phân li.

2. Kỹ năng:

- Rèn luyện kỹ năng quan sát và phân tích kênh hình để từ đó thu nhận thông tin.

3. Phát triển năng lực

- Rèn luyện và phát triển năng lực tư duy phân tích, khái quát hoá.

- HS đặt ra được nhiều câu hỏi về chủ đề học tập

- Năng lực thể hiện sự tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp.

- Năng lực trình bày suy nghĩ/ý tưởng; hợp tác; quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm, trong hoạt động nhóm.

- Năng lực tìm kiếm và xử lí thông tin.

- Quản lí bản thân: Nhận thức được các yếu tố tác động đến bản thân: tác động đến quá trình học tập như bạn bè phương tiện học tập, thầy cô…

4. Phương pháp:

- Trực quan

- Vấn đáp – tìm tòi

- Thảo luận nhóm

- Thyết trình giảng giải

* Bảng mô tả các mức độ câu hỏi/bài tập đánh giá năng lực của HS qua bài học

* Hệ thống câu hỏi và bài tập

• 1. Nếu các alen của cùng một gen không có quan hệ trội lặn hoàn toàn mà là đồng trội ( mỗi alen biểu hiện kiểu hình của riêng mình) thì quy luật phân ly của Menden còn đúng hay không? tại sao ? ( Câu hỏi vận dụng cao)
  2. Trong phép lai một tính trạng, để cho đời sau có tỷ lệ phân ly kiểu hình xấp xỉ 3 trội : 1 lặn thì cần có các điều kiện gì ? ( Câu hỏi vận dụng)
  3. Cần phải làm gì để biết chính xác kiểu gen của một cá thể có kiểu hình trội ? ( câu hỏi thông hiểu)

II. Chuẩn bị:

1. GV:

- Phim( ảnh động) về lai một tính và cơ sở tế bào học của quy luật phân li.

- Phiếu học tập.

2. HS:

- Xem lại bài 2,3 SH 9.

III. Chuỗi hoạt động học:

1. Ổn định tổ chức

2.Kiểm tra: Không kiểm tra.

3. Bài mới:

A. Khởi động:

Cùng thời với Menđen có nhiều người cùng nghiên cứu về Di truyền, nhưng vì sao ông lại được coi là cha đẻ của Di truyền ? Điều gì đã khiến ông có được những thành công đó?

1. Hình thành kiến thức

3. Củng cố: ( 2’)

Gv hướng dẫn HS hệ thống lại kiến thức

D. Tìm tòi mở rộng

1. Học bài và trả lời câu hỏi và làm bài tập 1/trang 66SGK.

2. Đọc trước bài 9 SGK/38.

-------------------------------------------------

Phiếu học tập

Đọc SGK mục II và III sau đó thảo luận nhóm để hoàn thành nội dung phiếu học tập sau trong thời gian 10 phút.

1. Nêu nội dung, giải thích kết quả thí nghiệm theo Menđen và theo thuyết nhiễm sắc thể( cơ sở tế bào học) bằng cách điền nội dung vào bảng sau:

2. Trình bày phương pháp kiểm tra giả thuyết của Menđen.

Đánh giá nhận xét sau giờ dạy :

......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Tiết 9 - Bài 9: QUY LUẬT MENĐEN: QUY LUẬT PHÂN LI ĐỘC LẬP

Ngày soạn :...........................................

I- Mục tiêu:

Sau khi học xong bài này học sinh phải

1. Kiến thức:

- Mô tả được thí nghiệm lai hai tính trạng của Menđen.

- Giải thích được tại sao Menđen suy ra được quy luật các cặp alen phân li độc lập nhau trong quá trình hình thành giao tử.

- Trình bày được nội dung của quy luật phân ly độc lập.

- Giải thích được cơ sở tế bào học của quy luật phân li độc lập.

- Suy luận ra kiểu gen của sinh vật dựa trên kết quả phân li kiểu hình của các phép lai.

- Hình thành được công thức tổng quát về tỉ lệ phân li giao tử, tỉ lệ kiểu gen, kiểu hình trong các phép lai nhiều tính trạng.

2. Kỹ năng:

- Phát triển kỹ năng quan sát và phân tích kênh hình.

- Phát triển kỹ năng phân tích kết quả thí nghiệm.

3. Thái độ : HS xây dựng và củng cố niềm tin vào khoa học

4. GDMT:

- Nhận thức được sự xuất hiện các biến dị tổ hợp tạo nguồn nguyên liệu cho tiến hóa và chọn giống, tạo đa dạng loài, có ý thức bảo vệ biến dị phát sinh, bảo tồn đa dạng sinh học.

5. Phát triển năng lực

- Rèn luyện và phát triển năng lực tư duy phân tích, khái quát hoá.

- HS đặt ra được nhiều câu hỏi về chủ đề học tập

- Năng lực thể hiện sự tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp.

- Năng lực trình bày suy nghĩ/ý tưởng; hợp tác; quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm, trong hoạt động nhóm.

- Năng lực tìm kiếm và xử lí thông tin.

- Quản lí bản thân: Nhận thức được các yếu tố tác động đến bản thân: tác động đến quá trình học tập như bạn bè phương tiện học tập, thầy cô…

- Quản lí nhóm: Lắng nghe và phản hồi tích cực, tạo hứng khởi học tập...

6. Phương pháp:

- Trực quan

- Vấn đáp – tìm tòi

- Thảo luận nhóm

- Thyết trình giảng giải

* Bảng mô tả các mức độ câu hỏi/bài tập đánh giá năng lực của HS qua bài học

* Hệ thống câu hỏi và bài tập

• 1. Nêu điều kiện nghiệm đúngcho quy luật phân ly độc lập của Menđen. ( Câu hỏi thông hiểu)
  2. Nêu các điều kiện cần có để khi lai các cơ thể khác nhau về hai tính trạng sẽ thu được đời con có tỷ lệ phân ly kiểu hình xấp xỉ 9 : 3 : 3 : 1. ( Câu hỏi vận dụng)
  3. Làm thế nào để biết hai gen nào đó nằm trên hai NST tương đồng khác nhau nếu chỉ dựa trên kết quả của các phép lai ? ( Câu hỏi vận dụng)
  4. Gải thích tại sao không thể tìm được hai người có kieur gen giống hệt nhau trên trái đất, ngoại trừ trường hợp sinh đôi cùng trứng ? ( Câu hỏi vận dụng cao)

II. chuẩn bị:

1. GV:

Phim( ảnh động) về lai hai tính và cơ sở tế bào học của quy luật phân li độc lập.

2. HS:

Xem lại bài 4,5 SH 9.

III. Chuỗi hoạt động học:

1. Ổn định tổ chức

2. Kiểm tra: (5 phút)

a. Câu hỏi :

Cho đậu hạt nâu giao phấn với đậu hạt trắng thu được F1 toàn đậu hạt nâu. Cho F1 tự thụ phấn thu được F2 cho tỉ lệ 3 đậu hạt nâu : 1 đậu hạt trắng. Biên luận và viết sơ đồ lai từ P đến F2.

b. Đáp án – biểu điểm :

F1 đồng tính toàn hạt nâu P thuần chủng và hạt nâu trội hơn so với hạt trắng. F2 cho tỉ lệ 3 : 1 tuân theo quy luật phân li của Men đen. ( 3đ)

Quy ước gen : A – hạt nâu, a – hạt trắng. ( 1đ)

Sơ đồ lai : P : AA x aa ( 1đ)

Gp : A a ( 1đ)

F1 : Aa( 100% đậu hạt nâu) x Aa ( 1đ)

GF1 : A, a A, a ( 1đ)

F2 : 1AA : 2Aa : 1aa ( 1đ)

3hạt nâu : 1 hạt trắng ( 1đ)

3. Bài mới:

A. Khởi động:

Qua quá trình sinh sản đời con đã thừa hưởng nhiều đặc điểm giống với cha mẹ, tổ tiên, song bên cạnh đó cũng xuất hiện rất nhiều các đặc điểm sai khác với họ. Tại sao có hiện tượng đó?

B. Hình thành kiến thức

C. Luyện tập – Vận dụng: (4’)

- GV hướng dẫn HS hệ thống kiến thức của bài.

- Chọn phương án đúng.

1. Cơ sở tế bào học của quy luật phân độc lập là

A. Sự phân ly độc lập và tổ hợp tự do của các cặp NST tương đồng trong phát sinh giao tử đưa đến sự phân ly độc lập và tổ hợp tự do của các cặp alen.

1. sự phân ly độc lập, tổ hợp tự do của các nhiễm sắc thể.
2. các gen nằm trên các nhiễm sắc thể.
3. do sự di truyền cùng nhau của cặp alen trên một nhiễm sắc thể.

2. Một loài thực vật gen A quy định cây cao, gen a- cây thấp; gen B quả đỏ, gen b- quả trắng. Các gen di truyền độc lập. Đời lai có một loại kiểu hình cây thấp, quả trắng chiếm 1/16. Kiểu gen của các cây bố mẹ là

A. AaBb x Aabb. B. AaBB x aaBb.

C. Aabb x AaBB. D. AaBb x AaBb.

Đáp án 1A, 2D.

D. Tìm tòi mở rộng

1. Hoàn thành lệnh thuộc phần II

2. Học bài và trả lời câu hỏi và bài tập SGK trang 66, 67.

Đánh giá nhận xét sau giờ dạy :

.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Tiết 10 - Bài 10: TƯƠNG TÁC GEN VÀ TÁC ĐỘNG ĐA HIỆU CỦA GEN

Ngày soạn :...........................................

I. Mục tiêu:

1. Kiến thức:

Sau khi học xong bài này học sinh phải

- Nhận biết tương tác gen thông qua sự biến đổi tỉ lệ phân li kiểu hình của Menđen trong các phép lai hai tính trạng.

- Giải thích được thế nào là tương tác cộng gộp và nêu vai trò của gen cộng gộp trong việc qui định tính trạng số lượng.

- Giải thích được một gen có thể qui định nhiều tính trạng khác nhau, thông qua ví dụ cụ thể về gen qui định hồng cầu hình liềm ở người.

-Lấy được ví dụ về tính trạng do nhiều gen chi phối ( tác động cộng gộp) và ví dụ về tác động đa hiệu của gen.

2. Kỹ năng:

- Phát triển kỹ năng quan sát.

- Phát triển được kỹ năng phân tích kết quả thí nghiệm.

3. Thái độ: yêu thích thiên nhiên và sinh vật

4. Phát triển năng lực

- Rèn luyện và phát triển năng lực tư duy phân tích, khái quát hoá.

- Năng lực thể hiện sự tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp.

- Năng lực trình bày suy nghĩ/ý tưởng; hợp tác; quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm, trong hoạt động nhóm.

- Năng lực tìm kiếm và xử lí thông tin.

- Quản lí bản thân: Nhận thức được các yếu tố tác động đến bản thân: tác động đến quá trình học tập như bạn bè phương tiện học tập, thầy cô…

5. Phương pháp:

- Trực quan

- Vấn đáp – tìm tòi

- Thảo luận nhóm

- Thyết trình giảng giải

* Bảng mô tả các mức độ câu hỏi/bài tập đánh giá năng lực của HS qua bài học

* Hệ thống câu hỏi và bài tập

1. Hãy giải thích các mối quan hệ giữa gen và tính trạng sau đây và cho biết kiểu quan hệ nào là chính xác hơn :

- Một gen quy định một tính trạng.

- Một gen quy định một enzim/protein.

- Một gen quy định một chuỗi polypeptit.

2. Trong một thí nghiệm, người ta cho cây hoa đỏ lai với cây hoa trắng và thu được F1 toàn cây hoa đỏ. Cho các cây F1 tự thụ phấn, thu được các cây F2 với tỷ lệ phân ly kiểu hình là 245 cây hoa trắng và 315 cây hoa đỏ. Hãy giải thích kết quả lai và viết sơ đồ lai từ thế hệ P tới F1 và F2. ( Câu hỏi vận dụng cao)

3. hai alen thuộc cùng một gen có thể tương tác với nhau hay không ? Giải thích. ( Câu hỏi vận dụng)

4. Sự tương tác giữa các gen có mâu thuẫn gì với các quy luật phân ly của các alen hay không ? Tại sao ? ( Câu hỏi vận dụng)

II. chuẩn bị:

1. GV:

Hình 10.1, 10.2 SGK.

2. HS:

III. Chuỗi hoạt động học:

1. Ổn định tổ chức

2. Kiểm tra bài cũ: (5 phút)

a. Câu hỏi :

Khi cho lai hai dòng đậu thuần chủng hạt tím, trơn và hạt trắng, nhăn thu được F1 toàn đậu cho hạt tím, trơn. Cho F1 tự thu phấn sẽ thu được F2 có tỉ lệ KG và KH ntn ? Biết rằng phép lai trên tuân theo quy luật phân li độc lập của Menđen.

b. Đáp án – biểu điểm :

- Ta thấy F1 toàn đậu hạt tím, trơn Tím>trắng, Trơn>nhăn. Để xác định được F2 ta phải viết được sơ đồ lai. ( 2đ)

Quy ước : A- hạt tím, a – hạt trắng. ( 1đ)

B – hạt trơn, b – hạt nhăn.

Sơ đồ lai : P_t/c : AABB( tím, trơn) x aabb( hạt trắng, nhăn) ( 3đ)

G_p AB ab

F₁ : AaBb( toàn đậu hạt tím, trơn) x AaBb

GF1 AB, Ab, aB, ab AB, Ab, aB, ab

F2 (2 đ)

F2 cò tỉ lệ KG : 1 AABB KH : 9 A- B- : Đậu hạt tím, trơn. ( 3đ)

2 AABb 3 A- bb : Đậu hạt tím, nhăn.

2 AaBB 3 aaB- : Đậu hạt trắng, trơn.

4 AaBb 1 aabb : Đậu hạt trắng, nhăn.

2 Aabb

1 AAbb

2 aaBb

1 aaBB

1 aabb

3. Bài mới:

A. Khởi động:

ĐVĐ : ( 1’)Trong thí nghiệm của Menđen khi lai bố mẹ thuần chủng khác nhau bởi 2 tính trạng tương phản, F₁ dị hợp tử 2 cặp gen thu được đời lai gồm 16 tổ hợp. Vây có khi nào lai bố mẹ thuộc 2 dòng thuần chủng chỉ khác nhau một tính trạng, nhưng đời F₂ cũng thu được 16 tổ hợp không ? Để trả lời câu hỏi này chúng ta nghiên cứu bài hôm nay.

1. Hình thành kiến thức

D. Tìm tòi mở rộng

1. Học bài và trả lời câu hỏi và bài tập cuối bài.

2. Phân biệt tương tác gen với quy luật phân li độc lập của Menđen.

Đánh giá nhận xét sau giờ dạy :

.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................................................................................................

Tiết 11 - Bài 11: LIÊN KẾT GEN VÀ HOÁN VỊ GEN

Ngày soạn :...........................................

I- Mục tiêu:

1. Kiến thức:

Sau khi học xong bài này học sinh phải:

- Nhận biết được hiện tượng liên kết hoàn toàn và hoán vị gen. Các dặc điểm của LKG, HVG.

- Giải thích được cơ sở tế bào học của hiện tượng hoán vị gen.

- Định nghĩa được hoán vị gen, tính được tần số hoán vị gen.

- Nhớ được ý nghĩa của di truyền liên kết hoàn toàn và hoán vị gen.

2. Kỹ năng:

- Phát triển được kỹ năng phân tích kết quả thí nghiệm.

- Rèn luyện kĩ năng viết sơ đồ lai.

3. Thái độ: Có ý thức học tập tích cực, yêu khoa học.

4. GDMT:

- Nhận thức được liên kết gen duy trì sự ổn định của loài, giữ cân bằng sinh thái. Hoán vị gen tăng nguồn biến dị tổ hợp, tạo độ đa dạng về loài.

5. Phát triển năng lực

- Rèn luyện và phát triển năng lực tư duy phân tích, khái quát hoá.

- Năng lực thể hiện sự tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp.

- Năng lực trình bày suy nghĩ/ý tưởng; hợp tác; quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm, trong hoạt động nhóm.

- Năng lực tìm kiếm và xử lí thông tin.

- Quản lí bản thân: Nhận thức được các yếu tố tác động đến bản thân: tác động đến quá trình học tập như bạn bè phương tiện học tập, thầy cô…

- Xác định đúng quyền và nghĩa vụ học tập chủ đề...

- Quản lí nhóm: Lắng nghe và phản hồi tích cực, tạo hứng khởi học tập...

6. Phương pháp:

- Trực quan

- Vấn đáp – tìm tòi

- Thảo luận nhóm

- Thyết trình giảng giải

* Bảng mô tả các mức độ câu hỏi/bài tập đánh giá năng lực của HS qua bài học

* Hệ thống câu hỏi và bài tập

1. Làm thế nào để phát hiện hai gen nào đó liên kết hay phân ly độc lập ? ( Câu hỏi thông hiểu)
2. Có thể dùng những phép lai nào để xác định khoảng cách giữa hai gen trên NST ? Phép lai nào hay được dùng hơn ? Vì sao ? ( Câu hỏi vận dụng)
3. Ruồi giấm có 4 cặp NST. Vậy ta có thể phát hiện được tối đa bao nhiêu nhóm gen liên kết ? ( Bài tập vận dụng)
4. Làm thế nào đẻ có thể chứng minh được hai gen có khoảng cách bằng 50cM lạ cùng nằm trên 1 NST ? ( Câu hỏi vận dụng cao)

II- Chuẩn bị:

1. Chuẩn bị của GV:

- Hình 11 SGK, đoạn phim cơ sở tế bào học của hoán vị gen

- Phiếu học tập

- Máy chiếu, máy vi tính

2. Chuẩn bị của HS:

III. Chuỗi hoạt động học:

1. Ổn định tổ chức

2. Kiểm tra bài cũ ( 5 phút)

a. Câu hỏi : Cho A- hạt vàng, a- hạt xanh.

B- hạt trơn, b – hạt nhăn.

Biết 2 cặp gen trên nằm trên 2 cặp NST khác nhau và trội là trội hoàn toàn.

Xác định kiểu gen và KH cho phép lai sau : AaBb(vàng-trơn) x aabb (xanh-nhăn).

b. Đáp án – biểu điểm :

Để xác định được KG và KH của phép lai chúng ta cần viết sơ đồ lai : ( 2đ)

P : AaBb (vàng – trơn) x aabb ( xanh – nhăn) ( 2đ)

Gp : AB, Ab, aB, ab ab ( 2đ)

F : có KG : 1AaBb : 1Aabb : 1aaBb : 1aabb. ( 2đ)

KH : 1vàng-trơn : 1vàng-nhăn : 1xanh-trơn : 1xanh-nhăn. ( 2đ)

3. Bài mới:

A. Khởi động:

GV dùng luôn nội dung kiểm tra bài cũ để nêu vấn đề cho bài mới.

B. Hình thành kiến thức

C. Luyện tập – Vận dụng (2’)

Gv hệ thống nhanh lại kiến thức của bài.

D. Tìm tòi mở rộng

1. Học bài và trả lời câu hỏi và bài tập cuối bài.

2. Hoàn thành bảng so sánh hiện tượng di truyền phân ly độc lập và di truyền liên kết (tuỳ đối tượng HS mà GV có thể cho tự lập bảng hoặc hoàn thành bảng cho sẵn)

3. Hoàn thành bảng so sánh hiện tượng di truyền liên kết gen và hoán vị gen (tuỳ đối tượng HS mà GV có thể cho tự lập bảng hoặc hoàn thành bảng cho sẵn)

3. Đọc trước bài 12 SGK/50

Đánh giá nhận xét sau giờ dạy :

.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Tiết 12 - Bài 12: DI TRUYỀN LIÊN KẾT VỚI GIỚI TÍNH VÀ

DI TRUYỀN NGOÀI NHÂN

Ngày soạn :...........................................

I- Mục tiêu:

1. Kiến thức:

Sau khi học xong bài này học sinh phải

- Biết được các cơ chế xác định giới tính bằng NST

- Trình bày được các thí nghiệm và cơ sở tế bào học của di truyền liên kết với giới tính.

- Thấy được ý nghĩa của di truyền liên kết với giới tính.

- Trình bày được đặc điểm di truyền của gen ngoài nhân và cách thức nhận biết một gen nằm ở ngoài nhân hay ở trong nhân, gen trên NST thường hay NST giới tính.

2. Kỹ năng:

- Phát triển kỹ năng quan sát và lập luận để tìm ra quy luật di truyền..

- Phát triển được kỹ năng phân tích kết quả thí nghiệm.

3. Thái độ:

- Học sinh yêu thích bộ môn, thích tìm hiểu, khám phá các quy luật biểu hiện tính trạng.

4. Phát triển năng lực

- Rèn luyện và phát triển năng lực tư duy phân tích, khái quát hoá.

- HS đặt ra được nhiều câu hỏi về chủ đề học tập

- Năng lực thể hiện sự tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp.

- Năng lực trình bày suy nghĩ/ý tưởng; hợp tác; quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm, trong hoạt động nhóm.

- Năng lực tìm kiếm và xử lí thông tin.

- Quản lí bản thân: Nhận thức được các yếu tố tác động đến bản thân: tác động đến quá trình học tập như bạn bè phương tiện học tập, thầy cô…

5. Phương pháp:

- Trực quan

- Vấn đáp – tìm tòi

- Thảo luận nhóm

- Thyết trình giảng giải

* Bảng mô tả các mức độ câu hỏi/bài tập đánh giá năng lực của HS qua bài học

* Hệ thống câu hỏi và bài tập

1. Nêu các đặc điểm di truyền của tính trạng do gen nằm trên NST X quy định. ( Câu hỏi thông hiểu)
2. Bệnh mù màu đỏ- xanh lục ở người là do một gen lặn nằm trên NST X quy định. Một phụ nữ bình thường có em trai bị bệnh muc màu lấy một người chồng bình thường. Nếu cặp vợ chồng này sinh được một người con trai thì xác suất để sinh được một người con trai đó bị bệnh muc màu là bao nhiêu ? Biết rằng bố mẹ của cặp vợ chồng này đều không bị bệnh. ( Câu hỏi vận dụng cao)
3. Làm thé nào để biết được một bệnh nào đó ở người là do gen lặn trên NST giới tính X hay do gen trên NST thường quy định ? ( Câu hỏi vận dụng)
4. Nêu đặc điểm di truyền của gen ngoài nhân. Làm thế nào để biết được tính trạng nào đó là do gen trong nhân hay gen nằm ngoài nhân quy định ? ( Câu hỏi nhận biết)

II- chuẩn bị:

1. GV:

- Đoạn phim về sơ sở tế bào học của sự di truyền màu mắt ở ruồi giấm.

- Phiếu học tập

2. HS:

- Xem lại bài 12 SH 9

III. Chuỗi hoạt động học:

1. Ổn định tổ chức

2. Kiểm tra bài cũ : (5’)

a. Câu hỏi :

Trình bày ý nghĩa của LKG và HVG.

b. Đáp án – biểu điểm.

*. ý nghĩa của hiện tượng liên kết gen : (5đ)

- Hạn chế biến dị tổ hợp hạn chế số KG, KH ở thế hệ sau, làm giảm tính biến dị của cá thể. Duy trì sự ổn định của loài, giữ cân bằng sinh thái.

- Các gen liên kết hoàn toàn với nhau tạo ĐK để các nhóm tính trạng tốt đi kèm với nhau trong quá trình DT.

- Giúp sự DT chính xác từng cụm gen cho thế hệ sau.

*. ý nghĩa của hiện tượng HVG. (5đ)

- Làm tăng nguồn biến dị tổ hợp, tăng số KG, KH ở thế hệ sau, tạo độ đa dạng về loài. Tạo nguồn nguyên liệu cho tiến hóa và chọn giống.

- ứng dụng HVG để tổ hợp các gen tốt vào trong cùng một cơ thể.

3. Bài mới:

A. Khởi động:

Trong các thí nghiệm của Menđen kết quả phép lai thuận và nghịch hoàn toàn giống nhau, sự phân bố tính trạng đều ở cả 2 giới. Nhưng khi Moocgan cho lai ruồi giấm cũng thuần chủng, khác nhau bởi 2 cặp tính trạng tương phản trong phép lai thuận nghịch không thu được tỉ lệ phân tính kiểu hình giống với thí nghiệm của Menđen. Hiện tượng này được giải thích như thế nào?

B. Hình thành kiến thức

C. Luyện tập – Vận dụng (5’)

Để khắc sâu kiến thức, GV hướng dẫn HS trả lời một số câu hỏi trắc nghiệm liên quan đến bài.

Chọn phương án trả lời đúng trong mỗi câu sau:

1. Trong cặp nhiễm sắc thể giới tính XY, vùng không tương đồng chứa các gen

1. alen.
2. đặc trưng cho từng nhiễm sắc thể.
3. tồn tại thành từng cặp tương ứng.
4. di truyền tương tự như các gen nằm trên nhiễm sắc thể thường.

2. Trong cặp nhiễm sắc thể giới tính XY, vùng tương đồng chứa các gen di truyền

1. tương tự như các gen nằm trên nhiễm sắc thể thường.
2. thẳng.
3. chéo.
4. theo dòng mẹ.

3. Kết quả của phép lai thuận nghịch cho tỉ lệ phân tính kiểu hình khác nhau ở hai giới thì gen quy định tính trạng

1. nằm trên nhiễm sắc thể thường.
2. nằm trên nhiễm sắc thể giới tính.
3. nằm ở ngoài nhân.
4. có thể nằm trên nhiễm sắc thể thường hoặc nhiễm sắc thể giới tính.

4. Lai thuận và lai nghịch đã được sử dụng để phát hiện ra quy luật di truyền

1. tương tác gen, trội lặn không hoàn toàn.
2. tương tác gen, phân ly độc lập.
3. liên kết gen trên nhiễm sắc thể thường và trên nhiễm sắc thể giới tính, di truền qua tế bào chất.
4. trội lặn hoàn toàn, phân ly độc lập.

5. Kết quả của phép lai thuận nghịch khác nhau theo kiểu đời con luôn có kiểu hình giống mẹ thì gen quy định tính trạng đó

1. nằm trên nhiễm sắc thể thường.
2. nằm trên nhiễm sắc thể giới tính.
3. nằm ở ngoài nhân.
4. có thể nằm trên nhiễm sắc thể thường hoặc nhiễm sắc thể giới tính.

D. Tìm tòi mở rộng

1. Học và trả lời câu hỏi và bài tập cuối bài.

2.So sánh gen trong nhân và gen ngoài nhân

3. Đọc trước bài 13 SGK/55

Đánh giá nhận xét sau giờ dạy :

.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Tiết 13 - Bài 13. ẢNH HƯỞNG CỦA MÔI TRƯỜNG

LÊN SỰ BIỂU HIỆN CỦA GEN

Ngày soạn :...........................................

I- Môc tiªu:

1. KiÕn thøc:

Sau khi häc xong bµi nµy häc sinh ph¶i

- Thấy ®­îc nh÷ng ¶nh h­ëng cña m«i tr­êng ngoµi ®Õn sù biÓu hiÖn cña gen.

- Ph©n tÝch ®­îc mèi quan hÖ gi÷a kiÓu gen, m«i tr­êng vµ kiÓu h×nh.

- Tr×nh bµy ®­îc kh¸i niÖm vµ nh÷ng tÝnh chÊt cña th­êng biÕn.

- Tr×nh bµy ®­îc kh¸i niÖm møc ph¶n øng, vai trß cña kiÓu gen vµ m«i tr­êng ®èi víi n¨ng suÊt cña vËt nu«i vµ c©y trång.

2. Kü n¨ng:

- Ph¸t triÓn kü n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh.

- Ph¸t triÓn ®­îc kü n¨ng vËn dông lý thuyÕt vµo thùc tiÔn s¶n xuÊt vµ ®êi sèng.

3. Thái độ : Yêu thích bộ môn, thích tìm hiểu, khám phá các quy luật biểu hiện tính trạng.

4. GDMT:

- Tõ nhËn thøc: cã rÊt nhiÒu yÕu tè cña m«i tr­êng ¶nh h­ëng ®Õn sù biÓu hiÖn cña kiÓu gen nªn b¶o vÖ m«i tr­êng sèng, h¹n chÕ nh÷ng t¸c ®éng cã h¹i ®Õn sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña ®éng, thùc vËt vµ con ng­êi.

5. Phát triển năng lực

- Rèn luyện và phát triển năng lực tư duy phân tích, khái quát hoá.

- HS đặt ra được nhiều câu hỏi về chủ đề học tập

- Năng lực thể hiện sự tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp.

- Năng lực trình bày suy nghĩ/ý tưởng; hợp tác; quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm, trong hoạt động nhóm.

- Năng lực tìm kiếm và xử lí thông tin.

- Quản lí bản thân: Nhận thức được các yếu tố tác động đến bản thân: tác động đến quá trình học tập như bạn bè phương tiện học tập, thầy cô…

- Quản lí nhóm: Lắng nghe và phản hồi tích cực, tạo hứng khởi học tập...

6. Phương pháp:

- Trực quan

- Vấn đáp – tìm tòi

- Thảo luận nhóm

- Thyết trình giảng giải

* Bảng mô tả các mức độ câu hỏi/bài tập đánh giá năng lực của HS qua bài học

* Hệ thống câu hỏi và bài tập

• 1. Thế nào là mức phản ứng của một kiểu gen ? ( Câu hỏi nhận biết)
  2. Muốn nghiên cứu mức phản ứng của một kiểu gen nào đó ở động vật , ta cần phải làm gì ? ( Câu hỏi vận dụng)
  3. Nói : Cô ấy được mẹ truyền cho tính trạng ‘má lúm đồng tiền’ có chính xác không ? Nếu cần thì phải sử lại câu này như thế nào ? ( Câu hỏi vận dụng)
  4. Một số ba con nông dân đã mua hạt ngo lai có năng suất cao về trồng nhưng cây ngô lại không cho hạt. Giả sử công ty giống đã cung cấp hạt giống đúng tiêu chuẩn. Hãy giải thích nguyên nhân dẫn đến tình trạng cây ngo không cho hạt trong trường hợp trên.

II. ChuÈn bÞ:

1. GV: GA + SGK

2. HS:

- Xem l¹i bµi 25 SGK SH 9.

III. Chuỗi hoạt động học:

1. Ổn định tổ chức

2. KiÓm tra bµi cò : ( 5’)

- KiÓm tra bµi tËp 2 cña bµi häc tr­íc.

3. Bµi míi:

A. Khởi động:

T¹i sao trong tù nhiªn cã nh÷ng c¬ thÓ khi sèng ë m«i tr­êng kh¸c nhau biÓu hiÖn ra c¸c kiÓu h×nh kh¸c nhau? Gièng bß ®ùc cña ViÖt nam nÕu ch¨m sãc tèt, 5 tuæi ®¹t 250 kg thÞt h¬i, cßn gièng bß cao s¶n nhiÖt ®íi 15-18 th¸ng tuæi nÕu ch¨m sãc tèt ®¹t 420 - 450 kg thÞt h¬i( th«ng tin tõ Internet). Nh­ng nÕu ch¨m sãc tèt h¬n n÷a cã hy väng v­ît qua ®­îc n¨ng suÊt trªn kh«ng ?

B. Hình thành kiến thức

C Luyện tập – Vận dụng (5’)

Chän ph­¬ng ¸n tr¶ líi ®óng hoÆc ®óng nhÊt trong mçi c©u sau:

1. Th­êng biÕn kh«ng di truyÒn v× ®ã lµ nh÷ng biÕn ®æi

A. kh«ng liªn quan ®Õn nh÷ng biÕn ®æi trong kiÓu gen.

B. do t¸c ®éng cña m«i tr­êng.

C. ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸ thÓ.

D. kh«ng liªn quan ®Õn rèi lo¹n ph©n bµo.

2. KiÓu h×nh cña c¬ thÓ lµ kÕt qu¶ cña

A. sù t­¬ng t¸c gi÷a kiÓu gen víi m«i tr­êng.

B. sù truyÒn ®¹t nh÷ng tÝnh tr¹ng cña bè mÑ cho con c¸i.

C. qu¸ tr×nh ph¸t sinh ®ét biÕn.

D. sù ph¸t sinh c¸c biÕn dÞ tæ hîp.

3. Møc ph¶n øng lµ

1. kh¶ n¨ng sinh vËt cã thÓ ph¶n øng tr­íc nh÷ng ®iÒu kiÖn bËt lîi cña m«i tr­êng.
2. møc ®é biÓu hiÖn kiÓu h×nh tr­íc nh÷ng ®iÒu kiÖn m«i tr­êng kh¸c nhau.
3. tËp hîp c¸c kiÓu h×nh cña mét kiÓu gen t­¬ng øng víi c¸c m«i tr­êng kh¸c nhau
4. kh¶ n¨ng biÕn ®æi cña sinh vËt tr­íc sù thay ®æi cña m«i tr­êng.

4. Nh÷ng tÝnh tr¹ng cã møc ph¶n øng réng th­êng lµ nh÷ng tÝnh tr¹ng

1. chÊt l­îng. B. sè l­îng.

C. tréi lÆn kh«ng hoµn toµn. D. tréi lÆn hoµn toµn.

D. Tìm tòi mở rộng

1. T×m c¸c vÝ dô chøng minh mèi quan hÖ gen vµ tÝnh tr¹ng; mèi quan hÖ gi÷a kiÓu gen, m«i tr­êng vµ kiÓu h×nh; vËn dông c¸c kiÕn thøc ®· häc trong c¸c ho¹t ®éng häc tËp, vµ ®êi sèng.

2. Häc vµ tr¶ lêi c©u hái vµ bµi tËp cuèi bµi.

3. Đọc trước bài 14 thực hành lai giống SGK/ 59

§¸nh gi¸ nhËn xÐt sau giê d¹y :

....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

TIẾT 14 – BÀI 14: THỰC HÀNH LAI GIỐNG

Ngày soạn :...........................................

I. Mục tiêu:

1. Kiến thức:

- Học sinh làm quen với các thao thác lai hữu tính, biết cách bố trí thí nghiệm thực hành lai giống, đánh giá kết quả thí nghiệm bằng phương pháp thống kê.

- Thực hiện thành công các bước tiên hành lai giống trên 1 số đối tượng cây trồng ở địa phương.

2. Kĩ năng:

Rèn luyện kĩ năng thực hành, kĩ năng làm việc theo nhóm và làm việc độc lập. Tư duy phân tích và tổng hợp.

3. GDMT:

- Chủ động tạo gióng mới có nhiều ưu điểm.

- Giáo dục lòng yêu thiên nhiên, niềm tin vào khoa học

4. Năng lực : Tiến hành thí nghiệm

5. Phương pháp : Thực hành thí nghiệm

II. Chuẩn bị:

1. Giáo viên:

- Cây cà chua bố mẹ

- Kẹp, kéo, kim mũi mác, đĩa kính đồng hồ, bao cách li, nhãn, bút chì, bút lông, bông, hộp pêtri.

- Giáo án, sách giáo khoa và các tài liệu tham khảo.

Chuẩn bị cây bố mẹ

- Chọn giống: chọn các giống cây khác nhau rõ ràng về hình dạng hoặc màu sắc quả để có thể phân biệt dể dàng bằng mắt thường.

- Gieo hạt những cây dùng làm bố trước những cây dùng làm mẹ từ 8 đến 10 ngày.

- Khi cây bố ra hoa thì tỉa bớt số hoa trong chùm và ngắt bỏ những quả non để tập trung lấy phấn được tốt.

- Khi cây mẹ ra được 9 lá thì bấm ngọn và chỉ để 2 cành, mỗi cành lấy 3 chùm hoa, mỗi chùm hoa lấy từ 3 đến 5 quả.

2. Học sinh:

Học bài cũ và đọc bài mới trước khi tới lớp.

III. Chuỗi hoạt động học:

1. Kiểm tra bài cũ:

Kh«ng kiÓm tra.

2. Nội dung bài mới:

3. Củng cố ( trong nội dung bài học)

4. Hướng dẫn học bài: ( 1’)

- Hoàn thành bài thu hoạch và nộp lại vào giờ sau.

- Đọc bài mới trước khi tới lớp.

§¸nh gi¸ nhËn xÐt sau giê d¹y :

.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................................................................................................................................................

Tiết 15 - Bài 15. BÀI TẬP CHƯƠNG I – II

Ngày soạn :...........................................

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC.

1. Kiến thức: Khắc sâu kiến thức về cơ sở vật chất - cơ chế di truyền và biến dị cùng các quy luật di truyền.

2. Kĩ năng:

- Biết cách ứng dụng toán xác suất vào giải các bài tập di truyền.

- Thông qua việc phân tích kết quả lai: Biết cách nhận biết được các hiện tượng tương tác gen; phân biệt được phân li độc lập với liên kết - hoán vị gen; nhận biết được gen nằm trên NST thường, NST giới tính hay gen ngoài nhân.

- Rèn kĩ năng vận dụng lí thuyết giải các bài tập di truyền.

3. Thái độ: Yêu thích bộ môn, thích tìm hiểu, khám phá, giải các bài toán sinh học.

4. Năng lực :

- Tính toán

- Trình bày

II. CHUẨN BỊ.

- Hình ảnh về cấu trúc ADN theo nguyên tắc bổ sung, cơ chế phiên mã, giải mã ...

- Máy tính, máy chiếu, phiếu học tập hoặc bảng phụ.

III. TRỌNG TÂM BÀI HỌC: Mối quan hệ giữa các qui luật di truyền chi phối 1 cặp và nhiều cặp TT.

IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC.

1. Ổn định tổ chức lớp:

2. Kiểm tra bài cũ: Lồng ghép vào bài giảng.

3. Bài mới:

A. Phương pháp giải bài tập di truyền (chương II) :

a. Cách giải bài tập lai một cặp tính trạng:

Phép lai một cặp TT đề cập tới các qui luật di truyền: Phân li, trội không hoàn toàn, tương tác gen không alen, tác động cộng gộp, di truyền liên kết giới tính.

* Xác định tỉ lệ KG, KH ở F₁ hay F₂.

Đề bài cho biết TT là trội, lặn hay trung gian hoặc gen qui định TT (gen đa hiệu, tương tác giữa các gen không alen, TT đa gen...) và KH của P. Căn cứ vào yêu cầu của đề (xác định F₁ hay F₂), ta suy nhanh ra KG của P. Từ đó viết sơ đồ lai từ P đến F₁ hoặc F₂ để xác định tỉ lệ KG và KH của F₁ hay F₂.

Ví dụ tỉ lệ KH 3:1 (trội hoàn toàn), 1:1 (lai phân tích), 1:2:1 (trội không hoàn toàn), 9:7 (tương tác gen không alen)...

* Xác định KG, KH của P:

Đề bài cho biết số lượng hay tỉ lệ các KH ở F₁ hoặc F₂. Căn cứ vào KH hay tỉ lệ của nó ta nhanh chóng suy ra KG và KH (nếu đề bài chưa cho).

Ví dụ: Nếu F₁ có tỉ lệ KH 3:1 thì P đều dị hợp tử, hay 1:1 thì một bên P là thể dị hợp, bên còn lại là thể đồng hợp lặn, nếu F₂ có tổng tỉ lệ KH bằng 16 và tùy từng tỉ lệ KH mà xác định kiểu tương tác gen không alen cụ thể.

b. Cách giải bài tập lai nhiều cặp tính trạng:

Phép lai hai hay nhiều cặp TT đề cập tới các qui luật di truyền: Phân li độc lập, di truyền liên kết hoàn toàn và không hoàn toàn.

* Xác định tỉ lệ KG, KH ở F₁ hay F₂.

Đề bài cho qui luật di truyền của từng cặp TT và các gen chi phối các cặp TT nằm trên cùng một NST hoặc trên các NST khác nhau. Dựa vào dữ kiện đề đã cho ta viết sơ đồ lai từ P đến F₁ hoặc F₂ để xác định tỉ lệ KG và KH ở F₁ hoặc F₂.

* Xác định KG, KH của P:

Đề bài cho biết số lượng cá thể hoặc tỉ lệ các KH ở F₁ hay F₂. Trước hết phải xác định qui luật di truyền chi phối từng cặp TT, từ đó suy ra kiểu gen ở P hoặc F₁ của cặp TT. Căn cứ vào tỉ lệ KH thu được của phép lai để xác định qui luật di truyền chi phối các TT:

- Nếu tỉ lệ mỗi KH bằng tích xác suất của các TT hợp thành nó thì các TT bị chi phối bởi qui luật phân li độc lập.

- Nếu tỉ lệ KH là 3:1 hoặc 1:2:1 thì các cặp TT di truyền liên kết hoàn toàn.

- Nếu tỉ lệ KH không ứng với 2 trường hợp trên thì các cặp tính trạng di truyền liên kết không hoàn toàn.

B. Gợi ý đáp án bài tập chương I trang 64:

1/65:

a) Mạch khuôn 3’ … TAT GGG XAT GTA ATG GGX …5’

Mạch bổ sung 5’ … ATA XXX GTA XAT TAX XXG …3’

mARN 5’ … AUA XXX GUA XAU UAX XXG…3’

b) Có 18/3 = 6 codon/mARN.

c) Các bộ ba đối mã của tARN đối với mỗi codon: UAU GGG XAU GUA AUG GGX.

2/65:

Từ bảng mã di truyền

a) Các codon GGU GGX GGA GGG trong mARN đều mã hóa glixin.

b) Có 2 codon mã hóa lizin: - Các codon/mARN: AAA, AAG

- Các cụm đối mã/tARN: UUU, UUX

c) Cođon AAG/mARN được dịch mã thì lizin được bổ sung vào chuỗi polipeptit.

3/65:

Đoạn chuỗi polipeptit Arg Gly Ser Phe Val Asp Arg

mARN 5’ AGG GGU UXX UUX GUX GAU XGG 3’

ADN: - Mạch khuôn 3’ TXX XXA AGG AAG XAG XTA GXX 5’

- Mạch bổ sung 5’ AGG GGT TXX TTX GTX GAT XGG 3’

4/65:

a. Bốn cô đon cần cho việc đặt các aa Val – Trp – Lys – Pro vào chuỗi polipeptit được tổng hợp.

b. Trình tự các nucleotit trên mARN là GUU UUG AAG XXA

5/65:

a. mARN: 5^’ .... XAU AAG AAU XUU GX... 3^’

mạch mã gốc: 3^’ .... GTA TTX TTA GAA XG... 5^’

b. His – Lys – Asn – Leu

c. 5^’ … XAG^* AAG AAU XUU GX… 3^’

Gln - Lys - Asn - Leu

d. 5^’ ... XAU G^*AA GAA UXU UGX ... 3^’

His - Glu - Glu - Ser - Cys

e. Trên cơ sở những thông tin ở c và d, loại đột biến thêm một nucleotit trong ADN có ảnh hưởng lớn hơn lên do protein do dịch mã, vì ở c là đột biến thay thế U bằng G^* ở cô đon thứ nhất XAU -> XAG^*, nên chỉ ảnh hưởng tới 1 aa mà nó mã hóa (nghĩa là cô đon mã hóa His thành cô đon mã hóa Glu), còn ở d là đột biến thêm 1 nucleotit vào đầu cô đon thứ 2, nên từ vị trí này, khung đọc dịch đi một nucleotit nên ảnh hưởng (làm thay đổi) tất cả các cô đon từ vị trí thêm và tất cả các aa từ đó cũng thay đổi.

6/65 : Theo đề ra, 2n = 10 -> n = 5. Số lượng thể ba tối đa là 5 không tính đến trường hợp thể ba kép.

7/65 : Cây thể ba ở cặp NST số 2 là 2n+1, cây lưỡng bội bình thường là 2n.

P : mẹ 2n+1 x bố 2n

Gp : n, n+1 n

F₁ 2n: 2n+1

Như vậy, có 2 loại cây con, mỗi loại chiếm 50%, tức là 50% số cây con là thể ba (2n+1) và 50% số cây con là lưỡng bội bình thường (2n).

9/66:

b. Điểm khác nhau giữa chuối rừng và chuối nhà:

C. Gợi ý đáp án các bài tập chương II SGK:

1/66: Đây là bệnh do gen lặn qui định nên cả người vợ lẫn người chồng đều có xác suất mang gen bệnh (dị hợp tử) là 2/3. Xác suất để cả 2 vợ chồng đều là dị hợp tử và sinh con bị bệnh là: 2/3 x 2/3 x 1/4 = 1/9.

2/66: Cần phải sử dụng qui luật xác suất để giải thì sẽ nhanh.

a. Tỉ lệ KH trội về gen A là 1/2, về gen B là 3/4, về gen C là 1/2, về gen D là 3/4 và về gen E là 1/2 . Do vậy tỉ lệ đời con có tỉ lệ KH trội về tất cả 5 tính trạng sẽ bằng:

1/2x3/4x1/2x3/4x1/2.

b. Tỉ lệ đời con có KH giống mẹ sẽ bằng 1/2x3/4x1/2x3/4x1/2.

c. Tỉ lệ đời con có KG giống bố sẽ bằng: 1/2x1/2x1/2x1/2x1/2.

3/66:

a. Xác suất mẹ truyền NST X mang gen bệnh cho con là 1/2. Xác suất sinh con trai là 1/2 nên xác suất để sinh con trai mang NST X có gen gây bệnh sẽ là: 1/2x1/2=1/4.

b. Vì bố không bị bệnh nên con gái chắc chắn sẽ nhận gen X không mang gen gây bệnh. Do vậy xác suất để sinh con gái bị bệnh là bằng 0.

4/67: Gen qui định chiều dài nằm trên NST X còn gen qui định màu mắt nằm trên NST thường.

5/67: Dùng phép lai thuận nghịch. Nếu kết quả phép lai thuận nghịch giống nhau thì gen nằm trên NST thường. Nếu kết quả phép lai luôn theo KH giống mẹ thì gen nằm trong ti thể. Nếu kết quả phép lai cho tỉ lệ phân li kiểu hình ở 2 giới khác nhau thì gen nằm trên NST X.

6/67: C

7/67:D

4. Củng cố:

- Nêu cách nhận biết các qui luật di truyền.

- GV tóm nhận xét tiết học, ý thức chuẩn bị bài tập của học sinh.

5. Dặn dò:

- Ôn tập chuẩn bị kiểm tra 1 tiết.

- Làm bài tập còn lại của bài Ôn tập chương I, II

Tiết: KIỂM TRA 1 TIẾT

Ngày soạn :...........................................

Chương III - DI TRUYỀN HỌC QUẦN THỂ

Tiết 17 – Bài 16: CẤU TRÚC DI TRUYỂN CỦA QUẦN THỂ

Ngày soạn :...........................................

I. Mục tiêu

1. Kiến thức

Nhận biết

- Nhận biết được khái niệm quần thể.

Thông hiểu

• • 1. - Lấy được ví dụ về quần thể.

Vận dụng

- Biết cách tính tần số alen và tần số kiểu gen của quần thể.

Vận dụng cao

- Nêu được xu hướng thay đổi cấu trúc di truyền của quần thể tự thụ phấn và giao phối gần

2. Kĩ năng

- Rèn luyện kĩ năng tư duy, khái quát hóa kiến thức.

- Rèn luyện kỹ năng suy luận lôgic, so sánh, tổng hợp kiến thức.

- Rèn luyện kĩ năng làm việc nhóm và hoạt động độc lập với SGK.

3. Thái độ

- Yêu thích sinh vật, đề xuất các biện pháp bảo vệ môi trường sống của sinh vật.

4. Định hướng các năng lực được hình thành

*Năng lực (NL) chung:

a. Năng lực tự học

* Học sinh xác định được mục tiêu học tập của chuyên đề:

- Nhận biết được khái niệm quần thể.

- Nêu được các đặc trưng của quần thể về mặt di truyền học là đơn vị tiến hoá cơ sở của loài giao phối

- Lấy được ví dụ về quần thể.

- Giải thích được thế nào là một quần thể sinh vật cùng các đặc trưng di truyền của quần thể.

- Biết cách tính tần số alen và tần số kiểu gen của quần thể.

- Nêu được xu hướng thay đổi cấu trúc di truyền của quần thể tự thụ phấn và giao phối gần.

- Biết so sánh quần thể xét về mặt sinh thái học và di truyền học, tính toán cấu trúc kiểu gen của quần thể, tần số tương đối của các alen.

- Làm được các dạng bài tập cơ bản về cấu trúc di truyền của quần thể tự thụ phấn và quần thể giao phối gần.

- Vận dụng kiến thức di truyền học quần thể để giải các dạng bài tập khó.

b. Năng lực giải quyết vấn đề

- Thu thập thông tin về quần thể: từ thực tế, sách, SGK, báo, mạng internet,…

c. Năng lực tư duy sáng tạo

- Học sinh đặt ra được nhiều câu hỏi về chủ đề học tập: Tại sao cấu trúc di truyền của quần thể tự thụ phấn và quần thể giao phối gần lại biến đổi theo hướng tăng dần tần số kiểu gen đồng hợp và giảm dần tần số kiểu gen dị hợp?

- Các kĩ năng tư duy: phân biệt sự khác nhau về tần số alen và tần số kiểu gen.

d. Năng lực tự quản lý

- Quản lí bản thân:

+ Đánh giá được thời gian và phương tiện để thực hiện các nhiệm vụ học tập: như sưu tầm tranh ảnh và ví dụ về quần thể, ứng dụng trong đời sống sản xuất

+ Xác định đúng quyền và nghĩa vụ học tập chủ đề: Di truyền học quần thể... để có ứng dụng trong sản xuất và đời sống.

- Quản lí nhóm: Lắng nghe ý kiến của bạn và phản hồi tích cực, tạo hứng khởi trong học tập của nhóm

e. Năng lực giao tiếp

- Xác định đúng các hình thức giao tiếp: Ngôn ngữ nói: HS lấy ví dụ về quần thể, sự biến đồng về tần số alen và thành phần kiểu gen trong quần thể; viết: viết các nội dung về tần số alen, tần số kiểu gen, phương trình định luật Hacdy- Vanbec

g. Năng lực hợp tác

- Làm việc nhóm cùng nhau khai thác nội dung kiến thức trong bài

h. Năng lực sử dụng CNTT và truyền thông : Để sưu tầm các ví dụ, các dạng bài toán trên mạng internet,…

y. Năng lực sử dụng ngôn ngữ:

- Có thể nghe ý kiến của bạn bè, giáo viên về các nội dung trong chủ đề.

- Năng lực sử dụng Tiếng Việt: Để nghe, trình bày, đọc, viết các kiến thức trong chủ đề

k. Năng lực tính toán:

- Có thể vận dụng tính tấn số alen của một gen hay tần số kiểu gen qua 1, 2. 3…n thế hệ tự phối hoặc ngẫu phối.

* Các năng lực chuyên biệt (đặc thù của bộ môn Sinh học):

Các kĩ năng khoa học

1. Quan sát: tranh, ảnh, đoạn phim về quần thể

2. Phân loại hay sắp xếp theo nhóm các quần thể

3.Tìm mối liên hệ giữa kiểu gen và kiểu hình

4.Tính toán: vận dụng kiến thức về cách tính tần số alen và tần số kiểu gen để giải các bài toán cơ bản và nâng cao.

5. Xử lí và trình bày các số liệu: vận dụng kiến thức về di truyền học quần thể để xử lý các tình huống đặt ra trong các dạng bài tập.

6. Xác định được các biến và đối chứng: Xác định được tần số alen và tần số kiểu gen có thể bị biến đổi bởi các yếu tố nào?( Đột biến, chọn lọc tự nhiên, các yếu tố ngẫu nhiên…)

5. Phương pháp:

- Trực quan

- Vấn đáp – tìm tòi

- Thảo luận nhóm

- Thyết trình giảng giải

III. Chuỗi hoạt động học:

1. Ổn định tổ chức lớp

2. Kiểm tra bài cũ

3. Bài mới

A. Khởi động

Trong tự nhiên, các cá thể cùng loài thường sống riêng lẻ hay tập trung ?

Sau khi HS trả lời xong, GV gợi ý vào bài.

B. Hình thành kiến thức

Hoạt động I. KHÁI NIỆM QUẦN THỂ

Hoạt động II. TẦN SỐ TƯƠNG ĐỐI CỦA CÁC ALEN VÀ KIỂU GEN

Hoạt động III. QUẦN THỂ TỰ PHỐI (tự thụ phấn và giao phối gần)

Hoạt động IV. Ý NGHĨA CỦA VIỆC NGHIÊN CỨU CẤU TRÚC DI TRUYỀN QUẦN THỂ

C. Luyện tập – Vận dụng

• Cho HS đọc nội dung tóm tắt trong SGK cuối bài.
• Biết vận dụng các công thức vào việc giải bài tập.

D. Tìm tòi mở rộng

Trả lời được các câu hỏi lí thuyết số 1,2,3 ở cuối bài

Đọc trước bài 17 và soạn trước các lệnh của bài vào vở tập bài tập

Tiết 18 - Bài 17 : CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ (tiếp theo)

Ngày soạn :...........................................

I. Mục tiêu :

1. Kiến thức :

Nhận biết

- Phát biểu được nội dung của định luật Hacđi - Vanbec.

- Nêu được công thức khái quát khi quần thể ở trạng thái cân bằng di truyền.

- Nêu được các điều kiện nghiệm đúng của định luật Hacđy- Vanbec

Thông hiểu

- Hiểu và tự giải thích được các điều kiện nghiệm đúng của định luật Hacđy- Vanbec

- Trình bày được ý nghĩa và những điều kiện cần thiết để một quần thể sinh vật đạt được trạng thái cân bằng di truyền về thành phần kiểu gen đối với một gen nào đó.

Vận dụng

- Vận dụng định luật Hacđy- Vanbec để xác định một quần thể ngẫu phối đã cân bằng di truyền hay chưa.

- Xác định được sự biến đổi cấu trúc di truyền của quần thể ngẫu phối qua các thế hệ

Vận dụng cao

- Giải được các dạng bài tập về di truyền học quần thể ngẫu phối.

2. Kỹ năng:

- Phát triển được năng lực tư duy lý thuyết và tính toán.

- Rèn luyện kỹ năng suy luận lôgic, so sánh, tổng hợp kiến thức.

- Rèn luyện kĩ năng làm việc nhóm và hoạt động độc lập với SGK.

3. Thái độ:

- Từ nhận thức về cấu trúc di truyền của quần thể ngẫu phối: thấy được sự ổn định lâu dài của quần thể trong tự nhiên đẩm bảo cân bằng sinh thái. muốn được như vậy phải bảo vệ môi trường sống của sinh vật, đảm bảo sự phát triển bền vững.

4. Định hướng các năng lực được hình thành

*Năng lực (NL) chung:

a. Năng lực tự học

* Học sinh xác định được mục tiêu học tập của chuyên đề:

- Trình bày được nội dung, ý nghĩa lí luận và ý nghĩa thực tiễn của định luật Hacđi – Vanbec

- Hiểu được thế nào là quần thể ngẫu phối, lấy được ví dụ về quần thể ngẫu phối.

- Đặc điểm di truyền của quần thể ngẫu phối.

- Biết so sánh quần thể xét về mặt sinh thái học và di truyền học, tính toán cấu trúc kiểu gen của quần thể, tần số tương đối của các alen.

- Làm được các dạng bài tập cơ bản về cấu trúc di truyền của quần thể ngẫu phối.

- Giải thích được tại sao trong tự nhiên có những quần thể tồn tại trong một khoảng thời gian dài.

- Vận dụng kiến thức di truyền học quần thể để giải các dạng bài tập khó.

b. Năng lực giải quyết vấn đề

- Thu thập thông tin về quần thể: từ thực tế, sách, SGK, báo, mạng internet,…

c. Năng lực tư duy sáng tạo

- Tại sao quần thể ngẫu phối lại đa hình về kiểu gen và kiểu hình?....

- Các kĩ năng tư duy: So sánh được sự giống và khác nhau giứa quần thể tự thụ và quần thể ngẫu phối.

d. Năng lực tự quản lý

- Quản lí bản thân:

+ Đánh giá được thời gian và phương tiện để thực hiện các nhiệm vụ học tập: như sưu tầm tranh ảnh và ví dụ về quần thể, ứng dụng trong đời sống sản xuất

+ Xác định đúng quyền và nghĩa vụ học tập chủ đề: Di truyền học quần thể... để có ứng dụng trong sản xuất và đời sống.

- Quản lí nhóm: Lắng nghe ý kiến của bạn và phản hồi tích cực, tạo hứng khởi trong học tập của nhóm

e. Năng lực giao tiếp

- Xác định đúng các hình thức giao tiếp: Ngôn ngữ nói: HS lấy ví dụ về quần thể, sự biến đồng về tần số alen và thành phần kiểu gen trong quần thể; viết: viết các nội dung về tần số alen, tần số kiểu gen, phương trình định luật Hacdy- Vanbec

g. Năng lực hợp tác

- Làm việc nhóm cùng nhau khai thác nội dung kiến thức trong bài

h. Năng lực sử dụng CNTT và truyền thông : Để sưu tầm các ví dụ, các dạng bài toán trên mạng internet,…

y. Năng lực sử dụng ngôn ngữ:

- Có thể nghe ý kiến của bạn bè, giáo viên về các nội dung trong chủ đề.

- Năng lực sử dụng Tiếng Việt: Để nghe, trình bày, đọc, viết các kiến thức trong chủ đề

k. Năng lực tính toán:

- Có thể vận dụng tính tấn số alen của một gen hay tần số kiểu gen qua 1, 2. 3…n thế hệ tự phối hoặc ngẫu phối.

* Các năng lực chuyên biệt (đặc thù của bộ môn Sinh học):

Các kĩ năng khoa học

1. Quan sát: tranh, ảnh, đoạn phim về quần thể

2. Phân loại hay sắp xếp theo nhóm các quần thể

3.Tìm mối liên hệ giữa kiểu gen và kiểu hình

4.Tính toán: vận dụng kiến thức về cách tính tần số alen và tần số kiểu gen để giải các bài toán cơ bản và nâng cao.

5. Xử lí và trình bày các số liệu: vận dụng kiến thức về di truyền học quần thể để xử lý các tình huống đặt ra trong các dạng bài tập.

6. Xác định được các biến và đối chứng: Xác định được tần số alen và tần số kiểu gen có thể bị biến đổi bởi các yếu tố nào?( Đột biến, chọn lọc tự nhiên, các yếu tố ngẫu nhiên…

5. Phương pháp:

- Trực quan

- Vấn đáp – tìm tòi

- Thảo luận nhóm

- Thyết trình giảng giải

III. Chuỗi hoạt động học:

1. Ổn định tổ chức lớp

2. Kiểm tra bài cũ

3. Bài mới

A. Khởi động

Khi quần thể sinh sản bằng cách tự thụ phấn hoặc giao phối cận huyết, cấu trúc di truyền có tỉ lệ kiểu gen đồng hợp tử ngày một tăng dần, tỉ lệ kiểu gen dị hợp tử ngày một giảm dần qua các thế hệ-> điều này thường dẫn tới giảm ưu thế lai và thoái hóa giống. Nhưng nếu cho chúng ngẫu phối (giao phối tự do) hiện tượng trên có xảy ra nữa không? Tại sao?

B. Hình thành kiến thức

C. Luyện tập – Vận dụng:

Yêu cầu HS làm bài tập số 2 trang 73

Câu 1 . Quan sát các hình sau và cho biết thế nào là một quần thể? ( nhận biết)

Câu 2. Theo em thế nào là tần số alen và tần số kiểu gen? ( nhận biết)

Câu 3. Tần số alen và tần số các kiểu gen của quần thể cây tự thụ phấn và quần thể động vật giao phối gần sẽ thay đổi như thế nào qua các thế hệ? ( nhận biết)

Câu 4. Trình bày định luật Hacđy- Vanbec. ( nhận biết)

Câu 5. Trình bày các điều kiện nghiệm đúng của định luật Hacđy- Vanbec. ( nhận biết)

Câu 6. Trong các đặc điểm sau, những đặc điểm nào có thể có ở một quần thể sinh vât?

1. Quần thể bao gồm nhiều cá thể sinh vật.
2. Quần thể là tập hợp của các cá thể cùng loài.
3. Các cá thể trong quần thể có khả năng giao phối với nhau.
4. Quần thể gồm nhiều cá thể cùng loài phân bố ở các nơi xa nhau.
5. Các cá thể trongn quần thể có kiểu gen hoàn toàn giống nhau.
6. Quần thể có thể có khu vực phân bố rất rộng, giới hạn bởi các chướng ngại của thiên nhiên như sông , núi, eo biển...
7. Trong quá trình hình thành quần thể, tất cả các cá thể cùng loài đều thích nghi với môi truowngff mới mà chúng phát tán tới.

Câu 7. Các quần thể cùng loài thường khác biệt nhau về những đặc điểm di truyền nào?

Câu 8:

a) So sánh đặc điểm cấu trúc di truyền của quần thể ngẫu phối và quần thể tự phối.

b) Tại sao nói quần thể giao phối là một kho dự trữ biến dị vô cùng phong phú cho quá trình tiến hoá?

D. Hướng dẫn về nhà : (3’)

1. Học và trả lời câu hỏi và bài tập cuối bài.

2. Tìm hiểu các thành tựu tạo giống vật nuôi, cây trồng có ưu thế lai cao ở Việt Nam và trên thế giới.

Phụ lục: Phiếu học tập

1. Giả sử 1 quần thể ngẫu phối(giao phối ngẫu nhiên) xét gen A chỉ có 2 alen A và a có tỉ lệ các kiểu gen ở thế hệ P như trong bảng dưới đây. Hãy xác định tần số các kiểu gen và tần số các alen bằng cách điền tiếp vào bảng.

2 . Từ kết quả trên em có nhận xét gì về sự biểu hiện của các tần số alen ở các thế hệ sau? Cấu trúc di truyền của quần thể ngẫu phối khác quần thể tự thụ phấn (giao phối cận huyết) như thế nào? Nếu gọi p và q lần lượt là tần số tương ứng của alen A và a, có thể xây dựng công thức thành phần kiểu gen của quần thể trên ở các thế hệ như thế nào? Hãy phát biểu nội dung định luật Hacđi- Vanbec.

3. Những điều kiện nào đảm bảo cấu trúc di truyền của quần thể trên được duy trì ổn định?

4. Nêu ý nghĩa của định luật.

Chương IV. ỨNG DỤNG DI TRUYỀN

Tiết 19 - Bài 18. CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI VÀ CÂY TRỒNG DỰA TRÊN NGUỒN BIẾN DỊ TỔ HỢP

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC.

1. Kiến thức:

- Biết được nguồn vật liệu cho chọn giống từ tự nhiên và nhân tạo.

- Biết được vai trò của biến dị tổ hợp trong chọn giống vật nuôi và cây trồng.

2. Kĩ năng: Phân tích hiện tượng để tìm hiểu bản chất của sự việc qua tạo, chọn giống mới từ nguồn biến dị tổ hợp.

3. Thái độ: Hình thành niềm tin vào khoa học, vào trí tuệ con người qua những thành tựu tạo giống bằng phương pháp lai.

4. Phát triển năng lực

- Rèn luyện và phát triển năng lực tư duy phân tích, khái quát hoá.

- Năng lực thể hiện sự tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp.

- Năng lực trình bày suy nghĩ/ý tưởng; hợp tác; quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm, trong hoạt động nhóm.

- Năng lực tìm kiếm và xử lí thông tin.

- Quản lí bản thân: Nhận thức được các yếu tố tác động đến bản thân: tác động đến quá trình học tập như bạn bè phương tiện học tập, thầy cô…

5. Phương pháp:

- Trực quan

- Vấn đáp – tìm tòi

- Thảo luận nhóm

- Thyết trình giảng giải

II. CHUẨN BỊ.

1. Giáo viên: SGk, giáo án, hình 18.1, 18.2 SGK.

2. Học sinh: SGK, đọc trước bài ở nhà.

III. Chuỗi hoạt động học:

1. Ổn định tổ chức lớp: Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số.

2. Kiểm tra bài cũ:

- Khi nào quần thể được cho là đang ở trạng thái cân bằng di truyền? VD minh họa?

- Các gen di truyền liên kết giới tính có thể đạt được trạng thái cân bằng di truyền theo Hardi - Valberg hay không khi tần số alen ở 2 giới khác nhau?

3. Bài mới :

A. Khởi động:

Biến dị tổ hợp là nguồn nguyên liệu thứ cấp, có vai trò quan trọng với tiến hóa và chọn giống. Chúng ta cùng tìm hiểu xem, biến dị tổ hợp được ứng dụng như thế nào trong công tác chọn tạo giống vật nuôi cây trồng!

B. Hình thành kiến thức

C. Luyện tập – Vận dụng:

- Cho biết thành tựu chọn giống ở Việt Nam về một vài giống cây trồng, vật nuôi có ưu thế cao?

- Nguyên nhân tạo ra biến dị tổ hợp? Tại sao biến dị tổ hợp là quan trọng cho chọn giống vật nuôi, cây trồng?

D. Tìm tòi mở rộng

- Ôn tập kiến thức trả lời câu hỏi 1, 2, 3,4 SGK trang 78.

- Đọc trước bài 19.

Tiết 20 - Bài 19. TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN

VÀ CÔNG NGHỆ TẾ BÀO

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC.

1. Kiến thức:

- Trình bày qui trình taọ giống mới bằng phương pháp gây đột biến và tác động của các tác nhân vật lí, hóa học.

- Trình bày được các công nghệ TB trong chọn giống và động vật.

2. Kĩ năng: Phân tích hiện tượng để tìm hiểu bản chất của sự việc qua tạo giống mới từ nguồn biến dị đột biến.

3. Thái độ: Củng cố niềm tin khoa học vào trí tuệ con người qua những thành tựu tạo giống bằng phương pháp gây đột biến, công nghệ tế bào.

4. Phát triển năng lực

- Rèn luyện và phát triển năng lực tư duy phân tích, khái quát hoá.

- Năng lực thể hiện sự tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp.

- Năng lực trình bày suy nghĩ/ý tưởng; hợp tác; quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm, trong hoạt động nhóm.

- Năng lực tìm kiếm và xử lí thông tin.

5. Phương pháp:

- Trực quan

- Vấn đáp – tìm tòi

- Thảo luận nhóm

- Thyết trình giảng giải

II. CHUẨN BỊ.

1. Giáo viên: SGk, giáo án, hình 19.

2. Học sinh: SGK, đọc trước bài ở nhà.

III. Chuỗi hoạt động học:

1. Ổn định tổ chức lớp học: Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số.

2. Kiểm tra :

- Hãy phân biệt nguồn gen tự nhiên và nhân tạo ? Nêu lợi ích của mỗi nguồn gen này?

- Nguyên nhân tạo ra biến dị tổ hợp là gì? Tại sao biến dị tổ hợp là quan trọng cho chọn giống vật nuôi, cây trồng?

3. Bài mới:

A. Khởi động:

Đột biến tạo ra nguồn nguyên liệu sơ cấp cho tiến hóa va chọ giống, bên cạnh những hậu quả xấu gây ra do đột biến thì quá trình này còn góp phần quan trọng trong công tác chọn tạo giống, giúp tạo ra các giống cây trồng vật nuôi mới với nhiều đực tính vượt trội.

1. Hình thành kiến thức

C. Luyện tập – Vận dụng :

- Hãy phân tích lí do của việc gây đột biến tạo vật liệu cho chọn giống ?

- Tác nhân, hậu quả và mục đích của việc gây đột biến ở vật nuôi, cây trồng là gì ?

- Hãy phân biệt các phương pháp chọn giống thực vật bằng kĩ thuật nuôi cấy tế bào?

- So sánh 2 phương pháp cấy truyền phôi và nhân bản vô tính bằng kĩ thuật chuyển nhân ở động vật.

D. Tìm tòi mở rộng

- Ôn tập trả lời các câu hỏi ở cuối bài trang 82 SGK.

- Đọc bài tạo giống thực vật bằng công nghệ ge

Tiết 21 - Bài 20. TẠO GIỐNG NHỜ CÔNG NGHỆ GEN

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC.

1. Kiến thức:

- Hiểu được bản chất các khái niệm công nghệ gen, kĩ thuật chuyển gen.

- Nắm được qui trình chuyển gen.

- Nêu được những thành tựu chọn giống VSV, TV, ĐV bằng công nghệ gen.

2. Kĩ năng : Phát triển kĩ năng quan sát, phân tích kênh hình trong bài học.

3. Thái độ : Hình thành niềm tin và say mê khoa học từ những thành tựu của công nghệ gen trong chọn tạo giống mới.

4. Phát triển năng lực

- Rèn luyện và phát triển năng lực tư duy phân tích, khái quát hoá.

- Năng lực thể hiện sự tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp.

- Năng lực trình bày suy nghĩ/ý tưởng; hợp tác; quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm, trong hoạt động nhóm.

- Năng lực tìm kiếm và xử lí thông tin.

- Quản lí bản thân: Nhận thức được các yếu tố tác động đến bản thân: tác động đến quá trình học tập như bạn bè phương tiện học tập, thầy cô…

5. Phương pháp:

- Trực quan

- Vấn đáp – tìm tòi

- Thảo luận nhóm

- Thyết trình giảng giải

II.CHUẨN BỊ.

1. Giáo viên: SGk, giáo án, Tranh vẽ các hình 25.1, 25.2, 25.3 SGK.

2. Học sinh: SGK, đọc trước bài ở nhà.

III. Chuỗi hoạt động học:

1. Ổn định tổ chức lớp : Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số.

2. Kiểm tra : Phân biệt các phương pháp chọn giống thực vật bằng kĩ thuật nuôi cấy tế bào ?

3. Bài mới:

A. Khởi động : Công nghệ gen là một phần của công nghệ sinh học, được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Vậy trong công tác tạo giống vật nuôi và cây trồng mới, công nghệ này được ứng dụng như thế nào?

B. Hình thành kiến thức

C. Luyện tập – Vận dụng :

- Trình bày qui trình tạo ADN tái tổ hợp, chuyển ADN tái tổ hợp vào tế bào nhận?

- Hệ gen của sinh vật có thể được biến đổi bằng những cách nào?

- Trình bày phương pháp tạo động vật chuyển gen và những thành tựu tạo giống động vật biến đổi gen?

D. Tìm tòi mở rộng

- Học bài và trả lời câu hỏi SGK.

- Đọc trước bài 21.

Chương V - DI TRUYỀN HỌC NGƯỜI

Tiết 22 - Bài 21: DI TRUYỀN Y HỌC

Ngày soạn :...........................................

I- Mục tiêu :

1. Kiến thức :

Sau khi học xong bài này học sinh phải

- Nêu được khái niệm di truyền y học.

- Nêu được khái niệm và kể được một số bệnh, bệnh di truyền phân tử, bệnh NST( cơ chế phát sinh bệnh Đao), bệnh ung thư.

2. Kỹ năng:

Rèn luyện kỹ năng quan sát, phân tích, so sánh, khái quát hoá.

3. Thái độ: Giáo dục nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, bảo vệ tương lai di truyền của con người.

4. Phát triển năng lực

- HS xác định được mục tiêu học tập chủ đề là gì

- Rèn luyện và phát triển năng lực tư duy phân tích, khái quát hoá.

- Năng lực thể hiện sự tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp.

- Năng lực trình bày suy nghĩ/ý tưởng; hợp tác; quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm, trong hoạt động nhóm.

- Năng lực tìm kiếm và xử lí thông tin.

- Quản lí bản thân: Nhận thức được các yếu tố tác động đến bản thân: tác động đến quá trình học tập như bạn bè phương tiện học tập, thầy cô…

- Quản lí nhóm: Lắng nghe và phản hồi tích cực, tạo hứng khởi học tập...

5. Phương pháp:

- Trực quan

- Vấn đáp – tìm tòi

- Thảo luận nhóm

- Thyết trình giảng giải

* Bảng mô tả các mức độ nhận thức

* Hệ thống các câu hỏi

Bài tập 1. (Vận dụng cao) Khảo sát sự di truyền tính trạng tầm vóc thấp ở người, biểu hiện qua ba thế hệ như sau :

1. Xác định đặc điểm di truyền của tính trạng ?

2. Xác định kiểu gen của những người trong phả hệ trên ?

- Sưu tầm tư liệu về tật, bệnh di truyền và thành tựu trong việc hạn chế, điều trị bệnh hoặc tật di truyền.

- Biết dựa vào kết quả phân tích ADN xác định mối quan hệ huyết thống giữa những người trong gia đình.

Câu 2( Thông hiểu) Giải thích tại sao những bệnh, hội chứng bệnh liên quan tới đột biến NST thường gây hậu quả nghiêm trọng hơn so với các bệnh do đột biến gen?

Hướng dẫn trả lời:

Bệnh , tật do đột biến NST thường gây hậu quả nặng hơn bệnh ,tật do đột biến gen vì Đột biến NST liên quan đến nhiều gen còn bệnh do đột biến gen chỉ liên quan tới 1 gen ?

Câu 3 ( Câu hỏi nhận biết) Bệnh di truyền phân tử chủ yếu biến đổi phân tử nào?

A. ADN. B. ARN. C. Pr. D. AND và ARN

Câu 4 ( Thông hiểu) Vì sao người ta không phát hiện bệnh nhân thừa NST số 1 hoặc số 2?

A. NST số 1 hoặc 2 là NST lớn chứa nhiều gen quan trọng nên thường gây chết?.

B. NST số 1 hoặc 2 là NST lớn chứa nhiều gen không quan trọng nên thường gây chết.

C.NST số 1 hoặc 2 là NST nhỏ chứa nhiều gen quan trọng nên thường gây chết.

D.NST số 1 hoặc 2 là NST Bình thường chứa nhiều gen quan trọng nên thường gây chết.

Câu 5 (Câu hỏi vận dụng) U ác và u lành khác nhau chủ yếu là?

A. U lành thường xuất hiện ở những nơi không quan trọng.

B. U ác thì có khả năng di căn còn u lành không có.

C. U ác thì không chữa được còn u lành điều trị được.

D. U ác chèn ép các cơ quan trong cơ thể còn u lành thì không.

II- chuẩn bị :

1. GV:

- Một số hình ảnh về bệnh di truyền ở người.

- Máy chiếu, máy vi tính

2. HS:

- Bản trong/ bảng phụ/ giấy rôki, bút phớt.

- Xem lại bài 29 SH 9.

III – Tiến trình bài học:

1. Kiểm tra bài cũ (5’):

Câu hỏi :

Nêu các bước cần tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen?

Đáp án – biểu điểm:

Các bước cần tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen

a. tạo ADN tái tổ hợp ( 5 đ)

* Nguyên liệu:

+ Gen cần chuyển

+ Thể truyền : Plasmit hoặc thể thực khuẩn là ADN dạng vòng có khả năng tự nhân đôi độc lập với ADN vi khuẩn .

+Enzim cắt (restrictaza) và E nối( ligaza)

* Cách tiến hành:

- Tách chiết thể truyền và gen cần chuyển ra khỏi tế bào

-Xử lí bằng một loại enzin giới hạn để tạo ra cùng 1 loại đầu dinh

- Dùng enzim nối để gắn chúng tạo ADN tái tổ hợp

b. Đưa ADN tái tổ hợp vào tế bào nhận ( 2,5 đ)

- Dùng muối canxi clorua hoặc xung điện cao áp làm giãn màng sinh chất của tế bào để ADN tái tổ hợp dễ dàng đi qua

c. Phân lập dòng tb chứa ADN tái tổ hợp ( 2,5 đ)

- Chọn thể truyền có gen đánh dấu

- Bằng các kỹ thuật nhất định nhận biết được sản phẩm đánh dấu

2. Bài mới:

A. Khởi đông:

Con người là đối tượng quan trọng trong sinh giới. Chính vì vậy, nhiều vấn đề được đặt ra với con người trong lĩnh vực di truyền, đó là những vấn đề gì?

B. Hình thành kiến thức

C. Luyện tập – Vận dụng ( 4’)

Phiếu học tập

Đọc SGK mục II, III kết hợp kiến thức đã học về đột biến và thảo luận nhóm để hoàn thành nội dung bảng sau .

D. Tìm tòi mở rộng

1. Học và trả lời câu hỏi và bài tập cuối bài.

2. Đọc trước bài 22SGK/92.

Nhận xét đánh giá sau giờ dạy :

......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Tiết 23 - Bài 22: BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI

VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC

Ngày soạn :...........................................

I- Mục tiêu :

Sau khi học xong bài này học sinh phải

1. Kiến thức :

- Trình bày các biện pháp bảo vệ vốn gen người

- Giải thích được cơ sở của di truyền y học tư vấn.

- Nêu một số vấn đề xã hội của Di truyền học.

2. Kỹ năng:

Rèn luyện kỹ năng quan sát, phân tích, so sánh, khái quát hoá.

3. GDMT

- Nâng cao nhận thức về tài sản di truyền của loài người từ đó tích cực đấu tranh vì hoà bình, chống thảm hoạ do chiến tranh hạt nhân ( kể cả thử vũ khí hạt nhân) gây nên cũng như các hình thức chiến tranh khác làm tổn thương đến môi trường sống của con người nói riêng và của sinh vật nói chung ( chiến tranh hoá học, chiến tranh sinh học).

4. Phát triển năng lực

- Rèn luyện và phát triển năng lực tư duy phân tích, khái quát hoá.

- Năng lực thể hiện sự tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp.

- Năng lực trình bày suy nghĩ/ý tưởng; hợp tác; quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm, trong hoạt động nhóm.

- Năng lực tìm kiếm và xử lí thông tin.

- Quản lí bản thân: Nhận thức được các yếu tố tác động đến bản thân: tác động đến quá trình học tập như bạn bè phương tiện học tập, thầy cô…

5. Phương pháp:

- Trực quan

- Vấn đáp – tìm tòi

- Thảo luận nhóm

- Thyết trình giảng giải

* Bảng mô tả các mức độ câu hỏi/bài tập đánh giá năng lực của HS qua bài học

* Hệ thống câu hỏi

Câu 1: Biện pháp nào sau đây không được dùng nhằm hạn chế sinh con bị bệnh, tật di truyền?

A. Tư vấn di truyền. B. Sinh thiết tua nhau thai.

C. Chọc dò dịch nước ối. D. Lập phả hệ của người bệnh.

Câu 2: Một bạn học sinh năm nay 16 tuổi bạn tham gia kiểm tra IQ và trả lời câu hỏi của tuổi 18 vây IQ của bạn bằng bao nhiêu?

A. 100. B. 110. C. 113. D. 120

Câu 3: Tại sao liệu pháp gen không sử dụng thể truyền là plasmit?

A. Vì trong tế bào người không có plasmit.

B. Vì trong tế bào không cho palsmit nhân đôi.

C. Vì trong tế bào người không có plasmit nên plasmit không sống được trong tế bào người.

D. Vì trong tế bào người có rất ít plasmit nên lượng sản phẩm tạo ra rất ít.

Ii. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. GV:

­- Một số hình ảnh về HIV/AIDS và bệnh nhân AIDS để thực hiện lồng ghép tuyên truyền.

- Máy chiếu, máy vi tính

2. HS:

- Xem lại bài 30 SH9.

- Tổ 1 và 2 độc lập tìm hiểu và viết báo cáo phần I và II SGK; tổ 3 phần

III. Chuỗi hoạt động học:

I. Kiểm tra bài cũ: (5 phút)

Câu hỏi :

Di truyền y học là gì ? Nêu cơ chế gây hội chứng Đao.

Đáp án – biểu điểm.

* Khái niệm di truyền y học : (5đ)

Là 1 bộ phận của di truyền người, chuyên nghiên cứu phát hiện các cơ chế gây bệnh dt và đề xuất các biện pháp phòng ngừa, cách chữa trị các bệnh di truyền ở người.

+ Cơ chế gây hội chứng Đao : ( 5đ)

NST 21 giảm phân không bình thường (ở người mẹ ) cho giao tử mang 2 NST 21, khi thụ tinh kết hợp với giao tử có 1 NST 21 → cơ thể mang 3NST 21 gây nên hội chứng đao

2. Bài mới:

A. Khởi động:

Đứng trước sự biến đổi không ngừng cảu điều kiện tự nhiên, đặc biệt là sự biến đổi bất lợi của môi trường sống (biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường...) đã đặt ra cho nhân loại hàng loạt các vấn đề cần giải quyết, trong đó có việc phải tự bảo vệ lấy vốn gen của chính mình. Vậy chúng ta cần thực hiện việc đó như thế nào?

B. Hình thành kiến thức

C. Luyện tập – Vận dụng: ( 2’)

Chọn phương án trả lời đúng hoặc đúng nhất trong các câu sau:

1. Điều không đúng về nhiệm vụ của di truyền y học tư vấn là

1. góp phần chế tạo ra một số loại thuốc chữa bệnh di truyền.
2. chẩn đoán, cung cấp thông tin về khả năng mắc các loại bệnh di truyền ở đời con của các gia đình đã có bệnh này.
3. cho lời khuyên trong việc kết hôn, sinh đẻ.
4. cho lời khuyên trong việc đề phòng và hạn chế hậu quả xấu của ô nhiễm môi trường.

2. Điều không đúng về liệu pháp gen là

1. việc chữa trị các bệnh di truyền bằng cách phục hồi chức năng các gen bị đột biến.
2. dựa trên nguyên tắc đưa bổ xung gen lành vào cơ thể người bệnh.
3. có thể thay thế gen bệnh bằng gen lành.
4. nghiên cứu hoạt động của bộ gen người để giải quyết các vấn đề của y học.

Đáp án 1A 2D

D. Tìm tòi mở rộng

- Học và trả lời câu hỏi và bài tập cuối bài.

- Đọc trước bài 23sgk/97

Nhận xét đánh giá sau giờ dạy :

................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .......................................................................................................

TIẾT 24 – BÀI 23 : ÔN TẬP PHẦN DI TRUYỀN HỌC

Ngày soạn :...........................................

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:

Sau khi học xong bài này học sinh có khả năng:

1. Kiến thức:

- Nêu được các khái niệm cơ bản, các cơ chế chính trong di truyền học từ mức độ phân tử, tế bào, cơ thể cũng như quần thể. Nêu được các cách chọn tạo giống.

- Giải thích được các cách phân loại biến dị và đặc điểm của từng loại.

2. Kĩ năng:

Biết cách hệ thống hoá kiến thức thông qua xây dựng bản đồ khái niệm.

3.Thái độ:

Vận dụng lý thuyết giải quyết các vấn đề thực tiễn và đời sống sản xuất.

5. Phương pháp:

- Trực quan

- Vấn đáp – tìm tòi

- Thảo luận nhóm

- Thyết trình giảng giải

II. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ

1. Giáo viên:

- Phiếu học tập, máy chiếu.

- Giáo án, SGK và các tài liệu tham khảo.

2. Học sinh:

Học sinh ôn tập kiến thức ở nhà.

III. Chuỗi hoạt động học:

1. Kiểm tra bài cũ: ( lồng ghép trong bài)

2. Nội dung bài mới:

Hệ thống hoá kiến thức

GV chia lớp thành 4 nhóm, mỗi nhóm giao nhiệm vụ hoàn thành nội dung 1 phiếu học tập, sau đó lần lượt đại diện các tổ lên báo cáo, các nhóm khác đóng góp ý kiến bổ sung.

Phiếu học tập số 1:

1. Hãy điền các chú thích thích hợp vào bên cạnh các mũi tên nêu trong sơ đồ dưới đây để minh hoạ cho quá trình di truyền ở mức độ phân tử

ADN → A RN → Prôtêin → Tính trạng ( hình thái, sinh lí ….. )

↓

ADN

2. Vẽ bản đồ khái niệm với các khái niệm dưới đây:

gen, ADN - pôlimeraza, nguyên tắc bảo toàn, nguyên tắc bổ sung, tự nhân đôi

Phiếu học tập số 2: Bảng tóm tắt các quy luật di truyền

Phiếu học tập số 3: Hãy giải thích cách thức phân loại biến dị theo sơ đồ dưới đây:

Biến dị

biến dị di truyền thường biến

đột biến biến dị tổ hợp

đột biến NST đột biến gen

đột biến SL đột biến cấu trúc

đột biến đa bội đột biến lệch bội

đột biến đa bội chẵn đột biến đa bội lẻ

Phiếu học tập số 4: Hãy đánh dấu + ( nếu cho là đúng) vào bảng so sánh sau:

Bảng so sánh quần thể ngẫu phối và tự phối:

Phiếu học tập số 5: Hãy điền nội dung phù hợp vào bảng sau:

Bảng nguồn vật liệu và phương pháp chọn giống

Đáp án phiếu học tập số 1

Đó là các cụm từ : (1) Phiên mã

(2) Dịch mã

(3) Biểu hiện

(4) Sao mã

2. Bản đồ

nguyên tắc bố sung

GEN GEN

Nguyên tắc bán bảo toàn

Đáp án phiếu học tập số 4

Đáp án phiếu học tập số 5

Các phiếu học tập khác giáo viên cho hs về nhà tự làm để hôm sau kiểm tra.

III. CỦNG CỐ BÀI HỌC

IV. BÀI TẬP VỀ NHÀ

- Học bài cũ và trả lời các câu hỏi trong SGK

- Đọc bài mới trước khi tới lớp

Nhận xét đánh giá sau giờ dạy :

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Tiết 25: KIỂM TRA HỌC KÌ I

Ngày soạn :...........................................