Công thức toán học không thể tải, để xem trọn bộ tài liệu hoặc in ra làm bài tập, hãy tải file word về máy bạn nhé

Tuần: Ngày soạn: Ngày kí:

Tiết 1, 2: Văn học

TỔNG QUAN VĂN HỌC VIỆT NAM

1. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT
2. Tên bài học : Tổng quan văn học Việt Nam.
3. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:
   • Phương tiện, thiết bị:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thiết kế bài học.

+ Máy tính, máy chiếu, loa...

• • PPDH: Phát vấn, thuyết trình, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trò chơi

1. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.

NỘI DUNG BÀI HỌC

Tổng quan văn học Việt Nam.

MỤC TIÊU BÀI HỌC

Kiến thức

- Nắm được hai bộ phận hợp thành của văn học Việt Nam: văn học dân gian và văn

học viết.

• Nắm được một cách khái quát tiến trình phát triển của văn học viết Việt Nam.
• Nắm vững các thể loại văn học.

Kĩ năng

• Nhận diện được nền văn học dân tộc.
• Nêu được các thời kì lớn và các giai đoạn cụ thể trong các thời kì phát triển của văn học dân tộc.

Thái độ

• Bồi dưỡng niềm tự hào về truyền thống văn hoá của dân tộc.

Những năng lực cụ thể học sinh cần phát triển

• Năng lực thu thập thông tin liên quan đến lịch sử văn học Việt Nam
• Năng lực đọc – hiểu các tác tác phẩm văn học Việt Nam ( Văn học dân gian và văn học viết)
• Năng lực trình bày suy nghĩ, cảm nhận của cá nhân về các thời kì văn học.
• Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về thành tựu, hạn chế, những đặc điểm cơ bản, giá trị của những tác phẩm văn học Việt Nam;
• Năng lực phân tích, so sánh sự khác nhau giữa văn học dân gian và văn học viết
• Năng lực tạo lập văn bản nghị luận

TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

 1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

*Hoạt động 2:Hình thành kiến thức Thao tác 1:Tìm hiểu các bộ phận hợp thành của văn học Việt Nam

-Hình thức: Làm việc cá nhân

• Kỹ thuật: Đặt câu hỏi

B1: GV nêu câu hỏi

VHVN bao gồm mấy bộ phận lớn ? Đó là những bộ phận văn học nào?

B2: Hs suy nghĩ trả lời

B3: Hs trình bày

B4: GV chốt lại kiến thức

1: Tìm hiểu văn học dân gian:

-Hình thức: Làm việc nhóm

• Kỹ thuật: Đặt câu hỏi B1: GV nêu câu hỏi Nhóm 1: VHDG là gì ?

Nhóm 2: VHDG gồm những thể loại nào?

Nhóm 3: Nêu đặc trưng của VHDG ?

B2: Các nhóm hs suy nghĩ trả lời

B3: Đại diện các nhóm trình bày

B4: GV chốt lại

2:Tìm hiểu văn học viết :

-Hình thức: Làm việc nhóm

• Kỹ thuật: Đặt câu hỏi

B1: GV nêu câu hỏi

Nhóm 1: Văn học viết là gì ?

Nhóm 2: Văn học viết được ghi lại bằng những thứ chữ nào ?

Nhóm 3: Nêu các thể loại của văn học

viết?

B2: Các nhóm hs suy nghĩ trả lời

B3: Đại diện các nhóm trình bày

B4: GV chốt lại

.Các bộ phận hợp thành củaVHVN:

Gồm hai bộ phận: Văn học dân gian và

văn học viết. Hai bộ phận này có mối quan hệ mật thiết với nhau.

Văn học dân gian :

• Khái niệm: VHDG là những sáng tác tập thể

và truyền miệng của nhân dân lao động. Các tri thức có thể tham gia sáng tác. Song những

sáng tác đó phải tuân thủ những đặc trưng của

VHDG và trở thành tiếng nói tình cảm chung của nhân dân.

+ Gồm các thể loại như thần thoại, sử thi, truyền thuyết, truyện cổ tích, truyện ngụ

ngôn, truyện cười, tục ngữ, câu đố, ca dao, dân ca, vè, truyện thơ, chèo .

• Đặc trưng của VHDG là tính truyền miệng, tính tập thể, và sự gắn bó với các sinh hoạt khác nhau trong đời sống cộng đồng.

Văn học viết :

• Khái niệm: Là sáng tác của tri thức được ghi

lại bằng chữ viết, là sáng tạo của cá nhân. Tác phẩm văn học viết mang dấu ấn của tác giả.

• • Hình thức văn tự của văn học viết được ghi

lại chủ yếu bằng ba thứ chữ: Hán, Nôm, Quốc ngữ .

• • Thể loại:

+ Từ thế kỉ X -XIX có ba nhóm thể loại chủ yếu:

• • • Văn xuôi ( truyện, kí tiểu thuyết chương hồi).
    • Thơ ( thơ cổ phong đường luật, từ khúc).
    • Văn biền ngữ ( phú, cáo, văn tế).

Thao tác 2:Tìm hiểuquá trình phát triển của văn học viết Việt Nam:

GV cho HS đọc mục II

-Hình thức: Làm việc cá nhân

• Kỹ thuật: Đặt câu hỏi B1: GV nêu câu hỏi

? Văn học viết Việt Nam có mấy

thời kì lớn? Đó là những thời kì văn học nào?

B2: HS suy nghĩ trả lời B3: Hs trả lời cá nhân

B4: Gv chốt kiến thức

1: Tìm hiểu về văn học trung đại Việt Nam(từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX)

-Hình thức: Làm việc nhóm

• Kỹ thuật: Đặt câu hỏi

B1: GV nêu câu hỏi

Nhóm 1 : Trình bày bối cảnh xã hội,đặc điểm của văn học viết Việt Nam giai đoạn từ thế kỉ X đến hết XIX ?

Nhóm 2 : Nêu những tác giả, tác phẩm tiêu biểu của văn học giai đoạn từ thế kỉ X đến hết XIX ?

B2: Các nhóm hs suy nghĩ trả lời B3: Đại diện các nhóm trình bày B4: GV chốt lại ý chính.

* Chữ Nôm có thơ Nôm đường luật, từ khúc, ngâm khúc, hát nói…

+ Từ đầu thế kỉ XX đến nay: Loại hình thể loại văn học có ranh giới tương đối rõ

ràng hơn: loại hình tự sự, trữ tình, kịch.

Quá trình phát triển của văn học viết Việt Nam:

• • Quá trình phát triển của văn học Việt Nam gắn chặt với lịch sử chính trị, văn hóa, xã hội của đất nước
  • Có ba thời kì lớn:

+ Từ thế kỉ X đến XIX.

+ Từ đầu thế kỉ XX đến CMT8/ 1945

+ Sau CMT8/ 1945 đến hết thế kỉ XX.

• • Văn học từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX là

văn học trung đại

• • Hai thời kì sau (đầu thế kỉ XX đến hết thế

kỉ XX) tuy mỗi thời kì có những đặc điểm riêng nhưng đều nằm chung trong xu thế phát triển văn học theo hướng hiện đại hoá nên có thể gọi chung là văn học hiện đại. 1.Văn học trung đại: (từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX) :

+ XHPK hình thành ,phát triển và suy thoái,công cuộc xây dựng đất nước và chống giặc ngoại xâm

• Chữ Hán du nhập vào VN từ đầu công nguyên nhưng đến thế kỷ X khi dân tộc Việt Nam giành được độc lập, văn học viết mới

thực sự hình thành .

• Văn học thời kì này được viết bằng chữ Hán và chữ Nôm do ảnh hưởng chủ yếu văn học trung đại Trung Quốc (Phong kiến xâm lược). Văn học chữ Hán là cầu nối để dân tộc ta tiếp nhận các học thuyết Nho giáo, Phật giáo, Lão Tử. Sáng tạo các thể loại trên cơ sở ảnh

hưởng các thể loại của văn học Trung Quốc. Văn học Chữ Nôm phát triển là bằng chứng hùng hồn cho ý thức xây dựng 1 nền văn học độc lập của dân tộc ta.

• Tác phẩm, tác giả tiêu biểu:

+ Chữ Hán.

+ Chữ Nôm.

2: Tìm hiểu về văn học hiện đại Việt Nam(từ đầu thế kỉ XX đến hết thế kỉ XX)

-Hình thức: Làm việc nhóm

• Kỹ thuật: Đặt câu hỏi

B1: GV nêu câu hỏi

Nhóm 1 : Trình bày bối cảnh lịch sử, các giai đoạn phát triển của văn học viết Việt Nam giai đoạn từ đầu thế kỉ XX đến hết XX ?

Nhóm 2 : Nêu đặc điểm của văn học giai đoạn từ đầu thế kỉ XX đến hết XX chia thành các giai đoạn nào?

B2: Các nhóm hs suy nghĩ trả lời B3: Đại diện các nhóm trình bày B4: GV chốt lại ý chính.

B1: Gv nêu câu hỏi

? Trình bày sự khác biệt của văn học trung đại và văn học hiện đại Việt Nam

? (về tác gỉ, về đời sống văn học, về thể

loại, về thi pháp)

B2: Hs suy nghĩ trả lời

B3: HS trả lời cá nhân

B4: GV chốt lại ý chính.

Thao tác 3:Con người Việt Nam qua

=> Sự phát triển chữ Nôm và văn học chữ Nôm luôn gắn với những truyền thống của dân tộc: lòng yêu nước, tinh thần nhân đạo và hiện thực. Nó thể hiện thinh thần ý thức dân tộc đã phát triển cao

1. Văn học hiện đại : (đầu thế kỉ XX đến hết thế kỉ XX) :
   • Bối cảnh lịch sử: Mở rộng giao lưu quốc tế, tiếp xúc và tiếp nhận tinh hoa của nhiều nền văn học để đổi mới. Đặc biệt là tiếp xúc

và tiếp nhận tinh hoa của nền văn học Âu – Mĩ, làm thay đổi nhận thức, cách nghĩ, cách

cảm và cách nói của người Việt Nam.

• • Chia 4 giai đoạn:

+ Từ đầu XX đến năm 1930

+ Từ 1930 đến năm 1945

+ Từ 1945 đến năm 1975

+ Từ 1975 đến nay

• • Đặc điểm chung:

- Văn học hiện đại Việt Nam một mặt kế thừa tinh hoa của văn học truyền thống, mặt khác tiếp thu tinh hoa của những nền văn học lớn trên thế giới để hiện đại hoá.

• Sự khác biệt của văn học trung đại và văn học hiện đại Việt Nam:
  • Về tác giả: Đã xuất hiện nhà văn nhà thơ chuyên nghiệp, lấy việc viết văn, sáng tác thơ là nghề nghiệp.
  • Về đời sống văn học: Nhờ có báo chí, kĩ

thuật in ấn hiện đại, tác phẩm văn học đi vào đời sống nhanh hơn, mối quan hệ giữa độc giả và tác giả mật thiết hơn, đời sống văn học sôi nổi, năng động hơn.

• • Về thể loại: Thơ mới, tiểu thuyết, kịch

nói… thay thế hệ thống thể loại cũ.

• Về thi pháp: Lối viết ước lệ, sùng cổ, phi ngã, của VHTD không còn thích hợp và lối

viết hiện thực đề cao cá tính sáng tạo, đề cao

“cái tôi” cá nhân dần được khẳng định.

ConngườiViệtNamquavănhọc:

Văn học Việt Nam thể hiện tư tưởng, tình cảm, quan niệm chính trị, văn hoá, đạo đức,

thẩm mĩ của người Việt Nam trong nhiều mối

văn học:

B1: GV nêu câu hỏi

Hình ảnh con người Việt Nam được thể hiện trong văn học qua những mối quan

hệ nào ?

B2: Hs suy nghĩ trả lời

B3: HS trả lời cá nhân

B4: GV chốt lại ý chính.

• Đối tượng của văn học: con người và xã hội loài người  văn học là nhân học.
• Qua các mối quan hệ: Với thế giới tự nhiên, quốc gia, dân tộc, xã hội, và ý thức về bản thân.

Nêu những biểu hiện cụ thể về hình ảnh con người VN qua mối quan hệ với tự nhiên ? Lấy ví dụ minh hoạ qua những

tác phẩm văn học ? HS: suy nghĩ trả lời HS: Trả lời cá nhân GV: Chốt lại kiến thức

VD: Côn Sơn ca (Nguyễn Trãi), Qua

đèo Ngang (Bà huyện Thanh Quan), Thi vịnh, Thu điếu, Thu ẩm (Nguyễn Khuyến), Rằm tháng giêng của Bác.

B1: GV nêu câu hỏi

Nêu những biểu hiện cụ thể về hình ảnh con người VN qua mối quan hệ với quốc gia, dân tộc ? Lấy ví dụ minh hoạ qua những tác phẩm VH ?

B2: Hs suy nghĩ trả lời

B3: HS trả lời cá nhân

B4: GV chốt lại ý chính.

-Lòng yêu nước, sẵn sàng hi sinh vì tự do, độc lập của quốc gia, dân tộc. Các

bài Nam quốc sơn hà (LTK), Hịch tướng sĩ (TQT), Bình Ngô đại cáo (NT), Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc ... chủ nghĩa yêu nước là nội dung lớn xuyên suốt của nền VHVN.

B1: GV nêu câu hỏi

quan hệ:

ConngườiViệtNamtrongmốiquanhệ vớithếgiớitựnhiên:

- Văn học dân gian:

+Tư duy huyền thoại, kể về quá trình nhận thức, ... tích lũy hiểu biết thiên nhiên.

+Con người và thiên nhiên thân thiết.

• Thơ ca trung đại: Thiên nhiên gắn lý tưởng, đạo đức, thẩm mỹ
• Văn học hiện đại: hình tượng thiên nhiên

thể hiện qua tình yêu đất nước, cuộc sống, lứa đôi

→Con người Việt Nam gắn bó sâu sắc với thiên nhiên và luôn tìm thấy từ thiên nhiên những hình tượng thể hiện chính mình.

ConngườiViệtNamtrongmốiquanhệ vớiquốcgia,dântộc:

• • Người Việt Nam mang một tấm lòng yêu nước thiết tha.
  • Biểu hiện của lòng yêu nước:

+ Yêu làng xóm, quê hương.

+ Tự hào về truyền thống văn học, lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc.

+ Ý chí căm thù quân xâm lược và tinh thần dám hi sinh vì độc lập tự do dân tộc.

- Tác phẩm kết tinh từ lòng yêu nước “Nam quốc sơn hà”, “Bình ngô đại cáo”,“Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc”,“Tuyên ngôn độc lập”

ConngườiViệtNamtrongmốiquan hệ xãhội:

• • Ước mơ xây dựng một xã hội công bằng,

tốt đẹp hơn.

• • Phê phán, tố cáo các thế lực chuyên quyền, cảm thông với số phận con người bị

áp bức.

• • Nhìn thẳng vào thực tại để nhận thức, phê phán, cải tạo xã hội cho tốt đẹp.

→Chủ nghĩa hiện thực và chủ nghĩa nhân

đạo.

học Việt Nam

-HS thực hiện nhiệm vụ:

• HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ

Văn học Việt Nam

Gv chuẩn kiến thức

Văn học dân gian

Văn học viết

HOẠTĐỘNG5–TÌMTÒI,MỞ

RỘNG(thực hiện ở nhà)

GV yêu cầu HS sưu tầm những bài viết

Văn học trung đại

(Từ TK

X đến hết TK XIX)

5: TÌM TÒI, MỞ RỘNG:

Văn học hiện đại (Từ đầuTK XX đến hết TK XX)

phê bình văn học về tổng quan văn học Việt Nam (đăng trên báo/tạp chí hoặc trong cách sách chuyên khảo) để làm tư liệu học tập. Nội dung các bài viết có thể là:

• Đánh giá về giai đoạn văn học.
• Đánh giá về một bộ phận/xu hướng văn học.
• Nhận thức được nhiệm vụ cần giải quyết của bài học
• Tập trung cao và hợp tác tốt để giải quyết nhiệm vụ.
• Có thái độ tích cực, hứng thú.

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………

Tuần: Ngày soạn: Ngày kí: Tiết 03

HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP BẰNG NGÔN NGỮ

• 1. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

1. Tên bài học : hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ
2. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:
   • Phương tiện, thiết bị:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thiết kế bài học.

+ Máy tính, máy chiếu, loa...

• • PPDH: Phát vấn, thuyết trình, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trò chơi

1. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.

NỘI DUNG BÀI HỌC

hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ

MỤC TIÊU BÀI HỌC

• • 1. Kiến thức:
  • Khái niệm cơ bản về hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ: mục đích (trao đổi

thông tin về nhận thức, tư tưởng tình cảm, hành động,…)

• • Hai quá trình trong hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ: tạo lập văn bản (nói hoặc viết) và lĩnh hội văn bản (nghe hoặc đọc)
  • Các nhân tố giao tiếp: nhân vật, hoàn cảnh, nội dung, mục đích, phương tiện

và cách thức giao tiếp.

• • 1. Kĩ năng: -Xác định đúng các nhân tố trong hoạt động giao tiếp
  • Những kĩ năng trong các hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ: nghe, nói, đọc, viết, hiểu
    1. Thái độ: Hiểu rõ các nhân tố của hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ và sử dụng đạt mục đích giao tiếp

Định hướng năng lực hình thành

• • • Năng lực tự học
    • Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo
    • Năng lực giao tiếp
    • Năng lực thẩm mĩ
    • Năng lực sử dụng ngôn ngữ
    • Năng lực hợp tác

TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

trong phiếu học tập ( 5 phút)

Nhóm 1,2 tìm hiểu ngữ liệu 1 :Văn bản hội nghị Diên Hồng

Nhóm 3,4 tìm hiểu ngữ liệu 2 : Văn

bản Tổng quan văn học Việt Nam.

• Bước 2: Các nhóm thảo luận làm bài vào bảng phụ
• Bước 3: Các nhóm treo sản phẩm

và GV chỉ định đại diện nhóm 1,2; 3,4 trình bày.

Các nhóm còn lại theo dõi, bổ sung, đặt câu hỏi.

• Bước 4: GV hệ thống hóa kiến thức trên slide
• Mỗi bên có cương vị khác nhau: vua là người lãnh đạo tối cao của đất nước, các bô lão thì đại diện cho các tầng lớp nhân dân.

Hai bên lần lượt đổi vai giao tiếp cho nhau

• Lượt lời 1: Vua Trần nói. các vị bô lãonghe
• Lượt lời 2: Các vị bô lão nói. nhà vua nghe
• Lượt lời 3: Nhà vua hỏi. các vị bô lão nghe
• Lượt lời 4: Các vị bô lão trả lời nhà vua nghe

Ở điện Diên Hồng. Lúc này quân Nguyên Mông đang ồ ạt kéo 50 vạn đại quân xâm

lược nước ta?

Nội dung: giặc xâm lược đất nước, ta nên hòa hay đánh  Nhân dân đồng lòng đánh.

Mục đích: bàn bạc để tìm và thống nhất cách đối phó giặc.  Cuối cùng mục đích đã đạt được.

Ngôn ngữ nói với sắc thái vừa trang trọng vừa gần gũi

Ngữliệu 2:

Nhân vật giao tiếp: tác giả SGK (người

viết : ở tuổi cao hơn, có vốn sống, trình độ hiểu biết cao hơn ) và HS lớp 10 người đọc: trẻ tuổi hơn, có vốn sống, trình độ hiểu biết thấp hơn) Trong hoàn cảnh của nền giáo dục VN (nhà trường, có tính tổ chức cao ). NDgiaotiếp thuộc lĩnh vực văn học, với đề tài “Tổng quan văn học việt nam”.

• Nhữngvấnđềcơbản:

+ Các bộ phận hợp thành của nền VHVN.

+ Quá trình phát triển của VH viết.

+ Con người VN qua VH. Mụcđíchgiaotiếp:

+ Người viết: trình bày những vấn đề cơ

bản về VHVN cho HS lớp 10.

+ Người đọc: tiếp nhận những vấn đề đó.

Ngônngữ viết dùng một số lượng lớn các

thuật ngữ văn học, các câu mang đặc

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………..

PHIẾU HỌC TẬP

Nhóm 1,2 : ngữ liệu 1

• • Nhân vật giao tiếp?

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

Quá trình tạo lập văn bản?

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

Hoàn cảnh giao tiếp?

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………….

Nội dung giao tiếp?

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………

- Mục đích giao tiếp?

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

Phương tiện ngôn ngữ?

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

PHIẾU HỌC TẬP

Nhóm 3,4 : ngữ liệu 2

• Nhân vật giao tiếp?

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

Quá trình tạo lập văn bản?

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

Hoàn cảnh giao tiếp?

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………….

- Nội dung giao tiếp?

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………

- Mục đích giao tiếp?

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

- Phương tiện ngôn ngữ?

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

Tiết theo PPCT: 04 Ngày soạn:

Ngày dạy:

KHÁI QUÁT VĂN HỌC DÂN GIAN VIỆT NAM

• 1. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

1. Tên bài học : Khái quát văn học dân gian Việt Nam
2. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:
   • Phương tiện, thiết bị:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thiết kế bài học.

+ Máy tính, máy chiếu, loa...

• • PPDH: Phát vấn, thuyết trình, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trò chơi

1. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.

NỘI DUNG BÀI HỌC

Khái quát văn học dân gian Việt Nam

MỤC TIÊU BÀI HỌC

Về kiến thức

• • Hiểu và nhớ được những đặc trưng cơ bản của văn học dân gian.
  • Hiểu được những giá trị to lớn của văn học dân gian. Đây là cơ sở để học sinh có thái độ trân trọng đối với di sản văn hóa tinh thần của dân tộc, từ đó học tập tốt hơn phần văn học dân gian trong chương trình.
  • Nắm được khái niệm về các thể loại của văn học dân gian Việt Nam. Học sinh

có thể nắm bắt các thể loại, biết phân biệt sơ bộ thể loại này với thể loại khác trong hệ thống.

Về kĩ năng

• • Rèn luyện kĩ năng giao tiếp, kĩ năng làm việc nhóm.

Về thái độ, phẩm chất:

• • Thái độ:

+ Giúp học sinh nhìn nhận một cách khách quan về các đặc trưng cơ bản của văn học dân gian, giá trị to lớn của văn học dân gian, từ đó, biết trân trọng, yêu quý, tự hào về di sản văn học dân gian của dân tộc.

+ Bồi dưỡng niềm tự hào về truyền thống văn hóa của dân tộc qua di sản văn học dân gian. Từ đó, có lòng say mê với văn học Việt Nam.

• • Phẩm chất: Sống yêu thương, sống tự chủ và sống trách nhiệm...

Về năng lực

• • Năng lực chung:

+ Năng lực tự học, năng lực tự giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực thẩm mỹ, năng lực thể chất, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực tính toán, năng

lực công nghệ thông tin và truyền thông

• • Năng lực riêng:

- Hình thành năng lực tái hiện và vận dụng kiến thức, năng lực vận dụng kiến chung về văn học dân gian vào đọc hiểu các văn bản văn học dân gian cụ thể.

TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

Văn học dân gian là những tác phẩm nghệ thuật ngôn từ truyền miệng

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học

tập

GV: Em hiểu thế nào là truyền miệng?

Tại sao truyền miệng là phương thức sáng tác và lưu truyền cơ bản của văn học dân gian?

Theo em, quá trình truyền miệng được

thực hiện thông qua hình thức nào?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

• • Học sinh suy nghĩ, ghi lại câu trả lời.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

• • • Hs trả lời câu hỏi.
    • Gv quan sát, hỗ trợ, tư vấn

Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

GV: nhận xét đánh giá kết quả của các

cá nhân, chuẩn hóa kiến thức.

Hoạt động trải nghiệm, sáng tạo: cho học sinh nghe một bài ca dao hoặc mô tả một cảnh trên chiếu chèo để các

em thấy rõ sự kết hợp giữa lời thơ, nhạc điệu và diễn xuất. Giáo viên cũng có thể gọi học sinh hát lại một câu ca dao, một làn điệu dân ca để các em trải nghiệm thêm các hình thức diễn xướng của văn học dân gian.

Văn học dân gian là sản phẩm của quá trình sáng tác tập thể (tính tập thể)

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV: Em hiểu thế nào về khái niệm tập

thể? Vì sao văn học dân gian lại là sản phẩm của quá trình sáng tác tập thể?

Theo em, tính tập thể và tính truyền

miệng của văn học dân gian có mối quan hệ với nhau như thế nào?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh suy nghĩ, ghi lại câu trả lời.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

thức văn học một cách trực tiếp của người dân lao động xưa. Đây cũng chính là điểm khác biệt rất cơ bản giữa văn học dân gian và văn học viết.

• Quá trình truyền miệng được thực hiện thông qua hình thức diễn xướng dân gian (trình bày tác phẩm một cách tổng hợp thông qua các hình thức nói, kể, hát, diễn).

2. Văn học dân gian là sản phẩm của quá trình sáng tác tập thể (tính tập thể)

• Tập thể: một nhóm người, một cộng đồng

người.

• Văn học dân gian là sản phẩm của quá trình sáng tác tập thể vì:

+ Trong quá trình sáng tác, lúc đầu, tác phẩm có thể do một cá nhân khởi xướng.

+ Khi tác phẩm được hình thành, nó sẽ được tập thể đón nhận và tiếp tục lưu truyền qua nhiều địa phương, nhiều thế hệ khác nhau.

+ Trong quá trình lưu truyền, tác phẩm văn học dân gian tiếp tục được các thế hệ người

dân bổ sung, biến đổi nhằm giúp cho tác phẩm hoàn thiện hơn về nội dung cũng như

hình thức nghệ thuật.

+ Dần dần, qua lưu truyền, người ta không nhớ được và cũng không cần nhớ ai đã từng là tác giả, tác phẩm văn học dân gian trở thành của chung.

=> Tính truyền miệng và tính tập thể là hai

đặc trưng cơ bản, chi phối, xuyên suốt quá

• • Hs trả lời câu hỏi.
  • Gv quan sát, hỗ trợ, tư vấn

Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

GV: nhận xét đánh giá kết quả của các

cá nhân, chuẩn hóa kiến thức.

Thao tác 2: Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm hiểu hệ thống thể loại của văn học dân gian Việt Nam

Mục tiêu: giúp học sinh nắm được các

thể loại của văn học dân gian và có thể định nghĩa ngắn gọn và nêu ví dụ về từng thể loại.

Phương tiện: bảng phụ, bút dạ, máy chiếu.

Kĩ thuật dạy học: động não, thông tin

• phản hồi, khăn trải bàn

Hình thức tổ chức: học sinh làm việc nhóm.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

Dựa vào sách giáo khoa, em hãy kể

tên các thể loại của văn học dân gian Việt Nam và hãy định nghĩa thật ngắn

gọn khái niệm các thể loại? Kể tên một

số tác phẩm thuộc những thể loại văn học dân gian mà em biết ?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

• HS các nhóm tiến hành thảo luận và

cử đại diện trình bày.

Bước 3: Báo cáo kết quả

• Các nhóm tranh luận và bổ xung ý

kiến.

- Gv quan sát, hỗ trợ, tư vấn

Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

GV: nhận xét đánh giá kết quả của các

nhóm, chuẩn hóa kiến thức.

trình sáng tạo và lưu truyền tác phẩm dân gian. Hai đặc trưng này có quan hệ mật thiết, thể hiện sự gắn bó của văn học dân gian với các sinh hoạt khác nhau trong đời sống cộng đồng.

Hệ thống thể loại của văn học dân gian Việt Nam

- Văn học dân gian Việt Nam bao gồm 12 thể loại chính: thần thoại, truyền thuyết, sử thi, truyện cổ tích, truyện ngụ ngôn, truyện cười, tục ngữ, câu đố, ca dao, vè, truyện thơ, chèo.

• Thần thoại:

+ Tác phẩm tự sự dân gian.

+ Thường kể về các vị thần nhằm giải thích các hiện tượng tự nhiên, thể hiện khát vọng chinh phục tự nhiên của con người thời cổ

đại.

• Sử thi:

+ Tác phẩm tự sự dân gian có quy mô lớn.

+ Sử dụng ngôn ngữ có vần, nhịp, xây dựng những hình tượng nghệ thuật hoành tráng.

+ Kể về một hoặc nhiều biến cố diễn ra trong

đời sống cộng đồng của cư dân cổ đại.

• Truyền thuyết:

+ Tác phẩm tự sự dân gian.

+ Kể về các sự kiện hoặc các nhân vật lịch sử có thật theo hướng lí tưởng hóa.

+ Thể hiện sự ngưỡng mộ và tôn vinh của nhân dân.

• Truyện cổ tích:

+ Tác phẩm tự sự dân gian.

+ Cốt truyện và hình tượng được hư cấu có chủ định.

+ Kể về số phận người dân lao động trong xã hội, thể hiện tinh thần nhân đạo và tinh thần

lạc quan của người lao động.

- Văn học dân gian Việt Nam bao gồm 12 thể loại chính: thần thoại, truyền thuyết, sử thi, truyện cổ tích, truyện ngụ ngôn, truyện cười, tục ngữ, câu đố, ca dao, vè, truyện thơ, chèo.

Thao tác 3: Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm hiểu những giá trị cơ bản của văn học dân gian Việt Nam Mục tiêu: giúp học sinh nắm được những giá trị cơ bản của văn học dân gian Việt Nam, từ đó, yêu quý và tự hào về văn học dân tộc.

Kĩ thuật dạy học: công não, thông tin

• phản hồi, phòng tranh.
• Truyện ngụ ngôn:

+ Tác phẩm tự sự dân gian ngắn.

+ Kết cấu chặt chẽ.

+ Thông qua các ẩn dụ để kể về những sự việc liên quan đến con người.

+ Nêu lên các bài học kinh nghiệm về cuộc

sống hoặc triết lí nhân sinh.

• Truyện cười:

+ Tác phẩm tự sự dân gian ngắn.

+ Kết cấu chặt chẽ, kết thúc bất ngờ.

+ Kể về những sự việc xấu, trái tự nhiên để gây cười nhằm mục đích giải trí, phê phán.

• Tục ngữ:

+ Câu nói ngắn gọn, hàm súc.

+ Có hình ảnh, vần, nhịp.

+ Đúc kết kinh nghiệm thực tiễn.

• Câu đố:

+ Bài văn vần hoặc câu nói có vần.

+ Mô tả đồ vật bằng cách ám chỉ để người nghe lí giải, nhằm rèn luyện tư duy, khả năng liên tưởng, suy đoán.

• Ca dao, dân ca:

+ Tác phẩm trữ tình dân gian.

+ Thường kết hợp giữa lời thơ và điệu nhạc.

+ Thể hiện tư tưởng, tình cảm của con người.

• Vè:

+ Tác phẩm tự sự dân gian bằng vần.

+ Kể lại hoặc bình luận những sự kiện có tính thời sự hoặc những sự kiện lịch sử

đương thời.

• Truyện thơ:

+ Tác phẩm tự sự dân gian bằng thơ.

+ Giàu chất trữ tình.

+ Phản ánh số phận và khát vọng của con người khi hạnh phúc lứa đôi và sự công bằng

bị tước đoạt.

• Chèo:

+ Tác phẩm sân khấu dân gian.

+ Kết hợp các yếu tố trữ tình và trào lộng để ca ngợi những tấm gương đạo đức và phê phán, đả kích cái xấu trong xã hội.

Những giá trị cơ bản của văn học dân gian Việt Nam

........................................................................................................................................

.......................................................................................................................

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

Tuần: 2

Ngày soạn: 6/9 Ngày kí:

Tiết 05 :HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP BẰNG NGÔN NGỮ

1. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT
2. Tên bài học : hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ
3. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Chuẩn bị của giáo viên: - SGK, thiết kế bài học, giáo án
   • Hình ảnh hội nghị Diên Hồng (nếu có)
   • Phiếu học tập: phiếu ghi câu hỏi, bài tập để kiểm tra.
2. Chuẩn bị của học sinh: Chuẩn bị bài ở nhà: Đọc các ngữ liệu và trả lời câu hỏi trong Sgk, vở soạn, vở ghi.

NỘI DUNG BÀI HỌC

hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ

MỤC TIÊU BÀI HỌC

• 1. Kiến thức:
• Khái niệm cơ bản về hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ: mục đích (trao đổi thông tin về nhận thức, tư tưởng tình cảm, hành động,…)
• Hai quá trình trong hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ: tạo lập văn bản (nói hoặc viết) và lĩnh hội văn bản (nghe hoặc đọc)
• Các nhân tố giao tiếp: nhân vật, hoàn cảnh, nội dung, mục đích, phương tiện

và cách thức giao tiếp.

• 1. Kĩ năng: -Xác định đúng các nhân tố trong hoạt động giao tiếp
• Những kĩ năng trong các hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ: nghe, nói, đọc, viết, hiểu
  1. Thái độ: Hiểu rõ các nhân tố của hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ và sử dụng đạt mục đích giao tiếp

Định hướng năng lực hình thành

• • Năng lực tự học
  • Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo
  • Năng lực giao tiếp
  • Năng lực thẩm mĩ
  • Năng lực sử dụng ngôn ngữ
  • Năng lực hợp tác

D.TIẾN TRÌNH BÀI HỌC

Nhóm 2: Trong cuộc giao tiếp trên, các nhân vật đã thực hiện bằng ngôn ngữ những hành động nói cụ thể nào? Nhằm mục đích gì? Cả ba câu trong lời nói của ông già với A Cổ đều có hình thức của câu hỏi nhưng mục đích có phải là để hỏi không?

Các từ ngữ được dùng cho thấy quan hệ, thái độ, tình cảm của hai nhân vật như thế nào?

Nhóm 3: Làm bài tập 3

Khi làm bài thơ này HXH đã gt với người đọc về vấn đề gì? Nhằm mục đích gì? Bằng các phuơng tiện từ ngữ, hình ảnh nào?

Người đọc căn cứ vào đâu để tìm hiểu bài thơ? Cảm nhận bài thơ?

Nhóm 4: Làm bài tập 4

Viết 1 đoạn thông báo ngắn cho các bạn học sinh toàn trường biết về hoạt

động làm sạch môi trường nhân ngày

môi trường thế giới.

1. Các hành động nói cụ thể: Chào, chào đáp lại, khen, hỏi, trả lời
2. Cả ba câu trong lời của ông già đều là câu hỏi nhưng có sự khác nhau về nội dung:

+ Câu 1: “ A cổ hả?” -> Hình thức là hỏi, mục đích chào lại

+ Câu 2: “lớn tướng rồi nhỉ-> Hình thức hỏi, mục đích khen

+ Câu 3: Bố cháu có… ko ? -> hình thức là hỏi, có mục đích hỏi

• Các nhân vật có tình cảm chân thành với nhau. Có thái độ tôn trọng nhau theo đúng

cương vị “ vai” giao tiếp của mình.

Bàitập3(sgk/tr21).

• HXH giao tiếp với bạn đọc về vẻ đẹp, về

thân phận chìm nổi của người phụ nữ trong xã hội phong kiến, đông thời khẳng định

phẩm chất trong sáng của người phụ nữ và của bản thân mình

• Người đọc căn cứ vào các từ “trắng, tròn-> nói về vẻ đẹp”; thành ngữ “bảy nổi ba chìm-

> nói về sự chìm nổi”, “tấm lòng son-> phẩm chất cao đẹp bên trong”, đòng thời

liên hệ về cuộc đời tác giả để hiểu và cảm nhận bài thơ.

Bàitập4(sgk/tr21).

THÔNG BÁO

• Nhân ngày môi trường thế giới, ĐTNCS HCM nhà trường tổ chức buổi tổng vệ sinh

toàn trường để làm cho trường thêm xanh sạch đẹp.

• Thời gian làm việc: từ 7h sáng chủ nhật ngày 05 tháng 06 năm 2017.
• Nội dung công việc: thu dọn rác, khai

thông cống rãnh, phát quang cỏ dại, trồng thêm cây xanh…

• Lực lượng tham gia: toàn thể học sinh của trường.
• Dụng cụ: mỗi học sinh khi đi mang theo 1 dụng cụ: cuốc, xẻng, chổi, dao,…
• Kế hoạch cụ thể: các lớp nhận tại văn phòng đoàn trường.
• Nhà trường kêu gọi toàn thể học sinh trong

Bước 3: Báo cáo kết quả

Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

…………………………………………………………………………………............

…………………………………………………………………………………............

…………………………………………………………………………………............

Tuần: Tiết : 6

Ngày soạn:Ngày kí:

1. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT
2. Tên bài học : Văn bản

VĂN BẢN

1. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:
   • Phương tiện, thiết bị:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thiết kế bài học.

+ Máy tính, máy chiếu, loa...

• • PPDH: Phát vấn, thuyết trình, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trò chơi

1. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.
2. NỘI DUNG BÀI HỌC

Văn bản

1. MỤC TIÊU BÀI HỌC

Về kiến thức

- Có được những hiểu biết thiết yếu về văn bản, đặc điểm của văn bản và kiến

thức khái quát về các loại văn bản xét theo phong cách chức năng ngôn ngữ.

Về kĩ năng

1. Về kĩ năng chuyên môn
   • Nâng cao kĩ năng thực hành phân tích và tạo lập văn bản trong giao tiếp.
2. Về kĩ năng sống
   • Rèn luyện kĩ năng giao tiếp, kĩ năng làm việc nhóm.

Về thái độ, phẩm chất:

-Thái độ: Có thái độ cẩn thận trong quá trình tạo lập văn bản.

• • Phẩm chất: Sống yêu thương, sống tự chủ và sống trách nhiệm...

Về năng lực

• • Năng lực chung:

Năng lực tự học, năng lực tự giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực thẩm mỹ, năng lực thể chất, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực tính toán, năng lực công nghệ thông tin và truyền thông

• • Năng lực riêng:

Rèn luyện năng lực giao tiếp, năng lực sử dụng ngôn ngữ.

TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

khái niệm, đặc điểm của văn bản

Kĩ thuật dạy học: công não, thông tin – phản hồi, phòng tranh.

Hình thức tổ chức dạy học: học sinh

làm việc nhóm.

Các bước thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV gọi HS đọc ngữ liệu 1, 2, 3 trong

sách giáo khoa (tr.23).

GV chia HS thành 4 nhóm.

Các nhóm học sinh bầu nhóm trưởng, thư kí và tiến hành thảo luận để trả lời

các câu hỏi trong sách giáo khoa. Nhóm 1: Văn bản 1.

Nhóm 2: Văn bản 2.

Nhóm 3: Văn bản 3.

Nhóm 4: Nêu khái niệm, đặc điểm của văn bản

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập HS các nhóm thảo luận, ghi lại kết quả vào bảng phụ.

GV: quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ học sinh.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận HS mỗi nhóm cử đại diện báo cáo kết quả thảo luận.

HS nhóm khác lắng nghe, thảo luận, nhận xét, bổ sung.

GV: Quan sát, hỗ trợ học sinh.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

GV: nhận xét, rút kinh nghiệm về quá

trình thực hiện nhiệm vụ của từng nhóm học sinh.

GV: Chuẩn hóa kiến thức

Khái niệm:

• Văn bản là sản phẩm của hoạt động

giao tiếp bằng ngôn ngữ, gồm một hoặc nhiều câu, nhiều đoạn.

Đặc điểm:

• Mỗi văn bản tập trung thể hiện một

chủ đề và triển khai chủ đề đó một cách

nhau kinh nghiệm sống.

+ Dung lượng: 1 câu.

+ Đề cập đến một kinh nghiệm sống thông qua một hình ảnh cụ thể, có tính hình

tượng.

+ Văn bản được tạo ra nhằm truyền đạt kinh nghiệm sống.

• Văn bản 2:

+ Được tạo ra trong hoạt động giao tiếp giữa cô gái và mọi người.

+ Dung lượng: 4 câu.

+ Nội dung của văn bản hướng đến thể hiện thân phận phụ thuộc của người phụ

nữ trong xã hội phong kiến thông qua một hình ảnh cụ thể, có tính hình tượng.

+ Bố cục triển khai: cô gái ví mình như hạt mưa => hạt mưa không thể tự quyết định

nơi mà nó sẽ rơi xuống => cũng giống như thân phận của người phụ nữ trong xã hội phong kiến, họ không thể tự quyết định số phận của mình.

+ Mục đích: là tiếng ca than thân, nêu lên một hiện tượng bất công trong đời sống xã

hội để mọi người thấu hiểu, cảm thông.

• Văn bản 3:

+ Văn bản được tạo ra trong hoạt động giao tiếp giữa chủ tịch nước với toàn thể đồng bào.

+ Dung lượng: 15 câu.

+ Nội dung của văn bản là lời kêu gọi toàn dân Việt Nam đứng lên kháng chiến chống Pháp bằng cách sử dụng lí lẽ, lập luận trực tiếp.

+ Bố cục của văn bản: mở đầu: lập trường

chính nghĩa của ta, dã tâm của thực dân Pháp => chân lí sống của dân tộc: thà hi sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ => kêu gọi mọi người đứng lên đánh thực dân Pháp bằng mọi vũ khí có thể => khẳng định niềm tin vào thắng lợi tất yếu của dân tộc.

+ Mục đích của văn bản: kêu gọi, khích lệ

trọn vẹn.

• Các câu trong văn bản có sự liên kết chặt chẽ, đồng thời, cả văn bản được xây dựng theo một kết cấu mạch lạc.
• Mỗi văn bản có dấu hiệu biểu hiện tính hoàn chỉnh về nội dung (thường mở đầu bằng một nhan đề và kết thúc bằng các hình thức thích hợp với từng loại văn bản).
• Mỗi văn bản nhằm thực hiện một

hoặc một số mục đích giao tiếp nhất định .

Thao tác 2: Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm hiểu các loại văn bản

Mục tiêu: Giúp học sinh biết phân biệt

các loại văn bản. Phương tiện: bảng phụ.

Kĩ thuật dạy học: công não, thông tin –

phản hồi, mảnh ghép.

Hình thức tổ chức: học sinh làm việc nhóm dưới sự hướng dẫn của giáo viên.

Các bước thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

+ Nhóm 1, 2: Làm bài tập số 1/ sgk

tr 25 và hãy cho biết có mấy loại văn bản ?

+ Nhóm 3, 4: Làm bài tập số 2/ sgk tr25, và hãy cho biết có mấy loại văn

bản ?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

• HS mỗi nhóm bầu thư kí, nhóm trưởng và tiến hành thảo luận.
• Sau khi thống nhất kết quả, học sinh ghi lại kết quả thảo luận vào bảng phụ.
• GV: quan sát, hỗ trợ học sinh.

đồng bào toàn quốc quyết tâm kháng chiến chống thực dân Pháp.

Khái niệm và đặc điểm của văn bản

• 1. Khái niệm
• Văn bản là sản phẩm của hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ, gồm một hoặc nhiều câu, nhiều đoạn.
  1. Đặc điểm
• Mỗi văn bản tập trung thể hiện một chủ đề và triển khai chủ đề đó một cách trọn

vẹn.

• Các câu trong văn bản có sự liên kết chặt chẽ, đồng thời, cả văn bản được xây dựng

theo một kết cấu mạch lạc.

• Mỗi văn bản có dấu hiệu biểu hiện tính hoàn chỉnh về nội dung (thường mở đầu bằng một nhan đề và kết thúc bằng các

hình thức thích hợp với từng loại văn bản).

• Mỗi văn bản nhằm thực hiện một hoặc một số mục đích giao tiếp nhất định .

II. Các loại văn bản

1. Phân tích ngữ liệu
   1. So sánh văn bản 1, 2 với văn bản 3 ở

mục I

• Vấn đề được đề cập trong văn bản 1 là một kinh nghiệm sống, thuộc lĩnh vực quan hệ giữa con người với hoàn cảnh xã hội; vấn đề được đề cập trong văn bản 2 là thân phận người phụ nữ trong xã hội

phong kiến, thuộc lĩnh vực tình cảm; vấn đề được đề cập trong văn bản 3 là lời kêu gọi toàn dân Việt Nam đứng dậy chống Pháp, thuộc lĩnh vực chính trị, tư tưởng.

• Từ ngữ được sử dụng trong văn bản 1 và

văn bản 2 là từ ngữ thông thường, giàu hình ảnh còn từ ngữ được sử dụng trong văn bản 3 là từ ngữ chính trị.

• Cách thức thể hiện của văn bản 1 và văn bản 2 là thông qua một hình ảnh cụ thể, có tính hình tượng còn cách thức thể hiện trong văn bản 3 là sử dụng lí lẽ, lập luận trực tiếp.
  1. So sánh văn bản 2, 3 với một bài học

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận HS mỗi nhóm cử đại diện báo cáo kết quả thảo luận.

HS nhóm khác lắng nghe, thảo luận, nhận xét, bổ sung.

GV: Quan sát, hỗ trợ học sinh.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

GV: nhận xét, rút kinh nghiệm về quá

trình thực hiện nhiệm vụ của từng nhóm học sinh.

GV: Chuẩn hóa kiến thức

HS ghi bài.

trong sách giáo khoa, một đơn xin nghỉ học hoặc giấy khai sinh.

• Văn bản 2 thuộc lĩnh vực giao tiếp nghệ thuật, văn bản 3 thuộc lĩnh vực giao tiếp

chính trị, văn bản sách giáo khoa thuộc lĩnh vực giao tiếp khoa học, văn bản giấy khai sinh, đơn xin nghỉ học thuộc lĩnh vực giao tiếp hành chính.

• Văn bản 2 có kết cấu của ca dao, thể thơ lục bát; văn bản 3 có kết cấu ba phần (mở

bài, thân bài, kết bài); văn bản trong sgk có kết cấu mạch lạc, chặt chẽ; văn bản

hành chính có mẫu hoặc in sẵn.

• Mục đích giao tiếp của văn bản 2 là bộc lộ cảm xúc, mục đích của văn bản 3 là kêu gọi toàn quốc kháng chiến; mục đích của văn bản sgk là truyền thụ kiến thức khoa

học; mục đích của đơn xin phép, giấy khai sinh là trình bày kiến, nguyện vọng, ghi nhận sự việc, hiện tượng đời sống.

• Cách thức sử dụng từ ngữ: văn bản 2 dùng nhiều từ ngữ nghệ thuật, văn bản 3 dùng nhiều từ ngữ chính trị, văn bản sgk

dùng nhiều từ ngữ khoa học, văn bản giấy khai sinh, đơn xin phép nghỉ học sử dụng nhiều từ hành chính.

Các loại văn bản

• Theo lĩnh vực giao tiếp, người ta phân

biệt các loại văn bản sau:

+ Văn bản thuộc phong cách ngôn ngữ sinh hoạt.

+ Văn bản thuộc phong cách ngôn ngữ nghệ thuật.

+ Văn bản thuộc phong cách ngôn ngữ khoa

học.

+ Văn bản thuộc phong cách ngôn ngữ hành chính.

+ Văn bản thuộc phong cách ngôn ngữ chính

luận.

+ Văn bản thuộc phong cách ngôn ngữ báo chí.

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………

MỤC ĐÍCH:

BÀI VIẾT SỐ 1

• Kiểm tra mức độ đạt chuẩn kiến thức, kĩ năng được qui định trong chương trình

môn Ngữ văn lớp 10

• Hình thức kiểm tra tự luận. Học sinh làm ở nhà

+ Thời gian: 45 phút

• • Yêu cầu ra đề đảm bảo: 1.Kiến thức:
  • Ôn tập, củng cố kiến thức về văn biểu cảm
  • Tích hợp với tiếng Việt ở bài Văn bản và đặc điểm của văn bản

1. Kĩ năng:
   • Kĩ năng viết văn biểu cảm
   • Rèn luyện kĩ năng tạo lập văn bản có đủ bố cục ba phần, có liên kết về hình thức và nội dung
2. Thái độ, phẩm chất:
   • Thái độ: Có tình cảm chân thành trước những vấn đề có ý nghĩa trong cuộc sống
   • Phẩm chất: Sống yêu thương, sống tự chủ và sống trách nhiệm... 4.Phát triển năng lực:
   • Năng lực chung:

+ Năng lực tự học, năng lực tự giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực thẩm mỹ, năng lực thể chất, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực tính toán, năng lực công nghệ thông tin và truyền thông

• • Năng lực riêng:

+ Năng lực sử dụng ngôn ngữ trong giao tiếp hàng ngày

+ Năng lực giải quyết vấn đề thông qua môn học

+ Năng lực vận dụng kiến thức văn học vào cuộc sống…

THIẾT LẬP MA TRẬN:

1. THIẾT LẬP ĐỀ THI

Đề bài: Cảm nghĩ chân thực của anh (chị) về những ngày đầu tiên bước vào

trường trung học phổ thông.

HƯỚNG DẪN CHẤM

*Lưu ý chung:

1. Do đặc trưng của môn Ngữ văn, bài làm của thí sinh cần được đánh giá tổng quát, tránh đếm ý cho điểm..
2. Chỉ cho điểm tối đa theo thang điểm với những bài viết đáp ứng đầy đủ những yêu cầu đã nêu ở mỗi câu, đồng thời phải chặt chẽ, diễn đạt lưu loát, có cảm xúc.
3. Khuyến khích những bài viết có sáng tạo. Bài viết có thể không giống đáp án, có

những ý ngoài đáp án, nhưng phải có căn cứ xác đáng và lí lẽ thuyết phục.

1. Không cho điểm cao đối với những bài chỉ nêu chung chung, sáo rỗng hoặc phần thân bài ở câu 2 phần làm văn chỉ viết một đoạn văn.
2. Cần trừ điểm đối với những lỗi về hành văn, ngữ pháp và chính tả.

---------Hết---------

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………..

Tuần:

Tiết theo PPCT: 07 - 08 Ngày soạn:Ngày kí:

CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY

Trích “Sử thi Đăm – San”

1. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT
2. Tên bài học : Chiến thắng Mtao Mxây
3. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:
   • Phương tiện, thiết bị:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thiết kế bài học.

+ Máy tính, máy chiếu, loa...

• • PPDH: Phát vấn, thuyết trình, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trò chơi

1. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.

NỘI DUNG BÀI HỌC

Chiến thắng Mtao Mxây

MỤC TIÊU BÀI HỌC

Về kiến thức

• • Nắm được đặc điểm của sử thi anh hùng trong việc xây dựng kiểu nhân vật

anh hùng sử thi, về nghệ thuật miêu tả và sử dụng ngôn từ.

• • Biết cách phân tích một văn bản sử thi anh hùng để thấy được giá trị của sử thi về nội dung và nghệ thuật, đặc biệt là cách sử thi mượn việc mô tả chiến tranh để khẳng định lí tưởng về một cuộc sống hòa hợp, hạnh phúc.

Về kĩ năng

1. Về kĩ năng chuyên môn
   • Rèn luyện kĩ năng đọc hiểu một văn bản sử thi theo đặc trưng thể loại.
2. Về kĩ năng sống
   • Rèn luyện kĩ năng giao tiếp, kĩ năng làm việc nhóm.

Về thái độ, phẩm chất:

• • Thái độ: Nhận thức được lẽ sống cao đẹp của mỗi cá nhân là hi sinh, phấn đấu

vì danh dự và hạnh phúc yên vui của cả cộng đồng.

- Phẩm chất: Sống yêu thương, sống tự chủ và sống trách nhiệm…

Phát triển năng lực:

• • Năng lực chung:

Năng lực tự học, năng lực tự giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực thẩm mỹ, năng lực thể chất, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực tính toán, năng lực

công nghệ thông tin và truyền thông

• • Năng lực riêng: Năng lực tự học, năng lực hợp tác…

Tiến trình dạy học

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức Thao tác 1: Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm hiểu mục tiểu dẫn

Mục tiêu: Giúp học sinh hiểu rõ hơn

khái niệm sử thi, sử thi thần thoại và sử thi anh hùng và có những hiểu biết cơ bản về sử thi “Đăm săn” và đoạn trích “Chiến thắng Mtao Mxây”.

Phương tiện: thiết kế bài giảng, máy chiếu.

Phương pháp, kĩ thuật dạy học: công não, thông tin phản hồi.

Hình thức tổ chức dạy học: học sinh làm việc độc lập.

Các bước thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

GV gọi HS đọc phần Tiểu dẫn trong

Sgk và yêu cầu học sinh lần lượt trả lời các câu hỏi sau:

• Em hiểu thế nào là sử thi? Có mấy loại sử thi? Đó là những loại nào?
• Sử thi Đăm săn thuộc thể loại sử thi anh hùng hay sử thi thần thoại ?
• Em hãy tóm tắt nội dung sử thi Đăm săn.
• Nêu vị trí của đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây và phân tích bố cục của đoạn trích này.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS suy nghĩ, thảo luận

• GV: quan sát, hướng dẫn học sinh.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

• HS trả lời lần lượt các câu hỏi.
• HS trong lớp thảo luận, nhận xét, bổ sung.
• GV lắng nghe, quan sát, hướng dẫn.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

GV: Nhận xét, rút kinh nghiệm về câu

trả lời của học sinh.

Tìm hiểu chung

Khái quát về sử thi

• • 1. Khái niệm
• Sử thi là thể loại tác phẩm tự sự cỡ lớn, có vần và nhịp, xuất hiện sớm trong lịch

sử văn học của các dân tộc nhằm ngợi ca

sự nghiệp anh hùng, những sự kiện trọng đại có nghĩa với toàn dân tộc trong buổi bình minh của lịch sử.

• • 1. Phân loại
• Có hai loại sử thi: sử thi thần thoại và sử thi anh hùng.

+ Sử thi thần thoại: đi vào các đề tài chính của thần thoại như sự hình thành vũ trụ, sự ra đời của muôn loài, nguồn gốc dân tộc, sự sáng tạo văn hóa.

+ Sử thi anh hùng: miêu tả sự nghiệp và

chiến công của người anh hùng trong khung cảnh những sự kiện lớn có nghĩa quan trọng đối với toàn thể cộng đồng.

Sử thi “Đăm săn”

- Là bộ sử thi anh hùng của người Ê đê.

• Tóm tắt (sgk).

Đoạn trích “Chiến thắng Mtao Mxây”

• Đoạn trích nằm ở phần giữa tác phẩm, kể

chuyện Đăm săn đi đánh Mtao Mxây để cứu vợ về.

• Bố cục: 3 phần

+ Trận đánh giữa hai tù trưởng.

+ Cảnh Đăm săn cùng nô lệ ra về sau chiến thắng.

+ Cảnh Đăm săn ăn mừng chiến thắng.

Đọc hiểu văn bản

Cuộc chiến giữa hai tù trưởng

• Đăm săn khiêu chiến: thách đấu (ta thách

nhà ngươi đọ dao với ta), đe dọa (ta sẽ lấy cái sàn hiên nhà ngươi ta bổ đôi, ta sẽ lấy

cái cầu thang nhà ngươi ta chẻ ra), sử dụng

cách nói khinh miệt, coi thường Mtao Mxây (đến con trâu của nhà ngươi trong chuồng, ta cũng không thèm đâm nữa là).

• Mtao Mxây đáp lại, bộc lộ rõ sự run sợ

(sợ bị đâm lén, dáng tần ngần do dự, mỗi

Thao tác 2: Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc hiểu văn bản

Mục tiêu: Giúp học sinh cảm nhận

được vẻ đẹp của nhân vật Đăm săn trong trận đấu với tù trưởng Mtao Mxây, sự thống nhất cao độ giữa cá nhân anh hùng sử thi với cộng đồng bộ tộc; nghệ thuật miêu tả, sử dụng ngôn ngữ của văn bản.

Phương tiện: thiết kế bài giảng, máy chiếu, bảng phụ.

Phương pháp, kĩ thuật dạy học: công não, thông tin phản hồi, kĩ thuật khăn trải bàn.

Hình thức tổ chức dạy học: học sinh làm việc nhóm.

Các bước thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

GV chia học sinh thành 3 nhóm.

Nhóm 1: Hãy tóm tắt diễn biến trận đánh và so sánh tài năng, phẩm chất của

hai tù trưởng.

Nhóm 2: Phân tích những câu nói và hành động của đông đảo dân làng đối với việc thắng thua của hai tù trưởng để

chỉ ra thái độ và tình cảm của cộng đồng E đê với mục đích của cuộc chiến

nói chung, đối với người anh hùng sử thi nói riêng.

Nhóm 3: Phân tích cảnh ăn mừng chiến thắng của Đăm săn và dân làng để làm rõ thái độ, cách nhìn nhận của tác giả về nghĩa thời đại của cuộc chiến tranh bộ

tộc và tầm vóc người anh hùng trong sự

bước mỗi đắn đo).

• Diễn biến cuộc chiến:
• Hiệp 1:

ta bổ đôi, ta sẽ lấy cái cầu thang nhà ngươi ta chẻ ra), sử dụng cách nói khinh miệt,

coi thường Mtao Mxây (đến con trâu của

nhà ngươi trong chuồng, ta cũng không thèm đâm nữa là).

• Mtao Mxây đáp lại, bộc lộ rõ sự run sợ (sợ bị đâm lén, dáng tần ngần do dự, mỗi

bước mỗi đắn đo).

• Diễn biến cuộc chiến:
• Hiệp 1:
• Mtao Mxây múa khiên trước. Khiên hắn lạch xạch như quả mướp khô => bộc lộ rõ sự kém cỏi.
• Đăm săn đứng xem Mtao Mxây múa

khiên, không nhúc nhích => thái độ bình tĩnh, thản nhiên, bộc lộ rõ bản lĩnh của chàng.

• Hiệp 2:
• Đăm săn múa: một lần xốc tới chàng vượt đồi tranh; chạy vun vút qua phía

đông, vun vút qua phía tây.

• Mtao Mxây: bước cao bước thấp chạy hết bãi tây sang bãi đông.
• Mtao Mxây đuối sức, cầu cứu Hơ Nhị cho miếng trầu nhưng Đăm săn đã đớp được miếng trầu, sức mạnh của chàng tăng

lên gấp bội.

• Hiệp 3:
• Đăm săn múa khiên: chàng múa trên cao, gió như bão, chàng múa dưới thấp, gió như lốc. Chàng dùng cây giáo thần đâm

vào Mtao Mxây nhưng không được => cầu xin sự trợ giúp của thần linh.

• Hiệp 4:
• Được sự trợ giúp của thần linh, Đăm săn đuổi theo và giết chết kẻ thù.

=> Cuộc giao chiến cho thấy bản lĩnh, tài năng của Đăm săn cũng như sự kém cỏi, huênh hoang của Mtao Mxây. Làm nên

chiến thắng của Đăm săn, có sự trợ giúp

phát triển của cộng đồng.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS bầu nhóm trưởng, thư kí.

• HS trong từng nhóm ghi lại câu trả lời của mình vào xung quanh bảng phụ, sau

đó, nhóm thống nhất ý kiến và ghi vào

chính giữa.

• GV: quan sát, hướng dẫn học sinh.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

• HS từng nhóm cử đại diện trả lời, treo

bảng phụ của nhóm mình lên.

• HS trong lớp thảo luận, nhận xét, bổ sung.
• GV lắng nghe, quan sát, hướng dẫn.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

GV: Nhận xét, rút kinh nghiệm về kết

quả của từng nhóm và chuẩn hóa kiến thức.

Thao tác 3: Tổng kết

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

của miếng trầu của Hơ nhị, sự ủng hộ của thần linh. Trên thực tế, sự trợ giúp, ủng hộ này chính là biểu tượng cho sự tiếp sức, ủng hộ của cộng đồng đối với người anh hùng của mình.

Cảnh Đăm săn cùng nô lệ ra về sau chiến thắng

• Cảnh Đăm săn cùng nô lệ ra về sau chiến

thắng được thể hiện rõ qua cuộc đối thoại giữa Đăm săn với dân làng (nô lệ) của

Mtao Mxây khi chàng đến từng nhà kêu gọi mọi người đi theo mình.

• Số lần đối đáp: 3 => trong tác phẩm tự sự dân gian, con số 3 tiêu biểu cho số nhiều, không tính xuể.
• Ba lần đối đáp có sự khác nhau:

+ Lần 1: Đăm săn gõ vào 1 nhà.

+ Lần 2: Đăm săn gõ vào tất cả các nhà.

+ Lần 3: Đăm săn gõ vào mỗi nhà trong làng.

=> Cả ba lần, dân làng đều ủng hộ, đi theo Đăm săn => Mọi người ra về đông và vui như đi hội.

• Ý nghĩa:

+ Thể hiện sự thống nhất cao độ giữa quyền lợi, khát vọng của cá nhân anh hùng sử thi với quyền lợi, khát vọng của cộng đồng.

+ Thể hiện sự yêu mến, tuân phục của tập

thể cộng đồng đối với cá nhân anh hùng.

Cảnh Đăm săn ăn mừng chiến thắng

• Phần cuối của đoạn trích chủ yếu hướng

đến miêu tả cảnh ăn mừng chiến thắng với những trường đoạn dài, những câu cảm

thán, hô ngữ, những kiểu so sánh trùng điệp liệt kê sự vui sướng, tấp nập, giàu có

=> sự lựa chọn của nghệ nhân sử thi là có dụng ý: kể về chiến tranh mà lòng vẫn hướng về cuộc sống thịnh vượng, no đủ, giàu có, sự đoàn kết và thống nhất, lớn mạnh của cộng đồng tộc người.

=> Sự lựa chọn ấy nói lên khát vọng lớn

lao mà tộc người cùng thời đại gửi gắm

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………….

Tuần:

Tiết theo PPCT: 09 Ngày soạn:Ngày kí:

VĂN BẢN (Tiết 2)

1. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT
2. Tên bài học : văn bản
3. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:
   • Phương tiện, thiết bị:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thiết kế bài học.

+ Máy tính, máy chiếu, loa...

• • PPDH: Phát vấn, thuyết trình, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trò chơi

1. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.

NỘI DUNG BÀI HỌC

Văn bản

1. MỤC TIÊU BÀI HỌC

Về kiến thức

- Có được những hiểu biết thiết yếu về văn bản, đặc điểm của văn bản và kiến thức khái

quát về các loại văn bản xét theo phong cách chức năng ngôn ngữ.

Về kĩ năng

1. Về kĩ năng chuyên môn
   • Nâng cao kĩ năng thực hành phân tích và tạo lập văn bản trong giao tiếp.
2. Về kĩ năng sống
   • Rèn luyện kĩ năng giao tiếp, kĩ năng làm việc nhóm.

Về thái độ, phẩm chất:

-Thái độ: Có thái độ cẩn thận trong quá trình tạo lập văn bản.

• • Phẩm chất: Sống yêu thương, sống tự chủ và sống trách nhiệm...

Về năng lực

• • Năng lực chung:

Năng lực tự học, năng lực tự giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực thẩm mỹ, năng lực thể chất, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực tính toán, năng lực

công nghệ thông tin và truyền thông

• • Năng lực riêng:

Rèn luyện năng lực giao tiếp, năng lực sử dụng ngôn ngữ.

Tiến trình lên lớp

…...……….………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………

Tuần:

Tiết PPCT: 10, 11

Ngày soạn: Ngày kí:

TRUYỆN AN DƯƠNG VƯƠNG VÀ MỴ CHÂU, TRỌNG THUỶ

VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

1. Tên bài học : Truyện An Dương Vương và Mỵ Châu - Trọng Thuỷ
2. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:
   • Phương tiện, thiết bị:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thiết kế bài học.

+ Máy tính, máy chiếu, loa...

• • PPDH: Phát vấn, thuyết trình, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trò chơi

1. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.

NỘI DUNG BÀI HỌC

Truyện An Dương Vương và Mỵ Châu - Trọng Thuỷ

MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Về kiến thức:

• Hiểu được bài học giữ nước, nguyên nhânn mất nước mà người xưa gửi gắm trong câu chuyện về thành Cổ Loa và mối tình Mỵ Châu - Trọng Thuỷ
• Nắm được đặc trưng cơ bản của truyền thuyết.

Về kĩ năng:

• Đọc - kể truyền cảm truyền thuyết dân gian
• Phân tích văn bản truyền thuyết theo đặc trưng thể loại.

Về thái độ, phẩm chất:

• Thái độ: Lòng yêu nước, và tinh thần cảnh giác trong cuọc sống.
• Phẩm chất: Sống yêu thương, sống tự chủ và sống trách nhiệm...

Phát triển năng lực

• Năng lực chung:

+ Năng lực tự học, năng lực tự giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực thẩm mỹ, năng lực thể chất, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực tính toán, năng lực

công nghệ thông tin và truyền thông

• Năng lực riêng:

+ Năng lực sử dụng ngôn ngữ trong giao tiếp hàng ngày

+ Năng lực giải quyết vấn đề thông qua môn học

+ Năng lực vận dụng kiến thức văn học vào cuộc sống…

D.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

nào? Theo em , đây là một vị vua như thế nào?

Ý nghĩa việc An Dương Vương được thần

linh giúp đỡ ? Nhận xét về nghệ thuật kể truyện ?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

HS: suy nghĩ, ghi câu trả lời vào giấy nháp.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

HS trả lời, HS khác bổ sung.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

GV: Nhận xét đánh giá kết quả và chuẩn

hóa kiến thức

2: Bi kich nước mất, nhà tan và bi kịch tình yêu tan vỡ

• Phương tiện: bảng phụ, máy chiếu
• Kĩ thuật dạy học: Công não, thông tin - phản hồi
• Hình thức tổ chức: học sinh hoạt động

độc lập.

HS hoạt động nhóm

1. Chế nỏ:

+ Nỗi băn khoăn:

“Nhờ ơn thần, thành đã được xây xong. Nay nếu có giặc ngoài biết lấy gì mà chống?”

-> được Rùa Vàng tặng móng vuốt làm lẫy nỏ thần

1. Đánh thắng Triệu Đà:

+ Nhờ có thành ốc kiên cố

+ Nhờ có nỏ thần lợi hại

+ Nhờ có ý thức đề cao cảnh giác với kẻ thù

-> ADV là vị vua anh minh sáng suốt, có lòng yêu nước sâu sắc.

=> ADV được thần linh giúp đỡ vì đã có ý thức đề cao cảnh giác, lo xây thành, chuẩn bị vũ khí từ khi giặc chưa đến. Tưởng tượng ra sự giúp đỡ của thần linh là cách để nhân dân ca ngợi nhà vua, tự hào về chiến công xây thành, chế nỏ, chiến thắng ngoại xâm của dân tộc

-> Nghệ thuật: Kể với giọng tự nhiên, các chi tiết được sắp xếp logic, có sự xen lẫn yếu tố hoang đường với yếu tố hiện thực.

Bi kich nước mất, nhà tan và bi kịch tình yêu tan vỡ

• 1. Bi kịch nước mất nhà tan:
• Nguyên nhân:
• Do ADV:

+ Nhận lời cầu hòa của Triệu Đà

+ Nhận lời cầu hôn và cho con trai Trọng Thủy của Triệu Đà ở rể ngay trong thành

+ Trọng Thủy tráo lẫy thần, nỏ thần mất

công hiệu mà ADV không biết

+ Cho Trọng Thủy về thăm cha mà không

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV chia lớp thành 3 nhóm

Nhóm 1: Hãy tìm những nguyên nhân khiến cho An Dương Vương rơi vào bi kịch mất nước

Nhóm 2: Chỉ ra những nguyên nhân dẫn đến bi kịch làm mất nước của Mị Châu ? Nhóm 3: Kết quả mà vua ADV và MC gặp phải là gì?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

HS: Thảo luận, ghi câu trả lời vào giấy nháp.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

HS: Cử đại diện trình bày Các nhóm khác bổ sung.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

GV: Nhận xét đánh giá kết quả và chuẩn

hóa kiến thức

GV: Liên hệ, so sánh:

Thánh Gióng bay về trời (ngẩng mặt lên mới nhìn thấy)

Rực rỡ, hoành tráng vì nhân vật không

mắc phải sai lầm, thất bại.

An Dương Vương cúi xuống sâu thẳm mới nhận ra.

Không rực rỡ, hoành tráng vì đã để mất

nước.

=> Quan điểm, tình cảm của nhân dân đối với từng nhân vật.

nghi vấn

-> ADV mơ hồ về bản chất ngoan cố vàâm mưu thâm độc của kẻ thù.

+ Quân Đà đã tiến sát thành, ADV vẫn ung dung ngồi chơi cờ, ỷ thế có nỏ thần, không lo lắng tìm kế đánh giặc

• Do Mị Châu:

+ Tin Trọng Thủy cho Trọng Thủy xem nỏ thần, Trọng Thủy tráo lẫy thần mà không biết

+ Mị Châu chưa ý thức được đầy đủ vị thế một công chúa, về bí mật quốc gia.

• Kết quả:
• ADV mất nước, chém đầu con gái, cầm sừng tê 7 tấc đi sâu vào lòng biển.
• MC chết dưới lưỡi gươm của cha trong tâm trạng đau khổ dằn vặt.

-> Như vậy nguyên nhân dẫn đến mất nước nhà tan là do cả 2 cha con ADV và MC đều chủ quan, mất cảnh giác với kẻ thù, không nhận ra dã tâm nham hiểm của kẻ thù. Hậu quả là ADV tự đánh mất mình, không còn là nhà vua anh minh. Còn MC bị trừng trị nghiêm khắc, đích đáng và rất đau đớn.

=>Tóm lại: 1 người có công lớn trong việc dựng nước và giữ nước nhưng do lơ là, thiếu cảnh giác đã để mất nước, nhưng nhân dân Âu Lạc đời sau vẫn kính trọng, biết ơn điều này chứng tỏ ADV đã được nhân dân tha thứ, ông vẫn bất tử trong lòng dân chúng.

Bi kịch tình yêu tan vỡ:

- Một mối tình éo le, chứa đầy bi kịch.

+ Mị Châu tin tưởng chồng nên đã để lộ và làm mất vũ khí linh thiêng của quốc

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV chia lớp thành 2 nhóm

Nhóm 1: Em suy nghĩ gì về mối tình MC- TT?

Nhóm 2: Kết cục của mối tình MC-TT ? Kết cục đó có duyên cớ từ đâu? Tìm chi tiết chứng minh và giải thích?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

HS: Thảo luận, ghi câu trả lời vào giấy nháp.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

HS: Cử đại diện trình bày Các nhóm khác bổ sung.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

GV: Nhận xét đánh giá kết quả và chuẩn

hóa kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV chia lớp thành 2 nhóm

Nhóm 1: Nhân dân ta có thái độ như thế nào với cả 3 nhân vật trong truyện, thể hiện ở chi tiết nào?

Nhóm 2: Thái độ của nhân dân thể hiện truyền thống nào của dân tộc ta?

Nhóm 3: Bài học lịch sử được rút ra?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

HS: Thảo luận, ghi câu trả lời vào giấy nháp.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

HS: Cử đại diện trình bày Các nhóm khác bổ sung.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực

gia dẫn đến mất nước-> Mị Châu phải chết dưới lưỡi gươm của vua cha.

+ Trọng Thủy rất yêu Mị Châu nhưng

buộc phải lừa Mị Châu, vì âm mưu chính trị mà Triệu Đà - cha chàng đã giao phó -

> chàng đã đẩy vợ mình vào chỗ chết và chàng cũng phải chết bi thảm trong sự dày vò, nhung nhớ Mị Châu.

=> KL: Cả 2 nhân vật đều có cái chết bi thảm. Tình yêu éo le của họ được nảy mầm trên mảnh đất chứa đầy âm mưu và thù hận, họ là những nạn nhân của những âm mưu chiến tranh.

Thái độ của nhân dân

• Nhân dân không đồng tình với sự chủ quan, mất cảnh giác của ADV và MC.
• Phê phán hành động vô tình phản quốc của MC, đồng thời rất độ lượng với nàng, hiểu nàng là con gái nhẹ dạ cả tin, ngây thơ nên bị lợi dụng.
• Nhân dân vừa nghiêm khắc, vừa độ lượng, nhân ái đối với các nhân vật trong truyện.
• Nhân dân đã đưa ra bài học lịch sử về việc giữ nước, cùng cách xử lí đúng đắn mối quan hệ giữa nước với nhà, riêng với chung, cá nhân với cộng đồng.

Hoạt động 5: Mở rộng, sáng tạo

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập Nhập vai nhân vật Mị Châu kể lại truyện An Dương Vương và Mị Châu, Trọng Thủy.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

HS: suy nghĩ câu trả lời

Bước 3: Báo cáo kết quả vào buổi học sau Bước 4:Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

GV: Nhận xét đánh giá kết quả và chuẩn

hóa kiến thức.

Gợi ý: Mị Châu giới thiệu được về mình và kể lại câu chuyện tình yêu và hôn nhân vì nền hoà bình của hai nước.

• • Câu chuyện tình nghĩa vợ chồng: tâm trạng cả tin khi tiết lộ bí mật nỏ thần, sự nhớ nhung đợi chờ khi xa chồng và nỗi lo lắng khi nhớ tới lời chồng dặn.
  • Câu chuyện về cuộc chiến giữa hai quốc gia và niềm đau xót khi phải cùng cha chạy trốn.
  • Sự thức tỉnh theo tiếng thét của rùa vàng: Hiểu mình đã là nạn nhân của âm mưu chiến tranh thôn tính, không còn cơ hội để làm lại, chấp nhận cái chết vì tội lỗi với gia đình, đất nước quê hương, nhưng vẫn khẳng định tình cảm và tâm hồn trong sáng của mình qua lời nguyền

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

...............................................................................................................

Tuần:

Tiết theo PPCT: 12 Ngày soạn:

Ngày kí:

LẬP DÀN Ý BÀI VĂN TỰ SỰ

• • 1. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

1. Tên bài học : Lập dàn ý bài văn tự sự
2. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:
   • Phương tiện, thiết bị:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thiết kế bài học.

+ Máy tính, máy chiếu, loa...

• • PPDH: Phát vấn, thuyết trình, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trò chơi

1. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.

NỘI DUNG BÀI HỌC

Lập dàn ý bài văn tự sự

MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Về kiến thức:
   • Biết cách lập dàn ý khi triển khai bài văn tự sự.

Về kĩ năng:

• • Xây dựng được dàn ý cho một bài văn tự sự theo các phần: Mở bài, Thân bài, Kết

bài

• • Vận dụng được các kiến thức về văn tự sự và vốn sống của bản thân để lập dàn ý

III.Về thái độ, phẩm chất:

• • Thái độ: Chủ động khi viết bài
  • Phẩm chất: Sống yêu thương, sống tự chủ và sống trách nhiệm...

IV. Phát triển năng lực

- Năng lực chung:

+ Năng lực tự học, năng lực tự giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực thẩm mỹ, năng lực thể chất, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực tính toán, năng lực công nghệ thông tin và truyền thông

- Năng lực riêng:

+ Năng lực sử dụng ngôn ngữ trong giao tiếp hàng ngày

+ Năng lực giải quyết vấn đề thông qua môn học

+ Năng lực vận dụng kiến thức văn học vào cuộc sống…

D.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

Nguyên Ngọc nói về việc gì ?

Nhóm 2: Để viết truyện ngắn “Rừng xà nu”, nhà văn Nguyên Ngọc đã chọn những nhân vật nào? Sau đó, nhà văn đã chọn các

chi tiết, sự kiện nào để mở đầu và kết thúc câu chuyện?

Nhóm 3: Các nhân vật, các chi tiết có mối liên quan với nhau như thế nào?

Nhóm 4: Qua lời kể của tác giả, em học tập được điều gì trong quá trình hình thành

ý tưởng, dự kiến cốt truyện?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

HS: bầu nhóm trưởng, thư kí, thảo luận nhóm, ghi câu trả lời vào bảng phụ

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

Hs báo cáo kết quả trên bảng phụ, treo kết quả các nhóm khác quan sát, nhận xét, phản biện

Gv quan sát, hỗ trợ, tư vấn

Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

GV: Nhận xét đánh giá kết quả của các

nhóm và chuẩn hóa kiến thức.

2. Cách hình thành ý tưởng, dự kiến cốt truyện

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV: Theo em, để hình thành ý tưởng, dự

kiến cốt truyện, chúng ta cần thực hiện các bước nào?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

HS: suy nghĩ, ghi câu trả lời vào giấy nháp.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

Hs trả lời.

Gv quan sát, hỗ trợ, tư vấn

Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

GV: Nhận xét đánh giá kết quả và chuẩn

hóa kiến thức.

Thao tác 2: GV hướng dẫn học sinh

+ Dít đến và là mối tình sau của Tnú .

+ Như vậy phải có Mai (chị của Dít)

+ Cụ già Mết phải có vì là cội nguồn của bản làng, của Tây Nguyên mà nhà văn đã

thấy được, cả thằng bé Heng.

• Chọn sự việc, chi tiết:

+ Mở đầu và kết thúc truyện là cảnh rừng xà nu.

+ Cái chết của vợ và con Tnú

+ Sự kiện Tnú tiêu diệt cả 10 tên ác ônvà 10 đầu ngón tay của Tnú bị đốt cháy.

-> Các chi tiết đó gắn với số phận mỗi

con người.

• Qua lời kể của tác giả, có thể rút ra bài học:

+ Để chuẩn bị viết một bài văn tự sự, cần hình thành ý tưởng và dự kiến cốt truyện.

Sau đó, suy nghĩ và tưởng tượng về các nhân vật theo những mối quan hệ nào đó và nêu những sự việc, chi tiết tiêu biểu, đặc sắc tạo nên cốt truyện.

• Cần lập dàn ý cho bài văn: mở bài, thân bài, kết bài.

2. Cách hình thành ý tưởng, dự kiến cốt truyện

-Dự kiến đề tài.

• Xác định các nhân vật.
• Chọn và sắp xếp các sự việc, chi tiết tiêu biểu một cách hợp lí.

cách lập dàn ý cho bài văn tự sự

• Mục tiêu: Giúp học sinh biết cách lập

dàn ý cho một bài văn tự sự. Phương tiện: bảng phụ, máy chiếu

• Kĩ thuật dạy học: Công não, phòng tranh, thông tin - phản hồi
• Hình thức tổ chức: hoạt động nhóm.
• Các bước thực hiện:

Hướng dẫn học sinh tìm hiểu ví dụ

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

GV: Yêu cầu học sinh đọc ngữ liệu và yêu

cầu của ngữ liệu

GV: Nêu yêu cầu: lập dàn ý cho một trong hai câu chuyện nói về hậu thân của Chị

Dậu?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

HS: suy nghĩ, ghi câu trả lời vào giấy nháp.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

Hs trả lời.

Gv quan sát, hỗ trợ, tư vấn

Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

GV: Nhận xét đánh giá kết quả và chuẩn

hóa kiến thức.

Hướng dẫn học sinh cách lập dàn ý bài văn tự sự.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập GV: Từ việc tìm hiểu ngữ liệu trên, em hãy nêu lên dàn ý chung cho một câu

chuyện kể?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

HS: suy nghĩ, ghi câu trả lời vào giấy nháp.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

Hs trả lời.

Gv quan sát, hỗ trợ, tư vấn

-Lập dàn ý

1. Tìm hiểu ví dụ

• Mở đầu:

+ Chị Dậu hốt hoảng chạy về hướng làng mình trong đêm tối

+ Vợ chồng chị gặp lại nhau

+ Chị gặp một người khách lạ.

+ Người khách lạ chính là một cán bộ Việt Minh đến thăm hỏi gia đình chị.

+Anh ta giảng giải cho vợ chồng chị nghe

về nỗi khổ của nhân dân ta và cách thoát khỏi điều đó.

+ Người khách lạ thỉnh thoảng ghé thăm gia đình chị và mang những tin tức mới, khuyến khích gia đình chị tham gia cách mạng.

+ Chị Dậu được cảm hoá và đi vận động

những người chung quanh.

+ Chị Dậu dẫn đầu đoàn dân công đi phá kho thóc của Nhật chia cho dân nghèo. Kết bài:

+ Chị Dậu và mọi người chuẩn bị tổng khởi nghĩa.

+ Chị Dậu đi đón cái Tí trở về.

Cách lập dàn ý bài văn tự sự:

• Mở đầu: Giới thiệu câu chuyện

+ Nhân vật

+ Hoàn cảnh không gian, thời gian.

• Thân bài: Kể diễn biến câu chuyện

+ Sự việc mở đầu

+ Các sự việc phát triển câu chuyện

+ Sự việc kết thúc

• • Kết bài: Chọn một hình ảnh, chi tiết có ý nghĩa.

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………..

Tuần:

Tiết theo PPCT: 13 Ngày soạn: Ngày kí:

CHỌNSỰ VIỆC, CHI TIẾT TIÊU BIỂU TRONG BÀI VĂN TỰ SỰ

• 1. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

1. Tên bài học : Chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong bài văn tự sự
2. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:
   • Phương tiện, thiết bị:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thiết kế bài học.

+ Máy tính, máy chiếu, loa...

• • PPDH: Phát vấn, thuyết trình, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trò chơi

1. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.

NỘI DUNG BÀI HỌC

Chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong bài văn tự sự

MỤC TIÊU BÀI HỌC

I.Về kiến thức:

• • Biết chọn sự việc chi tiết tiêu biểu để viết bài văn tự sự.

II. Về kĩ năng:

• • Nhận biết được thế nào là sự việc, chi tiết tiêu biểu trong bài văn tự sự.
  • Lựa chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu để tạo lập văn bản theo yêu cầu cụ thể.

III.Về thái độ, phẩm chất:

• • Thái độ: Nghiêm túc trong hoc tập.
  • Phẩm chất: Sống yêu thương, sống tự chủ và sống trách nhiệm...

IV. Năng lực

• • Năng lực chung:

+ Năng lực tự học, năng lực tự giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực thẩm mỹ, năng lực thể chất, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực tính toán, năng lực công nghệ thông tin và truyền thông

• • Năng lực riêng:

+ Năng lực tái hiện và vận dụng kiến thức,

+ Năng lực đọc – hiểu, giải mã văn bản,

+ Năng lực sáng tạo, Năng lực tạo lập văn bản,

+ Năng lực vận dụng kiến thức văn học vào cuộc sống…

D.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

- Các bước thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV: Chia học sinh thành 4 nhóm.

Nhóm 1: Trình bày khái niệm tự sự. Nhóm 2: Trình bày khái niệm sự việc.

Nhóm 3: Trình bày khái niệm sự việc

tiêu biểu.

Nhóm 4: Trình bày khái niệm chi tiết.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Các nhóm học sinh bầu nhóm trưởng,

thư kí và tiến hành thảo luận, lần lượt trả lời các câu hỏi của giáo viên.

- Học sinh mỗi nhóm ghi kết quả thảo luận lên bảng phụ.

• Giáo viên quan sát, hỗ trợ học sinh.

Bước 3: Báo cáo kết quả thảo luận

• Học sinh mỗi nhóm báo cáo kết quả

thảo luận và treo bảng phụ lên để các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

• Học sinh các nhóm khác thảo luận, nhận xét.
• GV: Quan sát, hỗ trợ học sinh.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

• Giáo viên nhận xét về kết quả của các

nhóm, rút kinh nghiệm về cách thảo luận, trình bày.

• Giáo viên chuẩn hóa kiến thức

Thao tác 2: Hướng dẫn học sinh tìm

hiểu cách chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu.

• Mục tiêu: Giúp học sinh biết cách

chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu cho bài văn tự sự.

Phương tiện dạy học: bảng phụ, bút dạ.

• Kĩ thuật dạy học: động não, phòng tranh, mảnh ghép.
• Hình thức tổ chức dạy học: học sinh

làm việc độc lập kết hợp với thảo luận nhóm.

- Các bước thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

nhân vật khác. Người viết chọn một số sự việc tiêu biểu để câu chuyện thêm hấp dẫn.

Sự việc tiêu biểu:

Là sự việc quan trọng góp phần hình thành

cốt truyện. Mỗi sự việc có thể có nhiều chi tiết.

Chi tiết:

- Là tiểu tiết của tác phẩm mang sức chứa lớn

về cảm xúc và tư tưởng

- Chi tiết có thể là một cử chỉ, một lời nói, một hành động của nhân vật. . .

• Chi tiết tiêu biểu: là chi tiết quan trọng trong

sự việc.

=> Chọn sự việc chi tiết tiêu biểu là khâu quan trọng trong quá trình viết hoặc kể lại một câu chuyện

II. CÁCH CHỌN SỰ VIỆC, CHI TIẾT TIÊU BIỂU:

1. V¨n b¶n truyÖn An Dư¬ng Vư¬ng vµ MÞ

Ch©u- Träng Thñy:

+ Trong câu chuyện, tác giả dân gian kể về:

• Công việc xây thành, chế nỏ bản vệ đất nước của ADV.

-> Đó là những sự việc, chi tiết tiêu biểu. Nếu thiếu những chi tiết, sự việc ấy câu chuyện sẽ kém hấp dẫn và ý nghĩa.

+ Chi tiết: Mị Châu và Trọng Thủy chia tay nhau:

• Câu nói của Trọng Thủy: Dự báo trước cho

cuộc chiến tranh

GV: Chia học sinh thành 4 nhóm. Nhóm 1 - 2: Làm bài tập số 1.

Nhóm 3 - 4: Làm bài tập số 2.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

• Các nhóm học sinh bầu nhóm trưởng, thư kí và tiến hành thảo luận, lần lượt trả lời các câu hỏi của giáo viên.

- Học sinh mỗi nhóm ghi kết quả thảo luận lên bảng phụ.

• Giáo viên quan sát, hỗ trợ học sinh.

Bước 3: Báo cáo kết quả thảo luận

• Học sinh mỗi nhóm báo cáo kết quả

thảo luận và treo bảng phụ lên để các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

• Học sinh các nhóm khác thảo luận, nhận xét.
• GV: Quan sát, hỗ trợ học sinh.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

• Giáo viên nhận xét về kết quả của các

nhóm, rút kinh nghiệm về cách thảo luận, trình bày.

• Giáo viên chuẩn hóa kiến thức, chuyển

giao nhiệm vụ học tập khác

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

Nêu cách chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu

trong văn tự sự ?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

HS suy nghĩ câu hỏi

Bước 3: Báo cáo sản phẩm

• Học sinh trả lời câu hỏi, các nhóm

khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

Giáo viên chuẩn hóa kiến thức, chuyển

giao nhiệm vụ học tập khác

• Để viết một bài văn tự sự, cần lựa chọn các sự việc, chi tiết tiêu biểu.
• Sự việc, chi tiết tiêu biểu có tác dụng dẫn dắt câu chuyện, tô đậm tính cách

nhân vật và làm nổi bật chủ đề câu

• Câu đáp của Mị Châu: Đưa tới kết cục bi thảm cho hai cha con.

=>Các sự việc nói trên nối tiếp nhau bằng quan hệ móc xích, nhân quả. Như vậy, sự việc

Trọng Thủy chia tay Mị Châu và đặc biệt chi tiết Mị Châu rắc lông ngỗng có vai trò quan trọng, tiêu biểu không thể bỏ qua vì chi tiết này làm nền cho các sự việc, chi tiết nối tiếp nhau.

1. Câu chuyện về người con trai lão Hạc trở về

làng:

• Sự việc 1: Anh con trai tìm gặp ông giáo và được ông kể cho nghe về cuộc đời của lão

Hạc.

• Sự việc 2: Anh con trai cùng ông giáo đi viếng mộ lão Hạc.
• Sự việc 3: Anh con trai gởi lại những kỉ vật

cho ông giáo và ra đi.

• Sự việc 2: Anh tìm gặp lại ông giáo, được nghe kể về cha mình, rồi theo ông đi viếng mộ

cha.

• Các chi tiết:

+ Sự đổi thay của gia cảnh nhà ông giáo. Ông giáo già đi nhiều nhng tinh thần đổi mới, lạc quan khác trước.

+ Ông hỏi thăm những chuyện anh đã trải qua, xúc động kể lại cái chết của Lão Hạc. Sau đó, ông dẫn anh đi viếng mộ cha.

+ Khung cảnh con đường đến, quang cảnh

nghĩa địa u buồn.

+ Anh thắp hương, cúi gục bên mộ cha, đau đớn, nghẹn ngào bộc lộ tình cảm với người cha đã khuất, nói với cha những dự định

tương lai.

+ Ông Giáo đứng bên cũng ngấn lệ.

+ Anh nói với cha về những ngày tháng qua của mình

+ Hứa sống sao cho xứng đáng với tấm lòng cao cả của cha

1. Cách chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong văn tự sự.

• Xác định đề tài, chủ đề.
• Dự kiến cốt truyện.

tập

Hãy nêu các sự việc và chi tiết tiêu biểu

trong đoạn trích Chiến thắng MtaoMxây

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ HS suy nghĩ trả lời câu hỏi Bước 3: Báo cáo kết quả

Hs trả lời câu hỏi tiết học sau

nhiệm vụ.

• Có thái độ tích cực, hứng thú.

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………….

Tuần:

Tiếttheo PPCT: 14 Ngày soạn:

Ngày kí:

MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM TRONG VĂN TỰ SỰ

( Tự học có hướng dẫn)

• 1. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

1. Tên bài học : miêu tả , biểu cảm trong văn tự sự
2. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:
   • Phương tiện, thiết bị:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thiết kế bài học.

+ Máy tính, máy chiếu, loa...

• • PPDH: Phát vấn, thuyết trình, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trò chơi

1. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.

NỘI DUNG BÀI HỌC

Miêu tả , biểu cảm trong văn tự sự

MỤC TIÊU BÀI HỌC

I.Về kiến thức:

-Hiểu được vai trò và tác dụng của các yếu tố miêu tả , biểu cảm trong văn tự sự

-Biết kết hợp giữa miêu tả , biểu cảm trong văn tự sự .

1. Về kĩ năng: Biết kết hợp giữa miêu tả , biểu cảm trong văn tự sự .

Về thái độ, phẩm chất:

• • Thái độ: Nghiêm túc trong hoc tập.
  • Phẩm chất: Sống yêu thương, sống tự chủ và sống trách nhiệm...

Phát triển năng lực

• • Năng lực chung:

+ Năng lực tự học, năng lực tự giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực thẩm mỹ, năng lực thể chất, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực tính toán, năng lực công nghệ thông tin và truyền thông

• • Năng lực riêng:

+ Năng lực tái hiện và vận dụng kiến thức,

+ Năng lực đọc – hiểu, giải mã văn bản,

+ Năng lực sáng tạo, Năng lực tạo lập văn bản,

+ Năng lực vận dụng kiến thức văn học vào cuộc sống…

D.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

phản hồi.

- Hình thức tổ chức dạy học: học sinh làm việc nhóm

- Các bước thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV nêu vấn đề:

Nhóm 1: Dựa vào kiến thức đã học,em

hãy cho biết thế nào là miêu tả ?Thế nào là biểu cảm?

Nhóm 2: So sánh miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự với miêu tả và biểu cảm trong văn miêu tả và văn biểu cảm? Nhóm 3: Căn cứ vào đâu để đánh giá hiệu quả của miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự ?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ HS: suy nghĩ, khái quát kiến thức. GV: Quan sát, hỗ trợ học sinh. Bước 3: Báo cáo kết quả

HS trả lời câu hỏi.

HS khác: nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ của HS

B1: Chuyển giao nhiệm vụ

GV yêu cầu HS đọc đoạn trích và trả lời

các câu hỏi sgk/ tr 74

B2: H/s suy nghĩ để trả lời câu hỏi B3: Hs trả lời câu hỏi

B4: gv nhậnxét, bổ sung

Miêu tả, biểu cảm:

• Miêu tả là dùng các chi tiết, hình ảnh

giúp người đọc người nghe hình dung ra được các đặc điểm nổi bật của sự vật, sự việc, con người, phong cảnh…

• Biểu cảm : Là biểu lộ cảm xúc, tư tưởng,

tình cảm, thái độ... của mình trước 1 sự vật, sự việc, hiện tượng, con người trong đời sống

Miêu tả và tự sự trong văn bản tự sự và trong văn bản miêu tả, văn bản biểu cảm:

. Nếu như miêu tả cho hay, cho rõ là mục

đích của bài văn miêu tả. Trong văn tự sự miêu tả chỉ là phương tiện để việc kể

chuyện thêm cụ thể, sinh động, lí thú hơn.

• Biểu cảm trong văn biểu cảm làm cho bài văn dồi dào cảm xúc thì nó cũng chỉ là phương tiện để biểu hiện, dẫn dắt câu chuyện trong văn tự sự.

Căn cứ đánh giá hiệu quả của miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự:

• Căn cứ vào sự hấp dẫn của hình ảnh miêu

tả để liên tưởng đến những yếu tố bất ngờ.

• Căn cứ vào sự truyền cảm mạnh mẽ qua cách bày tỏ tư tưởng của tác giả.

Miêu tả và biểu cảm trong một đoạn

trích Những vì sao của A. Đô-đê:

• Xác định yếu tố miêu tả và biểu cảm:
• Tác dụng của các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong đoạn trích:

+ Yếu tố miêu tả mang lại không gian yên tĩnh của một đêm đầy sao với hai người

đang thức.

+ Yếu tố biểu cảm làm nổi rõ vẻ bâng khuâng xao xuyến của chàng trai trước cô chủ nhỏ.

-> Yếu tố miêu tả và biểu cảm tăng thêm vẻ đẹp hồn nhiên của cảnh vật và lòng

người.

la mang màu xanh của mạ non. Xa xa, một vài chú bò đang khoan thai gặm cỏ. Một vài cậu bé đang chạy đuổi nhau để giành lấy cánh diều đang bay cao trên trời xanh rộng lớn. Chốc chốc, một đàn chim lại đua nhau chuyền cành.

Nhà ông bà nội em nằm trên một con đường nhỏ, ô tô không đi vào được. Nhà ông bà lợp mái ngói đỏ, mang màu rêu phong cổ kính. Trước nhà là một mảnh vườn nhỏ, là nơi ông em trồng rau và nuôi gà. Cành đó là một ao đầy cá. Khi thấy em và bố mẹ đến, ông bà phấn khởi lắm. Ông ôm em một cái thật chặt sau đó dắt em ra vườn chơi rồi cầm cần rẻ em ra câu cá. Hai ông cháu nói chuyện rôm rả. Ông hỏi thăm tình hình học tập của em và kể cho em nghe rất nhiều chuyện. Thấy hai ông cháu đang vui vẻ với nhau, bà em dắt bố mẹ em vào nhà và pha chè.

Tối đến, bà cùng mẹ chuẩn bị bữa cơm "cây nhà lá vườn": cá kho, thịt luộc cùng canh chua – toàn thịt rau mà ông bà nuôi

trồng trong ao vườn. Có lẽ bởi thế nên em thấy bữa ăn rất ngon. Xong, em ra nằm võng ở ngoài vườn và ngủ đi lúc nào không hay.

Thời gian trôi qua mau cũng đã đến lúc bố mẹ phải đi làm, em cũng cần chuẩn bị

cho năm học mới. Trước khi chia tay, ông tặng em chiếc cần câu của ông và dặn: "Khi nào rảnh thì lại lên đây chơi với ông

nhé".

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

……………..…………………………………………………………………………

………………………………………………………………….

Tuần:

Tiết theo PPCT: 15 Ngày soạn:

Ngày kí:

LUYỆN TẬP VIẾT ĐOẠN VĂN TỰ SỰ

(Tự học có hướng dẫn)

• 1. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

1. Tên bài học : Luyện tập viết đoạn văn tự sự
2. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:
   • Phương tiện, thiết bị:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thiết kế bài học.

+ Máy tính, máy chiếu, loa...

• • PPDH: Phát vấn, thuyết trình, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trò chơi

1. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.

NỘI DUNG BÀI HỌC

Luyện tập viết đoạn văn tự sự

MỤC TIÊU BÀI HỌC

Về kiến thức

Hiểu khái niệm, nội dung và nhiệm vụ của đoạn văn trong văn bản tự sự, từ đó viết

được các đoạn văn tự sự.

Về kĩ năng

• 1. Về kĩ năng chuyên môn
     • Biết cách viết đoạn văn tự sự.
  2. Về kĩ năng sống
     • Rèn luyện kĩ năng giao tiếp, kĩ năng làm việc nhóm.

Về thái độ, phẩm chất:

• Thái độ: Có ý thức rèn luyện cách viết đoạn văn tự sự.
• Phẩm chất: Sống yêu thương, sống tự chủ và sống trách nhiệm...

Phát triển năng lực:

• • Năng lực chung:

+ Năng lực tự học, năng lực tự giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực thẩm mỹ, năng lực thể chất, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực tính toán, năng lực

công nghệ thông tin và truyền thông

• • Năng lực riêng:

+ Năng lực tự học

+ Năng lực giao tiếp

+ Năng lực hợp tác…

Thiết kế hoạt động dạy học

Nhóm 4: Nêu nội dung và nhiệm vụ của đoạn văn trong văn bản tự sự:

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

HS: suy nghĩ, thảo luận, ghi vào bảng phụ.

GV: Quan sát, hỗ trợ học sinh.

Bước 3: Báo cáo kết quả

HS mỗi nhóm cử đại diện, báo cáo

kết quả thảo luận. GV quan sát, hỗ trợ.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

GVnhận xét, chuẩn hóa kiến thức

• Đoạn văn là một bộ phận của văn bản, bắt đầu từ chữ viết hoa lùi đầu dòng và kết thúc bằng dấu chấm

qua hàng, thường biểu đạt một ý tương đối hoàn chỉnh

Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm hiểu cách viết đoạn văn trong bài văn tự sự

Mục tiêu: Giúp học sinh nắm được

cách viết đoạn văn trong bài văn tự sự.

• Kĩ thuật dạy học: công não – thông tin phản hồi, thảo luận nhóm.
• Hình thức tổ chức dạy học: học

sinh làm việc độc lập kết hợp với làm việc nhóm.

- Các bước thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

Hs đọc yêu cầu bài tập 1.

GV chia HS thành 4 nhóm, chuyển giao nhiệm vụ:

Nhóm 1,2: Các đoạn văn đã trích có thể hiện đúng dự kiến của tác giả ko? Nội dung và giọng điệu của đoạn văn mở đầu và kết thúc có nét

• Nội dung và nhiệm vụ riêng: tả cảnh, tả người, kể sự việc, biểu cảm, bình luận, đối thoại, độc thoại...
• Nội dung và nhiệm vụ chung: thể hiện chủ đề, ý nghĩa văn bản.

II. Cách viết đoạn văn trong bài văn tự sự

1.Tìmhiểungữliệusgk: a. Các đoạn văn trong truyện ngắn Rừng xà nu:

- Nétgiống:

+ Nội dung: tả sự đau thương và sức sống mãnh liệt của rừng xà nu.

+ Giọng điệu: ngợi ca.

• Nét khác:

+ Đoạn mở:

" Hình ảnh cây xà nu gợi hiện thực cuộc sống đau thương nhưng bất khuất của con người Tây Nguyên.

gì giống và khác nhau?

Nhóm 3,4: Em học được điều gì ở cách viết đoạn văn của Nguyên Ngọc?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

HS: suy nghĩ, thảo luận, ghi vào

bảng phụ.

GV: Quan sát, hỗ trợ học sinh.

Bước 3: Báo cáo kết quả

HS mỗi nhóm cử đại diện, báo cáo

kết quả thảo luận. GV quan sát, hỗ trợ.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

GVnhận xét, chuẩn hóa kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

Hs đọc yêu cầu bài tập 2.

GV chia HS thành 4 nhóm, chuyển giao nhiệm vụ:

Nhóm 1,3: Có thể coi đây là đoạn văn trong văn bản tự sự ko?Vì sao? Theo anh(chị), đoạn văn đó thuộc phần nào của “truyện ngắn” mà bạn đó định viết?

Nhóm 2,4: Viết đoạn văn này, bạn hs đó đã thành công ở nội dung nào? Nội dung nào bạn còn phân vân và để trống? Anh (chị) hãy viết tiếp vào những chỗ trống đó?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

HS: suy nghĩ, thảo luận, ghi vào

bảng phụ.

GV: Quan sát, hỗ trợ học sinh.

Bước 3: Báo cáo kết quả

HS mỗi nhóm cử đại diện, báo cáo kết quả thảo luận.

GV quan sát, hỗ trợ.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết

+ Đoạnkết:

→ Hình ảnh cây xà nu gợi sự bất diệt, ngày một trưởng thành, lớn mạnh của con người Tây Nguyên.

• Bài học:

+ Trước khi viết nên dự kiến ý tưởng về các phần của truyện, nhất là phần đầu và phần cuối.

+ Phần mở và kết truyện nên hô ứng với nhau, thể hiện rõ chủ đề của truyện.

+ Thống nhất về giọng điệu ở phần đầu và phần kết.

b. Đoạnvăntrongtruyệnvềhậuthâncủachị Dậu:

Đó là đoạn văn tự sự. Vì:

+ Có yếu tố tự sự: có nhân vật, sự việc, chi tiết.

+ Có yếu tố miêu tả và biểu cảm phụ trợ.

→ Thuộc phần thân truyện.

• Thành công của đoạn văn:

Kể sự việc: chị Dậu đã được giác ngộ cách mạng, được cử về làng Đông Xá vận động bà con vùng lên" rất sinh động.

• Nội dung còn phân vân:

+ Tả cảnh.

+ Tả diễn biến tâm trạng (nội tâm) nhân vật.

• Gợi ý một vài chi tiết:

+ Tả cảnh: ánh sáng rực rỡ, chói chang xua tan bóng tối thăm thẳm của màn đêm.

+ Tâm trạng chị Dậu: Chị Dậu ứa nước mắt. Chị như thấy lại trước mắt bao cảnh cay đắng ngày nào. Đó là cái ngày nắng chang chang, chị đội đàn chó con, tay dắt con chó cái cùng cái Tí lầm lũi theo sau để sang bán cho nhà Nghị Quế thôn Đoài. Cái lần chị phải cõng anh Dậu ốm ngất ở ngoài đình về. Rồi việc chị xô ngã tên cai lệ, cả

…………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………….

Ngày soạn: Ngày kí:

Tiết theo PPCT: 16

TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ

1. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT
2. Tên bài học : tóm tắt văn bản tự sự
3. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:
   • Phương tiện, thiết bị:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thiết kế bài học.

+ Máy tính, máy chiếu, loa...

• • PPDH: Phát vấn, thuyết trình, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trò chơi

1. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.

NỘI DUNG BÀI HỌC

Tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính

MỤC TIÊU BÀI HỌC

Giúp học sinh:

Về kiến thức

- Nắm được cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính.

Về kĩ năng

• 1. Về kĩ năng chuyên môn
     • Biết tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính.
  2. Về kĩ năng sống
     • Rèn luyện kĩ năng giao tiếp, kĩ năng làm việc nhóm.

Về thái độ, phẩm chất:

• Thái độ: Cẩn thận, nghiêm túc, trung thực khi tóm tắt văn bản tự sự.
• Phẩm chất: Sống yêu thương, sống tự chủ và sống trách nhiệm...

Phát triển năng lực:

• Năng lực chung:

+ Năng lực tự học, năng lực tự giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực thẩm mỹ, năng lực thể chất, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực tínhtoán, năng lực công nghệ thông tin và truyền thông

• Năng lực riêng:

+ Năng lực sử dụng ngôn ngữ trong giao tiếp hàng ngày

+ Năng lực giải quyết vấn đề thông qua môn học

+ Năng lực vận dụng kiến thức văn học vào cuộc sống…

Tiến trình hoạt động dạy học

GV quan sát, hỗ trợ.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

GVnhận xét, chuẩn hóa kiến thức

Giáo viên hướng dẫn họcsinhcách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV chia HS thành 4 nhóm, chuyển

giao nhiệm vụ:

Nhóm 1, nhóm 2: Tóm tắt truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng

Thủy dựa theo nhân vật An Dương

Vương. Cho biết cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật?

Nhóm 3, nhóm 4: Tóm tắt truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng

Thủy dựa theo nhân vật Mị Châu. Cho biết cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

HS: suy nghĩ, thảo luận, ghi vào bảng

phụ.

GV: Quan sát, hỗ trợ học sinh.

Bước 3: Báo cáo kết quả

HS mỗi nhóm cử đại diện, báo cáo kết

quả thảo luận.

GV quan sát, hỗ trợ.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

GVnhận xét, chuẩn hóa kiến thức

II. Cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính

1. Xét ngữ liệu SGK:

• Nhân vật chính của “Truyện An Dương

Vương và Mị Châu – Trọng Thủy”:

Tóm tắt truyện dựa theo nhân vật An Dương Vương:

+ An Dương Vương xây Loa Thành cứ đắp

xong lại đổ.

+ Nhà vua lập đàn cầu đảo bách thần, được Rùa Vàng giúp sức, xây thành trong nửa tháng thì xong.

+ Rùa Vàng còn giúp An Dương Vương bảo vệ thành bằng cách ban cho An Dương Vương một chiếc móng vuốt để làm lẫy nỏ.

+ Triệu Đà đem quân sang xâm lược Âu Lạc nhưng bị đánh bại.

+ Triệu Đà xin cầu hòa và cầu hôn Mị Châu

là con gái An Dương Vương cho con trai mình là Trọng Thủy.

+ Lợi dụng sự ngây thơ của Mị Châu, Trọng Thủy đã đánh tráo lẫy nỏ mang về nước.

+ Triệu Đà sang xâm lược. An Dương Vương chủ quan, khinh địch nên đã bị thất

bại.

+ An Dương Vương thua trận bèn cùng Mị Châu lên ngựa chạy về phương Nam. Nhà vua cầu cứu Rùa Vàng và được Rùa chỉ cho biết Mị Châu chính là “giặc”.

+ An Dương Vương rút kiếm chém Mị Châu, sau đó cầm sừng tê giác theo Rùa

Vàng xuống biển.

Tóm tắt truyện dựa theo nhân vật Mị Châu:

+ Mị Châu là con gái vua An Dương Vương.

+ Sau khi vua cha xây được thành và có lẫy nỏ thần, Mị Châu được gả cho Trọng Thủy,

con trai của Triệu Đà – người đã từng dấy

quả thảo luận.

GV quan sát, hỗ trợ.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

GVnhận xét, chuẩn hóa kiến thức

hỏi Mị Châu để cầu hoà. Sau khi An Dương Vương đồng ý gả Mị Châu, Trọng Thuỷ xin ở lại Loa Thanh để chờ có cơ hội dò xét “bí quyết’ đánh giắc của An Dương Vương. Một hôm trong khi nói chuyện, Trọng Thuỷ dỗ Mị Châu cho xem trộm nỏ thần. Xem xong, Thuỷ ngầm làm một cái lẫy nỏ khác thay vuốt vàng rồi xin phép Thục Phán được về phương bắc thăm cha. Trước khi ra đi, Trọng Thuỷ còn cùng với Mị Châu hứa hẹn: nếu sau này lỡ chẳng may li tán thì cứ theo dấu lông ngông dứt ra từ chiếc áo của Mị Châu mà tìm.

• Trọng Thuỷ về phương Bắc chế nỏ rồi cùng cha kéo quân xuống phương Nam. Thế quân đang mạnh lại gặp lúc An Dương Vương có ý chủ quan nên chẳng mấy chốc quân của Trọng Thủy đã chiếm được Loa Thành. Không thấy vợ ở trong thành, Thuỷ tức tốc phi ngựa theo dấu lông ngỗng mà đuổi theo. Thế nhưng đến sát bờ biển, Thuỷ đã thấy Mị Châu đã chết tự bao giờ. Trọng Thuỷ ôm xác Mị Châu đem về Loa Thành an táng. Một hôm trong khi đi tắm, Trọng Thuỷ nhìn thấy bóng dáng Mị Châu dưới nước bèn cứ thế lao đầu xuống giếng mà chết. Người đời sau đồn rằng đem nước ở giếng này mà rửa ngọc minh châu thì thấy ngọc cứ ngày một sáng thêm lên.

Bài tập 3:

Tóm tắc truyện Tấm Cám theo nhân vật Tấm:

• Tấm mồ côi cha từ nhỏ. Cô phải sống cùng với mụ dì ghẻ và cô em gian ác. Trong mọi việc, Tấm luôn là người phải chịu thiệt thòi. Đi bắt tôm bắt tép, Tấm bị Cám lừa trút hết giỏ tép đầy. Tấm nuôi được con cá Bống, mẹ con Cám lại lừa giết thịt ăn.
• Ngày nhà vua mở hội, mụ dì nghẻ lại lấy gạo và thóc trộn lẫn với nhau bắt Tấm nhặt xong mới được đi xem. Trong tất cả những

………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………

Tuần:

Ngày soạn: Ngày kí: Tiết: 17

TRẢ BÀI VIẾT SỐ 1

• 1. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

1. Tên bài học : Trả bài viết số 7
2. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

Phương tiện thực hiện:

- GV chấm bài, nhận xét, chuẩn bị đáp án…

• HS lập dàn ý tổng quát của đề văn.

N TRÌNH DẠY HỌC

Hoạt động 4: Mở rộng

B1: GV giao nhiệm vụ cho HS (thực hiện ở nhà)

Sưu tầm những bài viết phát biểu cảm

nghĩ về những ngày đầu đến trường của học sinh để làm tư liệu học tập B2: HS làm bài tập ở nhà

B3: HS nộp sản phẩm trong tiết học sau.

• • • Nhận thức được nhiệm vụ cần giải quyết của bài học.
    • Tập trung cao và hợp tác tốt để giải quyết nhiệm vụ.
    • Có thái độ tích cực, hứng thú.

…………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………….…

………………………………………………………………………………..

Tuần: Ngày soạn: Ngày kí: Tiết: 18, 19

1. MỤC ĐÍCH:

BÀI VIẾT SỐ 2

• Kiểm tra mức độ đạt chuẩn kiến thức, kĩ năng được qui định trong chương trình

môn Ngữ văn lớp 10

• Hình thức kiểm tra tự luận. Học sinh làm ở lớp

+ Thời gian: 90 phút

• Yêu cầu ra đề đảm bảo:

Kiến thức:

• Ôn tập, củng cố kiến thức về văn tự sự
• Tích hợp với tiếng Việt ở bài Văn bản và bài Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ; phần văn học dân gian

Kĩ năng:

• Kĩ năng viết văn tự sự
• Rèn luyện kĩ năng tạo lập văn bản có đủ bố cục ba phần, có liên kết về hình thức và nội dung

Thái độ, phẩm chất:

• Thái độ: Có tình cảm chân thành trước những vấn đề có ý nghĩa trong cuộc sống
• Phẩm chất: Sống yêu thương, sống tự chủ và sống trách nhiệm...

Phát triển năng lực:

• Năng lực chung:

+ Năng lực tự học, năng lực tự giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực thẩm mỹ, năng lực thể chất, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực tính toán, năng lực công nghệ thông tin và truyền thông

• Năng lực riêng:

+ Năng lực sử dụng ngôn ngữ trong giao tiếp hàng ngày

+ Năng lực giải quyết vấn đề thông qua môn học

+ Năng lực vận dụng kiến thức văn học vào cuộc sống…

THIẾT LẬP MA TRẬN:

1. THIẾT LẬP ĐỀ THI

Đề bài:Hãy tưởng tượng mình là Mị Châu, kể lại truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thủy?

1. HƯỚNG DẪN CHẤM

*Lưu ý chung:

1. Do đặc trưng của môn Ngữ văn, bài làm của thí sinh cần được đánh giá tổng quát, tránh đếm ý cho điểm..
2. Chỉ cho điểm tối đa theo thang điểm với những bài viết đáp ứng đầy đủ những

yêu cầu đã nêu ở mỗi câu, đồng thời phải chặt chẽ, diễn đạt lưu loát, có cảm xúc.

1. Khuyến khích những bài viết có sáng tạo. Bài viết có thể không giống đáp án, có những ý ngoài đáp án, nhưng phải có căn cứ xác đáng và lí lẽ thuyết phục.
2. Không cho điểm cao đối với những bài chỉ nêu chung chung, sáo rỗng hoặc phần thân bài ở câu 2 phần làm văn chỉ viết một đoạn văn.
3. Cần trừ điểm đối với những lỗi về hành văn, ngữ pháp và chính tả.

---------Hết---------

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………..

Tuần:

Ngày soạn: Ngày dạy:

Tiết theo PPCT: 20, 21

UY-LÍT- XƠ TRỞ VỀ

( Trích sử thi Ô-đi- xê – HÔ-ME-RƠ)

• 1. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

1. Tên bài học : UY-LÍT- XƠ TRỞ VỀ
2. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:
   • Phương tiện, thiết bị:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thiết kế bài học.

+ Máy tính, máy chiếu, loa...

• • PPDH: Phát vấn, thuyết trình, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trò chơi

1. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.

NỘI DUNG BÀI HỌC

UY-LÍT- XƠ TRỞ VỀ

• 1. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Về kiến thức:

• Thấy được diện mạo tinh thần của người Hi Lạp cổ đại thể hiện ở trí tuệ và lòng

chung thuỷ của nhân vật lí tường.

• Nắm được đặc điểm của nghệ thuật sử thi.

Về kĩ năng:

• Đọc - hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại
• Phân tích nhân vật qua đối thoại

Về thái độ, phẩm chất:

• Thái độ: Trân trọng những tình cảm tốt đẹp
• Phẩm chất: Sống yêu thương, sống tự chủ và sống trách nhiệm...

Phát triển năng lực

• Năng lực chung:

+ Năng lực tự học, năng lực tự giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực thẩm mỹ, năng lực thể chất, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực tính toán, năng lực công nghệ thông tin và truyền thông

• Năng lực riêng:

+ Năng lực sử dụng ngôn ngữ trong giao tiếp hàng ngày

+ Năng lực giải quyết vấn đề thông qua môn học

+ Năng lực vận dụng kiến thức văn học vào cuộc sống…

TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

Bước 3: Báo cáo kết quả

HS trả lời câu hỏi, tóm lại những nét

chính về tác giả và tác phẩm.

HS nhóm khác: nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

GV: Nhận xét, chuẩn hóa kiến thứ

Hướng dẫn HS đọc - hiểu văn bản

- Mục tiêu:Giúp học sinh cảm nhận được

vẻ đẹp tâm hồn và trí tuệ của người Hi Lạp qua cảnh đoàn tụ gia đình của Uy – lít – xơ.

- Phương tiện dạy học: bảng phụ, bút dạ. Kĩ thuật dạy học: Phát vấn, kĩ thuật trình bày1 phút

- Hình thức tổ chức dạy học: học sinh làm việc độc lập kết hợp với thảo luận nhóm. Các bước thực hiện:

Gv hướng dẫn hs tìm hiểu tâm trạng của Pê – nê – lốp khi nghe tin chồng trở về

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV: Chia học sinh thành 3 nhóm.

Nhóm 1: Nêu hoàn cảnh của nhân vật Pê – nê – lốp trước khi Uy – lít – xơ trở về. Nhóm 2: Khi nghe nhũ mẫu báo tin chồng

nàng đã trở về, đã trừng trị bọn cầu hôn , thái độ Pênêlốp ra sao?

• Vì sao Pê – nê – lốp lại hoài nghi như vậy? Tâm trạng và sự hoài nghi của Pê – nê – lốp giúp các em hiểu thêm điều gì về nhân vật này?

Nhóm 3: Tìm hiểu tâm trạng của Pê - nê – lốp khi gặp Uy – lít – xơ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

• Các nhóm học sinh bầu nhóm trưởng, thư

kí và tiến hành thảo luận, lần lượt trả lời các câu hỏi của giáo viên.

- Học sinh mỗi nhóm ghi kết quả thảo luận lên bảng phụ.

• Giáo viên quan sát, hỗ trợ học sinh.
• đi – xê”.
• Bố cục: 2 đoạn

+ Đoạn 1: Từ đầu.... “kém gan dạ”

-> Tâm trạng của Pênêlốp khi nghe tin chồng trở về, và khi gặp chồng.

+ Đoạn 2: Phần còn lại

-> Thử thách và sum họp của hai người.

II- Đọc- hiểu:

1. Tâm trạng của nàng Pê - nê - lốp khi nghe tin chồng trở về:
   1. Hoàn cảnh của nàng: Xa chồng, chờ

đợi chồng 20 năm…, phải chống chọi với 108 kẻ cầu hôn, cha mẹ giục tái giá,

xa Uylítxơ lâu ngày khiến nàng tuyệt vọng  phải kiên trinh, vững vàng nàng mới vượt qua được hoàn cảnh ấy.

• 1. Tâm trạng Pênêlốp khi nhũ mẫu báo tin chồng trở về và trừng trị bọn cầu hôn:
• “Già ơi … nhưng câu chuyện già kể không hoàn toàn đúng sự thực”

-> suy tư, thận trọng, tỉnh táo, không vội vàng hấp tấp

• • “Đây là 1 vị thần đã giết bọn cầu hôn danh tiếng, một vị thần bất bình vì sự láo xược bất kham và những hành động nhuốc nhơ của chúng”

->không cương quyết bác bỏ mà chuyển sang thần bí hóa câu chuyện

(sự lí giải của lí trí để trấn an nhũ mẫu, cũng là để tự trấn an mình).

• “Còn về phần Uy-lít-xơ … chính chàng cũng đã chết rồi.”

-> hoài nghi và tự trấn an minh: chồng

nàng đã chết

• Khi nhũ mẫu đưa bằng chứng thuyết phục: vết sẹo ở chân:

“Dù già có sáng suốt đến đâu, già cũng

không sao hiểu thấu những ý định huyền bí của thần linh bất tử”

-> lời thề của người nhủ mẫu vẫn không lay chuyển được sự nghi ngờ

=> Tâm trạng mâu thuẫn: vừa hi vọng,

Bước 3: Báo cáo kết quả thảo luận

• Học sinh mỗi nhóm báo cáo kết quả thảo

luận và treo bảng phụ lên để các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

• Học sinh các nhóm khác thảo luận, nhận xét.
• GV: Quan sát, hỗ trợ học sinh.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

• Giáo viên nhận xét về kết quả của các

nhóm, rút kinh nghiệm về cách thảo luận, trình bày.

• Giáo viên chuẩn hóa kiến thức, chuyển giao nhiệm vụ học tập khác

GVhướng dẫn học sinh tìm hiểu cuộc thử thách và sum họp của hai nhân vật. Mục tiêu:Giúp học sinh cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn và trí tuệ của người Hi Lạp qua cảnh đoàn tụ gia đình của Uy – lít – xơ.

• • Phương tiện dạy học: bảng phụ, bút dạ. Kĩ thuật dạy học: động não, phòng tranh, mảnh ghép.

- Hình thức tổ chức dạy học: học sinh làm việc độc lập kết hợp với thảo luận nhóm.

Các bước thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV: Chia học sinh thành 4 nhóm.

Nhóm 1 -2: Tìm hiểu thử thách của Pê – nê

• lốp.

Nhóm 3 - 4: Tìm hiểu tâm trạng của các nhân vật khi sum họp.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Các nhóm học sinh bầu nhóm trưởng, thư

kí và tiến hành thảo luận, lần lượt trả lời các câu hỏi của giáo viên.

- Học sinh mỗi nhóm ghi kết quả thảo luận lên bảng phụ.

• Giáo viên quan sát, hỗ trợ học sinh.

vừa sợ thất vọng.

• 1. Khigặp người hành khất (Uy - lít – xơ):
• “Lòng nàng rất đổi phân vân”, “ không

biết nên đứng xa hay lại gần ôm lấy đầu, cầm lấy tay người mà hôn”

-> phân vân, lung túng trong ứng xử

• “Ngồi lặng thinh, khi đăm đăm âu yếm nhìn chồng, khi lại không nhận ra chồng dưới bộ quần áo rách mướp”

-> tình cảm và lí trí có sự đối lập nhau.

- Trước lời trách cứ của con:

+ Phân vân cao độ và xúc động “lòng mẹ kinh ngạc quá chừng…”

+ Sáng suốt,thông minh gửi thông điệp thử thách một cách kín đáo với chồng qua đối thoại với con trai “Nếu quả thật

đây là Uylixơ thì thế nào cha mẹ cũng nhận ra nhau” -> con người thận trọng, biết kìm nén tình cảm

Tóm lại: Pênêlốplà người phụ nữ khôn ngoan, sắc sảo.

Thử thách và sum họp

• 1. Thử thách:
• Người đưa ra lời thử thách: Pê-nê-lốp: Sai nhũ mẫu khiêng chiếc giường kiên cố ra khỏi phòng

-> lời thử thách, buộc Uylixơ phải lên tiếng.

• Người chấp nhận thử thách: Uylixơ

+ Khi nghe lời thử thách:

“Uy – lít- xơ cao quý và nhẫn nại mỉm cười”

-> đồng tình, chấp nhận và tự tin vào trí

tuệ của mình.

+ Nói với con trai: “Tê – lê – mac con, đừng làm rầy mẹ, thế nào cha con và mẹ

cũng sẽ nhận ra được nhau, chắc chắn

như vậy”

-> bình tĩnh, nhẫn nại và khôn khéo (thực chất là nói với vợ).

+ “Nhưng về phần cha con ta, cha con ta

… cha khuyên con nên suy nghĩ”

Bước 3: Báo cáo kết quả thảo luận

• Học sinh mỗi nhóm báo cáo kết quả thảo

luận và treo bảng phụ lên để các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

• Học sinh các nhóm khác thảo luận, nhận xét.
• GV: Quan sát, hỗ trợ học sinh.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

• Giáo viên nhận xét về kết quả của các

nhóm, rút kinh nghiệm về cách thảo luận, trình bày.

• Giáo viên chuẩn hóa kiến thức, chuyển giao nhiệm vụ học tập khác

-> khôn ngoan, sáng suốt khi tìm cách đối phó trước cái chết của bọn cầu hôn.

+ Nói với vợ:“Hẳn là các vị thần trên núi Ô-lem-pơ đã ban cho nàng một trái tim

sắt đá … như vậy”

-> trách cứ vợ và thanh minh về sự chng thủy của mình suốt 20 năm qua.

• Sự thử thách:

+ Uy – lít – xơ : nhờ nhủ mẫu khiêng cho mình một chiếc giường: “Già ơi, già

hãy kê cho tôi một chiếc giường để tôi ngủ một mình như bấy lâu nay”

-> gợi ý vợ nói lên điều thử thách.

+ Pê – nê – lốp: sai nhủ mẫu khiêng chiếc giường kiên cố ra khỏi gian phòng: “Già hãy sai người khiêng chiếc giường kiên cố ra khỏi gian phòng do chính tay

Uy- lít – xơ xây nên”

-> trực tiếp đưa ra lời thử thách.

+ Uy – lít – xơ : giật mình và miêu tả chi tiết, tỉ mỉ chiếc giường đầy bí mật

->Mục đích:

+ Nói lên bí mật, một trong bốn chân giường là một gốc cây nên không thể xê

dịch được

+ Gợi nhắc lại tình yêu, tình vợ chồng chung thủy 20 năm qua

=> Uy – lít – xơ thông minh, trí tuệ nên nhanh chóng giãi mã được lời thử thách.

• 1. Sự sum họp:
• “Pê – nê – lốp bủn rủn cả chân tay”, “ chạy lại nước mắt chan hoà , ôm lấy cổ chồng, hôn lên trán chồng”,

-> cảm động, hạnh phúc tột cùng.

• Bày tỏ lí do mà nàng tỏ ra thận trọng:“Thiếp luôn luôn lo sợ có người đến đây dung lời đường mật để đánh lừa vì trên đời chẳng thiếu gì người tai ác”

-> minh chứng cho tấm lòng trong sạch, thủy chung của mình.

• Uy – lít – xơ: “Ôm lấy người vợ siết bao chung thủy của mình mà khóc dầm

dề”

Thao tác 3: GV hướng dẫn hs tìm hiểu những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật xây dựng sử thi qua đoạn trích

• Mục tiêu: Giúp học sinh thấy được

những thành công về mặt nghệ thuật của đoạn trích.

- Phương tiện dạy học: bảng phụ, bút dạ. Kĩ thuật dạy học: động não, phòng tranh,

mảnh ghép.

• Hình thức tổ chức dạy học: học sinh làm việc độc lập kết hợp với thảo luận nhóm.

- Các bước thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

Em hãy khái quát những nét đặc sắc về

nội dung và nghệ thuật của đoạn trích.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ HS: suy nghĩ, khái quát kiến thức. GV: Quan sát, hỗ trợ học sinh. Bước 3: Báo cáo kết quả

HS trả lời câu hỏi, tóm lại những nét

chính về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.

HS khác: nhận xét, bổ sung.

Bước 4: GV nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

=> tình cảm chan chứa yêu thương dành cho vợ

Tóm lại:Cảnh vợ chồng đoàn tụ sau 20 năm xa cách thật xúc động, qua đó thấy

được vẻ đẹp của tấm lòng thuỷ chung son sắt, trí tuệ và lòng dũng cảm của hai người Uy - lít - xơ và Pê - nê - lốp. Đồng thời qua đó ta cũng thấy Uy - lít - xơ là 1 người chồng , người cha , cao quý, luôn bình tĩnh, nhẫn nại, hết lòng vì vợ

con. Pê - nê - lốp là hình ảnh người phụ nữ Hilạp cổ đại thông minh, nghị lực,

thận trọng và khôn ngoan, chung thuỷ trong việc giữ gìn và bảo vệ phẩm giá của mình và hạnh phúc gia đình.

III. Tổng kết

1. Nội dung

• Qua đoạn trích, tác phẩm đã khắc họa vẻ đẹp tâm hồn và trí tuệ của Uy – lít – xơ và Pê – nê – lốp.

1. Nghệ thuật

• Miêu tả tâm lí nhân vật đơn giản nhưng bộc lộ chiều sâu (chỉ thông qua cử chỉ,

thái độ, dáng điệu)

• Lối miêu tả chi tiết, cụ thể ( chiếc giường)
• Lối so sánh có đuôi dài sinh động, giàu hình ảnh: “... dịu hiền...mong đợi”

Hiệu quả: người đọc hình dung được

nỗi vui sướng tột cùng của hai người.

• Cách kể chuyện chậm rãi cùng ngôn ngữ trang trọng tạo “sự trì hoãn sử thi”.

Tuần:

Tiết theo PPCT:22 Ngày soạn:

Ngày kí:

RA-MA BUỘC TỘI

Trích sử thi “Ra – ma – ya – na”

Bước 1: Xác định vấn đề cần giải quyết: I.Tên bài học: RaMa buộc tội

1. Hình thức dạy học: Dạy học trên lớp

Chuẩn bị của thầy và trò:

1/Thầy

- Giáo án

-Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi

-Những ngữ liệu có dấu hiệu sai khi lập luận;

-Bảng phân công nhiệm vụ cho học sinh hoạt động trên lớp

-Bảng giao nhiệm vụ học tập cho học sinh ở nhà

2/Trò

-Đọc trước văn bản trong SGK

-Các sản phẩm thực hiện nhiệm vụ học tập ở nhà (do giáo viên giao từ tiết trước)

-Đồ dùng học tập

Bước 2: Xác định nội dung- chủ đề bài học:

- Tìm hiểu vẻ đẹp tinh thần của người Ấn Độ cổ đại trong cuộc chiến vì danh dự,

nghĩa vụ và tình yêu.

• Thấy được nghệ thuật thể hiện nhân vật của sử thi Ra ma ya na.

Bước 3: Mức độ cần đạt

1. Về kiến thức:

• Thấy được vẻ đẹp tinh thần của người Ấn Độ cổ đại trong cuộc chiến vì danh dự,

nghĩa vụ và tình yêu.

• Thấy được nghệ thuật thể hiện nhân vật của sử thi Ra ma ya na.

Về kĩ năng:

• Đọc hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại
• Phân tích tâm lí, tính cách nhân vât, sự phát triển của xung đột nhân vật.

Về thái độ, phẩm chất:

• Thái độ: Nghiêm túc trong học tập.
• Phẩm chất: Sống yêu thương, sống tự chủ và sống trách nhiệm...

Phát triển năng lực

• Năng lực chung:

+ Năng lực tự học, năng lực tự giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực thẩm mỹ, năng lực thể chất, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực tính toán, năng lực công nghệ thông tin và truyền thông

- Năng lực riêng:

+ Năng lực sử dụng ngôn ngữ trong giao tiếp hàng ngày

+ Năng lực giải quyết vấn đề thông qua môn học

+ Năng lực vận dụng kiến thức văn học vào cuộc sống…

Bước 4: Thiết kế tiền trình dạy học

đoạn trích “Rama buộc tội” nói riêng.

- Vận dụng những kiến thức chung về tác giả, tác phẩm để tìm hiểu chi tiết tác phẩm.

Phương tiện: Tranh ảnh, máy chiếu.

Kĩ thuật dạy học: công não, thông tin

– phản hồi.

Hình thức tổ chức: học sinh làm việc độc lập.

Các bước thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV chiếu một số hình ảnh về đất

nước Ấn Độ và tác phẩm.

GV: Phần Tiểu dẫn cung cấp cho các em những kiến thức cơ bản gì sử thi “Ra-ma-ya-na”

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

HS: đọc, chú ý những chi tiết quan

trọng.

GV: Quan sát, hỗ trợ học sinh.

Bước 3: Báo cáo kết quả

HS trả lời câu hỏi, tóm lại những nét

chính về tác giả và tác phẩm.

HS nhóm khác: nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

GV: Nhận xét, chuẩn hóa kiến thức

Về sử thi “Ra-ma-ya-na”

• Cùng với “Ma-ha-bha-ra-ta”, “Ra-ma-ya-

na” là một trong 2 bộ sử thi Ấn Độ nổi tiếng, có ảnh hưởng sâu rộng, lâu bền trong văn

hóa, văn học Ấn Độ cũng như nhiều nước

Đông Nam Á

• Bộ sử thi này được hình thành khoảng TK IV- III TCN. Sau đó được đạo sĩ Vanmiki ki hoàn thiện cả về nội dung và hình thức nghệ thuật.
• “Ra-ma-ya-na” gồm 24.000 câu thơ đôi, được xưng tụng như kiệt tác thi ca đầu tiên của Ấn Độ.
• Tóm tắt:

+ Khúc ca 1: Thời niên thiếu của Ra –ma.

+ Khúc ca 2:Nguyên nhân cuộc lưu đày của Ra –ma.

+ Khúc ca 3: Nàng Xi – ta bị quỷ vương Ra-

va-na bắt.

+ Khúc ca 4: Ra – ma liên kết với vua khỉ Xu-gri-va.

+ Khúc ca 5: Cuộc do thám của tướng khỉ

Ha-nu-man.

+ Khúc ca 6: Cuộc giao tranh giữa Ra –ma và quỷ vương Ra-va-na.

+ Khúc ca 7: Cuộc đoàn viên.

Đoạn trích

1. Vị trí :

Đoạn trích “Rama buộc tội” nằm ở khúc ca thứ 6 được lấy ở chương 79 của bộ sử thi.

1. Bố cục.

Đoạn trích gồm 2 phần

• Phần 1 : Từ đầu đến “Ravana đâu có chịu lâu được”

-> Cơn giận dữ và diễn biến tâm trạng của

Rama.

Thao tác 2: Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc hiểu văn bản

Mục tiêu: Giúp học sinh cảm nhận

quan niệm của người Ấn Độ cổ đại về mẫu người anh hùng, đức vua mẫu mực và người phụ nữ lí tưởng.

- Phương tiện dạy học: bảng phụ, bút

dạ.

Kĩ thuật dạy học: động não, phòng tranh, mảnh ghép.

- Hình thức tổ chức dạy học: học sinh làm việc độc lập kết hợp với thảo luận nhóm.

Các bước thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV: chia học sinh thành 4 nhóm.

Nhóm 1- 2: Tìm hiểu hoàn cảnh tái hợp và lời buộc tội của Ra –ma.

Nhóm 3 – 4: Tìm hiểu tâm trạng của Ra – ma trước hành động của Xi –ta.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Các nhóm học sinh bầu nhóm

trưởng, thư kí và tiến hành thảo luận, lần lượt trả lời các câu hỏi của giáo

viên.

- Học sinh mỗi nhóm ghi kết quả thảo luận lên bảng phụ.

• Giáo viên quan sát, hỗ trợ học sinh.

Bước 3: Báo cáo kết quả thảo luận

• Học sinh mỗi nhóm báo cáo kết quả

thảo luận và treo bảng phụ lên để các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

• Học sinh các nhóm khác thảo luận,

nhận xét.

• GV: Quan sát, hỗ trợ học sinh.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

• Giáo viên nhận xét về kết quả của
• Phần 2 : Còn lại

-> Tự khẳng định mình và diễn biến tâm trạng Xita.

Đọc hiểu văn bản

Nhân vật Ra-ma

1. Hoàn cảnh tái hợp của Ra – ma và Xi – ta.

• Sau chiến thắng, Ra – ma và Xi – ta gặp lại nhau nhưng không phải trong một không gian riêng tư mà một không gian cộng đồng, trước sự chứng kiến của rất nhiều anh em,

bạn hữu trung thành của Ra – ma.

• Lúc này, Ra – ma không chỉ đứng trên tư cách một người chồng mà còn là một người

anh hùng, một vị vua. Điều đó khiến cho chàng ở trong một ràng buộc: yêu thương, xót xa cho người vợ nhưng vẫn phải giữ bổn phận gương mẫu của một vị vua anh hùng.

1. Lời buộc tội của Ra – ma.

- Lời lẽ trịnh trọng, thái độ xa cách, lạnh lùng khi tuyên bố: Chàng giao tranh với quỷ Ra –va –na, tiêu diệt hắn để giải cứu Xi – ta với động cơ là bảo vệ danh dự, vì danh dự của người anh hùng bị xúc phạm.

• Chàng liên tục nhắc tới “danh dự”, “nhân phẩm”, “tiếng tăm”, “gia đình cao quý”, “trả thù sự lăng nhục”, “xóa bỏ vết ô nhục” => Đặt danh dự của một vị vua anh hùng lên cao hơn tất cả.
• Lí do khiến chàng ruồng bỏ Xi – ta:

+ Sự ghen tuông của một người chồng.

+ Bổn phận của một vị vua anh hùng không cho phép chàng chấp nhận một người phụ nữ đã chung chạ cùng kẻ khác làm hoàng hậu.

=> Ra – ma yêu thương, lo lắng cho Xi – ta

nhưng chàng cũng hiểu sâu sắc vai trò của chàng đối với cộng đồng: Chàng là một hình mẫu đạo đức mà nhân dân sẽ soi ngắm vào, noi theo.

• Giọng điệu từ trịnh trọng đến lạnh lùng, phũ phàng, ẩn chứa nối xót xa, ngờ vực, ghen tuông: “Người sinh trưởng trong một gia đình cao quý có thể nào lấy về một người

vợ đã từng sống trong nhà kẻ khác, đơn giản

các nhóm, rút kinh nghiệm về cách thảo luận, trình bày.

• Giáo viên chuẩn hóa kiến thức, chuyển giao nhiệm vụ học tập khác

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV: chia học sinh thành 4 nhóm.

Nhóm 1- 2: Tìm hiểu tâm trạng và lời đáp của Xi – ta trước lời buộc tội của Ra – ma.

Nhóm 3 – 4: Tìm hiểu hành động bước lên giàn hỏa thiêu của Xi - ta.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

• Các nhóm học sinh bầu nhóm

chỉ vì mụ ta là một vật để yêu thương? Nàng đã bị quấy nhiễu khi ở trong vạt áo của Ra- va- na, đôi mắt tội lỗi của hắn đã nhìn hau háu khắp người nàng, vậy ta làm sao có thể nhận nàng về khi nghĩ tới gia đình cao quý đã sinh ra ta?”

• Trước mặt những người khác, Ra – ma đã tiếp tục buộc tội Xi - ta bằng những lời lẽ tàn nhẫn chưa từng có, những lời lẽ xúc phạm đến cả danh dự và nhân phẩm của Xi –ta:

“Nàng có thể để tâm đến Lắc - ma - na, Bha

–ra –ta, Xa – tru – na, Xu –gri –va, hay nếu nàng thích, nàng có thể đi theo Vi –phi – sa

–na”.

1. Tâm trạng của Ra – ma trước hành động của Xi –ta.

• Khi Xi – ta yêu cầu Lắc –ma –na lập dàn hỏa

thiêu và bước lên giàn lửa, Ra – ma cũng chịu thử thách dữ dội như nàng: “Ra -ma vẫn ngồi, mắt dán xuống đất”, “lúc đó nom chàng khủng khiếp như thần chết vậy”.

• Ra – ma vẫn để danh dự và sự ghen tuông thắng thế.
• Khi Xi – ta tỏa sáng trong ngọn lửa của thần A nhi, Ra – ma thức tỉnh, chàng nhận ra một Xi –ta thủy chung, kiên trinh, trong trắng.

=> Tâm trạng Rama là sự đan xen giữa tình yêu và lòng ghen, giữa tình cảm đời thường

và phong thái cao quý của bậc quân vương. Do đó nó diễn ra phức tạp, nhiều cung bậc, nhiều sắc thái.

Nhân vật Xi – ta

• 1. Tâm trạng và lời đáp của Xi – ta trước lời

buộc tội của Ra – ma

• Nghe những lời buộc tội của Ra – ma, Xi ta đau đớn vô cùng. Bởi có lẽ nàng không ngờ

đến đây, số phận vẫn tráo trở với nàng, đỉnh

cao của hạnh phúc và vinh quang tưởng chừng sát kề bỗng chốc sụp đổ thành vực thẳm cay đắng.

• Nỗi đau khổ như tràn ra, không cách gì

kiềm chế: Gia – na – ki đau đớn đến nghẹt

trưởng, thư kí và tiến hành thảo luận, lần lượt trả lời các câu hỏi của giáo viên.

- Học sinh mỗi nhóm ghi kết quả thảo

luận lên bảng phụ.

• Giáo viên quan sát, hỗ trợ học sinh.

Bước 3: Báo cáo kết quả thảo luận

• Học sinh mỗi nhóm báo cáo kết quả

thảo luận và treo bảng phụ lên để các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

• Học sinh các nhóm khác thảo luận, nhận xét.
• GV: Quan sát, hỗ trợ học sinh.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

• Giáo viên nhận xét về kết quả của

các nhóm, rút kinh nghiệm về cách thảo luận, trình bày.

• Giáo viên chuẩn hóa kiến thức,

chuyển giao nhiệm vụ học tập khác

thở, như một cây dây leo bị vòi voi quật nát; Nước mắt nàng đổ ra như suốt.

• Khi cất tiếng nói đáp lại lời buộc tội của Ra

– ma, Xi – ta dần tìm lại được sự tự chủ: Lấy tà áo lau nước mắt, bằng giọng dịu dàng,

nghẹn ngào, nàng thanh minh một cách rành

rẽ, vừa đạt lí, vừa thấu tình.

+ Nàng khẳng định tư cách, phẩm hạnh của mình.

+ Trách Ra – ma đã không suy nghĩ chín

chắn mà đánh đồng nàng với hạng phụ nữ tầm thường.

+ Nàng phân biệt giữa điều tùy thuộc vào số mệnh của nàng, vào quyền lực của kẻ khác (thân thể) và điều trong vòng kiểm soát của nàng (trái tim).

• 1. Hành động của Xi – ta trước lời buộc tội

của Ra – ma

• Chọn hành động quyết liệt: Bước lên giàn hỏa thiêu.
• Cầu khấn thần A – nhi chứng giám, lựa chọn cái chết để chứng minh phẩm hạnh.
• Ý nghĩa của chi tiết Xi – ta bước lên giàn

hỏa thiêu:

+ Đối với Xi – ta, Ra – ma là tất cả ý nghĩa cuộc sống, bị Ra – ma ruồng bỏ chẳng khác gì cái chết.

+ Bước lên giàn hỏa thiêu cũng có nghĩa là Xi – ta đã bước qua mạng sống của chính

mình, chấp nhận thử thách để chứng minh phẩm tiết thủy chung.

• Thái độ của công chúng: mọi người đều thương cảm cho nàng: “Ai nấy, già cũng như trẻ đau lòng đứt ruột,...”, “các phụ nữ bật lên

tiếng khóc thảm thương, cả loài Rắc – sa – xa lẫn loài Va – na – ra cùng kêu vang trời”.

=> Hình ảnh Xi – ta bước qua ngọn lửa là của thiên tình sử. Hình ảnh đó đã nói lên phẩm chất đáng quý của Xi – ta: thủy chung, một chi tiết huyền thoại tô đậm chất bi hùng kiên trinh và bản lĩnh. Nàng đã trở thành hình tượng người phụ nữ Ấn Độ cổ đại toàn

thiện, toàn mĩ, đáng được ngưỡng mộ.

Thao tác 3: Giáo viên hướng dẫn học sinh tổng kết bài học

GV hướng dẫn hs tìm hiểu những nét

đặc sắc về nội dung và nghệ thuật xây dựng sử thi qua đoạn trích

• Mục tiêu: Giúp học sinh thấy được những thành công về mặt nghệ thuật của đoạn trích.

- Phương tiện dạy học: bảng phụ, bút

dạ.

• Kĩ thuật dạy học: công não, thông tin

– phản hồi.

• Hình thức tổ chức dạy học: học sinh làm việc độc lập.

- Các bước thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

Em hãy khái quát những nét đặc

sắc về nội dung và nghệ thuật của đoạn trích.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ HS: suy nghĩ, khái quát kiến thức. GV: Quan sát, hỗ trợ học sinh. Bước 3: Báo cáo kết quả

HS trả lời câu hỏi, tóm lại những nét

chính về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.

HS khác: nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

Gv nhận xét, đánh giá kết

1. Tổng kết
2. Nội dung:

• Đoạn trích “Ra – ma buộc tội” đặt các nhân

vật vào tình thế thử thách ngặt nghèo, đòi hỏi sự lựa chọn quyết liệt, bộc lộ sâu sắc bản

chất con người. Ra- ma vào sinh ra tử, chiến

đấu với yêu quỷ để giành lại người vợ yêu quý nhưng cũng dám hi sinh tình yêu vì bổn phận, danh dự của một người anh hùng, một đức vua mẫu mực.

• Như một người vợ lí tưởng, xứng đáng với Ra – ma, Xi – ta cũng sẵn sàng đem thân

mình thử lửa để chứng minh tình yêu và đức hạnh thủy chung.

1. Nghệ thuật- Sử dụng hình ảnh, điển tích

• Xây dựng nhân vật lí tưởng với tâm lí, tính cách, triết lí, hành động.

, ngôn ngữ miêu tả và đối thoại, giọng điệu, xung đột kịch tính, giàu tính sử thi

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………….

Tuần: Ngày soạn: Ngày kí:

Tiết theo PPCT: 23, 24

TẤM CÁM

Bước1:Xácđịnhvấnđềcầngiảiquyết

- Tên bài học: TẤM CÁM

- Hình thức dạy: Dạy học trên lớp

Chuẩn bị của GV và HS:

+ Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án/thiết kế bài học. Các slides trình chiếu (nếu có). Các phiếu học tập, bao gồm: các bài tập dùng để kiểm tra, đánh giá HS trong quá

trình đọc hiểu.

+ Chuẩn bị của học sinh: Chuẩn bị bài ở nhà theo các yêu cầu sau: Đọc trước bài

Tấm Cámtrong SGK Ngữ văn 10, Tập một. Soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn tìm hiểu cuối bài. Các sản phẩm chuẩn bị được giao (diễn kịch, thực hiện hoạt động nhóm trong dạy học dự án…)

Bước2:Xácđịnhnộidung–chủđềbàihọc:

• • Những mâu thuẫn, xung đột và sự biến hóa của Tấm trong truyện Tấm Cám.
  • Hiểu được giá trị nghệ thuật của truyện.

Bước3:Xácđịnhmụctiêubàihọc.

• 1. Về kiến thức:
  • Hiểu được ý nghĩa của những mâu thuẫn, xung đột và sự biến hóa của Tấm

trong truyện Tấm Cám.

• • Nắm được giá trị nghệ thuật của truyện.
  1. Về kĩ năng: Biết cách đọc và hiểu một truyện cổ tích thần kì: nhận biết được một truyện cổ tích thần kì qua đặc trưng thể loại.

Về thái độ, phẩm chất:

• • • Thái độ: Có tình yêu thương đối với người lao động, có niềm tin vào sự

chiến thắng của cái thiện, của chính nghĩa trong cuộc sống

• • • Phẩm chất: Sống yêu thương, sống tự chủ và sống trách nhiệm...

Phát triển năng lực

• • • Năng lực chung:

+ Năng lực tự học, năng lực tự giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực thẩm mỹ, năng lực thể chất, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực tính toán, năng lực công nghệ thông tin và truyền thông

• • • Năng lực riêng:

+ Năng lực tái hiện và vận dụng kiến thức,

+ Năng lực đọc – hiểu, giải mã văn bản,

+ Năng lực sáng tạo, năng lực tạo lập văn bản,

+ Năng lực vận dụng kiến thức văn học vào cuộc sống…

Bước 4: Thiết kế tiến trình bài học

tập

GV: Em hiểu thế nào là truyện cổ

tích? Có mấy loại truyện cổ tích? Trình bày những đặc điểm của truyện

cổ tích thần kì.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ HS: suy nghĩ, khái quát kiến thức. GV: Quan sát, hỗ trợ học sinh. Bước 3: Báo cáo kết quả

HS trả lời câu hỏi, tóm lại những nét

chính về truyện cổ tích và truyện cổ tích thần kì.

HS khác: nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

GV: Nhận xét, chốt lại kiến thức.

2. Truyện cổ tích Tấm Cám

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV: Truyện cổ tích Tấm Cám thuộc

loại truyện cổ tích nào? Em hãy tóm tắt khái quát và nêu bố cục của truyện cổ tích này.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ HS: suy nghĩ, khái quát kiến thức. GV: Quan sát, hỗ trợ học sinh. Bước 3: Báo cáo kết quả

HS trả lời câu hỏi, tóm tắt truyện Tấm

Cám và trình bày bố cục.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

GV: Nhận xét, chốt lại kiến thức

Thao tác2: Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc hiểu văn bản

• Mục tiêu: Giúp học sinh nắm được ý

nghĩa của những mâu thuẫn, xung đột và sự biến hóa của Tấm.

• Kĩ thuật dạy học: động não, phòng

tranh, mảnh ghép.

• Hình thức tổ chức dạy học: học sinh làm việc độc lập kết hợp với thảo luận nhóm.

- Các bước thực hiện:

trình phát triển của câu chuyện.

+ Thể hiện ước mơ cháy bỏng của nhân dân lao động về hạnh phúc gia đình, về lẽ công bằng trong xã hội, về phẩm chất và năng lực

tuyệt vời của con người.

2. Truyện cổ tích Tấm Cám

• Thuộc loại truyện cổ tích thần kì.
• Tóm tắt:
• Bố cục:

+ Tấm ở nhà và đi dự hội => Thân phận và con đường tìm đến hạnh phúc của Tấm.

+ Tấm vào cung vua, gặp nạn, trở lại cuộc đời

và gặp lại nhà vua => Cuộc đấu tranh giành lại hạnh phúc của cô gái mồ côi.

Đọc hiểu văn bản

Thân phận và con đường tìm đến hạnh phúc của Tấm

• • 1. Hoàn cảnh, thân phận
• Cuộc sống nghèo khó.
• Mồ côi mẹ từ nhỏ.
• Sau mấy năm cha cũng mất => Tấm ở với dì ghẻ là mẹ của Cám.

=> Hoàn cảnh đáng thương, côi cút, cô đơn.

• • 1. Mâu thuẫn, xung đột giữa Tấm và mẹ con

1: Tìm hiểu thân phận và con đường tìm đến hạnh phúc của Tấm.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV: Chia học sinh thành 4 nhóm.

Nhóm 1: Tìm hiểu hoàn cảnh sống, thân phận của Tấm.

Nhóm 2: Tìm hiểu những thủ đoạn của mẹ con Cám và cách ứng xử của Tấm trước khi vào cung.

Nhóm 3: Nhận xét về những thủ đoạn của mẹ con Cám và cách ứng xử của

Tấm.

Nhóm 4: Nêu ý nghĩa của yếu tố thần kì trên con đường tìm đến hạnh phúc của Tấm.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

• Các nhóm học sinh bầu nhóm trưởng, thư kí và tiến hành thảo luận, lần lượt trả lời các câu hỏi của giáo viên.

- Học sinh mỗi nhóm ghi kết quả thảo luận lên bảng phụ.

• Giáo viên quan sát, hỗ trợ học sinh.

Bước 3: Báo cáo kết quả thảo luận

• Học sinh mỗi nhóm báo cáo kết quả

thảo luận và treo bảng phụ lên để các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

• Học sinh các nhóm khác thảo luận,

nhận xét.

• GV: Quan sát, hỗ trợ học sinh.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

• Giáo viên nhận xét về kết quả của

các nhóm, rút kinh nghiệm về cách thảo luận, trình bày.

• Giáo viên chuẩn hóa kiến thức.

Cám.

=> Tấm là nhân vật đại diện cho cái thiện, mẹ con Cám là nhân vật đại diện cho cái ác. Mẫu thuẫn giữa Tấm và mẹ con Cám không chỉ là mâu thuẫn, xung đột giữa dì ghẻ và con chồng trong gia đình mà còn là mâu thuẫn, xung đột giữa cái thiện và cái ác.

• • 1. Con đường tìm đến hạnh phúc
• Tấm: thụ động, chỉ biết khóc khi gặp khó khăn, cản trở.
• Nhờ sự giúp đỡ của Bụt, Tấm bắt đầu tìm đến hạnh phúc, được trở thành hoàng hậu => Biểu hiện của triết lí “ở hiền gặp lành”, thể hiện khát vọng và mơ ước hạnh phúc và tinh thần lạc quan, yêu đời của người bình dân xưa.

=> Tấm nhờ chăm chỉ, lương thiện mà được Bụt giúp đỡ, từ cô gái mồ côi nghèo trở thành

2: Tìm hiểu cuộc đấu tranh giành lại hanh phúc của Tấm.

• Mục tiêu: Giúp học sinh nắm được ý

nghĩa của những mâu thuẫn, xung đột và sự biến hóa của Tấm.

• Kĩ thuật dạy học: động não, phòng tranh, mảnh ghép.
• Hình thức tổ chức dạy học: học sinh làm việc độc lập kết hợp với thảo luận

nhóm.

- Các bước thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV: Chia học sinh thành 4 nhóm.

Nhóm 1: Tìm hiểu quá trình hóa thân của Tấm.

Nhóm 2: Tìm hiểu ý nghĩa của những

sự vật mà Tấm đã hóa thân.

Nhóm 3: Nhận xét về thái độ của Tấm trong quá trình đấu tranh giành lại

hạnh phúc.

Nhóm 4: Tìm hiểu ý nghĩa phần kết thúc truyện.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Các nhóm học sinh bầu nhóm

trưởng, thư kí và tiến hành thảo luận, lần lượt trả lời các câu hỏi của giáo viên.

- Học sinh mỗi nhóm ghi kết quả thảo

hoàng hậu. Con đường tìm đến hạnh phúc của Tấm dù có nhiều khó khăn, trắc trở nhưng cuối cùng, Tấm đã tìm được hạnh phúc cho bản thân mình. Đó cũng là con đường đến với hạnh phúc của các nhân vật lương thiện trong truyện cổ tích Việt Nam nói chung, truyện cổ tích thế giới nói riêng.

• • 1. Vai trò của yếu tố thần kì
• Yếu tố thần kì => sự trợ giúp của Bụt:

+ Luôn xuất hiện đúng lúc.

+ An ủi, nâng đỡ mỗi khi Tấm gặp khó khăn hay đau khổ.

• Vai trò:

+ Thúc đẩy sự phát triển của cốt truyện.

+ Thể hiện khát vọng thay đổi cuộc đời, thay đổi số phận cho những con người bé nhỏ, bất hạnh trong xã hội.

+ Biểu hiện cho triết lí ở hiền gặp lành.

Cuộc đấu tranh giành lại hạnh phúc của Tấm

• Sau khi đã vào cung, dù đã trở thành hoàng

hậu nhưng Tấm vẫn không quên ngày giỗ cha

=> Người con gái hiếu thảo.

• Quá trình hóa thân:

+ Tấm trèo lên cây cau => bị dì ghẻ giết hại

=> hóa thành chim vàng anh.

+ Chim vàng anh bay vào cung, báo hiệu sự có mặt của mình bằng lời cảnh cáo đanh thép: “Giặt áo chồng tao/ thì giặt cho sạch/ phơi áo

chồng tao/ phơi lao phơi sào/ chớ phơi bờ rào/ rách áo chồng tao” => hai mẹ con Cám bắt chim vàng anh, ăn thịt.

+ Tấm tiếp tục hóa thân vào cây xoan đào => tuyên chiến trực tiếp với hai mẹ con Cám:

“Kẽo cà kẽo kẹt/ lấy tranh chồng chị/ chị khoét mắt ra” => Hai mẹ con Cám đốt khung

cửi.

+ Từ đống tro tàn, Tấm tiếp tục hóa thân vào quả thị => trở lại với cuộc đời.

• Ý nghĩa của quá trình hóa thân:

+ Khẳng định sự bất diệt của cái thiện. Cái thiện không chịu chết một cách oan ức trong

im lặng, không chịu khuất phục trước cái ác.

luận lên bảng phụ.

• Giáo viên quan sát, hỗ trợ học sinh.

Bước 3: Báo cáo kết quả thảo luận

• Học sinh mỗi nhóm báo cáo kết quả

thảo luận và treo bảng phụ lên để các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

• Học sinh các nhóm khác thảo luận, nhận xét.
• GV: Quan sát, hỗ trợ học sinh.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

• Giáo viên nhận xét về kết quả của

các nhóm, rút kinh nghiệm về cách thảo luận, trình bày.

• Giáo viên chuẩn hóa kiến thức

Thao tác 3: Tổng kết

• Mục tiêu: Giúp học sinh khái quát

những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật.

• Kĩ thuật dạy học: công não – thông

tin phản hồi.

• Hình thức tổ chức dạy học: học sinh làm việc độc lập.

- Các bước thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV: Em hãy khái quát những nét đặc

sắc về nội dung và nghệ thuật của truyện cổ tích Tấm Cám.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

• Học sinh suy nghĩ, ghi câu trả lời vào

giấy nháp.

• Giáo viên quan sát, hỗ trợ học sinh.

Bước 3: Báo cáo kết quả thảo luận

+ Sự hóa thân của Tấm cũng thể hiện tính chất gay gắt, quyết liệt của cuộc chiến đấu giữa cái thiện và cái ác. Trong cuộc chiến đấu ấy, chiến thắng sẽ luôn thuộc về cái thiện.

• Những sự vật mà Tấm hóa thân đều là những sự vật bình dị, thân thương, gắn bó với người dân lao động. Đó cũng là những hình ảnh đẹp đẽ của làng quê Việt Nam xưa.

- Nếu như lúc đầu, trong quá trình tìm đến hạnh phúc, Tấm có phần thụ động, thì đến

đây, Tấm đã mạnh mẽ đứng dậy, chủ động, quyết liệt giành lại hạnh phúc cho mình.

• Sau bao lần hóa thân chống lại kẻ thù, Tấm trở về với cuộc đời, trong vai một người con gái khéo léo, đảm đang, nhân hậu.
• Nhờ miếng trầu têm cánh phượng, nhà vua đã nhận ra Tấm và đón Tấm về cung.
• Ý nghĩa của miếng trầu:

+ Là biểu tượng của hạnh phúc, của tình yêu.

+ Thể hiện rõ bản sắc văn hóa dân tộc.

• Kết thúc truyện: mẹ con Cám bị tiêu diệt, cái ác phải đền tội, Tấm được hưởng cuộc sống hạnh phúc => Thể hiện rõ triết lí ở hiện gặp

lành, ác giả ác báo.

Tổng kết

1.Giá trị nội dung:

• Mâu thuẫn và xung đột trong truyện Tấm Cám phản ánh mâu thuẫn và xung đột trong gia đình phụ quyền thời cổ (dì ghẻ- con

chồng), đặc biệt là mâu thuẫn giữa cái thiện và cái ác.

• Ý nghĩa xã hội của mâu thuẫn: Chiến thắng của cái thiện trước cái ác, cái ác trước sau cũng phải trả giá đích đáng, “ác giả ác báo”,

cái thiện sẽ được tôn vinh, “ở hiền gặp lành”.

Giá trị nghệ thuật:

• Xây dựng những mâu thuẫn, xung đột ngày càng tăng tiến.
• Xây dựng nhân vật theo hai tuyến đối lập cùng tồn tại và song song phát triển. Ở đó, bản chất của từng tuyến nhân vật được nhấn mạnh, tô đậm.
• Có nhiều yếu tố thần kì song vai trò của yếu

giấy nháp.

• Giáo viên quan sát, hỗ trợ học sinh.