Tóm tắt văn bản tự sự

A. KIẾN THỨC CẦN NHỚ

1. Xét ví dụ: Tóm tắt truyện An Dương Vương và Mị Châu- Trọng Thủy theo nhân vật chính:

- Các nhân vật chính của truyện: An Dương Vương, Mị Châu, Trọng Thủy

- Các sự việc chính trong truyện

   + An Dương Vương là vua nước Âu Lạc, họ Thục, tên Phán.

   + Quá trình xây thành khó khăn được Rùa Vàng giúp.

   + Được Rùa Vàng cho vuốt làm lẫy nỏ thần chiến thắng Triệu Đà. Nhận lời cầu hoà, cầu hôn của Triệu Đà gả con gái là Mị Châu cho con trai Triệu Đà là Trọng Thủy.

   + Trong Thủy ăn cắp báu vật và về nước

   + Triệu Đà sang xâm lược lần hai, An Dương Vương thất bại, đem con gái chạy trốn.

   + Rùa Vàng thức tỉnh, An Dương Vương chém con gái rồi theo Rùa Vàng xuống biển.

- Văn bản tóm tắt:

An Dương Vương là vua nước Âu Lạc, họ Thục tên Phán, xây thành ở đất Việt Thường nhưng lạ thay cứ đắp đến đâu lại lở đến đó. Vua bèn lập đàn, trai giới, cầu đảo bách thần. Được sự mách bảo của cụ già và sự giúp đỡ của Rùa Vàng, vua xây thành xong trong nửa tháng. Khi từ biệt, Rùa Vàng còn cho vua chiếc vuốt làm lẫy nỏ giữ nước. Nhờ có nỏ thần, vua đã đánh bại cuộc xâm lược lần thứ nhất của Triệu Đà. Triệu Đà thua, liền bày mưu sâu kế hiểm cầu hòa và cầu hôn cho con trai Trọng Thủy lấy Mị Châu. Trọng Thủy đánh tráo lẫy thần, Triệu Đà lại cất quân sang xâm lược Âu Lạc. Mất nỏ thần, An Dương Vương thua trận, bèn cùng con gái lên ngựa chạy trốn về phía biển. Nhà vua cầu cứu Rùa Vàng và được thần cho biết: “ Kẻ nào ngồi sau ngựa chính là giặc đó!”. Hiểu rõ nguồn cơ, vua rút gươm chém Mị Châu, sau đó cầm sừng tê bảy tấc theo thần Rùa đi xuống biển.

2. Kết luận

a. Mục đích, yêu cầu tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính

- Mục đích:

   + Nắm vững tính cách và số phận nhân vật chính.

   + Góp phần đi sâu tìm hiểu và đánh giá tác phẩm.

- Yêu cầu:

   + Đáp ứng đầy đủ yêu cầu chung của một văn bản.

   + Trung thành với văn bản gốc.

   + Nêu được đặc điểm và những sự việc xảy ra với nhân vật chính

b. Cách tóm tắt văn bản tự sự theo nhân vật chính:

- Đọc kĩ văn bản, xác định nhân vật chính.

- Chọn các sự việc cơ bản xảy ra với nhân vật chính và diễn biến của các sự việc đó.

- Tóm tắt các hành động, lời nói, tâm trạng của nhân vật chính theo diễn biến của các sự việc đó bằng lời văn của mình (kết hợp với việc dẫn nguyên văn từ ngữ, câu văn trong văn bản gốc)

B. LUYỆN TẬP CỦNG CỐ

1. Tóm tắt đoạn văn bản Tức nước vỡ bờ của Ngô Tất Tố theo nhân vật chính

Trả lời:

a. Các sự việc và nhân vật quan trọng:

   + Các nhân vật: Chị Dậu, anh Dậu, Cai Lệ, Người nhà lí trưởng

   + Các sự việc: Anh Dậu ốm nặng, đang húp dở bát cháo thì tay sai thực dân vào đòi bắt đi. Chị Dậu van xin thảm thiết và bị bọn chúng đánh. Chị đã mạnh mẽ vùng dậy chống lại, đánh trả tên cai lệ.

b. Tóm tắt:

Vì sưu cao thuế nặng, gia đình lại đông con nghèo khổ, để lo cho xuất sưu của chồng chị Dậu phải dứt ruột bán đàn chó, bán con và chạy vạy khắp nơi. Anh Dậu bị bọn tay sai đánh cho thập tử nhất sinh và được người làng đưa về nhà. Chị Dậu nấu bát cháo cho chồng ăn để lại. Anh Dậu chưa kịp ăn cháo thì cai lệ và người nhà lý trưởng ập tới đòi suất sưu của người em chồng đã mất. Chị Dậu hết lời khẩn thiết van xin nhận lại là sự hung hãn, bất nhân của bọn tay sai thực dân. Chúng nhẫn tâm đánh chị Dậu và hùng hổ đòi trói anh Dậu. Không thể nhẫn nhịn được nữa chị Dậu xông vào túm cổ quẳng cai lệ lẫn người nhà lý trưởng ngã nhào ra thềm.