A. Sự biến đổi chất
I. Hiện tượng vật lý
Hiện tượng chất biến đổi mà vẫn giữ nguyên là chất rắn ban đầu được gọi là hiện tượng vật lí
VD: Nước đá để chảy thành nước lỏng, đun sôi chuyển thành hơi nước và ngược lại
=> Nước giữ nguyên là chất ban đầu
II. Hiện tượng hóa học
Hiện tượng chất biến đổi có tạo ra chất khác, được gọi là hiện tượng hóa học
VD: Lấy đường vào ống nghiệm đun nóng đáy ống nghiệm, đường trắng chuyển dần thành chất màu đen là than, đồng thời có những giọt nước ngưng trên thành ống nghiệm. Vậy khi bị đun nóng đường phân hủy, biến đổi thành hai chất là than và nước
B. Phản ứng hóa học
I. Định nghĩa
Quá trình biến đổi từ chất này thành chất khác gọi là phản ứng hóa học. Chất ban đầu, bị biến đổi trong phản ứng gọi là chất phản ứng (hay chất tham gia), chất mới sinh ra là sản phẩm. Phản ứng hóa học được ghi theo phương trình chữ như sau
Tên các chất phản ứng => tên các phản phẩm
VD: Lưu huỳnh + sắt => sắt (II) sunfua
II. Diễn biến của phản ứng hóa học
Trong phản ứng hóa học, chỉ có liên kết giữa các nguyên tử thay đổi làm cho phân tử này biến đổi thành phân tử khác
III. Khi nào phản ứng hóa học xảy ra
- Các chất phản ứng được tiếp xúc với nhau, bề mặt tiếp xúc càng lớn thì phản ứng càng dễ
- Cần đun nóng đến một nhiệt độ nào đó, tùy vào mỗi phản ứng cụ thể
- Có những phản ứng cần có mặt chất xúc tác
VI. Dấu hiệu để nhận biết phản ứng hóa học xảy ra
- Có chất mới xuất hiện, có tính chất khác với chất phản ứng
- Phản ứng có tỏa nhiệt và phát sáng
- Phản ứng có sự thay đổi màu sắc hoặc trạng thái
Nung đá vôi ( $ CaC{{O}_{3}} $ ) ở thể rắn để thu được vôi sống ( $ CaO $ ). Điều kiện để phản ứng xảy ra và xảy ra càng dễ là:
- Nung ở nhiệt độ cao và nung liên tục
- Đập nhỏ đá vôi để tăng diện tích tiếp xúc
Dấu hiệu nhận biết có phản ứng hóa học xảy ra là mỡ bị cháy đen vì tạo thành chất mới có màu đen.
Phương trình đúng là: Sắt + Oxi \[ \xrightarrow{{}} \] Oxit sắt từ.
Đốt photpho trong oxi thu được chất điphotpho pentaoxit
hay photpho tác dụng với oxi thu được chất điphotpho pentaoxit
Photpho + Khí oxi \[ \xrightarrow{{{t}^{o}}} \] Điphotpho pentaoxit
Hiện tượng vật lí là: Mặt trời mọc, sương bắt đầu tan. Vì sương tan là hiện tượng nước ở thể khí chuyển sang thể lỏng.
Hiện tượng vật lí là: Người ta để nước biển bay hơi thu được muối ăn. Vì nước và muối ăn không bị biến đổi thành chất khác mà chỉ chuyển thành các trạng thái khác.
Trường hợp không phải mô tả phương trình hóa học là: Rượu để trong chai không kín bị cạn dần
Hiện tượng hoá học là các hiện tượng 1, 4, 5 do xảy ra hiện tượng chất biển đổi có tạo ra các chất khác
Hiện tượng chất biến đổi mà giữu nguyên chất ban đầu được gọi là hiện tượng vật lý \[ \to \] Hiện tượng vật lí là các hiện tượng (2), (3).
Khi đập nhỏ than thì bề mặt tiếp xúc của than với khí oxi nhiều hơn $\Rightarrow$ phản ứng xảy ra dễ dàng hơn.
Các chất tham gia phản ứng là: amoniac, khí cacbonic
C đúng vì khí oxi khi hóa lỏng không bị biến đổi thành chất khác.
Giai đoạn xảy ra hiện tượng hóa học là "Nung nóng lò đã được xếp đá vôi thu được vôi sống và khí cacbonic thoát ra" do đá vôi đã được biến đổi thành vôi sống và khí cacbonic
Sắt tác dụng với oxi tạo oxit sắt từ \[\Rightarrow\] phương trình chữ là:
Sắt + Oxi \[ \xrightarrow{{{t}^{o}}} \] Oxit sắt từ
"Axit clohiđric tác dụng với canxi cabonat" $\Rightarrow$ axit clohiđric và canxi cabonat là 2 chất tham gia
"tạo ra canxi clorua, nước và khí cacbon đioxit thoát ra" $\Rightarrow$ canxi clorua, nước và khí cacbon đioxit là 3 chất sản phẩm
$\Rightarrow$ Phương trình chữ của phản ứng là:
Axit clohiđric + canxi cacbonat → canxi clorua + khí cacbon đioxit + nước
Hiện tượng chất biến đổi mà giữ nguyên chất ban đầu được gọi là hiện tượng vật lý $ \to $
Có 3 hiện tượng vật lý là (a), ( e), (c)Phát biểu đúng là : Phản ứng hóa học là quá trình biến đổi chất này thành chất khác.
Phản ứng đốt cháy chất trong không khí là chất đó tác dụng với khí oxi
Cacbon + oxi $ \xrightarrow{{}} $ cacbonic
Hiện tượng chất biển đổi có tạo ra các chất khác, được gọi là hiện tượng hóa học
$ \to $ Có 2 hiện tượng hoá học : b, d.
Hiện tượng vật lý là hiện tượng chất biến đổi mà giữ nguyên chất ban đầu được gọi là hiện tượng vật lý $ \to $ Dây sắt được cắt nhỏ từng đoạn và tán thành đinh do sắt chỉ biến đổi về hình dạng.
Hiện tượng chất biển đổi có tạo ra các chất khác, được gọi là hiện tượng hóa học
$ \to $ Hiện tượng (4), (5) là hiện tượng hóa học.
Chất ban đầu bị biến đổi trong phản ứng gọi là chất phản ứng hay chất tham gia.
$\Rightarrow$ 2 chất tham gia trong phản ứng này là: Axit clohiđric và natri cacbonat.
Hiện tượng chất biển đổi có tạo ra các chất khác là hiện tượng hóa học $ \to $
Magie + axit sunfuric → magie sunfat + khí hiđro
(chất tham gia) (sản phẩm)
$\Rightarrow$ magie sunfat là chất sản phẩm
Nến khi ở nhiệt độ cao chuyển từ thể rắng $\Rightarrow$ lỏng $\Rightarrow$ hơi, không sinh ra chất mới $\Rightarrow$ hiện tượng vật lí.
Hơi nến cháy trong không khí tạo thành 2 chất mới là khí cacbon đioxit và hơi nước $\Rightarrow$ hiện tượng hóa học.
Hiện tượng hóa học là: Dao bằng sắt lâu ngày bị gỉ. Vì để lâu ngày trong không khí, dao tác dụng với các chất trong không khí sinh ra gỉ.