Khái niệm và phân loại cách ly sinh sản

- Cách li nơi ở là dạng cách li do nơi phân bố khác nhau.

- Cách li cơ học là dạng cách li do đặc điểm hình thái, cấu trúc cơ quan giao cấu hoặc giao tử không phù hợp.

-Cách li tập tính là do tập tính sinh sản (thu hút bạn tình) khác nhau.

- Cách li thời gian (mùa vụ): Không giao phối được do chênh lệch về mùa sinh sản như thời gian ra hoa thuộc dạng cách li.

Cách li cơ học: các cá thể thuộc các loài khác nhau có thể có cấu tạo cơ quan sinh dục khác nhau nên chúng không thể giao phối với nhau. (SGK cơ bản trang 124).

Cách li sau hợp tử là những trở ngại ngăn cản tạo ra con lai hoặc ngăn cản việc con lai hữu thụ, đây là hiện tượng con lai sinh trưởng phát triển bình thường nhưng bất thụ. 

Bọn chịu ảnh hưởng (ở đây là 1 cách bị động) nhiều của cách li địa lí là bọn ít di chuyển hoặc ko di chuyển, kiến thức này lấy trong sgk nâng cao phần các cơ chế cách li

- Còn trong sgk cơ bản ở phần Quá trình hình thành loài: những loài phát tán mạnh thì nó đi xa được, chủ động phát tán đi xa nên thường hình thành loài mới bằng con đường địa lý, còn bọn ít di động thì thường hình thành loài bằng con đường sinh thái.

Nên với câu hỏi này mình chọn Cách li địa lí. (Khi nào câu hỏi hỏi về SV ít di động thường “HÌNH THÀNH LOÀI” bằng con đường nào thì mới là cách li sinh thái)

+ Nòi sinh học: là nhóm quần thể kí sinh trên loài vật chủ xác định hoặc trên những phấn khác nhau của cùng một loại vật chủ.

Cách li trước hợp tử gồm:

+ Cách li sinh thái

+ Cách li tập tính

+ Cách li cơ học

Nòi địa lí: nhóm quần thể phân bố trong một khu vực địa lí xác định, hai nòi địa lí khác nhau có khu phân bố không trùm lên nhau. 

Trong điều kiện tự nhiên dấu hiệu Cách li sinh sản là quan trọng nhất để phân biệt 2 loài.

Để phân biệt loài này với loài kia, nhiêu lúc chúng ta phải sử dụng nhiều đặc điểm về hình thái, sinh lí, sinh hóa, di truyền....

Tiêu chuẩn để phân biệt các loài giao phối có quan hệ thân thuộc, có các đặc điểm hình thái rất giống nhau là cách li sinh sản

Cách li sau hợp tử là những trở ngại ngăn cản tạo ra con lai hoặc ngăn cản việc con lai hữu thụ. => Không phải trở ngại ngăn cản sự thụ tinh.  

Là những trở ngại ngăn cản các sinh vật giao phối với nhau được gọi là cơ chế cách li trước hợp tử, ví dụ hạt phấn loài này không nảy mầm được trên nhụy của loài khác

Cách li sinh thái: Không giao phối được do chênh lệch về mùa sinh sản như thời kì ra hoa, đẻ trứng  (xem SGK 12 NC tr 165)

Cách li địa lí góp phần duy trì sự khác biệt về tần số alen và thành phần kiểu gen giữa các quần thể được tạo ra bởi các nhân tố tiến hóa. => hạn chế sự giao phối tự do giữa các cá thể thuộc các quần thể cùng loài.  

ý "Loài nào có số lượng gen càng lớn thì sẽ có nguồn nguyên liệu thứ cấp cho chọn lọc tự nhiên càng phong phú" đúng.

Các ý còn lại sai vì:

+ loài sinh sản hữu tính thì bộ NST phải lưỡng bội; và sự tổ hợp lại sẽ là tổ hợp lại gen nên tính trên số lượng gen chứ không phải NST

+ số lượng ADN không nói lên mức độ tiến hóa, cũng như sự phong phú về nguyên liệu cho CLTN

+ nguồn nguyên liệu thứ cấp cho CLTN càng phong phú khi số lượng gen càng lớn (càng có nhiều kiểu tổ hợp, dẫn đến nhiều KH hơn...)

Dạng cách li đánh dấu sự hình thành loài mới là Cách li sinh sản (SGK)

Với những loài khác xa nhau, hình khái có sự khác biệt rõ rệt => thường sử dụng tiêu chuẩn hình thái - vì tiêu chuẩn hình thái dễ sử dụng.