Cảm ứng ở thực vật

SGK Sinh 11- trang 98

Kim loại nặng.

Giải thích: đối với thực vật, các kim loại nặng là chất độc gây hại cho cây nên chúng có xu hướng tránh xa nguồn kích thích này.

Sách giáo khoa cơ bản trang 98: Hướng sáng của thân là sự sinh trưởng của thân (cành) hướng về phía có ánh sáng. Như vậy thân cây có hướng sáng dương.

I sai vì ứng động là vận động cảm ứng (SGK 11 nâng cao trang 95).

II sai vì ứng động là hình thức phản ứng của cây trước một tác nhân kích thích không định hướng (SGK 11 nâng cao trang 95).

III, IV sai vì (SGK sinh học cơ bản trang 98) Hướng động (vận động định hướng) là hình thức phản ứng của cơ quan thực vật đối với tác nhân kích thích từ một hướng. Hướng của phản ứng được xác định bởi hướng của tác nhân kích thích.

Hoạt động hướng động diễn ra tương đối nhanh và được điều tiết nhờ đồng hồ sinh học.

Giải thích: hoạt động hướng động diễn ra tương đối chậm do sự sinh trưởng không đồng đều dẫn tới sự uốn cong và được điều tiết nhờ các hoocmon thực vật.

Hướng sáng, hướng hoá.

Do: Rễ có xu hướng tránh xa ánh sáng và các chất độc hại nên nó hướng động âm. Đối với những chất cấn thiết co sự sinh trưởng thì rễ lại hướng động âm

(SGK cơ bản trang 98) Hướng động là hình thức phản ứng của cơ quan thực vật đối với tác nhân kích thích từ một hướng xác định. Hướng động dương là sinh trưởng hướng tới nguồn kích thích. Hướng động âm là sự sinh trưởng theo hướng tránh xa kích thích

Các ý còn lại sai vì hướng sáng, hướng trọng lực (hướng đất), hướng hóa, hướng nước đều có 2 loại là hướng dương và hướng âm.

Lấy được chất dinh dưỡng của cây làm trụ.

Giải thích: các cây dây leo không lấy chất dinh dưỡng từ cây làm trụ mà chỉ bám nhờ vào trụ giúp chúng vươn cao hơn lấy được nhiều ánh sáng hơn (chẳng hạn như trong trường hợp cây dây leo quấn vòng quanh cọc gỗ).

Xảy ra do va chạm mạnh mẽ, do chấn động, va chạm cơ học.

Giải thích: vận động quấn vòng xảy ra do sự phân bố lại của các hooc môn dẫn tới sự sinh trưởng không đều của hai phía cơ quan, khi đó các tế bào tại phía không được tiếp xúc sinh trưởng nhanh hơn làm cho cơ quan uốn cong về phía tiếp xúc.

SGK 11 nâng cao trang 92: Ngọn cây luôn quay về hướng ánh sáng (hướng sáng dương) là do sự phân bố auxin mà cụ thể là AIA không đều nhau. Auxin vận chuyển chủ động về phía ít ánh sáng nên phía này tế bào sẽ phân chia, dài ra, còn phía có ánh sáng ít auxin nên tế bào sinh trường chậm hơn => cây cong về phía có ánh sáng

Hoạt động hướng động diễn ra tương đối chậm và được điều tiết nhờ hoocmon thực vật.

Giải thích: hướng động xảy ra do sinh trưởng không đồng đều và gây ra sự uốn cong hướng đến hoặc quay đi khỏi hướng kích thích nên biểu hiện tương đối chậm. Sự sinh trưởng không đồng đều do sự phân bố của các hoocmon thực vật do kết quả tiếp nhận kích thích.

Biểu hiện không có tính chu kì.

Giải thích: ứng động sinh trưởng thường liên quan tới tính chu kì của cây, còn hướng động phản ứng theo các kích thích nhất thời từ một phía giúp cây thích ứng với sự thay đổi đa dạng của môi trường.

SGK 11 nâng cao trang 92: Vận động hướng đất theo chiều lực hút của trọng lực trái đất chủ yếu là do sự phấn bố auxin không đều ở hai mặt rễ. Mặt dưới tập trung quá nhiều auxin kìm hãm sự sinh trưởng (do auxin chuyển từ ngọn xuống rễ). Mặt trên có lượng auxin thích hợp cần cho sự phân chia lớn lên và kéo dài tế bào làm rễ cong xuống đất => rễ có tính hướng đất dương.

Hướng tiếp xúc.

Do: Đối với những loại cây leo cần có giá thể (vật tiếp xúc) để vươn lên . Sự tiếp xúc đã kích thích sự sinh trưởng kéo dài của các tế bào tại phía ngược lại( phía không tiếp xúc) của tua làm cho nó quấn quanh giá thể.

SGK 11 nâng cao trang 94: Khái niệm hướng động là hình thức phản ứng của một bộ phận của cây trước một tác nhân kích thích theo hướng xác định. Có các kiểu hướng động là: hướng đất, hướng sáng, hướng hóa, hướng nước v..v…

Kích thích chỉ tác động từ một phía.

Giải thích: vì hướng động là hình thức phản ứng của cơ quan thực vật đối với các tác nhân kích thích định hướng. Vì vậy cần phải cho kích thích chỉ tác động từ một hướng để quan sát được tính hướng của cây.

Luôn hướng tới nguồn kích thích.

Giải thích: còn tùy thuộc vào loại nguồn kích thích mà chúng có thể gây ra sự uốn cong hướng đến hướng kích thích (dương) hay quay đi khỏi hướng kích thích (âm).

Rễ cây luôn luôn hướng nước dương.

Giải thích: thân cây luôn vươn về phía ánh sáng tạo điều kiện cho sự quang hợp của cây diễn ra hiệu quả nhất nên thân cây luôn luôn hướng sáng dương và hướng đất âm. Còn rễ cây luôn đâm sâu xuống đất tìm nguồn nước và dinh dưỡng khoáng cung cấp cho cây đồng thời tránh xa các hóa chất độc hại nên hướng nước dương và có thể hướng hóa âm hoặc dương.

SGK 11 nâng cao trang 92: Ngọn cây luôn quay về hướng ánh sáng (hướng sáng dương) là do sự phân bố auxin mà cụ thể là AIA không đều nhau. Auxin vận chuyển chủ động về phía ít ánh sáng, nên phía này tế bào sẽ phân chia, dài ra, còn phía có ánh sáng tế bào sinh trường chậm hơn => cây cong về phía có ánh sáng

Hướng đất, hướng nước, hướng hóa là những kiểu hướng động dương của rễ:

Giải thích: vì rễ cây có hướng sáng âm.

Các cơ quan có cấu tạo tròn (thân, cuống hoa, cuống lá).

SGK Sinh học 11 tr.97

SGK 11 nâng cao trang 92: Vận động hướng đất theo chiều lực hút của trọng lực trái đất chủ yếu là do sự phấn bố auxin không đều ở hai mặt rễ. Mặt dưới tập trung quá nhiều auxin kìm hãm sự sinh trưởng (do auxin chuyển từ ngọn xuống rễ). Mặt trên có lượng auxin thích hợp cần cho sự phân chia lớn lên và kéo dài tế bào làm rễ cong xuống đất => rễ có tính hướng đất dương.

Ở chồi ngọn thì ngược lại, mặt dưới đủ nhiều auxin thúc đẩy sự kéo dài tế bào, mặt trên rất ít auxin nên sinh trưởng chậm hơn => chồi quay lên: hướng đất âm.

(SGK nâng cao trang 93) Rễ cây có tính hướng đất dương (luôn quay xuống) và hướng nước dương (luôn tìm về phía có nước). Kết quả là rễ cây có hình lượng sóng

Rễ cây mọc tránh nơi tập trung nhiều chất độc.

Giải thích: đây là hiện tượng hướng động âm của rễ đối với chất độc.

Chạm vào cây trinh nữ, lá lập tức xếp lại.

Giải thích: hiện tượng này là ứng động không sinh trưởng do áp suất trương nước chứ không phải hướng động.

Thân hướng sáng dương và hướng trọng lực âm, còn rễ hướng sáng âm và hướng trọng lực dương.

Do: Thân cây cần ánh sáng nên có xu hướng hướng về phía ánh sáng để sinh trưởng vươn lên ngược chiều trọng lực. Rễ có xu hướng sợ ánh sáng nên hướng sáng âm và đâm sâu vào đất nên hướng trọng lực dương

Rễ có nhiều kiểu hướng động nhất do rễ chịu tác động của nhiều tác nhân kích thích nhất: hướng sáng, hướng trọng lực, hướng hóa, hướng nước.

(SGK nâng cao trang 93) Rễ cây có tính hướng đất dương (luôn quay xuống đất) và hướng nước dương (luôn tìm về phía có nước)

Các ý còn lại sai vì rễ cây có tính hướng đất dương và hướng sáng âm (SGK cơ bản trang 98) => sai ở hướng sáng

(SGK cơ bản trang 100): Hướng tiếp xúc là phản ứng sinh trưởng đối với sự

tiếp xúc. Phần lớn các loài cây dây leo như cây nho, cây bầu, bí … có tua quấn.

Tua quấn thực chất là một lá bị biến dạng vươn thẳng đến khi tiếp xúc với giá thể.

Sự tiếp xúc đã kích thích sự sinh trưởng kéo dài của các tế bào tại phía ngược lại

(SGK cơ bản trang 100) Hướng hóa dương là khi cơ quan của cây sinh trưởng hướng tới nguồn hóa chất. Hướng hóa âm khi phản ứng sinh trưởng của cây tránh xa hóa chất.

SGK 11 nâng cao trang 92: Ngọn cây luôn quay về hướng ánh sáng (hướng sáng dương) là do sự phân bố auxin mà cụ thể là AIA không đều nhau. Auxin vận chuyển chủ động về phía ít ánh sáng nên phía này tế bào sẽ phân chia, dài ra, còn phía có ánh sáng tế bào sinh trường chậm hơn => cây cong về phía có ánh sáng

(SGK cơ bản trang 100): Hướng tiếp xúc là phản ứng sinh trưởng đối với sự

tiếp xúc. Phần lớn các loài cây dây leo như cây nho, cây bầu, bí … có tua quấn.

Tua quấn thực chất là một lá bị biến dạng vươn thẳng đến khi tiếp xúc với giá thể.

Sự tiếp xúc đã kích thích sự sinh trưởng kéo dài của các tế bào tại phía ngược lại

(SGK sinh học cơ bản trang 98) Hướng động (vận động định hướng) là hình thức phản ứng của cơ quan thực vật đối với tác nhân kích thích từ một hướng. Hướng của phản ứng được xác định bởi hướng của tác nhân kích thích.

=> ý “cử động sinh trưởng của cây về phía có ánh sáng” và “vận động của rễ hướng về lòng đất” sai vì không bao quát được khái niệm (hướng sáng, hướng trọng lực, hướng hóa v..v… là 1 phần của hướng động). “hướng mà cây sẽ cử động và vươn đến” sai vì không nói đến bản chất, vì sao cây lại cử động và vươn đến theo 1 hướng.