Đề thi giữa hk2 ngữ văn 12 năm 2022 có đáp án (đề 3)

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

(Đề có 02 trang)

ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ II

NĂM HỌC 2021 – 2022

Môn: Ngữ văn – Lớp 12

Thời gian làm bài: 120 phút (không kể thời gian phát đề)

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

(Hướng dẫn chấm có 03 trang)

HƯỚNG DẪN CHẤM

KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ II

NĂM HỌC 2021 - 2022

Môn: Ngữ văn - Lớp 12

Câu

Nội dung

Điểm

I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)

1

Phương thức biểu đạt: Tự sự, nghị luận. Hướng dẫn chấm: Học sinh không nêu đầy đủ không cho điểm.

0,75

2

Theo văn bản, những phẩm chất đi cùng với lòng biết ơn gồm có: cảm kích, cảm ơn, và hào phóng.

0,75

3

- Chỉ ra biện pháp tu từ điệp cấu trúc: Thể hiện lòng biết ơn…

- Tác dụng:

+ Nhấn mạnh, làm rõ những biểu hiện, phẩm chất của lòng biết ơn và những giá trị đạt được khi chúng ta thể hiện lòng biết ơn với mọi người.

+ Tăng tính biểu cảm, tạo nhịp điệu cho câu văn.

Hướng dẫn chấm:

- Học sinh trình bày được mỗi tác dụng của biện pháp tu từ: 0,25 điểm.

- Học sinh trình bày được nội dung nhưng có cách diễn đạt khác vẫn đạt điểm tối đa.

0,5

0,5

4

- Bày tỏ quan điểm: có thể đồng tình, không đồng tình hoặc đồng tình một phần.

- Lí giải thuyết phục, phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật.

Ví dụ lí giải trong trường hợp đồng tình:

- Biết ơn là thái độ trân trọng, cảm kích, cảm ơn khi nhận được sự giúp đỡ của người khác.

- Biết ơn còn là luôn mong muốn đền đáp trước những việc tốt đẹp mà người khác làm cho mình.

Hướng dẫn chấm:

- Học sinh trình bày thuyết phục, hợp lí, không vi phạm chuẩn mực đạo đức, pháp luật: 0,25 điểm.

- Học sinh trình bày chưa thuyết phục, chưa rõ ràng: 0,25 điểm.

0,5

II. LÀM VĂN (7,0 điểm)

1

Viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của bản thân về ý nghĩa của lòng biết ơn trong cuộc sống.

2,0

a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn

Học sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng-phân-hợp, móc xích hoặc song hành.

0,25

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Ý nghĩa của lòng biết ơn trong cuộc sống.

0,25

c. Triển khai vấn để nghị luận

Học sinh lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ được suy nghĩ về ý nghĩa của lòng biết ơn trong cuộc sống. Có thể theo hướng sau:

Biết ơn là thái độ cảm kích, trân trọng trước những điều tốt đẹp mà người khác làm cho mình...là một truyền thống tốt đẹp của ông cha ta từ xưa đến nay. Lòng biết ơn sẽ giúp chúng ta có những suy nghĩ và hành động đúng đắn; giúp chúng ta rèn luyện những đức tính tốt đẹp như: sống sẻ chia, có ích, nhân ái…từ đó được người khác yêu mến, kính trọng; lan tỏa những thông điệp tích cực đến với mọi người, giúp xã hội trở nên tốt đẹp và nhân văn hơn ….

Lưu ý: Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách nhưng phải làm rõ ý nghĩa của lòng biết ơn trong cuộc sống; có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật.

1,0

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

0,25

e. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề cần nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ.

Hướng dẫn chấm: Học sinh huy động được kiến thức và trải nghiệm của bản thân để bàn luận về ý nghĩa của lòng biết ơn; có cách nhìn riêng, mới mẻ về vấn đề nghị luận; có sáng tạo trong viết câu, dựng đoạn, làm cho lời văn có giọng điệu, hình ảnh.

- Đáp ứng được 02 yêu cầu trở lên: 0,25 điểm.

0,25

2

Phân tích diễn biến tâm lý và hành động của nhân vật người phụ nữ trong đoạn trích trên. Từ đó, nhận xét về giá trị giá trị nhân đạo được tác giả Kim Lân thể hiện trong đoạn văn.

5,0

a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận

Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề.

0,25

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Diễn biến tâm lý và hành động của nhân vật người phụ nữ trong đoạn trích; nhận xét về giá trị nhân đạo được tác giả Kim Lân thể hiện trong đoạn văn.

0,5

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau:

* Giới thiệu ngắn gọn về tác giả Kim Lân, tác phẩm “Vợ nhặt” và đoạn trích.

0,5

* Phân tích diễn biến tâm lý và hành động của nhân vật người phụ nữ:

Học sinh có thể diễn đạt theo nhiều cách nhưng cần đáp ứng các yêu cầu sau:

2,5

- Khái quát về nhân vật người phụ nữ (nhân vật thị):

+ Thị không có tên tuổi, không rõ quê hương, lai lịch, điều này góp phần làm nổi bật thân phận rẻ rúng, bèo bọt của con người trong nạn đói 1945.

+ Ngoại hình của thị tiều tụy, nhếch nhác thảm hại: thị rách quá, áo quần tả tơi như tổ đỉa, thị gầy sọp hẳn đi, trên cái mặt lưỡi cày xám xịt chỉ còn thấy hai con mắt.

0,5

- Diễn biến tâm lí và hành động của nhân vật người phụ nữ:

+ Khi gặp lại Tràng từ thái độ, hành động cho đến lời nói của Thị trơ trẽn, đanh đá. Toàn bộ lời thoại của thị tập trung ở từ ăn, cùng với dáng điệu của đôi mắt, lời từ chối ăn giầu và cả những hành động không chút ý tứ và khi ăn một chặp bốn bát bánh đúc. Hành động này của thị cho thấy, khi con người bị dồn đẩy vào bước đường cùng, đứng bên bờ vực của nạn đói và cái chết, người ta phải gạt sang một bên danh dự của một con người và trở nên gai góc để được ăn, được sống.

+ Theo không người đàn ông xa lạ về làm vợ: Hoàn cảnh xô đẩy khiến thị đánh mất lòng tự trọng, chỉ cần bốn bát bánh đúc cùng một vài câu đùa tầm phào, đã chấp nhận làm vợ nhặt, chấp nhận theo không, về làm vợ một người đàn ông xa lạ, xấu xí, ngờ nghệch, nhằm chạy trốn cái đói, cái chết. => Hành động vòi ăn và theo không Tràng về làm vợ của nhân vật người phụ nữa nhìn từ bề ngoài là hành động làm mất hết nữ tính, lòng tự trọng, khó chấp nhận được nhưng nhìn sâu vào bản chất lại là biểu hiện của khát vọng sống, của mong muốn vượt qua được những tháng ngày đói khát. Hướng dẫn chấm: Phân tích đầy đủ, sâu sắc (1,5 điểm); phân tích chưa đầy đủ hoặc chưa sâu (0,5 điểm - 1,0 điểm); phân tích chung chung, chưa rõ các ý (0,25 điểm).

1,5

- Nghệ thuật xây dựng nhân vật người phụ nữ: đặt nhân vật vào tình huống truyện đầy éo le, độc đáo; nghệ thuật kể chuyện sinh động, hấp dẫn; nghệ thuật xây dựng nhân vật chân thực, sống động; sử dụng ngôn ngữ đối thoại mộc mạc, giản dị, có chọn lọc để thể hiện tâm lí, tính cách nhân vật một cách sắc sảo, tinh tế.

0,5

* Nhận xét về giá trị nhân đạo thể hiện trong đoạn trích:

Biến câu chuyện ngày đói thành khúc ca chiến thắng của tình người, Kim Lân thể hiện thái độ thương xót đối với cuộc đời những con người bất hạnh, nâng niu vẻ đẹp khuất lấp của người lao động, đồng thời thể hiện sự tôn trọng trước khát vọng sống, khát vọng hạnh phúc của con người.

0,5

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

Hướng dẫn chấm: Không cho điểm nếu bài làm mắc quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp.

0,25

e. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề cần nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ.

Hướng dẫn chấm: Học sinh biết vận dụng lí luận văn học trong quá trình phân tích, nhận xét; biết so sánh, mở rộng để làm nổi bật diễn biến tâm lý và hành động của người phụ nữ trong đoạn văn; biết liên hệ vấn đề nghị luận với thực tiễn đời sống; văn viết giàu hình ảnh, cảm xúc.

- Đáp ứng được 02 yêu cầu trở lên: 0,5 điểm.

- Đáp ứng được 01 yêu cầu: 0,25 điểm.

0,5

TỔNG ĐIỂM

10,0