Đề khảo sát năng khiếu văn 8 phòng gd ninh giang 2021-2022 có đáp án

UBND HUYỆN NINH GIANG

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

ĐỀ KHẢO SÁT HỌC SINH NĂNG KHIẾU

Môn: Ngữ văn 8

Năm học 2021 – 2022

(Thời gian làm bài: 150 phút)

Những giọt nước bé nhỏ,

Những hạt bụi đang bay

Đã làm nên biển lớn

Và cả trái đất này.

Cũng thế, giây và phút,

Ta tưởng ngắn, không dài,

Đã làm nên thế kỷ,

Quá khứ và tương lai.

Những sai lầm nhỏ bé,

Ta tưởng chẳng là gì,

Tích lại là tai họa,

Làm ta chệch hướng đi.

Những điều tốt nhỏ nhặt;

Những lời nói yêu thương

Làm trái đất thành đẹp,

Đẹp như chốn thiên đường.

(Những điều bé nhỏ - Thái Bá Tân dịch từ tiếng Anh. Nguồn: Fb Thái Bá Tân 13/7/2012)

UBND HUYỆN NINH GIANG

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

--------------------------------------------

HƯỚNG DẪN CHẤM

ĐỀ KHẢO SÁT HỌC SINH NĂNG KHIẾU

Môn: Ngữ văn 8

Năm học 2021 – 2022

( Hướng dẫn chấm gồm:05 trang)

Ý

Nội dung

Điểm

1

1. Xác định được ý nghĩa của bài thơ:

1.0

Cuộc sống hiện tại dễ cuốn con người ta đi, hướng con người ta về những điều lớn lao, to tát mà quên đi nhiều điều bé nhỏ nhưng có giá trị quanh mình. Bài thơ: “Những điều bé nhỏ” đã viết về hàng loạt những hình ảnh bình dị, gần gũi, thân quen trong cuộc sống của chúng ta như: giọt nước, hạt bụi, giây, phút, những sai lầm nhỏ hay những việc tốt nhỏ…

=> Qua đó, bài thơ khẳng định giá trị của những điều bé nhỏ ấy; cho ta nhiều bài học sâu sắc về cách nhìn nhận cuộc sống, cách đánh giá mọi việc quanh mình và cách sống sao cho ý nghĩa.

2

Rút ra bài học cuộc sống:

3.0

*Bài học 1: Bài thơ nói về bản chất cuộc sống, về mối quan hệ giữa những điều bé nhỏ (giọt nước, hạt bụi, giây, phút) và những điều to lớn (biển cả, trái đất, thế kỉ…). Theo đó, những “điều nhỏ bé” là cơ sở tạo nên những “điều lớn lao”. Hay nói cách những điều nhỏ bé vụn vặt lại là nguyên nhân dẫn tới những kết quả to lớn (học sinh phân tích, lí giải).

*Bài học 2: Bài thơ muốn nói rằng: Không nên dễ dãi với bản thân, không nên mắc hoặc hạn chế mắc những sai lầm nhỏ trong cuộc sống, không nên quan niệm “sai một chút” là không sao. Bởi “sai một ly, đi một dặm”, bởi những sai lầm nhỏ bé nhưng nếu không sửa chữa, khắc phục kịp thời thì lâu dần sẽ thành thói quen, tính cách xấu và là nguyên nhân của mọi tai họa (học sinh phân tích, lí giải).

*Bài học 3: Bài thơ muốn gửi gắm bài học: chúng ta phải rèn luyện mình từ những việc nhỏ bé nhưng tốt đẹp hàng ngày. Vì đó là cơ sở để tạo nên cuộc sống tốt đẹp cũng như thành công lớn sau này. Việc tốt nhỏ nhặt là những việc mà chúng ta thường xuyên thực hiện trong cuộc sống hàng ngày như một thói quen, một tính cách. Đó chính là văn hóa sống của mỗi người, mở rộng ra là văn hóa của cộng đồng, xã hội… Biết quan tâm, giúp đỡ người khác, biết chia sẻ, lắng nghe, biết sống tự trọng, cầu tiến…sẽ tạo nên nhân cách của mỗi cá nhân, giá trị văn hóa của mỗi cộng động và đó chính là cơ sở quan trọng nhất để cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn (học sinh phân tích, lí giải).

*Bài học 4: Bài thơ muốn khuyên chúng ta không nên sống xa vời thực tế, mơ mộng theo những việc phi thường mà quên mất những việc nhỏ nhặt, không nên thuyết lí xa xôi mà không gắn liền với hành động (học sinh phân tích, lí giải).

Câu 2

Nghị luận văn học

6.0

a. Đảm bảo thể thức của một bài văn nghị luận có đầy đủ bố cục

0.25

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

0.25

c. Triển khai hợp lí nội dung của bài văn: Vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. Trình bày theo nhiều cách. Có thể viết bài theo định hướng sau:

1.Mở bài

- Dẫn dắt vấn đề

- Nêu vấn đề cần bàn luận

0.25

2.Thân bài

*Ý 1: Giải thích lời nhận định

- Đời sống xã hội vốn bộn bề phức tạp nên việc phản ánh hiện thực cũng không thể phiến diện, một chiều, đơn điệu. Nhà văn chân chính phải có cái nhìn nhiều chiều về cuộc đời và số phận con người. Đó là lí do cuộc sống hiện diện trên trang sách “tuyệt vời biết bao nhưng cũng bi thảm biết bao, cái đẹp còn trộn lẫn niềm sầu muộn, cái nên thơ còn long lánh giọt nước mắt ở đời”...
- Trên trang sách, cái tuyệt vời, cái đẹp và cái nên thơ của cuộc sống chính là vẻ đẹp thiên nhiên, con người hay những giá trị tốt đẹp, những phẩm chất cao quý của con người như đức hy sinh, tình yêu thương, lòng vị tha nhân hậu... Cuộc sống bi thảm, niềm sầu muộn và giọt nước mắt chính là những hạn chế, tiêu cực của con người và xã hội. Đó là cái ác, cái xấu, những mặt trái của cuộc đời, cái khốc liệt của chiến tranh, nỗi đau khổ hay sự nghèo đói

=> Như vậy cuộc sống được đề cập trong văn học luôn có 2 mặt: vừa có những hạnh phúc tuyệt vời vừa có những đau khổ bất tận; vừa có nụ cười trong sáng vừa có giọt nước mắt cay đắng. Hai mặt đối lập này không tồn tại biệt lập, tách rời nhau mà nhiều khi ở trong nhau, đấu tranh giằng xé và loại trừ nhau.

0.5

*Ý 2: HS phân tích tác phẩm để chứng minh.

- Giới thiệu khái quát về tác giả, xuất xứ, hoàn cảnh ra đời của 2 văn bản. Hiện thực cuộc sống phản ánh trong tác phẩm là giai đoạn 1930 – 1945, dưới chế độ thực dân nửa phong kiến.

- Cuộc sống tuyệt vời với cái đẹp, cái nên thơ chính là những giá trị tốt đẹp của cuộc sống: lòng yêu thương, đồng cảm, sẻ chia, sự tự trọng, sự rung động trước cái đẹp…

+ Vẻ đẹp của người phụ nữ khát khao tình yêu hạnh phúc, yêu thương con, … (mẹ bé Hồng).

+ Tình yêu thương mẹ sâu nặng của bé Hồng; Tình yêu thương con, yêu thương Cậu Vàng và lòng tự trọng cao quí của Lão Hạc.

+ Sự đồng cảm, sẻ chia, thấu hiểu của ông Giáo.

- Cuộc sống bi thảm với niềm sầu muộn và giọt nước mắt chính là những mặt hạn chế, tiêu cực. Đó là nỗi khổ, cái ác, cái xấu, những mặt trái của con người, …

+ Hoàn cảnh bi thảm của mẹ con bé Hồng, của cha con Lão Hạc; sự nghèo túng của ông Giáo…

+ Bà cô cay nghiệt, ích kỉ, tàn độc, là hiện thân của lễ giáo phong kiến hẹp hòi.

+ Thói xấu của Binh Tư, sự ích kỉ của vợ ông Giáo…nảy sinh do áp lực cuộc sống trong xã hội thực dân nửa phong kiến thối nát đẩy con người tới sự cùng cực.

0.5

1.5

1.5

*Ý 3: Đánh giá chung:

- Văn học không phản ánh cuộc sống một cách đơn điệu, một chiều mà ở góc nhìn đa chiều. Trong mặt tốt, tích cực có cái tiêu cực, hạn chế.

- Cái đẹp mà văn học đem lại là cái đẹp của sự thật đời sống được khám phá một cách nghệ thuật.

- Nhận xét về tài năng, tâm hồn tác giả, giá trị nội dung, nghệ thuật của các tác phẩm, liên hệ mở rộng…

0.5

3.Kết bài

- Khái quát lại vấn đề nghị luận

0.25

d. Sáng tạo: Có cách diễn đạt độc đáo có suy nghĩ riêng về vấn đề nghị luận.

0.25

e. Chính tả, dùng từ đặt câu: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp, ngữ nghĩa tiếng Việt.

0.25