Tinh bột và xenlulozơ
Lý thuyết về Tinh bột và xenlulozơ
I. Trạng thái tự nhiên
- Tinh bột: Có nhiều trong các loại hạt, củ, quả như lúa, ngô, sắn
- Xenlulozơ : Là thành phần chủ yếu trong sợi bông tre, gỗ, nứa
II. Tính chất vật lí
- Tinh bột : là chất rắn màu trắng, không tan trong nước ở nhiệt độ thường, nhưng tan được trong nước nóng tạo ra dung dịch keo gọi là hồ tinh bột
- Xenlulozơ : Là chất rắn màu trắng, không tan trong nước ngay cả khi đun nóng
III. Đặc điểm cấu tạo của phân tử
Công thức phân tử chung: ${{(-{{C}_{6}}{{H}_{10}}{{O}_{5}}-)}_{n}}$
- Trong đó $-{{C}_{6}}{{H}_{10}}{{O}_{5}}-$ là mắt xích của phân tử
- Với tinh bột $n\approx 1200-1600$
- Với xenlulozơ $n\approx 10000-14000$
IV. Tính chất hóa học
1. Phản ứng thủy phân
- Đun nóng tinh bột hoặc xenlulozơ trong môi trường axit loãng thu được glucozơ.
- Ở nhiệt độ thường tinh bột và xenlulozơ bị thủy phân nhờ xúc tác enzim
${{(-{{C}_{6}}{{H}_{10}}{{O}_{5}}-)}_{n}}+n{{H}_{2}}O\xrightarrow[{{t}^{o}}]{axit}n{{C}_{6}}{{H}_{12}}{{O}_{6}}$
2. Tác dụng của tinh bột với iot
Dung dịch Iot nhỏ vào tinh bột sẽ thấy xuất hiện màu xanh. Đun nóng màu xanh biến mất, để nguội màu xanh lại hiện ra
V. Ứng dụng
- Tinh bột và xenlulozơ được tạo thành trong cây xanh nhờ quá trình quang hợp
$6nC{{O}_{2}}\,+\,5n{{H}_{2}}O\xrightarrow{Axit,\,{{t}^{o}}}n{{C}_{6}}{{H}_{12}}{{O}_{6}}$
- Tinh bột là lương thực quan trọng của con người, tinh bột còn là nguyên liệu để sản xuất đường glucozơ và rượu etylic
- Xenlulozơ có những ứng dụng chủ yếu sau :
Bài tập tự luyện có đáp án
Câu 1: Thành phần chính của sợi bông, tre, gỗ, nứa là
- A
- B
- C
- D
Thành phần chính của sợi bông, tre, gỗ, nứa là: Xenlulozơ.
Câu 2: Phương trình phản ứng thủy phân của tinh bột và xenlulozơ là
- A
- B
- C
- D
Phương trình phản ứng thủy phân của tinh bột và xenlulozơ là:
$ {{(-{{C}_{6}}{{H}_{10}}{{O}_{5}}-)}_{n}}+n{{H}_{2}}O\xrightarrow[{{t}^{o}}]{axit}n{{C}_{6}}{{H}_{12}}{{O}_{6}} $
Câu 3: Công thức chung của xenlulozơ và tinh bột là
- A
- B
- C
- D
Công thức chung
của xenlulozơ và tinh bột là $ {{(-{{C}_{6}}{{H}_{10}}{{O}_{5}}-)}_{n}} $
Câu 4: Lương thực quan trọng của con người là
- A
- B
- C
- D
Tinh bột là lương thực quan trọng của con người.
Câu 5: Phát biểu nào là đúng khi nói về tính chất vật lí của xenlulozơ?
- A
- B
- C
- D
Tính chất vật lí của xenlulozơ là: Chất rắn, màu trắng, không tan trong nước.
Câu 6: Phát biểu nào sau đây là đúng?
- A
- B
- C
- D
Phát biểu đúng là
Xenlulozơ và tinh bột đều có phân tử khối rất lớn, nhưng phân tử khối của xenlulozơ lớn hơn nhiều so với tinh bột.
Số mắt xích trong xenlulozơ n ≈ 10. 000 - 14. 000 lớn hơn tinh bột rất nhiều do số mắt xích của tinh bột n = 1200 - 6000.
Câu 7: Trong các loại củ, quả, hạt (như lúa, ngô, sắn) có chứa nhiều
- A
- B
- C
- D
Trong các loại củ, quả, hạt (như lúa, ngô, sắn) có chứa nhiều: Tinh bột.
Câu 8: Tinh bột và xenlulozơ khác nhau về
- A
- B
- C
- D
Tinh bột phản ứng với dung dịch iot cho màu xanh đặc trưng còn xenlulozơ thì không.
Câu 9: Phát biểu nào sau đây là đúng?
- A
- B
- C
- D
Phát biểu đúng là:
Tinh bột không tan trong nước lạnh nhưng tan một phần trong nước nóng. Còn xenlulozơ không tan cả trong nước lạnh và nước nóng.
Câu 10: Tinh bột và xenlulozơ được tạo ra trong cây xanh nhờ quá trình quang hợp theo phản ứng nào sau đây?
- A
- B
- C
- D
Tinh bột và xenlulozơ được tạo ra trong cây xanh nhờ quá trình quang hợp theo phản ứng:
$ 6nC{{O}_{2}}+5n{{H}_{2}}O\xrightarrow[anh\,\,sang]{cl\text{or}ophin}{{(-{{C}_{6}}{{H}_{10}}{{O}_{5}}-)}_{n}}+6n{{O}_{2}} $
Câu 11: Phát biểu nào sau đây là sai?
- A
- B
- C
- D
Phát biểu sai là: Xenlulozơ tác dụng với iot tạo ra màu xanh đặc trưng.
Đúng phải là : Tinh bột tác dụng với iot tạo ra màu xanh đặc trưng.
Câu 12: Để nhận biết tinh bột người ta dùng dung dịch
- A
- B
- C
- D
Để nhận biết tinh bột người ta dùng thuốc thử : Dung dịch iot, do khi nhỏ dung dịch iot vào tinh bột thấy xuất hiện màu xanh.
Câu 13: Phân tử tinh bột được tạo thành do nhiều nhóm $ -{{C}_{6}}{{H}_{10}}{{O}_{5}} $ ( gọi là mắt xích ) liên kết với nhau. Số mắt xích trong phân tử tinh bột trong khoảng
- A
- B
- C
- D
Số mắt xích trong phân tử tinh bột trong khoảng 1200 – 6000.
Xem thêm các bài tiếp theo bên dưới