Benzen
Lý thuyết về Benzen
BENZEN
Công thức phân tử : ${{C}_{6}}{{H}_{6}}$
I. Tính chất vật lý
Benzen là chất lỏng, không màu, không tan trong nước, nhẹ hơn nước, hòa tan nhiều chất như: dầu ăn, nến, cao su, iot,…
II. Cấu tạo phân tử:
- Công thức cấu tạo của bezen:
- Từ công thức cấu tạo của benzene ta thấy: sáu nguyên tử cacbon liên kết với nhau tạo thành vòng sáu cạnh đều, có ba liên kết đôi xen kẽ ba liên kết đơn.
III. Tính chất hóa học
1. Tác dụng với oxi (phản ứng cháy)
Cũng như nhiều hiđrocacbon khác, benzen dễ cháy, tạo ra khí cacbon đioxit và hơi nước
$2{{C}_{6}}{{H}_{6}}+15{{O}_{2}}\xrightarrow{{{t}^{o}}}12C{{O}_{2}}+6{{H}_{2}}O$
Tuy nhiên, khi benzen cháy trong không khí, ngoài cacbon đioxit và hơi nước còn sinh ra muội than
2. Phản ứng thế với brom (khan – nguyên chất)
Khi đun nóng hỗn hợp benzen và brom, có mặt bột sắt, thấy màu đỏ nâu của brom bị mất đi và có khí hiđro bromua bay ra. Như vậy benzen đã phản ứng với brom
Viết gọn:
$\begin{gathered}
{C_6}{H_{6(l)}} + B{r_{2(l)}}\xrightarrow[{{t^o}}]{{Fe}}{C_6}{H_5}B{r_{(l)}} + HB{r_{(l)}} \hfill \\
\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,brombenzen \hfill \\
\end{gathered} $
Trong phản ứng trên, nguyên tử hiđro trong phân tử benzen được thay thế bởi nguyên tử brom
3. Benzen tham gia phản ứng cộng với hiđro
Benzen không tác dụng với brom trong dung dịch, chứng tỏ benzen khó tham gia phản ứng cộng hơn etilen và axetilen. Tuy nhiên, trong điều kiện thích hợp, benzen có thể tham gia phản ứng cộng với hiđro:
$\begin{gathered}
{C_6}{H_6}\,\,\, + \,\,\,3{H_2}\xrightarrow[{{t^o}}]{{Ni}}{C_6}{H_{12}} \hfill \\
benzen\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,xiclohexan \hfill \\
\end{gathered} $
Kết luận: Do phân tử có cấu tạo đặc biệt nên benzen vửa có phản ứng thế, vừa có phản ứng cộng. Tuy nhiên, phản ứng cộng của benzen xảy ra khó hơn so với etilen và axetilen.
Bài tập tự luyện có đáp án
Câu 1: Phát biểu nào sau đây nói về tính chất vật lí đặc trưng của benzen?
- A
- B
- C
- D
Tính chất vật lí đặc trưng của benzen là: Chất lỏng, không màu, không tan trong nước, độc.
Câu 2: Phản ứng đặc trưng của benzen là
- A
- B
- C
- D
Phản ứng đặc trưng của benzen là phản ứng thế với brom (có bột sắt).
Câu 3: Phương trình hóa học nào sau đây là đúng?
- A
- B
- C
- D
Phản ứng hóa học đúng là: $ {{C}_{6}}{{H}_{6}}+3{{H}_{2}}\xrightarrow{{{t}^{o}},\,\,Ni}{{C}_{6}}{{H}_{12}} $
Câu 4: Ứng dụng của benzen:
- A
- B
- C
- D
Ứng dụng của benzen:
- Benzen là nguyên liệu quan trọng để sản xuất chất dẻo, phẩm nhuộm, dược phẩm, thuốc trừ sâu…
- Benzen làm dung môi hòa tan nhiều chất hữu cơ trong công nghiệp và trong phòng thí nghiệm.
Câu 5: Tính chất nào sau đây không phải của benzen?
- A
- B
- C
- D
Tính chất không phải của benzen là: "Tham gia phản ứng cộng $ B{{r}_{2}} $ tạo sản phẩm $ {{C}_{6}}{{H}_{6}}B{{r}_{8}} $ ".
Vì benzen tham gia phản ứng thế $ B{{r}_{2}}\left( {{t}^{o}},Fe \right) $
Câu 6: Phân tử nào sau đây có cấu tạo là mạch vòng sáu cạnh đều nhau ba liên kết đơn đôi xen kẽ nhau?
- A
- B
- C
- D
Phân tử benzen có cấu tạo là mạch vòng sáu cạnh đều nhau ba liên kết đơn đôi xen kẽ nhau.
Câu 7: Phát biểu nào sau đây không đúng?
- A
- B
- C
- D
Phát biểu sai: Phản ứng cộng của benzen xảy ra dễ hơn so với etilen và axetilen.
Đúng phải là: Phản ứng cộng của benzen xảy ra khó hơn so với etilen và axetilen
Câu 8: Trong cấu tạo phân tử benzen, nguyên tử cacbon liên kết với nhau bởi
- A
- B
- C
- D
Trong cấu tạo phân tử benzen, giữa 6 nguyên tử cacbon có : 3 liên kết đơn, 3 liên kết đôi.
Câu 9: Phát biểu nào sau đây không đúng?
- A
- B
- C
- D
Phát biểu sai:
Benzen làm mất màu dung dịch brom ở điều kiện thường.
Do benzen không làm mất màu dung dịch brom ở điều kiện thường, benzen phản ứng với $ B{{r}_{2}} $ khan trong điều kiện đun nóng có bột Fe xúc tác.
Câu 10: Phương trình hóa học nào sau đây là đúng?
- A
- B
- C
- D
Phản ứng hóa học đúng là: $ {{C}_{6}}{{H}_{6}}+B{{r}_{2}}\xrightarrow{{{t}^{o}},\,\,F\text{e}}{{C}_{6}}{{H}_{5}}Br+HBr $
Câu 11: Cho các công thức:
Số công thức cấu tạo của benzen là
Số công thức cấu tạo của benzen là- A
- B
- C
- D
Có 2 công thức cấu tạo của benzen là: (b) , (d) và (e).
Xem thêm các bài tiếp theo bên dưới