Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam từ năm 1919 đến năm 1925

Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam từ năm 1919 đến năm 1925

4.5/5

Tác giả: Thầy Tùng

Đăng ngày: 20 Aug 2022

Lưu về Facebook:
Hình minh họa Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam từ năm 1919 đến năm 1925

Lý thuyết về Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam từ năm 1919 đến năm 1925

I. Việt Nam sau Chiến tranh thế giới thứ nhất

1. Chính sách khai thác thuộc địa lần thứ hai của thực dân Pháp

- Mục đích: bù đắp thiệt hại do Chiến tranh thế giới thứ nhất gây ra.

- Thời gian: 1919 - 1929.

- Chủ trương: đầu tư với tốc độ nhanh, quy mô lớn và các ngành kinh tế.

- Nội dung:

  • Nông nghiệp: đầu tư vốn nhiều nhất, lập đồn điền (chủ yếu là đồn điền cao su).
  • Công nghiệp: tập trung chủ yếu vào khai thác than và kim loại.
  • Thương nghiệp: độc chiếm thị trường Việt Nam.
  •  Phát triển giao thông vận tải.
  • Tài chính: Ngân hàng Đông Dương nắm quyền chỉ huy nền kinh tế. Tăng thuế => Ngân sách Đông Dương tăng 3 lần so với năm 1912.

2. Những chuyển biến mới về kinh tế và giai cấp xã hội ở Việt Nam

a. Chuyển biến về kinh tế

Kinh tế có bước phát triển mới, song vẫn mất cân đối, nghèo nàn, lạc hậu và phụ thuộc nặng nề vào kinh tế Pháp.

b. Chuyển biến về xã hội

- Giai cấp địa chủ phong kiến bị phân hóa:

  • Đại địa chủ: cấu kết chặt chẽ với thực dân Pháp, đàn áp, bóc lột nhân dân.
  • Trung và tiểu địa chủ: có tinh thần chống đế quốc.

- Giai cấp tư sản phân hóa:

  • Tư sản mại bản: có quyền lợi gắn với đế quốc nên cấu kết chặt chẽ với chúng.
  • Tư sản dân tộc: ít nhiều có tinh thần dân tộc, dân chủ.

- Giai cấp tiểu tư sản: tăng nhanh về số lượng; có tinh thần cách mạng, nhạy cảm với thời cuộc.

- Giai cấp nông dân: bị lóc lột nặng nề nên có tinh thần chống đế quốc và phong kiến, là lực lượng cách mạng to lớn của dân tộc.

- Giai cấp công nhân: tăng nhanh về số lượng và ngày càng trưởng thành về ý thức chính trị, có tinh thần yêu nước, là lực lượng chính và nắm giữ vai trò lãnh đạo cách mạng.

=> Mâu thuẫn chủ yếu trong xã hội: mâu thuẫn giữa toàn thể nhân dân Việt Nam với thực dân Pháp và tay sai.

II. Phong trào dân tộc dân chủ 1919 - 1925

1. Hoạt động của tư sản

- Năm 1919, tẩy chay tư sản Hoa kiều, vận động người Việt dùng hàng Việt.

- Năm 1923, đấu tranh chống độc quyền cảng Sài Gòn và chống độc quyền xuất khẩu lúa gạo Nam Kì của tư bản Pháp.

- Thành lập các tổ chức chính trị: Đảng Lập hiến, nhóm Nam Phong, nhóm Trung Bắc tân văn.

2. Phong trào của tiểu tư sản

- Thành lập các tổ chức chính trị: Việt Nam nghĩa đoàn, Hội Phục Việt, Đảng Thanh niên,…

- Xuất bản báo: Chuông rè, An Nam trẻ, Người nhà quê,…

- Thành lập các nhà xuất bản tiến bộ: Nam đồng thư xã, Cường học thư xã, Quan hải tùng thư.

- Đấu tranh đòi thả Phan Bội Châu (1925). Truy điệu, để tang Phan Châu Trinh (1926).

3. Phong trào công nhân

- Ở Sài Gòn - Chợ Lớn thành lập Công hội (bí mật).

- Tháng 8/1925, cuộc bãi công của công nhân Ba Son giành thắng lợi. 

=> Bước tiến mới: công nhân Việt Nam bước đầu đấu tranh tự giác.

4. Hoạt động của Nguyễn Ái Quốc

- Năm 1919, gửi bản Yêu sách của nhân dân An Nam tới Hội nghị Véc-xai. 

- Năm 1920, đọc Sơ thảo của Lênin -> Tìm ra con đường cứu nước.

- Tháng 12/1920, tham gia Đại hội XVIII Đảng Xã hội Pháp, bỏ phiếu tán thành việc ra nhập Quốc tế cộng sản và tham gia thành lập Đảng Cộng sản Pháp.

- Năm 1921, thành lập Hội Liên hiệp thuộc địa

- Viết sách báo: Người cùng khổ, Bản án chế độ thực dân Pháp,…

- Năm 1923, sang Liên Xô dự Hội nghị quốc tế nông dân. 

- Năm 1924, tham dự Đại hội V của Quốc tế Cộng sản. Cuối 1924, về Quảng Châu (Trung Quốc) để trực tiếp tuyên truyền, giáo dục lí luận, xây dựng tổ chức cách mạng giải phóng dân tộc.

Bài tập tự luyện có đáp án

Câu 1: Lực lượng to lớn của cách mạng Việt Nam sau Chiến tranh thế giới thứ nhất là

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết
Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, giai cấp nông dân bị đế quốc, phong kiến thống trị tước đoạt hết ruộng đất, bị bần cùng hóa không có lỗi thoát. Mâu thuẫn giữa nông dân Việt Nam với đế quốc Pháp phong kiến tay sai gay gắt. Nông dân là một lực lượng cách mạng to lớn của dân tộc.

Câu 2: Tháng 11/1924, Nguyễn Ái Quốc về Quảng Châu (Trung Quốc) nhằm

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Tháng 11/1924, Nguyễn Ái Quốc về Quảng Châu (Trung Quốc) nhằm truyền bá lí luận và xây dựng tổ chức cách mạng giải phóng dân tộc cho nhân dân Việt Nam.

Câu 3:
Sự kiện nào sau đây đánh dấu Nguyễn Ái Quốc tìm thấy con đường cứu nước mới cho cách mạng Việt Nam?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Giữa tháng 7 - 1920, Nguyễn Ái Quốc đã đọc bản Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và thuộc địa của Lê-nin đăng trên báo Nhân đạo của Đảng Xã hội Pháp. Bản Luận cương của Lê-nin đã nêu lên những quan điểm của mình về vấn đề đấu tranh giai cấp và đường đi cho các dân tộc để giành lại quyền độc lập tự do. Nguyễn Ái Quốc lập tức nhận thấy những gì Lê-nin nêu ra là một chân lí và hoàn toàn có thể áp dụng được vào tình hình cách mạng Việt Nam. Nguyễn Ái Quốc đã tìm thấy hướng đi, con đường cứu nước đúng đắn cho nhân dân Việt Nam: muốn cứu nước và giải phóng dân tộc phải đi theo con đường cách mạng vô sản. Thực tế lịch sử sau này đã chứng minh được điều đó.

Câu 4: Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, ở Việt Nam, lực lượng nào trở thành chỗ dựa cho thực dân Pháp tăng cường bóc lột kinh tế và đàn áp chính trị đối với người nông dân?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, ở Việt Nam, tầng lớp đại địa chủ trở thành chỗ dựa cho thực dân Pháp tăng cường bóc lột kinh tế và đàn áp chính trị đối với người nông dân.

Câu 5: Trong chương trình khai thác thuộc địa lần thứ hai của thực dân Pháp ở Việt Nam (1919 - 1929), những lực lượng nào dưới đây đã phát triển thành giai cấp trong xã hội?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Trong chương trình khai thác thuộc địa lần thứ hai của thực dân Pháp (1919 - 1929), các tầng lớp tư sản và tiểu tư sản ở Việt Nam đã phát triển thành giai cấp.

Câu 6:
Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, ngoài thực dân Pháp, đối tượng của cách mạng Việt Nam là

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết
Sau khi đại chiến thế giới thứ nhất kết thúc, thực dân Pháp bắt tay vào thực hiện cuộc khai thác thuộc địa lần hai trên toàn cõi Đông Dương (1919 - 1929). Ngoài những chính sách về kinh tế, về cơ bản người Pháp vẫn thực thi chính sách dùng người bản xứ đánh người bản xứ,thiết lập hệ thống quan lại tay sai người Việt làm công cụ để thống trị nhân dân Đông Dương. Ở Việt Nam, kể từ sau khi nhà Nguyễn đầu hàng hoàn toàn thực dân Pháp, thì nhiệm vụ của cách mạng Việt Nam bao gồm nhiệm vụ dân tộc và dân chủ. Dân tộc là đánh Pháp giành độc lập dân tộc, dân chủ là đánh phong kiến giành ruộng đất cho nhân dân. Trong bối cảnh hơn 90% dân số là nông dân thì nhiệm vụ dân chủ ở Việt nam càng trở nên quan trọng. Do đó, ngoài thực dân Pháp, đại địa chủ phong kiến cũng trở thành mục tiêu số 2 của cách mạng Việt Nam

Câu 7: Thực dân Pháp bắt đầu tiến hành cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai ở Đông Dương khi

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Cuối năm 1918, Chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc. Để bù đắp thiệt hại do chiến tranh gây ra, năm 1919, thực dân Pháp bắt đầu tiến hành cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai ở Đông Dương.

Câu 8: Sự kiện nào dưới đây gắn liền với hoạt động của Nguyễn Ái Quốc ở Liên Xô trong những năm 1923 - 1924?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Tháng 6 - 1923, Nguyễn Ái Quốc rời nước Pháp sang Liên Xô dự Hội nghị Quốc tế nông dân và được bầu vào Ban Chấp hành. Sau đó, Người ở lại Liên Xô một thời gian, vừa làm việc, vừa nghiên cứu học tập. Tại Đại hội lần thứ V Quốc tế Cộng sản (1924), Nguyễn Ái Quốc trình bày lập trường, quan điểm của mình về vị trí, chiến lược của cách mạng ở các nước thuộc địa; về mối quan hệ giữa phong trào công nhân ở các nước đế quốc với phong trào cách mạng ở các nước thuộc địa; về vai trò và sức mạnh to lớn của giai cấp nông dân ở các nước thuộc địa. Sự kiện gắn liền với hoạt động của Nguyễn Ái Quốc ở Liên Xô trong những năm 1923 – 1924 là việc tham dự Đại hội lần thứ V của Quốc tế Cộng sản.

Câu 9: Năm 1919, Nguyễn Ái Quốc đã gửi bản Yêu sách của nhân dân An Nam đến hội nghị quốc tế nào?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Năm 1919, Nguyễn Ái Quốc gửi đến Hội nghị Vécxai (6/1919) bản Yêu sách của nhân dân An Nam, đòi Chính phủ Pháp phải thừa nhận các quyền tự do, dân chủ, quyền bình đẳng và quyền tự quyết của nhân dân Việt Nam.

Câu 10: Điền vào chỗ chấm để hoàn thiện lời khẳng định của Nguyễn Ái Quốc sau khi bản Yêu sách của nhân dân An không được các nước tại Hội nghị Vécxai (6/1919) chấp nhận: "Muốn được giải phóng, các dân tộc chỉ có thể trông cậy vào …."

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Sau khi bản Yêu sách của nhân dân An không được các nước tại Hội nghị Vécxai (6/1919) chấp nhận, Nguyễn Ái Quốc đã đưa ra khẳng định: "Muốn được giải phóng, các dân tộc chỉ có thể trông cậy vào lực lượng của bản thân mình."

Câu 11:
Dưới tác động của cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai của thực dân Pháp (1919 - 1929), giai cấp tư sản Việt Nam bị phân hóa thành

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Dưới tác động của cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai của thực dân Pháp (1919 - 1929), giai cấp tư sản Việt Nam bị phân hóa thành tư sản dân tộc và tư sản mại bản.

Câu 12: Cơ quan ngôn luận của Hội liên hiệp thuộc địa do Nguyễn Ái Quốc sáng lập năm 1921 là báo

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Cơ quan ngôn luận của Hội liên hiệp thuộc địa do Nguyễn Ái Quốc sáng lập năm 1921 là báo Người cùng khổ.

Câu 13: Hình thức đồn điền chủ yếu mà Pháp đầu tư trong cuộc khai thách thuộc địa lần thứ hai (1919 – 1929) ở Đông Dương là

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Hình thức đồn điền chủ yếu mà Pháp đầu tư trong cuộc khai thách thuộc địa lần thứ hai (1919 – 1929) ở Đông Dương là đồn điền cao su.

Câu 14: Học sinh, sinh viên, trí thức thuộc giai cấp nào trong xã hội Việt Nam sau Chiến tranh thế giới thứ nhất?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Giai cấp tiểu tư sản Việt Nam sau Chiến tranh thế giới thứ nhất bao gồm những người buôn bán nhỏ, chủ xưởng nhỏ, thợ thủ công, học sinh, sinh viên, công chức, trí thức...

Câu 15: Trong những năm 1919 - 1925, Nguyễn Ái Quốc hoạt động chủ yếu ở

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Trong những năm 1919 - 1925, Nguyễn Ái Quốc hoạt động chủ yếu ở Pháp (1919 – 1923), Liên Xô (1923 – 1924) và Trung Quốc (1924 – 1925).

Câu 16: Để học tập, nghiên cứu chủ nghĩa Mác - Lênin và Cách mạng tháng Mười Nga, trong những năm 1919 – 1923, Nguyễn Ái Quốc đã hoạt động ở

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Để học tập, nghiên cứu chủ nghĩa Mác - Lênin và Cách mạng tháng Mười Nga, trong những năm 1919 – 1923, Nguyễn Ái Quốc đã hoạt động ở Pháp.

Câu 17: Bản Yêu sách của nhân dân An Nam mà Nguyễn Ái Quốc gửi đến Hội nghị Vécxai (6/1919) đòi Chính phủ Pháp phải thừa nhận các quyền nào của nhân dân Việt Nam?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Bản Yêu sách của nhân dân An Nam mà Nguyễn Ái Quốc gửi đến Hội nghị Vécxai (6/1919) đòi Chính phủ Pháp phải thừa nhận các quyền tự do, dân chủ, quyền bình đẳng và quyền tự quyết của nhân dân Việt Nam.

Câu 18: Con đường cứu nước mà Nguyễn Ái Quốc lựa chọn cho dân tộc Việt Nam là con đường theo khuynh hướng

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Giữa tháng 7 - 1920, Nguyễn Ái Quốc đã đọc bản sơ thảo luận cương của Lê-nin về các cấn đề dân tộc và thuộc địa đăng trên báo Nhân đạo của Đảng Xã hội Pháp. Trong bản luận cương này Lê-nin đã nêu lên những quan điểm của mình về vấn đề đấu tranh giai cấp và con đường đi cho các dân tộc để giành lại quyền độc lập tự do. Nguyễn Ái Quốc lập tức nhận thấy những gì Lê-nin nêu ra là một chân lí và hoàn toàn có thể áp dụng được vào tình hình cách mạng Việt Nam đang ở trong đêm đen bế tắc vì khủng hoảng về đường lối và giai cấp lãnh đạo. Nguyễn Ái Quốc đã bước đầu tìm thấy hướng đi, con đường cứu nước đúng đắn cho nhân dân Việt Nam :muốn cứu nước và giải phóng dân tộc phải đi theo con đường cách mạng vô sản. 

Câu 19: Trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai ở Đông Dương (1919 - 1929), thực dân Pháp đầu tư vốn nhiều nhất vào các ngành nào?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Nếu trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất, Pháp chủ yếu đầu tư vào khai thác mỏ và giao thông vận tải; thì trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai ở Đông Dương, tư bản Pháp đổ xô vào kinh doanh nông nghiệp, đồng thời tiếp tục đẩy mạnh khai thác khoáng sản.

Vậy ngành nông nghiệp và khai thác mỏ là đáp án đúng.

Câu 20: Thực dân Pháp tiến hành cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai ở Đông Dương vào giai đoạn nào của cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Pháp tiến hành cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai ở Đông Dương vào năm 1919. Chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc năm 1918. Như vậy, đáp án là sau khi Chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc.

Câu 21:
Năm 1921, Nguyễn Ái Quốc tham gia sáng lập tổ chức nào?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Trong thời gian ở Pháp, năm 1921, Nguyễn Ái Quốc cùng với những người yêu nước của các thuộc địa Pháp lập ra Hội liên hiệp thuộc địa để tập hợp tất cả những người dân thuộc địa sinh sống trên đất Pháp cho cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân.

Câu 22: Năm 1919, Nguyễn Ái Quốc đã gửi đến hội Nghị Véc-xai tài liệu nào sau đây?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Năm 1919, Nguyễn Ái Quốc đã gửi đến hội Nghị Véc-xai bản Yêu sách của nhân dân An Nam, đòi Chính phủ Pháp và các nước đồng minh thừa nhận các quyền tự do, dân chủ, quyền bình đẳng và quyền tự quyết của dân tộc Việt Nam. Xong bản Yêu sách không được chấp nhận.