Giáo án môn văn lớp 7 chân trời sáng tạo hk2

TT

Tên bài

GV soạn

Ghi chú

1

Tri thức ngữ văn

VB 1: Tự học – một thú vui bổ ích

Lê Thị Thu Huyền

GV trường THCS Dị Sử - Huyện Mỹ Hào - Tỉnh Hưng Yên

Đọc kết nối chủ điểm: Tôi đi học

2

VB 2: Bàn về đọc sách

Nguyễn Thị Ngọc Huệ

GV trường THCS Hiến Nam – TP Hưng Yên – Tỉnh Hưng Yên

Tri thức tiếng Việt

Thực hành tiếng Việt

3

Đọc mở rộng theo thể loại: Đừng từ bỏ cố gắng

Vũ Thị Ngọt

GV Trường TH&THCS Mường Sại, huyện Quỳnh Nhai, tỉnh Sơn La

4

Viết: Viết bài văn nghị luận về một vấn đề trong đời sống

Nguyễn Thị Quỳnh Hoa

GV Trường PTDTNT THCS- THPT huyện Kim Bôi, Tỉnh Hòa Bình.

5

Nói và nghe: Trình bày ý kiến về 1 vấn đề trong đời sống

Nguyễn Thị Minh Lý

GV Trường THCS Trung Hoà- xã Ea Ktur - huyện Cư Kuin - tỉnh Đăk Lăk

Ôn tập

Bài học

Số tiết

Thời điểm

Ngày dạy

Tiết

Tuần

Bài 6:

HÀNH TRÌNH TRI THỨC

Tri thức đọc hiểu + Đọc: VB Tự học – Một thú vui bổ ích

12

…../ … / 2022

Đọc: VB Bàn về đọc sách

…../ … / 2022

Đọc kết nối chủ điểm: Tôi đi học

Tri thức tiếng Việt + Thực hành Tiếng Việt

…../ … / 2022

Đọc mở rộng theo thể loại: Đừng từ bỏ cố gắng

Viết: Viết bài văn nghị luận về một vấn đề trong đời sống

…../ …/ 2022

Nói và nghe: Trình bày ý kiến về 1 vấn đề trong đời sống

…../ …/ 2022

Ôn tập

…../ …/ 2022

Làm việc cá nhân.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

Đọc nhanh mục Tri thức ngữ văn – Nghị luận xã hội (SGK/Tr 5) và cho biết:

? VB nghị luận về một vấn đề đời sống viết ra để làm gì?

Hoàn thành bài tập điền từ còn thiếu và chỗ trống

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ.

Hs trao đổi theo cặp trong bàn, nhớ lại kiến thức, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

HS trả lời câu hỏi và hoàn thành bài tập

HS khác nhận xét, bổ sung

Bước 4: Đánh giá, kết luận

- GV nhận xét, chuẩn kiến thức

1. Khái niệm

Văn bản nghị luận về 1 vấn đề đời sống (nghị luận xã hội) được viết ra để bàn về một sự việc, hiện tượng có ý nghĩa đối với xã hội, hay một vấn đề thuộc lĩnh vực tư tưởng, đạo đức, lối sống của con người.

2. Đặc điểm

Văn bản nghị luận về một vấn đề đời sống có những đặc điểm sau:

- Thể hiện rõ ý kiến khen, chê, đồng tình, phản đối của người viết đối với hiện tượng, vấn đề cần bàn luận.

- Trình bày những lí lẽ, bằng chứng để thuyết phục người đọc, người nghe. Bằng chứng có thể là nhân vật, sự kiện, số liệu liên quan đến vấn đề cần bàn luận.

- Ý kiến lí lẽ, bằng chứng được sắp xếp theo trình tự hợp lí.

B. VB: TỰ HỌC – MỘT THÚ VUI BỔ ÍCH

I. Trải nghiệm cùng văn bản

a. Mục tiêu:

- Biết được một số nét khái quát về tác giả, xuất xứ của tác phẩm.

- Biết được những nét chung của văn bản: thể loại, phương thức biểu đạt.

b. Nội dung hoạt động:

- Tiến hành đọc văn bản “Tự học – một thú vui bổ ích”.

- Nêu được các nét chung về tác giả, xác định được xuất xứ, thể loại....

c. Sản phẩm: Phiếu học tập của học sinh

d. Tổ chức thực hiện hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV&HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

NV1. Tìm hiểu tác giả

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- Gv chuyển giao nhiệm vụ: HS trao đổi cặp đôi với bạn cùng bàn về PHT1 (GV đã giao về nhà chuẩn bị từ tiết trước)

? Giới thiệu đôi nét về tác giả Nguyễn Hiến Lê?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS quan sát phiếu học tập của bạn, cùng nhau chia sẻ, trao đổi và thống nhất ý kiến.

B3: Báo cáo, thảo luận

- HS đại điện cặp đôi trình bày sản phẩm. Các cặp đôi còn lại theo dõi, nhận xét và ghi chép kết quả thảo luận của các cặp đôi báo cáo. Những cặp đôi không báo cáo sẽ làm nhiệm vụ nhận xét, bổ sung cho cặp đôi báo cáo (nếu cần).

B4: Kết luận, nhận định

GV:

- Nhận xét thái độ làm việc HS

- Chốt kiến thức, chuyển dẫn sang mục sau

1. Tác giả

- Nguyễn Hiến Lê (1912 – 1984)

- Quê : Sơn Tây (Ba Vì – Hà Nội)

- Ông là một tác giả, dịch giả, nhà giáo dục, nhà văn hoá với nhiều tác phẩm sáng tác, biên soạn, dịch thuật nhiều lĩnh vực khác nhau.

N.vụ 2. Tìm hiểu chung về tác phẩm

B1: Chuyển giao nhiệm vụ:

+ GV hướng dẫn cách đọc (yêu cầu học sinh đọc trước khi đến lớp)

+ GV đọc mẫu thành tiếng một đoạn đầu, sau đó HS thay nhau đọc thành tiếng toàn VB.

+ GV hướng dẫn HS tìm hiểu chung về văn bản

? Nêu xuất xứ của văn bản?

? Văn bản thuộc thể loại nào?

? Xác định phương thức biểu đạt chính?

? Văn bản chia làm mấy phần? Nêu nội dung của từng phần?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS quan sát phiếu học tập của bạn, cùng nhau chia sẻ, trao đổi và thống nhất ý kiến.

B3: Báo cáo, thảo luận

- GV yêu cầu 1 vài cặp đôi báo cáo sản phẩm.

- HS đại điện cặp đôi trình bày sản phẩm. Các cặp đôi còn lại theo dõi, nhận xét và ghi chép kết quả thảo luận của các cặp đôi báo cáo.

B4: Kết luận, nhận định

HS: Những cặp đôi không báo cáo sẽ làm nhiệm vụ nhận xét, bổ sung cho cặp đôi báo cáo (nếu cần).

GV:

- Nhận xét thái độ làm việc và sản phẩm của các cặp đôi.

- Chốt kiến thức, chuyển dẫn sang mục sau

2. Tác phẩm

a. Đọc – hiểu chú thích

b. Tìm hiểu chung:

- Trích từ tác phẩm Tự học – một nhu cầu thời đại

- Thể loại: văn nghị luận

- PTBĐ: nghị luận

- Bố cục: 2 phần

+ Nêu vấn đề: Từ đầu -> …một cái thú.

+ Giải quyết vấn đề: Còn lại

PHT 1

II. Suy ngẫm và phản hồi

1. Nêu vấn đề

a. Mục tiêu:

- Hiểu được mục đích của văn bản Tự học – một thú vui bổ ích

b. Nội dung hoạt động:

- Vận dụng kĩ năng đọc thu thập thông tin, kĩ thuật động não để tìm hiểu về mục đích của văn bản “Tự học – một thú vui bổ ích”

c. Sản phẩm: Câu trả lời cá nhân của HS.

d. Tổ chức thực hiện hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV&HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

B1: Chuyển giao nhiệm vụ

+ VB nghị luận viết ra nhằm mục đích gì?

+ VB Tự học – một thú vui bổ ích viết ra nhằm thuyết phục chúng ta về điều gì

+ Tác giả đã nêu vấn đề như thế nào?

+ Em có nhận xét gì về cách nêu vấn đề ấy?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS làm việc cá nhân, suy nghĩ trả lời câu hỏi

- GV gợi mở (nếu cần)

B3: Báo cáo, thảo luận

GV yêu cầu HS trả lời, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần).

HS:

- Trả lời các câu hỏi của GV.

- HS khác nhận xét, bổ sung cho bạn (nếu cần).

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét thái độ học tập qua sự chuẩn bị của HS bằng việc trả lời các câu hỏi.

- Chốt kiến thức, cung cấp thêm thông tin và chuyển dẫn sang đề mục sau.

- VB nghị luận được viết ra nhằm mục đích thuyết phục người đọc về ý kiến, quan điểm của người viết.

- VB Tự học… được viết ra để thuyết phục người đọc về lợi ích của việc tự học.

=> Nêu vấn đề trực tiếp, ngắn gọn, xúc tích

2. Giải quyết vấn đề

a. Mục tiêu:

- Nhận biết và chỉ ra mối liên giữa các ý kiến, lí lẽ, bằng chứng trong VB; chỉ ra được mối quan hệ giữa đặc điểm VB với mục đích của nó.

b. Nội dung hoạt động:

GV sử dụng KT khăn phủ bàn tìm hiểu ý kiến, lí lẽ, dẫn chứng trong VB

HS làm việc cá nhân, làm việc nhóm để hoàn thành phiếu học tập và trình bày sản phẩm

c. Sản phẩm: HS hoàn thành phiếu học tập số 2

d. Tổ chức thực hiện hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV&HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

B1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Chia nhóm lớp

- GV chuyển giao nhiệm vụ: yêu cầu HS đọc vă bản, gạch chân những ý chính trong đoạn văn. Thảo luận theo nhóm theo PHT 2, chỉ rõ những lí lẽ và dẫn chứng được tác giả nêu trong văn bản?

Câu hỏi gợi dẫn:

+ Chỉ ra các câu văn nêu ý kiến, các câu văn nêu lí lẽ, dẫn chứng trong VB?

+ HS đọc lại đoạn cuối của VB:

? Chỉ ra những bằng chứng trong đoạn trích này?

? Em có nhận xét gì về những bằng chứng này?

? Vì sao những bằng chứng này có thể làm tăng sức thuyết phục cho đoạn trích?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thảo luận và trả lời câu hỏi

- Gv quan sát, cố vấn

B3: Báo cáo, thảo luận

- HS thuyết trình sản phẩm thảo luận

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

B4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

a. Ý kiến 1: Thú tự học giống thú đi bộ

- Lí lẽ: Tự học giúp người học hình thành tri thưc một cách tự chủ, tự do

- Dẫn chứng: Biết được viên Dạ Minh Châu, khúc Nghệ thường vũ y, kiến thức về côn trùng…

b. Ý kiến 2: Thú tự học là phương thuốc chữa bệnh âu sầu

- Lí lẽ: Việc đọc sách giúp ta cảm thấy đồng cảm, an ủi

- Bằng chứng: Bệnh nhân biết đọc sách mau lành bệnh hơn, quá trình đọc sách của Mon-ti Mông-te-xki-ơ

c. Ý kiến 3: Tự học là thú vui tao nhã giúp nâng tầm tâm hồn ta lên

- Lí lẽ: Tự học giúp ta tiến bộ, có thể cống hiến cho xã hội

- Bằng chứng:

+ Thầy kí, bác nông phu nhờ tự học mà giỏi nghề, cống hiến -> những người tiêu biểu, quen thuộc trong đời sống -> khẳng định dù bất kì ai chỉ cần tìm tòi, học tập thì sẽ tiến bộ và có thể cống hiến cho xã hội

+ Những tấm gương nhà khoa học tự học…

-> những người có sức ảnh hưởng

=> Nhiều người biết, đáng tin cậy, số đông thừa nhận nên những bằng chứng này có tác dụng làm rõ cho ý kiến của người viết, dễ dàng được người đọc tin tưởng, tiếp nhận.

PHT 2

VẤN ĐỀ CẦN BÀN LUẬN

Thú vui tự học

Ý kiến 1

…………………..

Ý kiến 2

……………………

Ý kiến 3

……………….

……….

Lí lẽ…………..

Dẫn chứng………..

Lí lẽ…………..

Dẫn chứng………...

Lí lẽ……….

Dẫn chứng………..

3. Nhận diện đặc điểm VB nghị luận về một vấn đề đời sống thể hiện qua VB

a. Mục tiêu:

- Nhận biết được đặc điểm của văn bản nghị luận về một vấn đề đời sống qua văn bản Tự học – một thú vui bổ ích

b. Nội dung hoạt động:

GV sử dụng KT chia sẻ nhóm đôi

HS suy nghĩ và làm việc cá nhân, nhóm để trả lời câu hỏi của giáo viên.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh

d. Tổ chức thực hiện hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV&HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

B1: Chuyển giao nhiệm vụ

HS thảo luận nhóm đôi trả lời câu hỏi

? Những dấu hiệu nào giúp em nhận ra Tự học – một thú vui bổ ích là văn bản nghị luận về một vấn đề đời sống?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS dựa vào phần tri thức đọc hiểu thảo luận và trả lời câu hỏi

- Gv quan sát, gợi dẫn

B3: Báo cáo, thảo luận

- HS đại diện trả lời

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

B4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

- VB thể hiện thái độ đề cao, đồng tình của người viết với việc tự học

- VB đưa ra được lí lẽ, bằng chứng thuyết phục để làm rõ cho ý kiến, các lí lẽ, ý kiến được sắp xếp theo trình tự hợp lí ( trước hết, hơn nữa, quan trọng hơn cả: tăng dần theo mức độ quan trọng) để người đọc nhận ra các lợi ích của việc tự học

4. Bài học

a. Mục tiêu:

- Nêu được những trải nghiệm trong cuộc sống đã giúp bản thân hiểu hơn các ý tưởng hay vấn đề đặt ra trong VB.

b. Nội dung hoạt động:

GV sử dụng KT đặt câu hỏi

HS làm việc cá nhân trả lời câu hỏi của GV

c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh

d. Tổ chức thực hiện hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV&HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

B1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV nêu tình huống, HS trả lời:

+ Giả sử một bạn HS chủ động tìm đến thầy cô để được hướng dẫn những vấn đề mà bạn ấy tìm tòi, nghiên cứu ở nhà, thì như thế có được tính là tự học không?

+ Theo em, có thể tự học thành công mà hoàn toàn không cần sự trợ giúp của người khác không?

+ Theo em, tự học như thế nào để hiệu quả?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thảo luận và trả lời câu hỏi

- Gv quan sát, gợi dẫn

B3: Báo cáo, thảo luận

- HS thuyết trình sản phẩm

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

B4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

- Tự học không phải là không cần sự trợ giúp của ai, mà là người học chủ động, tự giác trong việc học của mình, biết lên kế hoạch học tập, chủ động tìm kiếm tri thức và biết tìm sự trợ giúp khi cần thiết để việc học được hiệu quả.

- Tự học hiệu quả:

+ Lập kế hoạch và mục tiêu cho việc tự học

+ Lựa chọn môn học yêu thích, học xen kẽ các môn yêu thích và môn không thích

+ Đặt thời gian học từ ít đến nhiều

+ Tham gia vào nhóm, câu lạc bộ tự học để trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm

+ Chọn cách ghi nhớ riêng : viết lại nhiều lần trên giấy, vẽ sơ đồ hệ thống, đọc to, đọc thầm…

+ Kỷ luật khi học

+ Thường xuyên tự kiểm tra kiến thức và ôn lại

III. Tổng kết

a. Mục tiêu:

- Khái quát lại nội dung nghệ thuật của văn bản/ Đánh giá quá trình học tập của học sinh

b. Nội dung hoạt động:

GV sử dụng KT đặt câu hỏi

HS làm việc cá nhân trả lời câu hỏi của GV

c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh

d. Tổ chức thực hiện hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV&HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

B1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Nhận xét về nội dung và nghệ thuật của VB?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thảo luận và trả lời câu hỏi

- Gv quan sát, gợi dẫn

B3: Báo cáo, thảo luận

- HS thuyết trình sản phẩm

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

B4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

1. Nội dung:

- VB bàn về lợi ích của tự học từ đó định hướng cho học sinh có tinh thần tự học

2. Nghệ thuật:

- Phương thức biểu đạt: nghị luận.

- Các lí lẽ, dẫn chứng rõ ràng, cụ thể.

I. Trải nghiệm cùng văn bản

a. Mục tiêu:

- Biết được một số nét khái quát về tác giả, xuất xứ của tác phẩm.

- Biết được những nét chung của văn bản: thể loại, phương thức biểu đạt.

- Chỉ ra mối quan hệ giữa đặc điểm VB với mục đích của nó.

b. Nội dung hoạt động:

- Tiến hành đọc văn bản “Bàn về đọc sách”.

- Nêu được các nét chung về tác giả, xác định được xuất xứ, thể loại....

c. Sản phẩm: Phiếu học tập của học sinh

d. Tổ chức thực hiện hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV&HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- Gv chuyển giao nhiệm vụ: HS trao đổi cặp đôi với bạn cùng bàn về PHT1 (GV đã giao về nhà chuẩn bị từ tiết trước)

? Giới thiệu đôi nét về tác giả Chu Quang Tiềm?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS quan sát phiếu học tập của bạn, cùng nhau chia sẻ, trao đổi và thống nhất ý kiến.

B3: Báo cáo, thảo luận

- HS đại điện cặp đôi trình bày sản phẩm. Các cặp đôi còn lại theo dõi, nhận xét và ghi chép kết quả thảo luận của các cặp đôi báo cáo. Những cặp đôi không báo cáo sẽ làm nhiệm vụ nhận xét, bổ sung cho cặp đôi báo cáo (nếu cần).

B4: Kết luận, nhận định

GV:

- Nhận xét thái độ làm việc HS

- Chốt kiến thức, chuyển dẫn sang mục sau

1. Tác giả

- Chu Quang Tiềm (1897 – 1986)

- Là nhà mĩ học và lí luận văn học nổi tiếng của Trung Quốc

B1: Chuyển giao nhiệm vụ:

+ GV hướng dẫn cách đọc (yêu cầu học sinh đọc trước khi đến lớp)

+ GV đọc mẫu thành tiếng một đoạn đầu, sau đó HS thay nhau đọc thành tiếng toàn VB.

+ GV hướng dẫn HS tìm hiểu chung về văn bản

? Nêu xuất xứ của văn bản?

? Văn bản thuộc thể loại nào?

? Xác định phương thức biểu đạt chính?

? Văn bản chia làm mấy phần? Nêu nội dung của từng phần?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS quan sát phiếu học tập của bạn, cùng nhau chia sẻ, trao đổi và thống nhất ý kiến.

B3: Báo cáo, thảo luận

- GV yêu cầu 1 vài cặp đôi báo cáo sản phẩm.

- HS đại điện cặp đôi trình bày sản phẩm. Các cặp đôi còn lại theo dõi, nhận xét và ghi chép kết quả thảo luận của các cặp đôi báo cáo.

B4: Kết luận, nhận định

HS: Những cặp đôi không báo cáo sẽ làm nhiệm vụ nhận xét, bổ sung cho cặp đôi báo cáo (nếu cần).

GV:

- Nhận xét thái độ làm việc và sản phẩm của các cặp đôi.

- Chốt kiến thức, chuyển dẫn sang mục sau

2. Tác phẩm

a. Đọc – hiểu chú thích

b. Tìm hiểu chung:

- In trong “Danh nhân TQ bàn về niềm vui nỗi buồn của việc đọc sách”

- Thể loại: văn nghị luận

- PTBĐ: nghị luận

- Mục đích: khẳng định đọc sách là con đường quan trọng để tích lũy, nâng cao học vấn. Đồng thời, từ việc đưa ra những sai lầm trong việc đọc sách để hướng tới cách đọc sách khoa học, hợp lí cho con người.

- Bố cục: 3 phần

+ Từ đầu … “làm kẻ lạc hậu”: Tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sách

+ Tiếp … “Những cuốn sách cơ bản”: Các khó khăn, thiên hướng sai lệch khi đọc sách

+ Còn lại: Phương pháp đọc sách

II. Suy ngẫm và phản hồi

1. Bàn về đọc sách

a. Mục tiêu:

- Nhận biết được đặc điểm của văn bản nghị luận về 1 vấn đề đời sống

- Chỉ ra mối quan hệ giữa đặc điểm VB với mục đích của nó.

- Nhận biết được các ý kiến, lí lẽ, bằng chứng trong VB; chỉ ra mối liên hệ giữa các ý kiến, lí lẽ, bằng chứng.

b. Nội dung hoạt động:

- Vận dụng kĩ năng đọc thu thập thông tin, kĩ thuật động não, phương pháp thảo luận nhóm để thực hiện các nhiệm vụ của giáo viên

c. Sản phẩm: Câu trả lời cá nhân của HS.

d. Tổ chức thực hiện hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV&HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

B1: Chuyển giao nhiệm vụ

Văn bản Bàn về đọc sách được viết ra nhằm mục đích gì?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS làm việc cá nhân, suy nghĩ trả lời câu hỏi

- GV gợi mở (nếu cần)

B3: Báo cáo, thảo luận

GV yêu cầu HS trả lời, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần).

HS:

- Trả lời các câu hỏi của GV.

- HS khác nhận xét, bổ sung cho bạn (nếu cần).

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét thái độ học tập qua sự chuẩn bị của HS bằng việc trả lời các câu hỏi.

- Chốt kiến thức, cung cấp thêm thông tin và chuyển dẫn sang đề mục sau.

a. Mục đích của văn bản

Thuyết phục người đọc về 2 vấn đề

(1) Tầm quan trọng của việc đọc sách.

(2) Sự cần thiết của việc đọc sâu, nghiền ngẫm kĩ khi đọc.

B1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Chia nhóm lớp

- GV chuyển giao nhiệm vụ:

+ Yêu cầu HS hoàn thiện PHT 2

+ Trả lời 3 câu hỏi sau khi hoàn thiện PHT2

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thảo luận và trả lời câu hỏi

- Gv quan sát, cố vấn

B3: Báo cáo, thảo luận

- HS thuyết trình sản phẩm thảo luận

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

B4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

b. MQH giữa các ý kiến, lí lẽ, bằng chứng trong VB

Nhận xét:

- Các ý kiến, lí lẽ, bằng chứng được sắp xếp theo trình tự hợp lí

- Việc sắp xếp các ý kiến, lí lẽ, bằng chứng góp phần làm rõ mục đích của văn bản

- Tác giả sắp xếp theo trình tự “một là…”, “hai là…” nhằm giúp người đọc dễ dàng nhận ra các lí lẽ, điều này giúp tăng sức thuyết phục cho VB.

2. Bài học

a. Mục tiêu:

- Nêu được những trải nghiệm trong cuộc sống đã giúp bản thân hiểu hơn các ý tưởng hay vấn đề đặt ra trong VB.

b. Nội dung hoạt động:

GV sử dụng KT chia sẻ nhóm đôi

HS suy nghĩ và làm việc cá nhân, nhóm để trả lời câu hỏi của giáo viên.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh

d. Tổ chức thực hiện hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV&HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

B1: Chuyển giao nhiệm vụ

HS thảo luận nhóm đôi trả lời câu hỏi

- Theo em, để tích luỹ tri thức qua việc đọc sách, ta có cần lưu ý đến tốc độ đọc và số lượng sách được đọc không? Vì sao?

- GV cho HS xem 3 clip ngắn để

+ Nhận xét cách học

+ Rút ra bài học cho bản thân

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS dựa vào phần tri thức đọc hiểu thảo luận và trả lời câu hỏi

- Gv quan sát, gợi dẫn

B3: Báo cáo, thảo luận

- HS đại diện trả lời

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

B4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

- Đọc sau, đọc kĩ

- Có kĩ năng đọc nhanh, đọc lướt

- Cần xác định mục tiêu đọc để có cách đọc hiệu quả.

III. Tổng kết

a. Mục tiêu:

- Khái quát lại nội dung nghệ thuật của văn bản/ Đánh giá quá trình học tập của học sinh

b. Nội dung hoạt động:

GV sử dụng KT đặt câu hỏi

HS làm việc cá nhân trả lời câu hỏi của GV

c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh

d. Tổ chức thực hiện hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV&HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

B1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Nhận xét về nội dung và nghệ thuật của VB?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thảo luận và trả lời câu hỏi

- Gv quan sát, gợi dẫn

B3: Báo cáo, thảo luận

- HS thuyết trình sản phẩm

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

B4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

1. Nghệ thuật :

- Vấn đề được đề cập đến một cách toàn diện, lập luận chặt chẽ, dẫn chứng cụ thể qua phân tích, so sánh đối chiếu

2. Nội dung

- Tầm quan trọng ý nghĩa của việc đọc sách "Học vẫn không chỉ là chuyện đọc sách, nhưng đọc sách rốt cuộc là một con đường quan trọng của học vấn"

- Cái khó của việc đọc sách:

- Phương pháp đọc sách

+ Đọc tinh, đọc kĩ.

I. TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN

a. Mục tiêu:

Nắm được những thông tin về tác giả, tác phẩm, thể loại của văn bản

b. Nội dung hoạt động:

GV sử dụng KT đặt câu hỏi

HS thảo luận cặp đôi trả lời câu hỏi của GV

c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh

d. Tổ chức thực hiện hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV&HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

B1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV giao PHT 1 cho HS tìm hiểu trước ở nhà

Yêu cầu HS trao đổi cặp đôi hoàn thiện thông tin của PHT -> trình bày

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS quan sát phiếu học tập của bạn, cùng nhau chia sẻ, trao đổi và thống nhất ý kiến.

B3: Báo cáo, thảo luận

- HS đại điện cặp đôi trình bày sản phẩm. Các cặp đôi còn lại theo dõi, nhận xét và ghi chép kết quả thảo luận của các cặp đôi báo cáo. Những cặp đôi không báo cáo sẽ làm nhiệm vụ nhận xét, bổ sung cho cặp đôi báo cáo (nếu cần).

B4: Kết luận, nhận định

GV:

- Nhận xét câu trả lời của HS cũng như ý kiến nhận xét của các em.

- Kết nối vào nội dung đọc – hiểu văn bản.

- GV: tác phẩm Tôi đi học  ghi lại cảm xúc và những kỷ niệm đẹp, đáng nhớ của tuổi thơ trong ngày tựu trường.

1.Tác giả

- Thanh Tịnh ((1911-1988), tên thật là Trần Văn Ninh 

- Quê ven sông Hương, ngoại ô Huế

- Là nhà giáo, nhà văn, nhà thơ.

- Sáng tác của ông toát lên vẻ đẹp đằm thắm, tình cảm êm dịu, trong trẻo.

- Tác phẩm tiêu biểu: Hậu chiến trường (1937), Quê mẹ (1941)…

2. Tác phẩm

a. Đọc – hiểu chú thích

b. Tìm hiểu chung

- Xuất xứ: Tôi đi học được in trong tập Quê mẹ (1941),

- Thể loại: Truyện ngắn

- PTBĐ: Tự sự, miêu tả, biểu cảm

- Bố cục gồm 3 phần:

+ Đoạn đầu (từ đầu đến “trên ngọn núi”): Tâm trạng nôn nao, háo hức về kỉ niệm ngày tựu trường đầu tiên.

+ Đoạn thứ hai (tiếp theo đến “tôi cũng lấy làm lạ”): Tâm trạng nhân vật “tôi” và khung cảnh ở sân trường làng trong ngày khai trường.

+ Đoạn cuối (phần còn lại): Cảm xúc của nhân vật "tôi" khi bước vào lớp đón nhận giờ học.

II. SUY NGẪM VÀ PHẢN HỒI

1. Diễn biến tâm trạng của nhân vật tôi

a. Mục tiêu:

- Chỉ ra và nêu được tác dụng của phép so sánh khi diễn tả suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật “tôi”

- Hiểu được những thay đổi tâm trạng của nhân vật “tôi”

b. Nội dung hoạt động:

GV sử dụng KT đặt câu hỏi

HS chia sẻ cặp đôi trả lời câu hỏi của GV

c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh

d. Tổ chức thực hiện hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV&HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

B1: Chuyển giao nhiệm vụ

? Xác định và nêu tác dụng của những phép so sánh dùng để diễn tả cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật “tôi”

B2: Thực hiện nhiệm vụ:

HS thảo luận nhóm thống nhất ý kiến

B3: Báo cáo, thảo luận:

GV gọi đại diện HS của nhóm trả lời câu hỏi.

HS lắng nghe, nhận xét, bổ sung.

B4: Kết luận, nhận định:

GV

- Nhận xét câu trả lời của HS cũng như ý kiến nhận xét của các em.

- Kết nối vào nội dung đọc – hiểu văn bản.

a. Cảm xúc suy nghĩ của nhân vật “tôi”

- Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng.

-> So sánh cảm xúc khi nhớ về buổi tựu trường – “ cành hoa…đãng” => diễn tả niềm vui, sự náo nức trong tâm hồn của nhân vật “tôi” khi nhớ lại những kí ức mơn man của buổi tựu trường.

- Ý nghĩ thoáng qua ấy trong trí óc thôi nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang trên ngọn núi.

=> diễn tả những suy nghĩ thoáng qua mơ hồ đầy non nớt của nhân vật tôi khi lần đầu tiên đi học, với đầy những bỡ ngỡ.

B1: Chuyển giao nhiệm vụ

? Khi vào lớp học tâm trạng của nhân vật “tôi” thay đổi như thế nào? Vì sao có sự thay đổi ấy?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thảo luận và trả lời câu hỏi

- Gv quan sát, gợi dẫn

B3: Báo cáo, thảo luận

- HS thuyết trình sản phẩm

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

B4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

b. Diễn biến tâm trạng của nhân vật “tôi”

- Không còn bỡ ngỡ, sợ sệt, mà cảm thấy mọi thứ trong lớp học thân quen, quyến luyến.

- Sự thay đổi tâm trạng ấy là do

+ thầy giáo đón tiếp các em HS một cách ân cần, nhiệt tình, cách bài trí lớp học, bàn ghế.

+ bạn bè rất ấm áp thân thiện khiến nhân vật “tôi” cảm thấy yên tâm, quyến luyến, quen thuộc.

3. Ý nghĩa nhan dề

a. Mục tiêu:

- Giúp HS hiểu ý nghĩa nhan đề và dụng ý lặp cụm từ “ Tôi đi học” ở cuối VB

- Liên hệ, kết nối với văn bản “Tự học – một thú vui bổ ích” và “Bàn về đọc sách” để hiểu hơn về chủ điểm Hành trình tri thức.

b. Nội dung hoạt động:

GV sử dụng KT tia chớp

HS làm việc cá nhân trả lời câu hỏi của GV

c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh

d. Tổ chức thực hiện hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV&HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

B1: Chuyển giao nhiệm vụ

? “Tôi đi học” vừa là nhan đề, vừa là cụm từ nhà văn dùng để khép lại văn bản. Theo em cụm từ ấy gợi ra ý nghĩa gì?

? Trình bày ý kiến của em về mối quan hệ giữa việc đi học - tự học - đọc sách?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thảo luận và trả lời câu hỏi

- Gv quan sát, gợi dẫn

B3: Báo cáo, thảo luận

- HS thuyết trình sản phẩm

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

B4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

- Gợi nhắc cột mốc quan trọng của đời người, ngày đầu tiên đi học với sự trân trọng, nâng niu.

- Gợi tới những bước đầu tiên trên cuộc hành trình lĩnh hội tri thức của cuộc đời, thể hiện thái độ trân trọng tri thức, trân trọng việc học tập…

- Kết nối:

+ Đi học là quá trình trau dồi kiến ​​thức trau dồi kiến thức, trí tuệ và vận dụng nó vào cuộc sống xã hội.

+ Tự học giúp ta nhớ lâu và bổ sung kiến thức còn thiếu ở nhà trường.

+ Đọc sách nâng cao kiến thức, kỹ năng, phát triển tư duy, rèn luyện nhân cách con người.

III. TỔNG KẾT

a. Mục tiêu:

- Khái quát lại nội dung nghệ thuật của văn bản/ Đánh giá quá trình học tập của học sinh

b. Nội dung hoạt động:

GV sử dụng KT đặt câu hỏi

HS làm việc cá nhân trả lời câu hỏi của GV

c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh

d. Tổ chức thực hiện hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV&HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

B1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV đặt câu hỏi:

+ Văn bản đề cập đến nội dung gì?

+ Nghệ thuật văn bản?

- HS lắng nghe, tiếp nhận nhiệm vụ

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- Hs làm việc cá nhân, tham gia trò chơi

- GV quan sát

B3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

B4: Đánh giá, nhận định

- Gv nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

1. Nội dung:

- Truyện kể lại kỷ niệm trong sáng của tuổi học trò trong ngày tựu trường đầu tiên hết sức chân thực, tinh tế qua dòng hồi ức của nhà văn.

2. Nghệ thuật:

- Bố cục theo dòng hồi tưởng, cảm nghĩ của nhân vật tôi theo trình tự thời gian buổi tựu trường.

- Đan xen yếu tố tự sự, miêu tả và biểu cảm.

- Nghệ thuật so sánh tạo hiệu quả diễn đạt cao, kết hợp các từ láy, tính từ, động từ giàu hình ảnh và sinh động.

- Ngôn ngữ hình ảnh trong sáng, giàu chất thơ, nhẹ nhàng phù hợp với tâm trạng ngây thơ, rụt rè của những đứa trẻ trong buổi tựu trường đầu tiên.

VD: (1) Hơn nữa, tự học quả là một phương thuốc trị bệnh âu sầu. (2) Theo bác sĩ E.Gờ-ron-nơ-veo (E. Groenevelt), người Hà Lan, những bệnh nhân nào biết đọc sách cũng mau khỏe mạnh hơn những bệnh nhân khác. (3) Nhiều bác sĩ Anh và Pháp, sau lời tuyên bố đó, làm những bảng thống kê các bệnh nhân trong các bệnh viện và thừa nhận ông E.Gờ-ron-nơ-veo có lí.

(Nguyễn Hiến Lê, Tự học – một thú vui bổ ích)

Câu hỏi

Trả lời

(1) Qua đoạn văn này, tác giả Nguyễn Hiến Lê đã nêu ý kiến gì?

(2) Em có nhận xét gì về mối quan hệ giữa các câu trong đoạn

(3) Các câu trong đoạn liên kết với nhau như thế nào?

(4) Qua việc phân tích VD trên, em hãy nêu đặc điểm của 1 văn bản có tính liên kết?

Cột A

Cột B

Cột C

Nối

Ví dụ

Phép liên kết

Nội dung

(I) Khi đọc sách, ta thấy trong nỗi buồn khổ, lo lắng của người viết nỗi buồn khổ, lo lắng của ta và ta hiểu rằng chúng ta không phải cô độc trên thế giới này. Bất kì ta ở 1 tình thế khắt khe, chua chát nào, mở sách ra là ta cũng gặp người đồng cảnh hay đồng bệnh mà đọc họ ta thấy ấm áp lại trong lòng

(Nguyễn Hiến Lê, Tự học – một thú vui bổ ích)

(1) Phép thế

(a) Sử dụng ở câu đứng sau các từ ngữ cùng trường liên tưởng với từ ngữ đã có ở câu trước

(II) Mỗi loại học vấn đến giai đoạn hôm nay đều là thành quả của toàn nhân loại nhờ biết phân công cố gắng tích lũy ngày đêm mà có. Các thành quả đó sở dĩ không bị vùi lấp đi, đều là do sách vở ghi chép, lưu truyền lại.

(Chu Quang Tiềm – Bàn về đọc sách)

(2) Phép lặp từ ngữ

(b) Sử dụng ở câu đứng sau các từ ngữ biểu thị quan hệ với câu đứng trước

(III) Học vấn không chỉ là chuyện đọc sách, nhưng đọc sách vẫn là 1 con đường quan trọng của học vấn. Bởi vì học vấn không chỉ là việc cá nhân, mà là việc của toàn nhân loại.

(Chu Quang Tiềm – Bàn về đọc sách)

(3) Phép liên tưởng

(c) Lặp lại ở câu đứng sau các từ ngữ đã có ở câu trước.

(IV) Hơn nữa, tự học quả là một phương thuốc trị bệnh âu sầu. Theo bác sĩ E.Gờ-ron-nơ-veo (E. Groenevelt), người Hà Lan, những bệnh nhân nào biết đọc sách cũng mau khỏe mạnh hơn những bệnh nhân khác.

(Nguyễn Hiến Lê, Tự học – một thú vui bổ ích)

(4) Phép nối

(d) Sử dụng ở câu đứng sau các từ ngữ có tác dụng thay thế từ ngữ đã có ở câu trước.

Câu hỏi

Trả lời

(1) Chỉ ra các từ ngữ dùng để liên kết các đoạn trong văn bản

(2) Em hãy cho biết đó là phép liên kết nào?

(3) Phép liên kết này có gì khác với các phép liên kết được sử dụng trong các ví dụ của phiếu học tập 1, 2.

I. Tri thức tiếng Việt

a. Mục tiêu:

Học sinh hiểu:

- Liên kết, tác dụng của liên kết

- Nhận biết và xác định được 4 phép liên kết: Phép lặp từ ngữ, phép thế, phép nối, phép liên tưởng

- Phân biệt được liên kết câu và liên kết đoạn

b. Nội dung: Giáo viên hướng dẫn học sinh hoàn thành phiếu học tập

c. Sản phẩm: Phiếu học tập của học sinh của học sinh.

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV&HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV giao nhiệm vụ:

? Liên kết là gì?

? Hoàn thành phiếu học tập số 1.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

HS:

- Đọc phần kiến thức ngữ văn để trả lời câu hỏi

- Xen lại phiếu học tập số 1 (đã chuẩn bị ở nhà)

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

GV:

- Yêu cầu HS lên trình bày.

- Hướng dẫn HS cách trình bày (nếu cần).

HS:

- Trình bày phiếu học tập của mình.

- HS khác nhận xét và bổ sung cho bạn (nếu cần).

Bước 4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét thái độ học tập và kết quả làm việc của HS.

- Gv sửa chữa, đánh giá, chốt kiến thức.

I. Tri thức tiếng Việt

1. Đặc điểm và chức năng

- Liên kết là 1 trong những tính chất quan trọng của văn bản, có tác dụng làm cho văn bản trở lên mạch lạc, hoàn chỉnh cả về nội dung và hình thức.

- Đặc điểm của 1 văn bản có tính liên kết:

+ Nội dung các câu các đoạn thống nhất và gắn bó chặt chẽ với nhau.

+ Các câu các đoạn được kết nối với nhau bằng các phép liên kết phù hợp.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV giao nhiệm vụ:

? Hoàn thành phiếu học tập số 2.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

HS:

- Đọc phần kiến thức ngữ văn để trả lời câu hỏi

- Trình bày phiếu học tập (đã chuẩn bị ở nhà)

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

GV:

- Yêu cầu HS lên trình bày.

- Hướng dẫn HS cách trình bày (nếu cần).

HS:

- Trình bày phiếu học tập số 2

- Nhận xét và bổ sung cho bạn (nếu cần).

Bước 4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét thái độ học tập và kết quả làm việc nhóm của HS.

- Gv sửa chữa, đánh giá, chốt kiến thức (4 phép liên kết thường dùng)

2. Một số phép liên kết thường dùng

+ Phép lặp từ ngữ

+ Phép thế

+ Phép nối

+ Phép liên tưởng

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV giao nhiệm vụ:

? Hoàn thành phiếu học tập số 3.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

HS:

- Đọc lại văn bản “Tự học – Một thú vui bổ ích”

- Trình bày phiếu học tập (đã chuẩn bị ở nhà)

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

GV:

- Yêu cầu HS lên trình bày.

- Hướng dẫn HS cách trình bày (nếu cần).

HS:

- Trình bày phiếu học tập số 3

- Nhận xét và bổ sung cho bạn (nếu cần).

Bước 4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét thái độ học tập và kết quả làm việc của HS.

- Gv sửa chữa, đánh giá, chốt kiến thức

3. Phân biệt:

+ Liên kết câu (VD ở phiếu học tập 1,2)

+ Liên kết đoạn (Liên kết giữa các đoạn trong văn bản “Tự học – Một thú vui bổ ích”)

* Lưu ý :

Phép liên kết câu phải được thực hiện ít nhất ở hai câu. Trong một câu thì không gọi là phép liên kết mặc dù vẫn có tác dụng liên kết.

VD: (1) Hơn nữa, tự học quả là một phương thuốc trị bệnh âu sầu. (2) Theo bác sĩ E.Gờ-ron-nơ-veo (E. Groenevelt), người Hà Lan, những bệnh nhân nào biết đọc sách cũng mau khỏe mạnh hơn những bệnh nhân khác. (3) Nhiều bác sĩ Anh và Pháp, sau lời tuyên bố đó, làm những bảng thống kê các bệnh nhân trong các bệnh viện và thừa nhận ông E.Gờ-ron-nơ-veo có lí.

(Nguyễn Hiến Lê, Tự học – một thú vui bổ ích)

Câu hỏi

Trả lời

(1) Qua đoạn văn này, tác giả Nguyễn Hiến Lê đã nêu ý kiến gì?

Ý kiến: Thú tự học là phương thức chữa bệnh âu sầu

(2) Em có nhận xét gì về mối quan hệ giữa các câu trong đoạn

Câu (1) nêu ý kiến, câu (2) nêu lí lẽ, câu (3) nêu dẫn chứng để làm rõ cho ý kiến nêu ở câu (1)

(3) Các câu trong đoạn liên kết với nhau như thế nào?

Các từ “Phương thuốc trị bệnh âu sầu”; “bác sĩ”; “bệnh nhân”; “khỏe mạnh” đều cùng trường liên tưởng “khám chữa bệnh” -> Phép liên tưởng.

(4) Qua việc phân tích VD trên, em hãy nêu đặc điểm của 1 văn bản có tính liên kết?

- Đặc điểm của 1 văn bản có tính liên kết:

+ Nội dung các câu các đoạn thống nhất và gắn bó chặt chẽ với nhau.

+ Các câu các đoạn được kết nối với nhau bằng các phép liên kết phù hợp.

Cột A

Cột B

Cột C

Nối

Ví dụ

Phép liên kết

Nội dung

(I) Khi đọc sách, ta thấy trong nỗi buồn khổ, lo lắng của người viết nỗi buồn khổ, lo lắng của ta và ta hiểu rằng chúng ta không phải cô độc trên thế giới này. Bất kì ta ở 1 tình thế khắt khe, chua chát nào, mở sách ra là ta cũng gặp người đồng cảnh hay đồng bệnh mà đọc họ ta thấy ấm áp lại trong lòng

(Nguyễn Hiến Lê, Tự học – một thú vui bổ ích)

(1) Phép thế

(a) Sử dụng ở câu đứng sau các từ ngữ cùng trường liên tưởng với từ ngữ đã có ở câu trước

I-2-c

(II) Mỗi loại học vấn đến giai đoạn hôm nay đều là thành quả của toàn nhân loại nhờ biết phân công cố gắng tích lũy ngày đêm mà có. Các thành quả đó sở dĩ không bị vùi lấp đi, đều là do sách vở ghi chép, lưu truyền lại.

(Chu Quang Tiềm – Bàn về đọc sách)

(2) Phép lặp từ ngữ

(b) Sử dụng ở câu đứng sau các từ ngữ biểu thị quan hệ với câu đứng trước

II-1-d

(III) Học vấn không chỉ là chuyện đọc sách, nhưng đọc sách vẫn là 1 con đường quan trọng của học vấn. Bởi vì học vấn không chỉ là việc cá nhân, mà là việc của toàn nhân loại.

(Chu Quang Tiềm – Bàn về đọc sách)

(3) Phép liên tưởng

(c) Lặp lại ở câu đứng sau các từ ngữ đã có ở câu trước.

III-4-b

(IV) Hơn nữa, tự học quả là một phương thuốc trị bệnh âu sầu. Theo bác sĩ E.Gờ-ron-nơ-veo (E. Groenevelt), người Hà Lan, những bệnh nhân nào biết đọc sách cũng mau khỏe mạnh hơn những bệnh nhân khác.

(Nguyễn Hiến Lê, Tự học – một thú vui bổ ích)

(4) Phép nối

(d) Sử dụng ở câu đứng sau các từ ngữ có tác dụng thay thế từ ngữ đã có ở câu trước.

IV-3-a

Câu hỏi

Trả lời

(1) Chỉ ra các từ ngữ dùng để liên kết các đoạn trong văn bản

Trước hết (đoạn 2) – Hơn nữa (đoạn 4)

Tự học (Đoạn 1 -2-4-5)

(2) Em hãy cho biết đó là phép liên kết nào?

Phép nối

Phép lặp

(3) Phép liên kết này có gì khác với các phép liên kết được sử dụng trong các ví dụ của phiếu học tập 1, 2.

-> Liên kết đoạn

II. Thực hành tiếng Việt

a. Mục tiêu: HS thực hành làm bài tập để hiểu và khắc sâu những kiến thức về liên kết trong văn bản.

b. Nội dung: Học sinh làm tập SGK/14-15.

c. Sản phẩm: Phần bài tập HS đã làm.

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV&HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

*Hướng dẫn HS làm các bài tập phần “Thực hành TV” (SGK/14-15)

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

VÒNG 1: Nhóm chuyên gia:

Nhiệm vụ: GV chia lớp thành 5 nhóm và yêu cầu các nhóm làm các bài tập

- Nhóm 1: Bài tập 1 (SGK/14)

- Nhóm 2: Bài tập 2 (SGK/14)

- Nhóm 1: Bài tập 3 (SGK/15)

- Nhóm 1: Bài tập 4 (SGK/15)

- Nhóm 1: Bài tập 5 (SGK/15)

VÒNG 2: Nhóm mảnh ghép: Tạo nhóm mới (HS trong từng nhóm đếm số từ 1 đến 5, HS số 1 của các nhóm vào nhóm A, HS số 2 của các nhóm vào nhóm B, HS số 3 của các nhóm vào nhóm C, HS số 4 của các nhóm vào nhóm D, HS số 5 của các nhóm vào nhóm E) và thực hiện nhiệm vụ mới (Trả lời câu hỏi):

? Khái quát nội dung liên kết văn bản bằng 1 sơ đồ tư duy?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập(17p)

* VÒNG 1: Nhóm chuyên gia: (7p)

HS:

- Làm việc cá nhân 2 phút, ghi kết quả ra phiếu cá nhân.

- Thảo luận nhóm 5 phút và ghi kết quả ra phiếu học tập nhóm (phần việc của nhóm mình làm).

GV hướng dẫn HS thảo luận (nếu cần).

* Vòng mảnh ghép (15 phút)

HS:

- 5 phút đầu: Từng thành viên ở nhóm trình bày lại nội dung đã tìm hiểu ở vòng mảnh ghép.

- 10 phút tiếp: thảo luận, trao đổi để hoàn thành những nhiệm vụ còn lại.

GV theo dõi, hỗ trợ cho HS (nếu HS gặp khó khăn).

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận- GV gọi đại diện 1 nhóm lên trình bày.

- Hướng dẫn HS trình bày (nếu cần).

HS:

- Đại diện 1 nhóm lần lượt trình bày sản phẩm.

- Các nhóm khác theo dõi, quan sát, nhận xét, bổ sung (nếu cần) cho nhóm bạn.

- Giáo viên: Quan sát, theo dõi quá trình học sinh thực hiện, gợi ý nếu cần

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ-5p

- GV nhận xét, đánh giá, (sửa chữa nếu cần) rút kinh nghiệm, chốt kiến thức.

Bài tập 1 (SGK/14)

Phép lặp từ ngữ trong các đoạn trích

a. tự học

b. sách

c. tôi nhìn, tôi.

Bài tập 2 (SGK/14)

Phép thế trong những đoạn trích

a. “Nó” thay thế cho “sách”

b. “Con đường này” thay thế cho “con đường làng dài và hẹp”

c. “Họ” thay thế cho “mấy cậu học trò mới”

Bài tập 3 (SGK/15)

Phép nối trong các đoạn trích:

a. Nhưng

b. Một là …. Hai là ….

Bài tập 4 (SGK/15)

Phép liên tưởng trong đoạn trích:

a. lớp, hình gì treo trên tường, bàn ghế (trường liên tưởng: lớp học)

b. chán đời, nỗi đau khổ (trường liên tưởng: Bệnh âu sầu)

c. kẻ giẫm lên vai người khác để thỏa mãn lòng ích kỉ - kẻ giúp đỡ người khác trên đôi vai của mình (trường liên tưởng: quan điểm về kẻ mạnh)

Bài tập 5 (SGK/15)

Phép nối: Trước hết…. Hơn nữa ….

Phép lặp: tự học

=> Liên kết câu và liên kết đoạn văn

I. Đọc văn bản

a. Mục tiêu

- Giúp học sinh biết cách đọc 1 văn bản nghị luận

b. Nội dung: Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc văn bản

c. Sản phẩm: Phần đọc của học sinh

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV&HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- Hướng dẫn cách đọc & yêu cầu cá nhân HS đọc. (đọc to, diễn cảm)

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nghe GV hướng dẫn, đọc mẫu, luyện đọc

Bước 3: Báo cáo thảo luận

HS đọc to, diễn cảm văn bản

Bước 4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét thái độ và kết quả làm việc của từng HS, chỉ ra những ưu điểm và hạn chế của HS.

II. Khám phá văn bản

1. Các yếu tố nghị luận trong VB “Đừng từ bỏ cố gắng”

a. Mục tiêu

- Nắm được thông tin về thể loại văn nghị luận, đọc văn bản

b. Nội dung: Giáo viên hướng dẫn học sinh hoàn thành phiếu học tập

c. Sản phẩm: Phiếu học tập của học sinh.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- GV nêu câu hỏi: Phát phiếu học tập & giao nhiệm vụ: (phần này đã được chuẩn bị bài ở nhà)

? Em hãy xác định ý kiến, các lí lẽ và bằng chứng của văn bản "Đừng từ bỏ cố gắng"

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thực hiện nhiệm vụ cá nhân tại nhà

Bước 3: Báo cáo thảo luận

GV:

- Yêu cầu HS trình bày.

- Hướng dẫn HS trình bày (nếu cần).

HS:

- HS trình bày sản phẩm đã làm ở nhà trước lớp.

- Các HS khác theo dõi, quan sát, nhận xét, bổ sung (nếu cần) .

Bước 4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét thái độ và kết quả làm việc của từng HS, chỉ ra những ưu điểm và hạn chế của HS.

- Chốt kiến thức.

+ Văn bản NL sử dụng các lí lẽ dẫn chứng cụ thể, rõ ràng

+ Văn bản đưa đến quan điểm về sự nỗ lực cố gắng trước khó khăn thử thách, con người sẽ thành công.

2. Mục đích, đặc điểm của VB nghị luận “Đừng từ bỏ cố gắng”

a. Mục tiêu

- Nắm được đặc điểm, mục đích, tác dụng thể hiện mục đích của văn văn bản Đừng từ bỏ cố gắng

b. Nội dung: Thông qua hoạt động cá nhân, hđ nhóm, HS nắm bắt được mục đích, đặc điểm của VB Đừng từ bỏ cố gắng

c. Sản phẩm: Câu trả lời và kết quả thảo luận của học sinh.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- Nhiệm vụ 1: VB Đừng từ bỏ cố gắng được viết ra nhằm mục đích gì?

- Nhiệm vụ 2: Hoàn thiện bảng bài tập trong SGK trang 17 (thời gian thảo luận 3 phút)

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ HT

NV1: suy nghĩ cá nhân và trả lời câu hỏi

NV2: Thảo luận nhóm (6 nhóm)

Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ HT

* NV 1:

GV:

- Yêu cầu HS trình bày.

HS:

- HS trình bày ý kiến.

- Các HS khác theo dõi, quan sát, nhận xét, bổ sung (nếu cần) .

* NV 2:

GV:

- Yêu cầu các nhóm trình bày kết quả thảo luận.

HS:

- Đại diện nhóm trình bày ý kiến.

- Các nhóm khác theo dõi, quan sát, nhận xét, bổ sung (nếu cần) .

Bước 4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét thái độ và kết quả làm việc của từng HS, chỉ ra những ưu điểm và hạn chế của HS.

- Chốt kiến thức.

Đặc điểm của VB nghị luận về một vấn đề đời sống

Biểu hiện trong VB Đừng từ bỏ cố gắng

Tác dụng trong việc thực hiện mục đích VB

Thể hiện rõ ý khen, chê, đồng tình, phản đối với hiện tượng, vấn đề cần bàn luận

Thể hiện quan điểm đồng tình với vấn đề cần bàn luận

Người đọc nhận rõ được những mặt tích cực của vấn đề đặt ra trong bài viết

Trình bày những lí lẽ, bằng chứng để thuyết phục người đọc, người nghe

- Lí lẽ: Thành công bắt đầu từ những khó khăn, thất bại hàng vạn lần. Kiên trì nỗ lực theo đuổi ước mơ sẽ tôi luyện bản lĩnh, mở rộng tầm nhìn, trưởng thành hơn.

- Bằng chứng:

+ Thành công của Thô-mát Ê-đi-sơn

+ Sự nỗ lực hết mình của Ních Vu-chi-xích, một người sinh ra bị khiếm khuyết tứ chi

Các lí lẽ, bằng chứng có mối liên hệ chặt chẽ với nhau, giúp củng cố ý kiến, tăng tính thuyết phục cho VB

Ý kiến, lí lẽ, bằng chứng được sắp xếp theo một trình tự hợp lí

Ý kiến, lí lẽ, bằng chứng được sắp xếp theo một trình tự hợp lí

Bài nghị luận khoa học, chặt chẽ.

I. GIỚI THIỆU KIỂU BÀI:

Bài văn nghị luận về một vấn đề trong đời sống:

a. Mục tiêu: HS hiểu yêu cầu đối với bài văn trình bày ý kiến về một vấn đề trong đời sống:

b. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức đã học, tiến hành trả lời các câu hỏi.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh.

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV&HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

GV giao nhiệm vụ:

HS đọc thông tin SGK/17, 18 và trả lời các câu hỏi

1- Thế nào là bài văn nghị luận về một vấn đề đời sống?

2- Nêu yêu cầu đối với kiểu bài này?

3- Nêu bố cục của bài văn nghị luận về 1 vấn đề đời sống?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

+ Học sinh đọc phần kiến thức lí thuyết, kết hợp nhớ lại nội dung hai VB nghị luận đã học và bài học về văn NL năm học lớp 6 , trao đổi thảo luận với bạn cặp đôi theo yêu cầu câu hỏi. Ghi kết quả thảo luận ra giấy

+ GV quan sát, khuyến khích

B3: Báo cáo, thảo luận

Học sinh trình bày các ‎ lần lượt theo câu hỏi

Các học sinh khác theo dõi, nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn

B4: Kết luận, nhận định

GV chốt kiến thức: về yêu cầu đối với bài văn nghị luận trình bày ý kiến về một vấn đề trong đời sống ( GV sử dụng sơ đồ tư duy hoặc bảng hệ thống chiếu trên máy chiếu hoặc tivi cho HS nghe kết hợp quan sát)

GV lưu ‎ cho HS: Kiểu bài NL về 1 vấn đề trong đời sống là sự phát triển tiếp nối của kiểu bài NL về 1 hiện tượng đời sống các em đã được học ở lớp 6, kiểu bài này có sự mở rộng hơn bao gồm cả hiện tượng đời sống, cả tư tưởng đạo lí

Bài văn nghị luận về một vấn đề trong đời sống:

1- Bài văn NL về 1 vấn đề trong đời sống thuộc thể NLXH. Trong đó, người viết đưa ra ‎ kiến của mình về một vấn đề gợi ra từ các hiện tượng, sự việc trong đời sống, hoặc một vấn đề thuộc về lĩnh vực tư tưởng, đạo đức, lối sống của con người.

2.Yêu cầu đối với kiểu bài:

- Nêu được vấn đề cần bàn luận

- Trình bày được ý‎ kiến tán thành, phản đối của người viết với vấn đề cần bàn luận

- Đưa ra lí lẽ, bằng chứng xác thực, đa dạng để làm sáng tỏ cho ‎ý kiến

3. Bố cục bài viết cần đảm bảo

Mở bài: giới thiệu được vấn đề cần bàn luận và thể hiện rõ ràng ‎ kiến của người viết về vấn đề ấy

Thân bài: giải thích vấn đề cần bàn luận; đưa ra được ít nhất hai lí lẽ cụ thể để lí giải cho ý kiến của người viết; sắp xếp các lí lẽ, bằng chứng theo trình tự hợp lí, đưa ra được bằng chứng đa dạng cụ thể, tiêu biểu, xác thực để làm sáng tỏ lí lẽ, xem xét vấn đề từ nhiều phía để nội dung bài viết được toàn diện

Kết bài: khẳng định lại ‎ kiến và đưa ra bài học nhận thức và phương hướng hành động.

II. HƯỚNG DẪN PHÂN TÍCH KIỂU BẢI

(Ý nghĩa của sự tha thứ)

a. Mục tiêu: HS đọc, phân tích tham khảo một bài viết cụ thể để rút ra các thao tác cơ bản để thực hiện bài viết của mình, tạo ý tưởng cho bài viết của mỗi HS.

b. Nội dung: HS trả lời các câu hỏi qua việc phân tích, chắt lọc kiến thức SGK, HS thảo luận nhóm nhỏ.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh.

d. Tổ chức thực hiện:

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- GV giới thiệu: VB. Cho HS đọc to VB, cả lớp cùng theo dõi

- GV chia nhóm yêu cầu HS thảo luận (Thời gian 15 phút theo nhóm)

Nhóm 1,2: Câu 1, 2, 3

Nhóm 3,4: Câu 4, 5, 6, 7

1- Theo em, tác giả viết bài viết này nhằm mục đích gì?

2- Những dấu hiệu nào giúp em nhận ra đây là bài văn nghị luận về một vấn đề trong đời sống?

3- Chức năng của đoạn mở bài trong bài văn trên là gì?

4- Bài viết đã đưa ra y kiến bằng chứng nào về sự tha thứ

5- Xác định đoạn văn có chức năng giải thích và đoạn văn có chức năng bổ sung, xem xét vấn đề từ nhiều khía cạnh.

6- Ở phần kết bài, tác giả đã đề xuất giải pháp gì ? Theo em đề xuất ấy có hợp lí, khả thi không?

7- Từ bài viết trên, em rút ra bài học gì về việc viết bài văn nghị luận về một vấn đề trong đời sống?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

Học sinh đọc kĩ văn bản tham khảo, chú ‎y quan sát các dấu hiệu, các ‎ gợi dẫn phía bên phải VB để định hướng câu trả lời; sử dụng giấy nháp thảo luận theo nhóm ghi ra kết quả theo thứ tự câu hỏi

B3: Báo cáo, thảo luận

+ Đại diện nhóm trình bày sản phẩm thảo luận

+ GV gọi HS nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn (nếu cần)

+ Học sinh các nhóm quan sát, theo dõi, nhận xét, bổ sung

B4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, đánh giá, động viên học sinh:

+ Câu trả lời của HS

+ Thái độ làm việc của HS khi làm việc nhóm

+ Sản phẩm của các nhóm

- Chốt kiến thức và kết nối với mục sau

- Mục đích của bài viết:

Thuyết phục mọi người cần biết tha thứ khi ai đó phạm lỗi lầm

- Ý‎ kiến của người viết:

Về ý‎ nghĩa của sự tha thứ: Tha thứ là điều cần thiết trong cuộc sống.

- Dấu hiệu của bài văn nghị luận:

+ Nêu được vấn đề cần bàn luận:

+ Có lí lẽ, dẫn chứng cụ thể:

+ Thể hiện được y‎ kiến của người viết về vấn đề cần bàn luận

+Ý nghĩa của sự tha thứ

+ Lí lẽ:

Tha thứ tạo cơ hội cho con người sửa chữa lỗi lầm

Không ai tránh khỏi những sai lầm

Sự tha thứ sẽ cho con người động lực sửa sai

+ Thể hiện được ‎ kiến tán thành của người viết về vấn đề cần bàn luận

- Chức năng của phần mở bài: Giới thiệu vấn đề cần bàn luận và nêu rõ ‎ kiến của người viết

Giới thiệu vấn đề sự tha thứ và nêu ‎ kiến tha thứ là cần thiết

- Bằng chứng của sự tha thứ:

+ Những bức thư gửi lời xin lỗi của phạm nhận trong trại giam Gia Trung gửi người bị hại đã nhận được hàng chục thư hồi âm

+ Ý kiến của nhà văn Gu-i-li-am A-thơ-rơ Gu-ơ- rơ: Cuộc sống nếu không có tha thứ thì chỉ là tù ngục

+ Nghiên cứu cảu bác sĩ Ca-ren Xơ-goát: sự tha thứ giúp giải tỏa căng thẳng…

- Đoạn văn có chức năng giải thích và đoạn văn có chức năng bổ sung, xem xét vấn đề từ nhiều khía cạnh.

Đoạn văn (2), (5), (7)

Kết bài: Đề xuất giải pháp

+ Đặt mình vào vị trí của người khác để cố gắng hiểu họ

+ Viết thư cho người từng mắc lỗi để thể hiện sự tha thứ và tình yêu thương

-> Giải pháp khả thi

Khi viết văn nghị luận cần:

• Khi viết bài văn nghị luận về một vấn đề trong đời sống cần đưa ra những ý kiến, lí lẽ hợp lí, bên cạnh đó là bằng chứng rõ ràng, xác thực, đa dạng; các lí lẽ bằng chứng cần được sắp xếp theo một trình tự hợp lí để thể hiện rõ quan điểm tán thành hay phản đối của người viết .

III. HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH VIẾT

1. Chuẩn bị trước khi viết

a. Mục tiêu: HS xác định được mục đích viết để thuyết phục người đọc (người nghe) theo ý kiến của mình; dự kiến người đọc tiềm năng (thầy, cô, bạn...). Từ đó giúp HS có ý thức bám sát mục đích viết đặt ra từ đầu và đối tượng người đọc mà bài viết hướng đến.

- Biết lần lượt thực hiện các bước chọn đề tài, tìm ý, lập dàn ý

b. Nội dung: tìm hiểu kiến thức, hướng dẫn SGK, câu hỏi trong sách để viết.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh.

d. Tổ chức thực hiện:

Đề bài: Hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 400 chữ) về một vấn đề trong đời sống mà em quan tâm.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- GV nêu câu hỏi gợi dẫn: Trước khi viết, em cần chuẩn bị những gì ?

- GV chia lớp thành 3 nhóm, giao cho mỗi nhóm 1 nhiệm vụ: Các nhóm sẽ tìm những vấn đề được giao trong phiếu

- GV sử dụng giấy A4 cho mỗi nhóm, dán tờ phiếu của mỗi nhóm lên bảng, phát cho mỗi HS 1 tờ giấy nhớ, HS sẽ chọn đề tài tương ứng của nhóm mình được giao, sau khi hoàn thành dán lên phần giấy của nhóm.

- GV yêu cầu HS đọc SGK để tham khảo các đề tài được giới thiệu (HS cũng có thể tự tìm đề tài mới)

- Vấn đề có gần gũi với thực tế học tập và sinh hoạt của em hay không?

- Em có hiểu biết về vấn đề đó không?

- Bản thân em đã trải nghiệm, quan sát, suy nghĩ như thế nào về vấn đề ấy?

GV nêu câu hỏi: VB em viết nhằm mục đích gì?Người đọc bài viết này có thể là những ai?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

Hs thực hiện nhiệm vụ cá nhân theo nội dung nhóm được phân công , suy nghĩ đọc sgk để tham khảo các vấn đề được giới thiệu, hs cũng có thể tìm vấn đề khác.

Học sinh dùng giấy nhớ, ghi vấn đề mà mình quan tâm dán lên phần nhóm mình

B3: Báo cáo, thảo luận

HS dán lên phần bảng nhóm mình

B4: Kết luận, nhận định:

Sau khi học sinh dán xong Gv đọc, lược bỏ những vấn đề trùng nhau

GV nhận xét các ‎ vấn đề học sinh lựa chọn, khái quát và chốt lại. Lưu ‎ý‎ HS bài viết sẽ được đánh giá cao khi viết về các vấn đề có ‎ nghĩa với bản thân và xã hội, những vấn đề đang được quan tâm. Những ‎ý tưởng dán trên nhóm học sinh có thể sử dụng để lựa chọn vấn đề viết

GV chọn một vấn đề cụ thể để thực hiện các thao tác tiếp theo

a. Lựa chọn đề tài, mục đích, người đọc:

Vấn đề cần bàn là gì? Chọn một trong các đề tài sau:

+ Sức mạnh của tình yêu thương. 

+ Vai trò của việc tự học.

+ Những tác động tích cực và tiêu cực của mạng xã hội đến học sinh. 

+ Bạo lực học đường. 

+ Bàn về câu tục ngữ Uống nước nhớ nguồn. 

+ Trình bày ý kiến về câu nói của Lê-nin (Lenin): Học, học nữa, học mãi.

Gv hướng dẫn học sinh cách thu thập tư liệu liên quan đến vấn đề

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

GV phát cho Hs phiếu học tập số 1 để HS điền thông tin theo gợi ý:

GV HD học sinh cách thu thập tư liệu

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

Học sinh quan sát phần hướng dẫn của GV để hoàn thành một phần phiếu học tập số 1, phần còn lại HS sẽ làm ở nhà

Bước 3: Trao đổi và thảo luận:

GV gọi 2 hoặc 3 học sinh trình bày phần thu thập tư liệu của mình cho 1 hoặc 2 câu

Bước 4: Kết luận nhận định:

GV khái quát lại cách thu thập thông tin, tư liệu: Các tư liệu được thu thập từ việc tìm hiểu trên mạng Intenet, các bài báo, bài văn, các sách tham khảo. Khi tìm hiểu cần trả lời các câu hỏi:

Ý kiến, lí lẽ nào em đồng tình, hoặc không đồng tình?

Trong các tài liệu tìm được, ý kiến hay lí lẽ nào chưa được tác giả đề cập đến

b. Thu thập tư liệu

1. Tìm ý và lập dàn ý

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

GV nêu câu hỏi:

- Cần hiểu như thế nào về vấn đề này? Nó có nghĩa là gì? Vấn đề này được biểu hiện như thế nào?

• Những khía cạnh cần bàn bạc? có mặt nào đúng, mặt nào chưa đúng? Lấy dẫn chứng nào để khẳng định? Làm thế nào để giải quyết vấn đề đó?...
• Bài học rút ra từ vấn đề?...
• GV sử dụng sơ đồ tư duy cho HS điền vào

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

Học sinh đọc sgk, dựa vào câu hỏi gợi dẫn của GV trả lời để tìm ‎ cho đề bài mình chọn

Bước 3: Trao đổi thảo luận:

GV kiểm tra bài của 1 số học sinh

Bước 4: Kết luận nhận định:

GV khái quát lại cách tìm‎: Đặt các câu hỏi để tìm y cho bài viết, càng nhiều câu hỏi thì bài viết càng phong phú, sâu sắc

a. Tìm ý

Đặt câu hỏi để tìm ý

- Vấn đề này có nghĩa là gì? Biểu hiện như thế nào?

- Ý kiến, thái độ của em về vấn đề đó (đúng/sai; lợi/ hại; cần thiết/ không cần thiết; tích cực/ tiêu cực)

-Tại sao vậy? Các khía cạnh cần bàn:

+ Lí lẽ để bàn luận vấn đề:

+ Bằng chứng làm sáng tỏ hiện tượng

- Mở rộng vấn đề/ Tìm ra nguyên nhân

- Làm thế nào để phát huy (hiện tượng tích cực), hạn chế, loại bỏ (hiện tượng tiêu cực)

- Bài học (thông điệp) em muốn nhắn gửi

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

GV HD học sinh từ các ý ‎ đã tìm được sắp xếp vào dàn ‎theo mẫu trong sgk được

Gv thiết kế thành phiếu học tập số 2 (vận dụng kiến thức đã học ở bài nghị luận về 1 hiện tượng đời sống HS đã học ở lớp 6)

- Mở bài em sẽ viết những ‎ nội dung gì?

- Thân bài:

Em sẽ trình bày những ‎ nào? Chọn lí lẽ cơ bản nào? Dẫn chứng nào sẽ phù hợp và tiêu biểu cho lí lẽ ấy?

Sắp xếp các ý ra sao cho tăng độ thuyết phục?

- Kết bài có nhiệm vụ như thế nào?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

+ HS suy nghĩ câu hỏi, thực hiện nhiệm vụ: HS viết ra giấy phần tìm ý, lập dàn ý đề tài đã chọn.Trao đổi với bạn

+ GV quan sát hỗ trợ khi cần thiết

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

+ HS trình bày ý tưởng, GV chụp, chiếu một vài dàn bài của HS lên bảng. HS khác và GV nhận xét, bổ sung

+ HS chỉnh sửa, bổ sung hoàn thiện dàn ý của mình

B4: Kết luận, nhận định

GV hướng dẫn HS lập dàn ý theo nội dung hướng dẫn trong sgk như phiếu học tập số 2.

b. Lập dàn ý

- Mở bài:

+ Giới thiệu hiện tượng, nêu ý kiến của về hiện tượng

- Thân bài: Ðưa ra ý kiến bàn luận.

+ Ý 1 (lí lẽ, bằng chứng)

+ Ý 2 (lí lẽ, bằng chứng)

+ Ý 3 (lí lẽ, bằng chứng)

Trao đổi ý kiến trái chiều

- Kết bài: Khẳng định lại ý kiến của bản thân.

3. Viết bài (sinh viết bài ở nhà, Gv thu vào tiết học sau, chấm, chữa)

a. Mục tiêu: HS biết bài viết, tự sửa lại bài (nếu cần thiết)

b. Nội dung: chắt lọc kiến thức SGK, câu hỏi trong bảng gợi ý của GV, kĩ thuật viết tích cực.

c. Sản phẩm: Bài viết của học sinh

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV giao nhiệm vụ: GV cho HS viết theo các yêu cầu đối với bài văn trình bày ý kiến về một vấn đề mà em quan tâm, và dựa vào dàn ý đã lập để viết

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ: HS viết ở nhà

Bước 3: HS báo cáo kết quả

HS báo cáo kết quả tiết học sau

Bước 4: GV nhận xét việc thực hiện nhiệm vụ.

Chuẩn kiến thức về yêu cầu đối với bài văn theo bảng kiểm sgk

Chú ý: Các câu chuyển ý, chuyển đoạn, dẫn chứng chính xác, tiêu biểu, diễn đạt mạch lạc, rõ ràng

3. Viết bài:

Chú ý:

- Mở bài: Chọn một trong hai cách:

+ Trực tiếp: Nêu thẳng vấn đề cần nghị luận

+ Gián tiếp: kể ngắn gọn một câu chuyện để giới thiệu vấn đề

• Thân bài: Mỗi ý trình bày thành một đoạn văn, có lí lẽ bằng chứng cụ thể.
• Thể hiện rõ quan điểm của người viết.

Có thể kết hợp yếu tố biểu cảm, tự sự phù hợp

4. Chỉnh sửa, rút kinh nghiệm

HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV giao nhiệm vụ:

GV yêu cầu HS sau khi viết bài ở nhà:

- Sử dụng bảng kiểm trong sgk để tự kiểm tra, sửa chữa, điều chỉnh bài viết ( theo mẫu phiếu học tập số 3)

- Tạo nhóm để HS đọc và chữa bài cho nhau ( sử dụng bảng kiểm) ( phiếu học tập số 3) ( HĐ nhóm, kĩ thuật giải quyết vấn đề: để HS tìm ra cái đã biết, cái chưa biết trong nhiệm vụ viết, tạo nên ý thức tìm hiểu làm rõ vấn đề)

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ:

HS xem lại và chỉnh sửa, rút kinh nghiệm

Bước 3: HS báo cáo kết quả và thảo luận

+ HS báo cáo kết quả thảo luận.

+ Các nhóm nhận xét.

Bước 4: GV nhận xét việc thực hiện nhiệm vụ.

Chuẩn kiến thức về yêu cầu

+ HS sửa bài viết cho bạn để hoàn chỉnh theo yêu cầu.

+ tự kiểm tra lại bài viết của mình theo gợi ý của GV (Theo bảng)

GV chọn một số bài để nhận xét, đánh giá, rút kinh nghiệm chung cho cả lớp. Lưu ý không nên nêu tên HS để khen, chê trước lớp.

4. Chỉnh sửa, rút kinh nghiệm.

* Kiểm tra, điều chỉnh bài viết theo bảng kiểm gợi ý

* HS chữa bài cho nhau

Mở bài

- Giới thiệu vấn đề cần bàn luận

- Nêu ý kiến của người viết về vấn đề cần bàn luận

Thân bài

1. Giải thích từ ngữ, khái niệm hoặc cả câu văn

2. Bàn luận:

- Khẳng định ‎ kiến tán thành hoặc phản đối của người viết về vấn đề đó

- Trình bày các lí lẽ làm sáng tỏ ý kiến

+ Lí lẽ 1

+ Bằng chứng 1

+ Lí lẽ 2

+ Bằng chứng 2

…

3. Lật lại vấn đề: Nhìn nhận vấn đề ở chiều ngược lại, trao đổi với ‎ kiến trái chiều, đánh giá những ngoại lệ, bổ sung ‎ý cho vấn đề thêm toàn vẹn

Kết bài

- Khẳng định lại ‎ kiến của mình

- Đề xuất những giải pháp, nêu bài học nhận thức và phương hướng hành động

Các thành phần của bài viết.

Nội dung kiểm tra.

Đạt/ Chưa đạt 

Mở bài. 

Có dẫn dắt vào vấn đề cần bàn luận.

Nêu được cụ thể vấn đề sẽ bàn luận.

Thân bài.

Thể hiện rõ ràng ý kiến về vấn đề nghị luận .

Trình bày được ít nhất hai lý lẽ cụ thể để làm rõ ý kiến.

Đưa ra được bằng chứng thuyết phục để củng cố cho lí lẽ.

Đang sắp xếp các lý lẽ, bằng chứng theo một trình tự hợp lý.

Kết bài. 

Khẳng định lại ý kiến của mình.

Đề xuất những giải pháp

TRÌNH BÀY Ý KIẾN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TRONG ĐỜI SỐNG

a) Mục tiêu:

- HS xác định được mục đích nói và người nghe;

- Xác định không gian và thời gian nói;

- Chuẩn bị nội dung nói và luyện nói.

- Luyện kĩ năng nói cho HS

- Giúp HS nói có đúng vấn đề và biết một số kĩ năng nói trước đám đông.

- Biết nhận xét, đánh giá về HĐ nói của nhau dựa trên phiếu đánh giá tiêu chí.

b) Nội dung:

- GV hỏi và nhận xét câu trả lời của HS

- HS trả lời câu hỏi của GV

c. Sản phẩm: Câu trả lời đúng của HS, cảm nhận ban đầu về vấn đề đặt ra trong tiết học

d) Tổ chức thực hiện

Vấn đề: Những tác động tích cực và tiêu cực của mạng xã hội đến học sinh

HOẠT ĐỘNG CỦA GV&HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

GV yêu cầu HS hoàn thành bảng

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS suy nghĩ hoàn thành bảng

B3: Thảo luận, báo cáo

- HS trả lời.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

GV: Nhận xét câu trả lời của HS và chốt mục đích nói, chuyển dẫn sang bước 2.

Bước 1: Xác định đề tài, không gian và thời gian nói

- Xác định mục đích nói và người nghe (SGK).

- Khi nói phải bám sát mục đích (nội dung) nói và đối tượng nghe để bài nói không đi chệch hướng.

- Khi nói cần lựa chọn không gian và xác định thời gian nói.

- Tìm hình ảnh, video, sơ đồ cho bài nói thuyết phục.

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

GV yêu cầu HS

- Dự kiến những phương tiện phi ngôn ngữ sẽ sử dụng để tăng sức thuyết phục cho bài nói

- Lập dàn ý dựa vào sơ đồ sau

- Dự kiến các ý kiến phản biện và chuẩn bị phần phản hồi:

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS suy nghĩ hoàn thành yêu cầu của GV

B3: Thảo luận, báo cáo

- HS trả lời.

- HS khác nhận xét, bổ sung

B4: Kết luận, nhận định (GV)

GV: Nhận xét câu trả lời của HS và chốt mục đích nói, chuyển dẫn sang bước 3.

Bước 2: Tìm ý, lập dàn ý:

* Dàn ý (Theo tiết trước)

* Lưu ý:

- Chuẩn bị thêm các phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ

- Dự kiến các câu hỏi, phản hồi người nghe - chuẩn bị câu trả lời.

- Tóm tắt hệ thống ý dưới dạng sơ đồ.

- Nêu rõ ý kiến, lí lẽ và bằng chứng thuyết phục, cụ thể như sau:

+ Nêu ý kiến trực tiếp, chọn ý kiến trọng tâm tạo điểm nhấn.

+ Đảm bảo các lí lẽ có đủ cơ sở và kết luận, sắp xếp các lí lẽ theo trình tự hợp lí (sử dụng trích dẫn tăng thuyết phục cho lí lẽ)

+ Một bằng chứng thuyết phục cần cụ thể, tiêu biểu, xác thực và liên kết chặt chẽ với lí lẽ. Bằng chứng cần chọn lọc chi tiết, sự việc, câu chuyện thông điệp sâu sắc, khơi gợi sự đồng cảm ở người nghe.

Bước 1: GV giao nhiệm vụ:

- Gọi một số HS trình bày bài nói trước lớp.

GV khuyến khích HS sử dụng phương tiện phi ngôn ngữ để bài nói tăng sức thuyết phục

- HS khác lắng nghe, quan sát, theo dõi và điến vào phiếu đánh giá bài nói cho bạn

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ được phân công.

HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

HS trình bày bài nói trước lớp

HS khác lắng nghe, ghi chép, có ý kiến phản hồi sau bài nói của bạn

Bước 4: GV nhận xét việc thực hiện nhiệm vụ.

Bước 3. Luyện tập và trình bày

a. Luyện tập

- HS nói một mình trước gương.

- HS nói tập nói trước nhóm/tổ.

(HS thực hiện trước tiết học)

b. Trình bày

- Yêu cầu nói:

+ Nói đúng mục đích (trình bày ý kiến về đời sống).

+ Nội dung nói có mở đầu, có kết thúc hợp lí.

+ Nói to, rõ ràng, truyền cảm.

+ Tương tác với người nghe qua điệu bộ, cử chỉ, nét mặt, ánh mắt… tự tin.

+ Sử dụng phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ phù hợp bài nói.

Bước 1: GV giao nhiệm vụ:

- Gọi một số HS trao đổi thảo luận về bài nói của bạn

+ 3 ưu điểm về bài nói của bạn

+ 2 hạn chế

+ 1 đề xuất thay đổi, điều chỉnh bài nói

- GV hướng dẫn HS dùng bảng kiểm để tự đánh giá bài nói của mình hoặc đánh giá bài nói của bạn.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ được phân công.

• HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

• HS nhận xét, đánh giá bài nói của bạn
• HS khác nhận xét, bổ sung

Bước 4: GV nhận xét việc thực hiện nhiệm vụ.

Bước 4: Trao đổi và đánh giá

………, ngày … tháng …năm 20…

Kí duyệt giáo án

Tổ trưởng

Tổ chức thực hiện

Sản phẩm dự kiến 

Chuyển giao nhiệm vụ 

- GV chuyển giao nhiệm vụ

+ Gv đặt ra câu hỏi: Em hãy đọc các câu tục ngữ mà em biết?

+ Sau khi học sinh trả lời, GV gợi nhắc lại tóm lại vấn đề.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Các câu tục ngữ cùng chủ đề.

Thực hiện nhiệm vụ

- HS theo dõi, hoạt động cá nhân .

- GV theo dõi, quan sát HS.

Báo cáo/ Thảo luận

- Gv tổ chức hoạt động.

- HS trình bày, nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Kết luận/ nhận định

- GV nhận xét câu trả lời; chốt kiến thức, chuyển dẫn vào chủ đề bài học: Như các em vừa thấy đấy có rất nhiều câu tục ngữ hay trong đời sống của chúng ta và được nhân dân vận dụng vào lời ăn tiếng nói hàng ngày.Các câu thể hiện kinh nghiệm sống về mọi mặt và để hiểu rõ hơn về đề tài này hôm này cô trò ta sẽ cùng nhau tìm hiểu qua bài học số 7 này nhé.

I. TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN

Mục tiêu: Giúp học sinh hiểu thế nào là tục ngữ và nội dung, chủ đề của các câu tục ngữ .

Nội dung: Gv hướng dẫn bằng cách vấn đáp, thuyết trình, thảo luận nhóm

Câu

Số chữ

Số dòng, số vế

Vần

Nội dung chính

1

3

4

5

6

Tổ chức thực hiện

Sản phẩm dự kiến 

Chuyển giao nhiệm vụ 

- GV chuyển giao nhiệm vụ

+ Gv cho HS xem video “ Đuổi hình bắt chữ” qua dường link sau: https://www.youtube.com/watch?v=qSb7Hc8JwQI

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Các câu tục ngữ cùng chủ đề thời tiết.

Thực hiện nhiệm vụ

- HS theo dõi, hoạt động nhóm và trả lời câu hỏi.

GV theo dõi, quan sát HS.

Báo cáo/ Thảo luận

- Gv tổ chức hoạt động.

- HS trình bày, nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Kết luận/ nhận định

- GV nhận xét câu trả lời; chốt kiến thức, chuyển dẫn vào chủ đề bài học: Như các em vừa thấy có rất nhiều câu tục ngữ mỗi câu mang 1 thông điệp, kinh nghiệm riêng. Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu văn bản 1 của bài 7 để xem ông cha truyền đạt lại kinh nghiệm gì cho chúng ta, cô mời các em vào bài mới.

I. TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN

Mục tiêu: Mục tiêu: Giúp hs rèn kĩ năng đọc, nắm được chủ đề của mỗi câu tục ngữ.

Nội dung: Hiểu được ngữ nghĩa cụ thể của mỗi câu tục ngữ và những đề tài chung của các câu tục ngữ này.

Mục tiêu: - Giúp học sinh nắm được nội dung ý nghĩa, cách vận dụng và một số hình thức nghệ thuật của nhóm các câu tục ngữ về thời tiết.

Nội dung: Thuyết trình,vấn đáp, thảo luận nhóm tìm hiểu nội dung những câu tục ngữ.

Tổ chức thực hiện

Sản phẩm dự kiến 

Chuyển giao nhiệm vụ 

- GV chuyển giao nhiệm vụ

-GV nêu yêu cầu: Em hãy đặt câu có sử dụng một trong những câu tục ngữ vừa học?

-HS lắng nghe tiếp nhận yêu cầu

HS đặt câu cùng chủ đề thời tiết.

Thực hiện nhiệm vụ

- HS suy nghĩ đặt câu

- GV lắng nghe

Báo cáo/ Thảo luận

- GV gọi HS trình bày

- Các em khác nhận xét bổ sung

- GV nhận xét

* Dự kiến sp:

Mai đi học con phải mang áo mưa vì mau sao thì nắng vắng sao thì mưa

Kết luận/ nhận định

- GV nhận xét câu trả lời; chốt kiến thức và cho điểm.

Câu

Số chữ

Số dòng

Số vế

1

4

1

2

2

3

4

5

Câu

Cặp vần

Loại vần

2

lụa – lúa

vần sát

3

4

5

6

Tổ chức thực hiện

Sản phẩm dự kiến 

Chuyển giao nhiệm vụ 

- GV chuyển giao nhiệm vụ

- GV đặt câu vấn đáp: Thiên nhiên tác động như thế nào đến cuộc sống của chúng ta?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Thực hiện nhiệm vụ

- HS theo dõi và trả lời câu hỏi.

- GV theo dõi, quan sát HS.

Báo cáo/ Thảo luận

- Gv tổ chức hoạt động.

- HS trình bày, nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Kết luận/ nhận định

- GV nhận xét câu trả lời; chốt kiến thức, chuyển dẫn vào chủ đề bài học. Các em thấy đấy thiên nhiên có vai trò rất quan trọng trong sản xuất . Vì vậy ông cha đã đúc kết nhiều kinh nghiệm trong các câu tục ngữ về lao động sản xuất. Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu văn bản 2 của bài 7 để xem ông cha truyền đạt lại kinh nghiệm gìqua các câu tục ngữ đó nhé.

I. TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN

a.Mục tiêu: Mục tiêu: Giúp hs rèn kĩ năng đọc, nắm được chủ đề của các câu tục ngữ.

b. Nội dung: Vấn đáp, thuyết trình

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

*NV1:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS thảo luận theo tổ các câu hỏi 1,2,3,4 sgk. Tổ 1- câu 1. Tổ 2 câu 2. Tổ 3- câu 3. Tổ 4- câu 4.

Câu hỏi 1: Chỉ ra các đặc điểm của tục ngữ được

thể hiện trong những câu trên.

Câu hỏi 2: Xác định số chữ, số dòng, số vế của các câu tục ngữ từ số 1 đến số 5.

Câu hỏi 3: Tìm các cặp vần và nhận xét về tác dụng của vần trong các câu tục ngữ từ số 2 đến số 6.

Câu hỏi 4: Về hình thức, hai câu tục ngữ số 1 và số 6 có gì khác biệt so với các câu 2,3,4,5?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thảo luận theo tổ, dựa vào gợi ý của GV để trả lời câu hỏi vào phiếu học tập.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- GV mời đại diện tổ trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét, đánh giá, chốt lại kiến thức:

NV2:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV cho HS thảo luận từng cặp để tìm ra nội dung của từng câu tục ngữ trên.

- Đến câu số 5, số 6 GV gắn hỏi câu hỏi 5,6,trong sgk vào để giải quyết luôn.

Câu 1 nói về điều gì?

Câu 2 nói về điều gì?

Câu 3 nói về điều gì?

Câu 4 nói về điều gì?

Câu 5 nói về điều gì?

Tác giả dân gian muốn gửi gắm thô̂ng điệp gì qua câu tục ngữ này?

Dự kiến : ông

cha ta muốn gửi gắm thông điệp rằng nên biết chọn thời gian phù hợp để canh tác.

Câu 6 nói về điều gì?

Xác định biện pháp tu từ được sử dụng trong câu tục ngữ số 6 và nêu tác dụng của việc sử dụng biện pháp đó.

==>Sử dụng biện pháp tu từ nhân hóa

(lúa chiêm - nép - nghe - phất cờ) có tác dụng làm cho câu tục ngữ  thể hiện được

cách nhìn của người xưa trước hiện tượng tự nhiên đầy sinh động.

*GV chốt lại kiến thức

Các câu tục ngữ trên cùng nói về nội dung gì? Nêu ý nghĩa của các câu tục ngữ ấy đối với lao động sản xuất.

Bài giải:

Ông cha ta đã dựa trên kinh nghiệm quan sát và giải thích hiện tượng tự nhiên để đúc kết nên câu ca dao này, thể hiện cách nhìn của người xưa trước các hiện tượng tự nhiên. Qua đó, khẳng định tình yêu thiên nhiên, yêu lao động sản xuất, khát vọng chinh phục thiên nhiên của con người.

*Nhiệm vụ 3. Tổng kết

Mục tiêu: Giúp học sinh khái quát được những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của văn bản

-Nội dung: Học sinh hoạt động cá nhân

Tiến trình:

1. Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu: Khái quát những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của các câu tục ngữ?

- Học sinh lắng nghe yêu cầu

2. Thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh: Suy nghĩ làm việc cá nhân

-Giáo viên: Lắng nghe, nhận xét câu trả lời của học sinh

Dự kiến sản phẩm:

-Nghệ thuật: Sử dụng cách diễn đạt ngắn gọn, cô đúc; sử dụng kết cấu diễn đạt theo kiểu đối xứng, nhân quả; tạo vần, nhịp cho câu văn dễ nhớ, dễ vận dụng.

-Nội dung: Các câu tục ngữ về lao động sản xuất là những bài học quý giá của nhân dân ta.

 II. Tìm hiểu chi tiết văn bản.

1. Đặc điểm của các câu tục ngữ.

• Chủ đề của các câu tục ngữ:

Các câu tục ngữ đều nói về những đúc rút từ thực

tế của dân gian trong lao động sản xuất nhằm tăng

thêm độ tin cậy, sức thuyết phục về một kinh

nghiệm.

•  Xác định số chữ, số dòng, số vế của các

câu tục ngữ từ số 1 đến số 5.

Bài giải:

• Các cặp vần và nhận xét về tác dụng

của vần trong các câu tục ngữ từ số 2 đến số 6.

- Câu tục ngữ 2: vần lưng (lụa - lúa)

- Câu tục ngữ 3: vần cách (lâu - sâu)

- Câu tục ngữ 4: vần lưng (lạ - mạ)

- Câu tục ngữ 5: vần lưng (Tư - hư)

- Câu tục ngữ 6: vần cách (bờ - cờ)

=> Tác dụng: làm cho các câu tục ngữ có nhịp

điệu, có hình ảnh

• Hai câu tục ngữ số 1 và số 6 có sự khác

biệt so với các câu 2,3,4,5?

Về hình thức, hai câu tục ngữ số 1 và số 6 khác

biệt so với các câu 2,3,4,5 ở điểm:

- Câu tục ngữ số 1: 1 vế.

- Câu tục ngữ số 6: 3 vế.

2. Nội dung của các câu tục ngữ

Câu 1:

Với nghệ thuật so sánh ngang bằng câu tục

ngữ khẳng định vai trò quan trọng của đất đai.

Câu 2:

Con người đẹp nhờ khoác trên mình bộ quần

áo mắc tiền, sang trọng, lúa tốt là vì được

chăm bón phân.

Câu 3:

Nhai kỹ no lâu, cày sâu tốt lúa có nghĩa là: Cày

sâu thì lúa tốt, vì đất có tơi xốp lúa mới dễ hút

màu; ví như cơm nhai kỹ thì ruột hấp thụ được

nhiều.

Câu 4: (Ruộng lạ: ruộng trồng đổi vụ, vụ này

trồng lúa thì vụ sau trồng khoai và ngược lại;

Ruộng quen: ruộng không đổi vụ, quanh năm

chỉ để gieo mạ): Một kinh nghiệm trồng trọt,

khoai trồng ruộng lạ mới tốt, nhưng mạ thì phải

gieo ở ruộng quen mới tốt.

Câu 5:

Kinh nghiệm trong trồng trọt được ông cha ta

đúc kết lại qua câu tục ngữ: thường thì đến tháng

ba âm lịch hoa màu rất cần nước nên cơn mưa

lúc này rất có ích cho hoa màu nhưng đến tháng

tư lúc ấy cây trồng đang trong quá trình phát

triển ít cần nước nên những cơn mưa lớn tháng

tư sẽ làm hư đất, hư cây trồng.

Câu 6:

Trồng lúa vào vụ chiêm  (vụ lúa trong

mùa hè thường khô hạn và thiếu nước)

nên cây lúa chỉ đật tầm ngang bờ ruộng

thôi.Hễ nghe sấm động (có sấm động

dẫn đến mưa dông) cây lúa sẽ trổ bông

và cho mùa màng bội thu.

III. Tổng kết.

1. Nghệ thuật

-Nghệ thuật: Sử dụng cách diễn đạt ngắn gọn,

cô đúc; sử dụng kết cấu diễn đạt theo kiểu đối

xứng, nhân quả; tạo vần, nhịp cho câu văn dễ

nhớ, dễ vận dụng.

1. Nội dung: Các câu tục ngữ về lao động

sản xuất là những bài học quý giá của

nhân dân ta.

Tổ chức thực hiện

Sản phẩm dự kiến 

Chuyển giao nhiệm vụ 

- GV chuyển giao nhiệm vụ

-GV nêu yêu cầu: Em hãy đặt câu có sử dụng một trong những câu tục ngữ vừa học?

-HS lắng nghe tiếp nhận yêu cầu

Các câu tục ngữ cùng chủ đề thời tiết.

Thực hiện nhiệm vụ

- HS suy nghĩ đặt câu

- GV lắng nghe

*

Báo cáo/ Thảo luận

- GV gọi HS trình bày

- Các cặp khác nhận xét bổ sung

- GV nhận xét

* Dự kiến sp:

Năm nay tháng 3 mưa nhiều hoa màu tươi tốt được mùa

Đúng là mưa tháng 3 hoa đất mưa tháng tư hư đất.

Kết luận/ nhận định

- GV nhận xét câu trả lời; chốt kiến thức và cho điểm.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

GV tổ chức trò chơi AI NHANH HƠN. Đội nào trả lời đúng và nhiều câu nhất sẽ là đội chiến thắng.

Câu 1:……….là những câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh, đúc kết những bài học, kinh nghiệm của nhân dân từ xưa đến nay?

Câu 2:Tháng Giêng rét đài, tháng Hai rét lộc, tháng Ba rét….?

Câu 3: Câu tục ngữ “Tấc đất, tất vàng” là những kinh nghiệm dân gian về……?

Câu 4:Tìm câu tục ngữ trái nghĩa với câu tục ngữ “ Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”.?

-HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

-HS lắng nghe, quan sát

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động.

-GV tổ chức hoạt động

-HS tham gia trò chơi.

Bước 4:Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

-GV nhận xét, bổ sung, dẫn dắt vào bài.

-Gợi ý

+Tục ngữ

+Nàng Bân

+Lao động sản xuất

+ Ăn cháo đá bát

HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

NV1: Hướng dẫn học sinh đọc, tìm hiểu chú thích.

B1: Chuyển giao nhiệm vụ

-GV chuyển giao nhiệm vụ

+GV hướng dẫn cách đọc( yêu cầu học sinh đọc trước khi đến lớp)

+GV đọc mẫu thành tiếng một đoạn đầu, sau đó học sinh thay nhau đọc thành tiếng toàn văn bản.

+GV tổ chức cuộc thi ô chữ bí mật. HS sẽ lần lượt chọn các ô chữ, mỗi ô là một từ khóa là những chú thích. Chọn đúng từ khóa nào thì học sinh sẽ giải thích nghĩa của từ khóa đó.

-HS lắng nghe, tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

-HS làm việc cá nhân, tham gia trò chơi.

-GV quan sát

Bước 3: Báo cáo kết quả

-HS trình bày sản phẩm

-GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

-GV nhận xét, bổ sung, chốt laik kiến thức.

I.Trải nghiệm cùng văn bản

1.Đọc

-HS biết cách đọc thầm, biết cách đọc to, trôi chảy, phù hợp với tốc độ đọc.

2.Chú thích

-Mạ

-Lúa chiêm

-Điêng điểng

-Sân chim

-Gie

HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

NV1: Tìm hiểu mối quan hệ giữa tục ngữ và sáng tác văn chương.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

-GV chuyển giao nhiệm vụ

* Sau khi đọc truyện Nàng Bân, em hiểu thế nào về cái rét nàng Bân được nhắc đến trong câu tục ngữ Tháng Giêng rét đài, tháng Hai rét lộc, tháng Ba rét nàng Bân?

* Câu trả lời của tía nuôi nhân vật "tôi" ở cuối văn bản thứ hai giúp em hiểu gi thêm về câu tục ngữ Chim trời cá nước, ai được nấy ăn?

-HS lắng nghe và tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

-HS làm việc cá nhân.

-GV quan sát

Bước 3: Báo cáo kết quả

-HS trình bày sản phẩm

-GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

-GV nhận xét, bổ sung, chốt laik kiến thức.

NV2: Bài học rút ra những lưu ý khi đọc và sử dụng tục ngữ.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

Đọc văn bản Nàng Bân, "Chim trời, cá nước..." - xưa và nay, em rút ra được những lưu ý gì khi đọc hiểu và sử dụng tục ngữ?

-HS lắng nghe và tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

-HS làm việc cá nhân.

-GV quan sát

Bước 3: Báo cáo kết quả

-HS trình bày sản phẩm

-GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

II. Suy ngẫm và phản hồi

1.Mối quan hệ giữa tục ngữ và sáng tác văn chương.

- Nhân dân ta đã mượn hình ảnh nàng Bân may áo rét cho chồng để nói về cái rét. Đó là cái rét cuối cùng của mùa đông xảy ra vào tháng 3, khi mà thời tiết đột nhiên trở lạnh ngay giữa những ngày nắng liên tiếp.

- Câu Chim trời cá nước, ai được nấy ăn được hiểu theo nghĩa là của cải thiên nhiên ban tặng không của riêng ai, sự chiếm hữu là không hạn chế.

=> Tác dụng: tăng sự thuyết phục về một nhận thức của con người.

2. Những lưu ý khi đọc và sử dụng tục ngữ.

-Cần sử dụng đúng ngữ cảnh, đúng ý nghĩa về câu chuyện được nói đến trong văn bản.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS

HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

Tìm một số câu tục ngữ được sử dụng trong tác phẩm văn chương.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

-HS suy nghĩ,trả lời.

-GV quan sát, hỗ trợ.

Bước 3: Báo cáo kết quả

-GV tổ chức hoạt động.

-Chia sẻ, lắng nghe.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

Một số câu tục ngữ được sử dụng trong tác phẩm văn chương:

• “Bảy nổi ba chìm với nước non” (Bánh trôi nước).
• “Đừng xanh như lá bạc như vôi” (Mời trầu).
• “Cố đấm ăn xôi xôi lại hẩm” (Làm lẽ).
• ...

HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS

HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

* Viết đoạn văn theo chủ đề tự chọn trong đó sử dụng một câu tục ngữ trong bài học.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

-HS suy nghĩ,trả lời.

-GV quan sát, hỗ trợ.

Bước 3: Báo cáo kết quả

-GV tổ chức hoạt động.

-Chia sẻ, lắng nghe.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

HS viết đoạn văn đúng hình thức, nội dung.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

GV tổ chức trò chơi “Đố vui”. Đội nào trả lời đúng và nhiều câu nhất sẽ là đội chiến thắng.

*Tìm và đọc các câu tục ngữ liên quan đến con người hoặc xã hội mà em đã biết, giải nghĩa sơ lược?

-HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

-HS lắng nghe, quan sát

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động.

-GV tổ chức hoạt động

-HS tham gia trò chơi.

Bước 4:Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

-GV nhận xét, bổ sung, dẫn dắt vào bài.

-Gợi ý

+Có công mài sắt, có ngày nên kim.

+Một mặt người bằng mười mặt của.

+Người ta là hoa đất.

+Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.

….

HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

NV1: Hướng dẫn học sinh đọc, tìm hiểu chú thích.

B1: Chuyển giao nhiệm vụ

-GV chuyển giao nhiệm vụ

+GV hướng dẫn cách đọc( yêu cầu học sinh đọc trước khi đến lớp)

+GV đọc mẫu thành tiếng hai câu tục ngữ đầu, sau đó học sinh thay nhau đọc thành tiếng toàn văn bản.

+GV tổ chức cuộc thi ô chữ bí mật. HS sẽ lần lượt chọn các ô chữ, mỗi ô là một từ khóa là những chú thích. Chọn đúng từ khóa nào thì học sinh sẽ giải thích nghĩa của từ khóa đó.

-HS lắng nghe, tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

-HS làm việc cá nhân, tham gia trò chơi.

-GV quan sát

Bước 3: Báo cáo kết quả

-HS trình bày sản phẩm

-GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

-GV nhận xét, bổ sung, chốt laik kiến thức.

I.Trải nghiệm cùng văn bản

1.Đọc

-HS biết cách đọc thầm, biết cách đọc to, trôi chảy, phù hợp với tốc độ đọc.

2.Chú thích

-Không tày

-Sóng cả

-Ngã

HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

NV1: Tìm hiểu đặc điểm nghệ thuật của tục ngữ.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

-GV chuyển giao nhiệm vụ

* HS hoàn thành phiếu học tâp số 1,2,3 để tìm hiểu văn bản; HS làm việc theo nhóm.

-HS lắng nghe và tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

-HS làm việc theo nhóm.

-GV quan sát

Bước 3: Báo cáo kết quả

-HS trình bày sản phẩm

-GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

-GV nhận xét, bổ sung, chốt laik kiến thức.

NV2: Bài học rút ra những lưu ý khi đọc và sử dụng tục ngữ.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

*Khi đọc tục ngữ và sử dụng tục ngữ, chúng ta cần những lưu ý nào?

-HS lắng nghe và tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

-HS làm việc cá nhân.

-GV quan sát

Bước 3: Báo cáo kết quả

-HS trình bày sản phẩm

-GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

NV3:Nội dung của những câu tục ngữ về con người và xã hội.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

*Khái quát nội dung của các câu tục ngữ về con ngươi và xã hội?

-HS lắng nghe và tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

-HS làm việc cá nhân.

-GV quan sát

Bước 3: Báo cáo kết quả

-HS trình bày sản phẩm

-GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

II. Suy ngẫm và phản hồi

1. Đặc điểm nghệ thuật của tục ngữ.

a.Số chữ, số dòng, vế câu

b.Hiệp vần, loại vần

c.Biện pháp tu từ

2.Những lưu ý khi đọc và sử dụng tục ngữ

-Xác định số dòng, số chữ, vần, cấu trúc các vế trong các câu tục ngữ.

-Xác định nghĩa của những từ ngữ mới, khó hiểu.

-Chú ý những từ ngữ, hình ảnh độc đáo.

-Tìm và phân tích hiệu quả của những biện pháp tu từ được sử dụng trong văn bản(nếu có).

3.Nội dung của những câu tục ngữ về con người và xã hội.

-Thể hiện truyền thống tôn vinh giá trị con người: đạo lí, lẽ sống, nhân văn,…

-Tục ngữ còn là những bài học, những lời khuyên về cách ứng xử cho con người ở nhiều lĩnh vực: đấu tranh xã hội, quan hệ xã hội.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

*Trình bày cảm nhận của em về một trong số các câu tục ngữ mà em vừa học một cách ngắn gọn?

-HS lắng nghe và tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

-HS làm việc cá nhân.

-GV quan sát

Bước 3: Báo cáo kết quả

-HS trình bày sản phẩm

-GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

Một đoạn văn nêu đủ nội dung, nghệ thuật, ý nghĩa của một câu tục ngữ.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS

HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

* Hãy tìm một tình huống mà em có thể vận dụng một câu tục ngữ về con người và xã hội trong bài cho hợp lí?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

-HS suy nghĩ,trả lời.

-GV quan sát, hỗ trợ.

Bước 3: Báo cáo kết quả

-GV tổ chức hoạt động.

-Chia sẻ, lắng nghe.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

-Ông cha ta luôn nhắc nhở con cháu sống theo đạo lý “ Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”.

-Dù hoàn cảnh sống có nhiều khó khăn thì mỗi người vẫn phải luôn tự nhắc nhở mình “Đói cho sạch, rách cho thơm”.

Câu tục ngữ

Số chữ

Số dòng

Số vế

1

6

8

9

Câu tục ngữ

Cặp vần

Loại vần

3

4

5

7

8

Từ ngữ

Biện pháp tu từ

Tác dụng

“Ăn quả”

“Nhớ kẻ trồng cây”

“Sóng cả”

“Ngã tay chèo”

“Mài sắt”

“Nên kim”

Tuần:

Thực hành tiếng Việt

Ngày soạn:

Tiết:

THÀNH NGỮ, NÓI QUÁ

VÀ NÓI GIẢM NÓI TRÁNH

Ngày dạy:

Đặc điểm phân biệt

Tục ngữ

Thành ngữ

Hình thức

Chức năng

Ví dụ

Câu

Thành ngữ

Thuộc thành phần

Tác dụng/Ý nghĩa

a)

b)

c)

Ăn quả nhớ kẻ trồng cây

Mẹ tròn con vuông

Cái nết đánh chết cái đẹp

Đi một ngày đàng học một sàng khôn

Treo đầu dê bán thịt chó

Đói cho sạch, rách cho thơm

Nhắm mắt xuôi tay

Một nắng hai sương

Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng

Nước đổ lá khoai

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

NỘI DUNG LƯU BẢNG

*Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu thành ngữ

a. Mục tiêu: Nhận biết được đặc điểm, chức năng từ đó phân biệt được tục ngữ và thành ngữ.

b. Nội dung: Giáo viên sử dụng phương pháp thảo luận nhóm để học sinh chủ động tìm hiểu kiến thức.

c. Sản phẩm: phiếu học tập của các nhóm.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS ngồi theo vị trí nhóm, phát phiếu học tập, hướng dẫn cách thức thực hiện và quy định thời gian và cách trình bày.

- HS tập trung lắng nghe GV hướng dẫn.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Tiến hành phân chia nhiệm vụ thực hiện để hoàn thành PHT.

- GV theo dõi, quan sát và gợi mở (nếu cần).

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

GV:

- Cho 1 nhóm xung phong trình bày.

- Hướng dẫn HS cách trình bày (nếu cần).

- Gọi thêm 1 nhóm trình bày.

HS:

- Trình bày kết quả làm việc nhóm

- Nhận xét và bổ sung cho nhóm bạn (nếu cần).

Bước 4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét thái độ học tập và kết quả làm việc nhóm của HS.

- Gv sửa chữa, đánh giá, chốt kiến thức.

- HS ghi nhận kiến thức vào vở.

*Nhiệm vụ 2: Thực hành với ngữ liệu của bài tập số 5 SGK

a. Mục tiêu:

-Nhận diện và hiểu được ý nghĩa của tục ngữ hay thành ngữ.

-Nắm vững được kiến thức.

b. Nội dung: Giáo viên sử dụng phương pháp vấn đáp, thuyết trình.

c. Sản phẩm: câu trả lời của học sinh.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS suy nghĩ cá nhân để thực hiện lần lượt các nhiệm vụ sau:

Cho ví dụ:

“Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng

Ngày tháng mười chưa cười đã tối.”

+Đây là thành ngữ hay tục ngữ? Có ý nghĩa gì?

+Câu tục ngữ có điều gì phi thực tế?

- HS tập trung lắng nghe GV đưa ra nhiệm vụ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Suy nghĩ và dự kiến câu trả lời.

- GV cho thời gian suy nghĩ, theo dõi, quan sát HS và gợi mở (nếu cần).

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

GV:

- Gọi 1 HS trả lời cho câu hỏi thứ nhất.

- Gọi thêm 1 HS để trả lời cho câu hỏi thứ hai.

HS:

- Trình bày suy nghĩ cá nhân.

- Nhận xét và bổ sung cho bạn (nếu cần).

Bước 4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét về tinh thần và câu trả lời của HS.

- GV đánh giá điểm số và chuyển dẫn sang nội dung tiếp theo: Đó là do nhân dân ta đã sử dụng một biện pháp tu từ làm cho câu nói giàu hình ảnh và ấn tượng hơn. Đó là biện pháp tu từ gì, các em cùng tìm hiểu thêm qua các ví dụ sau:

I.Tri thức tiếng Việt

*Thành ngữ :

-Khái niệm: Là một tập hợp từ cố định quen dùng.

VD: Chậm như rùa, nhanh như cắt, đen như cột nhà cháy,..

-Chức năng: làm cho lời nói, câu văn trở nên giàu hình ảnh, cảm xúc (là 1 bộ phận của câu).

*Nhiệm vụ 3: Tìm hiểu biện pháp Nói quá

a. Mục tiêu:Nắm được đặc điểm và tác dụng của biện pháp tu từ nói quá.

b. Nội dung: Giáo viên sử dụng phương pháp vấn đáp, thuyết trình.

c. Sản phẩm: câu trả lời của HS.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV cho 5 câu thành ngữ nhưng mỗi thành ngữ còn khuyết 1 từ:

1/lớn nhanh như…….

2/đi………. trong bụng

3/mình đồng da ……

4/một bước lên ……..

5/ vắt……..lên cổ

+Em hãy tìm từ còn thiếu trong mỗi câu thành ngữ.

+Những thành ngữ này có gì giống nhau về cách thể hiện nội dung?

- HS tập trung lắng nghe GV giao nhiệm vụ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS nhận nhiệm vụ, suy nghĩ, dự kiến câu trả lời.

- GV theo dõi, quan sát HS và gợi mở (nếu cần).

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

GV:

- Gọi HS trình bày.

- Gọi HS khác nhận xét, bổ sung.

HS:

- Trình bày suy nghĩ cá nhân.

- Nhận xét và bổ sung cho bạn (nếu cần).

Bước 4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét tinh thần và câu trả lời của HS.

- GV chốt kiến thức.

- HS ghi nhận kiến thức vào vở.

*Nói quá:

-Khái niệm:là biện pháp phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả nhằm nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm cho sự diễn đạt.

VD: Tát cạn biển Đông.

*Nhiệm vụ 4: Tìm hiểu biện pháp Nói giảm nói tránh

a. Mục tiêu: Nắm được đặc điểm và tác dụng của biện pháp tu từ nói giảm nói tránh.

b. Nội dung: Giáo viên sử dụng phương pháp vấn đáp, thuyết trình.

c. Sản phẩm: câu trả lời của HS.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV cho ví dụ: “Chẳng ai muốn thấy một “cao thủ dế” qua đời bằng cách đó.”

+Trong câu trên từ “qua đời” được dùng thay thế cho từ nào?

+Việc dùng từ “qua đời” có tác dụng gì?

- HS tập trung lắng nghe GV giao nhiệm vụ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS suy nghĩ cá nhân, dự kiến câu trả lời.

- GV cho thời gian suy nghĩ, theo dõi, quan sát HS và gợi ý (nếu cần).

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

GV:

- Gọi HS trả lời, gợi mở (nếu cần).

- Gọi HS khác nhận xét, bổ sung.

HS:

- Trình bày suy nghĩ cá nhân

- Nhận xét và bổ sung cho bạn (nếu cần).

Bước 4: Kết luận, nhận định (GV)

- GV nhận xét và chốt kiến thức.

- HS ghi nhận kiến thức vào vở.

*Nói giảm nói tránh

-Khái niệm:là biện pháp dùng cách diễn đạt tế nhị, tránh gây cảm giác quá đau buồn, ghê sợ, nặng nề, tránh thô tục, thiếu lịch sự.

VD:

+Sử dụng những từ đồng nghĩa, gần nghĩa: qua đời, mất, ra đi, từ trần,..

+Sử dụng cách nói đối lập: Bạn ấy không được cao; Bạn ấy hát chưa hay;…

+Sử dụng cách nói hàm ý:

A: Bạn Nam học Toán giỏi không?

B: Mình thấy trong các môn thì bạn ấy học văn rất tốt, rất có khiếu văn chương.

*Nhiệm vụ 5: Thực hành BT số 6 SGK

a. Mục tiêu: Phát hiện và phân tích được tác dụng của biện pháp tu từ NGNT

b. Nội dung: Giáo viên sử dụng phương pháp vấn đáp, thuyết trình.

c. Sản phẩm: câu trả lời của HS.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:GV gọi HS đọc yêu cầu BT số 6.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc, suy nghĩ, dự kiến câu trả lời.

- GV cho thời gian suy nghĩ, theo dõi, quan sát HS và gợi ý (nếu cần).

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

GV:

- Gọi HS trả lời, gợi mở (nếu cần).

- Gọi HS khác nhận xét, bổ sung.

HS:

- Trình bày suy nghĩ cá nhân

- Nhận xét và bổ sung cho bạn (nếu cần).

Bước 4: Kết luận, nhận định (GV)

- GV nhận xét và chốt kiến thức.

- HS lắng nghe và ghi nhớ.

Bài tập 6: Cách diễn đạt “về với thượng đế chí nhân” là sử dụng biện pháp tu từ nói giảm nói tránh để thay thế cho cái chết. Với cách diễn đạt này khiến cho câu văn trở nên nhẹ nhàng, bình thản hơn qua đó bộc lộ được tình cảm yêu quí của người cháu dành cho người bà thân thương của mình.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

NỘI DUNG LƯU BẢNG

*Nhiệm vụ 1: HS làm bài tập 1.

a. Mục tiêu: HS thực hành làm bài tập để hiểu kiến thức về thành ngữ.

b. Nội dung: GV cho HS thảo luận cặp đôi.

c. Sản phẩm: Phần bài tập hs đã làm.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

- GV phát phiếu bài tập- yêu cầu học sinh hoạt động nhóm đôi, làm bài tập vào phiếu bài tập trong 5 phút, sau đó thống nhất và chia sẻ.

Xác định thành ngữ trong các câu sau, cho biết thành ngữ đó là thành phần nào của câu và nêu tác dụng của thành ngữ tìm được.

a) Được mười điểm kiểm tra môn Toán, nó vui như Tết.

b) Vì không có nhiều thời gian nên chúng tôi cũng chỉ cưỡi ngựa xem hoa thôi.

c) Khi tối lửa tắt đèn, họ luôn giúp đỡ lẫn nhau.

PHIẾU BÀI TẬP

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS hoạt động cặp đôi làm bài tập vào phiếu bài tập trong 5 phút, sau đó đổi bài và chấm chéo, đại diện chia sẻ.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

GV:

- Yêu cầu HS lên trình bày.

- Hướng dẫn HS cách trình bày (nếu cần).

HS:

- Trình bày kết quả làm việc nhóm đôi

- Nhận xét và bổ sung cho nhóm bạn (nếu cần).

Bước 4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét thái độ học tập và kết quả làm việc nhóm của HS.

- Gv sửa chữa, đánh giá điểm số cho nhóm có sản phẩm tốt nhất, chốt kiến thức.

II.Luyện tập

Bài tập 1

*Nhiệm vụ 2: HS làm bài tập 4+7

a. Mục tiêu:

- HS thực hành làm bài tập để biết cách sử dụng thành ngữ phù hợp với văn cảnh, rèn luyện kĩ năng đặt câu.

- HS thực hành làm bài tập để ôn lại kiến thức về biện pháp tu từ so sánh: nhận diện và nêu được tác dụng của phép so sánh.

b. Nội dung: Học sinh làm bài tập bằng sản phẩm viết dưới hình thức bài kiểm tra cá nhân.

c. Sản phẩm: Phần bài tập hs đã làm.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:GV yêu cầu HS thực hiện BT 4 và 7 trên giấy cá nhân trong 10 phút sau đó nộp cho GV.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: Hs hoạt động cá nhân làm bài tập vào giấy cá nhân.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

GV:Yêu cầu HS nộp bài.

HS:Nộp bài cho GV.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét thái độ làm bài của HS.

- GV sửa chữa, đánh giá vào tiết học sau.

Bài tập 4:

HS đặt câu có sử dụng các thành ngữ: nước đổ đầu vịt, như hai giọt nước, trắng như tuyết.

Yêu cầu: HS viết đúng cấu trúc câu, có gạch chân thành ngữ được sử dụng.

Bài tập 7:

-Hình ảnh so sánh:

+vươn cổ dài như tàu bay cổ ngỗng lướt qua trên song

+tiếng chim kêu náo động như tiếng xóc những rổ tiền đồng

+Cồng cộc đứng trong tổ vươn cánh như tượng những người vũ nữ bằng đồng đen đang vươn tay múa.

+Chim già đãy, đầu hói như những ông thầy tu mặc áo xám

+Nhiều con chim rất lạ, to như con ngỗng đậu đến quằn nhành cây.

-Tác dụng: Với những hình ảnh so sánh làm cho đối tượng được miêu tả trở nên cụ thể, chi tiết và sinh động hơn, góp phần vẽ nên một khung cảnh đất rừng phương Nam hoang dã, náo nhiệt bởi sự phong phú của các loài sinh vật nơi đây.

TÌM HIỂU CÁC BƯỚC ĐỐI VỚI BÀI VĂN NGHỊ LUẬN VỀ MỘT CÂU TỤC NGỮ HOẶC DANH NGÔN BÀN VỀ VẤN ĐỀ TRONG ĐỜI SỐNG

Mục tiêu: HS biết được

- Kiểu bài văn nghị luận về một vấn đề (câu tục ngữ, danh ngôn…) trong đời sống.

- Vấn đề và ý kiến trong bài văn nghị luận về một vấn đề (câu tục ngữ, danh ngôn…) trong đời sống.

- Lí lẽ và dẫn chứng trong bài văn nghị luận về một vấn đề (câu tục ngữ, danh ngôn…) trong đời sống.

Nội dung: GV tổ chức cho HS thảo luận cặp đôi, tự tìm hiểu về các yêu cầu trong các bước làm bài. Yêu cầu HS giải thích nội dung của các yêu cầu ấy.

Tổ chức thực hiện

Sản phẩm cần đạt

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- GV cho HS thảo luận cặp đôi (5’): Đọc và trao đổi, tìm hiểu các bước được gợi ý trong SGK.

- GV cho các nhóm HS lần lượt thuyết trình về các bước làm bài. GV có thể yêu cầu HS lấy ví dụ (nếu cần thiết).

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thực hiện nhiệm vụ.

B3: Báo cáo, thảo luận

- HS báo cáo kết quả theo yêu cầu của GV.

- Nhóm khác nhận xét, bổ sung (nếu có).

B4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, tổng hợp lại kiến thức.

I. Quy trình viết

Nội dung trang 37, 38, 39 SGK

THỰC HÀNH VIẾT THEO CÁC BƯỚC (…’)

Mục tiêu: HS có thể:

- Biết viết bài văn nghị luận về một vấn đề trong đời sống, trình bày rõ vấn đề và ý kiến của người viết.

- Đưa ra được lí lẽ và dẫn chứng trong bài văn nghị luận về một vấn đề trong đời sống.

Nội dung: GV cho HS làm việc cá nhân viết bài văn nghị luận về một câu tục ngữ, danh ngôn bàn về một vấn đề trong đời sống.

Tổ chức thực hiện

Sản phẩm

B1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- GV cho HS làm việc cá nhân viết bài văn nghị luận về một câu tục ngữ, danh ngôn bàn về một vấn đề trong đời sống.

- Sau khi HS đọc, GV chiếu bài làm của HS lên cho HS khác nhận xét.

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS viết bài.

- HS tự đối chiếu bảng kiểm để kiểm tra bài làm của mình.

B3: Báo cáo, thảo luận

- HS lần lượt đọc bài viết.

- HS khác lắng nghe, sử dụng bảng kiểm để đánh giá bài làm của bạn.

B4: Kết luận, nhận định:GV nhận xét, đánh giá.

II. Luyện tập

Đề bài: Viết bài văn nghị luận về một câu tục ngữ, danh ngôn bàn về một vấn đề trong đời sống.

Mở bài:

Trong cuộc sống, con người ta đều có những thành công đạt được và những ước mơ muốn vươn tới. Và để thực hiện được điều đó thì ta phải có lòng kiên trì, bền bỉ, nỗ lực. Chính vì vậy ông cha ta đã có câu: “Có công mài sắt, có ngày nên kim” để động viên, khích lệ hay nói một cách khác là khuyên răn con cháu, dạy bảo những kinh nghiệm trong đời thường, cuộc sống. Câu tục ngữ được chia làm hai vế, mỗi vế có 4 từ. Hai vế này có hai cặp từ tương ứng với nhau: “Có công – có ngày; mài sắt – nên kim”. Một vế chỉ sự nỗ lực, một vế chỉ thành quả đạt được.

Thân bài

Cây kim tuy nhỏ nhưng nó rất có ích, tròn trịa, trơn bóng, sắc nét. Để mài được một cây kim như vậy thì thật là khó. Câu tục ngữ này mượn hình ảnh cây kim để nói lên được phẩm chất cao quý truyền thống của dân tộc Việt Nam từ hàng nghìn đời nay. Từ những việc nhỏ như quét nhà, nấu cơm đến những việc lớn như xây dựng đất nước, chống giặc ngoại xâm.

Những thành tựu hiện nay mà ông cha ta đạt được đã minh chứng cho điều đó. Những tháp chùa cổ kính có giá trị, một số công trình nghệ thuật nổi tiếng như tháp Chương Sơn, chuông chùa Trùng Quang… với những đường nét hoa văn thanh thoát, mạnh mẽ, thể hiện tinh thần thượng võ, yêu nước. Và một thành tựu lớn nhất của ông cha ta đó chính là xây dựng nên được một quốc gia văn minh, nhân dân đồng lòng, đất nước yên bình. Công cuộc dựng, giữ, phát huy, đổi mới đất nước đó đã thể hiện được sự bền bỉ, chịu thương chịu khó, sự sáng tạo, lao động kiên cường của ông cha ta. Trong lao động sản xuất, nhân dân ta cũng đã có những việc làm và kết quả đạt được để khẳng định ý nghĩa của câu tục ngữ trên là hoàn toàn đúng.

Từ xưa tới giờ, đất nước ta đã gặp phải những khó khăn rất lớn, từ những thảm hoạ thiên nhiên như lụt lội, bão bùng đến những cuộc chiến tranh do con người tạo ra nhưng nhờ sự cố gắng, chịu đựng, vượt khó mà chúng ta đã khắc phục được những trở ngại đó. Và trong học tập thì điều đó lại càng được khẳng định rõ nét hơn. Những em bé chập chững bước vào lớp một, tập toẹ đánh vần, viết chữ đến những năm tháng tiếp theo lên lớp, phải kiên trì cần cù mới mong đạt được kết quả tốt trên con đường học tập của mình.

Trong đường đời cũng vậy, những danh nhân, thương gia, thi sĩ, nhà nho, nhà văn nổi tiếng cũng từng phải vất vả, hi sinh, sử dụng những kiến thức mình có nhưng không thể thiếu đi và phải luôn gắn liền với sự kiên trì, chuyên cần, sáng tạo mới có thể thành đạt.

Những tấm gương chăm học, những tấm gương chịu khó như Bác Hồ là một điển hình rõ nét nhất. Bác đã phải vất vả làm việc, chịu khó học tiếng nước ngoài, đi bôn ba khắp nơi để tìm đường cứu nước. Thật hiếm ai như vậy! Và cũng nhờ những sự nỗ lực đó mà đất nước ta mới được tự hào về một danh nhân, một vị lãnh tụ vĩ đại nổi tiếng mà khắp năm, châu bốn bể đều biết tới.

Kết bài

Câu tục ngữ trên với hình thức ngôn từ dân dã nhưng thật ngắn gọn súc tích, bao hàm những ý nghĩa sâu xa. Đó chính là những đúc kết lâu đời trong quá trình lao động, kinh nghiệm chiến đấu, sản xuất và cả trong đời thường cuộc sống của ông cha ta. Nó như một bài học quý báu, một thông điệp hữu dụng, một lời dạy chân tình rằng: “Hãy biết tu dưỡng, rèn luyện những đức tính, phẩm chất kiên trì, nhẫn nại, chịu khó, cần cù, sáng tạo, kết hợp với khả năng vốn có của bản thân để làm nên một sức mạnh vô địch vượt mọi gian truân, vất vả trong cuộc sống, những trở ngại éo le nhất mà đi tới thành công, thắng lợi”. Nào chúng ta hãy bắt đầu bằng những việc nhỏ nhất như học tập chăm chỉ, lao động cần cù để trở thành con ngoan trò giỏi, trở thành chủ nhân tương lai của đất nước nhé!

Tuần:

NÓI VÀ NGHE

Ngày soạn:

Tiết:

XÂY DỰNG VÀ TÔN TRỌNG Ý KIẾN KHÁC BIỆT

Ngày dạy:

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

Ý kiến của tôi

Lí do

Ngoài những cách để thể hiện ý kiến và phản hồi, tiếp thu ý kiến mà sgk đã gợi ý thì theo em còn cách nói nào hay hơn?

PHIẾU THỰC HIỆN NHIỆM VỤ Ở NHÀ

Ý kiến của tôi

Ý kiến của phụ huynh

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

*Hoạt động cá nhân 7 phút

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

-GV yêu cầu HS ngồi theo vị trí nhóm.

-GV phát PHT số 1.

-GV yêu cầu HS đọc nội dung sách giáo khoa đến hết trang 39 và thực hiện PHT số 1.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

-HS tiến hành đọc SGK.

-Hoàn thành PHT số 1 của cá nhân.

-GV theo dõi, quan sát và gợi ý.

Bước 3: Báo cáo kết quả thảo luận

+ GV gọi một vài HS trình bày PHT số 1.

+ HS trình bày sản phẩm.

+ GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

+ GV nhận xét, bổ sung.

+ HS tự điều chỉnh sản phẩm của cá nhân.

Chủ đề trao đổi: Trao đổi ý kiến về hai câu tục ngữ: “Một giọt máu đào hơn ao nước lã”, “Bán anh em xa mua láng giềng gần”.

-GV ghi một số ý kiến tiêu biểu của HS lên bảng.

*Hoạt động nhóm 8 phút theo hình thức khăn trải bàn

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

-GV phát PHT số 2 và hướng dẫn HS cách thực hiện.

-GV yêu cầu HS đọc nội dung sách giáo khoa đến hết trang 40 và thực hiện PHT số 2.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

-HS tiến hành đọc SGK.

-Hoàn thành PHT số 2 bằng cách mỗi thành viên của nhóm sẽ ghi ý kiến cá nhân vào một ô vị trí sau đó chuyền cho HS kế tiếp, lần lượt đến hết nhóm.

-GV theo dõi, quan sát và gợi ý.

Bước 3: Báo cáo kết quả thảo luận

+ GV cho các nhóm trình bày theo tinh thần xung phong.

+ HS trình bày sản phẩm.

+ GV gọi hs nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

+ GV nhận xét, bổ sung.

+ HS tự điều chỉnh sản phẩm của nhóm.

-GV ghi một số ý kiến tiêu biểu của HS lên bảng.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chia lớp luyện nói theo nhóm. GV chia lớp thành 2 đội, mỗi đội 2 dãy lớp tiến hành trao đổi, thảo luận. Nhắc HS nhìn vào bảng kiểm trong SGK để tăng hiệu quả của luyện tập.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

+ HS luyện nói

+ HS thực hiện đánh giá theo phiếu.

+ GV lắng nghe, quan sát và ghi nhận HS trình bày.

Bước 3: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

+ HS tự đánh giá theo bảng kiểm.

+ Cho HS tự bình chọn nhóm có phần trao đổi tốt nhất.

+ GV nhận xét, đánh giá điểm số.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV đặt câu hỏi: Qua buổi thảo luận vừa rồi, em rút ra được những kinh nghiệm gì trong quá trình thảo luận, trao đổi?

- HS lắng nghe và tiếp nhận câu hỏi.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

+ HS suy nghĩ cá nhân.

+ GV quan sát, gợi mở.

Bước 3: Báo cáo kết quả

+ HS trình bày suy nghĩ cá nhân.

+ GV mời HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

+ GV nhận xét, bổ sung, chốt lại vấn đề

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Củng cố tri thức về văn bản và thể loại

Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ

- Gv nêu yêu cầu HS tự khái quát lại kĩ năng đọc các văn bản

- Chia lớp thành 6 nhóm, phân công nhiệm vụ cho các nhóm.

+ GV trình chiếu kết hợp phát cho HS Phiếu học tập số 1

Câu 2: Hãy xác định số dòng, số chữ, các cặp vần, các vế, biện pháp tu từ trong các câu tục ngữ sau:

1. Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng
2. Ếch kêu uôm uôm, ao chuôm đầy nước
3. Én bay thấp, mưa ngập bờ ao

Én bay cao, mưa rào lại tạnh

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Câu 3: Thành ngữ và tục ngữ khác nhau như thế nào?

Câu 4: Viết 3 câu có sử dụng biện pháp nói quá và 3 câu có sử dụng biện pháp nói giảm nói tránh

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS thực hiện nhiệm vụ.

- GV quan sát, hỗ trợ.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

- HS báo cáo kết quả;

- GV gọi nhóm khác nhận xét, bổ sung câu trả lời của các nhóm.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, đánh giá, bổ sung, chốt lại kiến thức.

Nhiệm vụ 2: Chia sẻ kinh nghiệm khi viết bài văn nghị luận trình bày ý kiến về một câu tục ngữ hoặc danh ngôn bàn về một vấn đề trong đời sống

Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ

- GV tổ chức cho HS thảo luận nhóm bằng kĩ thuật khăn trải bàn. Từng HS nêu hai kinh nghiệm của mình có được khi thực hành viết văn nghị luận trình bày ý kiến về một câu tục ngữ hoặc danh ngôn bàn về một vấn đề trong đời sống.

HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS thực hiện nhiệm vụ.

- GV quan sát, hỗ trợ.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

- HS báo cáo kết quả;

- GV gọi nhóm khác nhận xét, bổ sung câu trả lời của các nhóm.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, đánh giá, bổ sung, chốt lại kiến thức.

Nhiệm vụ 3: Khi trao đổi ý kiến về một vấn đề trong đời sống, em cần lưu ý những gì để có thể trao đổi một cách tôn trọng và xây dựng ý kiến khác biệt.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

GV nêu rõ yêu cầu HS xác định mục đích làm bài tập 6.

- HS thảo luận cặp đôi

- GV hướng dẫn HS khi cần thiết.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS thực hiện nhiệm vụ.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

- HS báo cáo kết quả hoạt động;

- GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, đánh giá, bổ sung, chốt lại kiến thức.

Nhiệm vụ 4: Khái quát tri thức : Qua bài học em hiểu thế nào về “trí tuệ dân gian”?

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

GV nêu rõ yêu cầu HS xác định mục đích làm bài tập 7.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thực hiện nhiệm vụ.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- HS nêu cách hiểu của mình về “trí tuệ dân gian”

- GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, đánh giá, bổ sung, chốt lại kiến thức.

Câu 1:

Phiếu học tập số 1

Câu 2: Hãy xác định số dòng, số chữ, các cặp vần, các vế, biện pháp tu từ trong các câu tục ngữ sau:

Câu 3: Gợi ý:

Câu 4: HS tự đăt câu phù hợp.

Sản phẩm dự kiến:

Câu 5: Gợi ý thảo luận chia sẻ nhóm đôi.

Chia sẻ kinh nghiệm mà em có được khi thực hành viết văn nghị luận trình bày ý kiến về một câu tục ngữ hoặc danh ngôn bàn về một vấn đề trong đời sống

- Chuẩn bị trước nội dung thảo luận (nếu có trước câu hỏi).

- Tự tin trình bày ý kiến của mình.

- Nghiêm túc lắng nghe ý kiến của người khác.

- Ghi lại và chia sẻ những ý kiến mình chưa rõ để được giải đáp.

- Cùng thảo luận và đi đến thống nhất chung.

Câu 6: Gợi ý

-Chuẩn bị tốt nội dung trao đổi.

- Cách trao đổi

- Thể hiện trực tiếp, rõ ràng ý kiến về vấn đề cần trao đổi.

- Đưa ra được lí lẽ, bằng chứng thuyết phục.

- Sử dụng ngôn ngữ và cử chỉ hợp lí.

- Nghiêm túc lắng nghe ý kiến của người khác.

- Bảo vệ ý kiến của mình với thái độ tôn trọng.

- Tôn trọng các ý kiến khác biệt.

Câu 7: Gợi ý

Trí tuệ dân gian là kho tàng tri thức được đúc kết từ trí tuệ và kinh nghiệm sống bao đời của dân tộc.

HĐ của thầy và trò

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV gọi thêm một số HS đọc trước lớp các câu thành ngữ, tục ngữ có biện pháp nói quá, nói giảm nói tránh, các HS còn lại theo dõi, nhận xét, đánh giá

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc để xác định yêu cầu của bài tập.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

- GV yêu cầu HS chữa bài tập bằng cách trình bày sản phẩm của mình.

- HS lên bảng chữa bài hoặc đứng tại chỗ để trình bày. HS khác theo dõi, nhận xét, đánh giá và bổ sung (nếu cần)…

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

GV nhận xét bài làm của HS.

Hoạt động của thầy và trò

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV hướng dẫn HS đọc hiểu văn bản mẫu cùng thể loại để khắc sâu kiến thức.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc văn bản

Bước 3: Báo cáo kết quả

• HS tương tác, nhận xét, đặt câu hỏi.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

+ GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức Ghi lên bảng.

Bài

Nội dung soạn

Tên người soạn

Địa chỉ

Bài 8 – NÉT ĐẸP VĂN HOÁ VIỆT

(Văn bản thông tin)

-Trò chơi cướp cờ

Lê Văn Bình

THCS Lương Thế Vinh – Quy Nhơn - Bình Định. (ĐT:0905168837)

-Cách gọt củ hoa thủy tiên

Lê Mai

Đà Nẵng ( ĐT 0766518074

-Đọc kết nối chủ điểm: Hương khúc

-Thực hành tiếng việt

Đinh Thị Hiền

THCS Phan Bội Châu - Đà Nẵng (0935804467)

-Đọc mở rộng theo thể loại: Kéo co

-Viết văn bản tường trình

Thuytrinhvuong

THCS An Hải, Tuy An - Phú Yên ( ĐT 0976796955)

-Trao đổi một cách xây dựng, tôn trọng các ý kiến khác biệt.

-Ôn tập

Mai Thu

THCS Chu Văn An Thanh Khê – Đà Nẵng (0869171300)

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

I. TRI THỨC NGỮ VĂN:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

(1)- GV giao các câu hỏi chuẩn bị bài trước ở nhà cho các nhóm theo phiếu học tập sau:

(2) GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi trong PHT để củng cố hệ thống tri thức đọc hiểu.

Câu 1: Văn bản thông tin giới thiệu một quy tắc hoặc luật lệ trong trò chơi hay hoạt động, em có nhận xét gì về cấu trúc ?

Về cấu trúc, loại văn bản này thường có 3 phần:

Phần 1: Giới thịêu mục đích của quy trình thực hiện trò chơi hay hoạt động bằng một đoạn văn hoặc nhan đề bài viết (tên quy trình) (Vi dụ: Cách đọc sách hiệu quả,...).

Phần 2: Liệt kê những si cần chuẩn bị trước khi thực hiện trò chơi hay hoạt động.

Phần 3: Trình bày các bước cần thực hiện. Đối với trò chơi, đó là quy tắc, luật lệ, hướng dẫn cách chơi; đối với các hoạt động khác đó là thứ tự các bước thực hiện hoạt động.

Một số văn bản có thể có thêm phần giải thích sự cần thiết của mỗi bước thực hiện

Câu 2: Văn bản thông tin giới thiệu một quy tắc hoặc luật lệ trong trò chơi hay hoạt động, em có nhận xét gì về đặc điểm hình thức ?

Về đặc điểm hình thức: loại văn bản này thường sử dụng các con số (1, 2, 3,...), từ ngữ chi thời gian (đầu tiên, tiếp theo, sau cùng,...) hoặc số từ chỉ số lượng chính xác (hai, ba,...) để giới thiệu trình tự thực hiện; từ ngữ miêu tả chi tiết cách thức hành động và một số thuật ngữ liên quan; sử dụng câu chứa nhiều động từ, câu khiến để chi hành động hoặc yêu cầu thực hiện; dùng hình ảnh minh hoạ, sơ đồ chi dẫn, đề mục để tóm tắt thông tin chính; từ xưng hô ngôi thứ hai (ví dụ. bạn,..) để chỉ người đọc.

Câu 3: Cách triển khai ý tưởng và thông tin trong văn bản thông tin như thế nào ?

Văn bản thông tin cỏ thể triển khai ý tưởng và thông tin theo một số cách sau: theo trật tự thời gian (trình bày thông tin theo thứ tự xuất hiện của sự vật, hiện tượng hay hoạt động); theo quan hệ nhân qủa (trình bày thông tin theo quan hệ ý nghĩa nhân quả bằng một số từ ngữ như: lí do (của)..., nguyên nhân (của)..., vì, nên, do đó,...)', theo mức độ quan trọng của thông tin (thông tin chính được ưu tiên trình bày trước hoặc được làm nổi bật bằng cách in đậm, tô màu, gạch dưới hoặc lặp đi lặp lại,...).

Khi viết, người viết có thể kết hợp nhiều cách triển khai ý tưởng và thông tin, nhưng thường chọn một cách triển khai chính để làm nổi bật thông tin. Trong văn bản thông tin giới thiệu một quy tắc hoặc luật lệ trong trò chơi hay hoạt động, người viết thường chọn cách triển khai ý tưởng và thông tin theo trật tự thời gian để làm rõ quy tắc hoặc luật lệ của trò chơi qua việc hình bày thứ tự các bước cần thực hiện Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ.

Nhiệm vụ 1: Hs trình bày theo nhóm.

Nhiệm vụ 2: Hs trả lời cá nhân.

- GV theo dõi, quan sát HS

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

+ HS trình bày sản phẩm thảo luận

+ HS đặt câu hỏi phản biện.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

+ GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức .

Gv nhấn mạnh những đặc điểm của thể loại văn bản : ....

I. TRI THỨC NGỮ VĂN:

1. Văn bản thông tin giới thiệu một quy tắc hoặc luật lệ trong trò chơi hay hoạt động:

Về cấu trúc, loại văn bản này thường có 3 phần:

Về đặc điểm hình thức: loại văn bản này thường sử dụng các con số (1, 2, 3,...), từ ngữ chi thời gian (đầu tiên, tiếp theo, sau cùng,...) hoặc số từ chỉ số lượng chính xác (hai, ba,...) để giới thiệu trình tự thực hiện; từ ngữ miêu tả chi tiết cách thức hành động và một số thuật ngữ liên quan; sử dụng câu chứa nhiều động từ, câu khiến để chi hành động hoặc yêu cầu thực hiện; dùng hình ảnh minh hoạ, sơ đồ chi dẫn, đề mục để tóm tắt thông tin chính; từ xưng hô ngôi thứ hai (ví dụ. bạn,..) để chỉ người đọc.

2. Cách triển khai ý tưởng và thông tin trong văn bản thông tin .

Theo trật tự thời gian ; theo quan hệ nhân qủa ; theo mức độ quan trọng của thông tin ...

Khi viết, người viết có thể kết hợp nhiều cách triển khai ý tưởng và thông tin, nhưng thường chọn một cách triển khai chính để làm nổi bật thông tin.