Tổ chức thực hiện

Sản phẩm dự kiến

Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS theo dõi video “Phim thiên nhiên HD: Giai điệu tình yêu” và chia sẻ cảm xúc của mình sau khi xem những hình ảnh trong video.

- Cảm xúc của HS:

+ Thích thú trước vẻ đẹp thiên nhiên…

Thực hiện nhiệm vụ

- HS theo dõi hình ảnh, hoạt động cá nhân và trả lời câu hỏi

GV theo dõi, quan sát HS

Báo cáo/ Thảo luận

- Yêu cầu HS trình bày ý kiến cá nhân

Kết luận/ nhận định

- GV nhận xét câu trả lời; chốt kiến thức, chuyển dẫn vào chủ đề bài học.

Tổ chức thực hiện

Sản phẩm dự kiến

Chuyển giao nhiệm vụ

(1)- GV giao các câu hỏi chuẩn bị bài trước ở nhà cho các nhóm theo phiếu học tập sau:

(2) GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi trong trò chơi “Vòng quay may mắn” để củng cố hệ thống tri thức đọc hiểu.

Câu 1: Đây là một thể mỗi dòng có năm chữ, thường có nhịp 3/2 hoặc 2/3?

A. Bốn chữ C. Lục bát

B. Ngũ bát D. Năm chữ

Câu 2:Thơ bốn chữ là:

A. Là thể thơ mà mỗi dòng thơ có bốn chữ.

B. Là thể thơ có bốn câu thơ trong một bài thơ.

C. Là thể thơ có 4 khổ thơ.

D. Là thể thơ có 4 đoạn thơ.

Câu 3: Nhận xét nào không đúng khi nói về yếu tố hình ảnh trong thơ?

A. Yếu tố quan trọng của thơ.

B.Giúp ngời đọc cảm nhận qua các giác quan như: thính giác, khứu giác, vị giác, thị giác, xúc giác.

C. Giúp người đọc nhìn thấy, tưởng tượng thấy điều mà nhà thơ miêu tả .

D. Giúp ngời đọc cảm nhận qua các giác quan như: thính giác, khứu giác, vị giác, thị giác, xúc giác.

Câu 4: Em hiểu thế nào là vần chân ?

A. Là vần được gieo vào cuối dòng thơ.

B. Là vần gieo liên tiếp.

C. Là vần gieo ngắt quãng

D. Là vần gieo ở đầu câu thơ.

Câu 5: Em hiểu thế nào là vần lưng ?

A. là vần được gieo vào cuối dòng thơ.

B. là vần được gieo ở giữa dòng thơ

C. là vần của các bài thơ

D. Là vần gieo liên tiếp.

Câu 6: Thơ bốn chữ thường có nhịp 2/2. Đúng hay sai?

A. đúng B. Sai

Câu 7: Thơ năm chữ thường có nhịp 3/2 hoặc 2/3.Đúng hay sai?

A.Đúng B. Sai

Câu 8: Em hiểu thế nào là vần lưng ?

A. là vần được gieo vào cuối dòng thơ.

B. là vần được gieo ở giữa dòng thơ

C. là vần của các bài thơ

D. Là vần gieo liên tiếp.

Câu 9: Em hiểu thế nào là thông điệp của văn bản?

A. Là ý tưởng quan trọng nhất của văn bản.

B. Là bài học.

C. Là cách ứng xử mà văn bản muốn truyền đến người đọc.

D. Tất cả các câu A, B, C đều đúng.

• Tri thức đọc hiểu

- Thơ bốn chữ là thể thơ mỗi dòng có bốn chữ, thường có nhịp 2/2.

- Thơ năm chữ là thể thơ mối dòng có năm chữ, thường có nhịp 3/2 hoặc 2/3.

- Hình ảnh trong thơ:

Là những chi tiết,cảnh tương tự thực tế cuộc sống,được tái hiện lại ngôn từ thơ ca,góp phần diễn tả cảm xúc,suy ngẫm của nhà thơ về thế giới và con người.

- Vần:

+ Vần chân: vần được gieo ở cuối dòng thơ.

+Vần lưng: vần gieo ở giữa câu thơ.

+ Vai trò của vần:

Liên kết các dòng và câu thơ,đánh dấu nhịp thơ, tạo nhạc điệu, sự hài hòa,sức âm vang cho thơ, làm cho câu thơ, dòng thơ dễ nhớ dễ thuộc.

-Nhịp thơ:

+ Nhịp thơ được thể hiện ở chỗ ngắt chia dòng và câu thơ thành từng vế hoặc ở cách xuống dòng/ngắt dòng đều đặn cuối mỗi dòng thơ.

+Nhịp có tác dụng tạo tiết tấu, làm nên nhạc điệu của bài thơ, đồng thời cũng biểu đạt nội dung thơ.

- Thông điệp:

Là ý tưởng quan trọng nhất, là bài học cách ứng xử mà văn bản muốn truyền đến người đọc.

Thực hiện nhiệm vụ

Nhiệm vụ 1: Hs trình bày theo nhóm.

Nhiệm vụ 2: Hs trả lời cá nhân.

- GV theo dõi, quan sát HS

Báo cáo

Thảo luận

- Yêu cầu HS trả lời theo yêu cầu.

Kết luận

Nhận định

- GV nhận xét câu trả lời (trong quá trình hướng dẫn HS chốt đáp án trong trò chơi, giáo viên cần giải thích cho học sinh về hình ảnh trong thơ, thông điệp, vần, nhịp trong thơ…) và chốt kiến thức.

Tổ chức thực hiện

Sản phẩm dự kiến

Chuyển giao nhiệm vụ

-Cách 1:

GV cho HS trả lời câu hỏi phần chuẩn bị đọc:Em đã bao giờ quan sát quá trình lớn lên của một cái cây, một bông hoa, hay một con vật hay chưa?Điều đó gợi cho em suy nghĩ và cảm xúc gì?

-Cách 2:

Gv cho học sinh xem clip về quá trình lớn lên của một bông hoa hoặc một mần cây và nêu lên cảm nhận.

-Gv yêu cầu học sinh trả lời cá nhân:

+Văn bản trên thuộc thể thơ nào? Vì sao em biết?

Tùy theo cảm nhận của HS:

- Thấy mần cây non cần được bảo vệ chăm sóc…

- Quá trình đó các em có thể chưa từng chứng kiến, nên sẽ ngạc nhiên về sự kì diệu của tạo hóa…

Thực hiện nhiệm vụ

HS hoạt động cá nhân: theo dõi, quan sát, suy nghĩ cá nhận

Báo cáo/ Thảo luận

GV mời 1 – 2 HS trả lời cá nhân

Kết luận/ Nhận định

- Gv ghi nhận những câu trả lời thể hiện cảm nhận của các em khi xem clip cây nảy mầm, hoặc trải nghiệm của các em khi xem quá trình phát triển của cây, con vật…

-GV nhận xét câu trả lời của học sinh. Dựa tren kết quả trình bày của các em để hướng dẫn học sinh một số lưu ý khi đọc thơ bốn chữ.

Tổ chức thực hiện

Sản phẩm dự kiến

Chuyển giao nhiệm vụ

- GV hướng dẫn HS đọc diễn cảm ,khi đọc đến khổ 2 bài thơ, Gv cho HS dừng vài phút để tưởng tượng.

GV có thể đọc mẫu 1 lượt rồi mới gọi HS đọc

Gv yêu cầu HS giới thiệu “Hồ sơ tác giả nổi tiếng – Trần Hữu Thung”

- (1) Tên tuổi xuất thân

- (2) Đặc điểm sự nghiệp, phong cách thơ

Thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc và lắng nghe văn bản theo hướng dẫn

Báo cáo/ Thảo luận

- HS hoạt động cá nhân

Kết luận/ Nhận định

GV nhận xét cách đọc, uốn nắn những bạn có cách đọc chưa chính xác.

Gv có thể dùng kĩ thuật nói to suy nghĩ của mình để làm mẫu kĩ năng tưởng tượng. Ví dụ: “Câu thơ này làm cô hình dung hình ảnh mầm cây như giọt sữa đang tượng hình, đang nhú ra khỏi lớp vỏ hạt.”

Tổ chức thực hiện

Sản phẩm dự kiến

Nhiệm vụ 1: 1. Quá trình phát triển của cây

Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu hoàn thành phiếu học tập số 1 để xác định đặc trưng của thể thơ lục bát

GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

? Em nhận xét gì về việc tuân thủ đặc trưng thơ lục bát ở bốn câu thơ đầu?

1. Quá trình phát triển của cây

Thực hiện nhiệm vụ

- HS hoạt động thảo luận theo nhóm.

Báo cáo/ Thảo luận

- GV yêu cầu 1-2 HS trình bày kết quả thảo luận của nhóm.

Kết luận/ Nhận định

GV nhận xét, chốt kiến thức

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu mối quan hệ giữa chủ thể trữ tình và hạt mầm

Chuyển giao nhiệm vụ

- GV đặt câu hỏi, yêu cầu HS thảo luận theo cặp:

+ Theo em, những dòng thơ như “Ghé tai nghe rõ”, “Nghe mầm mở mắt” thể hiện mối quan hệ như thế nào giữa hạt mầm và nhân vật đang “ghé tai nghe rõ”?

+ Tìm những hình ảnh, từ ngữ thể hiện tình cảm, cảm xúc mà tác giả dành cho những mầm cây. Hãy cho biết đó là tình cảm gì?

2. Mối quan hệ giữa chủ thể trữ tình và hạt mầm

- Khi đang là hạt à hạt được chủ thể trữ tình “cầm trong tay mình” à sự sống được nâng niu à cách ứng xử của chủ thể trữ tình với thiên nhiên.

- “Ghé tai nghe rõ”, “Nghe mầm mở mắt”: hình ảnh của nhà thơ, thể hiện mối quan hệ gần gũi, giao cảm giữa thiên nhiên và nhà thơ, sự nâng niu sự sống.

Thực hiện nhiệm vụ

- HS hoạt động thảo luận theo nhóm.

Báo cáo/ Thảo luận

- GV mời một số HS trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét.

Kết luận/ Nhận định

GV nhận xét, chốt kiến thức : + Một số từ ngữ, hình ảnh thể hiện cảm xúc của tác giả: Hạt mầm lặng thinh, Ghé tai nghe rõ, Nghe bàn tay vỗ, Nghe tiếng ru hời, Nghe mầm mở mắt à cảm xúc yêu thương, trìu mến, nâng niu của tác giả đối với những mầm cây.

Nhiệm vụ 3: Tìm hiểu lời của cây

Chuyển giao nhiệm vụ

GV yêu cầu HS đọc khổ thơ cuối và trả lời các câu hỏi:

+ Nhận xét về nhịp thơ của khổ cuối và cho biết tác dụng của nó đối với việc thể hiện lời của cây. (GV gợi ý HS chú ý nhịp thơ thông thường của thơ bốn chữ là nhịp 2/2).

+ Nêu ý nghĩa về lời của cây.

3. Lời của cây

- “Rằng/ các bạn ơi”

=>nhịp thơ 1/3 – sự khác biệt trong thơ bốn chữ (vốn là nhịp 2/2)

=> nhấn mạnh, gợi sự chú ý, lắng nghe.

- 3 câu thơ cuối:

Cây chính là tôi

Nay mai sẽ lớn

Góp xanh đất trời

=> Lời của cây là tiếng nói của thiên nhiên đối với con người à Thông điệp về sự lắng nghe, tôn trọng thiên nhiên.

=> Ẩn dụ về ý nghĩa của đời người, lớn lên và làm cho cuộc sống trở nên tốt đẹp.

Thực hiện nhiệm vụ

- HS suy nghĩ để trả lời câu hỏi.

Báo cáo/ Thảo luận

- GV mời một số HS trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét.

Kết luận/ Nhận định

GV nhận xét, chốt kiến thức .

Nhiệm vụ 4: Tổng kết

Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS nhận xét về nghệ thuật được sử dụng trong bài thơ:

+ Nêu các biện pháp tu từ được sử dụng trong bài thơ và tác dụng của nó.

+ Cách gieo vần, ngắt nhịp trong bài thơ như thế nào? Chúng đã góp phần thể hiện điều gì?

+ Vần và nhịp đã có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện “lời của cây”?

+ Xác định chủ đề và thông điệp mà văn bản muốn gửi đến người đọc.

III. Tổng kết

1. Nghệ thuật

- Sử dụng các biện pháp tu từ: ẩn dụ, hoán dụ, nhân hóa à làm cho bài thơ trở nên đa nghĩa, đa thanh, giàu sức gợi hình.

- Thể thơ bốn chữ, nhịp thơ 2/2 à dễ thuộc, dễ nhớ, đều đặn như nhịp đưa nôi, vừa diễn tả nhịp điệu êm đềm của đời sống cây xanh, vừa thể hiện cảm xúc yêu thương trìu mến của tác giả.

- Nhịp thơ 1/3 (Rằng các bạn ơi) à sự khác biệt, có tác dụng nhấn mạnh vào khao khát của cây khi muốn được con người hiểu và giao cảm.

- Tiết tấu vui tươi, phù hợp với nội dung của bài thơ.

2. Chủ đề – thông điệp

- Chủ đề: Bài thơ thể hiện tình yêu thương, trân trọng những mầm xanh thiên nhiên

- Thông điệp:

+ Hãy lắng nghe lời của cỏ cây loài vật để biết yêu thương, nâng đỡ sự sống ngay từ khi sự sống mưới là những mầm non.

+ Mỗi con người, sự vật, dù là nhỏ bé, đều góp phần tạo nên sự sống như hạt mầm góp màu xanh cho đất trời.

+ Thông điệp ẩn dụ: các bạn nhỏ cũng như những mầm cây, cũng phát triển từ bé đến lớn, góp phần xây dựng cuộc sống tươi đẹp

Thực hiện nhiệm vụ

- HS suy nghĩ để trả lời câu hỏi.

Báo cáo/ Thảo luận

- GV mời một số HS trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét.

Kết luận/ Nhận định

- GV nhận xét, chốt kiến thức về nghệ thuật và nội dung.

I. TÌM HIỂU CHUNG

1. Mục tiêu:

- Giúp HS rèn luyện năng lực tìm hiểu thông tin, giải quyết vấn đề

- Giúp HS nắm được những nét cơ bản về tác giả Hữu Thỉnh và bài thơ "Sang thu"

b. Nội dung:

- HS tìm hiểu ở nhà.

- GV chia nhóm, giao nhiệm vụ cho học sinh

c. Sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng video, phiếu học tập, câu trả lời của HS.

d. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động của thầy và trò

Dự kiến sản phẩm

1. Tác giả

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

• Yêu cầu học sinh đọc SGK và trả lời câu hỏi

? Nêu những hiểu biết của em về nhà thơ Hữu Thỉnh?

B2: Thực hiện nhiệm vụ (GV và HS)

• GV hướng dẫn học sinh đọc sgk
• HS quan sát sgk và trả lời

B3: Báo cáo, thảo luận

GV yêu cầu HS trả lời.

HS trả lời câu hỏi của GV.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

Nhận xét câu trả lời của HS và và chốt kiến thức lên màn hình

1. Tác giả:

- Hữu Thỉnh: tên thật Nguyễn Hữu Thỉnh sinh 1942 quê ở Tam Dương - Vĩnh Phúc

- Ông tham gia quân đội và bắt đầu sáng tác thơ từ năm 1963

- Thơ ông thường có những liên tưởng độc đáo thể hiện những suy tưởng giàu chất nhân văn và cái nhìn mang màu sắc triết lí về cuộc sống

- Một số tác phẩm tiêu biểu: Thư mùa đông, Trường ca biển, Từ chiến hào tới thành phố, ...

1. Tác phẩm

* Đọc và tìm hiểu chú thích

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- Hướng dẫn cách đọc & yêu cầu HS đọc.

- Chia nhóm lớp, giao nhiệm vụ:

? Bài thơ được viết theo thể thơ nào?

? Chú ý văn bản: có hai từ: “chùng chình”, “dềnh dàng”, em hiểu nghĩa của hai từ này như thế nào?

? Xét về từ loại hai từ này thuộc từ loại nào?

? Bài thơ được viết theo mạch cảm xúc nào?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

HS:

- Đọc văn bản

- Làm việc cá nhân 2’, nhóm 5’

+ 2 phút đầu, HS ghi kết quả làm việc ra phiếu cá nhân.

+ 5 phút tiếp theo, HS làm việc nhóm, thảo luận và ghi kết quả vào ô giữa của phiếu học tập, dán phiếu cá nhân ở vị trí có tên mình.

GV:

- Chỉnh cách đọc cho HS (nếu cần).

- Theo dõi, hỗ trợ HS trong hoạt động nhóm.

B3: Báo cáo, thảo luận

HS: Trình bày sản phẩm của nhóm mình. Theo dõi, nhận xét, bổ sung cho nhóm bạn (nếu cần).

GV:

- Nhận xét cách đọc của HS.

- Hướng dẫn HS trình bày bằng cách nhắc lại từng câu hỏi

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét về thái độ học tập & sản phẩm học tập của HS.

- Chốt kiến thức và chuyển dẫn vào mục sau

* Trải nghiệm cùng văn bản

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

GV hỏi, HS trả lời

? Bài thơ Sang thu được sáng tác vào năm nào?

? Xác định và chỉ ra PTBĐ chính và thể thơ trong bài thơ?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

GV hướng dẫn HS hoàn thành nhiệm vụ.

B3: Báo cáo, thảo luận

GV:

- Yêu cầu HS trả lời.

- Hướng dẫn HS cách trình bày (nếu cần).

HS:

- Trả lời câu hỏi

- Nhận xét và bổ sung cho bạn (nếu cần).

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét thái độ học tập và kết quả của HS.

- Chốt kiến thức lên màn hình.

- Chuyển dẫn sang nhiệm vụ tiếp theo.

2. Trải nghiệm cùng văn bản:

* Đọc và tìm hiểu chú thích:

- Học sinh đọc đúng: giọng nhẹ nhàng, nhịp chậm khoan thai, trầm lắng và thoáng suy tư

- Tìm hiểu từ ngữ khó: chùng chình, dềnh dàng, ...

• Xuất xứ: Sang thu được sáng tác vào năm 1977
• Thể thơ: Năm chữ
• PTBĐ chính: biểu cảm
• Bố cục: 3 phần

+ Khổ 1: Tín hiệu giao mùa;

+ Khổ 2: Sự chuyển biến của đất trời vào thu;

+ Khổ 3: Sang thu – suy ngẫm và triết lí

• Nhan đề:

1. SUY NGẪM, PHẢN HỒI

a. Mục tiêu: Giúp HS

- Tìm được những cách gieo vần và ngắt nhịp và mạch cảm xúc của nhà thơ qua bốn khổ thơ

- Đánh giá chung về thể thơ năm chữ

b. Nội dung:

- HS làm việc cá nhân, làm việc nhóm để hoàn thiện nhiệm vụ.

- HS trình bày sản phẩm, theo dõi, nhận xét và bổ sung cho nhóm bạn (nếu cần).

c. Sản phẩm: Phiếu học tập của HS đã hoàn thành, câu trả lời của HS.

d. Tổ chức thực hiện

1. Khổ 1: Vẻ đẹp của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa

a. Mục tiêu: Giúp HS nắm được vẻ đẹp của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa

b. Nội dung: HS thực hiện yêu cầu của GV cảm nhận khổ thơ

c. Sản phẩm: vở ghi HS

d. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động của thầy và trò

Dự kiến sản phẩm

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV):

- Chia lớp làm 4 nhóm

- Phát phiếu học tập số 1 và giao nhiệm vụ:

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

VẺ ĐẸP THIÊN NHIÊN TRONG KHOẢNH KHẮC GIAO MÙA

a.?Tác giả cảm nhận mùa thu sang bắt đầu từ đâu? Theo em “gió se” là gió như thế nào?

? Tại sao ở đây tác giả không dùng từ “bay” “lan” mà lại dùng “phả”?

? Trong khổ thơ tín hiệu đầu tiên nào giúp nhà thơ nhận ra sự biến đổi của đất trời?

b.? Qua từ ngữ nào thể hiện rõ cái nhìn của nhà thơ về những dấu hiệu biến đổi đó?

c. ? Trước sự giao mùa của đất trời, nhà thơ Hữu Thỉnh đã bộc lộ tâm trạng gì? Tâm trạng ấy được thể hiện qua những từ ngữ nào?

B2: Thực hiện nhiệm vụ (GV và HS)

HS:

- HS hoạt động cá nhân: 2 phút

- HS thảo luận: 3 phút

- Đại diện trình bày

GV: theo dõi và hướng dẫn học sinh trả lời

B3: Báo cáo sản phẩm (HS)

GV:

- Yêu cầu đại diện của một nhóm lên trình bày.

- Hướng dẫn HS trình bày (nếu cần).

HS:

- Đại diện 1 nhóm lên trình bày sản phẩm.

- Các nhóm khác theo dõi, quan sát, nhận xét, bổ sung (nếu cần) cho nhóm bạn.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét thái độ và kết quả làm việc của từng nhóm, chỉ ra những ưu điểm và hạn chế trong HĐ nhóm của HS.

- Chốt kiến thức & chuyển dẫn sang khổ 2

1. Khổ 1: Vẻ đẹp của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa:

- Tín hiệu báo thu sang:

+ Hương ổi:

+ Gió se: ngọn gió heo may lành lạnh đủ để dậy cảm xúc trong ta khiến ta có cảm thấy lâng lâng, dễ chịu trước khoảnh khắc giao mùa

+ Sương chùng chình qua ngõ -> những hạt sương thu mềm mại, ươn ướt giăng màn qua ngõ

- Nghệ thuật:

+ Từ láy tượng hình: chùng chình -> cố ý chậm lại

+ Nhân hóa: sương chùng chình -> Sương giăng mắc nhẹ nhàng, chuyển động chầm chậm nơi đường thôn ngõ xóm, ngập ngừng, lưu luyến, bịn rịn như có tâm hồn.

+ Nhịp thơ có sự thay đổi (3/2 -> 2/3) -> tình cảm, cảm xúc của tác giả.

• Cảm xúc ngỡ ngàng, bâng khuâng của nhà thơ trước sự biến chuyển nhịp nhàng của cảnh vật trong khoảnh khắc giao mùa.

1. Khổ 2: Những chuyển biến của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa

a. Mục tiêu: Giúp HS nắm được những chuyển biến của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa

b. Nội dung: HS thực hiện yêu cầu của GV cảm nhận khổ 2

c. Sản phẩm: vở ghi HS

d. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Sản phẩm dự kiến

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV):

Chia cặp và yêu cầu hs thực hiện các nhiệm vụ:

? Trong khổ thơ này hình ảnh thiên nhiên sang thu tiếp tục được nhà thơ phát hiện bằng những chi tiết nào?

? Khi miêu tả con sông mùa thu, tác giả sử dụng từ “dềnh dàng”. Em hiểu từ này như thế nào?

? Từ cách hiểu đó giúp em hiểu dòng sông thu như thế nào?

B2: Thực hiện nhiệm vụ:

• HS thảo luận theo cặp và ghi kết quả ra giấy (5p)
• GV quan sát và hỗ trợ học sinh

B3: Báo cáo, thảo luận:

• GV mời đại diện một số nhóm trả lời
• HS theo dõi và nhận xét, bổ sung (nếu cần)

B4: Kết luận, nhận định của GV:

• Nhận xét thái độ làm việc và nội dung của các nhóm
• Chốt kiến thức chuyển sang khổ 3

• Hình ảnh thiên nhiên:

+ Sông dềnh dàng

+ Chim vội vã

+ Đám mây mùa hạ vắt nửa mình sang thu -> ranh giới cụ thể giữa hạ và thu

• Nghệ thuật: từ láy dềnh dàng, vội vã -> sự chuyển mình của thiên nhiên tạo vật từ hạ sang thu
• Không gian và cảnh vật như đang chuyển mình, điềm tĩnh bước sang thu.

Khổ 3: Vẻ đẹp của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa

a. Mục tiêu: Giúp HS nắm được vẻ đẹp của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa.

b. Nội dung: HS thực hiện yêu cầu của GVcảm nhận khổ 3

c. Sản phẩm: vở ghi HS.

d. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm

B1: Chuyển giao nhiệm vụ: Sử dụng kĩ thuật khăn phủ bàn

Chia lớp làm 4 nhóm và giao nhiệm vụ:

? Khổ thơ thứ 3 thiên nhiên sang thu được gợi bằng những hình ảnh nào? Em hiểu gì về cái nắng trong thời điểm giao mùa này?

? Khi miêu tả về những cơn mưa tác giả sử dụng từ “vơi dần” điều đó có ý nghĩa gì?

? Em hiểu câu thơ 3,4 này như thế nào?

B2: Thực hiện nhiệm vụ;

HS:

• Tiếp nhận yêu cầu
• Làm việc cá nhân
• Làm việc nhóm

GV: theo dõi học sinh trao đổi, hướng dẫn học sinh (nếu cần)

B3: Báo cáo, thảo luận:

HS theo dõi bạn trình bày, nhận xét, bổ sung (nếu cần)

B4: Đánh giá kết quả (GV)

• Nhận xét, đánh giá quá trình làm việc của học sinh
• Chốt ý

• Hình ảnh thiên nhiên:

+ Nắng vẫn còn nhưng đã nhạt dần

+ Mưa cũng vơi và ít dần

+ Sấm cũng bớt bất ngờ

+ Hàng cây cổ thụ không còn giật mình bởi những tiếng sấm

• Thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa đang biến đổi chậm dần chứ không vội vã.
• Nghệ thuật: ẩn dụ

+ Sấm: chỉ cái bất thường của ngoại cảnh

+ Hàng cây đứng tuổi: những con người lớn tuổi, từng trải.

• Hai câu thơ không còn chỉ tả cảnh sang thu mà đã chất chứa suy nghiệm về con người và cuộc đời

1. TỔNG KẾT

a. Mục tiêu: Giúp HS nắm được giá trị Nội dung cần đạt và nghệ thuật của bài thơ.

b. Nội dung: HS thực hiện yêu cầu của GV khái quát giá trị tác phẩm

c. Sản phẩm: vở ghi HS.

d. Tổ chức thực hiện:

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

? Nêu những nét đặc sắc nghệ thuật về: ngôn ngữ, cách sử dụng từ ngữ, hình ảnh…

? Với những thành công về nghệ thuật, bài thơ đã làm nổi bật nội dung gì?

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2

TỔNG KẾT

B2: Thực hiện nhiệm vụ (HS)

• Đọc yêu cầu
• Hoạt động cá nhân
• Hoạt động nhóm

B3: Báo cáo, thảo luận (HS và GV)

• HS trả lời, HS các nhóm khác theo dõi, nhận xét, bổ sung (nếu có)
• GV theo dõi, hướng dẫn học sinh

B4: Nhận xét, đánh giá:

• Nhận xét quá trình làm việc của học sinh
• Chốt kiến thức

1. Nghệ thuật:

- Thể thơ 5 chữ tinh tế nhẹ nhàng mà gợi cảm sâu sắc. Sử dụng nhiều từ ngữ gợi cảm giác và trạng thái.

- Hình ảnh chọn lọc mang nét đặc trưng của sự giao mùa

2. Nội dung:

Bài thơ Sang thu là cảm nhận tinh tế của nhà thơ Hữu Thỉnh về cảnh đất trời sang thu có những biến chuyển nhẹ nhàng và rõ rệt. Đồng thời thể hiện lòng yêu thiên nhiên tha thiết và suy ngẫm của nhà thơ

I. TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN

a. Mục tiêu: Năng lực tìm hiểu thông tin, năng lực giao tiếp, hợp tác và giải quyết vấn đề, Tóm tắt ngắn gọn văn bản .

b. Nội dung:

GV: sử dụng tạo nhóm đôi để tìm hiểu về tác giả, đặt câu hỏi để HS tìm hiểu văn bản.

HS : dựa vào phiếu học tập đã chuẩn bị ở nhà để thảo luận nhóm cặp đôi và trả lời những câu hỏi của GV.

c. Tổ chức thực hiện

d. Sản phẩm

1. Tác giả

B1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Chia nhóm cặp đôi (theo bàn).

- Yêu cầu HS mở phiếu học tập GV đã giao về nhà , trao đổi với bạn cùng nhóm để trao đổi thông tin.

B2: Thực hiện nhiệm vụ

Hs trao đổi thông tin dựa trên phiếu học tập đã chuẩn bị , thống nhất và bổ sung ( nếu cần )

B3: Báo cáo, thảo luận

- GV yêu cầu 1 vài cặp đôi báo cáo sản phẩm.

- HS đại điện cặp đôi trình bày sản phẩm. Các cặp đôi còn lại theo dõi, nhận xét và ghi chép kết quả thảo luận của các cặp đôi báo cáo.

B4: Đánh giá kết quả

HS: Những cặp đôi không báo cáo sẽ làm nhiệm vụ nhận xét, bổ sung cho cặp đôi báo cáo (nếu cần).

GV:

- Nhận xét thái độ làm việc và sản phẩm của các cặp đôi.

- Chốt kiến thức, chuyển dẫn sang mục sau.

2. Tác phẩm

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

a. Đọc

- Hướng dẫn đọc nhanh.

+ Đọc giọng to, rõ ràng và lưu loát, diễn cảm.

b. Yêu cầu HS tiếp tục quan sát phiếu học tập đã chuẩn bị ở nhà và trả lời các câu hỏi còn lại:

- Nêu xuất xứ của văn bản ?

- Ngôi kể ?

- Tóm tắt:

B2: Thực hiện nhiệm vụ

Gv: Hướng dẫn HS cách đọc và tóm tắt.

Hs: Đọc văn bản, các em khác theo dõi, quan sát bạn đọc. Xem lại nội dung phiếu học tập đã chuẩn bị ở nhà.

B3: Báo cáo, thảo luận

GV yêu cầu HS trả lời, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần).

HS:

- Trả lời các câu hỏi của GV.

- HS khác nhận xét, bổ sung cho bạn nếu cần).

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét thái đọc tập qua sự chuẩn bị của HS bằng việc trả lời các câu hỏi.

- Chốt kiến thức, cung cấp thêm thông tin (nếu cần) và chuyển dẫn sang đề mục sau.

1. Tác giả:

- Vũ Hùng ( sinh năm 19310 ) tại Hà Nội.

- Ông là nhà văn viết hơn 40 tác phẩm cho thiếu nhi chỉ với đề tài duy nhất về thiên nhiên, rừng, muông thú.

- Tác phẩm tiêu biểu: Sống giữa bầy voi, Mùa săn trên núi…

2. Tác phẩm

- Xuất xứ: Trích trong cuốn “ Phía Tây Trường Sơn”

- Ngôi kể: thứ 3

- Tóm tắt: Truyện kể về con voi (ông Một ) của Đề đốc Lê Trực – 1 lãnh tụ của nghĩa quân trong thời kì kháng chiến chống Pháp cuối thế kỉ XIX. Sau khi bị vây hãm, nghĩa quân tan tác, Đề đốc Lê Trực buộc phải về quê và tặng con voi cho quản tượng thân tín của mình chăm sóc. Nhưng con voi nhớ ông Đề đốc, nhớ chiến trận, nhớ rừng. Mặc dù được người quản tượng hết lòng chăm sóc, yêu thương nhưng con voi vẫn ủ rũ và buồn thiu. Quản tượng quyết định thả nó về rừng. Sau đó, hằng năm mỗi độ sang thu nó lại về làng thăm quản tượng và dân làng. Được 10 năm như thế, khi ông quản tượng qua đời, nó buồn bã trở nên lặng lẽ. Từ đó, mấy năm nó mới lại xuống làng, đảo qua nhà cũ, tha thẩn trong sân, tung vòi hít ngửi khắp chỗ, rên khe kẽ và âm thầm bỏ đi.

II. SUY NGẪM VÀ PHẢN HỒI

1. Tình cảm của chú voi đối với Đô đốc và người quản tượng.

a. Mục tiêu:

- Năng lực giao tiếp, hợp tác và giải quyết vấn đề.

- Nhận diện các chi tiết tiêu biểu

- Nhận diện và thực hành các kiến thức Tiếng Việt đã học

b. Nội dung

- Gv sử dụng Kt khăn trải bàn để tìm hiểu các chi tiết thể hiện tình cảm của voi dành cho Đô đốc và người quản tượng.

- Hs làm việc nhóm

c. Tổ chức thực hiện

d. Sản phẩm

B1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chia nhóm lớp làm 4 tổ

- Hoàn thiện phiếu học tập,

B2: Thực hiện nhiệm vụ

HS : Mỗi tổ cử ra thư kí ghi lại những ý kiến thống nhất của nhóm.

- Quan sát những chi tiết trong SGK

- Thảo luận những chi tiết đã chuẩn bi ở phiếu học tập và đưa ra đáp án thống nhất.

B3: Báo cáo, thảo luận

GV:Yêu cầu HS trình bày bằng bảng nhóm

- Hướng dẫn HS trình bày (nếu cần).

HS:

- Đại diện một nhóm trình bày sản phẩm.

- HS còn lại theo dõi, quan sát, nhận xét, bổ sung cho nhóm bạn (nếu cần).

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét câu trả lời của HS.

- Chốt kiến thức, bình giảng và chuyển dẫn sang mục sau.

1. Tình cảm của người quản tượng và dân làng với con voi

a. Mục tiêu:

- Năng lực giao tiếp, hợp tác và giải quyết vấn đề.

- Nhận diện các chi tiết tiêu biểu

- Nhận diện và thực hành các kiến thức Tiếng Việt đã học

b. Nội dung

- Gv sử dụng Kt đàm thoại gợi mở, thảo luận nhóm để tìm hiểu các chi tiết thể hiện tình cảm của người quản tượng và dân làng dành cho ông Một

- Hs làm việc nhóm

c. Tổ chức thực hiện

d. Sản phẩm

B1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv: Phát phiếu học tập và giao nhiệm vụ

B2: Thực hiện nhiệm vụ

HS đọc vb và tìm chi tiết

GV hướng dẫn HS tìm chi tiết (nếu cần).

B3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày bằng bảng phụ

- Các nhóm còn lại theo dõi và nhận xét, bổ sung.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét thái độ và kết quả làm việc của nhóm.

- Chốt kiến thức,bình giảng, cho học sinh coi clip về chú chó Hachiko :Đến đây, các con đã có thể trả lời cho câu hỏi “ Thế giới loài vật và con người có sợi dây tình cảm nào không ?” . Nhưng cô tin rằng , sau khi học xong văn bản “ Ông Một ”và coi clip về 1 câu chuyện có thật về chú chó Hachiko thì mỗi bạn đều có cho mình 1cảm nhận và câu trả lời riêng. Qua đó, cô càng thấy 1 điều Mẹ Thiên nhiên tạo hóa thật kì diệu, giữa con người và loài vật hay giữa con người và cỏ cây hoa lá đều có những mối liên hệ riêng. Chỉ có điều con người chúng ta có đủ tinh tế, đủ tình cảm để nhận ra những điều đó hay không…

- GV chuyển sang phần tiêp.

III. LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu:

- Củng cố, vận dụng những kiến thức đã học

b. Nội dung

- Gv đưa ra đề bài

c. Tổ chức thực hiện

d. Sản phẩm

B1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv đưa ra nhiệm vụ: Mỗi bạn sẽ tự vẽ lại một bức tranh ( đã chuẩn bị sẵn ) với chủ đề “ Tiếng nói của vạn vật” và đưa ra thông điệp của bức tranh đó.

B2: Thực hiện nhiệm vụ

Hs chuẩn bị

B3: Báo cáo, thảo luận

HS báo cáo kết quả làm việc cá nhân, HS nhận xét

GV hướng dẫn và yêu cầu HS trình bày, nhận xét, đánh giá chéo giữa các HS.

B4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét thái độ và kết quả làm việc của HS.

- Các bức tranh và thông điệp của học sinh.

IV. VẬN DỤNG VÀ HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ

a. Mục tiêu:

- Củng cố, vận dụng những kiến thức đã học để viết đoạn văn hoàn chỉnh.

- Hướng dẫn học sinh tự học bài ở nhà.

b. Nội dung

- Gv sử dụng câu hỏi gợi mở, nhắc lại tri thức

c. Tổ chức thực hiện

d. Sản phẩm

B1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ: “ Viết đoạn văn từ 10 đến 12 câu nêu cảm nhận của em sau khi học xong văn bản “ Ông Một ”.

B2: Thực hiện nhiệm vụ

Hs suy nghĩ làm việc cá nhân

B3: Báo cáo, thảo luận

HS báo cáo kết quả làm việc cá nhân, HS khác theo dõi, nhận xét và bổ sung cho bạn

GV hướng dẫn và yêu cầu HS trình bày, nhận xét, đánh giá chéo giữa các HS.

B4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét thái độ và kết quả làm việc của HS

- Hướng dẫn học sinh học bài ở nhà.

+ Vẽ sơ đồ tư duy về các kiến thức đã học trong bài “ Ông Một ”

+ Đọc và chuẩn bị phần Thực hành Tiếng Việt.

- Về hình thức:1 đoạn văn, đúng nội dung yêu cầu

- Nội dung:

+ Câu mở đoạn , giới thiệu tên văn bản, tác giả

+ Ghi lại những suy nghĩ, cảm nhận của bản thân

+ Chi tiết nào để lại ấn tượng nhất? Vì sao ?

+ Kết đoạn

1

P

H

Ả

2

H

Ữ

U

T

H

Ỉ

N

H

3

G

I

Ó

B

Ắ

C

4

T

H

Ì

T

H

Ầ

M

5

T

Í

N

H

T

Ừ

Tổ chức thực hiện

Sản phẩm dự kiến

Chuyển giao nhiệm vụ

- GV tổ chức trò chơi “Ô chữ bí mật”

Hàng ngang 1 (có 3 kí tự): Điền từ còn thiếu để hoàn thành những câu thơ sau: P/H/Ả

“Bỗng nhận ra hương ổi

... vào trong gió se

Sương chùng chình qua ngõ

Hình như thu đã về.”

Hàng ngang 2 (có 8 kí tự): Bài thơ “Sang thu” là sáng tác của nhà thơ nào? H/Ữ/U/T/H/Ỉ/N/H

Hàng ngang 3 (có 6 kí tự): Điền từ còn thiếu vào câu sau: ... là gió từ phương Bắc thổi về, lạnh, gây rét nên có hại cho cây cối, mùa màng. G/I/Ó/B/Ắ/C

Hàng ngang 4 (có 7 kí tự): Trong bài thơ “Lời của cây”, khi hạt đã nảy mầm, mầm cây thế nào? T/H/Ì/T/H/Ầ/M

Hàng ngang 5 (có 6 kí tự): Em hãy cho biết từ “bé” trong đoạn thơ sau thuộc loại từ nào? T/Í/N/H/T/Ừ

“Khi cây đã thành

Nở vài lá bé

Lá nghe màu xanh

Bắt đầu bập bẹ”

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

- Hàng ngang 1: Phả

- Hàng ngang 2: Hữu Thỉnh

- Hàng ngang 3: Gió bắc

- Hàng ngang 4: Thì thầm

- Hàng ngang 5: Tính từ

Thực hiện nhiệm vụ

HS hoạt động cá nhân.

Báo cáo thảo luận

HS trình bày cá nhân.

Kết luận nhận định

- GV nhận xét, chốt kiến thức theo từng vấn đề.

- GV dẫn dắt vào bài học mới.

Tổ chức thực hiện

Sản phẩm dự kiến

Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS đọc tri thức Tiếng Việt và yêu cầu HS quan sát và lắng nghe GV giảng giải về khái niệm phó từ và các loại phó từ.

1. Phó từ

Ví dụ 1: Các bạn đang dọn rác.

Ví dụ 2: Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên tôi chóng lớn lắm.

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi và trả lời câu hỏi:

• Các từ in đậm bổ sung ý nghĩa cho từ nào? Những từ được bổ sung ý nghĩa thuộc từ loại nào?
• Các từ in đậm đứng ở vị trí nào trong cụm từ?

1. Các loại phó từ

• Nhóm phó từ chuyên đi kèm trước danh từ.

Ngữ liệu: Những cây non được chúng tôi chăm bón kĩ lưỡng.

🢥 Bổ sung ý nghĩa về số lượng cho danh từ.

• Nhóm phó từ chuyên đứng trước hoặc sau động từ, tính từ.

Ngữ liệu:

• Đầu tôi to ra nổi từng tảng rất bướng.

🢥 Phó từ “ra” đứng sau tính từ “to” bổ sung ý nghĩa chỉ kết quả và hướng.

🢥 Phó từ “rất” đứng trước tính từ “bướng” bổ sung ý nghĩa về mức độ.

• Anh đừng trêu vào.

🢥 Phó từ “đừng” đứng trước động từ “trêu” bổ sung ý nghĩa cầu khiến.

- GV phát phiếu học tập, HS sẽ sắp xếp các từ cho sẵn để hoàn thành bảng sau:

1. Phó từ

- Phó từ là những từ chuyên đi kèm với danh từ, động từ, tính từ nhằm bổ sung ý nghĩa cho các từ loại này.

1. Các loại phó từ

- Nhóm phó từ chuyên đi kèm trước danh từ.

- Nhóm phó từ chuyên đứng trước hoặc sau động từ, tính từ.

- Hoàn thành phiếu học tập.

Thực hiện nhiệm vụ

HS hoạt động cá nhân.

Báo cáo thảo luận

HS trình bày cá nhân.

Kết luận nhận định

GV nhận xét, chốt kiến thức theo từng vấn đề.

Tổ chức thực hiện

Sản phẩm dự kiến

Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi thực hiện bài tập 1 và 2.

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm thực hiện theo yêu cầu ở bài tập 3, 4, 5.

- GV yêu cầu HS thực hiện cá nhân bài tập 6.

Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh hoạt động nhóm đôi, thảo luận nhóm và cá nhân theo hướng dẫn.

Báo cáo thảo luận

- GV mời 1-2 cặp học sinh trả lời.

- GV mời đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Gv mời 1- 2 HS trả lời.

Kết luận nhận định

GV chốt đáp án sau mỗi bài tập.

Bài tập 1:

Bài tập 2:

a. Phó từ sẽ bổ sung ý nghĩa cho từ lớn về thời gian.

b. Phó từ đã bổ sung ý nghĩa cho từ về chỉ thời gian.

c. Phó từ cũng bổ sung ý nghĩa cho từ cho để chỉ sự tiếp diễn tương tự của hoạt động.

d. - Phó từ quá bổ sung ý nghĩa cho từ quen để chỉ mức độ.

- Phó từ được bổ sung ý nghĩa cho từ xa rời để chỉ kết quả.

Bài tập 3:

• Gợi ý: HS sẽ mở rộng câu, nhận xét dựa trên ý nghĩa của phó từ.
• Ví dụ:

a. Trời tối.

• Trời đã tối (chỉ thời gian)
• Trời tối quá! (chỉ mức độ)

b. Bọn trẻ đá bóng ngoài sân.

• Bọn trẻ đang đá bóng ngoài sân. (chỉ thời gian)
• Bọn trẻ không đá bóng ngoài sân. (chỉ sự phủ định)

Bài tập 4: (Tùy theo cách diễn đạt của HS)

Có 2 biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ:

- Biện pháp tu nhân hóa (thì thầm). Tác dụng: Làm cho hình ảnh hạt mầm hiện lên sinh động, đồng thời thể hiện trong cảm nhận của tác giả hạt mầm giống như một con người.

- Biện pháp tu từ ẩn dụ (giọt sữa). Tác dụng: góp phần khắc họa sinh động hình ảnh hạt mầm mới nhú có hình dáng và màu sắc trắng đục như giọt sữa đồng thời thể hiện tình cảm yêu thương, trìu mến của tác giả danh cho hạt mầm.

Bài tập 5:

- Phả: (hơi, khí) bốc mạnh và toả ra thành luồng.

- tỏa: (từ một điểm) lan truyền ra khắp xung quanh.

- Quyện: cùng với nhau làm thành một khối không thể tách rời, tựa như xoắn chặt, bện chặt vào nhau

🡒 Hương ổi chín được cơn gió nhẹ thổi tỏa ra và hòa vào không gian thành luồng báo hiệu mùa thu đã đến nên dùng từ “phả” là thích hợp nhất.

Bài tập 6:

- Theo em, từ dềnh dàng trong đoạn thơ nên hiểu theo nghĩa (1) chậm chạp, không khẩn trương, để mất nhiều thì giờ vào những việc phụ hoặc không cần thiết.

- Người đọc dễ dàng nhận ra nghĩa của cụm từ này vì những từ ngữ khác thể hiện trong đoạn thơ mang cùng nét nghĩa như “phả”, “chùng chình”, một sự chuyển mình có cái chậm, cái nhanh, cái nhẹ nhàng nhưng rõ ràng từ hạ sang thu.

Tổ chức thực hiện

Sản phẩm dự kiến

Giao nhiệm vụ học tập

GV yêu cầu HS hóa thân thành một loài cây và viết đoạn văn từ 150 – 200 chữ trong đó sử dụng phó từ để chia sẻ với mọi người về quá trình trưởng thành của mình.

• Về hình thức:

Bài viết đảm bảo:

- Hình thức của đoạn văn, đúng dung lượng.

- Quy tắc chính tả, cấu trúc câu.

- Có sử dụng phó từ.

• Về nội dung:

Hóa thân thành một loài cây và tự giới thiệu về bản thân.

- Lời tự giới thiệu của loài cây em hóa thân.

- Miêu tả khái quát về loài cây.

- Công dụng của loài cây.

- Khẳng định lại giá trị của loài cây mà em hóa thân.

Viết ngắn:

Bài mẫu

   Xin chào, tôi là Cỏ bốn lá, là loài cỏ khá nhỏ và dễ thương. Tôi còn có tên gọi khác là Tứ Diệp Thảo. Bạn biết không, tôi là một cây cỏ khá hiếm đấy, bởi vì cứ 10.000 cỏ ba lá mới có một cỏ bốn lá, đặc biệt phải không? Bốn lá của tôi, 1 lá thể hiện cho "sự trung thành", lá thứ 2 thể hiện "niềm tin", lá thứ 3 là "Tình yêu" và lá cuối cùng, lá làm cho tôi thêm quý hiếm, là "may mắn". Vì là một loài cỏ, bạn dễ thấy chúng tôi ở các bụi cây ven đường, trong chậu hoa của lớp hay thậm chí là trong sân nhà bạn, thế nhưng, đó cũng chỉ là cỏ 3 lá thôi, nếu bạn tìm kĩ thì có thể bạn sẽ thấy tôi - cỏ bốn lá may mắn. Tôi có 1 hàm lượng chất dinh dưỡng cao và có nhiều thành phần biệt dược không chỉ có tác dụng tốt với con người mà ngay cả những gia súc trong nhà khi được nuôi bằng cỏ 3 lá và chúng tôi cũng trở nên khỏe mạnh và sản xuất ra nhiều sữa hơn. Các bạn chắc hẳn thắc mắc tôi được hình thành như thế nào? Tôi hình thành do sự đột biến trong thể xô-ma hoặc do một lỗi phát triển của môi trường. Quá là đặc biệt phải không? Tôi tự hào được gọi là Tứ Diệp Thảo, tôi không chỉ là một loại cỏ dại mà hơn hết tôi còn có những giá trị dược lí giúp ích cho con người.

Thực hiện nhiệm vụ

HS viết ngắn và dán vào tờ A0 theo tổ và trưng bày

Báo cáo/ Thảo luận

GV tổ chức cho HS xem và bình chọn đoạn văn hay nhất bằng cách dán ticker dấu sao

Kết luận/ Nhận định

GV nhận xét, ghi điểm

Tiêu chí

đánh giá

Tiêu chuẩn

đạt yêu cầu

Chưa đạt

yêu cầu

Tự đánh giá

bài viết

Đạt

Chưa đạt

1

Nội dung đoạn văn

Đúng yêu cầu: tình yêu thiên nhiên

Nội dung đi lệch yêu cầu đề

2

Dùng từ ngữ trong đoạn văn

Đảm bảo có ít nhất 1 phó từ

Không có phó từ

3

Hình thức đoạn văn

Đảm bảo hình thức (Viết hoa, lùi vào ở dòng đầu, kết thúc bằng dấu chấm câu)

Gạch đầu dòng, không viết lùi, không có dấu kết thúc câu

4

Dung lượng của đoạn văn

Đảm bảo dung lượng trong giới hạn150 – 200 chữ

Ít hơn 150 chữ hoặc nhiều hơn 200 chữ

I. TÌM HIỂU CHUNG

1. Mục tiêu:

- Giúp HS rèn luyện năng lực tìm hiểu thông tin, giải quyết vấn đề

- Giúp HS nắm được những nét cơ bản về tác giả Huy Cận và bài thơ "Con chim chiền chiện"

b. Nội dung:

- HS tìm hiểu ở nhà.

- GV chia nhóm, giao nhiệm vụ cho học sinh

c. Sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng video, phiếu học tập, câu trả lời của HS.

d. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động của thầy và trò

Dự kiến sản phẩm

1. Tác giả

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV): Học sinh thảo luận nhóm đôi

? Nêu những hiểu biết của em về nhà thơ Huy Cận?

B2: Thực hiện nhiệm vụ (GV và HS)

• GV hướng dẫn học sinh đọc sgk
• HS quan sát sgk và trả lời

B3: Báo cáo, thảo luận

GV yêu cầu HS trả lời.

HS trả lời câu hỏi của GV.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

Nhận xét câu trả lời của HS và và chốt kiến thức lên màn hình

1. Tác giả: Huy Cận

• Huy Cận tên thật là Cù Huy Cận (1919 – 2005), quê ở Hương Sơn, Hà Tĩnh
• Ông là một chính khách, từng giữ nhiều chức vụ quan trọng trong Chính phủ Việt Nam
• Là nhà thơ nổi tiếng của phong trào Thơ Mới.
• Phong cách sáng tác: hồn thơ ảo não nhưng giàu chất suy tưởng
• Các tác phẩm tiêu biểu: Lửa thiêng, Trời mỗi ngày lại sáng, Đất nở hoa, Bài thơ cuộc đời, Hai bàn tay em (tập thơ thiếu nhi)

1. Trải nghiệm cùng văn bản:

• Thể thơ: 4 chữ
• Xuất xứ: Trích trong tập “Những bài thơ em yêu”, Phạm Hổ, Nguyễn Hiệp tuyển chọn, NXB Giáo dục 2004

1. SUY NGẪM, PHẢN HỒI

a. Mục tiêu: Giúp HS:

- Phát hiện được những nét đặc sắc về nội dung, nghệ thuật của bài thơ

- Nhận ra được tình cảm, cảm xúc của nhà thơ được thể hiện trong bài thơ

- Rút ra được chủ đề, thông điệp tác giả muốn gửi đến người đọc thông qua bài thơ.

b. Nội dung:

- HS làm việc cá nhân, làm việc nhóm để hoàn thiện nhiệm vụ.

- HS trình bày sản phẩm, theo dõi, nhận xét và bổ sung cho nhóm bạn (nếu cần).

c. Sản phẩm: Phiếu học tập của HS đã hoàn thành, câu trả lời của HS.

d. Tổ chức thực hiện

1. Những đặc sắc về nội dung, nghệ thuật

a. Mục tiêu: Giúp HS phát hiện được những đặc sắc về nội dung, nghệ thuật của bài thơ thông qua các từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ và vần nhịp

b. Nội dung: HS thực hiện yêu cầu của GV bằng cách điền vào các phiếu học tập

c. Sản phẩm: phiếu học tập, vở ghi của học sinh

d. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động của thầy và trò

Dự kiến sản phẩm

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV):

- Chia lớp làm 3 nhóm

- Phát phiếu học tập cho các nhóm và giao nhiệm vụ cho từng nhóm:

+ Nhóm 1: tìm hiểu về những từ ngữ, hình ảnh tiêu biểu và cho biết tác dụng của những từ ngữ, hình ảnh đó

+ Nhóm 2: tìm và chỉ ra các biện pháp tu từ và cho biết tác dụng của các biện pháp tu từ ấy.

+ Nhóm 3: chỉ ra nhữn đặc sắc về vần nhịp trong bài thơ.

B2: Thực hiện nhiệm vụ (GV và HS)

HS:

- HS hoạt động cá nhân: 2 phút

- HS thảo luận: 3 phút

- Đại diện trình bày

GV: theo dõi và hướng dẫn học sinh trả lời

B3: Báo cáo sản phẩm (HS)

GV:

- Yêu cầu đại diện của một nhóm lên trình bày.

- Hướng dẫn HS trình bày (nếu cần).

HS:

- Đại diện 1 nhóm lên trình bày sản phẩm.

- Các nhóm khác theo dõi, quan sát, nhận xét, bổ sung (nếu cần) cho nhóm bạn.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét thái độ và kết quả làm việc của từng nhóm, chỉ ra những ưu điểm và hạn chế trong HĐ nhóm của HS.

- Chốt kiến thức & chuyển dẫn sang nội dung tiếp theo

1. Từ ngữ, hình ảnh

• Nhận xét:
• Những từ ngữ được gọt giũa, trau chuốt gợi lên không gian làng quê bao la khoáng đạt.
• Hình ảnh thơ gần gũi, giản dị, thân thuộc, chân thực và có sức gợi cảm cao.

1. Biện pháp tu từ:

• Thể hiện cảm xúc trong trẻo, tình yêu thiên nhiên, quê hương của nhà thơ.

1. Vần, nhịp

• Vần lưng, vần chân
• Nhịp 2/2 đều đặn, nhịp nhàng
• Việc sử dụng linh hoạt cách gieo vần làm cho nhịp điệu bài thơ trở nên linh hoạt và sinh động hơn.

1. Tình cảm, cảm xúc của nhà thơ

a. Mục tiêu: Giúp HS phát hiện được những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của nhà thơ

b. Nội dung: HS thực hiện yêu cầu của GV bằng cách điền vào các phiếu học tập

c. Sản phẩm: phiếu học tập, vở ghi của học sinh

d. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động của thầy và trò

Dự kiến sản phẩm

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV):

Học sinh thảo luận nhóm đôi:

• Tìm những câu thơ có các từ ngữ thể hiện cảm xúc của nhà thơ?
• Nhận xét được những tình cảm, cảm xúc của nhà thơ thể hiện trong bài thơ.

B2: Thực hiện nhiệm vụ (GV và HS)

HS:

- HS hoạt động cá nhân: 2 phút

- HS thảo luận: 3 phút

- Đại diện trình bày

GV: theo dõi và hướng dẫn học sinh trả lời

B3: Báo cáo sản phẩm (HS)

GV:

- Yêu cầu đại diện của một nhóm lên trình bày.

- Hướng dẫn HS trình bày (nếu cần).

HS:

- Đại diện 1 nhóm lên trình bày sản phẩm.

- Các nhóm khác theo dõi, quan sát, nhận xét, bổ sung (nếu cần) cho nhóm bạn.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét thái độ và kết quả làm việc của từng nhóm, chỉ ra những ưu điểm và hạn chế trong HĐ nhóm của HS.

- Chốt kiến thức & chuyển dẫn sang nội dung tiếp theo

• Các hình ảnh thơ:

+ Lòng vui bối rối

+ Lòng đầy yêu mến

+ Tưng bừng lòng ta

• Cảm xúc vui vẻ, hạnh phúc khi lắng nghe tiếng hót của chim chiền chiện.
• Sự giao cảm tinh tế với thiên nhiên.
• Yêu quý thiên nhiên, vẻ đẹp trong trẻo của tiếng hót chim chiền chiện.
• Nâng niu, trân trọng vẻ đẹp của tiếng hót chim chiền chiện và khung cảnh thiên nhiên.

1. Chủ đề, thông điệp

a. Mục tiêu: Giúp HS nhận ra được chủ đề của tác phẩm và thông điệp mà nhà thơ muốn gửi gắm tới người đọc

b. Nội dung: HS thực hiện yêu cầu của GV bằng cách trao đổi theo nhóm và trả lời

c. Sản phẩm: vở ghi của học sinh

d. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động của thầy và trò

Dự kiến sản phẩm

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV):

Học sinh thảo luận nhóm:

• Chủ đề của bài thơ là gì?
• Qua bài thơ, tác giả muốn gửi gắm đến người đọc những thông điệp nào?

B2: Thực hiện nhiệm vụ (GV và HS)

HS:

- HS hoạt động cá nhân: 2 phút

- HS thảo luận: 3 phút

- Đại diện trình bày

GV: theo dõi và hướng dẫn học sinh trả lời

B3: Báo cáo sản phẩm (HS)

GV:

- Yêu cầu đại diện của một nhóm lên trình bày.

- Hướng dẫn HS trình bày (nếu cần).

HS:

- Đại diện 1 nhóm lên trình bày sản phẩm.

- Các nhóm khác theo dõi, quan sát, nhận xét, bổ sung (nếu cần) cho nhóm bạn.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét thái độ và kết quả làm việc của từng nhóm, chỉ ra những ưu điểm và hạn chế trong HĐ nhóm của HS.

- Chốt kiến thức & chuyển dẫn sang nội dung tiếp theo

• Chủ đề: Niềm vui sướng, hạnh phúc khi được hòa mình vào thiên nhiên, lắng nghe tiếng chim chiền chiện hót giữa đất trời.
• Thông điệp:

+ Giao hòa với thiên nhiên

+ Thu nhận những cảm xúc mà thiên nhiên mang đến

+ Trân trọng và bảo vệ thiên nhiên.

Từ ngữ, hình ảnh

Tác dụng

...................................................................................................................................

............................................................................................................................

....................................................................................................................................

............................................................................................................................

....................................................................................................................................

............................................................................................................................

Biện pháp tu từ

Tác dụng

...................................................................................................................................

............................................................................................................................

....................................................................................................................................

............................................................................................................................

....................................................................................................................................

............................................................................................................................

Các câu thơ

Cảm xúc của nhà thơ

...................................................................................................................................

............................................................................................................................

....................................................................................................................................

............................................................................................................................

....................................................................................................................................

............................................................................................................................

Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS đọc nội dung trong SGK/tr.22, tên đề mục phần kĩ năng Viết và xác định nhiệm vụ học tập.

- GV đặt câu hỏi: Dựa vào yêu cầu cần đạt và tên đề mục phần kĩ năng Viết, các em hãy cho biết: trong bài học này, chúng ta sẽ thực hiện nhiệm vụ viết nào?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân: Đọc thông tin trong SGK và tìm câu trả lời.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trả lời trước lớp về nhiệm vụ học tập sẽ thực hiện.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét câu trả lời của HS, xác nhận lại nhiệm vụ học tập: Trong bài học này, HS sẽ làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ.

*HS xác định được nhịêm vụ học tập

- Biết làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ.

Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi, trả lời câu hỏi:Theo em, người ta thường làm thơ, viết văn, sáng tác nhạc trong hoàn cảnh nào?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận nhóm và tìm câu trả lời.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Đại diện 2-3 nhóm HS trình bày, các nhóm khác góp ý, bổ sung (nếu có).

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét và hướng dẫn HS tổng hợp vấn đề theo một số định hướng tham khảo sau: Một số tình huống có thể làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ: có cảm hứng trước một vấn đề, cảm xúc dâng trào muốn thể hiện cách nhìn, cách cảm nhận mới lạ, thú vị, … về cuộc sống; thể hiện cảm xúc về một sự vật/ hiện tượng trong cuộc sống; tham gia một cuộcthi thơ; tặng thơ để bày tỏ tình cảm với người thân, bạn bè, …

- GV dẫn dắt, giới thiệu nội dung bài học mới.

* HS xác định được một số tình huống có thể làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ:

- thể hiện cảm xúc về cuộc sống;

- tham gia cuộc thi thơ;

- bày tỏ tình cảm, cảm xúc với người thân, bạn bè, …

Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV sử dụng kĩ thuật động não, HS nhắc lại đặc điểm của thể thơ bốn chữ hoặc năm chữ bằng cách trả lời nhanh câu hỏi sau: Em biết gì về thể thơ bốn chữ học năm chữ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận nhóm và thực hiện nhiệm vụ học tập.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Đại diện 2-3 nhóm HS trình bày trước lớp; các nhóm khác góp ý, bổ sung (nếu có).

Bước 4: Kết luận, nhận định

- Dựa trên câu trả lời của HS, GV nhận xét ý kiến của HS, nhắc lại một số đặc điểm về thể thơ và giới thiệu hoạt động viết.

* Kích hoạt kiến thức nền

- HS nhắc lại những nhắc lại đặc điểm của thể thơ bốn chữ hoặc năm chữ.

+ số tiếng

+ số dòng

+ Cách gieo vần

Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS đọc khung thông tin trong SGK/ tr.22, thảo luận và trả lời những câu hỏi sau:

+ Theo em, thế nào là một bài thơ hay?

+ Muốn làm một bài thơ thì cần làm gì?

+ Một bài thơ bốn chữ, năm chữ cần đảm bảo những yêu cầu gì?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện nhiệm vụ học tập theo nhóm.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Đại diện nhóm HS trình bày trước lớp ý kiến của mình; các nhóm khác góp ý, bổ sung (nếu có).

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV câu trả lời của HS và kết luận về đặc điểm của một bài thơ hay hay nói chung và đặc điểm của thể thơ bốn chữ hoặc năm chữ.

* Một số điểm cần lưu ý khi làm một bài thơ:

- Thể hiện cách nhìn, cách cảm nhận … của người viết về cuộc sống.

- Sử dụng từ ngữ, hình ảnh phù hợp để thể hiện cách nhìn, cảm xúc của bản thân về cuộc sống.

- Sử dụng các biện pháp tu từ phù hợp để tạo nên những liên tưởng độc đáo, thú vị.

- Gieo vần, ngắt nhịp một cách hợp lý để làm tăng giá trị biểu đạt của ngôn từ.

- Đặt nhan đề phù hợp với nội dung văn bản.

- Đảm bảo đủ số chữ ở các dòng thơ theo yêu cầu của thể loại.

Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GVtrình bày bài thơ “Nắng hồng” lên bảng chiếu, rồi đưa ra hệ thống câu hỏi, tổ chức lớp thảo luận nhóm để trả lời những câu hỏi sau:

1. Bài thơ được viết theo thể thơ nào?
2. Để miêu tả được bức tranh sống động của mùa đông, tác giả đã dùng những hình ảnh và các biện pháp nghệ thuật nào?
3. Vì sao khi sáng tác thơ, văn, cần sử dụng biện pháp nhân hóa, so sánh để miêu tả sự vật, hiện tượng?
4. Làm thơ không phải là chỉ miêu tả sự vật, hiện tượng mà còn phải thể hiện cảm xúc mới lạ, thú vị về cuộc sống. Hai khổ thơ cuối có đáp ứng được yêu cầu trên không? Hãy lí giải.
5. Trong bài thơ này, tác giả đã sử dụng những loại vần nào?
6. Từ cách viết của tác giả trong bài thơ trên, em học được điều gì về cách làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc VB mẫu, theo dõi các thông tin trong khung hướng dẫn, thảo luận nhóm và tìm câu trả lời cho các câu hỏi hướng dẫn phân tích văn bản.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Một số HS đại diện nhóm,trình bày trước lớp. Các nhóm khác nhận xét, góp ý, bổ sung (nếu có).

- HS nêu câu hỏi thắc mắc (nếu có).

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV góp ý cho câu trả lời của HS, hướng dẫn HS kết luận vấn đề theo định hướng tham khảo.

* Hướng dẫn phân tích văn bản mẫu

1. Về đặc điểm thể loại

• Về số tiếng: Mỗi câu thơ có 5 tiếng => thơ 5 chữ.
• Bài thơ có 6 khổ thơ, mỗi khổ thơ gồm 4 dòng.
• Nhịp thơ: 3/2; 2/3.
• Vần chân: đâu – nâu

nhà – hoa

lửa – đưa

rồi – trôi

=> Sử dụng vần nhịp một cách hợp lý làm tăng giá trị biểu đạt của ngôn từ.

2. Về nghệ thuật

• Hình ảnh: tấm áo nâu, áo trời, mưa phùn, khói, màn sương, dáng mẹ, đốm nắng, giọt nắng hồng, …

=> hình ảnh gợi cảm, sinh động, thể hiện sự liên tưởng bất ngờ thú vị.

• Biện pháp nghệ thuật: nhân hóa, so sánh, ẩn dụ

=> thể hiện sự sống động của thiên nhiên.

3. Về nội dung

• Bài thơ thể hiện cảm xúc của tác giả trước bức tranh thiên nhiên và cuộc sống khi đất trời vào đông.

Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV cho HS đọc phần hướng dẫn quy trình viết trong SGK/tr.24, sau đó thảo luận nhóm và tóm tắt thông tin quy trình làm một bài thơ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo cặp và trả lời nhanh ra giấy.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày trước lớp. Các HS khác bổ sung (nếu có).

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét quá trình làm việc nhóm của HS thông qua quan sát. GV chú ý đánh giá mức độ chủ động của HS trong việc đề xuất mục đích hợp tác trước khi bắt đầu thảo luận.

- GV nhận xét kết quả thực hiện nhiệm vụ, hướng dẫn HS kết luận theo định hướng như sản phẩm dự kiến.

* Quy trình viết gồm bốn bước:

Bước 1: Trước khi viết

Bước 2: Tìm ý tưởng cho bài thơ

Bước 3: Làm thơ

Bước 4: Chỉnh sửa và chia sẻ.

Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV cho HS đọc đề bài trong SGK/tr.24. Sau đó yêu cầu HS xác định mục đích, đối tượng và đề tài cho bài thơ của mình qua các câu hỏi:

+ Bài thơ này được viết nhằm mục đích gì?

+ Người đọc bài thơ của em có thể là ai?

+ Em định viết về đề tài gì?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS suy nghĩ, tìm câu trả lời.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày trước lớp.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, đánh giá.

* Bước 1: Chuẩn bị viết

+ Đối tượng: người đọc là những người quan tâm đến thơ ca. Đặc biệt là những bài thơ đề cập đến vẻ đẹp thiên nhiên.

+ Mục đích: chia sẻ cảm xúc của mình về một sự vật, hiện tượng, cảnh đẹp thiên nhiên hoặc cuộc sống với người đọc.

+ Đề tài: là một bài thơ 4 chữ hoặc 5 chữ thể hiện cảm xúc của em về một sự vật, hiện tượng của thiên nhiên hoặc cuộc sống.

Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

(1) Từ đề tài đã xác định, GV hướng dẫn HS tìm ý tưởng cho bài thơ bằng cách điền vào PHT sau:

(2) Sau khi HS đã hoàn thành xong PHT, GV thể hiện các ý tưởng lần lượt thành các dòng thơ theo chỉ dẫn của bước 3 trong SGK. GV yêu câu HS viết tối thiểu 1 khổ thơ gồm 4 dòng (bôn chữ hoặc năm chữ).

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- Với nhiệm vụ (1): HS thực hiện tại lớp.

- Với nhiệm vụ (2): HS thực hiện tại nhà.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS chuẩn bị trình bày bài thơ theo hình thức cặp đôi/ nhóm 4-6 HS hoặc trước tập thể lớp.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét về mức độ hoàn thành nhiệm vụ học tập của HS trong thời gian viết do GV quy định.

* Lưu ý: GV chưa nên đánh giá, nhận xét công khai trước lớp về sản phẩm bài viết của HS. Việc này nên được thực hiện sau khi tổ chức cho HS tự đánh giá lẫn nhau và chỉnh sửa bài viết của mình.

* Bước 2: Tìm ý và lập dàn ý

- Sản phẩm là sơ đồ tìm ý, dàn ý của HS.

Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

(1) GV yêu cầu HS dựa vào bảng kiểm trong SGK/tr.24,25 để tự kiểm tra, đánh giá lại bài thơ của mình.

(2) Sau khi hoàn thành việc tự chỉnh sửa, GV có thể mời một số HS đọc bài thơ của mình trước lớp và mời các HS khác nhận xét.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS lần lượt thực hiện các nhiệm vụ (1) và (2).

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Đối với nhiệm vụ (2), một số HS đọc bài thơ của mình trước lớp, sau đó các HS khác chia sẻ, nhận xét về bài thơ của bạn (dựa trên bảng kiểm).

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV đánh giá và nhận xét trên ba phương diện:

(1) Những ưu điểm cần phát huy và những điểm cần chỉnh sửa trong các bài thơ của HS.

(2) Cách nhận xét, đánh giá bài viết dựa vào bảng kiểm của HS (HS đã biết sử dụng bảng kiểm chưa? HS có nhận ra những ưu khuyết điểm trong bài thơ của mình và các bạn hay không?) Trong trường hợp HS chưa biết dùng bảng kiểm, GV sử dụng kĩ thuật nói to suy nghĩ để hướng dẫn HS sử dụng bảng kiểm và nhận xét.

* Sản phẩm: Phần nhận xét, đánh giá bài viết của HS.

Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV sử dụng kĩ thuật trình bày một phút để HS chia sẻ nhanh (những) kinh nghiệm của bản thân sau khi làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS suy nghĩ và chuẩn bị những kinh nghiệm của bản thân để chia sẻ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Một số HS chia sẻ những kinh nghiệm mà mình rút ra được.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, đánh giá, chốt ý.

* Sản phẩm: Những kinh nghiệm rút ra của HS về quy trình làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ.

Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Từ bài thơ đã hoàn thành trên lớp, GV cho HS về nhà lựa chọn một trong hai nhiệm vụ sau và hoàn thành:

(1) Sửa bài thơ cho hoàn chỉnh và công bố.

(2) Chọn một đề tài khác để viết bài thơ mới và công bố.

Sau khi công bố bài thơ, HS tham gia bình chọn bài thơ hay nhất của lớp.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS về nhà thực hiện một trong hai nhiệm vụ trên và công bố bài thơ. HS có thể công bố bài viết trên blog cá nhân, trên trang web hoặc bảng tin học tập của lớp, …

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Trước tiên, HS công bố một trong hai sản phẩm được giao trên trang Web hoặc bảng tin của lớp.

- HS tham gia bình chọn bài thơ hay nhất của lớp.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét thái độ tích cực chủ động và mức độ hoàn thành nhiệm vụ học tập.

- GV công bố kết quả bình chọn bài thơ hay nhất của lớp.

* Sản phẩm: Bài thơ đã được công bố của HS. HS có thể công bố bài viết trên blog cá nhân, trên trang web của lớp, …

Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS đọc khung “Yêu cầu cần đạt” trong SGK, tên đề mục phần kĩ năng Viết và xác định nhiệm vụ học tập.

- GV đặt câu hỏi: Dựa vào yêu cầu cần đạt và tên đề mục phần kĩ năng Viết, các em hãy cho biết: trong bài học này, chúng ta sẽ thực hiện nhiệm vụ viết nào?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân: Đọc thông tin trong SGK và tìm câu trả lời.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trả lời trước lớp về nhiệm vụ học tập sẽ thực hiện.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét câu trả lời của HS, xác nhận lại nhiệm vụ học tập: Trong bài học này, HS cần viết đoạn văn ghi lại cảm xúc sau khi đọc một bài thơ.

*HS xác định được nhịem vụ học tập

- Biết viết đoạn văn đảm bảo các bước: chuẩn bị trước khi viết; tìm ý và lập dàn ý; viết bài; xem lại và chỉnh sửa, rút kinh nghiệm.

- Viết được một đoạn văn ghi lại cảm xúc sau khi đọc xong một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ.

Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV tổ chức cho HS thảo luận nhóm đôi, trả lời câu hỏi: Sau khi đọc xong một bài thơ hay trên sách, báo chí, mạng internet, em muốn chia sẻ với người khác thì em có thể chia sẻ bằng cách nào?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận nhóm và tìm câu trả lời.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Đại diện 2-3 nhóm HS trình bày, các nhóm khác góp ý, bổ sung (nếu có). Hoặc tất cả các nhóm cùng đính câu trả lời lên bảng phụ.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của HS và hướng dẫn HS tổng hợp vấn đề mà HS cảm thấy khó khăn khi viết đoạn văn ghi lại cảm xúc sau khi đọc một bài thơ.

- GV dẫn dắt, giới thiệu nội dung bài học mới.

* HS xác định được tình huống khi cần viết đoạn văn ghi lại cảm xúc sau khi đọc một bài thơ.

Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời câu hỏi: Hãy nhắc lại những yêu cầu về đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ trong chương trình lớp 6 mà em còn nhớ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận nhóm và tìm câu trả lời.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Đại diện 2-3 nhóm HS trình bày trước lớp; các nhóm khác góp ý, bổ sung (nếu có).

Bước 4: Kết luận, nhận định

- Dựa trên câu trả lời của HS, GV nhận xét, bổ sung và giới thiệu nội dung bài học.

* Kích hoạt kiến thức nền

- HS nhắc lại những yêu cầu về đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ trong chương trình lớp 6.

Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS đọc khung thông tin trong SGK/ tr.25 và điền vào bảng sau:

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thực hiện nhiệm vụ học tập theo nhóm.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Đại diện nhóm HS trình bày trước lớp ý kiến của ình dựa trên bảng đã cho; các nhóm khác góp ý, bổ sung (nếu có).

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV hướng dẫn HS chốt ý.

* Khái niệm:

- Đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ thuộc kiểu văn biểu cảm, thể hiện cảm xúc của người viết về một bài thơ.

* Yêu cầu đối với kiểu bài:

Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS đọc thầm VB mẫu (SGK/tr.26), chú ý đến những phần đánh số và khung thông tin tương ứng. Sau đó, GV cho HS thảo luận nhóm đôi với các câu hỏi hướng dẫn phân tích kiểu văn bản bên dưới (SGK/tr.26).

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- Cá nhân HS đọc VB mẫu, theo dõi các thông tin trong khung hướng dẫn, tìm câu trả lời cho các câu hỏi hướng dẫn phân tích văn bản.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Một số HS trình bày trước lớp. Các HS khác nhận xét, góp ý, bổ sung (nếu có).

- HS nêu câu hỏi thắc mắc (nếu có).

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV góp ý cho câu trả lời của HS, hướng dẫn HS kết luận vấn đề theo định hướng:

Qua phần phân tích VB mẫu, HS cần:

+ Nhận biết cấu trúc của đoạn, chức năng của ba phần trong đoạn văn.

+ Nhận ra vai trò của các câu trong từng phần và những từ ngữ thể hiện cảm xúc của tác giả và các dẫn chứng.

* Hướng dẫn phân tích văn bản mẫu

1. Tác giả dùng ngôi thứ nhất để chia sẻ cảm xúc về bài thơ.

2. Những cảm xúc mà tác giả thể hiện trong đoạn văn là: tôi rất thích bài thơ Nắng hồng của Bảo Ngọc vì cách dẫn dắt bất ngờ, thú vị của tác giả ...; cảm nhận được rõ nét cái rét buốt của tiết trời lạnh giá ...; ...giúp tôi cảm nhận rõ hơn về tình mẹ và cả những yêu thương của một đứa trẻ dành cho mẹ.

3. Nội dung của câu mở đoạn: giới thiệu nhan đề bài thơ, tên tác giả và cảm xúc chung về bài thơ.

4. Phần thân đoạn (từ câu 2 đến câu 6): trình bày cảm xúc của người viết về nội dung và nghệ thuật của bài thơ.

5. Nội dung của câu kết đoạn: Khẳng định cảm xúc và ý nghĩa của bài thơ đối với bản thân.

Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS kể tên 4 bước trong quy trình viết một đoạn văn.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo cặp và trả lời nhanh ra giấy.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày trước lớp. Các HS khác bổ sung (nếu có).

Bước 4: Kết luận, nhận định

- Dựa vào câu trả lời của HS, GV dẫn dắt HS ôn lại quy trình viết trong hoạt động tiếp theo.

* Quy trình viết gồm bốn bước:

Bước 1: chuẩn bị trước khi viết

Bước 2: tìm ý và lập dàn ý

Bước 3: viết đoạn

Bước 4: xem lại và chỉnh sửa, rút kinh nghiệm

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1:

QUY TRÌNH VIẾT ĐOẠN VĂN GHI LẠI CẢM XÚC

SAU KHI ĐỌC MỘT BÀI THƠ

Quy trình viết

Thao tác cần làm

Bước 1: Chuẩn bị trước khi viết

Bước 2: Tìm ý và lập dàn ý

Bước 3: Viết đoạn văn

Bước 4: Xem lại và chỉnh sửa, rút kinh nghiệm

Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm và hoàn thành thông tin trong PHT số 1.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo cặp và ghi đáp án vào phiếu.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Đại diện nhóm trình bày kết quả thảo luận trước lớp. Các nhóm khác bổ sung (nếu có).

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét quá trình làm việc nhóm của HS thông qua việc quan sát. GV chú ý đánh giá mức độ chủ động của HS trong việc đề xuất mục đích hợp tác trước khi các em bắt đầu thảo luận.

- GV nhận xét kết quả thực hiện nhiệm vụ.

Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV cho HS đọc đề bài trong SGK/tr.26. Sau đó yêu cầu HS xác định mục đích, đối tượng và đề tài cho bài viết của mình qua các câu hỏi:

- Với đề tài này, em sẽ viết đoạn văn cho ai, nhằm mục đích gì?

- Với đối tượng và mục đích ấy, em dự định sẽ chọn cách viết như thế nào?

- Em sẽ chọn viết về đề tài gì?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS suy nghĩ, tìm câu trả lời.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày trước lớp.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, đánh giá.

* Bước 1: Chuẩn bị viết

+ Đối tượng: người đọc là những người quan tâm đến thơ ca. Đặc biệt là những bài thơ đề cập đến vẻ đẹp thiên nhiên.

+ Mục đích: chia sẻ cảm xúc của mình về bài thơ với người đọc.

+ Đề tài: đoạn văn ghi lại cảm xúc sau khi đọc xong một bài thơ 4 chữ hoặc 5 chữ, đề cập đến tình yêu thiên nhiên.

Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS tìm ý, lập dàn ý và viết đoạn văn trình bày cảm xúc về một bài thơ theo gợi ý sau:

(1) Tìm ý và lập dàn ý (thực hiện theo cặp đôi).

+ Mở đoạn: tên bài thơ, tên tác giả; cảm xúc chung về bà thơ.

+ Thân đoạn: Cảm xúc thư nhất (dẫn chứng), cảm xúc thứ hai (dẫn chứng), …

+ Kết đoạn: khẳng định lại cảm xúc và ý nghĩa của bài thơ đối với bản thân.

Sau đó, cho HS trao đổi dàn ý trong nhóm đôi để góp ý cho nhau.

(2) HS sẽ viết đoạn văn dựa trên dàn ý (thực hiện cá nhân).

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- Với nhiệm vụ (1): HS thực hiện tại lớp.

- Với nhiệm vụ (2): HS thực hiện tại nhà.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS đại diện trình bày kết quả làm việc của nhóm. HS khác thảo luận, bổ sung (nếu có).

- Đoạn văn của HS sẽ được đọc trong hoạt động tiếp theo (Xem lại và chỉnh sửa, rút kinh nghiệm).

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét về mức độ hoàn thành nhiệm vụ học tập của HS trong thời gian viết do GV quy định.

* Lưu ý: GV chưa nên đánh giá, nhận xét công khai trước lớp về sản phẩm bài viết của HS. Việc này nên được thực hiện sau khi tổ chức cho HS tự đánh giá lẫn nhau và chỉnh sửa bài viết của mình.

* Bước 2: Tìm ý và lập dàn ý

- Sản phẩm là sơ đồ tìm ý, dàn ý của HS.

Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS trao đổi bài viết cho nhau theo nhóm đôi và dựa vào bảng kiểm trong SGK/tr.28 để đánh giá, nhận xét về bài viết của bạn.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS trao đổi bài viết cho nhau và nhận xét dựa vào bảng kiểm trong SGK/tr.28.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Một số HS đọc bài viết trước lớp, sau đó các HS khác chia sẻ, nhận xét về bài viết của bạn (dựa trên bảng kiểm).

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV đánh giá và nhận xét trên hai phương diện:

(1) Những ưu điểm cần phát huy và những điểm cần chỉnh sửa trong các bài viết.

(2) Cách nhận xét, đánh giá bài viết dựa vào bảng kiểm của HS (HS đã biết sử dụng bảng kiểm chưa? HS có nhận ra những ưu khuyết điểm của mình và các bạn hay không?) Trong trường hợp HS chưa biết dùng bảng kiểm, GV sử dụng kĩ thuật nói to suy nghĩ để hướng dẫn HS sử dụng bảng kiểm và nhận xét.

* Sản phẩm: Phần nhận xét, đánh giá bài viết của HS.

Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS ghi lại những kinh nghiệm của bản thân sau khi viết đoạn văn ghi lại cảm xúc sau khi đọc xong một bài thơ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS ghi lại những kinh nghiệm của bản thân.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Một số HS chia sẻ những kinh nghiệm mà mình rút ra được.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, đánh giá, chốt ý.

* Sản phẩm: Những kinh nghiệm rút ra của HS về quy trình viết đoạn văn ghi lại cảm xúc sau khi đọc xong một bài thơ.

Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Từ bài viết đã hoàn thành trên lớp, GV cho HS về nhà lựa chọn một trong hai nhiệm vụ:

(1) Sửa bài viết cho hoàn chỉnh và công bố.

(2) Chọn một đề tài khác để viết bài mới và công bố.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS về nhà thực hiện một trong hai nhiệm vụ trên và công bố bà viết. HS có thể công bố bài viết trên blog cá nhân, trên trang web của lớp, …

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS giới thiệu bài viết đã được chỉnh sửa, công bố đến các bạn khác trong lớp.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV và HS tiếp tục sử dụng bảng kiểm trong SGK để xem lại, chỉnh sửa và rút kinh nghiệm đối với bài viết đã được công bố.

* Sản phẩm: Bài viết đã được công bố của HS. HS có thể công bố bài viết trên blog cá nhân, trên trang web của lớp, …

a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của mình.

b. Nội dung: HS lắng nghe, trả lời câu hỏi của GV

c. Tổ chức thực hiện

d. Sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chuyển giao nhiệm vụ

Gv chiếu video :giới thiệu về đọc sách

Hs vừa lắng nghe vừa ghi lại những điều bạn vừa trình bày trong clip vào phiếu học tập

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ

- HS suy nghĩ, trả lời

Bước 3: Báo cáo thảo luận

- HS trình bày cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- Gv nhận xét, dẫn dắt vào bài:

Hs lắng nhe, quan sát và ghi chép.

I. CHUẨN BỊ BÀI NÓI

a. Mục tiêu: Hs biết các bước tóm tắt ý chính do người khác trình bày

b. Nội dung:

Gv sử dụng KT khăn trải bàn

HS bầu ra bạn thư kí, hoàn thiện phiếu học

c. Tổ chức thực hiện

d. Sản phẩm

B1. Chuyển giao nhiệm vụ

Gv chia lớp làm 4 nhóm thực hiện nhiệm vụ :

? Để có thể tập trung chú ý và nắm bắt được ý chính của bài trình bày, khi nghe chúng ta cần thực hiện điều gì ?

? Để việc ghi chép trong quá trình nghe thuận lợi và hiệu quả, chúng ta cần chú ý điều gì ?

? Chúng ta có thể gặp những sai sót gì trong quá trình kết hợp lắng nghe và ghi chép ?

? Khi trao đổi với người nói về những vấn đề chưa rõ nên có thái độ như thế nào ?

? Có nên trao đổi phần tóm tắt của mình với những người nghe khác không ? Vì sao.

? Theo em, để đánh giá mức độ đạt/ chưa đạt một bài tóm tắt ý chính hòan chỉnh cần những yếu tố nào ?

- HS thực hiện nhiệm vụ

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- Gv quan sát, gợi mở, hỗ trợ

- Hs suy nghĩ, thảo luận, bổ sung, phản biện

B3: Báo cáo thảo luận

- HS trình bày sản phẩm thảo luận

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

B4: Đánh giá , nhận định

- GV nhận xét quá trình tương tác, thảo luận nhóm của học sinh

- Chốt kiến thức, chuyển dẫn sang mục sau.

- Các bước ghi chép lại ý chính do người khác trình bày.

Bước 2: Đọc lại và chỉnh sửa

- Đọc lại phần ghi tóm tắt và chỉnh sửa

( nếu cần )

- Xác định với người nói về nội dung vừa tóm tắt. Trao đổi với người nói về ý kiến em chưa rõ hoặc em có quan điểm khác.

- Trao đổi phần ghi tóm tắt với những người nghe khác để chỉnh sửa cho chính xác.

II. THỰC HÀNH TRÌNH BÀY

a. Mục tiêu: Biết được các kĩ năng khi trình bày bài nói.

b. Nội dung:

- Từ phiếu học tập số 1 của mỗi cá nhân, các nhóm sẽ thảo luận và thống nhất , chọn lọc những ý chính nhất trong clip đã đưa ra từ đầu giờ

c. Tổ chức thực hiện

d. Sản phẩm

B1. Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv có thể cho hsinh coi lại clip ( nếu cần )

- HS thực hiện nhiệm vụ

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- Gv quan sát, gợi mở, hỗ trợ

- Hs suy nghĩ, thảo luận, bổ sung, phản biện

B3: Báo cáo thảo luận

- HS trình bày sản phẩm thảo luận

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

- Gv phát bảng kiểm để hs đánh giá, nhận xét.

Bảng kiểm

B4: Đánh giá , nhận định

- GV nhận xét quá trình tương tác, thảo luận nhóm của học sinh

- Chốt kiến thức, chuyển dẫn sang mục sau.

- Phần trình bày: Tóm tắt ý chính do người khác trình bày.

III. LUYỆN TÂP, VẬN DỤNG

a. Mục tiêu: Củng cố lại kiến thức đã học, vận dụng để luyện nói

b. Nội dung: HS dựa vào góp ý của các bạn và GV

c. Tổ chức thực hiện

d. Sản phẩm

B1. Chuyển giao nhiệm vụ

a. Luyện tập:

GV cho hs trả lời nhanh các câu hỏi:

Câu 1:Mục đích của việc lắng nghe và ghi chép là gì ?

Câu 2: Khi tóm tắt ý chính do người khác trình bày cần trải qua mấy bước ?

Câu 3: Để việc ghi chép trong quá trình nghe thuận lợi và hiệu quả, chúng ta cần chú ý điều gì ?

Câu 4: Vì sao khi tóm tắt ý chính do người khác trình bày ta nên dùng từ khóa, các kí hiệu và sơ đồ?

Câu 5: Theo em, để đánh giá mức độ đạt/ chưa đạt một bài tóm tắt ý chính hòan chỉnh cần những yếu tố nào ?

b. Vận dụng:

Gv chia lớp làm 4 nhóm thực hiện nhiệm vụ chung:

? Hãy trình bày bài nói trong khoảng thời gian 5phút : “ Việc quan sát, lắng nghe, cảm nhận thế giới tự nhiên có ý nghĩa như thế nào với cuộc sống của chúng ta ? ”

- HS còn lại lắng nghe và tóm tắt ý chính phần trình bày của bạn.

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- Gv quan sát, gợi mở, hỗ trợ

- Hs suy nghĩ, thảo luận, bổ sung, phản biện

B3: Báo cáo kết thảo luận

- HS trình bày sản phẩm thảo luận

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

B4: Đánh giá , nhận định

- GV nhận xét quá trình tương tác, thảo luận nhóm của học sinh

- Chốt kiến thức

- Hướng dẫn học bài ở nhà

+ Vẽ sơ đồ tư duy về các kiến thức đã học

+ Đọc và chuẩn bị bài: Ôn tập.

- Bài nói của học sinh về câu hỏi : “Việc quan sát, lắng nghe, cảm nhận thế giới tự nhiên có ý nghĩa như thế nào với cuộc sống của chúng ta ? ”

- Phần trình bày: Tóm tắt ý chính do người khác trình bày.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Chia lớp thành 6 nhóm, phân công nhiệm vụ cho các nhóm.

+ GV trình chiếu kết hợp phát cho HS Phiếu học tập số 1: HS đọc lại 2 văn bản Lời của cây; Sang thu và điền thông tin vào bảng sau

+ Nhận xét về thể thơ, vần, nhịp của khổ thơ (SGK/30)

+ Trình bày chức năng của phó từ thông qua việc xem xét lược bỏ 3 phó từ quan trọng trong đoạn trích.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thực hiện nhiệm vụ.

- GV quan sát, hỗ trợ.

Bước 3: Báo cáo thảo luận

- HS báo cáo kết quả;

- GV gọi nhóm khác nhận xét, bổ sung câu trả lời của các nhóm.

B4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, đánh giá, bổ sung, chốt lại kiến thức.

Câu 1: Chỉ ra điểm giống và khác nhau

Phiếu học tập số 1

Câu 2: Nhận xét về thể thơ, vần, nhịp:

- Thể thơ: năm chữ

- Vần chân: nghé – nhẹ / đây – đầy

- Nhịp thơ: 2/3 ; 3/2

Câu 3: Tìm hiểu về phó từ

- Không thể lược bỏ 3 phó từ mãi, vẫn, không

- Chức năng: Bổ sung ý nghĩa cho động từ rền rĩ và thấy; cung cấp thông tin 1 cách đầy đủ và cần thiết hơn.

+ mãi: kéo dài liên tục như không dứt

+ vẫn, không: biểu thị sự tiếp diễn và phủ định

TỔ CHỨC THỰC HIỆN

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

** Câu 4 + câu 6

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV tổ chức cho HS thảo luận chia sẻ nhóm đôi.

+ GV trình chiếu kết hợp phát cho HS Phiếu học tập số 2: Bài học em rút ra cho mình khi làm thơ bốn chữ, năm chữ.

- GV tổ chức cho HS thảo luận nhóm bằng kĩ thuật khăn trải bàn. HS trình bày lý do vì sao khi tóm tắt ý chính do người khác trình bày ta nên dùng từ khóa, các kí hiệu và sơ đồ.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thực hiện nhiệm vụ.

- GV quan sát, hỗ trợ.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

- HS báo cáo kết quả

- GV gọi nhóm khác nhận xét, bổ sung câu trả lời của các nhóm.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- GV nhận xét, đánh giá, bổ sung, chốt lại kiến thức.

** Câu 7

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu từng cá nhân viết vào vở những suy nghĩ của mình về ý nghĩa của việc quan sát, lắng nghe, cảm nhận thế giới tự nhiên thông qua câu hỏi gơi ý SGK/30

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thực hiện nhiệm vụ.

- GV quan sát, hỗ trợ.

Bước 3: Báo cáo thảo luận

- GV gọi 2-3 HS trình bày sản phẩn cá nhân.

- GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- GV nhận xét, đánh giá, bổ sung, chốt lại kiến thức.

Câu 4: Bài học khi làm thơ bốn chữ, năm chữ

- Quan sát đối tượng tỉ mỉ, cẩn thận.

- Đảm bảo số chữ trong một dòng thơ.

- Sử dụng từ ngữ, hình ảnh phù hợp.

- Cần có các biện pháp tu từ (so sánh, nhân hóa, điệp từ, …).

- Thể hiện cảm xúc của em một cách chân thành.

Câu 6: Khi tóm tắt ý chính do người khác trình bày ta nên dùng từ khóa, các kí hiệu và sơ đồ. Vì:

- Từ khóa là từ ngữ quan trọng, thể hiện nội dung chính của bài nói.

- Kí hiệu và sơ đồ sẽ giúp làm nổi bật ý, giúp ta dễ nắm bắt vấn đề của người trình bày.

Câu 7: Ý nghĩa của việc quan sát, lắng nghe, cảm nhận thế giới tự nhiên

Đời sống con người luôn gắn liền với thế giới tự nhiên. Việc quan sát, lắng nghe, cảm nhận thế giới tự nhiên giúp chúng ta điều chỉnh tình cảm và thái độ của mình. Từ đó thấy yêu đời, yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống hơn. Vì vậy mọi người cần chung tay bảo vệ và làm đẹp hơn thế giới tự nhiên mà mình đang sống.

Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm

Mục tiêu:

- Nhận biết được được một số khái niệm như: truyện, truyện đồng thoại, cốt truyện, nhân vật, người kể chuyện, lời người kể chuyện và lời nhân vật

- Lấy được ví dụ minh họa.

Tổ chức thực hiện:

Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- GV yêu cầu HS đọc phần Tri thức ngữ văn trong SGK

Yêu cầu HS nhắc lại các khái niệm đã học (ở lớp 6) như: đề tài, cốt truyện, sự việc, nhân vật,…

- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm: Hãy chọn một truyện và trả lời các câu hỏi sau để nhận biết từng yếu tố:

- Ai là người kể chuyện trong tác phẩm này? Người kể ấy xuất hiện ở ngôi thứ mấy?

- Nếu muốn tóm tắt nội dung câu chuyện, em sẽ dựa vào những sự kiện nào?

- Nhân vật chính của truyện là ai? Nêu một vài chi tiết giúp em hiểu đặc điểm của nhân vật đó.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

HS thảo luận theo bàn trả lời các câu hỏi.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận:

HS báo cáo kết quả, nhận xét.

Bước 4: Kết luận, nhận định.

GV chốt và mở rộng kiến thức. Hướng dẫn HS tìm hiểu các mục từ giải thích các yếu tố thể loại mới xuất hiện trong bài học này: Tình huống truyện, Không gian - thời gian trong truyện ngụ ngôn.

- Truyện ngụ ngôn là những truyện bịa đặt có ngụ ý về những bài học; về kinh nghiệm sống, đạo lí.

Nếu như ở các thể loại văn học khác, ngụ ý là ý nghĩa của sự phản ánh thì trong truyện ngụ ngôn nó là đối tượng phản ánh. Bởi vậy, truyện ngụ ngôn mang đậm màu sắc triết lí dân gian. Khi tưởng tượng và hư cấu truyện ngụ ngôn, tác giả dân gian không tập trung trình bày một số phận với nhiều tình tiết rắc rối mà chỉ chú ý khai thác một vài tình tiết liên quan đến một bài học kinh nghiệm nào đó một cách kín đáo, tế nhị. Đó có thể là một bài học về kinh nghiệm ứng xử giữa người với người, một bài học về đạo đức, một ‘bài học về nhận thức…

- Truyện ngụ ngôn phản ánh cuộc đấu tranh xã hội:

Xét trên bề mặt, truyện ngụ ngôn chỉ là truyện của các loài vật, đồ vật. Điều đó đúng nhưng chỉ là đúng về “phần xác” còn thực ra điều quan trọng của thể loại truyện này phải là “phần hồn”. Ở phần hồn này, sự ngụ ý kín đáo, bóng gió của tác giả dân gian không chỉ dừng lại ở các bài học về đạo lí hay những kinh nghiệm sống mà còn có cả Sự phản kháng đối với xã hội, đả kích giai cấp thống trị với những thói hống hách, ngang ngược, quyền thế và dạy người ta những kinh nghiệm ứng phó với chúng.

- Nghệ thuật xây dựng nhân vật:

+ Nhân vật truyện ngụ ngôn được lựa chọn một cách tự do, phóng túng, con vật nào cũng được miễn là “khớp” được cái ý tưởng bóng gió xa xôi mà người ta “gá gửi” vào đó. Những nhân vật - con vật ấy có ích hay có hại cho loài người, truyện ngụ ngôn không quan tâm. Điều người ta quan tâm là con vật đó giúp thể hiện được triết lí như thế nào.

+ Việc lựa chọn nhân vật chính trong truyện ngụ ngôn xuất phát từ động cơ thiên về phương diện lí trí hơn là tình cảm, ở đây những thao tác của tư duy hoạt động mạnh hơn sự rung động của trái tim - đọc truyện ngụ ngôn ta phải suy nghĩ nhiều hơn.

+ Truyện ngụ ngôn thực hiện chức năng mượn con vật làm cái vỏ để bọc kín cái ý, cái triết lí cần “gá gửi”. Vì vậy nội dung hình tượng nhân vật, phần cốt lõi không phải là miêu tả đặc điểm con vật mà là bài học suy lí, triết lí mà truyện muốn “gá gửi”.

- Xung đột trong truyện ngụ ngôn:

+ Xung đột về triết lí ứng xử, về lí lẽ hành động của nhân vật, mọi hành động của nhân vật trong truyện ngụ ngôn đều không hề cảm tính mà tất cả đều có lí lẽ, có “tính quan niệm”.

+ Xung đột trong truyện ngụ ngôn phản ánh xung đột xã hội (xung đột giữa người bị áp bức với kẻ áp bức, giữa đúng với sai, chân lí với nguy lí, tốt với xấu trong xã hội…).

- Kết cấu truyện ngụ ngôn:

Do tính chất ngụ ỷ, truyền miệng nên hầu hết truyện ngụ ngôn đều ngắn, ít tình tiết, ít nhân vật, trừ một số truyện bằng thơ, cốt truyện là một trục thẳng, ít rẽ ngang tắt hay đảo ngược. Truyện thường có hai lớp nghĩa: nghĩa hiển ngôn và nghĩa hàm ngôn. Nghĩa hiển ngôn là câu chuyện được kể, đây là lớp nghĩa nổi hay còn gọi là “phần xác”. Nghĩa hàm ngôn là phần bài học kinh nghiệm, những điều răn dạy, đây là lớp nghĩa chìm hay còn gọi là “phần hồn”, nghĩa này phải suy nghĩ mới nhận ra được.

- Biện pháp nghệ thuật:

Truyện ngụ ngôn thường mượn vật để nói người, dùng đặc điểm, tính cách, hành động của các con vật hoặc cỏ cây hoa lá để bóng gió chuyện con người, kín đáo nêu lên bài học nào đó cho con người. Do vậy, biện pháp nghệ thuật mà truyện ngụ ngôn sử dụng là nghệ thuật ẩn dụ. Đó là hình thức ẩn dụ để ám chỉ tính cách, hành động của con người. Chính nhờ có hình thức ẩn dụ này mà các con vật, loài vật, các bộ phận của cơ thể người hiện lên sống động, gần gũi và hấp dẫn hơn.

Truyện là loại tác phẩm văn học kể lại một câu chuyện, có cốt truyện, nhân vật, không gian, thời gian, hoàn cảnh diễn ra các sự việc.

Truyện ngụ ngôn là những truyện kể ngắn gọn, hàm súc, bằng văn xuôi hoặc văn vần. Truyện thường đưa ra bài học về cách nhìn sự việc, cách ứng xử của con người trong cuộc sống.

Đề tài trong truyện ngụ ngôn: thường là những vấn đề đạo đức hay những cách ứng xử trong cuộc sống.

Sự kiện (hay sự việc) là yếu tố quan trọng góp phần làm nên câu chuyện. Trong truyện ngụ ngôn, một câu chuyện thường xoay quanh một sự kiện chính. Chẳng hạn, ở truyện Thỏ và rùa, sự kiện chính là cuộc chạy thi giữa hai nhân vật thỏ và rùa.

Cốt truyện: là yếu tố quan trọng của truyện kể, gồm các sự kiện chính được sắp xếp theo một trật tự nhất định: có mở đầu, diễn biến và kết thúc.

Cốt truyện của truyện ngụ ngôn: thường xoay quanh một sự kiện (một hành vi ứng xử, một quan niệm, một nhận thức phiến diện, sai lầm…) nhằm đưa ra bài học hay lời khuyên nào đó.

Nhân vật: là đối tượng có hình dáng, cử chỉ, hành động, ngôn ngữ, cảm xúc, suy nghĩ,... được nhà văn khắc họa trong tác phẩm. Nhân vật thường là con người nhưng cũng có thể là thần tiên, ma quỷ, con vật, đồ vật,...

Nhân vật trong truyện ngụ ngôn có thể là loài vật, đồ vật hoặc con người. Các nhân vật hầu như không có tên riêng, thưởng được người kể chuyện gọi bằng danh từ chung như: rùa, thỏ, sói, cừu, cây sậy, thầy bói, bác nông dân,... Từ suy nghĩ, hành động, lời nói của nhân vật ngụ ngôn, người nghe, người đọc có thể rút ra những bài học sâu sắc.

Người kể chuyện: là nhân vật do nhà văn tạo ra để kể lại câu chuyện:

+ Ngôi thứ nhất;

+ Ngôi thứ ba.

Lời người kể chuyện đảm nhận việc thuật lại các sự việc trong câu chuyện, bao gồm cả việc thuật lại mọi hoạt động của nhân vật vả miêu tả bối cảnh không gian, thời gian của các sự việc, hoạt động ấy.

Lời nhân vật là lời nói trực tiếp của nhân vật (đối thoại, độc thoại), có thể được trình bày tách riêng hoặc xen lẫn với lời người kể chuyện.

Tình huống truyện là tình thế làm nảy sinh câu chuyện khiến nhân vật bộc lộ đặc điểm, tính cách của mình. Qua đó, ý nghĩa của câu chuyện được khơi sâu. Chẳng hạn, tình huống truyện trong Thỏ và rùa là cuộc chạy đua giữa hai con vật và kết quả có tính bất ngờ, làm lộ rõ đặc điểm của mỗi nhân vật và bài học từ câu chuyện.

Không gian trong truyện ngụ ngôn là khung cảnh, môi trường hoạt động của nhân vật ngụ ngôn, nơi xảy ra sự kiện, câu chuyện (một khu chợ, một giếng nước, một khu rừng,...)

Thời gian trong truyện ngụ ngôn là một thời điểm, khoảnh khắc nào đó mà sự việc, câu chuyện xảy ra, thường không xác định cụ thể.

Mục tiêu:

- Giúp HS khắc sâu tri thức chung cho bài học.

Tổ chức thực hiện:

Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- Hướng dẫn HS lập bảng so sánh nhanh giữa các yếu tố chung của truyện đã học với các yếu tố gắn với đặc điểm riêng của thể loại ngụ ngôn.

Em đã đọc các câu chuyện nào trong chủ đề Bài học cuộc sống, hãy chỉ ra một số đặc điểm của truyện đồng thoại trong câu chuyện đó? Em ấn tượng với chi tiết miêu tả nào về nhân vật?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

HS làm việc cá nhân, trả lời câu hỏi.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận:

HS báo cáo kết quả, nhận xét.

Bước 4: Kết luận, nhận định.

GV chốt và mở rộng kiến thức.

Chia sẻ của HS điền kết quả vào phiếu học tập.

Mục tiêu:

- Giúp HS vận dụng kiến thức trong phần tri thức văn học để chuẩn bị cho các bài học trong chủ đề.

Tổ chức thực hiện:

Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- Kể tên các VB cần chuẩn bị cho tiết học tiếp theo. Em cần chú ý điều gì khi đọc các VB truyện ấy.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

HS làm việc cá nhân, trả lời câu hỏi.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận:

HS báo cáo kết quả, nhận xét.

Bước 4: Kết luận, nhận định.

GV chốt và mở rộng kiến thức.

Chú ý đến nhân vật và các chi tiết miêu tả nhân vật, đối thoại của nhân vật.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

N1: Nhận biết được một số yếu tố của truyện ngụ ngôn.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS: Xác định thể loại văn bản.

Đề tài, tình huống, cốt truyện, nhân vật, tóm tắt ngắn gọn qua phiếu học tập.

- GV yêu cầu hs đọc văn bản

* khi đọc hết đoạn 1 cho hs dừng lại trả lời câu hỏi suy luận trong SGK

I. Tìm hiểu chung

1. Tác phẩm

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS hoàn thành những yêu cầu trong phiếu học tập chuẩn bị trình bày trước lớp.

- HS đọc bài trước lớp.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS trình bày sản phẩm thảo luận.

- GV gọi HS nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

- HS trình bày sản phẩm thảo luận

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức những yêu cầu trong phiếu học tập.

- GV giải thích nghĩa của một số từ khó trong VB.

Quản voi (quản tượng): người trông nom và điều khiển voi.

Sun Sun: co lại, chun lại thành các nếp.

Đòn càn: đòn làm bằng đoạn tre nguyên cả ống, đẽo vát hai đầu cho thon lại để xóc những bó củi, rơm rạ... ma gánh.

Quạt thóc: loại quạt lớn bằng tre phất vải, dùng để quạt cho thóc lép và bụi bay đi, tách khỏi thóc chắc.

Tua tủa: từ gợi tả dáng chỉa ra không đều của nhiều vật cứng, nhọn, gây cảm giác ghê sợ.

Chổi xể: chổi quét sân, thưởng làm bằng nhánh cây thanh hao.

Giới thiệu thêm cho hs trên thế giới có 2 tác giả rất nổi tiếng cho những câu truyện ngụ ngôn đó là: Aesop và La Fontaine để hs tham khảo đọc.

3. Giải nghĩa từ khó

Quản voi (quản tượng): người trông nom và điều khiển voi.

Sun Sun: co lại, chun lại thành các nếp.

Đòn càn: đòn làm bằng đoạn tre nguyên cả ống, đẽo vát hai đầu cho thon lại để xóc những bó củi, rơm rạ... ma gánh.

Quạt thóc: loại quạt lớn bằng tre phất vải, dùng để quạt cho thóc lép và bụi bay đi, tách khỏi thóc chắc.

Tua tủa: từ gợi tả dáng chỉa ra không đều của nhiều vật cứng, nhọn, gây cảm giác ghê sợ.

Chổi xể: chổi quét sân, thưởng làm bằng nhánh cây thanh hao.

NV2: tìm hiểu văn bản “Ếch ngồi đáy giếng”

Hoạt động 1:

1. Ếch khi ở trong giếng

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chia lớp thành 4 nhóm, yêu cầu các nhóm thảo luận và hoàn thành phiếu học tập:

II. Tìm hiểu chi tiết

1. Ếch khi ở trong giếng

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Các nhóm thực hiện nhiệm vụ. GV hỗ trợ khi cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- GV mời đại diện các nhóm trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét.

Hs trình bày kết quả trên phiếu học tập

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức những yêu cầu trong phiếu học tập.

Môi trường hạn hẹp dễ khiến người ta kiêu ngạo, không biết thực chất về mình.

🡪tầm nhìn, sự hiểu biết nông cạn.

Bài học: sống hòa nhã, thân thiện, yêu thương mọi người, không nên tự đề cao bản thân mình

Môi trường hạn hẹp dễ khiến người ta kiêu ngạo, không biết thực chất về mình.

🡪 tầm nhìn, sự hiểu biết nông cạn.

🡪 bài học: sống hòa nhã, thân thiện, yêu thương mọi người, không nên tự đề cao bản thân mình

Hoạt động 2. Ếch khi ra ngoài giếng

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu hs thảo luận cặp đôi và hoàn thành phiếu học tập:

II. Tìm hiểu chi tiết

2. Ếch khi ra ngoài giếng

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Các cặp đôi thực hiện nhiệm vụ. GV hỗ trợ khi cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- GV mời đại diện các cặp đôi trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức những yêu cầu trong phiếu học tập.

Ý nghĩa:

- Phê phán những kẻ hiểu biết hạn hẹp.

- Không chủ quan kiêu ngạo

- Phải mở rộng tầm hiểu biết

Bài học:

- Hoàn cảnh sống hạn hẹp sẽ ảnh hưởng đến nhận thức về chính mình và thế giới xung quanh.

- Phải nhận ra hạn chế của mình

- Phải khiêm tốn không được chủ quan, kiêu ngạo

- Luôn học hỏi mở rộng tầm hiểu biết của mình bằng mọi hình thức.

NV2: Văn bản thầy bói xem voi

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chia lớp thành 4 nhóm, yêu cầu các nhóm thảo luận và hoàn thành phiếu học tập:

II. Tìm hiểu chi tiết

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Các nhóm thực hiện nhiệm vụ. GV hỗ trợ khi cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- GV mời đại diện các nhóm trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức những yêu cầu trong phiếu học tập.

NV3: Nhận thức về những cái nhìn hạn hẹp qua 2 truyện: Ếch ngồi đáy giếng; Thầy bói xem voi

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: hs điền từ còn thiếu vào dấu …

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Các nhóm thực hiện nhiệm vụ. GV hỗ trợ khi cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- GV mời hs trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức những yêu cầu trong phiếu học tập.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: hs hoàn thành phiếu học tập sau

TỔNG KẾT

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Các nhóm thực hiện nhiệm vụ. GV hỗ trợ khi cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- GV mời hs trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức những yêu cầu trong phiếu học tập.

Hoạt động 4: luyện tập

Mục tiêu:

- Giúp HS khắc sâu tri thức chung cho bài học.

Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: Em hãy chỉ ra những điểm giống nhau và khác nhau giữa hai truyện “Ếch ngồi đáy giếng” và “Thầy bói xem voi”?

Hs điền câu trả lời vào phiếu học tập

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Các nhóm thực hiện nhiệm vụ. GV hỗ trợ khi cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- GV mời hs trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức những yêu cầu trong phiếu học tập.

Mục tiêu:

- Giúp HS vận dụng kiến thức trong phần tri thức văn học để chuẩn bị cho các bài học trong chủ đề.

Tổ chức thực hiện:

Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- Kể tên các thành ngữ mà em biết qua các câu chuyện ngụ ngôn đã học?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

HS làm việc cá nhân, trả lời câu hỏi.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận:

HS báo cáo kết quả, nhận xét.

Bước 4: Kết luận, nhận định.

GV chốt và mở rộng kiến thức.

- Ăn ốc nói mò

- Khôn nhà dại chợ

- Thùng rỗng kêu to

- Coi trời bằng vung

- chín người mười ý

- Cãi chày cãi Cối

- Trong nhà nhất mẹ nhì con, ra đường lắm kẻ còn giòn hơn ta.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chuyển giao nhiệm vụ:

(1) Gv trình chiếu hình ảnh và hỏi học sinh: Theo em một người bạn tốt cần có những đức tính gì? Trong trường hợp nào thì một người được xem là kẻ mạnh?

- Học sinh chia sẻ cảm xúc, suy nghĩ về câu hỏi

(2) Dựa vào nhan đề “Những tình huống hiểm nghèo” và hình ảnh minh họa của VB (SGK/tr.36), em đoán xem VB viết về điều gì. Vì sao em có thể dự đoán như vậy?

- Đã bao giờ trong cuộc sống các em đã vô tình gặp phải một tình huống trớ trêu, hiểm nghèo chưa? Hãy chia sẻ với bạn.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS thảo luận và trả lời từng câu hỏi

- Gv quan sát, hỗ trợ, cố vấn

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS trình bày sản phẩm

- GV gọi HS nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại một số cảm xúc, trải nghiệm của Hs ở câu hỏi “Đã bao giờ trong cuộc sống các em đã vô tình gặp phải một tình huống trớ trêu, hiểm nghèo chưa?” và dẫn dắt vào bài học

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

NV 1: Hướng dẫn hs đọc, tìm hiểu chú thích

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chuyển giao nhiệm vụ

+ GV hướng dẫn cách đọc (yêu cầu học sinh đọc trước khi đến lớp)

+ GV đọc mẫu thành tiếng một đoạn đầu, sau đó HS thay nhau đọc thành tiếng toàn VB.

+ GV hướng dẫn HS về chiến lược đọc theo dõi và suy luận (các hộp chỉ dẫn)

+ Giới thiệu tác giả, tác phẩm

- HS lắng nghe, tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- Hs làm việc cá nhân

- GV quan sát

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS trình bày sản phẩm

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt kiến thức

-NV2: Tìm hiểu về Tác giả, tác phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chuyển giao nhiệm vụ: Đại diện các nhóm (3 nhóm) lên báo cáo dự án về tác giả, tác phẩm?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS trình bày sản phẩm

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 3: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt kiến thức bằng Infographic

1. Đọc

- HS biết cách đọc thầm, biết cách đọc to, trôi chảy, phù hợp về tốc độ đọc

- Trả lời được các câu hỏi dự đoán, suy luận

2. Chú thích

- Đương

- Chó sói

- Chiên con

3. Tác giả, tác phẩm

a. Tác giả

- Ê-dốp (Aesop)

- La Phông-ten (La Fontaine)

b. Tác phẩm

*Hai người bạn đồng hành và con gấu

- In trong truyện ngụ ngôn Ê-dốp (2013)

- Thể loại: truyện ngụ ngôn.

- Hình thức: Văn xuôi

* Chó sói và chiên con

- In trong ngụ ngôn chọn lọc La Phông-ten (1985)

- Thể loại: truyện ngụ ngôn

- Hình thức: Văn vần

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

NV1: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu về cốt truyện

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ

+ Theo em, sự kiện là gì?

+ Sắp xếp các sự kiện trong truyện theo trình tự hợp lý và xác định mối quan hệ giữa các sự kiện đó.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS thảo luận và trả lời câu hỏi

- Gv quan sát, cố vấn

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS thuyết trình sản phẩm thảo luận

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

NV2: Tìm hiểu đặc điểm thể loại

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ

GV phát PHT số 1

PHT số 2:

PHT số 3:

PHT số 4:

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- GV quan sát, hướng dẫn

- HS đó trao đổi, thống nhất

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

- Gv tổ chức hoạt động, gọi 1 nhóm cáo cáo sản phẩm, nhóm còn còn lại nhận xét, bổ sung

- HS báo cáo sản phẩm, nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, đánh giá, bổ sung, chốt lại kiến thức

NV3: Tìm hiểu nhân vật chó sói và chiên con

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chuyển giao nhiệm vụ:

Gv phát PHT số 4, Hs thảo luận theo nhóm 4-6 học sinh

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- GV quan sát, hướng dẫn

- HS đó trao đổi, thống nhất

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

- Gv tổ chức hoạt động, gọi 1 nhóm cáo cáo sản phẩm, nhóm còn còn lại nhận xét, bổ sung

- HS báo cáo sản phẩm, nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, đánh giá, bổ sung, chốt lại kiến thức

NV3: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu về đề tài, chủ đề

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chuyển giao nhiệm vụ:

+ Em hãy nhắc lại khái niệm đề tài và chủ đề?

+ Theo em, truyện Hai người bạn đồng hành và con gấu viết về đề tài nào?

+ Theo em, truyện Chó sói và chiên con viết về đề tài nào?

+ Qua văn bản trên, em rút ra được bài học gì cho bản thân?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- GV quan sát, hướng dẫn

- HS đó trao đổi, thống nhất

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

- Gv tổ chức hoạt động, gọi 1 nhóm cáo cáo sản phẩm, nhóm còn còn lại nhận xét, bổ sung

- HS báo cáo sản phẩm, nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, đánh giá, bổ sung, chốt lại kiến thức

1. Tóm tắt văn bản

*Hai người bạn đồng hành và con gấu

- (a) Gấu đến gần người đi sau rồi bỏ đi vì nghĩ anh ta đã chết.

- (b) Người vừa thoát chết dạy cho anh bạn kia một bài học: “không nên tin vào những kẻ bỏ mặc bạn bè trong cơn hoạn nạn”.

- (c) Hai người bạn đang đi trong rừng thì gặp một chú gấu nhào ra vồ.

- (d) Người đi trước túm được cành cây và ẩn mình trong đám lá, người kia không biết trông cậy vào đâu nên nằm bẹp xuống đất

🡪 (c) – (d) – (a) – (b)

*Chó sói và chiên con

- (a) “Chẳng cầu đôi co”, sói tóm cổ chiên lôi vào rừng ăn thịt.

- (b) Chiên con đang uống nước suối thì bất ngờ chó sói xuất hiện, kiếm cớ hạch sách để ăn thịt chiên.

- (c) Sói kết tội chiên nói xấu năm ngoái; câu trả lời của chiên cho thấy lời kết tội của sói là vu khống, bịa đặt.

- (d) Sói kết tội anh trai chiên đã nói xấu sói; câu trả lời của chiên cho thấy lời kết tội của sói là bịa đặt. Và sau đó sói càng kết tội chiên, mức độ bịa đặt càng cao.

- (e) Sói kết tội chiên làm đục nước; câu trả lời của chiên cho thấy lời kết tội của sói là vô lí.

🡪 (b) – (e) – (c) – (d) – (a)

2. Tìm hiểu đặc điểm thể loại

a. Thời gian, không gian

* Không gian

- Hai người bạn đồng hành và con gấu:
Con đường, khu rừng, …

- Chó sói và chiên con: Con suối, nguồn nước sinh hoạt chung, …

🡪 không gian tiêu biểu, quen thuộc của truyện của truyện ngụ ngôn => hướng đến một bài học chung cho mọi người.

* Thời gian

- Không được nhắc đến cụ thể => gia tăng tính phổ quát cho bài học.

b. Tình huống truyện

* Hai người bạn đồng hành và con gấu

- Hai người bạn đi trong rừng thì một chủ gấu nhảy ra vồ. Người bạn đi trước đã bỏ mặc người còn lại để chạy thoát thân.

🡪 Thể hiện bản chất vì mạng sống mà bỏ mặc bạn bè.

🡪 Làm cho bài học từ câu chuyện trở nên sáng rõ, thấm thía.

* Chó sói và chiên con

- Chiên con đang uống nước bên bờ suối thì gặp một con sói đói đang lảng vảng gần đó. Con sói đã vặn vẹo, hạch sách chiên con để có cớ ăn thịt.

🡪 Thể hiện bản chất tàn ác, hành xử bất công của nhân vật chó sói.

🡪 Làm cho bài học từ câu chuyện trở nên sáng rõ, thấm thía.

c. Sự kiện

d. Nhân vật

* Chó sói:

- Chó sói là hiện thân cho “kẻ mạnh”, kẻ bạo tàn; để thoã mãn nhu cầu (cơn đói) của mình, hắn sẵn sàng bịa đặt, vu khống, bắt nạt, giết hại kẻ yếu.

🡪 Trong trường hợp này, chân lí thuộc về kẻ mạnh => “kẻ mạnh cái lẽ vốn già” thực ra để nói sẽ không có lẽ phải, đạo lí nào cả.

* Chiên con:

- Chiên con là hiện thân cho sự vô tội, sự thật, lẽ phải nhưng là kẻ yếu, bị kẻ mạnh ức hiếp, vùi dập, hãm hại.

🡺 Sự đối lập giữa hai nhân vật khiến người nghe, người đọc bất bình, căm ghét cái xã hội mà ở đó kẻ mạnh hiện thân cho cái ác hoành hành.

3. Đề tài và bài học

- Hai người bạn đồng hành và con gấu: Tình bạn, tình người

🡪 Trong cuộc sống, chúng ta “Không nên tin vào những kẻ bỏ mặc bạn bè trong cơn hoạn nạn”.

- Chó sói và chiên con: Kẻ mạnh và chân lí

🡪 Hãy coi chừng và cảnh giác, “kẻ mạnh” thường chà đạp lên chân lí, đạo lí một cách tàn bạo, bất công

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chuyển giao nhiệm vụ

+ Hãy tóm tắt nội dung và ý nghĩa của văn bản?

+ Nghệ thuật đặc sắc được thể hiện qua văn bản? Các sự kiện trong văn bản giúp em hiểu đặc điểm nào của truyện ngụ ngôn?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- GV quan sát, hướng dẫn

- HS suy nghĩ

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

- Gv tổ chức hoạt động, gọi 4-5 học sinh báo cáo sản phẩm

- HS báo cáo sản phẩm, nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, đánh giá, bổ sung, chốt lại kiến thức

1. Nội dung – Ý nghĩa:

- Truyện ngụ ngôn luôn mang đến cho chúng ta những bài học bổ ích và ý nghĩa.

- Nêu được những trải nghiệm trong cuộc sống giúp bản thân hiểu thêm về nhân vật, sự việc trong tác phẩm văn học.

2. Nghệ thuật

- Kết hợp kể chuyện và biểu cảm

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

Gv tổ chức trò chơi “Vòng quay văn học” để hướng dẫn học sinh củng cố lại kiến thức đã học.

Câu 1: Văn bản “Hai người bạn đồng hành và con gấu” và “Chó sói và chiêm con” thuộc thể loại truyện nào?

1. Cổ tích.
2. Truyền thuyết.
3. Cười.
4. Ngụ ngôn.

Câu 2: Sự đối lập giữa hai nhân vật chó sói và chiên con cho chúng ta suy nghĩ gì?

A. Khiến người nghe cảm thấy hạnh phúc, vui vẻ.

B. Khiến người nghe càng thêm yêu quý nhân vật chó sói.

C. Khiến người nghe bất bình, căm ghét cái xã hội mà ở đó kẻ mạnh hiện thân cho cái ác hoành hành

D. Khiến người nghe căm ghét nhân vật chiên con

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- Gv quan sát, lắng nghe gợi mở

- HS thực hiện nhiệm vụ;

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

- Gv tổ chức hoạt động

- Hs tham gia trò chơi, trả lời câu hỏi

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, đánh giá, bổ sung, chốt lại kiến thức

- Câu 1: D

- Câu 2: C

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chuyển giao nhiệm vụ

Trong hai văn bản Hai người bạn đồng hành và con gấu và Chó sói và chiên con, em thích văn bản nào hơn? Vì sao? Hãy viết một đọan văn (khoảng 5- câu) trình bày cảm nhận về văn bản mà em thấy thú vị.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- Gv quan sát, lắng nghe gợi mở

- HS thực hiện nhiệm vụ;

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

- Gv tổ chức hoạt động, gọi 4-5 hs trình bày ản phẩm

- Hs khác nhận xét, bổ sung, phản biện câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, đánh giá, bổ sung, chốt lại kiến thức

Trong hai văn bản, em thích văn bản “Chó sói và chiên con” hơn vì truyện được viết dưới dạng một bài thơ khiến em cảm thấy dễ cảm nhận hơn. Truyện kể về cuộc đối thoại giữa chó sói và chiên con bên một dòng suối. Qua đó ta thấy rõ tính cách từng nhân vật, sói hiện lên là một kẻ gian manh, độc ác, vô tích sự, thích bắt nạt kẻ yếu. Còn chiên con là một nhân vật vô cùng đáng thương nhưng lại có sự hồn nhiên, đáng yêu và những lí lẽ của riêng mình để đối đáp lại với sói. Mỗi nhân vật với những nét tính cách khác nhau đã góp một phần không nhỏ vào việc thể hiện đề tài của truyện. Truyện ngụ ngôn luôn mang đến cho chúng ta những bài học bổ ích và ý nghĩa nên em rất yêu thích thể loại này! (Sưu tầm)

HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU (HS thực hiện nhiệm vụ ở nhà)

1. Mục tiêu:

- Tóm tắt được truyện.

- Nhận biết một số yếu tố của truyện ngụ ngôn như: đề tài, sự kiện, tình huống, cốt truyện, nhân vật không gian, thời gian.

- Biết chủ động, tích cực thực hiện những công việc của bản thân trong học tập và trong cuộc sống.

- Có trách nhiệm với công việc được giao ở trường, ở lớp.

b.Nội dung: HS thực hiện phiếu học tập.

c. Sản phẩm: Phiếu học tập

d. Tổ chức thực hiện

Giao nhiệm vụ học tập

Thực hiện nhiệm vụ học tập & báo cáo, thảo luận

Kết luận, nhận định

HS hoàn thành phiếu học tập và nộp trước vào nhóm quản lý học tập của lớp

* Thực hiện nhiệm vụ:

Cá nhân HS thực hiện nhiệm vụ ở nhà.

* Báo cáo, thảo luận:

HS nộp bài thông qua hệ thống quản lí học tập của lớp.

- GV theo dõi từ xa, hỏi thăm quá trình làm bài có gì khó khăn để kịp thời hỗ trợ.

- GV xem xét sản phẩm của HS, phát hiện, chọn ra những bài có kết quả khác nhau và những tình huống cần đưa ra trao đổi trong nhóm học tập.

HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

( Học sinh thực hiện nhiệm vụ trên nhóm quản lý học tập của lớp)

Tìm hiểu một số yếu tố của truyện ngụ ngôn

a. Mục tiêu:

- Nhận biết một số yếu tố của truyện ngụ ngôn như: đề tài, sự kiện, tình huống, cốt truyện, nhân vật không gian, thời gian.

b. Nội dung:

(1) HS hoàn thành phiếu học tập và gửi lên nhóm học tập của lớp.

(2) Đánh giá sản phẩm học tập của bạn trên nhóm học tập của lớp.

c. Sản phẩm: Phiếu học tập.

d. Tổ chức thực hiện:

Giao nhiệm vụ học tập

Thực hiện nhiệm vụ học tập & báo cáo, thảo luận

Kết luận, nhận định

1. Hoàn thành phiếu học tập và gửi lên nhóm học tập của lớp.

(2) Đánh giá sản phẩm học tập của bạn trên nhóm học tập của lớp.

* Thực hiện nhiệm vụ:

- Cá nhân thực hiện nhiệm vụ (1)

- Sau khi hoàn thành nhiệm vụ (1) cá nhân HS thực hiện nhiệm vụ (2).

* Báo cáo, thảo luận:

- Nhiệm vụ (1): HS gửi phiếu học tập vào nhóm, HS khác trong tổ trao đổi, bổ sung (nếu có).

- Nhiệm vụ (2): Cá nhân hoàn chỉnh 2 phiếu học tập.

Nhận xét tinh thần trách nhiệm, sản phẩm học tập, kết quả thảo luận của HS trên nhóm học tập của lớp.

HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu:

- Biết yêu thương bạn bè, người thân.

• Biết ứng xử đúng mực, văn minh.

b. Nội dung:

HS thảo luận nhóm

c. Sản phẩm: câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện:

Thảo luận: Sai lầm trong cách đối xử của các nhân vật Chân, Tay, Tai, Mắt đối với lão Miệng giúp em rút ra bài học gì?

Gợi ý: Sai lầm trong cách đối xử của các nhân vật Chân, Tay, Tai, Mắt đối với lão Miệng giúp em rút ra bài học rằng trong một tập thể, mỗi thành viên không thể sống tách biệt mà phải nương tựa vào nhau, gắn bó với nhau để cùng tồn tại; do đó, phải biết hợp tác với nhau và tôn trọng công sức của nhau. 

Dấu câu

Dấu chấm lửng

ĐỊNH NGHĨA

CÔNG DỤNG

A.

B

a. Hôm nay nó không đi học đâu. Nó bận… bận ngủ.

1. Biểu đạt còn nhiều sự vật, hiện tượng tương tự chưa liệt kê hết khi kết hợp dấu phẩy đứng trước nó.

b. u… ù…ù

Tầm một lượt

(Võ Huy Tâm)

2. Thể hiện lời nói bỏ dở hay ngập ngừng, ngắt quãng.

c. Ô hay, có điều gì bố con trong nhà bảo nhau chứ sao lại… ( Đào Vũ)

3. Làm giãn nhịp điệu câu văn, chuẩn bị cho sự xuất hiện bất ngờ của một từ ngữ biểu thị nội dung bất ngờ hay hài hước, châm biếm.

d. Chúng ta có quyền tự hào về những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung,…

(Hồ Chí Minh)

4. Biểu thị lời trích dẫn bị lược bớt.

e. Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có (…).

(Hoài Thanh

5. Mô phỏng âm thanh kéo dài, ngắt quãng.

Đáp án: a- 3; b- 5; c- 2; d- 1; e- 4

Dấu câu

Dấu chấm lửng

ĐỊNH NGHĨA

Dấu cấm lửng được kí hiệu bởi dấu ba chấm (…), còn gọi là dấu ba chấm, là một trong những loại dấu câu thường gặp trong văn viết.

CÔNG DỤNG

1. Biểu đạt còn nhiều sự vật, hiện tượng tương tự chưa liệt kê hết khi kết hợp dấu phẩy đứng trước nó.

2. Thể hiện lời nói bỏ dở hay ngập ngừng, ngắt quãng.

3. Làm giãn nhịp điệu câu văn, chuẩn bị cho sự xuất hiện bất ngờ của một từ ngữ biểu thị nội dung bất ngờ hay hài hước, châm biếm.

4. Biểu thị lời trích dẫn bị lược bớt.

5. Mô phỏng âm thanh kéo dài, ngắt quãng.

I. BÀI TẬP LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: Giúp HS

- Vận dụng tri thức Tiếng Việt để thực hành làm các bài tập trong sgk tr 41, 42, 43

d. Tổ chức thực hiện

1. Bài tập 1, 2, 4

B1. Chuyển giao nhiệm vụ

GV tổ chức trò chơi Tiếp sức. Thực hiện chia lớp thành 3 đội, các thành viên đọc kĩ thông tin bài tập và thực hiện dán thông tin lên bảng phụ.

B2. Thực hiện nhiêm vụ

Hs thực hiện theo nhiệm vụ đã phân công

B3. Báo cáo thảo luận

Đại diện các nhóm sẽ chia sẻ trước lớp sản phẩm của mình, các nhóm khác lắng nghe, nhận xét và góp ý.

Thời lượng thực hiện: ... phút

B4. Kết luận, nhận định

Gv nhận xét phần chia sẻ của học sinh.

Bài tập 1, 2, 4: vd

1. Bài tập 3, 5

Bài tập 3:

GỢI Ý: Em thích cách diễn đạt a₂ và b₂ hơn vì sự xuất hiện của dấu chấm lửng tạo ra được nhịp điệu cho câu văn, gây sự tò mò, hứng thú cho người đọc về sự xuất hiện nội dung phía sau. Và khi nội dung sau dấm chấm lửng xuất hiện tạo ra tiếng cười châm biếm, gây bất ngờ cho người đọc.

Bài tập 5:

a. Dấu chấm lửng đầu tiên: biểu thị lời trích dẫn bị lược bớt.

b. Dấu chấm lửng thứ nhất: “cực...cực” Mô phỏng âm thanh kéo dài, ngắt quãng của con gà trống.

- Dấu chấm lửng thứ 2: “mặc, mặc,...”: Mô phỏng âm thanh kéo dài, ngắt quãng của con vịt.

- Dấu chấm lửng thứ 3: biểu thị lời trích dẫn bị lược bớt.

*So sánh

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu cặp đôi HS đọc tên VB, quan sát nhanh toàn bộ VB và dự đoán:

1. Em hãy đoán xem văn bản này viết về nội dung gì?

2. Nêu hiểu biết của em về thể loại ca dao?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS nghe, quan sát, hoạt động nhóm, thảo luận

- GV quan sát, lắng nghe, gợi mở

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Gv tổ chức hoạt động

- HS báo cáo kết quả, nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV góp ý cho câu trả lời của HS, khuyến khích HS đưa ra nhiều câu trả lời khác nhau miễn là việc dự đoán dựa trên sự kết hợp giữa cứ liệu của văn bản với kiến thức nền của HS.

- HS chia sẻ suy nghĩ, cảm xúc, trải nghiệm cá nhân

- Ca dao là lời thơ trữ tình dân gian, thường có sự kết hợp với âm nhạc khi diễn xướng, được sáng tác nhằm diễn tả thế giới nội tâm của con người.

- Diễn tả đời sống tinh thần, tư tưởng, tình cảm của nhân dân trong các quan hệ đôi lứa, gia đình, quê hương, đất nước…

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chuyển giao nhiệm vụ: GV yêu cầu nhóm 4-6 HS đọc kĩ VB, trả lời các câu hỏi 1,2,3 trong SGK/tr.41.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- Nhóm 4-6 HS thực hiện nhiệm vụ học tập.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Đại diện 1-2 nhóm HS trả lời lần lượt từng câu hỏi. Các nhóm khác góp ý, bổ sung, trao đổi theo từng câu hỏi.

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

- HS biết cách đọc thầm, trả lời được các câu hỏi theo dõi, suy luận:

+ Câu 1/SGK.tr41:

*BPTT: Ẩn dụ

“châu chấu”, “con sắt”: chỉ những kẻ yếu

“xe”, “ông Đùng”: chỉ những kẻ mạnh

🡪Tăng tính hàm súc cho hình ảnh thơ; tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.

*BPTT: Nói quá

“Châu chấu đá xe”, “con sắt đập ngã ông Đùng”: chỉ những con vật nhỏ bé dám chống lại kẻ mạnh.

“Tưởng rằng … nghiêng”: kẻ yếu chiến thắng kẻ lớn mạnh.

“Đắp … tay”: nhấn mạnh sự to lớn của bàn tay.

🡪Phóng đại tính chất của sự việc nhằm tăng sức biểu cảm, nhấn mạnh vấn đề và gây ấn tượng mạnh cho người đọc.

*BPTT: Nhân hóa (CD3)

“khoe”: miêu tả hành động của trăng và đèn như của con người..

🡪Tăng tính sinh động, hấp dẫn cho hình ảnh thơ. Đồng thời phê phán những kẻ thích khoe khoang mà không biết khuyết điểm của mình.

+ Câu 2: Bài học: Kẻ yếu có thể chiến thắng được kẻ mạnh nếu như họ dám đương đầu. Khi đứng về lẽ phải dù có là kẻ yếu thì vẫn chiến thắng những kẻ mạnh; Không phải cứ lấy số đông là có thể áp đảo được những điều nhỏ bé, yếu đuối; Mỗi người đều có thế mạnh và điểm yếu riêng. Chúng ta không nên tự kiêu, coi thường người khác.

+ Câu 3:

Điểm giống nhau: Truyện ngụ ngôn và những bài ca dao trên đều giàu tính triết lí, các bài học thường được gợi ra từ một tình huống, một sự việc nào đó.

Điểm khác nhau:

Truyện ngụ ngôn dù ngắn gọn vẫn có đầu có cuối, có sự phát triển của sự việc, câu chuyện, thái độ của người nói thường được bộc lộ gián tiếp thông qua việc kể chuyện.

Các VB 1,2 dù có đủ tình huống, sự việc tuy nhiên vẫn bộc lộ thái độ và quan điểm của tác giả.

III. LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu:

- Củng cố, vận dụng những kiến thức đã học

b. Nội dung

- Gv đưa ra đề bài

c. Tổ chức thực hiện

d. Sản phẩm

B1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv đưa ra nhiệm vụ: Mỗi bạn sẽ tự vẽ lại một bức tranh ( đã chuẩn bị sẵn ) với chủ đề “ Những tình huống hiểm nghèo” và đưa ra thông điệp của bức tranh đó.

B2: Thực hiện nhiệm vụ

Hs chuẩn bị

B3: Báo cáo, thảo luận

HS báo cáo kết quả làm việc cá nhân, HS nhận xét

GV hướng dẫn và yêu cầu HS trình bày, nhận xét, đánh giá chéo giữa các HS.

B4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét thái độ và kết quả làm việc của HS.

- Các bức tranh và thông điệp của học sinh.

IV. VẬN DỤNG VÀ HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ

a. Mục tiêu:

- Củng cố, vận dụng những kiến thức đã học để viết đoạn văn hoàn chỉnh.

- Hướng dẫn học sinh tự học bài ở nhà.

b. Nội dung

- Gv sử dụng câu hỏi gợi mở, nhắc lại tri thức

c. Tổ chức thực hiện

d. Sản phẩm

B1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ: Viết đoạn văn từ 10 đến 12 câu nêu cảm nhận của em sau khi học xong văn bản “Biết người biết ta”.

B2: Thực hiện nhiệm vụ

Hs suy nghĩ làm việc cá nhân

B3: Báo cáo, thảo luận

HS báo cáo kết quả làm việc cá nhân, HS khác theo dõi, nhận xét và bổ sung cho bạn

GV hướng dẫn và yêu cầu HS trình bày, nhận xét, đánh giá chéo giữa các HS.

B4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét thái độ và kết quả làm việc của HS

- Hướng dẫn học sinh học bài ở nhà.

+ Vẽ sơ đồ tư duy về các kiến thức đã học trong bài bản “Biết người biết ta”.

+ Đọc và chuẩn bị phần Thực hành Tiếng Việt.

- Về hình thức:1 đoạn văn, đúng nội dung yêu cầu

- Nội dung:

+ Câu mở đoạn , giới thiệu tên văn bản, tác giả

+ Ghi lại những suy nghĩ, cảm nhận của bản thân

+ Chi tiết nào để lại ấn tượng nhất? Vì sao ?

+ Kết đoạn

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ

Nhân vật, sự kiện nào khiến em có ấn tượng sâu sắc nhất? Em hãy chia sẻ ấn tượng của em về nhân vật, sự kiện đó?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS quan sát, lắng nghe và trả lời

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Gv tổ chức hoạt đông

- HS báo cáo kết quả, nhận xét, bổ sung

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Gv nhận xét, dẫn dắt vào bài

- Hs chia sẻ ý kiến

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ

GV yêu cầu HS, dựa vào SGK nêu khái niệm và yêu cầu đối với bài văn kể lại sự việc có thật liên quan đến nhân vật hoặc sự kiện lịch sử?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS quan sát, lắng nghe và trả lời

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Gv tổ chức hoạt đông

- HS báo cáo kết quả, nhận xét, bổ sung

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Gv bổ sung, nhận xét

I. Yêu cầu đối với bài văn kể lại sự việc có thật liên quan đến nhân vật hoặc sự kiện lịch sử

- Bài văn kể lại sự việc có thật liên quan đến nhân vật/ sự kiện lịch sử là kiểu văn bản thuật lại một sự việc có thật nhằm giúp người đọc hiểu về sự việc, qua đó hiểu về nhân vật/ sự kiện lịch sử có liên quan.

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức của bài văn.

- Cấu trúc gồm có ba phần:

+ Mở bài: giới thiệu sự việc có thật liên quan đến nhân vật/ sự kiện lịch sử.

+ Thân bài: thuật lại quá trình diễn biến của sự việc, chỉ ra mối liên quan giữa sự việc với nhân vật/ sự kiện lịch sử; kết hợp kể chuyện với miêu tả.

+ Kết bài: khẳng định ý nghĩa của sự việc, nêu cảm nhận của người viết.

- Sự kiến: Sự việc được kể lại trong văn bản là có thật và liên quan đến nhân vật/ sự kiện lịch sử.

- Ngôi kể: Sử dụng ngôi thứ nhất (xưng “tôi”) thuật lại sự việc theo một trình tự hợp lí.

- Nội dung:

+ Sử dụng chi tiết, thông tin chọn lọc, tin cậy về sự việc, nhân vật/ sự kiện.

+ Sử dụng yếu tố miêu tả trong bài viết.

+ Kết hợp kể chuyện với miêu tả một cách hợp lí, tự nhiên.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS đọc bài mẫu

Gv phát PHT số 1, học sinh làm nhóm đôi

- Học sinh tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS quan sát, lắng nghe và trả lời

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Gv tổ chức hoạt động

- HS báo cáo kết quả, nhận xét, bổ sung

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Gv bổ sung, nhận xét

II. Phân tích kiểu văn bản

Câu 1: Giới thiệu không gian, thời gian diễn ra sự việc “lễ hội tưởng nhớ Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực.

Câu 2:

(2a) Giới thiệu nhân vật lịch sử - anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực.

(2b) Kể lại sự việc nhằm gợi nhớ hình ảnh, công trạng của nhân vật lịch sử.

(2c) Kể lại những chiến công của anh hùng Nguyễn Trung Trực.

(2d) Kể về sự việc (các hoạt động trong phần hội), thể hiện tác động của sự việc liên quan đến nhân vật lịch sử đối với người dân.

Câu 3: Người viết đã sử dụng các yếu tố miêu tả khi thuật lại sự kiện.

Câu 4: Kết bài: Khẳng định ý nghĩa của sự việc, nêu cảm nhận của người viết.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chuyển giao nhiệm vụ: GV yêu cầu HS nhắc lại bốn bước trong quy trình viết một VB.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS quan sát, lắng nghe và trả lời

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Gv tổ chức hoạt đông

- HS báo cáo kết quả, nhận xét, bổ sung

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Gv bổ sung, nhận xét

1. Chuẩn bị trước khi viết.

2. Tìm ý, lập dàn ý

3. Viết đoạn.

4. Xem lại và chỉnh sửa, rút kinh nghiệm

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chuyển giao nhiệm vụ:

Nhóm 4-5 HS thảo luận và điền thông tin vào bảng sau:

-GV nhắc nhở HS khi làm việc nhóm cần chủ động đề xuất rõ mục đích hợp tác và nỗ lực đạt được mục đích đó.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS quan sát, lắng nghe và trả lời

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Gv tổ chức hoạt đông

- HS báo cáo kết quả, nhận xét, bổ sung

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Gv bổ sung, nhận xét quá trình làm việc nhóm của HS thông qua việc quan sát.

1. Chuẩn bị trước khi viết.

* Xác định đề tài:

* Thu thập tư liệu.

2. Tìm ý, lập dàn ý

* Tìm ý:

- Xác định một số định hướng chung như:

+Mối quan hệ giữa sự việc có thật và nhân vật/ sự kiện lịch sử liên quan qua các tư liệu, bằng chứng;

+ Phối hợp sử dụng các loại tư liệu từ nhiều nguồn khác nhau, sử dụng tranh ảnh về nhân vật hoặc hiện vật liên quan đến sự kiện/ nhân vật; …

+Ghi lại bất cứ ý tưởng nào nảy sinh trong quá trình thu thập tài liệu và tìm ý cho bài viết.

* Lập dàn ý:

a. Mở bài:

-Nêu được sự việc có thật liên quan đến nhân vật, sự kiện lịch sử mà văn bản sẽ thuật lại.

-Nêu lí do hay hoàn cảnh người viết thu thập tư liệu liên quan.

b. Thân bài:

*Gợi lại bối cảnh, câu chuyện, dấu tích liên quan đến nhân vật, sự kiện.

- Câu chuyện, huyền thoại liên quan.

- Dấu tích liên quan.

*Thuật lại nội dung/ diễn biến của sự việc có thật liên quan đến nhân vật, sự kiện lịch sử.

- Bắt đầu, diễn biến, kết thúc.

- Sử dụng được một số bằng chứng; kết hợp kể chuyện với miêu tả.

*Ý nghĩa, tác động của sự việc đối với đời sống hoặc đối với nhận thức về nhân vật/ sự kiện lịch sử.

c. Kết bài: Khẳng định ý nghĩa của sự việc hoặc nêu cảm nhận của người viết về sự việc.

3. Viết bài.

      Dựa vào dàn ý, viết một đoạn văn hoàn chỉnh. Khi viết, cần đảm bảo các yêu cầu đối với bài văn kể lại sự việc có thật liên quan đến nhân vật hoặc sự kiện lịch sử

4. Xem lại và chỉnh sửa, rút kinh nghiệm.

Dựa vào bảng kiểm để kiểm tra, chỉnh sửa

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chuyển giao nhiệm vụ:

GV nêu đề bài: Em hãy viết bài văn kể lại một sự việc có thật liên quan đến nhân vật hoặc sự kiện lịch sử mà em có dịp tìm hiểu. Sau đó, yêu cầu học sinh xác định mục đích, đối tượng và đề tài cho bài viết của mình qua các câu hỏi:

+ Mục đích viết bài này là gì?

+ Người đọc bài viết này là ai?

+ Với mục đích và người đọc đó, nội dung và cách viết sẽ như thế nào?

- Học sinh tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS quan sát, lắng nghe và trả lời

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Gv tổ chức hoạt đông

- HS báo cáo kết quả, nhận xét, bổ sung

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Gv bổ sung, nhận xét

1.1 Chuẩn bị trước khi viết.

* Xác định đề tài:

- Đề bài yêu cầu bài văn kể lại một sự việc có thật liên quan đến nhân vật hoặc sự kiện lịch sử mà em có dịp tìm hiểu.

* Mục đích: Kể lại một sự việc có thật liên quan đến nhân vật hoặc sự kiện lịch sử.

* Đối tượng: người đọc là những người quan tâm đến các sự kiện lịch sử.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chuyển giao nhiệm vụ

(1) *Tìm ý

+ Vì sao em có ấn tượng đặc biệt với sự kiện đó

+ Không gian và thời gian diễn ra sự việc

+ Diễn biến của sự việc

+ Các dấu tích, hiện vật có liên quan đến sự kiện, nhân vật

+Các nhân chứng, dẫn liệu có thể trích dẫn

+ Viết nhanh dưới dạng cụm từ thể hiện những ý tưởng trên.

*Lập dàn ý.

- Gv phát PHT số 2 để học sinh lập dàn ý

- Học sinh tiếp nhận nhiệm vụ

(2) HS sẽ viết bài văn dựa trên dàn ý (thực hiện cá nhân)

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS quan sát, lắng nghe và trả lời

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Gv tổ chức hoạt đông

- HS báo cáo kết quả, nhận xét, bổ sung

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Trước tiên, GV nhận xét về mức độ hoàn thành nhiệm vụ học tập của HS trong thời gian viết do GV qui định.

- Ở hoạt động này, GV chưa nên đánh giá, nhận xét công khai trước lớp về sản phẩm bài viết của HS. Việc này nên thực hiện sau khi tổ chức cho HS tự đánh giá, đánh giá lẫn nhau và tự chỉnh sửa bài viết của mình.

1.2. Tìm ý, lập dàn ý

* Tìm ý:

Hs tìm ý cho bài viết bài văn kể lại một sự việc có thật liên quan đến nhân vật hoặc sự kiện lịch sử.

* Lập dàn ý:

Theo PHT

1.3 Viết đoạn

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chuyển giao nhiệm vụ: Hai HS trao đổi bài viết cho nhau đọc và dựa vào bảng kiểm SGK để đánh giá, nhận xét bài viết của bạn.

- Học sinh tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi bài viết cho nhau đọc và dựa vào bảng kiểm SGK

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

Một số HS đọc bài viết trước lớp, sau đo các HS khác chia sẻ nhận xét về bài viết của bạn

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Gv bổ sung, nhận xét trên hai phương diện:

+ Những ưu điểm cần phát huy và những điểm cần chỉnh sửa trong các bài viết.

+ Cách nhận xét, đánh giá bài viết dựa vào bảng kiểm của HS.

-HS báo cáo kết quả nhận xét bài làm của bạn

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chuyển giao nhiệm vụ: Yêu cầu HS ghi lại những kinh nghiệm của bản thân sau khi viết bài văn kể lại một sự việc có thật liên quan đến nhân vật hoặc sự kiện lịch sử.

- Học sinh tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

HS ghi lại những kinh nghiệm của bản thân

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

GV mời 1-2 HS chia sẻ kinh nghiệm mà mình rút ra được.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Gv bổ sung, nhận xét, đánh giá, chốt ý.

HS rút ra kinh nghiệm cho bản thân sau khi viết bài văn kể lại một sự việc có thật liên quan đến nhân vật hoặc sự kiện lịch sử.

PHT số 1

Ngữ liệu

Câu hỏi

Tháng 9 vừa qua, trong chuyến hành trình Về nguồn, lớp mình có dịp về thành phố Rạch Giá (Kiên Giang) dự lễ hội tưởng nhớ Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực. Đây là lễ hội thường niên, từ ngày 26 đến 28 tháng 8 âm lịch. Trong dịp này, hàng nghìn người từ khắp nơi về viếng đền, tưởng nhớ ông, tham gia các hoạt động văn hóa trong lễ hội.

Tôi được biết về những chiến công đánh giặc cứu nước của anh hùng Nguyễn Trung Trực và nghĩa quân qua lời kể của cô giáo dạy Lịch sử. Câu nói nổi tiếng của ông khi bị địch bắt và xử tử: “Bao giờ người miền Tây nhổ hết cỏ lùng thì người miền Nam đánh Tây” khiến tôi háo hức mong chờ chuyến đi này.

Khi đứng trước ngôi đền của anh, tôi trào dâng một niềm xúc động và tự hào. Ngôi chùa nằm bên dòng sông hiền hòa ngay sát cửa biển và mát rượi dưới bóng cây bồ đề cổ thụ. Nơi đây là một trong chín ngôi chùa có lịch sử lâu đời và quy mô lớn nhất tỉnh Kiên Giang. Tượng Nguyễn Trung Trực được đúc bằng đồng đặt ở sân đình. Bức tượng mang phong thái bất khuất của người anh hùng. Từ sáng sớm, dòng người đổ về thắp hương, dâng lễ tưởng nhớ tổ tiên. Trên bàn thờ, các lễ vật được bày biện khá đẹp mắt. Những đĩa trái cây, sản vật miệt vườn sông nước được tạo hình rồng phượng, những linh vật mang lại những điều tốt lành. Mùi hương thoang thoảng trong không khí. Các bậc cao niên mặc áo dài khăn đóng đứng hai bên tả, hữu tiến hành nghi lễ theo nhịp trống.

Trong không khí trang nghiêm, diễn văn tưởng niệm của Ban tổ chức đã gợi lên hình ảnh người anh hùng Nguyễn Trung Trực thật gần gũi mà anh dũng. Ông tên thật là Nguyễn Văn Lịch, lúc nhỏ còn có tên là Chơn. Ông là con thứ năm trong một gia đình làm nghề chài lưới ở Xóm Vẹm, làng Bình Nhất, phường Tân An, tỉnh Gia Định (nay thuộc ấp 1, xã Thạnh Đức, huyện Bến Lức, tỉnh Long An). Ông vốn tính tình nghiêm túc, ngay thẳng, giàu bản lĩnh và tự trọng nên được mọi người yêu mến, gọi ông là Nguyễn Trung Trực. Là con của một người đánh cá rất giỏi, anh luyện võ từ nhỏ nên có sức khỏe dẻo dai, ý chí kiên cường. Khi Pháp đánh vào Gia Định, ông đã tham gia nghĩa quân và trở thành người đi đầu trong công cuộc đánh giặc cứu nước.

Nguyễn Trung Trực và nghĩa quân đã lập nhiều chiến công như đốt cháy chiến thuyền L'Espérance (L'Espérance) của thực dân Pháp ở cửa sông Nhựt Tảo ngày 10-12-1861; tiến công thành công đồn Kiên Giang ngày 16 tháng 6 năm 1868; ... Những trận đánh do ông chỉ huy đã làm quân địch bất ngờ. Chẳng hạn, trận đánh năm 1861, ông đã cho nghĩa quân cải trang thành đám cưới để phục kích, tấn công và đốt cháy chiến thuyền của giặc.

Sau phần lễ trọng thể, trang nghiêm là phần hội tưng bừng. Dự hội là dịp để nhân dân địa phương và du khách tưởng niệm người anh hừng, vừa gặp gỡ, giao lưu và thực hành các sinh hoạt văn hóa hay hoạt động thiện nguyện.

Nguyễn Trung Trực hy sinh khi mới 30 tuổi. Cuộc đời tuy ngắn ngủi nhưng lòng yêu nước, khí phách anh hùng, tinh thần cương trực, hào sảng của ông là bất diệt. Có lẽ vì vậy mà lễ hội giỗ Tổ hàng năm ở Rạch Giá (Kiên Giang) đã trở thành một trong những lễ hội truyền thống lớn của địa phương, luôn thu hút nhiều lứa tuổi, nhiều tầng lớp nhân dân và du khách tham dự.

+ Tìm những từ thể hiện cảm xúc cùa người viết về bài thơ.

…………………………………………

+ Tác giả đoạn văn đã sử dụng ngôi thứ mấy để chia sẻ cảm xúc?

…………………………………………

+ Những câu nào thuộc về phần mở đoạn? Vì sao em biết?

…………………………………………

…………………………………………

+ Những câu nào thuộc về phần thân đoạn? Phần này trình bày nội dung gì?

…………………………………………

…………………………………………

+ Hãy chỉ ra câu kết của đoạn văn và cho biết nội dung cùa nó.

…………………………………………..

……………………………………………

+ Tìm những từ ngữ được dùng theo kiểu lặp lại hoặc thay thể những từ ngữ tương đương ở những câu trước đó. Nêu tác dụng của những từ ngữ đó?

…………………………………

…………………………………

Lưu ý: Các con có thể kết hợp giữa việc ghi chú vào ngữ liệu và viết vào chỗ….

TRƯỚC KHI NÓI (15’)

Mục tiêu: - Trình bày được các yêu cầu của bài kể về một truyện ngụ ngôn..

Xác định được đề tài, người nghe, mục đích, không gian và thời gian nói.

Lập được dàn ý cho bài kể lại một truyện ngụ ngôn.

Nội dung: HS trả lời câu hỏi để xác định yêu cầu,

HS trả lời câu hỏi để xác định được đề tài, người nghe, mục đích, không gian và thời gian nói.

Tổ chức thực hiện

Sản phẩm

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

- Bài văn kể lại một truyện ngụ ngôn cần đảm bảo những yêu cầu gì?