Vai trò, đặc điểm và các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển và phân bố ngành giao thông vận tải
Lý thuyết về Vai trò, đặc điểm và các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển và phân bố ngành giao thông vận tải
BÀI 36: VAI TRÒ, ĐẶC ĐIỂM VÀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ NGÀNH GIAO THÔNG VẬN TẢI
I. Vai trò và đặc điểm ngành giao thông vận tải
1. Vai trò
- Cung ứng vật tư, nguyên liệu, năng lượng và đưa sản phẩm đến thị trường.
- Đảm bảo nhu cầu đi lại của nhân dân, giao lưu giữa các vùng, miền, nước.
- Thúc đẩy hoạt động kinh tế - văn hóa ở các vùng núi xa xôi.
2. Đặc điểm
- Sản phẩm của ngành giao thông vận tải: là sự chuyên chở người và hàng hóa.
- Các tiêu chí đánh giá:
+ Khối lượng vận chuyển (số hành khách, số tấn hàng hoá).
+ Khối lượng luân chuyển (người/km; tấn/km).
+ Cự li vận chuyển trung bình (km).
II. Các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố ngành giao thông vận tải
1. Điều kiện tự nhiên
- Vị trí địa lí:
+ Quy định sự có mặt, vai trò của một số loại hình giao thông vận tải.
+ Ví dụ: Vùng hoang mạc: Lạc đà, trực thăng; vùng băng giá xe trượt tuyết do chó và tuần lộc kéo.
- Địa hình:
+ Ảnh hưởng lớn đến công tác thiết kế và khai thác các công trình giao thông vận tải.
+ Ví dụ: Địa hình đồi núi phải đầu tư nhiều để xây dựng các công trình: Chống lở đất, làm đường vòng, đường hầm,...
- Khí hậu, thời tiết:
+ Ảnh hưởng sâu sắc tới hoạt động của phương tiện vận tải.
+ Ví dụ: Các sân bay nhiều khi phải ngừng hoạt động do sương mù.
- Sông ngòi: Ảnh hưởng vận tải đường sông, chi phí cầu đường.
- Khoáng sản: Ảnh hưởng hướng vận tải, các loại hình vận tải.
2. Các điều kiện kinh tế-xã hội
- Sự phát triển và phân bố các ngành kinh tế quốc dân có ý nghĩa quyết định đối với sự phát triển, phân bố, hoạt động của giao thông vận tải.
+ Hoạt động của các ngành kinh tế là khách hàng của ngành vận tải.
+ Trang bị cơ sở vật chất, kĩ thuật cho sự phát triển, phân bố và hoạt động ngành vận tải.
+ Quan hệ giữa nơi sản xuất và tiêu thụ quy định hướng và các luồng vận tải.
- Phân bố dân cư (đặc biệt là sự phân bố các thành phố lớn và các chùm đô thị) ảnh hưởng sâu sắc tới vận tải hành khách (vận tải bằng ô tô).
Bài tập tự luyện có đáp án
Câu 1: Phương tiện vận tải phổ biến ở vùng hoang mạc là
- A
- B
- C
- D
Phương tiện vận tải phổ biến ở vùng hoang mạc là các loài gia súc chịu hạn như lạc đà.
Câu 2: Quốc gia nào dưới đây có chiều dài đường ống lớn nhất thế giới?
- A
- B
- C
- D
Quốc gia có chiều dài đường ống lớn nhất thế giới là Hoa kỳ vì có nền kinh tế lớn nhất thế giới và nhu cầu vận chuyển dầu, khí rất lớn.
Câu 3: Kênh Kiel nối liền biển/đại dương nào dưới đây?
- A
- B
- C
- D
Kênh Kiel là kênh nối liền Bắc Hải và biển Ban Tích.
Câu 4: Cảng Rotterdam, cảng biển lớn nhất thế giới nằm ở biển/đại dương nào?
- A
- B
- C
- D
Cảng Rotterdam, cảng biển lớn nhất thế giới nằm ở Bắc Hải.
Câu 5: Loại hình vận tải phổ biến ở những vùng băng giá gần cực Bắc là
- A
- B
- C
- D
Vùng băng giá gần Cực Bắc sử dụng phần lớn là các loại xe kéo ( do chó kéo) và các phương tiện hiện đại (tàu phá băng nguyên tử, trực thăng,...).
Câu 6: Sản phẩm của ngành giao thông vận tải là
- A
- B
- C
- D
Sản phẩm của ngành giao thông vận tải là sự chuyển chở người và hàng hóa.
Câu 7: Luồng vận tải đường biển lớn nhất thế giới nối liền các đại dương nào dưới đây?
- A
- B
- C
- D
Luồng vận tải đường biển lớn nhất thế giới nối liền Đại tây Dương và Ấn Độ Dương. Đây là luồng vận tải sầm uất nhất thế giới với nhiều hải cảng lớn nhất thế giới hiện nay.
Câu 8: Để phát triển kinh tế, văn hóa miền núi thì ngành nào phải đi trước một bước?
- A
- B
- C
- D
Để phát triển kinh tế, văn hóa ở vùng miền núi thì giao thông vận tải phải đi trước một bước.
Câu 9: Số hàng khách và số tấn hàng hóa được vận chuyển được gọi là
- A
- B
- C
- D
Khối lượng vận chuyển tức là số hành khách và số tấn hàng hóa được vận chuyển.
Câu 10: Yếu tố tự nhiên nào sau đây ít ảnh hưởng đến hoạt động của ngành giao thông vận tải?
- A
- B
- C
- D
Khí hậu và thời tiết có ảnh hưởng sâu sắc tới hoạt động của các phương tiện vận tải. Địa hình có vai trò quan trọng đến quyết định công tác thi công và khai thác các công trình giao thông vận tải. Mật độ và lưu lượng sông ngòi cho phép sự hoạt động của giao thông vận tải đường sông.
Sinh vật là yếu tố tự nhiên ít ảnh hưởng đến hoạt động của ngành giao thông vận tải
Câu 11: Sản phẩm của ngành giao thông vận tải chính là
- A
- B
- C
- D
Sản phẩm của ngành giao thông vận tải chính là sự chuyển chở người và hàng hóa.
Câu 12: Cảng biển lớn nhất thế giới trước đây gắn liền với việc ra đời của ngành bảo hiểm là
- A
- B
- C
- D
Cảng biển lớn nhất thế giới trước đây gắn liền với việc ra đời của ngành bảo hiểm là cảng biển London thuộc nước Anh.
Câu 13: Sản phẩm của ngành giao thông vận tải được tính bằng
- A
- B
- C
- D
Sản phẩm của ngành giao thông vận tải được tính bằng số hàng hoá và hành khách đã được vận chuyển và luân chuyển.
Xem thêm các bài tiếp theo bên dưới