Sự phân bố dân cư. Các loại hình quần cư và đô thị hóa

Sự phân bố dân cư. Các loại hình quần cư và đô thị hóa

4.1/5

Tác giả: Thầy Tùng

Đăng ngày: 19 Aug 2022

Lưu về Facebook:
Hình minh họa Sự phân bố dân cư. Các loại hình quần cư và đô thị hóa

Lý thuyết về Sự phân bố dân cư. Các loại hình quần cư và đô thị hóa

BÀI 24: PHÂN BỐ DÂN CƯ. CÁC LOẠI HÌNH QUẦN CƯ VÀ ĐÔ THỊ HÓA

I. Phân bố dân cư

1. Khái niệm

- Khái niệm: Là sự sắp xêp dân số một cách tự phát hoặc tự phát trên một lãnh thổ nhất định phù hợp với điều kiện sống và các yêu cầu xã hội.

- Tiêu chí: Số dân cư trú, sinh sống trên một đơn vị diện tích (km2).

2. Đặc điểm

a) Phân bố dân cư không đều theo không gian

- Dân số năm 2005 là 6,47 tỉ người, năm 2018 khoảng 7,7 tỉ người.

- Mật độ dân số năm 2005 là 48 người/km2, năm 2018 khoảng 57 người/km2.

b) Biến động về phân bố dân cư theo thời gian

- Dân cư phân bố châu Á nhiều nhất và ngày càng tăng.

- Dân cư phân bố ở châu Đại Dương ít nhất nhưng có xu hướng tăng.

- Châu Âu và châu Phi dân cư có xu hướng giảm theo thời gian.

II. Các loại hình quần cư (thuộc chương trình giảm tải)

III. Đô thị hóa

1. Khái niệm

- Sự tăng nhanh về số lượng và quy mô các điểm dân cư đô thị.

- Sự tập trung dân cư trong các thành phố, nhất là các thành phố lớn.

- Phổ biến rộng rãi lối sống thành thị.

2. Đặc điểm

a) Dân cư thành thị có xu hướng tăng lên

- Tỉ lệ dân thành thị ngày càng tăng.

- Tỉ lệ dân nông thôn ngày càng giảm.

b) Dân cư tập trung vào các thành phố lớn và cực lớn

- Số lượng các thành phố trên 1 triệu dân trên thế giới ngày càng nhiều.

- Các đô thị tập trung nhiều ở Bắc Mĩ, châu Âu, Đông Á,…

c) Phổ biến rộng rãi lối sống thành thị

- Dân cư nông thôn có lối sống thành thị về nhiều mặt.

- Nông thôn hóa ngày càng rõ nét ở nhiều vùng trên thế giới.

3. Ảnh hưởng của đô thị hóa đến phát triển kinh tế - xã hội và môi trường

a) Ảnh hưởng tích cực

- Kinh tế: Đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế, chuyển dịch cơ cấu kinh tế.

- Xã hội: Thay đổi sự phân bố dân cư và lao động, các quá trình sinh, tử, hôn nhân,…

- Môi trường: Hình thành môi trường mới.

b) Ảnh hưởng tiêu cực

- Kinh tế: Thiếu việc làm, nông thôn mất nguồn lao động lớn,…

- Xã hội: Nghèo đói, sinh hoạt thiếu thốn.

- Môi trường: Ô nhiễm môi trường,…

Bài tập tự luyện có đáp án

Câu 1: Đô thị hoá được xem là quá trình tiến bộ của xã hội khi

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Đô thị hoá đươc xem là quá trình tiến bộ của xã hội khi phù hợp với công nghiệp hoá và thức đẩy sự phát triển của xã hội nhưng ít ảnh hưởng tiêu cực nhất đến môi trường, kinh tế, xã hội.

Câu 2: Mật độ dân số là

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Mật độ dân số là số dân cư trú, sinh sống trên một đơn vị diện tích.

Câu 3: Chức năng hoạt động kinh tế ở thành thị

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Chức năng hoạt động kinh tế ở thành thị là dịch vụ, công nghiệp, xây dựng.

Câu 4: Tỉ lệ dân số thành thị tăng là biểu hiện của

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Biểu hiện của đô thị hóa là tỉ lệ dân thành thị tăng nhanh. Từ năm 1900 - 2005: Tỉ lệ dân thành thị tăng (từ 13,6% lên 48%), tỉ lệ dân nông thôn giảm (86,4% xuống 52%).

Câu 5: Có hai loại quần cư là

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Có hai loại quần cư là quần cư thành thị và quần cư nông thôn.

Câu 6: Các khu vực nào sau đây có dân cư thưa thớt?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Phân bố dân cư không đều trong không gian, dân cư thưa thớt ở các khu vực: Châu Đại Dương (4), Bắc Mĩ (17), Nam Mĩ (21), Trung Phi (17), Bắc Phi (23).

Câu 7: Tỉ lệ dân số thành thị tăng là biểu hiện của

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Biểu hiện của đô thị hóa là tỉ lệ dân thành thị tăng nhanh. Từ năm 1900 - 2005: Tỉ lệ dân thành thị tăng (từ 13,6% lên 48%), tỉ lệ dân nông thôn giảm (86,4% xuống 52%).

Câu 8: Các khu vực nào sau đây có dân cư tập trung đông đúc?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Phân bố dân cư không đều trong không gian, dân cư tập trung đông đúc ở các khu vực Tây Âu (169), Nam Âu (115), Ca ri bê (166), Đông Á (131), Đông Nam Á (124),...

Câu 9: Phân bố dân cư của châu lục nào dưới đây ngày càng tăng nhiều?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Phân bố dân cư của châu Mỹ ngày càng tăng nhiều do sự thu hút nhân tài, chính sách đãi ngộ tốt, mức sống cao,…

Câu 10: Một trong những biểu hiện của quá trình đô thị hóa là

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Đô thị hóa là một quá trình kinh tế - xã hội mà biểu hiện của nó là sự tăng nhanh về số lượng và quy mô của các đặc điểm dân cư đô thị, sự tập trung dân cư trong các thành phố, nhất là các thành phố lớn và phổ biến rộng rãi lối sống thành thị.

Câu 11: Sự sắp xếp dân số một cách tự phát hoặc tự giác trên một lãnh thổ nhất định, phù hợp với điều kiện sống và các yêu cầu xã hội được gọi là

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Phân bố dân cư là sự sắp xếp dân số một cách tự phát hoặc tự giác trên một lãnh thổ nhất định, phù hợp với điều kiện sống và các yêu cầu xã hội.

Câu 12: Quần cư thành thị có đặc điểm như thế nào?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Các điểm quần cư đô thị gắn với chức năng sản xuất phi nông nghiệp (công nghiệp, dịch vụ), quy mô dân số đông, mức độ tập trung dân số cao.

Câu 13: Do ảnh hưởng của quá trình đô thị hóa, quần cư nông thôn đã thay đổi như thế nào?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Do ảnh hưởng của quá trình đô thị hóa, hình thức quần cư nông thôn ngày nay càng có nhiều thay đổi. Nông nghiệp vẫn là hoạt động sản xuất chính, ngoài ra còn thêm chức năng khác như công nghiệp (chủ yếu là chế biến sản phẩm nông nghiệp), lâm nghiêp, du lịch,… Tỉ lệ dân phi nông nghiệp ngày càng tăng, cấu trúc của các điểm quần cư nông thôn gần giống cấu trúc kiểu quần cư thành thị.

Câu 14:  Đại bộ phận dân cư thế giới tập trung ở châu lục nào dưới đây?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Đại bộ phận dân cư thế giới tập trung ở châu Á với một số cường quốc dân số như Ấn Độ, Trung Quốc đều trên 1 tỉ dân.

Câu 15: Quá trình kinh tế - xã hội nào dưới đây được biểu hiện bằng sự tăng nhanh về số lượng và quy mô của các điểm dân cư độ thị?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Đô thị hóa là một quá trình kinh tế - xã hội mà biểu hiện của nó là sự tăng nhanh về số lượng và quy mô của các điểm dân cư đô thị, sự tập trung dân cư trong các thành phố, nhất là các thành phố lớn và phổ biến rộng rãi lối sống thành thị.

Câu 16: Hậu quả của đô thị hóa tự phát là

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Đô thị hóa tự phát là sự di dân tự do, ồ ạt từ nông thôn ra thành thị. Quá trình di dân này thiếu quy hoạch khoa học, không có sự quản lý chặt chẽ của chính quyền địa phương. Dân cư tập trung quá đông tại một địa điểm làm nảy sinh nhiều vấn đề về nhà ở, thiếu việc làm, ô nhiễm môi trường, ách tắc giao thông, tệ nạn xã hội,...